Haarlemsche Courant NA DRIE JAAR rerreinwinsten bij Stalingrad. Beperkte dienstregeling voor de tram. 187e Jaargang No. 211 x x bonnement p. week (1,26, p. maand US, p. kwartaal 3.41, »nco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3— IS ,m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele pr|)s. ivertentlcabonnementen 1300 m.m. 1Z cent p. m.m. Kennemer |ltle 3—15 m.m. 1,20. Abonnement isoo m.m. s cent p. m.m Itff.T Grafische BedrUveD Damlate Nieuwsblad voor Noord-Holland Wnfl Boofdredaeteuri 3. V. BAUDEWYNS. Verscbllnt dagelijks behalve op Zon- Kennemer Editie Dinsdag 8 September 1942 Bureaux Haarlem; Groote Houtstraat aj. UIJkanloor; Socnda- pleln 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15034. Redactie 10600, Administratie 10724. I4H2.V Soendaplcln 12230. Postgiro 134358. Directie PH. A. MEES -PW PEEREBOOM Bureau' IJmulden: Rennemerlaan 102. Telefoon 5437. 108 vijandelijke pantserwagens vernield. Overdag en 9s nachts luchtaanvallen op de stad. Ten Zuiden van Ladogameer verloren bolsjewisten 1200 man aan dooden. BRITSCHE AANVAL IN EGYPTE AFGESLAGEN. luitsche Iuchtaanval'en aan Arabische Golf. 61 kit opperbevel der Duitsche weermacht lelt mede LZooals in een extrabericht is medegedeeld, [de land- en zeevesting Noworossii laatste oorlogshaven van belang, die nog jcrgebleven was voor de bolsjewistische rarte Zeevloot. gevallen. Würtembergsche, [densche, Frankische en Hessischc divisies (bben, met medewerking van formaties lemeensche cavallerie, in dagènlang duren- kzware veslinggevechten onder de moei r kste terreinomstandigheden dit trotsche ipcnsucces bevochten. De buit is nog'niet overzien. In den slag om Stalingrad hebben litsche en Rocmcenschc troepen in zware vechten opnieuw terrein gewonnen. De |and hernieuwde met gebruikmaking van irkc infanterie- en gepantserde formaties b hevige ontlastingsaanvallen uit Noordc- Ï1I ke richting op de Duitsche grendelstelling, w de aanvallen werden bloedig afgeslagen en I vijandelijke pantserwagens vernield. Pant- rwagens en gemotoriseerde infantcric- risies, gesteund door afdeelingen vliegtuigen l luchtdoelgeschut hebben hierin een bc- psend aandeel. De luchtmacht deed overdag "~~1 des nachts aanvallen op de stad. Bovendien h jrden in den loop van den nacht vliegvelden Oosten van de W o 1 g a gebombardeerd. "5°Ten Noordwesten van M e d y n zijn her- |alde vijandelijke aanvallen, deels in tegen- X.Jpval, afgeslagen. Bij nachtelijke bomaan vallen werden vliegvcldinstallaties ten Noord esten van M o s k o u en de vijandelijke aan- "x effectief getroffen. Zuiden van het Ilmenmeer mis- plaatselijke Sowjetaanvallen Ten a,ge iden van het Ladogameer werden ineens verscheidene vijandelijke aanvallen verliezen voor den vijand afge- Igen. Bij een tegenaanval werden vijande- MKke strijdkrachten ingesloten en vernietigd, ha 4 bolsjewisten verloren hierbij ruim 1200 in aan dooden. Op het Ladogameer werden iKCjor bomtrèffers een bewakingsvaartuig en rkïh sleepboot tot zinken gebracht, een ander wakingsvaartuig en 3 sleepbooten be- CHpadigd. sprj 'T; In den Centralen sector van het front ln Egypte werd een vijandelijke aan- 11 val afgeslagen. Gevechtsvliegtuigen en /Btuka's opereerden ook Zondag met goede "uitwerking tegen Britsche artilleriestel- lingen, concentraties van tanks en auto's -^9 tegen een vliegveld aan de A r a b i- jjkche Golf. ^Jpuitschc jagers schoten in luchtgevechten vijandelijke vliegtuigen neer. Een 16e vlieg- c Sl|g werd boven de wateren ten Zuiden van uinjO r f 0 e neergeschoten. tr Na enkele vruchtclooze, overdag onderno- storingsvluchten deden afdeelingen der ;stritsche luchtmacht Zondagnacht een aan- ]l op West-Duitschland. Dc burgerbevolking BBfd verliezen. In woonwijken van verschei- estjne plaatsen, vooral van Duisburg, ont- pnden materieeele schade en schade aan IjJbouwen. Volgens de tot dusverre ontvan- 1. /in berichten werden 11 der aanvallende legtuigen neergeschoten. Zeven andere legtuigen verloor de vijand bij vluchten >p jar het bezette gebied in het Westen. SB e Aichte Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben 2-2pdag overdag voor den oorlog belangrijke jelen in Zuid- en Midden-E ngeland en Jnvenwerken aan de Noordoostkust van Enge- n, ïid met zware bommen bestookt. Des nachts ut. mbardeerden gevechtsvliegtuigen werven fz. Sunderland. Talrijke ontploffingen spierden waargenomen. eetjZooals in een extra-bericht is medegedeeld spiijbben Duitsche duikbooten aan de Oostkust hén Amerika, op den Atlantischen Oceaan 10. j voor de Westkust van Afrika in zware rt. [vechten 17 in convooi of alleen varende ONhepen met een gezamenlijken iijhoud van p.000 ton tot zinken gebracht. 1 ]isl1 De strijd in Egypte. 'HOffet Italiaansche weermachtbericht luidt w® volgt burijn de centrale zone van het Egyptische bnt is Zondag een gevecht geleverd, waarbij an vijand gevoelige verliezen werden toe bracht. In luchtgevechten werden 15 vlieg- lgen neergehaald door Duitsche jagers en door luchtdoelbatterijen van het landleger ander vliegtuig, dat door het afweerge- ni', Wendell Willkie in Turkije. Wendell Willkie is te Ankara aangekomen een vliegtuig van de Panamerican Airways Tijdens een ontvangst van journalisten eeft Willkie in de Amerikaansche ambas- pe' de vertdaringen afgelegd. Hij zeide o.m. dat lar zijn meening het vaak genoemde „twee- front" reeds aanwezig was en wel in oord-Afrika. Voorts zeide hij, geen schrif- lijke boodschap voor Turkije te hebben, jch dat hij alleen mondelinge mededeelingen "ld te doen. AC? „Tweede front ligt in N.-Afrika". Eerste olieleiding tusschen Argentinië en Bolivia. De eerste olieleiding tusschen Bolivia en rgentinië is thans in bedrijf genoipen. Op ■ond van het handelsverdrag tussc#?n beide inden, afgesloten op 10 Februari 1941. is lieleiding gebouwd door de Argentijnsche Jaatsoliemaatschappij. Zij voert de olie van j J bronnen in de buurt van Bermejo over d 'j. vier naar de Argentijnsche olieleiding in Bo gua Blanca, vanwaar de olie over de 66 K M. Inge leiding naar het spoorwegstation Elord ordt gepompt. Vandaar wordt de olie door j inkwagens naar de raffinaderij vervoerd De ansportcapaciteit van de leiding bedraagt iO kubieke meter per dag. Fransch protest tegen bombardementen. De leider der Fransche regeering Laval eeft Maandag den Amerikaanschen zaak- ïlastigde. Tuck, ontvangen. wien hij het !ficiecle protest der Fransche regeering we ens het bombardeeren van Fransche stede" r0j :r hand stelde. schut van Tobroek werd getroffen, viel bij Bardia in' zee D^ie vijandelijke bommen werpers werden vernield boven het eiland Sira (Cycladen), In het centrale bekken der Middellandsche Zee storttten bij een aanval op een van onze convooien 4 Engelsche torpedovliegtuigen in zee tengevolge van de snelle reactie van ons escorte Een vijandelijke duikboot, die door onze oorlogsschepen werd getroffen, kap- sgisde en zonk met den neus naar beneden." Britsche vloot naar de derde plaats verdrongen. Volgens een door het opperbevel van de Duitsche weermacht opgestelde ba lans der sterkte van de Britsche vloot na drie oorlogsjaren heeft de Britsche vloot van het uitbreken van den oorlog af tot eind Augustus 1942 precies een derde van haar aantal slagschepen, meer dan de helft van haar vliegkamp- schepen, bijna een derde van haar kruisers, meer dan een derde van haar torpedojagers en veel meer dan de helft van haar duikbooten verloren. Ook de vlootafdeelingen der Dominion- werden grootendeels vernietigd. Zoo zijn e van het Australische eskader nog slecht- een of twee kruisers en een paar torpedo- iagers overgebleven. Ook het Britsche es kader in de Aziatische wateren dat ter ver dediging van Singapore en Indië uit eenige zware eenheden was samengesteld is vernietigd. Door deze verliezfen heeft de Britsche vloot haar eerste plaats in de rij der zeemogendheden moeten afstaan en is zij naar de derde plaats verdrongen. 1 .millioen werkdagen in de V.S. verloren gegaan. Officieel wordt gemeld, dat de eerste zeven maanden van dit jaar in de wapen industrie, 1,1 millioen werkdagen ten ge volge van stakingen zijn verloren gegaan. In totaal 300.000 arbeiders hebben bij 728 stakingen hun werkplicht verzuimd. TURKSCH BULGAARS.CHE HANDELS BESPREKINGEN. De te Sofia gevoerde Turksch-Bulgaarsche besprekingen over de vrije levering van Bul- gaarschc houtskool zijn met positief resultaat beëindigd. Bulgarije heeft Turkije de levering van 20.000 ton houtskool toegezegd, terwijl met de levering onverwijld een aanvang zal worden gemaakt. (E P MILITAIRE OVEREENKOMST TUSSCHEN V. S. EN CUBA. Het ministerie van buitenlandsche zaken der V. S. heeft medegedeeld, dat een militaire ereenkomst van „groote draagwijdte" met Cuba is onderleekend, die ten doel heeft ge meenschappelijke voortzetting van den oor log door de Vereenigde Staten en Cuba. Burgemeester van Utrecht beleedigd. Caféhouder krijgt een maand gevangenisstraf. Voor den Utrechtschen vrederechter had zich gisteren te verantwoorden de 48-jarige caféhouder Johannes de Groot, wien belee- diging van den burgemeester, den heer C. v. Ravenswaay te laste was gelegd. Op 12 Mei van dit jaar had verd. voor ziin café des avonds omstreeks tien uur een woorden wisseling gehad met enkele personen, met wie hij stond te praten. Het ging over de politiek en verd drukte zich over den burgemeester van Utrecht tegenover iemand met wie hij van meening verschilde uit met de volgende woorden: „Die burgemeester van jullie is ook zoo'n mooie ploert''. Verd. ontkende dezen zin te hebben ge bezigd, maar twee vrouwelijke getuigen verklaarden onder eede dat hii deze woor den had gebruikt. De officier van justitie merkt in zijn re quisitoir op, dat dergelijke ernstige belee- digingen van overheidspersonen, waarin vaak ook de X.S.B. «ordt betrokken, niet meer door den beugel kunnen. Er is geen sprake van, dat men dat met een geldboete zal kunnen afdoen. Spr. requireerde een ge vangenisstraf voor den tijd van twee maan den. Ook de vrederechter .was van meening. dat hier een ernstige straf op haar plaats was. Het feit staat wettig en overtuigend vast en alleen wegens de omstandigheid, dat verd. een blanco strafregister heeft, veroor deelde de vrederechter hem tot een maand. De groenten- en fruitveiling Zwijndrecht in verzuim. En kreeg 10.000.boete. De Groenten- en Fruitveiling Zwijndrecht en omstreken heeft in den loop van het vorig jaar tot tweemaal toe getracht de van over heidswege voorgeschreven maximum veiling- prijzen te ontduiken. Zij beriep zich hierbij op de eigendunkelijke interpretaties van circulaires der groenten- en fruitcentrale. Het merkwaardige hierbij was wel, dat dc con clusies. welke uit de rondschrijvens werden getrokken, altijd in het voordeel van de bij de veiling aangesloten tuinders waren. Bij ■den aanvoer der spinazie ging het veiling- bestuur ervan uit, dat de officieele prijzen bedoeld waren voor glasspinazie. De spinazie van den kouden grond zou dus „vrij" zijn en hoogere prijzen mogen opbrengen. Bij de aardbeien paste het beter dit om te keeren. De glasaardbeien zouden vrij zijn en dus duurder geveild mogerl worden en slechts voor die van den kouden grond gold de offi cieele prijs. Er werden dan- ook prijzen varieerend van 52 tot 65 cent gemaakt, terwijl aan den groothandel hoogstens 50 cent per Kg berekend mocht worden. Het onderscheid van „glas" en ..kouden grond" kennen de voorschriften echter in het geheel niet. zoodat hier van een opzettelijke ontduiking gesproken kan worden. Bij de behandeling van deze zaak in hoo- ger beroep werd evenwel opgemerkt, dat juist van een veilingvereeniging verwacht mag worden, dat zij de voorschriften op behoor lijke wijze nakomt en niet tracht zich cr aan te onttrekken. De Zwijndrechtsche veiling is dan ook tot een boete van 10.000 veroor deeld. Deze interessante kaart die voor zichzelf spreekt, geeft een duidelijk beeld van de ontwikkeling van den Europeesohert oorlog gedurende 3 jaren. De tegenaanvallen van den vijand bij Stalingrad. De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt: De pathetische oproep, dien radio-Moskou tot het Roode leger heeft gericht en waarin cr op wordt gewezen, dat het bij de thans aan den gang zijnde gevechten om leven of dood gaat, getuigt van het feit, dat Moskou, nu dc sleutelstelling Stalingrad voor de bolsjewisten verloren dreigt te gaan, zich van den ernst van den toestand volkomen bewust is, Hier van getuigen ook de hevige aanvallen, die de bolsjewisten met buitengewoon sterke strijdkrachten doch zonder eenig resultaat hebben ondernomen op de Duitsche sleutel stelling ten Noorden van Stalingrad. Deze hebben niet kunnen verhinderen? dat de Duit sche troepen steeds meer terrein winnen, evenmin als de ontlastingsaanvallen in het centrale deel van het front, die van afwis selende intensiteit zijn. In militaire kringen te Berlijn vermoedt men. dat deze aanvallen met min of meer groote hevigheid zullen voortduren, zoolang Stalingrad nog tegen stand kan bieden, daar het doel niets anders dan het moreel der verdedigers fe ver sterken. 56 divisies en 39 brigades der Soivjets verslagen. Tusschen 1 Mei en.31 Aug. 1942. Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede: In de zware gevechten aan het Oostelijk front werden in den tyd van 1 Mei tot 31 Augustus 1942 vooral in den Zuidelijken sector door de oprukkende Duitsche troe pen 56 divisies en 39 brigades van het Roode leger verslagen. Bijzonder krachtig was het optre den van de bolsjewistische pantserbriga des. die ter ondersteuning van de infanterie wanhopig probeerden de oprukkende Duit sche aanvallers tegen te houden. De bolsje wieken verloren bij deze gevechten dui zenden pantserwagens. De Z war te-Zee vloot zonder toevluchtshaven. De" A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt Na de bezetting van Novorossiik koestert men hier groote belangstelling voor het lot der Zwarte Zeevloot. Daar Novorossiisk be-, trekkelijk weinig uit de lucht gebombardeerd heeft opgetwijfeld een belangrijk deel de- vloot de haven kunnen verlaten, doch de toestand is zoo. dat den bolsjewisten thans geen havens aan de Zwarte Zee meer ter be schikking staan, die voldoen aan de eischen. welke men aan een vlootsteunpunt mag stellen Van de weinige overgebleven havens is Batoem wellicht nog de eenige, die de •loot een toevlucht kan bieden. OPROEP VAN G5RING TOT STROOM- GASBESPARING. De Duitsche bladen publiceeren een oproep -an Rijksmaarschalk Göring als gevolmach tigde voor het vierjarenplan, waarin hij de autoriteiten, bedrijven en huisvrouwen ver-| zoekt, elk onnut verbruik van gas en elee- trischen stroom te vermijden, daar dit voor de bewapening en daarmede voor de over winning van belang is In de landen van onze vijanden, zoo verklaarde de Rijksmaar schalk hierbij o.a.. wordt overal een actie gevoerd tot besparing van gas en stroom, waarbij streng wordt opgetreden. Ik vertrouw op onze vrijwillige medewerking. De oproep tot inzicht en hulpvaardigheid van het Duit sche volk zal ook hier voldoende zijn. Busdiensten worden opgeheven. De directie van de N.Z.H. heeft moeten besluiten met ingang van Zondag 13 Sep tember een nieuwe dienstregeling voor de tramlijnen te' maken, welke duidelijk het stempel draagt van de tijdsomstandigheden. Tot nu toe heeft men aan de stijgende vraag naar vervoer het hoofd kunnen bieden door beschikbaarstelling van de maximale vervoerscapaciteit. Thans moet echter om stroom te besparen tot beperking van de dienstregeling worden overgegaan. De dienst op hef baanvak Schcveningen -Javabrug zal daarom gestaakt worden en verder zal de dienstregeling op werkdagen in de avonduren, op Zon- en feestdagen den geheelen dag zeer beperkt worden. Het inleggen van extra diensten buiten de i'o- rensenuren is niet meer mogelijk. Het voor de uitoefening van beroep noodzakelijk ver voer wordt dus niet aangetast en er blijft op Zon- en feestdagen toch nog gelegen heid voor vervoer om dringende redenen bestaan. De busdiensten van Haarlem naar Bloeniendaal zullen bovendien met in gang van Maandag a.s. ook op werk dagen worden opgeheven. Laatste diensten. Op werkdagen vertrekken de laatste trams op de volgende tijdstippen: ZandvoortAmsterdam 18.43 uur HaarlemAmsterdam 19.05 uur AmsterdamZandvoort 19.15 uur AmsterdamHaarlem 19.50 uur HaarlemZandvoort 19.54 uur ZandvoortHaarlem 20.03 uur HaarlemLeiden 19.02 uur LeidenHaarlem 19.02 uur Van het Soendaplein naar Heemstede ver trekt de laatste tram op hetzelfde oogenblik als thans, dus om 21.58 uur, doch voor dien tijd gaan slechts enkele trams. De laatste van den zesminutendienst vertrekt om 19.28 uur en daarna rijden nog trams om 19.58 20.58 uur en ten slotte 21.58 uur. Van het Sportpark te Heemstede vertrekt de laatste om 22.35 uur naar het Soenda plein; de laatste van den zes-minutendienst om 20.05 uur en verder ftog 20.35 en 21.35. Zon- en feestdagen. De regeling op Zondagen is beperkt en op de lijnen ZandvoortHaarlemAmster dam en LeidenHaarlem wordt om de an derhalf uur gereden. De eerste en laatste tram op Zon- en feestdagen vertrekken: HaarlemAmsterdam AmsterdamHaarlem HaarlemZandvoort ZandvoortAmsterdam 8.53 u. ZandvoortHaarlem 8.53 u. HaarlemLeiden LeidenHaarlem 7.45 u. 18.15 u 8.45 u. 19.15 u 9.25 u. 19.55 u 17.53 u 19.23 u 8.32 u. 19.02 u 8.32 u. 19.02 u Op de stadslijnen wordt een vijftienminu- tendienst ingevoerd en ook wordt om on geveer balfnegen begonnen. De eerste ver trekt om 8.33 uur en dé, laatste 19.28 uur; ten slotte rijden, evenals op werkdagen nog 19.58. 20.58 en 21.58 uur. De eerste tram uit Heemstede vertrekt om 9.10 uur en de laatste van dep vijftien- minutendienst cup 20.10; daarna vertrekken nog trams om 20.35, 21.35 en 22.35 uur. Ten slotte mogen wij de tramreizigers in overweging geven goed in te schuiven in de trams, niet allen dicht bij den uitgang te blijven staan, opdat de dienstregeling toch nog vlot uitgevoerd kan worden en talloozen van de trams gebruik kunnen maken. Vowornssiisk gevallen. - Een kijkje in de haven van Noworossiisk. de belangrijke land- en zeevesting aan de Noord-Oostkust van de Zwarte Zee. welke door de ver bonden Duitsch-Rocmcensche troepen is ingenomen. (Transatlantic Recla Pax Holl.-c) Donderdagmiddag is een zonsverduistering waar te nemen. Voor den derden keer dit jaar een eclips! Na twee totale maansverduiste ringen beide waren dank zij een volkomen wolkenloozen hemel, uitste kend waar te nemen ditmaal een verduistering van de zon: Donderdag namiddag zal onze zon gedurende ruim anderhalf uur gedeeltelijk achter de maan schuilgaan. Langs een zwak gekromde, schuin omhoogloopende baan zal de maan schijf hierbij van rechts naar links over de bovenzijde van de zonneschijf voor bijtrekken. Behoudens kleine plaatselijke afwij kingen gelden voor ons land de volgen de tijdstippen: 1.17,25 uur. Begin der eclips, de maan raakt rechtsboven den zonsrand aan. 2.18,18 uur. Maximum der verduiste- 3.19,oé uur. Einde der eclips: het laatste strookje van den maansrand schuift linksboven van de zonne schijf af. Ook deze verduistering belooft een interessant verschijnsel te worden; men zij er echter voorzichtig mee ziin oogen aan het directe zonlicht bloot te stellen. De beste bescherming biedt het traditioneele beroete glas; ook foto graf ische negatieven, kunnen goede diensten bewijzen. De schoenen worden goedkooper. Ook de sandalen vallen onder deze regeling. Tot nu toe .heerschten er vrij zonderlinge toestanden op prijzengebied in den schoe- nenhandel. Zoo kon het gebeuren, dat een luxe schoentje, dat voor 25.was inge kocht, voor 70 werd geëtaleerd en ook verkocht. Maar ook op het terrein van he* minder modieuze schoeisel kwamen mis standen voor, welke energieke bestrijding behoefden Weliswaar bestond het voor schrift, dat de winkeliers in geld op een zelfde paar schoenen niet meer mochten verdienen dan vóór 9 Mei 1940, maar in dc praktijk kwam daar niet veel van terecht daar de steeds wisselende modellen er. kwaliteiten een vergelijking uiterst moei lijk maakten. Wel werd tegen enkele prijs- knoeiers, die het heel bar maakten, streng opgetreden, maar velen, die in werkelijk heid te hooge prijzen vroegen, bleven bui ten schot. De nieuwe regeling, welke m de staats courant van 7 September 1942 gepubliceerd is, zal er ongetwijfeld toe leiden, Jat de prijzen voor schoeisel lager worden. Ir deze regeling worden de marges vasigestel: welke de winkeliers berekenen mogen, zoo dat thans aan de hand van de inkoop facturen op eenvoudige wijze de prijzen gecontroleerd kunnen worden. In deze regeling zijn alle soorten schoeisel begre pen. behalve klompen, waarvoor reed' vroeger prijzen zijn vastgesteld Indien het thans voorkomt, dat voor een eenvoudig paar schoenen, sandalen of pan toffels een te hooge prijs gevraagd word' kan snel en afdoende worden ingegrepen om aan deze ongewenschte praTctijken eer einde te maken. Amsterdamsche dieven kunnen naar hartelust rooken. Tijdens de weekwisseling heeft het in brekersgilde een goeden slag geslagen in een grossierderii in rookartikelen, gevestigd aan den Kastanjeweg te Amsterdam Niet minder dan 156.860 sigaretten. 2355 siga ren. 1440 eigarillos en 18 pakjes tabak wer den ontvreemd. DE DUIKBOOT. D. Duitsche duikbooten hebben aan de Oostkust van Amerika, op den Atlanti schen Oceaan en voor de Westkust van Afrika zeventien schepen met een gezamen lijken inhoud van 108.000 ton tot zinken gebracht. Zóó luidde het bericht, dat hel opper bevel van dc- Duitsche weermacht gisteren bracht en zóó luiden nu al maanden en maanden lang een- tweemaal per week de berichten. Telkens maar weer zijn het twin tig of dertig schepen, die met een geza menlijke tonnage van een- of tweehonderd duizend ton hier of daar hun einde hebben gevonden. En als macabere afwisseling in de lange reeks tijdingen van vernietigde koopvaarders zün öaar_de berichten, die af en toe gewagen van den ondergang van oor logsbodems. tien-, twintig-, dertigduizend ton groot, formeele drijvende vestingen of vliegvelden, wier schijnbare almacht na één enkele welgeplaatste torpedo verkeert in een débècle. waarmede het leven van hon derden menschen gemoeid is. Namen als Royal Oak. Courageous. Ark Royal en Eagle verlevendigen evenzooveel herinneringen aan de ergste oorlogsverschrikking. Engeland en Amerika zijn zuinig, zeer zuinig met het zware materiaal der oorlogs vloten. Met het koopvaardijschip kunnen zij niet zuinig zijn. omdat het transport over zee voor beide landen, in de eerste plaats oor Engeland, een levenskwestie is. Na- igare necesse est varen is noodig! Als Engeland niet vaart, dan verhongert het. Engeland zonder vrachtvaarders oo ziin kust is ondenkbaar. Engeland heeft deze vrachtvaart sinds de zestien<Jp eeuw moeten beveiligen en heeft daartoe het middel gekozen van de heer schappij ter zee. Hier zij in het midden ge laten. of er geen andere wegen waren ge weest. In ieder geval heeft Engeland zich eeuwen lang deze heerschappij verzekerd. Tegen wat dit land ter zee vermocht kon den andere staten zoo goed als niets stel len. Pas gedurende de laatste vijftig jaar heeft Engeland zich moeten bozig houden met dc vraag, of Brittannïa wel in de lengte van dagen de golven zou beheerschen. Deze heerschappij ter zee had een drie voudige beteekenis: Vooreerst een onbe- vochten machtspositie, in dc tweede plaats het overwinnen van de afstanden door eigen schepen en zeetransporten en ten slotte con-r tröle en uitschakeling van de vijandelijke oorlogsscheepvaart en koopvaardij in het zelfde zeegebied. Anders gezegd: Engeland als leidinggevende mogendheid staat en valt met zijn vloot en al wat de Britsche vloot bedreigt is een dondelijk gevaar voor de Britsche machtspositie. De tragedie voor Engeland is. dat het drie eeuwen lang iedere bedreiging met suscces het hoofd heeft kunnen bieden, doch dat deze oorlog daarin verandering heeft ge bracht sinds de duikboot in den slag od de oceanen werd ingezet. Veel ter verklaring is niet noodig. Het moge waar ziin. dat. vooral bij een aanval onder water, de duikboot tegenover de groote snelheid van vijande lijke schepen in een moeilijke poéitie ver keert, tactische bekwaamheid van den duikbootcommanQant en het gebruik maken van de omstandigheden veroorloven de duikboot spoedig, in een gunstige aanvals positie te komen, waarbij één goed gerichte torpedo voldoende kan zijn. Doch dit is ten slotte nog maar het eind-voordeel. Er gaat aan vooraf, dat de duikboot in staat is. de groote afstanden op den oceaan te overwin nen. op zee te blijven en weken lang in ver afgelegen zeegebieden zelfstandig te ope- reeren en practisch overal gevaar te ver oorzaken. Dit kan bij een voldoend aantal en juist en dapper optreden van de duik booten ongetwijfeld tot een krachtige be lemmering. tot een kneveling en zoodoende ten slotte tot het verlies van de heerschap pij ter zee door den vijand leiden. De gevolgen van den inzet van het duik bootwapen zijn thans, na drie jaren, onmis kenbaar. Inderdaad staan de Duitsche duik booten op het punt, in bepaalde zeegebieden de vijandelijke heerschappij ter zee niet al- leen te verhinderen en uit te schakelen, doch zelf de heerschappij ter zee uit te oefenen en hiermede wordt, als hierboven gezegd, de levenskwestie voor Engeland ge steld. Aangenomen kan worden, dat per maand 800.000 ton scheepsruimte voor de geallieerden hoofdzakelijk voor Enge land verloren gaat. Wie aan de kaden van Amsterdam. Rotterdam of Antwerpen wel eens heeft gadegeslagen, welk een on gelooflijke hoeveelheid goederen er in een behoorlijk vrachtschip van 6000 ton kan worden opgetast, heeft eenig begrip, wat er ur e»kele dagen geleden tot zinken is gebracht, toen er zeventien zulke vracht schepen werden getroffen. En zulk een ca tastrofe vindt gemiddeld acht maal per maand plaats. Het verlies is nauwelijks te becnferen. Van dergelijke verliezen is voor Duitsch- land geen sprake. Dank zij het vierjaren plan van den Führer en de intusschen ver overde grondstof- en levensmiddelenbases ka" Duitschland practisch alle vrachtvaart ontberen en waar deze nochtans plaats neeft, is het zeegebied beveiligd tegen schade en overval. Daarom is het verlies, dat Engeland thans dagelijks en tot wel ken omvang! ter zee lijdt, te grooter. omdat het er met het eigen duikbootwaoen practisch geen prestatie tegenover kan stellen. En compensatie van het verlies door nieuwbouw zou neerkomen op maan delijks 800.000 ton nieuwe scheepsruimte, een eisch. die nu eenmaal te hoog ligt, zelfs voor de Britsche scheepswerven. Dit alles is de beschouwing waard. Het zwaartepunt ligt intusschen in het feit. dat onweersprekelijk de Britsche hegemo nie ter zee gebroken is. Door de Duitsche duikboot, die verschrikking en schade aan den vijand brengt voor de Amerikaansche kusten, in de Caraibische Zee. in de Golf van Mexico, in den Zuidelijken Atlanti schen Oceaan en in de Noordelijke IJs zee, voor Gibraltar en in Scapa Flow. Wat enkele jaren geleden onmogelijk scheen, heeft drie jaar duikbootenoorlog verwezen lijkt: in de rij der zeemogendheden is Engeland naar de derde plaats verdrongen. VKEDESGERECHTSHOF. Beleedigendc uitlatingen Gevangenisstraf van 3 weken. W. B. te Rheden werd in beroep door het Hof veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie weken. Het Hof overwoog hierbij dat het aan het Hof uit eigen wetenschap bekend is. dat het woord „hallo" indien daaraan de beteekenis wordt toegekend van „hang aJle laffe landverraders op" een der gebruikelijke wijzen is, waarmede vijanden der Nederlandsche volkseenheid bet volksdeel der N.S.B. nlegen te beschim pen. Onder deze ómstanaigheden heeft het Woord „hallo" in de vorenbedoelds betee- kennis gelijk verdachte het blijkens ver- klaringen^'an getuigen en zijn eigen mede- deeling. ter terechtzitting gedaan, heeft ge bruikt het karakter gekregen van een uitlating in beleedigenden vorm ien aan zien der Nationaal-Socialistische Beweging •n Nederland, terwijl het bezigen van het •voord in vorenbedoelde beteekenis op den apenbaren weg ten aanhore van anaeren. op zichzelf reeds redelijkerwijs het oog merk geacht moet worden in te sluiten zich over die Beweging in beleedieenden vorm uit te laten. Voorts veroordeelde het Hof P. B. te Rotterdam tot een geldboete van 25. B. had op den openbaren weg. ziende naar de vlag der N.S.B.. het woord „landverraad" gebezigd Het Hof overwoog hierbij in oortgelijken zin als hiervoren vermeld en meende met het oog op de geestelijke en 'ichamelijke gesteldheid van den verdachte bij oitzondenng met een geldboete te moe ten volstaan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1