Haarlemsche Courant Twee Britsche kruisers en vier torpedojagers bij actie voor Tobroek vernietigd. Drie Duitsche wiggen in Stalingrad y3 Raad voor de Volksgezondheid in Nederland. jïonnement p. week 0,2p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42, innco p. post 3,73, losse nummers 0 cent. AdvertentlCn 3—15 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele pr(Js. jlivertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer IdJHe 3—IS m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m. fltf.t Grafische Bedrijven Damlate. 287e Jaargang No. 218 vend. Hoofdredacteurj Jf. V. BAUDEWYNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen. Woensdag 16 SrpleinKer 1942 Bureaux tlaurlom: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soendas plein 37. Tel. Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10«00, Administratie 10724. 14825, Soendapleln 12230. Postgiro 134358, Directie PU- A. MEES P. W. PEEREBOOM. Duitschland wint op alle fronten le strijd te land. Mfl In totaal 576 man krijgsgevangenLandingstroepen na lwaren, sneltën strijd onschadelijk gemaakt, )r; liet hoofdkwartier der Duitsche weermacht meldde gisteren in een extra-bericht: ,De Britsche troepen, die in den nacht'van 13 op 14 September met gebruik making van lucht- en vlootstrijdkrachten bij Tobroek geland waren «ijn in nauwe «menwerking tusschen Duitsche- en Italiaansche strijdkrachten na een zwaren, (nellen strijd vernietigd of gevangen genomen. De vijandelijke oorlogsschepen werden door kustbatterijen en luchtdoelgeschut onder een welgericht vuur genomen, waarbij drie torpedojagers, eenige korvetten talrijke landingsbooten tot zinken werden gebracht. De daarna in Oostelijke richting wijkende schepen werden aangevallen door afdcelingen van de Duitsche rn de Italiaansche luchtmacht, die twee kruisers, een torpedojager en verschei dene motortorpedobooten tot zinken brachten. Andere kleinere schepen werden waar beschadigd. Duitsche mijnvegers brachten een Britsche motortorpedoboot met 117 gevange- ien in de haven van Tobroek. Negen vijandelijke bommenwerpers werden neer schoten. In totaal werden 576 gevangenen gemaakt, onder wie 34 officieren, lovendien verloor de vijand een groot aantal dooden. Een omvangrijke hoeveel- icid oorlogsmateriaal werd buitgemaakt. Onder de gevangenen bevinden zich tal- [ijke schipbreukelingen van de tót zinken gebrachte Britsche oorlogsschepen. De •igen verliezen zijn gering." "te nestelen, ten einde den Britschen zee- strijdkrachten het binnendringen in de haven mogelijk te maken. Tijdens de voorbereidende luchtaanval len, die verscheidene uren duurden, konden reeds de eerste teekenen van de Britsche landingspoging worden waargenomen. Tén Oosten en ten Westen van de vesting,pro beerden Britsche strijdkrachten in vier op eenvolgende golven onder het vuur der kustbatterijen, die haac kanonnen reeds op de voor de haven liggende Britsche schepen gericht hadden, op het land vasten voet te krijgen. Tegelijkertijd probeerden Britsche torpedobooten volgens het plan de haven binnen te varen, welke poging evenwel mislukte door het onverwijlde optreden van de Italiaansche kleine vlooteenheden. Het flinke optreden van de Duitsche en Italiaansche verdedigers maakte het ge bruik van de gereed staande reserves on- noodig. De correspondent besluit aldus: Het Afrikaansche Dieppe zal zich steeds herhalen, wanneer de vijand probeert onze stellingen aan te vallen. Heldhaftig Fransch verzet op Madagascar. Britten ontruimen een plaats. Naar officieel wordt medegedeeld, hebben de Britsche strijdkrachten op Madagascar de plaats Morantava ontruimd. Door het hevige verzet van de Fransche troepen maakt de Britsche opmarsch slechts langzaam vorde ringen Om iederen meter grond wordt hevig gestreden. Maandagmiddag echter slaagden de Britten erin de hoogte van Antsiafabositra op 280 kilometer ten Zuiden v$n Tananarive, te bezetten. In bevoegde kringen te Vichy vestigt men opnieuw den nadruk op het helfhaftig ver zet, dat de Fransche troepen in samenwer king met de inboorlingen aan den Britschen aanval bieden. De door de Engelsche pers ontketende pagne om Frankrijk te verwijten dat het geschikt'is voor kolonisatie, wordt met ver ontwaardiging van de hand gewezen. Niets kan beter het Engelsche optreden karakteri- seeren dan het citaat van een Engelsch blad in Mei van dit jaar, waarin „geconstateerd" werd, dat Madagascar met zijn rijkdommen aan mineralen en landbouwproducten geëx ploiteerd moest worden. Het Italiaansche weermachtsbericht luidt: „De in den nacnt van 13 op 14 September iet aanzienlijke lucht- en vlootstrijdkrachten ndemomen landingspoging bjj Tobroek is te des ochtends volkomen teniet gedaan. Ie door vlootstrijdkrachten en vliegtuigen jn land gebrachte troepen werden binnen uur volkomen vernietigd of gevangen ge- omen. Door het onmiddellijke ingrijpen van het ataljon San Marco onder bevel van luite- lant ter zee le klasse Giacomo Colotto en ndere afdeelingen, die door Duitsche strijd- rachten uit de vesting Tobroek dapper ge leund werden, werden de vijandelijke troe- en, waaronder ook valschermjagers, die er geslaagd waren, vasten voet te krijgen, korten, verbitterden strijd overweldigd. Kust- en luchtdoelbatterijen der Italiaan- ;n Duitsche verdediging namen de lootstrijdkrachten, welke de landingsopera- steunden, onder een welgericht vuur en rachten drie torpedojagers^ eenige aviso's n talrijke landingsbooten tot zinken. De vlootstrijdkrachten, die zich naar het (osten terugtrokken, werden vervolgens aan- evallen door Italiaansche en Duitsche af- eelingen gevechtsvliegtuigen en bommen- erpers, die een kruiser, een- torpedojager verscheidene motortorpedobooten tot zin- j en brachten en een lichten kruiser en an- Q( ere kleinere schepen zwaar beschadigden. Bij deze gevechten heeft zich de 13de ge- J„ echtsgroep onder bevel, van den majoor der rie' licgers Rengo Viale bijzonder «nderschei- _4?n. Wjj maakten 576 gevangenen, onder wie 34 officieren. Het aantal dooden en ge wonden bedraagt verscheidene honderden. Een aanzienlijke hoeveelheid oorlogsmate riaal werd buitgemaakt. Het grootste deel van de schipbreukelingen er tot zinken gebrachte schepen werd door nze vlootstrijdkrachten met veel moeite ge- 1. Onze verliezen zijn naar verhouding be theiden. Gelijktijdige aanvallen van lichte Britsche sntserwagens op vliegvelden in de omge- ing mislukten door het onmiddellijke ingrij- en der plaatselijke garnizoenen, die talrijke iuto's vernietigden en eenige gevangenen laakten." Het Britsche plan. Naar officieel wordt meegedeeld, was vol- tns de bij de gevangenen gevonden operatie welen- het doel van de Britsche actie een elijktijdige landing ten Oosten en ten Wes- en van de haven. De Engelschen wilden torna van weerskanten de reede van To- roek bereiken, zooveel mogelijk schade toe- irengen aan de havenwerken en de in de aven liggende schepen met speciale middelen at airiken brengen. Voor zoo ver op het ogenblik vaststaat, werd aan de actie deel nomen door twee kruisers, verscheidene agers en duikbooten en een aanzienlijk ge- al corvetten en motortorpedobooten. De poging had .Itrs het karakter van ccn unzienlüke gecombineerde operatie. Z\j werd raorafgegaan door een zeer heftigen lucht aanval, die van Zondag 21 uur tot Maandag 1.30 uur duurde. Daarbij lieten de Engelschen ilet minder dan 500 bommen vallen, terwijl i vijandelijke schepen haven en stad onder nur namen. Kort daarop volgden de landingen in de aai van Marsa el Aoeda, Westelijk van To troek, en in de baai van Marsa el Sjiaoese, Oostelijk van Tobroek. De Westelijke groep terd onmiddellijk tegengehouden door de ilaatselijké verdediging, terwijl -de Oostelijke poep, die goede landingsmogelijkheden had, over een kleinen afstand kon oprukken. Toen fhter werd deze afdeeling overweldigd, raarbij zij gevoelige verliezen leed. De over- svenden werden gevangen genomen. Het eerst trad het marinebataljon San iarco tegen de Engelschen op. Dit ontving reldra steun van andere marinetroepen en laliaansche en Duitsche troepen uit Tobroëk. Volgens het verdedigingsplan werden ook per uto troepen aangebracht, die echter niet in len strijd behoefden te worden geworpen. Onder de gevangenen bevinden zich een ka- )ltein ter zee en eén Amerikaansch journa- 1st, „Afrikaansch Dieppe' Een bijzondere correspondent van Stefani verschaft nog de volgende bijzonderheden: Sinds Augustus had het Britsche comman do voor deze actie troepeneenheden uitge- locht, die reeds aan de verdediging van Tobroek hadden deelgenomen en derhalve set het terrein bekend waren. De uit twee poepen bestaande landingsafdeelingen had den tot opdracht het gebied om de haven te veroveren en zich daar ter verdediging Italiaanscli protest te Londen. De Italiaansche regeering heeft wegens ket tot zinken brengen van het Italiaan- lehe hospitaalschip, waarvan officieel melding is gemaakt, een formeel en in teer scherpen toon gesteld protest aan de Britsche regeering gezonden. Het protest, waarin de schending van de bepalingen van de Internationale Geneefsche Roode Kruisconventie van 1939 in alle vorm wordt geconstateerd, is door de Zwitser- sche regeering overhandigd. De Italiaan sche regeering behoudt zich voor alle tegenmaatregelen welke haar gepast voor komen, te nemen. Canadeesch patrouillevaartuig tot zinken gebracht. Toenemende Duitsche duikbootactie. De Canadeesche autoriteiten hebben Maandag het verlies bekend gemaakt van het Canadeesche patrouillevaartuig Racoon met 38 koppen en het tot zinken hrengen van vier koopvaarders der vereenigde na ties, naar uit Ottawa wordt gemeld. De Canadeesche publicatie spreekt van een verhooging in het tempo der activiteit der vijandelijke duikbooten. De minister van marine, McDonald, heeft gezegd, dat de Racoon is verloren gegaan, terwijl zij als escorte dienst deed. Aange nomen moet worden, dat de geheele be-*, manning is omgekomen. Van de vier ge noemde koopvaarders worden 100 officie ren en manschappen verloren geacht. Associated Press meldt uit Rio de Janeiro dat een Spaansche koopvaarder aldaar 115 overlevenden van drie Braziliaansche sche pen aan land heeft gezet. De schéfien waren eenigen tijd geleden in de Caraibische Zee tot zinken gebracht, doch dit was tot nu toe geheim gehouden. Engelsche conservatieven buigen zich over de jeugd Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft een studiecommissie van de Engelsche conservatieve partij zich bezig gehouden met de kwestie der lichamelijke opvoeding van de jeugd en daarover een communique uitgegeven, waarin wordt voorgesteld, alle jeugdvereenigingen waartoe meisjes en jongens behooren in den leeftijd van 14 tot 18 jaar, samen te vatten in een onder toe zicht van de regeering staanden bonck Met het oog op de omstandigheid, dat in Duitschland en Italië alle kwesties dei- opvoeding en lichaamsoefeningen van de kinderen in handen van den staat genomen zijn, noemen de Engelsche bladen dit com muniqué van beteekenis. Lepra, pokken en typhus in den Levant. Als gevolg van het volkomen gebrek aan middelen ter bestrijding van besmettelijke ziekten zijn in de door de Engelschen bezette landen van de Levant op groote schaal epi demieën uitgebroken. In den Libanon heer- schen de pokken. De voorraden serum zijn uitgeput. Pogingen om serum uit de naburige landen te verkrijgen hebben geen resultaat opgeleverd. In verschillende provincies wor den talrijke gevallen van lepra geconstateerd. De voornaemste haarden van infectie zijn de kazernes en concentratiekampen, waar de aan hun lot overgelaten Grieken zijn onder gebracht; die aan zware ondervoeding lijden. In een dezer, concentratiekampen is 60 procent der bewoners aan typhus gestorven. Japansche marinemissie naar Turkije. Een Japansche marinemissie onder leiding van den permanenten voorzitter van de ma rinemissie, admiraal Namoera, zal vergezeld van admiraal Abe op 17 September in Turkije aankomen. De missie zal een week te Istan- boel blijven en vervolgens naar Berlijn terug- keeren. Continentaal stelsel in Bengalen. De gouverneur van Bengalen, John Her- bert, heeft verklaard, dat de regeering var Bengalen de scheepvaart in de kustgebieden aldaar onder controle heeft geplaatst om te voorkomen, dat de transportmiddelen, alsmede voorraden en goederen in handen der Ja panners vallen. Voorts zijn de bewoners van verschillende districten naar andere plaatsen overgebracht. Ook de levensmiddelenvoorraden zijn naar andere districten overgebracht De Britsch-Indische minister van binnen- landsche zaken, Sir Reginald Maxwell heeft in de wetgevende vergadering te New-Delhi verklaard: De onlusten slaan van de groote steden naar het omliggende gebied over. In deze streken staat het treinverkeer voor een groot deel stil. Bengalen is geruimen tijd bij na geheel van het Noorden van Indië afge sloten geweest. Maxwell vestigde de aandacht op de zijns inziens zeer opvallende omstan digheid, dat de aanslagen op spoorwegen in ver van elkaar liggende streken vrijwel op hetzelfde oogenblik waren begonnen. Telegrammen van Führer en Duce aan Jeugdbond. De voor de stichting van den Europee- schen Jeugdbond te Weenen bijeengekomen jeugd van Europa, heeft den Führer en den Duce telegrammen gezonden. De führer heeft daarop met het volgende telegram geantwoord: „Ik dank en de te Weenen aanwezige leiders der Europeesche jeugd voor de mij gezonden groeten van de stichtingsbijeenkomst van den Europee- schen Jeugdbond en beantwoord deze met de beste wenschen voor een.volledig suc ces der bijeenkonjst." Het telegram van den Duce luidde als volgt,lk heb mij zeer verheugd over den groet, dien gij mij in naam van den Euro- peeschen Jeugdbond hebt gezonden. Haar groote traditie levendig mede voelend wensch ik de Europeesche jeugd het groot ste succes bij haar geloofszending, tot het vervullen waarvan zij geroepen is." Gezondheidszorg in de Oekraïne. In de gezondheidszorg van de Oekraine heeft het civiele bestuur fundamenteele wij zigingen gebracht. In het Verordeningen blad is de verplichting aangekondigd om gevallen van besmettelijke ziekten bekend te maken en zijn hooge straffen vastgesteld voor het opzettelijk of nalatig overbrengen van besmettelijke ziekten. Uit de inheem- sche artsen zijn doctoren aangewezen, die daarop van staatswege toezicht moeten hou den. Het Duitsche ziekenhuis te Rowno is thans tot een. groote, moderne inrichting uitgegroeid. Duitsche civiele en militaire artsen zijn thans in het geheele land werk zaam en worden door inheemsche artsen bijgestaan. Gruwelen in de Krim. De commissie van onderzoek naar bolsje wistische gruwelen op de Krim heeft thans 32 protocollen voltooid betreffende gruwel daden, die door de bolsjewisten bedreven zijn op Duitsche krijgsgevangenen of op de bevolking en die gebaseerd zijn op verkla ringen van betrouwbare getuigen. Deze pro tocollen, die een belangrijke historische be- teekehis hebben, -zullen te zijner tijd ge publiceerd worden. Deze week is de verduisteringsweek. Niet alleen voor u, maar ook voor uw medeburgers of dorpsgenooten dient gij te zorgen, dat uw woning 's avonds goed verduisterd is. Wij leven in een tijd van oorlog, d.i. een tijd van sterk levensge vaar. Goed verduisterd, goed beschermd. Samenwerking tusschen den Raad voor de volksgezond heid en den Gezondheidsraad. Op den tweeden landdag van het medisch front, die j.l. Zaterdag in het N.V.-huis te Utrecht gehouden is, is door den leider der N. S. B. ingesteld de raad voor de volks gezondheid. Deze raad voor de volksgezond heid is een raad van advies van hét hoofd" van de afdeeling volksgezondheid van het hoofdkwartier der N. S. B., dr. Koenraad Keyer, en 'als zoodanig indirect ook een raad van advies op het gebied der volksgezondheid van den leider der N. S. B. zelve. In dezen raad kunnen vanzelfsprekend slechts leden der N. S. B. worden benoemd Twee groepen van leden zijn daarin te^nder- scheiden. De eerste groep "omvat die leden der N- S. B., die een belangrijke sleutel positie in den staat, in het openbare leven of in de beweging op het gebied der volks gezondheid bekleeden, als zoodanig, derhalve amtshalve, zijn benoemd De directeur-generaal van de volksgezond heid, dr. F. O. Bruyning; de president der Nederlandsche artsenkamer, arts C. C. A. Croin de president der Nederlandsche apo thekerskamer, apotheker J. Stam het hoofd van den geneeskundigen dienst van het Rijksarbeidsbureau, arts J. Th. Koch het hoofd van de afdeeling Volksgezondheid van den N. V. D., arts J. van Roon het hoofd van den geneeskundigen dienst van den Nationalen Jeugdstorm, dr. Slestrop. De tweede groep omvat die leden, die op grond van hun deskundigheid op een bepaald gebied van de volksgezondheid als zoodanig zijn benoemd. In deze kwaliteit zijn Zaterdag j.l. benoemd: dr. E. G. van 't Hoog, privaat docent in de voedingsleer aan de universiteit te Amsterdam, om van advies te dienen in de vraagstukken der voedingsleer; arts H. v. d. Upwich, om van advies te dienen in de vraag stukken der rheumatische ziekten; de heer Nachenius, hoofd van de afdeeling ^vorming der Nederlandsche S. S., om van advies te dienen in de vraagstukken van bevolkings politiek, ras- en erfelijkheidsleer: dr. Harden- berg, neuroloog psychiater te Amsterdam, om van advies te dienen in vraagstukken be treffende de geestelijke volksgezondheid. De directeur-generaal der volksgezondheid, dr. F. O. Bruyning, die tevens tuberculosespecia- list is, zal adviseeren op het gebied van de tuberculosebestrijding in ons land. Waar hier te lande reeds een gezondheids raad bestaat, zal in dit verband de vraag ge rezen zijn of de instelling van een raad voor de volksgezondheid niet overbodig was. waar om deze raad voor de volksgezondheid dan werd opgericht, en wat de verhouding tus schen deze twee raden op het gebied der volksgezondheid wel zal zjjn. Hierop heeft dr. van der Pas van het me disch front op de persconferentie van heden een toelichting gegeven. Deze gezondheidsraad, aldus spreker, is in zijn. werkwijze en samenstelling een merk waardig voortvloeisel van het democratisch- liberale tijdperk. De leider der N, S. B. heeft in zijn rede op 31 Juli op den Goudsberg in Lunteren gehouden over „den Nederlandschen Staat in het nieuwe Europa", gezegd, dat na de Fransche revolutie de staat vrijwel geheel afstand deed van de volksleiding en op dat gebied een vacuum ontstaan is, dat op een liberaal-democratische wijze is opgevuld. De gezondheidsraad is van deze opvulling een typeerend voorbeeld. Naar onze opvattingen zijn de volksgezondheid en de volkszorg pri mair taak van de speciale arbeidsgemeen schappen, die hiervoor reeds zijn opgericht en nog opgericht zullen worden, en van de beweging. Ook de staat zal bij de volksge- zondheidsbehaftiging een belangrijke rol spe len, maar haar rol wordt beperkt door boven staande twee factoren: de arbeidsgemeen schappen en de beweging. Toen de gezondheidsraad werd opgericht, was er nog geen sprake van d« arbeids gemeenschappen, zooals daar zijn: de artsen- kamer^ée tandartsenkamer, de apothekers kamer, Nië Nederlandsche volksdienst, enz. De Duitsche pantsertroepen achtervolgen den vijand in den Kaukasus. De voorhoede is op weerstand gestuit. Pantserafweergeschut wordt opgesteld om den weg vrij te maken. Kruitdamp en stof vermengen zich tot' een dichte wolk, die zich op de bezweete ge zichten der manschappen vastzet en zich na korten tijd tot een dikke korst vormt. (SS. P.K. K. Fritsch O.H. P.H. c) gezondheidswet van 1901 riep den centralen gezondheidsraad in het leven als een college, dat een leidend en adviseerendcentrum zou zijn. Het zou het gansche gebied van de hygiëne onderzoeken, adviseeren en leiding geven aan de inspfecteurs, ambtenaren der volksgezondheid. Deze gezondheidsraad had zijn zetel in Utrecht, en bestond met inbe grip van de hoofdinspecteurs der volksgezond heid, die ambtshalve lid waren, uit zever leden, die door den minister van binnenland- sche zaken werden benoemd. Buitengewone leden konden aan den raad worden toege voegd. De gewone leden genoten een' vaste bezoldiging en oefenden zonder toestemming den minister geen ander ambt of beroep uit. Deze gezondheidsraad is uitgegroeid tot een lichaam, dat 66 leden telt, waarvan er ambtshalve lid zijn. De bedoeling van den wetgever was goed, maar in afwijking hiervan, is in het tijdvak van 1901 tot 1920 van een leidende taak van den centralen gezondheidsraad niets terecht gekomen. - De inspectie van de volksgezondheid slaag de er dan ook in de leidende taak van den gezondheidsraad aan' zich te trekken, wat tenslotte bij de gezondheidswet van 1919 werd vastgelegd. Nadat de Duitsche bgietting een feit ge worden was heeft de gezondheidsraad een commissie ingesteld, die den naam gekregen heeft van Voedingsraad. Deze Voedingsraad heeft tenslotte een voorlichtingsraad in het leven geroepen, waarin een zeer prijzens waardig initiatief wordt ontplooid. Een her ziening van den status van den Voedingsraad is echter zeer geweiischt gebleken. De thans opgerichte raad voor de volks gezondheid nu is niet gedacht als een raad, welke in de plaats moet komen van den gezondheidsraad, doch als een adviesraad voor den leider der N. S. B. Hij is dus een instantie der beweging en heeft ook dezelfde' taak als de beweging op het gebied der volks gezondheid. n.l. de -stuwende motor te zijn op het gebied der volksgezondheid. Voort durend de impulsen te geven, die voortkomen uit het volksleven en de beweging zelf. ^Samenvattend kunnen de desiderata t a. v. d"en gezondheidsraad en den raad voor de volksgezondheid als volgt geformuleerd wor den 1. Een gezondheidsraad in derr~staatssector. die moet terugkeeren tot den oorspronkelijken opzet van de gezondheidswet van 1901, d.w.z.: a. niet alleen adviseerend, maar ook leidend: b. een klein college van eventueel bezol digde deskundigen: c. opheffen van het antagonisme tusschen den nieuwen gezondheidsraad en de inspectie der volksgezondheid. 2. Een raad voor de volksgezondheid in den bewegingssector, die de voortdurende motor moet zijn bij alle vraagstukken, die zich op het gebied der volksgezondheid voor doen. Een samenwerking tusschen den raad voor de volksgezondheid in den bewegings sector en den gezondheidsraad in den staats- sector. in dien zin, dat de impulsen, die van den raad voor de volksgezondheid uitgaan, opgevangen worden door den gezondheids raad en hier worden uitgewerkt en tot daad gemaakt, voorzoover zij liggen op het ter rein van den staat. Nieuwe terreinwinsten. Tegenaanvallen van den vijand in Tereksector en bij Rzjef mislukt. Bommen op Wilhelmshaven Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt bekend „Ten Zuidoosten van Noworossisk werd een als een vesting versterkt fabrieksterrein in weerwil van taai vijandelijk verzet ver overd. Aan de T e r e k mislukten sterke vij andelijke tegenaanvallen. De zegevierende stormloop op Stalin- g r ad door de Duitsche troepen, door for maties van de luchtmacht schitterend ge steund, wint verder aan terrein. Twintig tanks werden bij deze gevechten vernietigd. Ilavitailleeringsverbindingen en vliegveld installaties van den vijand werden overdag en des nachts gebombardeerd. Op de W o 1 g a is een sleepboot door bom- treffers tot zinken gebracht. Ten Noorden van Rzjef hernieuwdede vijand met ge bruikmaking van zware artillerie zijn aan vallen. Hij werd overal bloedig afgeslagen. Een pantsertrein der bolsjewisten werd door een bomaanval vernietigd. Aan het W o 1 c h o f-front werden bij qen succesvolle plaatselijke actie talrijke gevechts standen vernield, terwijl ten Zuiden van het Ladogameer plaatselijke aanvallen van den vijand in het afwèervuur Ineen storten. Op het Ladogameer brachten gevechtsvlieg tuigen een vrachtschip tot zinken. Dfie an- dere schepen werden beschadigd. Maandagnacht bestookten gevechtsvlieg tuigen Moermansk en vliegvelden in de omgeving der stad met bommen van zwaar kaliber. Van 12 tot 14 September werden 227 bolsjewistische vliegtuigen neergeschoten. In dezelfde periode gingen aan het Oostelijk front 23 eigen vliegtuigen verloren. Enkele Britsche bommenwerpers vlogen Maandag overdag boven Noord-D u i t s c h- 1 a n d, enkele brisantbommen richtten slechts geringe schade aan gebouwen aan. Maandagnacht viel de Britsche lucht macht het Noord-Duitsche kustgebied aan. De bevolking .leed verliezen. Vooral in woortwijken van de stad Wilhelms haven ontstonden branden en mate- rieele schade, Nachtjagers en luchtdoel artillerie schoten vier der aanvallende vliegtuigen qper. Zooals reeds in een extra-bericht is mede gedeeld, stootten op 9 September Duitsche duikbooten midden op den Noordelijken Atlantischen Oceaan op een krachtig be schermd van Engeland komend convooi. In ononderbroken hevige gevechten hebben voor het grootste jonge duikbootbemanningen het convooi tot gisteren achtervolgd en aange vallen en er 19 schepen met een gezamenlijken inhoud van 122.000 brt., alsmede twee tor pedojagers en een korvet van de vijandelijke bewaking tot zinken gebracht. Zes andere schepen werdén door torpedotreffers zwaar beschadigd. Slechts kleine uiteen geslagen deelen van het convooi konden ontkomen. Luitenant ter zee le klasse Rolf Mützel- burg, commandant van een duikboot, drager van het eikenloof behoorende bij het Ridder kruis van het IJzeren Kruis is in den strijd tegen den vijand gesneuveld. Met hem verliest het duikbootwapen een schitterenden com mandant en succesvol strijder. De duikboot zet onder bevel van den oudsten wacht- officier de operaties voort. Het D. N. B. meldt voorts De Führer heeft de hoogste Duitsche onderscheiding voor dap perheid, het Eikenloof met de Zwaarden en Briljanten bij het Ridderkruis van het IJzeren Kruis, aan len luitenant Herman Graf als vijfden officier der Duitsche weermacht, uit gereikt. Graf heeft met 172 overwinningen in de lucht van de jachtvliegers van alle tijden en landen het grootste aantal vliegtuigen neer geschoten. Hij is thans escadrille-kapitein in het jaebteskader van majoor Gollob, die met 150 overwinningen eveneens drager van deze hoogste onderscheiding is. Moeilijk alternatief. In militaire kringen te Berlijn zegt men in de situatie bij Stalingrad, dat de bols jewisten in dit gebied op het oogenblik een grooter terrein bezet houden dan de Duit- schers, die hier in drie wiggen zijn door gedrongen. Steeds weer wordt er op gewezen hoe hopig deze stad wordt verdedigd door de bolsjewisten en men verklaart, dat de slag om Stalingrad ongetwijfeld een der grootste en verbitterdste en daarmee ook bloedigste in dezen oorlog is. Als de inneming van Stalingrad al niet zoo vlug gaat als men wellicht in leekenkrlngen heeft verwacht, dan ligt dit aan de zorg- vuldigheii, waarmee de Duitsche leiding haar troepen in den strijd heeft geworpen om zoo veel mogelijk menschen te sparen. De tegenstand der bolsjewieken in Stalin grad is dusdanig, dat de Russen letterlijk stuk voor stuk doodgeslage/i moeten worden. Daar de bruggen naar den Oostelijken oever van de Wolga zijn afgebroken, kunnen de bolsjewieken ten hoogste nog probeeren zich zwemmend in veiligheid le brengén, maar dan zouden zij zich blootstellen aan de machi negeweren van hun kameraden op den Oos telijken oever. die meedoogenloos op hun eigen menschen schieten, omdat Stalin wil, dat de stad, dig zijn naam draagt ter herin nering aan het feit, dat hij haar tegen Denikln heeft weten te houden, tot den laatsten man wordt verdedigd. De bolsjewieken staan derhalve voor de keus door de Duitsche of door hun eigen kogels te vallen. Het Duitsche zomer-offensief. In verband met hdt binnen afzienbaren tijd te verwachten einde van den strijd om Sta lingrad, omschrijft men in militaire kringen de doeleinden van het Duitsche zomer- offensief van dit jaar aldus, dat men in de eerste plaats de verovering van het geheele Dongebied en van de rest der Oekraine op het oog had, waar het vruchtbare gebied der zwarte aarde, voor de voeding der bolsje wisten van zeer bijzondere beteekenis Is. Ook was men van plan alle industrieele grond stoffen en de wapenindustrie van deze waardevolle gebieden met inbegrip van Sta lingrad in Duitsche handen te krijgen. Als het tweede oogmerk van het Duitsche zomer-offensief Roemen de militairen de be- rooving der bolsjewisten van hun Kaukasische olie. Daaraan voegt men toe, dat deze ge bieden ten slotte niet alleen ontnomen wor den aan den tegenstander, maar bovendien nog worden ingelijfd bij het Duitsche be- wapeningspotentieel. Indien men er slaagt, aldus de Wilhelm- strasse, den geheelen Kaukasus. die even groot is als het oude Duitsche Rijk, van den romp der Sowjet-Unle af te scheiden, kan men zeggen, dat de offensieve kracht der bolsjewisten hoogstwaarschijnlijk is uitge schakeld voor dezen oorlog. Over de mogelijkheden tot gebruik der Duitsche en Geallieerde troepen, die vrij komen na den val van*Stalingrad, hult men zich te Berlijn in zwijgen. Opruiming onder Sowjet- duikbooten in Oostzee. Het Finsche hoofdkwartier heeft het volgen de extrabericht gepubliceerd over de actie der vlootstrijdkrachten: „In de loopende periode heeft de in het binnenste deel van de Finsche Golf opgeslo ten Oost7,eevloot der Sowjet-Unie voortdu rend duikbooten uitgezonden oiti de zeever bindingen in de Oostzee te storen. Ten koste van zware verliezen zijn enkele booten er ook in geslaagd door te breken. Volgens de officieele mededeeling van I Juli waren door gemeenschappelijke opera ties der Duitsche en Finsche vlootstrijdkrach ten 11 vijandelijke duikbooten vernietigd. Met inbegrip van de reeds vroege», gemelde ver liezen steeg het aantal duikboown, dat dezen zomer in de Finsche Golf vernietigd is. tot 26. Daarbij komen nog eenige onzekere ge vallen. waarin vijandelijke duikbooten op zijn minst zwaar beschadigd werden. Ook de luchtstrijdkrachten hebben met succes aan het opsporen van de duikbooten deelgenomen en haar door bommen schade toegebracht". VLUCHTELINGEN NAAR ISTANBOEL EN THRACIë TERUG. De Turksche regeering neemt voorberei dende maatregelen voor den terugkeer der personen uit Thracië en Istanboel, die verle den jaar vandaar geëvacueerd werden. Met extratreinen worden deze menschen naar Istanboel gebracht. REVOLUTIONAIRE BEWEGING IN NICARAGUA. Uit Managua, de hoofdstad van Nicaragua, wordt gemeld, dat daar 13 personen, onder wie verschillende generaals, gearresteerd zijn. Zij worden er van beschuldigd een revolutio naire beweging gesteund te hebben. HET SCHANDBORD. Afzonderlijke stoottroepen veroveren Stalingrad. In aansluiting op het weermachtbericht verneemt het D.N.B., dat de frontale aan val op Stalingrad onweerstaanbaar voort gaat. In weerwil van den plotselingen regenval zijn de Duitsche troepen de stad verder binnengedrongen. Zij leveren daar zware gevechten, die hooge eischen stel len aan de soldaten, doordat de aanval niet in een geheele linie kan worden ondernomen, maar door afzonderlijke stoottroepen moet worden gedaan. De bolsjewisten hebben ieder huis, iedere binnenplaats en iederen tuin in hun verdedigingsstelsel betrokken, hin dernissen, versperringen en mijnvelden aangelegd en vooruitspringende deelen van de stad tot sterke steunpunten ge maakt, die door flankvuur het terrein be- hecrschen. Door vliegtuigbommen, artil lerie en granaatwerpers moeten deze nes ten van tegenstand rijp voor den storm aanval worden gemaakt, terwijl infanterie en pioniers met ontplofbare middelen en vlammenwerpers naderen om het werk te voltooien. De burgemeester van Hilversum heeft in zijn gemeente een oud gebruik hersteld, dat in dezen tijd ongetwijfeld de goedkeuring kan wegdragen van allen die het wèl meenen met ons volk. Het betreft hier het schandbord. Toen de overheid des tijds het schandbord instelde is zij daarbij uitgegaan van de overweging, dat op haar de plióht rust te zorgen, dat iedereen zoo veel mogelijk beschermd is tegen kwade praktijken van slechlwillende volksgenoo- ten. Deze overweging heeft in onze dagen nog niets van haar actualiteit verloren, want er zijn thans meer lieden, voor wie het een sport Hikt anderen te bedriegen dan ooit te voren. De overweging, dat wij allen in oorlogstijd grooter zorgen hebben en op elkaar zijn aangewezen om er ons doorheen te werken, geldt voor hen slechts in zoo verre, dat zij van deze omstandigheden ge bruik maken om ?ich ten koste van de an deren te verrijken. Prijsopdrijvingen met tweehonderd procent beschouwen zii als vólkomen geoorloofd en het aan de regel matige distributie onttrekken van artikelen is voor hen een zaak zóó natuurlijk, dat zij er niet eens meer bij nadenken. Dat de eene helft van het Nederlandsche volk op de andere afstormt, dat. de volksgenooten op elkaar parasiteeren achten zij zóó gewoon, dat men gerust van „witte Joden" spreken mag, want zij hebben de praktijken der zonen uit de woestijn reeds volkomen over genomen. In het democratische systeem werd aan dergelijke lieden volop gelegen heid geboden door de mazen van de wet te glippen. Daaraan is nu gelukkig een einde gekomen: de straffen die men oplegt, ziin voorbeeldig, maar misschien nog iets te laag en daarbij komt. dat men er met eenvoudig straffen niet is. Het publiek weet n.l. niet steeds waar de vijand schuilt. Hun veroordeeling komt ééns in de krant, misschien heeft men dien dag geen tijd gehad om de krant nauwkeu rig te lezen, het is echter ook mogelijk, dat- men over het geval heen leest, ofwel ver geet men naam en adres na een paar da gen en zoo kan het dan voorkomen, dat een wegens schromelijke prijsopdrijving ge strafte met zakendoen doorgaat, alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Het Hilversumsche schandbord nu ver meldt naam en adres der bedriegers, als mede aard van 'het delict. Het komt ons voor, dat een dergelijk bord ook in Haarlem van groot nut zou zijn en wanneer dan zorg gedragen werd voor een bord van flin- ken omvang, zou het mogelijk blijken de namen en adressen van prijsknoeiers ge durende b.v. één maand op dit bord ver meld te houden. Het publiek bezat daar mede een informatiebron, waar het zich steeds zonder moeite op de hoogte stellen kon. De met prijzen knoeiende handelaren worden op het Hilversumsche bord vermeld onder de rubriek „Uw gezin wordt bedreigd door:" Daarnaast zou het in Haarlem mis schien ook mogelijk zijn een rubriek te openen van de namen dergenen, die in den z.warten handel hebben gekocht, of zich schuldig maakten aan het opkoopen der bonnen van arme volksgenooten. Het is goed, dat wij allen weten wie ons volksbe staan bedreigt en wie. ondanks alle voor lichting en waarschuwing, niet genegen blijken zich aan een eerlijke en billijke ver deeling der beschikbare voorraden te on derwerpen. Daarnaast bestaat ook de kans. dat het schandbord zóó preventief werkt, dat pu blicatie slechts bij hooge uitzondering nood zakelijk is. Een dergelijke gang van zaken ware ons het allerliefst.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1