Haarlemsche Courant Nieuwe vorderingen in den Kaukasus. Japansche vlootstrijdkrachten op den Atlantischen Oceaan. 287e Jaargang No. 226 x x Abonnement p. week 0,28, p. maand l,ls, p. kwartaal 3.42, franco p. post 3,73, losse nummers cent. Advertentiën 3—15 3.elke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele prUs. Advertentieabonnementen tsoo m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer Editie is m.m. 1,20. Abonnement tsoo m.m. s cent p. m.m. ültt.i Grafische Bedrijven Damlate Wnd. Hoofdredacteur» 3. V. BAUDEWTNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland VerschUnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen. Vrijdag 25 September 1912 Bureaux Haarlem» Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soenda« plein 37. Tel. Directie 13032, Hoofdredactie 13051, Redactie 10C00, Administratie 10724. 14825, Soendapleln 12230. Postgiro 131958. Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM. Duitsche luchtaanvallen op Toeapse. Bij Rzjef in 8 weken 2300 vijandelijke tanks vernielderbitterde strijd in de huizen van Stalingrad duurt voort. Doelen in graafschap York getroffen. Weer alarm in Gibraltar. °ppG1'bevel der Duitsche weermach osl naakt bekend: Ieii li het Noordwestelijk deel van der Kaukasus heeft infanterie, doeltreffend isrstcund door artillerie en luchtwapen, na iet overwinnen van taaien vijandelijken lenstand - verscheidene domineerendr lergruggen bestormd. Het luchtwapen •ft bovendien felle bomaanvallen gericht de haven van T o e a p s e. Daarbij is en vrii groot vrachtschip in brand gewor- en en in de kustwateren een tweede koop- aarder, benevens een bewakingschip be- chadigd. Aan den Terek werd in harden strijd stad Prisjibskaja ingenomen. In Stalingrad duren de verbitter de gevechten in de huizen voort. Bij den afweer van sterke ontlastingsaan- vallen uit het Noorden zijn 34 Sowjet- tanks vernield. De ravitauleering van den vijand od de spoorlijnen ten Oos ten en Westen van de beneden Wolga en b^nzineopslagplaatsen bij S a r a- t o f zijn door het luchtwapen opnieuw zwaar gebombardeerd. Ten Noordwesten van Woronesj zijVi ieuwe vijandelijke aanvallen mislukt. In den centralen frontsector zijn eigen liinvalsondernemingen met succes verioo- Ien. Tegenaanvallen van den vijand bi1 zjef werden afgeslagen. In den Noordelijken sector van het front «haalde een eigen aanval ten Zuiden van et Ladoga meer ondanks hardnekki- en vijandelijken tegenstand en vergeef se tegenaanvallen verdere terreinwinst Aan het Oostelijk front zijn Woensdag en 1 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten, 'wee eigen vliegtuigen worden vermist. Britsche vliegtuigen hebben Woensdag- acht brisant- en brandbommen geworpen p eenige plaatsen in het Noordduitsche en 'leensche kustgebied. De bevolking lee: erliezen. Tien Britsch? bommenwerpers rerden neergeschoten. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben ïk. en nacht van 23 op 24 September voo> en oorlog belangrijke doelen in het graaf- ehap York in midden Engeland gebom- ardeerd. Zooals in een extra-be richt 'oekenc smaakt is. hebben tusschen SpLtsberger IJsland Duitsche duikbooten een con- ooi aangevallen dat van Sowiet-haven aar Britsche en Amerikaansche teru^- eerdc en uit meer bewakingsvaartuiger sn transportschepen bestond. In hevig' jgenlange gevechten met de bijzonder' rachtijjc bewaking brachten onze duik- roten 7S torpedojagers, een hulpkruiser er transportschepen met een gezamenlüke" nhoud van 50.000 brt. tot zinken. Twe<" adere schepen werden door torpedotrei U ers zwaar beschadigd. 3 Op den Atlantischen Oceaan. voo' tfrika en in de Carabische Zee brachter ndere duikbooten uit convooien en b" en strijd tegen afzonderlijk varende sche ren 13 vijandelijke.koopvaardijschepen met en gezamenli.jken inhoud van 75.000 brt ilsmede een korvet tot zinken. Een and" chip werd door torpedotreffers bescha- igd. Hierdoor heeft de vijandelijkè scheen- raart in de laatste vier dagen opnieuw 1P chepcn met Ge" gezamenlijken inhoud var 125.000 brt. en bovendien 3 torpedojager in een korvet verloren. Rzjef. Van militaire zijde wordt gemeld: Twee maanden lang al probeeren de bolsjewieken bij Rzjef in massa-aan vallen een doorbraak door de Duitsche stellingen te forceeren. In deze gevech ten zijn 35 bolsjewistische tankbrigades met 2500 vechtauto's van alle afmetin gen uiteengedreven of vernietigd. Al leen in dezen sector reeds heeft de Duitsche afweer de laatste acht weken 2300 tanks kapot geschoten, ten deele in verbitterde gevechten op den korten afstand. Het beleg van Stalingrad. Naar door een Duitsch persbureau ter in- smatie wordt medegedeeld, karakteriseerde sen Donderdagavond in Duitsche militaire ringen den toestand van het oogenblik in üalingrad als volgt: .Al spreken wij dan ook niet pver den anstaanden val van Stalingrad, toch kan ion wel aannemen, dat de kracht van den sgenstander als gevolg van de aanzienlijke i toivieringen der Duitsche troepen is ver makt. Men betoogt, dat de Duitsche aanval op ie stad in geencn deele eenigszins tot staan Britsche spionnage in Finland via Zweden. Het Finsche blad „Kauppalehti" houdt zich ■ozig met de Engelsche spionnage in Finland :e er volgens het blad naar streeft met ge- ruikmaking van de vroegere goede betrek ken tusschen Finland en Engeland op alle «gelijke wijzen elke denkbare hulp te ver- énen aan de Sowjet-Unie. Het blad schrijft, dat juist uit deze spion ne het ware gezicht van Engeland blijkt "in alle wegen, vooral ook via het neutrale I*eden, wordt zorgvuldig geprofiteeerd. Elk snichr. en elke onbenullige mededeeling die ecnigerlei wijze tegen den vijand kan 'rden uitgebuit, wordt door de agenten het dligst doorgezonden via Zweden. Niet voor lets is het apparaat van 't Engelsche gezant- Aap tè Stockholm dusdanig uitgebreid, dat d iedere andere buitenlandsche vertegen- "ordiging verre overtreft De plicht jegens de zonen van Finland, die >n het front strijden, gebiedt de strengste nakzaamheia tegenover de vijandelijke tonnage. Volgens het Zweedsche blad Afton Tidnin- fci is Donderdag een Zweedsche staatsbur- de handelsreiziger Lars Mauritz Waro- •<H, in hechtenis genomen. Hij bekende het ^'.vjet-gezantschap te Stockholm te hebben fcocht om inlichtingen te verstrekken over militaire toestanden in Finland waarvan als vrijwilliger in Finland kennis had ge lregen. gekomen is, maar hij blijft vorderen volgens de plannen. Terwijl de bolsjewieken bij Stalingrad al wat zij maar bezitten in den strijd wer pen. zonder acht te slaan op de verliezen, heeft de Duitsche aanvoering een groote bestorming, die geen rekening hield met de offers, opzettelijk vermeden. Zij geeft de voorkeur aan stelselmatig optreden, al moet daarbij dan ook het Duitsche volk en de wereld nog wat wachten op het groote suc- cesbericht van Stalingrad. Aanval op convooi mlslukl Het Italiaansche weermacht'oericht luidt Bedrijvigheid van artillerie en verken- T:ngselementen aan het Egyptische front 'n de Middellandsche Zee zijn tijdens eer. aanval, waartoe pogingen waren onder nomen door vijandelijke torpedovliegtui gen, op een van onze convooien, dat onge deerd zijn route vervolgde, twee toesteller, m zee neergeschoten door het afweer geschut van het escorte. Duitsche jagers hebben 2 Spitfires neergeschoten, een boven Malta en een boven Kreta. Vijande lijke vliegtuigen hebben Woensdagavond mitrailleurvuur gericht op de stad Trapani het eiland Colombaia. Er viel één doode en er waren 9 gewonden. Eenige bommen werden geworpen op den weg van Gels naar Licata. Bij Porto Empedocle is eer Britsch toestel, getroffen door afweer geschut, brandend neergevallen. In Gibraltar heerschte Donderdag een alarmstemming in verband met de aanwe zigheid van vijandelijke duikbooten in de straat. In de haven werd het waarsch.i- wingssignaal gegeven. Talrijke motortor- pei:.obooten, duikbooten en vliegtuigen zoe ken de wateren van «Gibraltar af, tot dus verre zonder succes. Officieele verklaring der Finsche regeering. Dementi inzake vredesgeruchten. Gisteravond is de volgende officieele verklaring te Helsinki uitgegeven: „Daar in het buitenland omtrent d- •ichting der Finsche buitenlandsche politiek misleidende geruchten in omloop zijn waarin naar zekere uitlatingen van he: Finsche gezantschap in Washington wordt verwezen, heeft het Finsche persbureau van bevoegde zijde het volgende vernomen: „Omdat, in de pers der Ver. Staten den laatsten tijd onjuiste mededeelingen over ie toestanden in Finland verschenen zijn. vooral wat de levensmiddelenpositie aan- taat. heeft het Finsche gezantschap ir. Washington aan het eind van, de vorige week de Amerikaansche persvertegenwoor- iigers uitgenoodigd tot een bijeenkomst vaar op grond van de uit Finland orit •angen mededeelingen over de werkelijk» verhoudingen en de levensmiddelenpositic van ons land verklaringen werden afge legd en schriftelijke mededeelingen werde •verstrekt over den. toestand in Finland en ie Finsche kwestié in het algemeen. Hier bij werden de onveranderde richtlijnen dei buitenlandsche politiek van de Finsche vegeering naar voren gebracht, zooals die jij verschillende gelegenheden door leiden de Finsche staatslieden zijn vastgelegd Van het bij die gelegenheid verstrekte uit gebreide materiaal schijnt bij de openbare meening in hoofdzaak slechts dat deel aan lacht te hebben getrokken, dat betrekking had. op de kwesties van buitenlandsche oolitiek. Dit materiaal is bovendien vooral buiten de V.S. als basis voor misleidend» conclusies gebruikt. Van zekere zijde zijr in pers en radiouitzendinge'n verklaringer ifgelegd, volgens welke ons gezantschap in Washington had medegedeeld, dat Finlan' naar een afzonderlijken vrede met de Sow- iet-Unie streeft. Onder verwijzing naar de onveranderde politiek van Finland kan dienaangaande worden verklaard, dat al dergelijke verklaringen en conclusies on - juist en ongegrond zijn". De Turksche betrekkingen niet het buitenland. De onder leiding van admiraal Nomoera en schout bij nacht Abe staande Japansche marine-delegatie, die eenige dagen in Turkije heeft vertoefd, is Woensdag uit Istanboel vertrokken om zich via Boekarest en Boeda pest naar Duitschland te begeven Naar de Turksche bladen melden, zal zich de volgende week een Turksche persdelegatie per vliegtuig naar de Ver. Staten begeven. Het programma omvat de bezichtiging van militaire inrichtingen en van fabrieken, die voor de oorlogsvoering werken. Na een ver-' biijf van ongeveer een maand in de V. S zullen de Turksche journalisten op de terug reis nog een week lang in Egypte vertoeven Strenger toezicht op emigranten in Zwitserland. In den Zwitserschen Nationalen Raad heeft Bondsraad >von Steiger als chef van het mi nisterie van justitie en politie de door ver schillende afgevaardigden verzochte verkla ringen over het emigrantenvraagstuk afge legd. Hij verklaarde, dat tot voor enkele maanden de handhaving van de voorschrif ten niet zoo streng is geweest. Thans heeft de Bondsraad echter aanwijzingen verstrekt, olgens welke het asylrecht als recht van den Staat wordt gehandhaafd, doch waardoor ook de strijd wordt aangebonden met het bin-, nensmokkelen van emigranten. Op het oogenblik bevinden zich 9600 emi-j granten in Zwitserland De vreemdelingen, die op illegale wijze het land zijn binnen gekomen, zijn in verzamelkampen onder gebracht en verplicht te werken. Hevelhebber van Ecuadors luchtmacht in arrest. Volgens een bericht uit Quito heeft de re geering van Ecuador bevel gegeven den opperbevelhebber van de luchtmacht, kolonel Jorge Paez. te arresteeren. Jorge Paez wordt er van beschuldigd op zijn reis naar de Ver. Staten, waar hij voor rekening van het leger vliegtuigmateriaal zou koopen, een groot be drag aan geld verduisterd te hebben. GROOTE RUIMTE OP DE ZWITSERSCHE GELDMARKT. Een bewijs voor de groote ruimte op dp Zwitsersche geldmarkt vormt het resultaat van de leening van het kanton Bern. De emissie van 29 millioen frs. 3*4 pCt. obli- gatiën werd een volledig succes. Er moes! een aanzienlijke reductie bij de toewijzin gen worden toegepast. Duitsche emancipatie op oliegebied Aardolie, gewonnen uit zand. (DaD) Duitschland heeft zijn aardolie productie tijdens de laatste 10 jaren belang rijk kunnen uitbreiden. Het in 1935 opgestelde „Rijksboorprogramma" heeft er toe bijgedra gen, dat reeds een groot aantal belangrijke oliebronnen kon worden productief gemaakt. Onder deze nieuwe oliegebieden nemen en kele een bijzondere plaats in. en wel door het feit, dat op deze plaatsen de olie uit ge wone mijnputten gewonnen wordt. In deze mijnputten wordt oliehoudend zand gedolven, waaraan door wasschen aardolie onttrokken wordt. Dit proces wordt langzamerhand ook in andere oliegebieden ingevoerd. Slechts 20 pet. van de Duitsche aardolie wordt door boringen gewonnen. De aardolie-industrie vereischt natuurlijk speciaal geschoolde vakarbeiders, waarvan het aantal in Duitschland nog betrekkelijk gering is. Deze vakarbeiders worden in speciale werkplaatsen opgeleid door bijzonder vak kundig personeel. In deze werkplaatsen wor den de voor boringen en delven benoodigde werktuigen door de arbeiders zelf vervaar digd. Een van de bekendste Duitsche scholen voor toekomstige boormeesters werd enkele iaren geleden in Celle bij Hannover opgericht. Duitsche boormeesters \verden sinds langen tijd ook door het buitenland gezocht, vooral in Roemenië, Iran en later ook in de V. S D*>r de intensiveering van de aardoliepro ductie in Duitschland zijn voor deze vak arbeiders nieuwe arbeidsterreinen gevonden. Strijd op Madagascar duurt nog steeds voort. Over de gevechten op Madagascar is tc Vichy 't volgende communiqué uitgegeven: De heroïeke strijd op Madagascar wordt voortgezet. Tananarive is den 23en Sep tember om 17 uur door de Britten bezet. De inneming der hoofdstad door den vijand na 14 dagen ongelijken strijd sluit de eerste etappe van den tegenstand af. Ondanks den val vftn Tananarive bereiden onze troepen zich er op voor den tweeden sector van het eiland met dezelfde heldhaftige zelf- --ei-loochening te verdedigen. Spanje en Portugal. Tusschen den Portugeeschen -en den Spqenschen minister van buitenlandsche zaken zijn naar aanleiding van de Spaan- sche regeeringsverklaring telegrammen ge wisseld. Salafcar richtte tot generaal Graaf Jor- dana het volgende telegram: „Ik wil niet nalaten u van den aangenamen indruk op de hoogte te stellen, dien de officieele ver klaring van den Spaanschen ministerraad oij de Portugeesche regeering en het Por- tugeesche volk heeft gemaakt. Het antwoord van den Spaanschen mi nister van buitenlandsche zaken is in ge- ijken zin vervat. De Europeesche Jeugdspelen in Milaan. De reis en ontvangst van den Nat. Jeugdstorm. De vice-commandant van de Italiaan sche jeugdbeweging heeft; Woensdag j.l. vertegenwoordigers van de buitenlandsche en Italiaansche pers ontvangen, die in Mi laan zijn samengekomen om de Europeesche jeugdsportfeesten bij te wonen. De chef van het bureau perszaken zette de beteekenis uiteen van de komende manifestaties, die gezien moeten worden in het sportieve kader en bovendien politiek dg zeer belang rijke phases kenmerken in de Europeesche jeugdbeweging. Na de bijeenkomsten in Florence en Weenen is de nieuwe jeugd van Europa des te meer verzekerd van haar onwrikbaren wil te marcheeren op den goeden weg van de ware gerechtigheid en grootheid, die Mussolini het eerst aan de wereld heeft getoond. Delegaties van de verschillende buiten landsche deelnemers en hun leiders hebben vervolgens met hun nationale vlaggen een bezoek gebracht aan het monument van den onbekenden soldaat en een krans neer gelegd bij het monument voor de gevalle nen tijdens de revolutie. Zooals te begrijpen is, hebben de jongens en meisjes van den Nationalen Jeugdstorm op hun reis naar Italië, waar zij Nederland zullen vertegenwoordigen bij de Europee sche jeugdsportspelen, onvergetelijke in drukken opgedaan. Hierdoor werd de ver moeidheid der lange reis haast niet gevoeld of in ieder geval weer gauw vergeten. Met veel interesse werd de reis langs de Riir gevolgd, waarna de schoone Alpen werdén bewonderd. Bij aankomst in Milaan was de itemming dan ook uitstekend en hier wacht te den deelnemers een welverdiende goede nachtrust. De Nederlanders waren een van de eerste ploegen, die in het zon nige Zuiden aankwamen. Het comité der Oioventu Italiana del Littorio (G.I.L.) nam direct de zorgen voor de jongens en meisjes op zich, zoodat het hun aan niets ontbrak. Zoo werden in Milaan de Italiaansche ten niskampioenschappen bijgewoond en de pers had gelegenheid een voorstelling van de G.I.L.jeugd in een theater gade te slaan. In de eerstvolgende dagen zal nu hpt groote programma der zomerspelen wor den afgewerkt. De Nederlandscne ploeg is vol vertrouwen, doch vrij van overdreven optimisme. Woensdagochtend zijn de eerega^ten uit Weenen aangekomen onder leiding van denj heer Van Geelkerken. V. S. GEBRUIKEN ZILVER IN PLAATS VAN TIN EN KOPER. Van 1 October a.s. af 2al in de V. £5. het gebruik van zilver voor uurwerken, juwe lierswerkzaamheden; lijsten, muziekinstru menten. enz. verboden zijn, daar zilver steeds meer gebruikt moet worden ter vervanging an tin en koper. NIEUWE HONGAARSCHE MINISTER VAN OORLOG. Het Hongaarsche telegraa fa gentschap meldt, dat de minister van oorlog, generaal Bartha. op eigen wensch is afgetreden. Zijn opvolger is de gepensionneerde generaal Nagy, die Donderdagochtend den eed heeft afgelegd in handen van den Rijksbestuurder en in tegen woordigheid van den minister-president. De gevechten om Stalingrad. Infanterie in stormaanval op Stalingrad. Ieder huis is een vesting. (P.K. Seiboldt P.B.Z.-R-P.H. c) Gemeenschappelijk optreden der vloten van de As en Japan. Het Japansche Keizerlijke hoofdkwartier heeft het volgende sensationeele communiqué uitgegeven Een deel van de Japansche vlootstrijdkrachten heeft den Atlantischen Oceaan bereikt en neemt thans deel aan de strategische operaties in nauwe samenwerking met de vlootstrijdkrachten van de As. Gemeld wordt, dat een Japansche duikboot, die op den Atlantischen Oceaan opereert, onlangs een bezoek heeft gebracht aan een Duitsche vlootbasis en vervolgens weer naar de strategische wateren is vertrokken. In het communiqué wordt er de nadruk op gelegd, dat deze operaties van dc Japansche vloot op den Atlantischen Oceaan tezamen met. de Duitsche vloot, hetgeen parallel gaat met de Duitsche vlootoperati,es op den Indischen Oceaan, van zeer groote bcteekenis zijn, aangezien zulks duidt op een gemeenschappelijk optreden van de Japansche vloot en de vloot van de Asmogcndheden tegen de vijanden van de Spilmogendheden. Deze maand vijf slagen tegen Geallieerde convooien. Van militaire zijde wordt verklaard, dat voor de vijfde maal in deze maand een Geallieerd convooi is aangevallen door Duit sche duikbooten en, gedeeltelijk in samen werking met de Duitsche luchtmacht, voor het grootste deel vernield Het laatste con vooi, dat van Sovjet-havens terugkeerde, werd op ongekende wijze door oorlogs schepen beschermd. Een der drie vernie tigde torpedojagers behoorde tot de z.g Staemme-klasse. Dit zijn de sterkste En gelsche jagers, die een waterverplaatsing van 2400 ton en een snelheid van 37 zee mijlen hebben. Van deze voor den con- vooidienst zoo gewichtige categorie gingen in September reeds tien schepen verloren. Het Amerikaansche tijdschrift Life schrijft over den slag op den Atlantischen Oceaan, dat» de Britsche minister van pro ductie, Oliver Lyttelton, weliswaar ver klaard heeft, dat de duikbootcrisis over wonnen is, maar dit klinkt weinig 'over tuigend, daar de bewindsman vergeten heeft mee te deelen hoe hij aan dit opti misme komt. Lyttelton kan blijkbaar niet zeggen, waarom volgens hem den laatsten tijd min der schepen tot zinken zijn gebracht. Mocht hij evenwel gelooven, dat dit op het Ame rikaansche convooistelsel berust, dan is hij verkeerd ingelicht. Volgens genoemd blad gdhn namelijk aan de Amerikaansche zijde van den Atlanti schen Oceaan nog eens zooveel schepen als voorheen verloren. Het convooistelsel heeft bijna niet bijge dragen tot verbetering van den toestand, integendeel, de tonnageschaarschte wordt voor de Ver. Staten nog gevoeliger, daar convooien de scheepstransporten aanmer kelijk vertragen. Amerikaansche ambassadeur bij Saradzjogloe. De Amerikaansche ambassadeur in An kara, Steinhardt, is Donderdag door minis ter-president Saradjoglie in tegenwoordig heid van den zieken minister van buiten landsche zaken, Menemenjogloe ontvangen. Het onderhoud had betrekking op het a.s. vertrek van den ambassadeur, die Zater dag uit Ankara naar Egypte zal vertrekken en zich vandaar uit naar de Ver. Staten zal begeven. Deze reis werd onmiddellijk na het mislukken van de missie van Willkïe ii Istanboel aangekondigd. KORT NIEUWS Krachtens een beschikking van den commissaris voor de jodenkwestie in Bul garije moeten alle joden de jodenster dragen. Amerika „leent" Engeland zeelieden Naar uit Londen wordt gemeld, maakt de „Economist" melding van het feit, dat het tekort aan bekwame zeelieden lang zamerhand dergelijke vormen heeft aan genomen. dat de Vereenigde Staten steeds meer gedwongen worden om zeelieden ten behoeve van de Britsche scheepvaart (cr beschikking te stellen. Dit geschied' dan in het kader van de leen- en pacht wet. Deze beschikbaarstelling van zee lieden heeft reeds een grooten omvang bereikt. Samenwerking tusschen Argentinië en Bolivia. Het Argfentijnsche ministerie van buiten landsche zaken heeft een officieel commu niqué verstrekt over het resultaat van de ontmoeting tusschen president Castillo en oen Boliviaanschen president Penaranda. Beide regeeringen zijn bereid tot nauwe sa menwerking op ieder gebied. Zoo is o.a. overwogen om de Argentijn- sche koopvaardijvloot ook voor den Bolivi aanschen buiienlandschen handel te gebrui ken. De overeenkomsten komen overeen met het algemeene plan van sianenwerking. dat de Argentijnsche regeerii* op alle na- buursiaten wil toepassen. Slachtoffers van Engelschen luchtaanval. In den nacht van Woensdag op Donder dag hebben Britsche vliegers door het luk raak uitwerpen van eènige brisant- en brandbommen in een kleine plaats in het Noorden des lands min of meer zware schade aangericht aan huizen. De burger bevolking had door dezen zinneloozen aan val vijf dooden en een aantal zwaar-, resp. lichtgewonden. Een persoon wordt nog vermist. SPORTMAN MOET GEHEEL AMATEUR ZIJN. De Negus onder Britsche controle. Sedert Haile Selassie, de „koning der koningen", op den troon in Addis Abeba hersteld werd is het lot van Abessinie eenigszins in het duister gehuld. Tl^ns heeft echter Miss Pankhurst, die zich reeds langen tijd met propaganda voor den negus bezig houdt, een artikel over den toestand in Abessinie in het te Londen verschijnende .tijdschrift World News gepubliceerd, z-sf Tijdens de lange onderhandelingen voor het in het voorjaar van 1942 gesloten ver drag werd van Engelsche zijde het Abes- sijnsche leger ontwapend en ontbonden om pressie uit te oefenen. Art. 4 van-dit ver drag bevat ondanks andersluidende verkla ringen der Engelsche regeex-ing, de bepa ling, dat de negus op financieel gebied slechts in nauwe samenwerking met zijn Britsche adviseurs mag handelen. Ook het geheele verkeer is onder hun controle ge steld. Deze feiten ontlokken Miss Pankhurst de verzuchting, dat zelfs Iran van de ge allieerden een betere behandeling onder vindt dan de bondgenoot Abessinië. De negus heeft verder eenige gebieden van zijn land geheel aan Engeland moeten af staan. Het ten zuiden van Britsch Somali- land gelegen Ogaden is bij deze kolonie ge voegd. Volgens de Giornale d'Italia heeft Harrar dit lot gedeeld. De uitdrukkelijke wensch van den negus om het tijdelijk ka rakter van deze bezetting in een proclama tie tot uitdrukking te brengen, werd dooi de Engelschen van de hand gevfezen. Ook de haven Zeila in de nabijheid van Dzji- boeti werd ondjmks een in 1935 door Eden gedane belofte niet afgestaan. Gayda verbindt aan deze onthullingen uit Engelsche bron een commentaar over de Engelsche politiek, die plechtig verkondigde beginselen met voeten treedt. Misschien zai het voorbeeld van Abpssinië voor andere slachtoffers van Engeland nog als waar schuwing dienen. Italië wordt door deze gebeurtenissen slechts versterkt in de zeker heid, dat het imperium na den vrede in „een volgens geogralische. ethnografische en economische overwegingen afgeronden vorm" aan Italië zal terugkomen. Vermaning tot Amerikaansche scheepsbouwarbeiders. Onrust te Detroit. Wanneer wii zoo doorgaan, verliezen wij den oorlog", aldus de plaatsvervangende mi nister van marine der V.S. Ralph Bard op een bijeenkomst van de vakvereeniging van de scheepsbouwai'beiders, welke aangesloten is bij de C.I.O. In zijn verklaringen waarschuwde hij voorts de Amerikaansche bevolking met harde woorden voor een groot vertrouwen en zelfgenoegzaamheid. In den laatsten tüd hebben Roosevelt en andere leden van de regeering weliswaar gewaarschuwd voor zelfgenoegzaamheid en een al te groot optimisme, doch talrijke Amerikanen hebben deze waarschuwingen beschouwd als gepraat met het doel om de krachtsinspanningen voor den oorlog te vergrooten. Uit Detroit, op drie na de grootste stad der Ver. Staten, het symbool en de zetel van de Amerikaansche bewapeningsindustrie, worden, zoo meldt het Amerikaansche tijd schrift Life berichten ontvangen, die ..ieder een doen huiveren". Stakingen en alle mo gelijke werkverzuim, zeer slechte Dlannen. gebrek aan grondstoffen, zenuwachtige werk lieden en een slecht optreden van de vak- vereehigingsmenschen hebben nl. tot een aanzienlijke daling van de bewapeningspro ductie in Detroit geleid. In de Fordfabrieken worden ongeacht den oorlog de vroegere conflicten tusschen ge organiseerde en ongeorganiseerde arbeiders voortgezet. Ten' slotte verklaart het blad Time, dat ook in vele andere bewapeningsbedrijven de productie onbevredigend is, hetgeen voornamelijk veroorzaakt wordt door de Naar wij vernemen is een bepaling te ver-ie®(^'iSUscJie houding^ van de_ arbeiders. Vele wachten, dat sportsmen volkomen amateur moeten zijn. Indien hij in de eene tak van sport geld verdient, dan mag hij als amateur niet meer aan andere takken van sport deel nemen. Dit beteekent, dat b.v een voetballer niet meer mag deelnemen aan wedstrijden op de schaats, waarvoor geldprijzen beschik baar. worden gesteld. i werklieden nl. denken in het geheel over den oorlog als zoodanig na, doch zien in den oorlog uitsluitend betere verdienste- mogelijkheden. De Nederlandschc Volksdienst wil: „Geen liefdadigheid, maar welvaart!' WAT DOE JE ER MEE? Bs. Een scherpzinnig lezer vraagt ons naar aanleiding van het hoofdartikel, waarin Wij Anti's vergeleken hebben met stilstaande klokken, „wat doe je er mee De bedoeling van deze vraag is kennelijk, maar wij willen de beantwoording er van, ondanks de naam loosheid van den steller, niet uit den weg gaan. want ook onze bedoeling is in dat op zicht „kennelijk". Stilstaande klokken, die niet meer op gang te krijgen zijn, wat doe je er mee? Wel. we zouden kunnen beginnen met de vraag eenigs zins te wijzigen, door te zeggen wat doe je er aan In de allereerste plaats gaat het soort huisvader, dat graag knutselt, probee ren of hij ze misschien zelf weer op gang krijgen kan. door 'n stukje karton onder de pootjes te plaatsen, hij zoekt een andere plaats, brengt met eindeloos geduld de slin ger telkens weer op gang en als het dan toch niet gaat, nou. dan moet de klokkenmaker er aan te pas komen Het kan echter gebeuren (en meestal ge beurt het ook), dat dergelijke klokken voor eerst niet te repareeren zijn, door geen tien klokkenmakers en dan staat men weer voor 'n andere beslissing. Als een loopende klok ter plaatse onmisbaar is, dan schaffen we ons doodeenvoudig een andere klok aan, het geen in dezen tijd wel eens zijn bezwaren met zich mee kan brengen; gaat het niet anders, dan nemen we wat we krijgen kun nen. dan is het er ons. als practische men- schen. alleeh om te doen dat we in elk geval 'n klok hebben. Is een klok in de gegeven omstandigheden niet onmisbaar, dan kan het gebeuren, dat wij haar doodeenvoudig weg nemen, of misschien ook op grond van aller lei overwegingen maar laten staan waar ze altijd gestaan heeft nuttigheidsargumenten zijn dan echter ten eenenmale uitgesloten. Deze laatste reden nu zal oorzaak zijn, dat wij, wanneer na den oorlog, als moedwillig stilstaande klokken een euvel vormen, dat men in geen enkel geordend huis kan tole- reeren, er toe moeten overgaan de dan nog niet loopende klokken definitief door wèl- loopende te vervangen. De vraag van onzen scherpzinnigen lezer wat doe je er mee kan pas op dót oogen blik in dien vorm gesteld worden. Wat wij er mee doen is nu nog geen uitgemaakte zaak. Maar als ik het voor 't zeggen had, dan gaf ik ze een rustig plaatsje op den rommel zolder, naast een ouden parapluie van Oma, 'n hopeloos ouderwetsch tafeltje met ge kneusde pooten en tal van andere dingen, waarvoor de zolder zoo'n geschikt verblijf is en waar ze tenslotte nog een mooien levens avond hebben. Er bestaan echter ook andere mogelijk heden. Aan de Joden verkoopen gaat niet, omdat de Joden, al zouden dergelijke klokken in de huiskamer van Saartje onmiddellijk weer gaan loopen, slim genoeg zijn om te be grijpen dat er voor hun handel geen perspec tief in zit. bovendien heeft 'n Jood zelf geen klok noodig, omdat hij ook zonder zoo'n meubel weet hoe laat het is en tenslotte zullen er na den oorlog geen Joden in Neder land meer zijn. Een van de andere mogelijk heden oefent op ons minder aantrekkings kracht uit, het is n.I. deze, dat op een goeden dag de huishoudster verschijnt, voorzien van een groote rommelmand, waarin alle stil staande klokken worden neergesmakt, om vervolgens naar een soort klokkenkerkhof te verhuizen, waar ze, onder toezicht van 'n wacht, kunnen verblijven tot ze uit zichzelf weer gaan loopen of ten offer vallen aan de weersomstandigheden: zoodat ér geen sprake meer kan van zijn. dat ze nog ooit op gang komen. Dat ware jammer van de mooie klokken, want wij hebben de stellige over tuiging dat er nog vele bij zijn, die uitstekend zouden kunnen loopen en tal van jaren goede diensten aan d« gemeenschap bewijzen. Tegen deze laatste mogelijkheid nu (die van de huishoudster en het klokkenkerkhof) waar schuwen wij reeds gedurende heel den oorlog. Een goed verstaander heeft maar een half woord noodig. Wij schreven reeds duizenden woorden, daarom geven wij nog altijd de hoop niet op. Rij wiel vordering stopgezet. De secretaris-generaal van het departe ment van binnenlandsche zaken maakt be kend, dat in overeenstemming met den weermachtsbevelhebber in Nederland de rijwielvordering is stopgezet. Degenen, die tot dusver nog niet een ver zoek om vergoeding of het verkrijgen van een rijwiel hebben ingediend, kunnen (als nog) tot uiterlijk 5 October 1942 een derge lijk verzoek bij den burgemeester van hun woonplaats indienen. Na 5 October worden deze verzoeken niet meer in behandeling genomen. Het Langeinarck-Stiidium biedt de toekomstmogelijkheden voor jonge Nederlanders. Zooals bekend, organiseert het Langemarck- Studiurh twee keer per jaar een serie schif tingskampen voor zijn candidaten. Door sport beoefening en door gemeenschappelijk kamp leven, door schriftelijk werk, en door lange gesprekken ontstaat hier voor de kampleiding de mogelijkheid, inzicht te krijgen in de per soonlijkheid van den candidaat. Zoo kan worden vastgesteld over welke verstandelijke gaven deze jonge mannen be schikken, in welke richting hun neiging en begaafdheid gaan en in hoeverre zij, wat hun innerlijk wezen betreft, geschikt zijn voor de positie die ze zich in de toekomst wenschen. Als candidaten tot een schiftingskamp wor den jonge mannen tusschen 16 on 22 jaar toe gelaten. Hun maatschappelijke positie of wel stand speelt geen rol, daar de Langemarek- opleiding gratis is. doch zij moeten zoowel gedurende de schifting als eventueel later in het Langemarck-Studium steeds weer door de daad bewijzen, dat zij zoowel naar het verstand als naar het karakter tot de besten van ons volk behooren. Na een voorbereidende studie van 1 jaar of 2'/^ jaar kunnen zij zich dan respectievelijk aan een middelbare vakschool of aan een universiteit bekwamen voor datgene, wat ze altijd graag hadden willen worden, doch dat ze door de maatschappelijke omstandigheden tot dusver niet konden bereiken. Inlichtingen over schifting en opleiding ver strekt het Langemarck-Studium, Waalsdor- perweg 12, Den Haag. Crisisambtenaar te water gegooid. Een jaar gevangenisstraf geëischt. De boderijder W. O. te Bedum had op 20 Juli met 2 crisisambtenaren, die den inhoud van zijn wagen wilden inspecteeren, ruzie gekregen. Hij greep een der ambtenaren den heer J. Secuur uit Groningen bij de keel en gooide hem in een breede sloot. Tot drie maal toe herhaalde hij dat onder den uitroep: „Nu ga je er aan". Slechts met groote moeite wist de heer Secuur zich te bevrijden. Gisteren had de boderijder zich voor de rechtbank te Groningen te verantwoorden. De officier van justitie noemde het feit zeer ernstig en eischte een jaar gevangenisstraf. Uitspraak over 14 dagen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1