Haarlemsche Courant l Vee Britsche kruisers en vier torpedojagers lij actie voor Tobroek vernietigd. Drie Duitsche wiggen in Stalingrad Raad voor de Volksgezondheid m Nederland. >87e Jaargang; Nd. 218 x X Udi: c; onnement p. week 0,26, p. maand MA, p. kwartaal 3,42, -0 nco P- Post 3,73, losso nummers 6 «W 'Idvertentlën 3—IS A.JI e,lte n-m- tneer 20 cent. Reclames dubbele prtys. asli ittrtantieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer Sp itttt J—15 m.m. 1,20. Abonnement 1B00 m.m. fi cent p. m.m. tori Grafische Bedrijven Oamlate. Wnd. Hoofdredacteon J. V. BAUDEWYNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Woensdag 16 September 1942 Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soenda* plein 37. Tel. Directie 13082, Hoofdredactie 15051, Redactie 10600, Administrate 10724. 14825, Socndapleln 12230. Postgiro 13135S. Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM. Verschijnt dagelOks behalve op Zon- Kennemer Editie Burean IJmuldem Kennemerlaan \02, Telefoon 5437. 1207 Duitschland wint op alle fronten totaal 576 man krijgsgevangen. Landingstroepen na varensnellen strijd onschadelijk gemaakt. jthoofdkwartier der Duitsche weermacht meldde gisteren in een extra-bericht: ^De Britsche troepen, die in den nacht van 13 op 14 September met gebruik - iking van lucht- en vlootstrijdkrachten bij Tobroek geland waren zijn in nauwe B jienwerking tusschen Duitsche- en Italiaansche strijdkrachten na een zwaren, ellen strijd vernietigd of gevangen genomen. De vijandelijke oorlogssclfcpen werden door kustbatterijen en luchtdoelgeschut jj der een welgericht vuur genomen, waarbij drie torpedojagers, eenige korvetten talrijke landingsbooten tot zinken werden gebracht. De daarna in Oostelijke iiiting wijkende schepen werden aangevallen door afdeelingen van de Duitsche 1- de Italiaansche luchtmacht, die twee kruisers, een torpedojager en verschei- ne motortorpedobooten tot zinken brachten. Andere kleinere schepen werden aar beschadigd. Initsche inijnvegers brachten een Britsche motortorpedoboot met 117 gevange- in de haven van Tobroek. Negen vijandelijke bommenwerpers werden neer- schoten. In totaal werden 576 gevangenen gemaakt, onder wie 34 officieren, vendien verloor de vijand een groot aantal dooden. Een omvangrijke hoeveel- d oorlogsmateriaal werd buitgemaakt Onder de gevangenen bevinden zich tal- :e schipbreukelingen van de tot zinken gebrachte Britsche oorlogsschepen. De «oli en verliezen zijn gering." "te nestelen, ten einde den Britschen zee- strijdkrachten het binnendringen in de haven mogelijk te maken. Tijdens de voorbereidende luchtaanval len, die verscheidene uren duurden, konden reeds de eerste teekenen van de Britsche landingspoging worden waargenomen. Ten Oosten en ten Westen van de vesting pro beerden Britsche strijdkrachten in vier op eenvolgende golven onder het vuur der kustbatterijen, die haar kanonnen reeds op de voor de haven liggende Britsche schepen gericht hadden, op het land vasten voet te xijgen. Tegelijkertijd probeerden Britsche torpedobooten volgens het plan de haven binnen te varen, welke poging evenwel mislukte door het onverwijlde optreden van de Italiaansche kleine vlooteenheden. Het flinke optreden van de Duitsche en Italiaansche verdedigers maakte het ge bruik van de .gereed staande reserves on- noodig. De correspondent besluit aldus: Het Afrikaansehe Dieppe zal zich steeds herhalen, wanneer de vijand probeert onze stellingen aan te vallen. ,t 9! e strijd te land. Italiaansche weermachtsbericht luidt: in den nacht van 13 op 14 September aanzienlijke lïicht- en vlootstrijdkrachten Jtrnomen landingspoging bij Tobroek is te gr des ochtends volkomen teniet gedaan, door vlootstrijdkrachten en vliegtuigen land gebrachte troepen werden binnen ur volkomen vernietigd of gevangen ge- „v J"en- Ito, loor het onmiddellijke ingrijpen van het aljon San Marco onder bevel van luite- it ter zee le! klasse Giacomo Colotto en afdeelingen, die door Duitsche strijd- K iChten uit de vesting Tobroek dapper ge- o und werden, werden de vijandelijke troe- i, waaronder ook valschermjagers, die er geslaagd waren, vasten voet te krijgen, korten, verbitterden strijd overweldigd, .dnlust- en luchtdoelbatterijen der Italiaan- e en Duitsche verdediging namen J jtstrijdkrachten, welke de landingsopera- Ititi steunden, onder een welgericht vuur en enten drie torpedojagers, eenige aviso's ro« talrijke landingsbooten tot zinken. 5! le vlootstrijdkrachten, die zich naar het 'OP iten terugtrokken, werden vervolgens aan- allen door Italiaansche en Duitsche af- lingen gevechtsvliegtuigen en bo,mmen- MB rpers, die een kruiser een torpedojager verscheidene motortorpedobooten tot zin- brachten en een lichten kruiser en an- t kleinere schepen zwaar beschadigden. 6ij deze gevechten heeft zich de 13de ge- htsgroep onder bevel'van den majoo^ der I tgers Rengo Viale bijzonder onderschei- Wij maakten 576 gevangenen, onder wie I officieren. Het aantal dooden en ge raden bedraagt verscheidene honderden, len aanzienlijke hoeveelheid oorlogsmate- laal werd buitgemaakt. m las [et grootste deel van de schipbreukelingen rtot zinken gebrachte schepen werd door en ie vlootstrijdkrachten met veel moeite ge- «8» j, Onze verliezen zijn naar verhouding be idden. ielijktijdige aanvallen van lichte Britsche I ilserwagens op vliegvelden in de omge- oirte |g mislukten door het onmiddellijke ingrij- kl. der plaatselijke garnizoenen, die talrijke II 'o's vernietigden en eenige gevangenen ikten." Het Britsche plan. .rar officieel wordt meegedeeld, was vol- <5g as de bij de gevangenen gevonden operatie- aaj leien het doel van de Britsche actie een ,V0I lijktijdige landing ten Oosten en ten Wes- i van de haven. De Engelschen wilden arna van weerskanten de reede van To- :ek bereiken, zooveel mogelijk schade toe- ngen aan de havenwerken en de in de en liggende schepen met speciale middelen Ui zinken brengen. Voor zoo ver op het genblik vaststaat, ,werd aan de actie deel- iomen door twee kruisers, verscheidene ers en duikbooten en een aanzienlijk ge- corvetten en motortorpedobooten. u i De poging had dus het karakter van een te i uienljjke gecombineerde operatie. Zij werd ro urafgegaan door een zeer heftigen lucht- ival, die van Zondag 21 uur tot Maandag 3£E liiur duurde. Daarbij lieten de Engelschen i.phi il minder dan 500 bommen vallen, terwijl Na i vijandelijke schepen haven en stad onder I1)SI ar namen. iwc Kort daarop volgden de landingen in de ii van Marsa el Aoeda, Westelijk van To- oek, en in de baai van Marsa el Sjiaoese, ntó stelijk van Tobroek. De Westelijke groep L, i èrd 'onmiddellijk tegengehouden door de latselijke verdediging, terwijl de Oostelijke 1 oep, die goede landingsmogelijkheden had, BUI er een kleinen afstand kon oprukken. Toen hel. Iter werd deze afdeeling overweldigd, arbij zij gevoelige verliezen leed. De over- renden werden gevangen genomen. Het eerst trad het marinebataljon San w. i irco tegen de Engelschen op. Dit ontving eldra steun van andere marinetroepen en !- Üiaansche en Duitsche troepen uit Tobroek. ilgens het verdedigingsplan werden ook per Uri ito troepen aangebracht, die echter niet in a strijd behoefden te worden geworpen. Onder de gevangenen bevinden zich een ka- tein ter zee en een Amerikaansch journa- ne i „Afrikaansch Dieppe" Een bijzondere correspondent van Stefani Br. jschaft. nog de volgende bijzonderheden: J nds Augustus had het Britsche comman- i voor deze actie troepeneenheden uitge- ïht, die reeds aan de verdediging van •b dji-oek hadden deelgenomen en derhalve 0I'f> et het terrein bekend waren. De uit twee 551 oepen bestaande landingsafdeelingen had- ia tot opdracht het gebied om de haven veroveren en zich daar ter verdediging laliaanscli protest te Londen. De Italiaansche regeering heeft wegens het tot zinken brengen van het Italiaan sche hospitaalschip, waarvan officieel tneldlng is gemaakt:, een formeel en 'in leer scherpen toon gesteld protest aan de Britsche regeering gezonden. Het protest, Waarin de schending van de bepalingen van de Internationale Geneefsehé Roode Kruisconventie van 1939 in alle vorm vordt geconstateerd, is door de Zwitser- schc regeering overhandigd. De Italiaan sche regeering behoudt zich voor alle tegenmaatregelen welke haar gepast voor- tomen, te nemen. Heldhaftig Fransch verzet op Madagascar. Britten ontruimen een plaats. Naar officieel wordt medegedeeld, hebben de Britsche strijdkrachten op Madagascar de plaats Morantava ontruimd. Door het hevige verzet van de Fransch'e troepen maakt de Britsche opmarsch slechts langzaam vorde ringen. Om lederen meter grond wordt hevig gestreden. Maandagmiddag echter slaagden de Britten erin de hoogte van Antsiafabositra op 280 Joilometer tenZuiden van Tananarivo, te bezetten. In bevoegde kringen te Vichy vestigt men opnieuw den nadruk op het helfhaftig ver zet, dat. de Fransche troepen in samenwer king met de inboorlingen aan den Britschen aanval bieden. De door de Engelsche pers ontketende cam pagne om Frankrijk te verwijten dat het on geschikt is voor kolonisatie, wordt met ver ontwaardiging van de hand gewezen. Niets kan beter het Engelsche optreden lcarakteri- seeren dan het citaat van een Engelsch blad in Mei van dit jaar, waarin „geconstateerd" werd, dat Madagascar met zijn rijkdommen aan mineralen en landbouwproducten geëx ploiteerd moest worden. Canadepsch patrouillevaartuig tot zinken gebracht. Toenemende Duitsche duikbootactie. De Canajleesche autoriteiten hebben Maandag het verlies bekend gemaakt van het Canadeesche patrouillevaartuig Racoon met 38 koppen en het tot zinken brengen van vier koopvaarders der vereenigde na ties, naar uit Ottawa wordt gemeld.-. De Canadeesche publicatie spreekt van een verhooging in het tempo der activiteit der vijandelijke duikbooten. De minister van marine, McDonald, heeft gezegd, dat de Racoon is verloren gegaan, terwijl zij als escorte dienst deed. Aange nomen moet worden, dat de geheele be manning is omgekomen. Van de vier ge noemde koopvaarders worden 100 officie ren en manschappen verloren geacht. Associated Press meldt uit Rio de Janeiro dat een Spaansche koopvaarder aldaar 115 overlevenden van drie Braziliaansche sche pen aan land heeft gezet. De schepen waren eenigen tijd geleden in-de Caraibische Zee tot zinken gebracht, doch dit was tot nu toe geheim gehouden. Engelsche conservatieven buigen zich over de jeugd. Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft een studiecommissie van de Engelsche conservatieve partij zich bezig gehouden met de kwestie der lichamelijke opvoeding van de jeugd en daarover een communique uitgegeven, waarin wordt voorgesteld, alle jeugdvereenigingen waartoe meisjes en jongens behooren in den leeftijd van 14 tot 18 jaar. samen te vatten in een onder toe zicht van de regeering staanden bond. Met bet oog op de omstandigheid, dal in Duitschland en Italië alle kwesties dei- opvoeding en lichaamsoefeningen van de kinderen in handen van den staat genomen zijn, noemen de Engelsche bladen dit com muniqué van beteekenis. Lepra, pokken en typhus in den Levant. Als gevolg van het volkomen gebrek aan middelen ter bestrijding van besmettelijke ziekten zijn in de döor de Engelschen bezette landen van de Levant op groote schaal epi demieën uitgebroken. In den Libanon heer- scheh de pokken. De voorraden serum zijn uitgeput. Pogingen om serum uit de naburige landen te verkrijgen hebben geen resultaat opgeleverd. In verschillende provincies wor den talrijke gevallen van lepra geconstateerd- De voornaemste haarden van infectie zijn ck kazernes en concentratiekampen, waar de aan hun lot overgelaten Grieken zijn onder gebracht, die aan zware ondervoeding lijden. In een dezer concentratiekampen is 60 procent der bewoners aan typhus gestorven. Japanscke marineinissie naar Turkije. Een Japansche marinemissie onder leiding van den permanenten voorzitter van de ma rinemissie, admiraal Namoera, zal vergezeld van admiraal Abe op 17 September in Turkije aankomen. De missie zal een week te Istan- boel blijven en vervolgens naar Berlijn terug- keeren. Continentaal stelsel in Bengalen. De gouverneur van Bengalén, John Her- bert, heeft verklaard, dat de regeering van Bengalen de scheepvaart in de kustgebieden aldaar onder controle heeft geplaatst om te voorkomen, dat de transportmiddelen, alsmede voorraden en goederen in handen der Ja panners vallen. Voorts zijn de bewoners van verschillende districten naar andere plaatsen overgebracht. Ook de levensmiddelenvoorraden zijn naar andere districten overgebracht. De Britsch-Indische minister van binnen- landsche zaken, Sir Reginald Maxwell heeft in de wetgevende vergadering te New-Delhi verklaard: De onlusten slaan van de groote steden naar het omliggende gebied oven. In deze streken staat het treinverkeer voor een groot deel stil. Bengalen is geruimen tijd bij na geheel van het Noorden van Indië afge sloten geweest. Maxwell vestigde de aandacht op de zijns inziens zeer opvallende omstan digheid, dat de aanslagen op spoorwegen ln ver van elkaar liggende streken vrijwel op hetzelfde oogenblik waren begonnen. Telegrammen van Führer en Duce aau Jeugdbond. De voor de stichting van den Europee- schen Jeugdbond te Weenen bijeengekomen jeugd van Europa, heeft den Führer en den Duce telegrammen gezonden. De Führer heeft daarop met het volgende telegram geantwoord: „Ik dank u en de te Weenen aanwezige leiders der Europeesche jeugd voor de mij gezonden groeten van de stichtingsbijeenkomst van den Europee- schen Jeugdbond en beantwoord deze met; de beste wenschen voor een volledig suc ces der bijeenkomst." Het telegram van den Duce luidde als volgt,lk heb mij zeer verheugd over den groet, dien gij mij in naam van den Euro- peeschen Jeugdbond hebt gezonden. Haar groote traditie levendig mede voelend wensch ik de Europeesche jeugd het groot ste succes bij haar geloofszending, tot het vervullen waarvan zij geroepen is." Gezondheidszorg in de Oekraïne. In de gezondheidszorg van de Oekraine heeft het civiele bestuur fundamenteele wij zigingen gebracht. In het Verordeningen blad is de verplichting aangekondigd om gevallen van besmettelijke ziekten bekend te maken en zijn hooge straffen vastgesteld voor het opzettelijk of nalatig overbrengen van besmettelijke ziekten. Uit de inheem- sche artsen zijn doctoren aangewezen, die daarop van staatswege toezicht moeten hou den. Het Duitsche ziekenhuis te Rowno is thans tot een groote, moderne inrichting uitgegroeid. Duitsche civiele en militaire artsen zijn thans in het geheele land werk zaam en worden door inheemsche artsen bijgestaan. Gruwelen in de Krirn. De commissie van onderzoek naar bolsje wistische gruwelen op de Krim heeft thans 32 protocollen" voltooid betreffende gruwel daden, die door de bolsjewisten bedreven zijn op Duitsche krijgsgevangenen of op de bevolking en die gebaseerd zijn op verlda- ringen van betrouwbare getuigen. Deze pro tocollen, die een belangrijke historische be teekenis hebben, zullen te zijner tijd ge- publiceerd worden. TSieuice terreinwinsten. Tegenaanvallen van den vijand in Tereksector en bij Rzjef mislukt. Deze week is de verduisteringsweek. Niet alleen voor u, maar ook voor uw medeburgers of dorpsgenooten dient gij te zorgen, dat uw woning 's avonds goed verduisterd is. Wij leven in een tijd van oorlog, d.i, een tijd van sterk levensge vaar. Goed verduisterd, goed beschermd. Samenwerking tusschen den Raad voor de volksgezond heid en den Gezondheidsraad. Op den tweeden landdag van het medisch front, die j.L Zaterdag in het N.V.-huis te Utrecht gehouden is, is door den leider der N. S. B. ingesteld de raad voor de volks gezondheid. Deze raad voor de volksgezond heid is een raad van adyies van het hoofd van de afdeeling volksgezondheid van het hoofdkwartier der N, S. B., dr. Koenraad Keyer, en als zoodanig indirect ook een raad advies op het gebied der volksgezondheid van den leider der N. S. B. zelve. In dezen raad kunnen vanzelfsprekend slechts leden der N. S. B. worden benoemd. Twee groepen van leden zijn daarin te onder scheiden. De eerste groep omvat die leden der N- S. B., die een belangrijke sleutel positie in den staat, in het openbare leven of in de beweging op het gebied der volks gezondheid bekleeden, als zoodanig, derhalve amtshalve, zijn benoemd De directeur-generaal van de volksgezond heid, dr. F. O. Bruyning; de president der Nederlandsche artsenkamer, arts C. C. A. Croin de president der Nederlandsche apo thekerskamer, apotheker J. Stam het hóófd den geneeskundigen dienst van het Rijksarbeidsbureau, arts J. Th. Koch het hoofd van de afdeeling Volksgezondheid van den N. V. D., arts J. van Roon het hoofd van den geneeskundigen dienst van den Nationalen Jeugdstorm, dr. Siestrop. De tweede groep omvat die leden, die op grond van hun deskundigheid op een bepaald gebied van de volksgezondheid als zoodanig zijn benoemd. In deze kwaliteit zijn Zaterdag j.l. benoemd: dr. E. G. van 't Hoog, privaat docent in de voedingsleer aan de universiteit te Amsterdam, om van advies te dienen in de vraagstukken der voedingsleer; arts H. v. d. Upwich, om van advies te dienen in de vraag stukken der rheuihatische ziekten; de heer Nachenius, hoofd van de afdeeling vorming der Nederlandsche S. S., om van advies te dienen in de vraagstukken van bevolkings politiek, ras- en erfelijkheidsleer; dr. Harden- berg, neuroloog psychiater te Amsterdam, om van advies te dienen in vraagstukken be treffende de geestelijke volksgezondheid. De "directeur-generaal der volksgezondheid, dr. F. O. Bruyning, die tevens tuberculosespecia- list is, zal adviseeren op het gebied van de tuberculosebestrijding in ons land. Waar hier te lande reeds een gezondheids raad bestaat, zal in dit verband de vraag ge rezen zjjn of de instelling van een raad voor de volksgezondheid niet overbodig was, waar om deze raad voor de volksgezondheid dan erd opgericht, en wat de verhouding tus schen deze twee raden op het gebied der volksgezondheid wel zal zjjn. Hierop heeft dr. van der Pas van het me disch front op de persconferentie van heden een toelichting gegeven. Deze gezondheidsraad, aldus spreker, is in ,ijn werkwijze en samenstelling een merk waardig voortvloeisel van. het democratisch- jliberale tijdperk. De leider der N. S. B. heeft in zijn rede op 31 Juli op den Goudsberg in Lunteren gehouden over „den Nederlandschen Staat in het nieuwe Europa", gezegd, dat na de Fransche revolutie de staat vrijwel geheel afstand deed van de volksleidiiig en op dat gebied een vacuum ontstaan is, dat op een liberaal-democratische wijze is opgevuld. De gezondheidsraad is van deze opvulling een typeerend voorbeeld. Naar onze opvattingen zijn de volksgezondheid en de volkszorg pri mair taak van de speciale arbeidsgemeen schappen, die hiervoor reeds zijn opgericht en nog opgericht zullen worden, en van de beweging. Ook de staat zal bij de volksge- zondheidsbehartiging een belangrijke rol spe len, maar haar rol wordt beperkt door boven staande twee factoren: de arbeidsgemeen schappen en de beweging. Toen de gezondheidsraad werd opgericht, was er nog geen sprake van de arbeids gemeenschappen, zooals daar zijn: de artsen kamer, de tandartsenkamer, de apothekers- kaïper, de Nederlandsche volksdienst, enz. De Duitsche pantsertroepen achtervolgen den vijand in den Kaukasus. De voorhoede is op weerstand gestuit. Pantserafweergeschut wordt opgesteld om den weg vrij te maken. Kruitdamp en stof vermengen zich tot een dichte wolk, die zich op de bezweete ge zichten der manschappen vastzet en zich na korten tijd tot een dikke korst vormt. (SS. P.K. K. Fritsch O.H. P.H. c) gezondheidswet van 1901 riep den centralen gezondheidsraad in het leven als een college, dat. een leidend en adviseerend centrum zou zijn. Het zou het gansche gebied van de hygiëne onderzoeken, adviseeren en leiding geven aan de inspecteurs, ambtenaren der volksgezondheid, Deze gezondheidsraad had zijn zetel in Utrecht, en bestond met inbe grip van de hoofdinspecteurs der volksgezond heid, die ambtshalve lid waren, uit zever leden, die door den minister van binnenland- sche zaken werden benoemd. Buitengewone leden konden aan den raad worden toege voegd. De gewone leden genoten een vaste bezoldiging en oefenden zonder toestemming van den minister geen ander ambt of beroep uit. Deze gezondheidsraad is uitgegroeid tot een lichaam, dat 66 leden telt, waarvan er 26 ambtshalve lid zijn. De bedoeling van den wetgever was goed, maar in afwijking hiervan is in het tijdvak van 1901 tot 1920 van een leidende taak den centralen gezondheidsraad niets' terecht gekomen. De inspectie van de volksgezondheid slaag- de^er dan ook in de leidende taak van den gezondheidsraad aan zich te trekken, wat tenslotte bij de gezondheidswet van 1919 werd vastgelegd. Nadat de Duitsche bezetting een feit ge worden was heeft de gezondheidsraad eer commissie ingesteld, die den naam gekregen heeft van Voedingsraad. Deze Voedingsraad heeft tenslotte een voorlichtingsraad in het leven geroepen, waarin een zeer prijzens waardig initiatief wordt ontplooid. Een her ziening van den status van den Voedingsraad is echter z;eer gewenscht gebleken. De thans opgerichte raad voor de volks gezondheid nu is niet gedacht als een raad, welke in de plaats moet komen van den gezondheidsraad, doch als een adviesraad voor den leider der N. S. B. Hij is dus een instantie der beweging en heeft ook dezelfde taak als de beweging op het gebied der volks gezondheid, n.l. de stuwende motor te zijn op het gebied der volksgezondheid. Voort durend de impulsen te geven," die voortkomen uit het volksleven en de beweging zelf. Samenvattend kunnen de desiderata t. a. v. den gezondheidsraad en den raad voor de volksgezondheid als volgt geformuleerd wor den 1. Een gezondheidsraad in den staatssector, die moet terugkeeren tot den oorspronkelïjken opzet van de gezondheidswet van 1901. d.w.z.: a. niet alleen adviseerend, maai- ook leidend: b. een klein college van eventueel 'bezol digde deskundigen; opheffen van het antagonisme tusschen den nieuwen gezondheidsraad en de inspectie der volksgezondheid. 2. Een raad voor de volksgezondheid in den bewegingssector, die de voortdurende motor moet zijn bij alle vraagstukken, die zich op het gebied der volksgezondheid voor doen. Een samenwerking tusschen den raad voor de volksgezondheid in den bewegings sector en den gezondheidsraad in den staats sector. in dien zin, dat de impulsen, die vani den raad voor de volksgezondheid uitgaan, opgevangen worden door den gezondheids raad en hier worden uitgewerkt en tot daad gemaakt, voorzoover zij liggen op het ter rein van den staat. Bommen op Wilhelmshaven Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt bekend „Ten Zuidoosten van Noworossisk werd een als een vesting versterkt fabrieksterrein in weerwil van taai vijandelijk verzet ver overd. Aan de T e r e k mislukten sterke vij andelijke tegenaanvallen. Dc zegevierende stormloop op Stalin- door dc Duitsche troepen, door for maties van de luchtmacht schitterend ge steund, wint verder aan terrein. Twintig tanks werden bij deze gevechten vernietigd. Ravitailleeringsverbindingen en vlieeveld- installaties van den vijand werden overdag en des nachts gebombardeerd. Op de W o 1 g a is een sleepboot door bom- treffers' tot zinken gebracht. Ten Noorden vai\ Rzjef hernieuwde de vijand met ge bruikmaking van zware artillerie zijn aan vallen. Hij werd overal bloedig afgeslagen. Een pantsertrein der bolsjewisten werd door eerf» bomaanval vernietigd. Aan het Wolcho f-front werden bij een succesvolle plaatselijke actie talrijke gevechts standen vernield, terwijl ten Zuiden van het L a d o g a m e e r plaatselijke aanvallen van den vijand in het afweervuur ineen storten. Op het Ladogameer brachten gevechtsvlieg tuigen een vrachtschip tot zinken. Drie an dere schepen werden beschadigd. Maandagnacht bestookten gevechtsvlieg tuigen Moermansk en vliegvelden omgeving fler stad met bommen van zwaar kaliber. Van 12 tot 14 September werden 227 bolsjewistische vliegtuigen neergeschoten In dezelfde periode gingen aan het Oostelijk front 23 eigen vliegtuigen verloren. Enkele Britsche bommenwerpers vlogen Maandag overdag boven Noord-D u i t s c h- I a n d, enkele brisantbommen richtten slechts geringe schade aan gebouwen aan. Maandagnacht viel de Britsche lucht macht het Noord-Duitsche kustgebied aan. De bevolking leed verliezen. Vooral in woonwijken van de 'stad Wilhelms haven ontstonden branden en mate- rieele schade, Nachtjagers en luchtdoel artillerie schoten vier der aanvallende vliegtuigen neer. Zooals reeds in een extra-bericht is mede gedeeld, stootten op 9 September Duitsche duikbooten midden op den Noordelijken Atlantischen Oceaan op een krachtig be schermd van Engeland komend convooi. In ononderbroken hevige gevechten hebben voor het grootste jonge duikbootbemanningen het convooi tot gisteren achtervolgd en aange vallen en er 19 schepen met een gezamenlijken Inhoud van 122 000 brt., alsmede twee tor pedojagers en een korvet van de vijandelijke bewaking t»ot zinken gebracht. Zes andere schepen werden door torpedotreffers zwaar beschadigd. Slechts kleine uiteen geslagen deelen van het convooi konden ontkomen. Luitenant ter zee le klassé Rolf Mützel- burg, commandant van een duikboot, drager van het eikenloof behoorende bij het Ridder kruis van het IJzeren Kruis is in den strijd tegen den vijand gesneuveld. Met hem verliest het duikbootwapen een schitterenden com mandant en succesvol strijder. De duikboot zet onder bevel van den oudsten wacht- offic'ier de operaties voort. Het D. N. B. meldt voorts De Führer heeft de hoogste Duitsche onderscheiding voor dap perheid, het Eikenloof met de Zwaarden en Briljanten bij het Ridderkruis van het IJzeren Kruis, aan len luitenant Herman Graf als vijfden officier der Duitsche weermacht, uit gereikt. Graf heeft met 172 overwinningen in dc lucht van de jachtvliegers van alle tijden en landen het grootste aantal vliegtuigen neer geschoten. Hij is thans escadrille-kapitein in het jachteskader van majoor Gollob, die met 150 overwinningen eveneens drager van deze hoogste onderscheiding is. Moeilijk alternatief. In militaire kringen te Berlijn zegt men van de situatie bij Stalingrad, dat de bols jewisten in dit gebied op het oogenblik eer grooter "terrein bezet houden dan de Duit- schers, die hier in drie wiggen zijn door gedrongen. Steeds weer wordt er op gewezen hoe wan hopig deze stad wordt verdedigd door de bolsjewisten en men verklaart, dat de slag-om Stalingrad ongetwijfeld een der grootste en verbitterdste en daarmee ook bloedigste in dezen oorlog is. Als de inneming van Stalingrad al niet zoo vlug gaat als men wellicht in leekenkringen heeft verwacht, dan ligt dit aan de zorg vuldigheid. waarmee de Duitsche leiding haar troepen in den strijd heeft geworpen om zoo veel mogelijk menschen te sparen. De tegenstand der bolsjewieken in Stalin grad is dusdanig, dat de Russen letterlijk stuk voor stuk doodgeslagen moeten worden. Daar de bruggen naar den .Oostelijken oever van de Wolga zijn afgebroken, kunnen de bolsjewieken ten hoogste nog probeeren zich zwemmend in veiligheid te brengen, maar dan zouden zij zich blootstellen aan de machi negeweren van hun kameraden-op den Oos telijken oever, die meedoogenloos op hun eigen menschen schieten, omdat Stalin wil, dat de stad, die zijn naam draagt ter herin nering aan het feit, dat hij haar tegen Denikin hejeft weten te houden, tot den laatsten man wórdt verdedigd. De bolsjewieken staan derhalve voor de keus door de Duitsche of door hun eigen kogels te vallen. Het Duitsche zomcr-offensief. In verband met het binnen afzienbaren tijd te verwachten einde van den strijd om Sta lingrad, omschrijft men in militaire kringen de doeleinden van het Duitsche zomer- offensief van dit jaar aldus, dat men in d« eerste plaats de verovering van hel geheels Dongebied en van de rest der Oekraine op het oog had, waar het vruchtbare gebied der zwarte aarde voor de voeding der bolsje wisten van zeer bijzondere beteekenis is. OoW was men van plan alle industrieele grond stoffen en de wapenindustrie van de/.a waardevolle gebieden met inbegrip van Sta lingrad in Duitsche handen te krijgen. Als het tweede oogmerk van het Duitsche zomer-offensief noemen de militairen de be- rooving der bolsjewisten van hun Kaukaslsche olie. Daaraan voegt men toe, dat deze ge- bicden ten slotte niet alleen ontnomen wor den aan den tegenstander, maar bovendien nog worden ingelijfd bij het Duitsche bc- wapeningspotentieel. Indien men er slaagt, aldus de Wilhelm- strasse, den geheelen Kaukasus, die even groot is als het oude Duitsche Rijk. van den romp der Sowjet-Unie af te scheiden, kan men zeggen, dat de offensieve kracht der bolsjewisten hoogstwaarschijnlijk is uitge schakeld voor dezen oorlog. Over de mogelijkheden tot gebruik der Duitsche en Geallieerde troepen, die vrij komen na den val van Stalingrad, hult men zich te Berlijn in zwijgen. Opruiming onder Sowjct- duikbooten in Oostzee. Het Finsche hoofdkwartier heeft het volgen de extrabericht gepubliceerd over de actie der vlootstrijdkrachten: ,,In de loopende periode heeft de in het binnenste deel van de Finsche Golf opgeslo ten Oostzéevloot der Sowjet-Unie voortdu rend duikbooten uitgezonden om de zeever bindingen in de Oostzee te storen. Ten koste van zware verliezen zijn enkele booten er oolc in geslaagd door te breken. Volgens de officieele mededeoling van 1 Juli waren door gemeenschappelijke opera ties der Duitsche en Finsche vlootstrijdkrach ten 11 vijandelijke duikbooten vernietigd. Met inbegrip van de reeds vroeger gemelde ver liezen steeg het aantal duikbooten, dat dezen zomer in de Finsche Golf vernietigd is. tot 26. Daarbij komen nog eenige onzekere ge vallen, waarin vijandelijke duikbooten op zijn minst zwaar beschadigd werden. Ook de luchtstrijdkrachten hebben met succes aan het opsporen van de duikbooten deelgenomen en haar door bommen schade toegebracht". VLUCHTELINGEN NAAR ISTANBOEL EN THRACIë TERUG. De Turksche regeering neemt voorberei dende maatregelen voor den terugkeer der personen uit.Thracië.en Istanboel. die verle den jaar vandaar geëvacueerd werden. Met extratreinen worden deze menschen naar Istanboel gebracht. REVOLUTIONAIRE BEWEGING IN NICARAGUA. Uit Managua, de hoofdstad van Nicaragua, wordt gemeld, dat daar 13 personen, onder wie verschillende generaals, gearresteerd zijn. Zij worden er van beschuldigd een revolutio» na ire beweging gesteund te hebben. Afzonderlijke stoottroepen veroveren Stalingrad. In aansluiting op het weermachtbericht verneemt het D.N.B., dat de frontale aan val op Stalingrad onweerstaanbaar voort gaat. In weerwil van den plotselinge» regenval zijn de Duitsche troepen de stad verder binnengedrongen. Zij leveren daar zware gevechten, die hooge eischen stel len aan de soldaten, doordat de aanval niet in een geheele linie kan worden ondernomen, maar door afzonderlijke stoottroepen moet worden gedaan. De bolsjewisten hebben ieder huis, iedere binnenplaats en iederen tuin in hun verdedigin^sstelsel betrokken, hin dernissen, versperringen en mijnvelden aangelegd en vooruitspringende deelen van de stad tot sterke steunpunten ge maakt, die door flankvuur het terrein be- heerschen. Door vliegtuigbommen, artil lerie en granaatwerpers moeten deze nes ten van tegenstand rijp voor den storm aanval worden gemaakt, terwijl infanterie en pioniers met ontplofbare middelen en vlammenwerpers naderen om het werk te voltooien. HET SCHANDBORD. Bs. De burgemeester van Hilversum heeft in zijn gemeente een oud gebruik hersteld, dat in dezen tijd ongetwijfeld de goedkeuring kan wegdragen van allen die het wèl meenen met ons volk. Het betreft hier het schanübord. Toen de overheid des tijds het schandbord instelde is zij daarbij uitgegaan van de overweging, dat op haar de pLicht rust te zorgen, dat iedereen zoo veel mogelijk beschermd is tegen kwade praktijken van slechtwillende volksgenoo- ten. Deze overweging heeft in onze dagen nog niets van haar actualiteit verloren, want er zijn thans meer lieden, voor wie het een sport lijkt anderen te bedriegen dan ooit te voren. De overweging, dat wij allen in oorlogstijd grooter zorgen hebben en op elkaar zijn aangewezen om er ons doorheen te werken, geldt voor lien slechts in zoo verre, dat zij van deze omstandigheden ge bruik maken óm zich ten koste van de an deren te verrijken. Prijsopdrijvingen met tweehonderd procent beschouwen zij als volkomen geoorloofd en het aan de regel matige distributie onttrekken van artikelen is voor hen een zaak zóó natuurlijk, dat zij er niet eens meer bij nadenken. Dat de eene helft van het Nederlandsche volk. op de andere afstormt, dat de volksgenoolen op elkaar parasiteeren achten zij zóó gewoon, dat men gerust van „witte Joden" spreken mag, want zij hebben de praktijken der zonen uit de woestijn reeds volkomen over genomen. In het democratische systeem werd aan dei-gelijke lieden volop gelegen heid geboden door de mazen van de wet te glippen. Daaraan is nu gelukkig een einde gekomen: de straffen die men oplegt, zijn voorbeeldig, maar misschien nog iets te laag en daarbij komt, dat men er met eenvoudig straffen niet is. Het publiek weet n.l. niet steeds waar de vijand schuilt. Hun veroordeeling komt ééns iii de krant, misschien heeft men dien dag geen tijd gehad om de krant nauwkeu rig te lezen, het is echter ook mogelijk, dat men over het geval heen leest, ofwel ver geet men naam en adres na een paar da gen en zoo kan het dan voorkomen, dat een wegens schromelijke prijsopdrijving ge strafte met zakendoen doorgaat, alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Het Hïlversumsclie schandbord nu ver meldt naam en adres der bedriegers, als mede aard van het delict. Het komt ons voor, dat een dergelijk bord ook in Haarlem van groot nut zou zijn en wanneer dan zorg gedragen werd voor een bord van Hin ken omvang, zou het mogelijk blijken de namen en adressen van prijsknoeiers ge durende b.v. eén maand op dit bord ver meld te houden. Het publiek bezat daar mede een informatiebron, waar het zich steeds zonder "moeite op de hoogte stellen kon. De met prijzen knoeiende handelaren worden op het Hilversumsehe bord vermeld onder de rubriek „Uw gezin wordt bedreigd door:" Daarnaast zou het in Haarlem mis schien ook mogelijk zün een rubriek le openen, van de namen dergenen, die in den zwarten handel hebben gekocht, of zich schuldig maakten aan het opkoopen der bonnen van arme volksgenootcn. Het is goed, dat wij allen weten wie ons volksbe staan bedreigt en wie, ondanks alle voor lichting en waarschuwing, niet genegen blijken zich aan een eerlijke en billijke ver deeling der beschikbare voorraden te on derwerpen. Daarnaast bestaat ook de kans. dat het schandbord zóó preventief werkt, dat pu blicatie slechts bij hooge uitzondering nood zakelijk is. Een dergelijke gang van zaken ware ons het allerliefst.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1