Haarlemsche Courant
SLAG IN DE RUÏNES VAN STALINGRAD.
BATIGE ACTIE IN EGYPTE
!87e Jaargang No. 225 x x
.Donnement p. week 0.26. p. maand US. P- kwartaal
taico p. post 3,73, losse nummer» cent. Advertentl5n 3—is
l.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dnbbele prlj».
idvertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
dltie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 n
a.m. I cent p. i
lltg.i Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Boofdredactenri 3. BAÜDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
VerschUnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Donderdag 21 September 1942
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93. BUkantoor: Soenda-
plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15051. Redactie lOSOO,
Administratie 10724. 14825. Soendaplein 12230. Postgiro 134958.
Dtractie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
unicuw drongen Duitsche stoottroepen in het centrum der
tad vooruitSterke vijandelijke tegenaanvallen in den
t faukasus af geslagen. Luchtactivitcit in het hooge Noorden.
Het. opperbevel van de Duitsche weermacht
aakt bekend
In den Kaukasus werden onze aan-
allen voortgezet, en werden sterke vijan-
elijke tegenaanvallen afgeslagen. Voor eer
aven van den Kaukasus werden een drijvend
uk en een vrachtschip van middelbare ton-
age door bomtreffers beschadigd.
Dc gevechten in en om S t a 1 i n g r a
aan met onverminderde hevigheid verder,
i het centrum der stad werd ondanks hard-
tl&ig verzet weer terrein gewonnen. Vtjan-
eljjke tegenaanvallen mislukten.
Ten Noordwesten van Woronesj verloor
vijand in felle afweergevechten 25 pant-
■i'wagens.
In den Centralen en Noordelijken front-
ictor werden eigen plaatselijken aanvals-
ïties met succes uitgevoerd. Sterke formaties
ivechtsvliegtuigen vielen overdag en des
nchts opslagplaatsen en spoorlijnen der
nvjets in het gebied om Rzjef met ver-
letigende uitwerking aan.
Aan de kust van het Visschersschiereiland
pmbardeerden duikbommenwerpers een be-
ngrijk steunpunt der Sowjets. In luchtge-
cchten schoten Duitsche en Finsche jagers
i het hooge Noorden zonder eigen ver
ezen 19 vijandelijke machines neer.
Aan de kust van het Kanaal werden bij
snvallen van zwakke Britsche strijdkrachten
Ier vijandelijke machines neergeschoten.
In Zuid-E n g e 1 a n d bestookten lichte
nitsche gevechtsvliegtuigen overdag belang
de militaire doelen met bommen van zwaar
aliber. Bij Dover werden drie versperrings-
allons neergeschoten.
Het D. N. B. voegt hieraan toe
Afzonderlijke Britsche bommenwerpers
hebben Dinsdag in den loop van den dag
onder bescherming van laag hangende
wolken aanvallen gedaan op steden in
het bezette Westelijke gebied. Daarbij
leed de Nederlandsche en Fransche
burgerbevolking verliezeA. Twee der aan
vallende bommenwerpers werden neer
geschoten.
Stalingrad.
De Duitsche stoottroepen, die in de binnen-
ad te midden van brandende huizen strijden
innen stap voor stap terrein. De oriëntatie
ordt bemoeilijkt door bijtenden walm van
oote branden. Na ieder® ingeslagen granaat
ilwikkelen zich op de wegen hooge zand-
nteinen.
(D.a.D.) In de verbitterde gevechten zijn
)g geen teekenen te bespeuren, welke wijzen
een verzwakking van den vijandelijken
genstand. Het bijzondere van den huidigen
taw rijd in Stalingrad, dat hem ook van alle
vorjroegere stormloopen op Sowjet-Russische
Totale Roemeensclie
wetgevende macht in handen
van Antonescu.
Führer en Von Ribbentrop ontvangen
plaatsvervangenden premier.
Naar men verneemt is de plaatsvervan-
inde Roemeensche minister-president, Mi-
ail Antonescu, na een bezoek aan minister
on Ribbentrop door den Führer in diens
oofdkwartier .ontvangen.
Bij het onderhoud zijn alle actueele
:aagstukken besproken en is de hartelijke
lereenstemming, welke tusschen beide
nden en hun staatslieden bestaat, beves-
Sd.
i De samenvatting van de geheele wet-
M evende macht in de handen van den Roe-
V ceenschen staatsleider, maarschalk Anto-
lescu, is bevestigd door een Woensdag ge-
itibliceerd decreet, dat door de geheele re
gering is geteekend. Zoolang er geen
neuwe grondwet is, heeft het hoogste staats!
crechtshof hr*oh$ens dit decreet niet meer zijn er belangrijke bijdragen van verschil-
et recht, da grondwettigheid van wetten
o decreten, tütgrvaardigd na de opheffing
an de grondwet van Carol, te beoordeelen.
In een schrijven van de regeering aan
en staatsleider wordt gezegd, dat Roemenië
hans geen grondwet heeft en dat het hof
an cassatie de wetten dus ook niet aan de
tondwet kan toetsen. Maarschalk Anto-
lescu heeft de volmacht gekregen om alge-
neene en constitutioneele wetten uit te
aardigen en derhalve kan op zijn hande-
ingen geen censuur worden uitgeoefend.
Op uitnoodiging van den Duitschen mi-
ïster van buitenlandsche zaken Von Rib-
entrop had de plaatsvervangende minister-
resident van 't verbonden Koninkrijk Roe-
aenië, Mihail Antonescu, de broer van den
laarschalk, op 22 en 23 September ver-
oefd in het veldkwartier van den Duit-
lenen minister van buitenlandsche zaken.
De uitvoerige besprekingen tijdens welke
;e algemeene politieke toestand en kwes-
es, welke voor beide landen van belang
•aren, werden behandeld, werden gevoerd
n een geest van hartelijke en vriendschap-
«lijke overeenstemming en van trouwe
fapenbroederschap tusschen de beide vol-
Onlusten in Mexico.
De Mexicaansche regeering heeft als gevolg
ïn de op 15 September in den staat Vera
•fuz uitgebroken onlusten tróepencontingen-
M gezonden om de rust te herstellen.
Een Zondag in de Mexicaansche hoofdstad
ntvangen ooggetuigeverslag meldt, dat de
'Blusten een grooteren omvang hebben aan
komen dan aanvankelijk werd vermoed. Bij
ie eerste botsingen, die wegens politieke ge-
«v'hillen zijn ontstaan, zijn 11 politieke verte-
enwoordigers van de nationale federatie van
".ndarbeiders, alsmede de senator Diaz Munoz
n de afgevaardigde Salvador Gonzalez ge
dood.
Te veel van het goede.
Volgens berichten van United Press uit
Columbia zijn de havens en stations van dat
wd opgepropt met goederenwagens vol
koffie.
De oorzaak van dit euvel ligt in de moei-
ölkheid van de Ver. Staten importlicenties
'o verkrijgen. De opslag van de koffie in de
Voorwagens hindert hgt vervoer van levens
middelen in het geheele land ten zeerste, voor-
'I daar als gevolg van het ontbreken van
'otobanden vervoer per vrachtauto niet mo-
Jolijk was.
CONFISCATIE BRITSCHE BELANGEN
IN ROEMENIë
Op grond van een beslissing van het on-
«rstaatssecretariaat voor de Roemanisee-
jkg is het geheele aandeelenpaket van de
wtsch-Roemeensche Post Maatschappij te
wekarest aan den Roemeenschen staat
overgegaan.
steden onderscheidt, is het feit, dat hij zich
afspeelt op de puinhoopen van een groote
stad.
Nadat; Stalingrad ïn een vroeger sta
dium van den slag .reeds aan hevige
Duitsche luchtaanvallen was blootgesteld
en vervolgens de Duitsche artillerie haar
kanonnen van elk kaliber op de verster
kingen der stad had gericht, hebben de
verbitterde straatgevechten der laatste
dagen het werk der verwoesting snel doen
vorderen. Engelsche correspondenten te
Moskou schrijven reeds van een „slag in
de ruines", welke den verdedigers uit den
aard der zaak groote voordeelen biedt.
Ervaren als de bolsjewisten zijn, juist in
zulke gevechten, buiten zij .alle mogelijkheden
uit om hun. posities in de stad te handhaven.
Sterke mijnversperringen bemoeilijken den
toegang tot de temidden van de ingestorte
huizen en fabrieken aangelegde versterkingen,
waar bovendien ontelbare stukken licht en
zwaar geschut in stelling zijn gebracht. Des
ondanks wint de Duitsche aanval hier dage
lijks verder terrein. Een belangrijke steun
ontvangen de Duitsche infanteristen en pio
niers ook in dit stadium van den slag voor
het luchtwapen, dat de bolsjewistische haar
den van verzet onophoudelijk met bommen
van zwaar kaliber bestookt en zoodoende den
weg vrijmaakt voor den aanval op den bega-
nen grond.
De stryd in Egypte.
Het Italiaansche w.eermachtbericht luidt
Matige activiteit van de artillerie aan het
Egyptische front. Duitsche -jagere schoten in
luchtgevechten twee Britsche toestellen neer,
waarvan een in Afrika en een boven Kreta.
Een vijandelijke aanval op Benghazi veroor
zaakte eenige schade en maakte eenige slacht
offers.
Onze formaties duikbommenwerpers vielen
het vliegveld Halfar op Malta met brisant-
en brandbommen aan. Een van onze machines
is niet teruggekeerd.
Onderzoek in een Sowjet-
consulaat in Bulgarije.
Bij het doorzoeken van het Sovjet-consu
laat te Warna, in Bulgarije zijn een zender
en ontplofbare stoffen gevonden Tijdens het
onderzoek trof men een gev^apenden man
aan, die bezig was documenten te verbran-
den.
De Sovjet-Russische gezant heeft in een
onderhoud met minister-president Filof
tegen het doorzoeken van het consulaat ge
protesteerd. (Bulgarije heeft de betrekkin
gen met Moskou tot dusverre steeds gaande
gehouden. Red.).
Uitbreiding Zweedsche hulp
voor Noorwegen.
Zweden zal zijji humanitaire hulpverlee
ning aan Noorwegen verder uitbreiden,
vooral met het oogmerk, de Noorsche kin
deren rijkelijker van voedsel te voorzien.
Sinds eenigen tijd bestaat er een Zweedsche
centrale voor kinderspijziging te Oslo en
dank zij het initiatief van het Zweedsche
Roode Kruis zijn er in verscheidene Noor
sche plaatsen kindertehuizen opgericht. Bo
vendien werden er uit elkaar neembare
houten huizen naar bepaalde Noorsche stre
ken gezonden, die het hevigst onder den
oorlog te lijden hebben gehad. De waarde
van de hulpverleening, die Zweden tot dus
ver aan Noorwegen heeft verstrekt in den
vorm van levensmiddelen, kleeding en wo
ningen, wordt geraamd op ongeveer negen
millioen kronen.
Om de verschillende hulpmaatregelen
voor het Noorsche volk met elkaar in over
eenstemming te brengen, is onlangs een
speciale organisatie opgericht onder den
naam „Noorwegen-hulp". Hierachter staan
25 toonaangevende Zweedsche organisaties
en bonden op verschillend gebied. De actie
beoogt in de eerste plaats de huTp aan kin-
deren, zieken en ouden van dagen. Reeds
lende kanten binnengekomen en men ver
wacht, dat door. de centi-alisatie van de hulp
actie de doeltreffendheid nog verhoogd
wordt.
Ook Spanje wenscht
de Nieuwe Orde.
Berlijnsch commentaar op Spaansche
regeeringsverklaring.
De Spaansche regeeringsverklaring, Ide
eerste sedert de jongste kabinetswijziging,
doet, naar in politieke kringen te Berlijn
verklaard wordt, duidelijk de richtsnoeren
naar voren komen, welke ook tijdens den
burgeroorlog voor den strijd van de natio
nalistische Spanjaarden gold. Derhalve
wordt in de commentaren van de Spaansche
bladen sterk den nadruk gelegd op het
anti-communisme. Vooral de verklaring met
betrekking tot den anti-communistischen
geest van de'Spaansche jeugd en den wil
'om den nieuwen staat voor alle ontbindende
elementen te beschermen, wordt in dit ver
band opmerkelijk geacht.
Voorts wordt in politieke kringen te Ber
lijn aandacht geschonken aan de vex'klaring
inzake de versterking van de militaire po
sitie van Spanje en niet in het minst aan
de verklaring inzake het vasthouden aan
de gedachte var de voor het eerst in den
Spaanschen-Wurge: oorlog naar voren geko
men Eui'opeesehe Nieuwe Orde.
De regeeringsv erklaring bevestig, naar
Duitsche opvatting in vollen omvang de in
drukken, welke do Britsche ambassadeur te
Madrid, Samuel Hoare, onlangs in een rede
heeft weergegeven, n.l. de Europeesche
nieuwe orde, waartegen Groot-Bnttannië
zich verzet, zonder iets hiervoor in de plaats
te kunnen zetten, is den bodem, welke het
Spaansche volk blijkbaar onder zijn voeten
wenscht te hebben.
Kinderen in Britsch kamp
omgekomen.
Afschuwelijk drama in Rhodesic.
Reuter meldt uit Salisbury in Rhodesië, dat
bij een brand die was uitgebroken in een
intemeeringskanxp, acht geïnterneerde kin
deren uit Oost-Afrika in de vlammen zijn
omgekomen en vier anderen ernstig gewond
zijn. Met andere kinderen tezamen bevonden
zij zich in een met stroo bedekt gebouw, dat
in het interneeringskamp staat. Eenige kin
deren slaagden erin, door het raam te ont
komen, maar den anderen werd de uitweg
door de vlammen versperd. De verongelukte
kinderen zijn van Duitsche en Italiaansche
nationaliteit. Hun identiteit kon echter nog
niet worden vastgesteld. Men hdèft slechts
hun verkoolde lijken gevonden. Toen de
brandweer arriveerde was het stroodak reedsI
inge
Meer menschen voor het leger
der Y.S. gevraagd.
En meer geld voor de schatkist.
Generaal-majoor Helsey, directeur van de
keui'ingscommjssie van het Amerikaansche
leger, heeft verklaard, dat voor dezen herfst
alle vrijgezellen, met inbegrip van hen, die-
in het onder-houd van hun familie moeten
vooi-zien, onder de Waperten zullen worden
geroepen en dat het in December of Januari
de beurt zal zijn aan de gehuwde mannen
zonder kinderen.
De vroegere ambassadeur der Ver. Sta
ten Grew heeft in een vergadering van
Roode-Kruis-helpsters te New York een op
roep gericht tot de Amerikaansche vrou
wen, zich ter beschikking te stellen van het
Roode Kruis.
Ik ben onlangs uit Japan teruggekeerd,
zoo zeide Grew. Ik ken'de strijdvaardigheid
van den Japanschen soldaat, van den Ja-
panschen matroos en den Japanschen vlie
ger. Ik ken hun fanatieke vastberadenheid,
hun Tenno en hun vaderland tot in den
döod te dienen. Ik ken ook. de grondige
opleiding, die zij jaren lang genoten heb
ben. Hun geheele land, iedere man
iedere vrouw, zijn op den totalen oorlog
gesteld. Hun mannen strijden aan talrijke
fronten als tijgers en zullen dit blijven doen.
Hun fabrieken produceeren zonder ophou
den oorlogsmateriaal en hun vrouwen thuis
en aan het front steunen de mannen met
denzelfden fanatieken trouw en dapperheid.
Grew richtte zich veivolgens tot de vrou
wen der Ver. Staten met het verzoek, zich
evenals de Japansche vrouwen vrijwillig
aan te melden, om zoo de strijdvaardig
heid van den Amerikaanschen soldaat aan
het front te steunen.
Aan een gemengde commissie uit het
Amerikaansche Huis van Afgevaardigden
en van den Senaat, zal een plan worden
voorgelegd ter invoering van een systeem
van gedwongen sparen in de Ver. Staten.
Door minister Morgenthau werd reeds op
de invoering van een dergelijk systeem ge
zinspeeld, toen hij er onlangs op wees, dat
de huidige wijze van vrijwillige inteekening
op oorlogsleeningen vervangen diende te
worden door een soort- van gedwongen spa
ren. Op deze wijze hoopt men per jaar een
bedrag van 12 tot 15 milliard dollar ter be
schikking van de schatkist te kunnen
stellen.
Britsche troepen bezetten
hoofdstad van Madagascar.
Naar Reuter op grond van een radiobe
richt meldt, zijn Britsche troepen Woensdag
te 17 uur de hoofdstad van Madagascar, Ta
nanarive binnengerukt.
-, Een officieel Fi'ansch communiqué over
den strijd op Madagascar deelt mee, dat de
Britten Dinsdag het spoorwegtraject Antsi-
rabeTananarive hebben gebombardeerd.
Woensdagochtend kon levendige luchtactie
in het Oosten van Brickaville worden waar
genomen. Mahitsy, dat tot het uiterst toe
verdedigd is, moest opgegeven worden.
Om den Pörtugeesehen Iroon.
Het a.s. huwelijk van den Pörtugeesehen
kroonpretendent den Hertog Don Duai'ta
Nuno van BraganZa met Prinses Maria
Fraricisca van Orleans-Braganza zal op de
Portugeesche ambassade te Rio de Janeiro
worden gesloten. Hierdoor is het huwelijk
ook in Portugal geldig. In verband met den
oorlog zal er van worden afgezien i groote
feestelijkheden te organiseeren. De Portu
geesche monarchisten zullen door den ba
ron Saavedra vertegenwoordigd zijn, die
totdusver reeds de belangen van den Her
tog in Brazilië heeft behartigd.
In dit vei'band houdt het blad der
Portügeesche monarchisten „La Voz" zich
onder het opschrift „een nationaal pro
bleem" bezig met het herstel van de mo
narchie. Het blad schi'ijft, dat Portugal
sinds de vernieuwing door generaal Gar-
mona en Salazar practisch geen republiek
van ouden stijl meer is. De regeering van
deze beide mannen heeft Portugal tot nieu
wen bloei gebracht. De monai-chisten heb
ben, zoo verklaart het blad, tegen dit re
gime geen bezwaren en toch zal eens de
kwestie van de opvolging acuut worden.
Deze kwestie zal het beste opgelost worden
door de monarchie.
Steeds meer Duitsche
duikbooten.
Men moet tot zijn leedwezen constatee-
ren, zoo schrijft het Engelsche blad Ob-
server, dat er den laatsten tijd steeds meer
Duitsbhe duikbooten op den Atlantischen
Oceaan verschijnen. Het ontbi-eekt de Ge
allieerden nog aan geschikte wapens om de
onderzeeërs te bestrijden, zoodat het waar
schijnlijk nog lang zal duren voordat men
het duikbootgevaar de baas wordt, wanneer
dit al mogelijk zal blijken.
DE FRANSCHE ARBEIDS
DIENSTPLICHT
Op de nieuwe arbeidsplichtwet in Frank
rijk zijn thans enkele doorvoeringsveroE-
deningen verschenen, welke het registree-
ren van alle werkloozen ten doel hebben,
de aanwijzing der beroepsgroepen, waarin
de aanstelling en het ontslaan van arbei
ders aan bepaalde beperkingen onderwor
pen is, terwijl voorts het vei'wisselen van
betrekking geregeld wordt. De arbeids
plichtwet geldt voor alle mannen tusschen
18 en 50 jaar; voor zoover deze zonder vast
werk zijn zijn zij verplicht daarvan kennis
te geven.
VIERING VERJAARDAG PACT VAN
DRIE TE TOKTO.
Naar aanleiding van den vei-jaardag van
hetDi'iemogendhedenpact zullen a.s. Zon
dag in Japan talrijke bijeenkomsten wor
den gehouden, in het middelpunt waarvan
een groote demonstratie staat in het Hi-
bayapark te Tokio, waaraan vooraanstaan
de Japansche persoonlijkheden zullen deel
nemen. Ook de ambassadeurs der Spil-
mogendheden zullen deze demonstratie bij
wonen. Zondagmiddag zal de minister van
buitenlandsche zaken Tani voor de diploma
tieke vertegenwoordigers der mogendheden
van het Pact van Drie een diner geven in
zijn ambtswoning. De Groot-Japansche
vrouwenorganisaties hebben ,voor a.s.
Maandag een plechtigheid georganiseerd
voor de gewonde Japansche soldaten, waar
aan ook Duitsche en Italiaansche vrouwen
zullen deelnemen.
KORT NIEUWS
Eenige Albaneesche steden zijn we
gens de voorbeeldige houding der bevolking
tijdens den Italiaansch-Griekschen veld
tocht onderscheiden met het Italiaansche
oorlogskruis van verdienste.
Sinds bij openbare bekendmaking dooi
den burgemeester van Rotterdam is bepaald,
dat bij niet voldoende verduisteren zou wor
den overgegaan tot het afsnijden van den toe
voer van de lichtvoorziening voor een tijd
vak van drie dagen, is sinds 19 September
reeds in 132 gevallen tot lichtafsnijding moe
ten worden overgegaan.
Twee vindingrijke marconisten van een artillerie-afdeeling der Waffffi-SS. vervaar
digden uit twee onbruikbare fietsen een tandem, wel het eenige vervoermiddel van
dien. aard aan het Noordelijk front. Over dc paden in het oerwoud van Karelië be
geven zij zich qaar hun batterij-stelling. (SS. P.K. Niquille Trans. R. P.H. c)
Willkie spreekt Staljn.
Volgens een officieel Tassbqricht> heeft Sta
lin Woensdag in aanwezigheid van den volks
commissaris van buitenlandsche zaken, Molo-
tof, den buitengewonen gezant van Roosevelt,
Wendell Willkie, ontvangen voor een onder
houd, dat omstreeks twee uur duurde.
Merkwaardige Christenen.
Jyhnson, de deken van de kathedraal
Canterbury heeft Woensdagavond te Bradford
verklaard: „De Russen zijn op roemrijke %n
diepe wijze Christenen. Dit is de reden, waar
om ik den wensch koester, dat wij na den oor
log vrienden zullen zijn en waarom ik beslist
zou willen dat Engeland de Sowjet-Unie
thans alle mogelijke hulp verleent.
Zuidamerikaansche banden
met Europa.
Argentijnsche jeugd stelt belang
in Nieuwe Orde.
De openingszitting van het Spaansch
Amerikaansch congres te Salta, in Argentinië,
nam den vorm aan van een indrukwekkende
demonstratie, waarbij in de verschillende
redevoeringen de beteekenis van de „hispani-
teit'' voor de cultuur van Zuid-Amerika met
klem naar voren werd gebracht. President
Castillo was bij deze plechtigheid tegen
woordig.
In zijn welkomstwoord wees Guinazu, de
Argentijnsche minister van buitenlandsche
zaken er uitdrukkelijk op, dat Argentinië het
Congres bijeehgeroepen had, omdat het zich
ook nu nog in sterke mate verwant voelt met
het moederland. Bovendien zijn de vrede en
de eendracht van alle Spaansche naties mede
ae basis voor dit congres.
Tusschen Spanje en Venezuela is een han
delsverdrag afgesloten, waardoor een expan
sie kan intreden in den goederenruil tusschen
beide landen. In het kader van deze overeen
komst zal Spanje zijn tot dusverre typische
uitvoerproducten als gedroogde vruchten,
wijn, spiritualiën, kurk, hars, olijfolie en en
kele nieuwe industrieele producten leveren,
terwijl Venezuela hoofdzakelijk aardolie zal
e^cporteeren.
Het Portugeesche blad „Diario de Noticias'
publiceert een interview, dat een zijner mede
werkers had gehouden met dr. Goyneche, den
referent voor cultuur in Argentinië. Deze
maakt uit hoofde van verschillende onder
zoekingen een studiereis door Europa. Naar
aanleiding van een vraag naar de jeugdbe
weging in zijn land, verklaarde dr. Goyneche,
dat het wel typeerend was, dat de Agentijn-
sche jeugd in de drie groote democratische
partijen practisch niet vertegenwoordigd is.
Zij heeft algemeen een anti-democratische en
anti-liberale mentaliteit -en heeft groote be
langstelling voor de corporatieve organisatie
Met een eenvoudige plechtigheid herdacht
het Duitseh-Argentijnsche instituut voor
cultuur te Buenos Aires zijn twintigjarig be
staan in het bijzijn van. talrijke vooraanstaan
de Duitsche en Argentijnsche persoonlijk
heden.
SPAANSCH GRAANSCHIP TOT
ZINKEN GEBRACHT
De Spaansche ambassade te Buenos Aires
heeft meegedeeld, dat het Spaansche s.s.
Monte Gordea in de buurt van Martinique
tot zinken is gebracht. Nadere bijzonder
heden ontbreken nog. Het schip was met
een lading graan uit Buenos Aires vertrok
ken en op weg naar Spanje.
Naar nog wordt gemeld zijn^4 leden der
bemanning gered en op Martinique aan
lapd gezet. Onder de vermisten zouden
zich de weduwe en dochter van den voor-
maligen Spaanschen gezant in Quito (Ecu
ador) bevinden.
MENEMENDZJOGLOE GEOPEREERD.
De noodzakelijk geworden operatie op den
Turkschen minister van buitenlandsche za
ken Menemendzjogloe, is Woensdag verricht
door prof. Sauerbruch en zijn beide assisten
ten, dr. Schmied en dr Broning. De operatie
is goed geslaagd en de toestand van den pa
tiënt is, de omstandigheden in aanmerking
genomen, zeer bevredigend.
VON PAPEN BIT HORTHY.
Hongaarsche Rijksbestuurder heeft
Woensdag den Duitschen gezant in Turkije,
Papen, die zich op doorreis in Hongarije
bevond, in audiëntie ontvangen. Na afloop
dezer audiëntie heeft Von Papen het noen
maal met den Rijksbestuurder en zijn echt-
genoote gebruikt.
BUITENLANDERS TE SJANGHAI
MOETEN ROODEN ARMBAND DRAGEN.
Het Japansche opperbevel heeft voor het
gebied van Sjanghai een verordening uit-
gevaardigd, waarbij alle onderdanen boven
de 13 jaar van landen, die Japan den oorlog
hebben verklaard of de diplomatieke be
trekkingen hebben verbroken, met ingang
van 1 October worden verplicht een rooden
armband te dragen.
Onder de Britsche en Amerikaansche
oniderdanen zijn de Indiërs en Filipino's
uitgezonderd.
BRANDSTOFBESPARING IN BRITSCHE
PALEIZEN.
Als onderdeel var» de groote campagne tot
brandstofbesparing is in Buckingham Palace
op Windsor Castle een brandstofbewaking
ingevoerd, die tot taak heeft in de particu
liere vertrekken van Koning en Koningin,
in de Koninklijke keukens en in alle overige
vertrekken van het paleis en het slot ver
spilling op te sporen.
In de Koninklijke badkamers zijn de kuipen
voorzien van een streep op 12VJ» cm hoogte.
In de slaapkamers mag slechts één lichtpunt
branden en geen vuur worden gemaakt. Bo
vendien moet in alle palcisgangen gewaakt
worden tegen onnoodige verlichting.
Acht Britsche bommenwerpers
boven Duitschland
neergeschoten.
In den afgeloopen nacht hebben Britsche
vliegtuigen boven het Noord-Duitsche kust
gebied enkele storingsvluchten gemaakt.
Er werden bommen neergeworpen, waar
door eenige materieel© schade in woonwij
ken werd aangericht.
Volgens de tot dusver ontvangen rap
porten werden acht Britsche bommenwer-
pers neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in
den afgeloopen nacht aanvallen gedaan op
voor den oorlog belangrijke doelen in een
it-ad in Oost-Engeland.
LEIDER VAN KROATIë BIJ HITLER.
De Führer heeft in zijn hoofdkwartier
den staatsleider van den onafhankelijken
staat Kroatië, dr. Ante Pawelitsj, ont
vangen, die zich op weg bevindt naar het
Oostelijk front ter inspectie van de aldaar
strijdende Kroatische troepen. Hitler had
met den poglavnik een onderhoud, gedragen
door een hartèlfjken, vriendschappelijken
geest.
Aan deze ontvangst namen behalve het
gevolg van Pawelitsj minister Von Ribben
trop en de chef van het opperbevel der
weermacht, generaal-veldnxaarschalk Kei
tel, deel.
OPPERSTE VERDEDIGINGSRAAD IN
MEXICO.
In Mexico is de samenstelling van den op
persten verdedigingsraad gepubliceerd.
President Camacho zelf neemt het voorzit
terschap op zich. De verdedigingsraad bestaat
uit vertegenwoordigers van de ministeries
van oorlog, financiën, economische zaken,
arbeid, landbouw en inöustrie.
De nieuwe raad zou niet alleen competent
zijn voor militaire kwesties, doch ook voor
politieke en economische vraagstukken.
KRUITMAGAZIJN IN SPANJE
ONTPLOFT.
Te La Coruna is blijkbaar als gevolg van
zelfontbranding een groot kruitmagazijn
in de lucht gevlogen. Dank zij het ener
gieke optreden van stedelijke en militaire
reddingscolonnes zijn er töt dusver'slecht-
een doode en 72 gekwetsten, ten deele
zwaar.
Het meerendeel der gewonden wordt
gevormd door de bewoners van een ge
vangenis in de nabijheid van de plaats de;
onheils.
Tewerkstelling van
Nederlandsche arbeiders
Een uiteenzetting van Dr. Boening.
In de dagelijksche persconferentie lieeft
dr. B o e n i n g van de Soziale Verwaltung
van het Rijkscommissariaat eenige mede-
deelingen gedaan over den stand van de
tewerkstelling van Nederlanders in Duitsch
land.
Spr. herinnerde aan de actie om ongeveer
30.000 metaalarbeiders of menschen, die
eenigszins met de metaalbewerking ver-
ti-ouwd waren, uit Nederland naar Duitsch
land te brengen, welke actie inmiddels i:
beëindigd. Thans echter is een verdere te
werkstelling van Nederlandsche arbeids
krachten in Duitschland noodzakelijk en te
dien einde zal gedurende deze maand en
October nog een aantal Nederlanders voor
werk buiten de grenzen worden aangewor
ven. Er gaan reeds geruchten, dat het thans
om 80.000 man zou gaan, doch dit aantal
noemde dr. Boening sterk overdreven.
Spr. wéés er in verband met deze tewerk
stelling op, dat ten gevolge van de rationa
liseering van het Nederlandsche bedrijfs
leven. welke rationalisatie nog lang niet
is beëindigd, steeds weder werkkrachten
vrijkomen, waarvoor nieuwe werkgelegen
heid zou moeten worden gezocht, wil men
het aantal werkloozen niet grooter doen
worden. Nog steeds zijn in Nederland meer
dan" 50.000 werkloozen en meer dan 20.000
personen, die z.g. nul uur werken en boven
dien nog meer dan 30.000 personen in de
werk v er r u i ming.
De meesten van deze menschen zijn voor
de tewerkstelling in Duitschland niet ge
schikt en daarom is het noodzakelijk hier
voor gebruik te maken van een aantal als
gevolg van genoemde rationalisatie vrij
komende arbeidskrachten.
Nadat dr. Boening er op gewezen had
dat men ook in Nederland zal moeten ko
men tot een arbeid van 48 en eventueel tot
54 uur per week, sprak hij de verwachting
uit. dat de bedrijfsleiders de jonge krach
ten, die uit hun ondernemingen worden uit
gezonden, zullen vervangen, door oudere
:rachten uit de rijen der werkloozen,
daardoor zullen zij' medehelpen aan het voe-
ï'en van een practische sociale politiek.
Het bovenstaande geldt, zoo deelde spr.
voorts mede, ook voor het personeel in
overheidsdienst, waaronder veel jonge
krachten zijn, die geschikt zijn als hand
arbeiders in Duitschland tewerkgesteld te
worden.
Van de tewerkgestelde Nederlandsche ar
beidskrachten zal worden verwacht, dat zij
denzelfden arfceïd zullen presteer en ook
voor wat den tijd betreft als de Duitsche
arbeider. Naast gelijke verplichtingen heeft
de Nederlandsche arbeider ook dezelfde
rechten als de Duitsche.
Dr. Boening wees er nog op, dat in eco
nomisch en sociaal opzicht de uitzending
van Nederlandsche krachten naar Duitsch
land van beteekenis is. Doch ook politiek is
zij te rechtvaardigen, wanneer men beseft,
dat de Duitscher aan het front zijn,leven
inzet voor den opbouw van het nieuwe
Europa, mag men toch zeker verwachten,
dat de Nederlander met zijn arbeid daartoe
bijdraagt.
Ten slotte deelde dr. Boening mede, dat
het plaatsen van opdrachten bij de Neder
landsche industrie zal worden voortgezet in
DUITSCHLAND IS
GEWAARSCHUWD.
Bs. Onder het 'opschrift „Wat op het
spel staat" schrijft minister Gocbbels m
Das Reich een opmerkenswaardig artikel.
De diepere beteekenis van den oorlog, aldus
minister Gocbbels, is deze, da: hij den
grondslag van het bestaan der volken op
nieuw regelt. Hierop moeten alle oorlogs
handelingen worden gericht, wil de oorlog
niet zijn uitgangspunt en zijn doel verhe
zen. De minister stelt dan vast dat de
Duitsche regeering nooit tegen deze stelling
heeft gezondigd.
„De meeste oorlogshandelingen zijn haar
rechtstreeks opgedrongen. Haar offensie
ven vonden steeds hun oorsprong in den
nationalen wensch tot zelfverdediging en na
de nedex-laag van den vijand onderscheidde
zij zich eveneens door gematigde beperking
van haar eischen, die uitsluitend waren ge
richt op het zuiver doelmatige en onmid
dellijk gewenschte.
Daaruit valt ook te verklaren, aldus dr.
Goebbels, dat de oorlog door Duitschland
zonder eenig wraakgevoel gevqprd is en
wordt. De'oorlog is voor ons een te ernstige
zaak, dan dat wij hem zouden toevertrou
wen aan brieschende heethoofden. Niemand
zal ons kunnen aanwrijven, dat wij de ont
binding, vernietiging en economische of
physieke liquidatie van een volk, dat voor
onze wapens is bezweken, als oorlogsdoel
hebben geproclameerd.
Als voorbeeld vermeldt schr. hier de be
handeling van Frankrijk te Compiègnc, die
volgens hem zoo gematigd was, dat zij on
geveer het tegendeel vormde van datgene,
wat vriend en vijand hadden verwacht."
Hiertegenover stelt Goebbels dan liet op
treden van de Engelschen en Amerikanen
en de van dierlijken haat getuigende uit
latingen die ons bereiken tijdens dezen oor
log. Inderdaad: van de tallooze uitingen „en
passant", tot de weloverwogen plannen in
zake sterilisatie is 'n stijgende lijn tc zien.
Goebbels acht het dan ook mogelijk, dat de
Engelschen en Amerikanen, met het oog
op hun eeuwige militaire nederlagen, in
zekeren zin behoefte hebben aan uitbar
stingen van woede en wraak, om psychisch
te kunnen afreageeren, hierdoor zijn zij dan
gedwongen hun geheime bedoelingen jegens
Duitschland zoo openlijk te onthullen.
Van een dergelijke onmacht getuigt ook
de verspreiding door Reuter van het
voorstel in het emigrantenblad „Vrij Neder
land" gedaan, om alle Duitsche kinderen
van twee tot zes jaar aan de moeders te
ontnemen en naar het buitenland tc zen
den voor een periode van 25 jaar. „Indien
Reuter deze idiotie niet officieel verspreid
had, aldus de minister, kon men althans nog
ten gunste van de Engelsche regeering aan
nemen, dat dit slechts de ontsporing van
een ontoerekenbare was, zij het ook een
ondubbelzinnige.
„Dat is thans niet meer mogelijk. Inte
gendeel, een blad onder toezicht van de
Britsche regeering heeft in een onbewaakt
oogenblik tot uitdrukking gebracht, wat de
tegenpartij in werkelijkheid denkt en van
plan is. j0
Het Duitsche volk heeft het versaillcs»bc-
leefd, waartoe onze vijand in staat is. Wij
zijn vast overtuigd, dat de Engelschen en
Amerikanen en vooral de ioaen, die bij
hen achter de schermen werken, iets over
eenkomstigs, tot in het groteske overtroefd,
met ons zouden voorhebben, als het hun
gelukte ons nog eens onder de voet te
loopen."
De minister besluit dan als volgt: „Onze
moeders weten thans, waarvoor haar zoons
finds strijden en onze vrouwen, waarvoor
aar mannen aan het front staan, iedere
arbeider en elke boer beseft ten volle, waar
toe hij den hamer zwaait en de ploeg door
de aarde drijft. Mïllioenen kinderen kijken
ons aan, In hen ziet de vijand onze toe
komst en in hen wil hij haar vernietigen.
Uit den mond van den vijand hebben wij
vernomen, wat op het spel staat."
Minister Goebbels heeft de situatie voor
het Duitsche volk ongetwijfeld juist aan
gegeven. Dergelijke uitingen mogen dan al
het gevolg zijn van Joodsch-Britsche woede-
uitbarstingen en op dit oogenblik voorna
melijk gevoelens van machteloosheid ver
tolken; zij toonen Duitschland ook over
duidelijk aan, wat het te wachten staat in
dien het dezen oorlog niet winnen zou.
Bij een eventueele ineenstorting van
Duitschland, zou het land overstroomd wor
den door de horden van Stalin, die, dood
en vernieling brengend waar zij hun entree
maken, achter zich zouden laten vei-schroei-
de aarde, doordrenkt met het bloed van
millioenen en aan den anderen kant zouden
de Joden, Amerikanen. Engelschen en emi-
granten van allerlei slag verschijnen, om
het tragisch lot aan de overblij venden tc
voltrekken.
Voor zooveel oprechtheid, nu het nog niet
te laat is, kan het Duitsche volk slechts
dankbaar zijn; dat geeft kracht om nóg
meer verbeten door te strijden tot de over
winning daar is waar zij beb«ort te zijn;
dat is: bij de asmogendhedem.
STICHTING TOT BEHOUD VAN
WAARDEVOL VOLKSGOED.
De secretaris-generaal van het departe
ment van opvoeding, wetenschap en kui
tuurbescherming heèft een bedrag van
50.000 gulden afgezonderd om daarmede in
het leven te roepen de te 's-Gi'avenhage
gevestigde stichting tot behoud van waar
devol volksgoed.
Deze stichting heeft ten doel waarde
volle voorwerpen van Nederlandsche volks
kunst of producten van typisch Neder-
landsch ambacht voor het Nederlandsche
volk te behouden.
Zij tracht dit doel te bereiken door aan
koop van daarvoor in aanmerking komende
voorwerpen en het aanvaarden van schen
kingen van dergelijke voorwerpen. De
geldmiddelen der stichting bestaan uit het
kapitaal waarmede zij is opgericht, subsi
dies van rijk, provincies en gemeenten,
renten van belegde gelden, scTienkingen,
legaten en erfstellingen en eventueele an
dere inkomsten.
Voor de eerste maal bestaat het bestuur
uit de volgende personen: ir. H. J. van Hou
ten. raadadviseur voor volksontwikkeling
en volkskuituur aan het departement van
opvoeding, wetenschap en kultuurbescher-
ming, voorzitter; S. J. Bouma, directeur
van het rijksmuseum voor volkskunde „Het
Nederlandsch openluchtmuseum", secreta
ris-penningmeester; ir. W. F. van Heems-
kerek Dueker, plaatsvervangenl voorzitter
en mr, A. L. Tromp, ambtenaar bij het de
partement van volksvoorlichting en kun
sten.
INSTELLING GOUD- EN ZILVER-
REGISTER.
In de Ned. Staatscourant is opgenomen een
beschikking van de secretarissen generaal
van handel, nijverheid en scheepvaart, van
financiën en justitie tot instelling van een
goud- en zllverrcgister.
Hierbij wordt bepaald, dat fabrikanten,
groothandelaars en kleinhandelaars in een
door of vanwege den directeur van het Rijks
bureau voor non ferro metalen genummerd
en gewaarmerkt register aanteekening moe
ien houden van alle transacties met goud- en
zilverwerken, oud goud en oud zilver
ONTSLAGEN IN HET BOUWBEDRIJF.
Ingaande 1 October 1942 moeten dc aanvra
gen voor het verkrijgen van een ontslag-
vergunning voor personen, die in hét bouw
bedrijf bij de uitvoering van werkzaamheden
voor de Duitsche Weermacht te werk zijn gc-
stekl, worden ingediend via de „Vertrou-
wensinstantic in het Bouwbedrijf, Falck-
straat 10 te Amsterdam (C.).
