Haarlemsche Courant
ievechten om Stalingrad
le félste van dezen oorlog.
De strijd tegen zwendel en prijsopdrijving.
87e Jaargang No. 213
janement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. Kwartaal 3,42,
bco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlên 3—13
s: o. 3,— elke tn.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prtjs.
fertenüeabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemcr
I) tie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 3 cent p. m.m.
1.
f.i Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteur! J. V. BADDEWYN8.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Donderdag 10 September 1912
Bureaus Haarlem: Groote Houtstraat 03. BÜkantoor: Soenda-
plein 37. Tel. Directie 130S2. Hoofdredactie 15054. Redactie 10600,
Administratie 10724, 14523. Soendapleln 12230. Postgiro 134355.
Directie ph. A-- mees p. w. peereboom.
op
ovjelfront wordt langzaam ingedrukt. Duitschèrs bezetten
oogten aan den Westkant der stad. Ten Z.O. van Novorotsisk
000 bolsjewisten gevangen genomen.
ritsche luchtmacht verloor
u 10 dagen 252
iegtuigen.
Cen. von Bismarck
in Egypte gesneuveld.
Iet opperbevel der Duitsche 'weermacht
fit mede
„Bij het stormenderhand nemen van een
ST ieheerschende hoogte ten Zuidoosten van
'"napoworossisl: zijn meer dan duizend
evangenen gemaakt en 27 stukken ge-
chut, een gepantserde trein en veel ander
[ateriaal buitgemaakt.
wa|roor de kust van 'de Z w a r t e Z e e hebben
'effhtsvliegtuigen een transportschip van
ton tot zinken gebracht, Aan de Terek
H< .ft de vijand bij vergeefsche aanvallen
esP itserwagens .verloren.
n het vestinggebied van Stalingrad
ken pantsertroepen door hardnekkig
1 ligde vijandelijke stellingen en namen in
bitterde gevechten onmiddellijk ten Westen
Stalingrad gelegen behcerschende hoog-
Gedurende den nacht werden de stad en
rjetvlicgvelden ten Oosten van de Wolga
fombaraeerd.
Zuidwesten van K a 1 o e g a zijn her-
aide plaatselijke aanvallen van den vijand
geslagen. Het aantal pantserwagens, dat
en sector sinds 11 Augustus vernield is,
jtot boven de duizend gestegen.
het gebied van R z j e f vonden ook
ïsdag 'geen groote gevechtshandelingen
ats. Van 30 Juli tot 6 September zijn hier
het leger en de luchtmacht 2126 Sovjet
itserwagen? vernietigd.
!.e* lan het omsingelingsfront van L e n i n-
ad mislukten de weinige vijandelijke aan
dien. Op het Ladoga meer werden 3
g ivjetkanonneerbooten door bomtreffers
aar beschadigd .Tn het hooge Noorden heb-
gevechtsvliegtuigen een luchtbasis aan
baai van Kola en het havengebied
Tfermansk aangevallen. Jachtvliegers
-00 roten in dit gebied 26 vijandedijke vlieg-
gen neer zonder zelf verliezen te lijden.
De Sowjetluchtmacht heeft Dinsdag in
jf, ichtgevechten met'Duitsche en Kroatische
,-se agers en door luchtdoelgeschut 137 vlieg-
a,e Jigen verloren. Vier Duitsche vliegtuigen
k /orden vermist.
lij vluchten naar het bezette gebied in het
en bij enkele overdag ondernomen
ringsvluch^en bóven West-Du itsch-
nd werden in luchtgevechten 10 Britsche
egtuigen neergeschoten. In den loop van
nacht hebben formaties der Britsche
Zuid-West-Duitsch gebied aange-
len. De burgerbevolking leed verliezen,
at oral in woonwijken ontstonden materieele
Th ade en schade aan gebouwen. Volgens de
dusverre ontvangen berichten zijn drie
aanvallende bommenwerpers neerge-
loten.
Van 28 Augustus-tot 8 September heeft
Zje Britsche luchtmacht 252 vliegtuigen
ïerloren, waarvan 120 boven de Middel-
andsche Zee en in Noord-Afrika. In de-
elfde periode gingen in den strijd tegen
Ingeland 59 Duitsche vliegtuigen verloren.
^^Gevechtsvliegtuigen hebben overdag en des
chts wapenfabrieken en militaire installa-
aan de Zuidkust van Engeland en
Midden- en Oost-Engeland aangevallen.
c a Britsch motorschip van 300 ton werd door
aEptreffers tot zinken gebracht.
Generaal Georg von Bismarck, comman-
:anfnt van een Duitsche divisie, is bij een der
vechten van de laatste dagen aan het
3l4yptische front op het veld van eer gévallen,
naam van een dapper bevelhebber wordt
lus gevoegd bij de namen van de Italiaan-
hé en Duitsche generaals, die, schouder
RA n schouder in Egypte en Libyë strijdende,
nidn leven voor de gemeenschappelijke zaak
gin bben geofferd. De soldaten der Spil in
rika brengen een fieren groet aan generaal
n Bismarck, in de zekerheid, dat zij zijn
Pierdood door een schitterende overwinning
len wreken."
Stalingrad.
(De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt
Ondanks den verrassend sterken tegenstand
bben de Duitsche troepen in den strijd om
alingrad nieuwe heuvelstellingen veroverd.
heuvelstellingen zijn voor de voortzetting
operaties van het grootste belang. Zij
rgemakkelijken de aanvallen op de sleutel-
Hingen van het door de* bolsjewisten met
modernste middelen aangelegde verde-
gingssysteem.
De gevechten in het gebied van Stalin-
rad bchooren tot de felste en verbitterd-
e van dezen oorlog. Beide partijen zijn
tr zich van bewust, dat het om meer gaat
ian om de verovering van een stad. Het
^1» geen belegering in den gebruikeljjken
daarvoor zijn de afstanden, waarover
ïich de operaties uitstrekken, ook te groot.
_;De stad zelf strekt zich reeds over een
fstand van 30 K.M. aan de Wolga uit en
Ie afmetingen van Het eigenlijke slag-
bacl 'd zUn nog veel grooter.
ie Duitsche troepfen zien zich geplaatst
Jenover een front, dat ondanks den onge
il on zwaren tegenstand, langzaam wordt
4o. Sedrukt.
-u' Tevergeefs trachten de bolsjewisten door
sssale aanvallen op het in het Noorden,
'fschen Don en Wolga, gevormde afweer-
jont het voortschrijden der operaties te ver-
"Jj", nderen. Pas de laatste dagen wordt van
n ze aanvallen op groote schaal melding ge-
aakt en hef is dan ook aan te nemen, dat
worden ondernomen door reserves die pas
)'p. rt geleden daar ter plaatse zijn opgesteld.
st is natuurlijk niet te zeggen, vanwaar deze
;e i serves zijn gekomen, doch het is niet on-
Vagelijk, dat de verplaatsing er van een ver-
Indering van de kracht der bolsjewistische
nvallen in andere deelen van het front
ngevolge heeft.
Kenmerkend voor de gevechten die op het
jenblik aan het Oostelijke front worden
leverd, is het groote aantal pantserwagens,
it de bolsjewisten dagelijks moeten inboeten,
ieruit blijkt niet. alleen, dat de bolsjewisten
X)r een massaal gebruik van dit wapen
i!g achten de krijgskansen te keeren, doch
vens, dat de afweer tegen dit wapen uit-
ekend funetionneert.
De Kaukosus.
Omtrent de gevechten in het Kaukasus-
Ibied is -men in Berlijnsche militaire krin
gen nog steeds uiterst zwijgzaam. Het ont
breekt echter niet aan indices, dat ook hier
de operaties een gunstig verloop hebben. Aan
de Terek, welke rivier reeds op een niet na
der genoemde plaats is overschreden, wordt
thans een strijd gevoerd om de brugge-
hoofden.
Volgens sommige berichten hebben de bols
jewisten in de Kaukasische gebieden militaire
commissarissen benoemd, waaruit kan blij
ken, dat Moskou er rekening mede houdt, dat
deze gebieden eerlang buiten het bereik van
het centrale gezag zullen komen te liggen.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
„In Egypte heeft onze artillerie vijande
lijke autoconcenlraties onder vuur genomen.
Vier vijandelijke vliegtuigen werden neerge
schoten, waarvan 3 door Duitsche jagers en
één door het luchtdoelgeschut van Tobroek.
In een luchtgevecht boven Malta werd een
Spitfire neergeschoten en stortte in zee. De
torpedoboot Orsa heeft een vijandelijke duik
boot tot zinken gebracht."
Het Italiaansche hoofdkwartier deelt mede,
dat de verliezen, geleden in Augustus aan de
verschillende fronten zijn leger en militie
Egyptische front 508 dooden, 893 gewonden,
5956 vermist; Russische front, elfde lijst:
280 dooden. 947 gewonden, 105 vermist; front
op den Balkan: 295 dooden, 387 gewonden, 31
vermist. Marine: 39 dooden, 143 gewonden,
109 vermist. Luchtmacht: 52 dooden, 85 ge
wonden, 104 vermist.
Amerikaansche soldaten
ontscheept te Rio de Janeiro.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt
zijn te Rio de Janeiro 7000 Amerïkaan-
sche soldaten in volledige uitrusting-en
bewapening ontscheept.
ROÜWPLECHTIGHEID VOOR HERTOG
VAN KENT.
Gisteren is in de Westminster Abbey in
tegenwoordigheid van Churchill en bijna
alle ministers van het Britsche kabinet een
rouwplechtigheid gfehouden voor den doo-
delijk verongelukten Hertog van Kent.
Duitsche troepen aan de Wolga. Duitsche pantser-verkenningswagens hebben ver
vooruit snellend de Wolga bereikt. In een enkelen dag rukten de Duitsghe eenheden
van het groote bruggenhoofd aan den Don naar hier op. (P.K. Heine DV-R-P. H. c)
Ravitailleering van
Leningrad niet meer mogelijk
De successen van de Italiaansche
mo'tortorpedobooten óp het Ladogameer
laten de vraag opkomen, wat de gevol
gen hiervan voor het belegerde Lenin
grad kunnen zijn. De „Popoio di Roma"
geeft hierop in een artikel uitvoerig ant
woord.
Het Ladogameer belette de volledige
omsingeling van Leningrad, zoodat de
Sovjets over een ongeveer 40 K.M. bree-
den' waterweg de stad van levensmidde
len, munitie en troepen konden voor
zien. De tot heden ter beschikking
staande schepen en het ingrijpen dei-
artillerie was niet voldoende om deze
toevoer te beletten. De korte weg, dien
de schepen van de Sovjets hadden af te
leggen, regen en mist. begunstigden
bovendien deze transporten. Slechts het
ingrijpen van kleine, snelle en beweeg
lijke eenheden als de „Mas" Italiaan
sche motortorpedobooten m'aakt het
practisch mogelijk Leningrad geheel van
de buitenwereld af te snijden.
Bolsjewisten werken met vergif
Arsenicum voor Duitsche troepen.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.:
Majoor Milif Smirnoff heeft voor den
plaatsvervangenden volkscommissaris van
binnenlandsche zaken een geheim bevel
geteekend, waaruit weer eens de methoden
van de bolsjewistische oorlogvoering blijkt.
Dit bevel, dat onlangs door de Duitsche
troepen is buitgemaakt, bevat nauwkeurige
aanwijzingen over de wijze, waarop Duit
sche soldaten in het achterland door gif ver
moord moeten worden. Het geheime bevel
draagt het nummer 877 en luidt als volgt:
Voor succesvolle acties in het achterland
van den vijand is de toepassing van sterk
Averkende vergiften voor massavergifti
gingen van groote beteekenis. Als gift wordt
u arsenicum toegestuurd, verborgen in lu
cifersdoosjes. In deze doosjes zit een dosis
vergif van telkens een gram onder een dub
belen bodem. Daarboven liggen de lucifers.
Deze dosis arsenicum is voldoende voor het
vergiftigen van tien man.
Bovendien wordt arsenicum verstrekt in
gelatinecapsules in een doseering van twee
gram, voldoende voor het vergiftigen van
18 man. Voor uwe troepen ontvangt u 8
lucifersdoosjes en 15 gelatmecapsules.
Deze hoeveelheid moet zoo worden uit
gereikt, dat het gii\daar wordt overhandigd,
waar de toepassingsmogelijkheid gewaar
borgd is. Hiervoor komen in aanmerking
vrouwen, koks, keukenpersoneel en perso
nen, die toegang hebben tot de levensmid
delen".
Oorlogspauze in Cliiua.
In antwoord op berichten uit Tsjoenking,
volgens welke de stilstand der militaire
operaties in China het gevolg van een
Japansche nederlaag zou zijn, deelt hoi
Japansche ministerie van oorlog mede, dat
na de succesvolle operaties in de provincies
Tsjeklang en Kiangsi de Japansche troepen,
thans gereorganiseerd worden. De hierdoor
ontstane frontveranderingen stelt Tsjoen
king als een „overwinning" voor. In werke
lijkheid echter vermijden de Chineesche
troepen angstvallig een treffen met de Ja
pansche strijdkrachten.
De Engelsche nieuwsdienst meldt inmid
dels 'uit Tsjoengking. dat het Chineesche
kabinet Dinsdagavond het aftreden heeft
bekend gemaakt van den ambassadeur der
regeering van Tsjoenking te Washington,
dr. Hoe Sjih. Generaal Tjsang Kai-Sjek
heeft voorgesteld, dr. Hoe Sjih te benoemen
tot'„hoogen ad\riseur van het kabinet".
FeHe critiek op Churchill
inzake de positie der
Sowjet-Unie.
Tevens conferentie van Litwinof met Huil.
De Sowjet-ambassadeur in Washington,
Litwinof, heeft een onderhoud gehad met
staatssecretaris Huil. Deze bijeenkomst heeft,
gezien de „critieke situatie aan het Russische
front" groote belangstelling gewekt. Litwinof
heeft geweigerd iets over het onderhoud mede
te deelen.
De Labour-afgevaardigde Bevin heeft vol
gens den Britschen berichtendienst in 't Lager
huis een scherpen aanval gericht op Chur
chill en hem ervan beschuldigd de pers onder
druk te houden, vooral, wanneer zij te sterke
critiek op zijn politiek uitoefent. Wanneer
Stalingrad valt, zoo verklaarde Bevin, zullen
de arbeiders luid de vraag stellen waarom
En zij zullen er dan niet mee tevreden zijn,
wanneer Churchill weer zal antwoorden, dat
het om militaire redenen niet te houden was.
Het feit, dat Churchill steeds nog op zijn
post is, moet als het grootste nationale onge
luk bestempeld worden. De arbeiders stellen
meer vertrouwen in de woorden van Woros-
jilof en Timosjenko dan in die van Chi^chill.
De arbeiders weten, dat de Russische gene
raals verklaard hebben, dat de oprichting
v^n een tweede front „mogelijk" en een.
„nationale noodzakelijkheid" is.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft
de arbeidersleider Pethwick Lawrence tij
dens de Lagerhuisdebatten verklaard, dat de
arbeiders zich ervan bewust zijn, dat wan
neer er een tweede front komt, dit een uiterst
ernstige en bovendien bloedige aangelegen
heid zal zijn.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
heeft het Lagerhuis er in toegestemd de zit
ting voor nog een kort reces te verdagen.
Protesten tegen Roosevelts
aangekondigde maatregelen.
Japansch oordeel: President op weg
naar de tyrannie.
Naar de Britsche berichtendienst uit
Washington meldt heeft de Senator Brown
verklaard, dat een wetsontwerp wordt uit
gewerkt, waardoor Roosevelt gemachtigd
wordt minimum- en maximumprijzen voor
landbouwproducten vast te stellen.
Volgens een bericht uit Washington zijn
uit Amerikaansche boerenhringen reeds de
eerste protesten gehoord tegen de maat
regelen ter voorkoming van prijsstijging
voor landbouwproducten, aangekondigd in
Roosevelt's boodschap. De vertegenwoerdi-
gers der boeren in het congres wijzen er op,
dat dergelijke maatregelen in strijd zouden
zijn met de belofte, die de regeering van
"oosevelt den landbouw heeft gedaan.
Senator Norris heeft verklaard, dat R
sevelt. in ernstig conflict 'met het Congres
zou komen, indien hij zou trachten prijzen
voor landbouwproducten vast te stellen.
In zijn boodschap .aan het Congres en in
zijn praatje aah den haard heeft Roosevelt,
zoo verklaarde de woordvoerder der Ja
pansche regeering voor de buitenlandsche
pers, eigenlijk het volgendfe gezegd: „Mijne
heeren, U kunt mijn voorstel aannemen of
verwet-pen. Vergeet echter niet, dat ik bij
verwerping toch de maatregelen, welke het
voorstel bevat, zal nemen."
Tn de lange geschiedenis der democratie,
aldus de woordvoerder, is een dergelijke
uitdaging van het Congres onbekend. Het
baart dus geen verwondering, dat vele
vooraanstaande congresleden uitdrukking
hebben gegeven .aan hun groote veront
waardiging over deze intimidatiemethode
van het Witte Huis. Als een dictatuur den
steun van de groote massa verliest, moet
zij wel ontaarden in een tyrannie en dat is
dan ook de weg, dien Roosevelt thans in
slaat.
Japanners op 44 mijl van
Port Moresby.
De Bntsche nieuwsdienst verneemt uit
het hoofdkwartier van generaal Mac
Arthur, dat de gevechten ten Noorden
van Port Moresby zich in grootere mate
ontwikkelen en heviger worden.
Naar de Engelsche nieuAvsdienst in een
extra-bericht uit het hoofdkwartier van
Mac Arthur bekend maakt, hebben de
Japansche troepen in het gebied van Ohan
Stanley op Nieuw-Guinea een hevigen
„infiltratie-aanval" geopend, die snelle
vorderingen maakt. Naar in het bericht
verder gezegd wordt, staan de Japanners
thans 44 mijl van Port Moresby af. De
Engelsche nieuwsdienst voegt hier nog
aan toe, dat de toestand op Nieuw-Guinea
erpstig is.
Gandhi een maand in arrest.
Bctooging te Bombay.
Naar de Britsche berichtendienst uit Patna
meldt heeft de regeering van Bihar toege
geven, dat bij een poging tot uitbreken uit
de centrale gevangenis van Bhagalpoer 28
gevangenen gedood zijn en 87 gewond. Onge
veer 600 gevangenen namen aan jjeze poging
tot uitbreken deel.
In Bombay zijn 70 betoogende Indiërs dooi
de Britsche politie gearresteerd, zoo meldt
Radio New York. De betooging werd ge
houden ter gelegenheid van het feit, dat
Gandhi thans een maand geleden is gearres
teerd.
Lagerhuis keurt crediet van
1 milliard goed.
De Britsche minister^, van financiën
Kingsley Wood heeft in het Lagerhuis een
nieuw crediet aangevraagd van een mil
liard pond sterling, waarbij hij verklaarde
dat daarmede 'de Britsche totale schuld
sedert het uitbreken van den ooi-log tot 11
milliard pond sterling stijgt.
De dagelij lische oorlogskosten van Enge
land in de laatste weken bedragen, naar
Kingsley Wood verder zeide, gemiddeld
121/4 millïoen pond, hetgeen vex-geleken
met Juni een stijging beteekent van eer.
half irüllioen pond sterling per dag.
Het Lagerhuis heeft na een kort debat
door handopheffing het \-oorgestelde cre
diet van een milliard pond sterling goed
gekeurd.
Sowjetluclitaanvallen op
Hongarije.
Slechts geringe schade.
Naar hét Hongaarsche persbureau meldt,
hebben "Sowjet-vliegtuigen in den nacht van
Woensdag op Donderdag aanvallen gedaan op
Boedapest en op verscheidene andere plaat
sen des lands. De luchtaanvallen hebben
volgens de voorloopige berichten slechts ge
ringe schade veroorzaakt.
Naar van militaire zijde verluidt hebben
Sowjet-bommenwerpers in den afgeloopen
nacht ook ondoeltreffende storingsvluchten
uitgevoerd boven Oost-Duitschland.
Spaansche opperste legerraad
bijeengeroepen.
Vrijdag a.s. komt onder voorzitterschap
van generaal Franco de opperste legerraad
van Spanje bijeen. Van de generaals, die
aah deze besprekingen zullen deelnemen,
zijn in Madrid o.a. reeds aangekomen de
hooge eommissaris van 'Spaansch Marokko,
de opperbevelhebber van Catalonië en de
opperbevelhebber van Madrid, die tijdelijk
buiten Madrid vertoefde.
Het Portugeesche blad Diario de Noticias
publiceert een interview met den Spaan-
schen ambassadeur te Lissabon, Franco y
Bahamonde. over de jongste kabinetswijzi
ging in Spanje.
De Spaansche diplomaat zeide o.a.: de
buitenlandsche politiek van Spanje blijft
onveranderd en de huidige toestand is de
voortzetting van den voorafgaanden. Het
betreft uitsluitend een interne aangelegen
heid, die naar buiten geen enkele uitwer
king zal hebben. Voorts wees de ambassa
deur met nadruk op het feit, dat de huidige
Spaansche minister van ouitenlandsche
zaken, graaf Jordana het .Portugeesch-
Spaansche vriendschaps- en nietaanvals-
pact heeft geteekend toen hij in 1938/39
ook de portefeuille van buitenlandsche za
ken had. Graaf Jordana is een zeer krach
tig voorstander van de Portugëeèch-Spaan-
sche toenadering, die een van de belang
rijkste richtsnoeren van de Spaansche bui-!
tenlandsche politiek in de laatste jaren is
geweest. Gezegd kan worden, dat alle
Spaansche staatslieden, die de portefeuille
van buitenlandsche zaken hebuen gehad
tijdens hun ambtsperiode een stap verder
gezet hebben op den weg van de Portu-
geesch-Spaansche toenadering.
Een Midden-Amerikaansche
bondstaat?
(DaD) In de Wilhelmstrasse be
gint men de berichten over de vorming
van een Midden-Amerikaanschen
bondstaat met.aandacht te volgen, om
dat de „spontane instemmingsbetuigin
gen" met den dag talrijker worden.
Daar de Vereenïgde Staten net meeste
profijt van een dergelijke aaneenslui
ting der Midden-Amerikaansche staten
hebben, zien Duitsche politici in
grootsche campagne de regie van Washing
ton. Een Midden-Amerikaansche staten
bond kan de eerste tientallen jaren geen
weermacht op de been brengen r.m zijn
belangen te verdedigen. Een eventueele
bondsregeering heeft dan geen andere keus
dan zich onder bescherming te plaatsen van
Een ernstig beroep op den werkelijkheidszin
van ons volk.
Onverbiddelijk gaat de strijd voort tegen
het euvel Aran priisontduiking, zwendel en
zwarte handel. Als een olievlek heeft zich
dit kwaad over ons land verspreid en als
een kwaadaardig gezwel diep ingevreten
in alle lagen der maatschappij. Dag en
nacht zijn een groot aantal opsporings
ambtenaren in de weer om het kwaad te
bestrijden, het gevaar in te dammen en een
algeheele sociale en economische ontwrich
ting te voorkomen.
Het zwaartepunt van het prijstoezicht
ligt echter bij de plaatselij kg politie. Het
Hoofd van deze politie blijft verantwoorde
lijk voor de prijzencontróle in zijn ge
meente en met dit verantwoordelijkheids
besef valt of staat de Prijsbeheersching.
Gelukkig werkt een groot deel van de
..jlitie voor de volle honderd procent mede
èn naar deze stille harde werkers mag zeer
zeker de dank van het volk uitgaan. Want
wat door een betrekkelijk klein handjevol
menschen in de afgeloopen twee jaar i.-
verricht, grenst aan het bovenmenschelijke.
en het is aan hen te danken, dat een prijs-
itijging van de gedistribueerde levensmid
delen voorkomen kon worden.
Een verbeten strijd wordt nog steeds op
het terrein van de groenten gevoerd, al is
het hier niet in de eerste plaats een prij -
zenkwestie, doch een verdeelingskwestie.
Deze verdeeling klopt helaas niet. Tal van
detaillisten hebben van deze omstandig
heden weten te profiteeren en er zijn ven
ters en groentenhandelaren in de groote
steden die twintig tot veertig gulden per
dag weten te verdienen. Het. zijn de minst
draagkrachtigen van ons volk, die hier de
dupe van worden. Het beter gesitueerdf
publiek helaas avü koopen en zal bij
schaarschte ook veel te duur koopen.
Ook de slagers worden terdege gecontro
leerd. Het is gebleken, dat zij ook in dezer
tijd nog een behoorlijke broodwinning heb-,
ben en er dus reden te over is om eerlijk tr
blijven. Het schijnt helaas voor velen moei
lijk te zijn om in deze tijden eerlijk te kun
nen blijven, ja, het is zelfs gebleken dat
zich onder de overtreders bestuurders
van de Vakgroep bevonden!
Een ander euvel is dat van- de eieren.
Per week worden een paar millioen eieren
tegen schandalige prijzen in dc-n zwarten
handel gebracht. Alleen al bij één zaak.
die in Meppel aan het rollen is gekomen,
zijn twintig verdachten betrokken. Niet
minder dan 170.000 eieren werden hier in
beslag genomen.
Het is een trieste reeks, deze opsomming
van overtredingen. In Sommelsdi.jk is de
directeur van een zuivelfabriek gearres
teerd, die zijn boter met water vervalschte
Van de bakkers in Friesland bleek niet
minder dan 64 procent in overtreding te
zijn, gemiddeld werd op elke acht baal
tjes meel een aan de bestemming onttrok
ken en in den zwarten handel gebracht. Er
zoo gaat het op elk gebied.
In Maastricht werd een partij emaillf
van inferieure kwaliteit,, groot lOO-Of""
stuks, in beslag genomen. Haarkammen
solutie, stofzuigers, brilmonturen, gouder
polshorloges de nrijs bedroeg „slechts"
870 gulden i-ijWielen en shampoo bleker
eveneens gewilde artikelen a-oor den clan-
destienen handel tc zijn en werden dan ook
in groote hoeveelheden achterhaald en m
beslag genomen.
Dit zijn slechts enkele feiten, maai- zij
geven een beeld van hetgeen wordt gedaan
om ons land te behoeden \'oor een econo
mische ineenstorting. Zü geven een indruk
van den verbitterden strijd die door een
klein aantal bekwame en onbaatzuctt:ge
ambtenaren wordt gevoerd tegen zwarten-
handel en priisopdrijvers, tegen het grofste
egoïsme en onverantwoordelijke baatzucht.
Deze strijd kan echter niet gevoerd
worden zonder de medewerking en de^
hulp van allen, die liet wel meenen met
ons %'olk. De medewerking zal een
eerste vereisclite blijven, wil een einde
gemaakt Avordcn aan een toestand, die
uiteindelijk onherstelbaar leed over
onze volksgemeenschap zou brengen.
Vader door zijn zoon
neergeschoten.
Familiedrama te Lunteren.
Maandagavond j.l. omstreeks half tien
werd de landelijke buurtschap Meu-
Luntercn, onder Lunteren, in opschud
ding gebracht door een moordaanslag,
waarvan de 59-jarige landbouAver W.
Bloemendaal het slachtoffer Averd.
Der gewoonte getcóuw begaf deze zich
op het genoemde tijdstip naar buiten om
de luiken der woning te sluiten, toen hij
plotseling werd getroffen door een schot
uit een vuurwapen. Wankelend wist hij de
deur van de woning nog te bereiken, waar
hij bewusteloos ineenzeeg.
Dokter Appel uit Lunteren, die ijlings
werd ontboden, constateerde dat de rechter
long was doorboord, en daar onmiddellijk
levensgeva'ar bestond, werd het slachtoffer
per ziekenauto overgebracht naar het ge
meentelijk ziekenhuis te Arnhem. S
Bij het onderzoek naar den dader, dat
onmiddellijk door de politie uit Lunteren
en Ede werd ingesteld, en waarbij ook, doch
zonder succes, gebruik werd gemaakt van
een politiehond, tastte men aanvankelijk
volkomen in het duister en elk spoor, dat
tot een snelle oplossing van het drama kon
leiden, scheen ten eenenmale te ontbreken.
In den loop van dén volgenden dag vestig
de de oudste 29-jarige zoon van het slacht
offer. door zjjn gedrag de aandacht der
politie op zich en toen men verschillende
verklaringen, door hem afgelegd, aan de
feiten ging toetsen, bleek er alle grond aan-
weg. tot arrestatie over te gaan. In het be
gin trachtte de verdachte nog zijn onschuld
staande te houden, doch de aanwijzingen
stapelden zich in den loop van Woensdag
dermate op, dat hij een volledige bekente
nis aflegde.
Tusschen arader en zoon bleken sedert ge
ruimen tijd ernstige meeningsverschilien
te hebben bestaan en deze oneenigheid
schijnt de zoon tot zijn daad te hebben ge
bracht. Op den beAvusten avond schoot hij
uit een raam der aa-oning, van zeer korten
afstand, op zijn vader met een buks, niet
het voornoemde noodlottige gevolg. De
toestand van den getroffene is nog steeds
crifiék. De dader, die thans zeer onder den
indruk is van het gebeurde, stond gunstig
bekend.
KORT NIEUWS
De Australische staatsuitgaven zijn voor
het financieele jaar 19421943 vastgesteld op
de Vereenigde Staten, die reeds de econo- 5^9 millioen pond sterling, waarvan 249 mil-
mische hegemonie hebben over de Zuid-
Amerikaansche staten. De vorming van een
bondstaat, ligt dus volkomen in de lijn van
het imperialisme van Washington.
Naar radio New-York meldt, heeft het
Congres der Vereenigde Stalen inmiddels
besloten den leeftijd, waarop jonge man
nen kunnen worden opgeroepen, tot 18 jaar
verlaagd.
Wederom tegen veehouders
opgetreden.
Enkele dagen geleden is melding ge
maakt van het optreden der overheid tegei
een boer in Overijssel, die de melk van zijn.
bedrijf niet^ afleverde. Thans kunne)
nieuwe gevallen worden gemeld, waarin de
secretaris-generaal van het departemen
van landbouw en visscherii krasse maat
regelen heeft genomen tegen landbouwers
die hun plichten ten aanzien van de voed-
selvoorziening verzaken. Veehouders ir
Haren, Adorp, Groningen en Noorddiü
moeten een aantal koeien inleveren. O:!
:n de overige provincies kunnen soortge
lijke maatregelen binnenkort worden ver
wacht. Deze veehouders, die de voedsel
voorziening van hun volk tegenwerkten,
hebben deze ernstige gevolgen uitsluitend
aan zichzelf te wijten.
lioen door belasting gedekt zal worden en
een bedrag van 300 millioen aan leeningen
zal worden opgenomen. De eigenlijke doriogs-
uitgaven zullen van 319 tot 440 millioen wor
den verhoogd.
De minister voor het oorlogstransport-
wezen in Engeland heeft verdere beperkingen
afgekondigd voor het verkeerswezen. Van
5 October af zullen deze ook betrekking heb
ben op het personenvervoer. Van denzelfden
datum af wordt een aantal tariefverlagingen
ingetrokken.
De Australische minister voor de oorlogs
industrie heeft bekend gemaakt, dat de regee
ring besloten heeft tot een beperking van de
wolindustrie. Deze bepaling dient ter bespa
ring van arbeidskrachten en transportmidde
len. Aan de veehouders zal voorgeschreven
worden de grootte van hun kudden te sta-
biliseeren of in te krimpen.
De leider van het Amerikaansche bureau
voor oorlogstransporten heeft een veiprdening
uitgevaardigd, waardoor alle personen-
vrachtvoertuigen practisch onder controle
an den staat geplaatst worden
De uitvoer van de Vereenigde Staten
naar Egypte is krachtens een regeerings-
verordening beperkt tot een bepaalde hoe
veelheid manufacturen.
In Jeruzalem is van 15 September af
het arerkeer van alle particuliere auto's met
uitzondering van die. welke voor oorlogs
doeleinden rijden, verboden.
GEDULD, DAT TEN EINDE
LOOPT.
D. Rijksminister Afred Rosenberg, mi
nister voor de bezette Oostelijke gebieden,
heeft in een artikel in de „Völkischer Be-
obachter" een waarschuwing laten hooien,
die niets aan duidelijkheid te wenschen
overlaat en ook in ons land niet misverstaan
zal mogen worden.
De schrijver wijst er op. dat de Weste
lijke democratieën vóór den oorlog een
uiterst vijandige houding jegens Duitsch-
land hebben aangenomen. Sindsdien is er
onder groote groepen van de bevolking
dezer democratieën nog weinig veranderd.
HoeAvel de legers dezer landen zijn Adersla
gen meenen velen, dat zij nog altijd eischen
kunnen stellen. Men is verontwaardigd
aldus minister Rosenberg, wanneer ook aan
hen eischen worden gesteld, die leiden tot
intensiveering van den gemeensehappelii-
ken oorlog. Daarom moet duidelijk voor al
len worden verklaard, dat, indien iemand
aanspraak mag maken op een bevoorrechte
plaats het Duitschland en ziin onmiddellijk
verbonden mogendheden zijn. Duitschland is
in dezen strijd de vertegenwoordiger van
Europa geworden. Het heeft zich het recht
verworven, geen acht te slaan op de eischen
van die kringen, die Duitschland vroeger
dood en verderf toeivenschten.
De schrijver wijst cv vervolgens op, dat
vele kleine volken, door schade en schande
wijs geworden. A'olledig meewerken en hun
aandeel in den strijd tegen het bolsjewisme
op zich nemen. Men zou 'zoo zegt hii
breeden kringen in het Westen een jaar
bolsjewistische heerschappij toewenschen,
wanneer het verantwoordelijkheidsgevoel
van Duitschland en Italië dit niet verbood.'
Wanneer thans Franschen, Belgen en Ne
derlanders nog leven kuanen en werken,
wanneer zij nog niet door het bolsjewisme
zijn weggesleept en van hun bezittingen zijn
beroofd, dan danken zij dit niet aan hun
regeeringen of aan Engeland, maar 'uit
sluitend aan de in het Oosten strijdende
Duitsche en verbonden legers.
De minister constateert, dat de nationaal-
socialistische beweging en het nationaal so
cialistisch Rijk zich nooit door kleine
wraakgevoelens hebben laten leiden. Zij
hebben vermeden, onnóodige represailles -
te nemen. Zij waren en ziin nog bereid,
iedere vrijwillige medewerking naar waarde
te schatten.
„Wanneer er evenwel lieden zijn,, die
zulk een edelmoedigheid als zwakheid
uitleggen, of zelfs aanspraak meenen te -.
kunnen maken op een levensstandaard
van 1930, dan moeten zij er zich niet
over verbazen, dat er in Duitschland
langzamerhand een verbittering ken
baar wordt, dat daarenboven de Duit-
I sche edelmoedigheid zich verdicht tot
harde eischen, die slechts tot doel mogen
hebben den oorlog te winnen".
Tot zoover minister Rosenberg. Als een
man van zijn gezag zulkë dingen in het op
gaan van de nationaal socialisten in Duitsch
land schrijft is er maar één conclusie mo
gelijk en deze is:^het geduld in Duitschland
loopt ten einde. Men begint daar genoeg te
krijgen van openlijke tegenwerking en \'an
verborgen weerstreven en nu de oorlog in
een beslissend stadium is getreden zal men
tijd noch lust hebben, de matiging te be
trachten, die tot dusver een kenmerk van
het Duitsche optreden is geweest. Als er in
de toekomst verzet gebroken moet worden
zal het op haitfe wijze geschieden. Daarvoor
geldt deze laatste waarschuwing.
„Onder groote groepen- der bevolking is
nog weinig veranderd", schrijft minister Ro
senberg en hij heeft gelijk. De beteekenis
van de hervormingen, die zich op vrijwel alle
gebied en overal ter wereld voltrekken en
een wereldrevolutie veroorzaken van groo
ter omvang en van dieper beteekenis dan ooit
tevoren gaat hun blijkbaar voorbij. Inder
daad? Het valt moeilijk aan te nemen. De
beteekenis van deze tijden kan niet worden
misverstaan en er mag wel eens gevraagd
worden hoeveel halsstarrigheid en botte
lust tot weerstreven niet moet doorgaan
voor een houding, die op edeler motieven
gebaseerd moet heeten.
Nu moge tenslotte ieder voor zichzelf uit
maken, aan welke inzichten hij de voorkeur
'geeft, als men daarbij maar één ding be
denkt: Er is een tijd geweest, waarin men
zich ongedeerd en ongestraft kon overgeven
aan het genoegen, te smalen op al wat
Duitsch en Italiaansch was, den stokebrand
te spelen en onrust te veroorzaken. Er is
een tijd geweest, waarin het stadsbeeld met
„fascistische wolven" werd versierd en
biljetjes voor raam, en deur uitnoodigden,
Duitsche waren te boycotten. Die tijd is
voorbij, maar de stille tegenwerking kwam
er voor in de plaats en bediende zich van
sabotage en terreur, van misdaden jegens
de volksgemeenschap en anonym bedrijf.
Kippenringen en zakdoekjes moesten de-
monstreeren, hpe hevig vaderlandslievend
men wel was en kinderen worden opge
stookt om te zeggen, wat de ouderen niet
durven.
Aan het Oostfront word* een strijd van
ongekende hevigheid gestreden tegen het
bolsjewisme. Ook voor ons. Ook opdat Ne
derland niet eenmaal het lot deelt van de
Oostzeelanden, waar een goed jaar Sovjet
bewind aan duizenden het leven of herbezit
kostte. Smalend spreekt men over hen, die
zich voor dezen titanenstrijd inzetten, 't
Liefst mompelt men van Russische over
winningen, tegen beter weten in en als
Duitschland voor de zooveelste maal be
toogt dat het zijn lot met alle andere naties
van Europa tezamen draagt, dan wendt men
het hoofd af en doetniets. De tijd
zal wel voor ons werken.
Als men bü dit alles maar één ding be
denkt: Het geduld raakt ten einde. Van
Duitsche zijde heeft men ons ruim tivee
jaar den tijd gegeven, over onze teleurstel
ling heen te Komen, den niemven tijd te
begrijpen, tot goede nabuurschap en loyale
samenwerking te geraken. Eens komt er
een einde aan alle goede bedoeling, als de
andere zijde gemelijk en hoofdig blijft.
Daartoe heeft ofis land thans bij monde
van Rosenberg een waarschuwing ontvan
gen. Niet onwaarschijnlijk: de laatste.
„EEN SLOTWOORD OVER DE JEUGD".
's-Gravenhage. 10 Sept. Hedenavond van
19.05 tot 19.20 uur spreekt Max Blokzijl \da
den zender Hilversum 1 in de serie brandende
kwesties over het onderwerp: „Een slot
woord over de jeugd".
