De Nieuwe Tijd.
Stadsnieuws
VII.
Mochten wij de vorige week iets opmerken
over de liefde voor het volk, ditmaal een
enkel woord over de liefde voor het Vader
land als een der bronnen van het Nationaal
Socialisme.
Liefde voor het vaderland. Een rechtgeaard
kind houdt van zijn vader, ook als die te kort
schiet in vaderlijke deugden, ook als die vader
hem minder kan geven dan vergelijkenderwijs
een andere vader een ander kind. Een recht
geaard kind voelt daarnaast den plicht, zijn
vader steun en hulp te bieden als deze een
maal zekere afhankelijkheid toont. Dit alles
weten wij zoo goed. dat het weinig betoog'
behoeft. Het toont eenvoudig de niet weg te
cijferen verbondenheid van den mensch aan
zijn afkomst.
Zooals het kind deze verbondenheid
aan zijn vader gevoelt, zoo vertoont de
landszoon dien algemeenen trek, die hem ver
bindt aan zijn vaderland, het land van zijn
geboorte, hel land, waar zijn voorgeslacht
heeft geleefd en dat hem dat ondefinieerbare
gevoel van verbondenheid geeft, dat andere
landen, hoezeer misschien bevoordeeld boven
zijn vaderland, hem nimmer kunnen schen
ken. Verbondenheid aan de betrekkelijke
waarden van dat land. Een Fin. die aan de
op zichzelf weinig aantrekkelijke poelen en
plassen van zijn land nationale liederen wijdt,
een Zwitser, die niets mooier kent dan de op
zichzelf barre en ruwe rotswanden en sneeuw
toppen van Helvetic, een Nederlander, die
zich nergens beter thuis voelt dan in zijn
„met stiefmoedershand geschapen" land, ze
leveren allen het voorbeeld, dat zijn lana,
hoezeer in vele opzichten minder-waardig
aan den vreemde, den ingeborene iets te ge
ven heeft, dat .geen andere plek ter wereld
hem kan vergoeden.
Valt deze verbondenheid, als gezegd, moei
lijk te omschrijven, wel is het mogelijk, ten
aanzien van een land een opsomming te geven
van de waarden, die in de oogen van den
landzaat het verheffen boven een ander
en als wij ons dan tot ons eigen land bepalen,
valt het ieder onzer gemakkelijk, in een min
of meer volledige omschrijving te treden. Wij
beminnen den bodem van ons land in zijn ver
schillende "vormen, ons heidetafereel, onze dui
nen, de Fr-iesche meren en de Brabantscne
vennen, de Zeeuwsche wateren en de Hol-
landsche polders, wij houden van de kust en
de zee. Wij roemen in het bezit van onze
kunstschatten, wij waardeeren dc vervoers
mogelijkheden. die wij binnen on buiten de
grenzen aanwendden, onze cultures en onze
veeteelt, onze folklore heeft ons veel te zeg
gen, onze volksaard met zijn gewestelijke
nuances schenkt inhoud aan ons leven.men
kan zoo doorgaan.de som van dit alles ligt
kortweg, in de uitdrukking: Liefde voor het
vaderland. 4
Deze liefde heeft tweeërlei basis: vooreerst
onze zin voor historische traditie en het ver
langen, eens verkregen waarden te handha
ven. Zij leidt tot een, min of meer sterk aan
den dag tredend vertrouwen in de toekomst.
Een kenmerk van dezen tijd is, dat zoowel
hot een als het ander tot sterke verlevendiging
wordt gewekt.
Deze liefde uit zich op tweeerlei wijze. Daar
is vooreerst het min of meer onberedeneer
de gevoel, dat ons doet zingen van den blan
ken top der duinen en van ons dierbaar plek
je grond, het gevoel, dat ons reikhalzend doet
uitzien naar het eerste Nederlandsche grens
station als wij uit den vreemde huiswaarts
reizen en dat ons de tranen in de oogen brengt,
als wij," duizend uren van hier verwijderd.
Nederlandsch hooren spreken. Daar is m de
tweede plaats het beredeneerde gevoel dat
ons er toe brengt, de belangen van ons land
voor te staan en zijn veiligheid te verdedigen,
moet het zijn met inzet van goed en bloed,
het gevoel, dat ons tot plicht stelt, baas te
blijven in eigen huis en ons stoffelijk en gees
telijk eigendom te waarborgen.
Wie dit alles doorgrondt verleent aan de
liefde voor het vaderland een hoogen, zeer
hoogen aanslag. Maar hij doet meerhg
begrijpt, dat de liefde voor het vader
land tevens waardeering schept voor gelijk
soortige gevoelens van nabuurvolken. En
daaruit vloeit voort, dat een goede verstand
houding tusschen twee volken ten zeerste ge
baat is bij een bewuste liefde voor het vader
land, gebaseerd op de hierboven geseheiste
gevoelens. Dan kan, bij erkenning van weder-
zijdsche aanspraken, gezamenlijk voordeel ge
zocht en gevonden worden.
In het vorig artikel is opgemerkt, dat de
liefde voor volk en vaderland geen geprivi
legieerd bezit is van den Nationaal-Sofialist.
dat, irftegendeci. aangenomen moet worden,
dat in breede lagen van ons volk deze iietae
leeft, is blijven leven.
Maar toen tien jaar geleden in ons land
veel radeloosheid en redeloosheid aan den
dag trad en een kleine groep Nederlanders
zich verdiepte in de vraag, welke oorzaken
ten grondslag lagen aan onze nationale in
zinking. bleek met onverbiddelijke duidelijk
heid, dat in menig opzicht en bij menigen
volksgenoot de liefde voor het vaderland ho
peloos kapotgeslagen was. Laten we dat.
voor- of tegenstanders van dezen nieuwen
tijd, erkennen. Men ziet in onze dagen af en
toe een wat geëxalteerd jongmcnsch of een
strijdvaardige jonge dame met een zakdoekje,
waarop geborduurd staat: „Ik hou van Hol
land". We kennen de waarde van dergelijke
demonstraties, maar. in trouwe, wat zou men
tien jaar geleden gezegd hebben, wanneer
iemand on 's Heerer. straten had verkondigd,
dat hij of zij „van Holland hield"? Had men
zoo iemand niet bejegend alsof hij eerder in
Meerenberg dan in een normale wereld thuis
hoorde?
Hopeloos kapotgeslagen! Dat is niet te sterk
gezegd. Wij hadden geen vlag meer. De roode
vlag werd door Amsterdam gedragen en het
rood-wit-blauw om maar heelemaal niet
te spreken van oranje-wit-bleu was ver
boden. Wij hadden geen leger meer. Op een
Kaart Höëvei
Aaird. 2 kg.
Aard1 kg.
Be-solt. 7 3 gir. 2 O.-1
Alsem.. 75 sr. 3 O
Bot-Vet 12
Artikel Bon
Aardappelen 41! A
Aardappelen 49B
Beschuit 41)
392 t.m. 395
Boter 44»
2-61. 2-62
3-61, 3-62
en 4-61 Reserve 125 gr. 11 N
Brands t.
t.m. Os BV
Braiulst.
01, 02, 03, 04 KF
:r. 3 O
n3 0-'
m. 3 o
3 O ;ll
Vv....tii <,m het bezit der passen in den Kaukasus.
Dit geschut, dat door bergjagers wordt bediend, kan dank zij zUn constructie in een
zeer stcilen hoek vuren, zoodat de stellingen achter de berghoogten getroffen kunnen
worden. (P.K. Kintscher-HH-St.-P.H. c) - Voor Stalingrad. Scherpschutters in den
strijd. Zij halen den vijand uit de huizen. Op den achtergrond het brandende Stalin
grad. (PK. Dieck H.H.-St. P.H. c). - Herfsttijd, inmaaktijd. Dc kuipers hebben liet
thans druk met de vervaardiging van inmaakvaten. Een kijkje in een oude Haarlem-
sche kuiperij. (J. A. Stevens-Pax Holland c)
•erkiezingsaffiche werd een officier afge
beeld, die met een klomp geschopt werd. Wij
hadden geen volkslied meer.' Van den Utrecht-
schen dom beierde de Internationale. Wij had
den geen regeerende dynastie meer. In ge-
illustreerde schotschriften werden de leden
van het koninklijk huis beleedigd, dat de
flarden er bij hingen, wij hadden geen natio
naal zelfrespect meer: Indië los van Holland!
was de leuze. Wij hadden geen nationale lie
deren meer: Aalebessen, aalebessen, hi-Ha-ho
of: Beatrix. Beatrix, geef me een gulden of
een riksdat werden onze nationale hym
nen. Wij hadden geen gezag meer naar bin
nen: zelf heb ik het meegemaakt, dat ergens
in het Gooi de A. J. C. aan een villabewoner
den eisch stelde, dat de vlag 'werd binnen
gehaald en wij hadden geen gezag meer naar
buiten: Engelands grenzen zoo zeide
Chamberlain immers liggen aan d?n Rijn
En toen kwam het Nationaal Socialisme en
hief waarschuwend den vinger op en voor
spelde, dat dit alles en nog zooveel meer zich
wreken zou, zich wreken moestwaar
schuwde, dat een volk, dat zijn liefde voor
zijn land aldus verloochende, aan den rand
van het verderf moest staan, wekte op tot in
keer en zelf-Jierzieningen toen noemde
Henri Polak ons „de zwarte moordpest".
En nu.... neen, niet de onmondige massa
verwijten wij haar gebrek aan liefde voor het
vaderland. Die balkte mee op het treurige
voorbeeld. Ons verwijt ging uit en richt zich
nóg tot haar beteren, tot hen, die voldoende
oordeel des onderscheids bezaten, maar, uit
'elke beweegredeneo zij hier nu daargelaten,
onze nationale en volksche waarden negeer
den, den eerlijken arbeider degradeerden tot
een verworpene der aarde en den Nederlan
der, in wien nog iets van vaderlandsch besef
was gebleven, kerk en sacrament ontzegden.
Want onze methoden mogen wel eens wre
vel hebben gewekt, en ons optreden moge
wel eens minder zachtzinnig zijn geweest en
wij zullen meer dan eens fouten hebben ge
maaktgoed, goed, alles goedwij heb
ben in tijden van diepen nationalen neergang
onze liefde voor het vaderland getoond en
hebben het zakdoekje niet noodig, om mede
te deelen, dat wij zooveel van Holland hou
den. Wij kennen een beter, een sterker ver
langen: ops volk, dit goede volk, terug te
voeren naar een bestaan, dat geadeld zal zijn
door het besef, Nederlander te zijn, waard,
om te wonen en te werken, te leven en te
streven in zijn vaderland.
Dit verlangen sterkt ons blijvend tot onzen
goeden strijd. Zij, die ons de brandende be-
leediging hebben aangedaan, ons „landver
raders" te noemen, mogen het beseffen.
Rembrandt
AGENDA
ZATERDAG 26 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg: „De gebroken kruik" en
„Jan Klaaz", 7.30 uur.
Gem. Concertzaal: Variétévcforstellmg,
7.30 uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 105 uur.
Luxor Theater: „Mazurka", 2.30. 6.3,0 en
8.45 uur. Toegang 18 jaar.
Frans Hals Theater: „Carrousscl2.30, 6.30
en 8.45 uur. Toegang 18 jaar.
Palace: „Alles voor Gloria", 2.00, 6.30 en
8.45 uur. Toegang alle leeftijden.
Rembrandt Theater: „Zoo iets doet mijn
dochter niet". 2.30, 6.30 en 8.45 uur. Toe
gang 18 jaar.
Moviac: ..Balnacht in Palamo". 2, 4, 7 en
9 uur. Toegang alle leeftijden.
ZONDAG 27 SEPTEMBER.
Gem. Concertzaal: Variétévoorstelling.
7.30 uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 15 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
MAANDAG 28 SEPTEMBER.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Hulp
werk Beeldende Kunst. 105 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
NACHTDIENST APOTHEKEN.
Geopetv in 's avonds 8 uur of: Bosch en
Vaart apotheek. Bosch en Vaartstraat 26,
tel. 13290: Apotheek Florijn, Gr. Houtstraat
78. tel. 10500: H. Remmers en Zn., Kruis
straat 6. tel. 10354; Noorder Apotheek, Jan
Giizenkade 181. tel. 23821.
Heemstede: Geopend Apotheek Schots
man, Binnenweg 206, tel. 28320.
W.n. Hoofdredacteur: J. V Baudewyns. Haar
lem. Plaatsvervangend Hoofdredacteur: F
Berks. Haarlem Chef van Dienst en Stad.
r Kuiper. Haarlem. Sport en Stad: A. Over-
mcer, Heemstede. Buitenland: J. C. van der
L.TOR, Heemstede. Haagsch Redacteur: B, Korsten
Heemstede, Binnenland: J. A. Steen Jr., Zand-
voort. Nieuws en reportage voor Velsen en om-
Ïcvlng: J. J. E. van Baarsel, IJmulden. Adver,
mttcs D. A. J. Spek. Haarlem.
Uitreiking
distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van de nieuwe dis
tributiebescheiden is het Maandag de beurt
aan de letters O en P.
ALB. DE KLERK SPEELT IN BRUSSEL
De Haarlemsche organist Albert de Klerk
is door de leiding van den radiozender Brus
sel uitgenoodïgd, zijn medewerking te ver-
leenen aan een radio-uitzending in Novem-
ber.a.s. De heer De Klerk zal daar o.m. zijn
eigen concert voor orgel en orkest, tezamen
met het omroep-symphonie-orkest ten ge-
hoore brengen.
JUBILEUM K. P. OLTHOFF.
Op 1 October a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn dat de heer K. P. Olthoff, hoofdcom
mies ter gemeente-secretarie te Haarlem,
bij de gemeente in dienst trad.
De heer Olthoff is belast met de dage-
lijksche leiding van de onderafdeeling Pen
sioenen en Sociale Verzekering. Het zal
hem dien dag zeker niet aan belangstelling
ontbreken,
ZILVEREN JUBILARIS BIJ DE TRAM.
Onder vele blijken van belangstelling
vierde de heer J. West zijn zilveren jubi
leum in dienst der Noord-Zuid-Hollandsche
Trammaatschappij. Des morgens werd hij
namens de directie gelukgewenscht door de
heeren J. Jurissen, onder-directeur, ir. B.
Nugteren, chef van den technischen dienst
en Van der Schuit, opzichter van de boven
leiding. Den jubilaris werd na een hartelijke
toespraak een geschenk onder envelop en
een oorkonde aangeboden: Ook verscheen
een deputatie van het jubileumfonds en een
geschenk werd aangeboden.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN
Beenkap, v. Kouteren. Kruistochtstraat 74 rd.;
boekje, Bijster, Pleyadenstraat 75; ceintuur, Fa.
Gerzon, Gr, Houtstraat; étui. v. Wijngaarden.
Oost-Indicstraat 16: hondje, Houfour, Einden-
houtstraat 57; hondje, van Bolkland, Amster-
damschevaart 12: handschoen. Metz, Coornhert-
straat 4; handschoen. Gerzon, Gr. Houtstraat,
kettinkje. Koomen. Kloppersingel 133; ketttnkic,
Kroon. Gierstraat 73; kettinkje. Bureau van Po
litie. Smedestraat 9: kwast. v. d. Linden. Noor
der Tuindorplaan 66: kousen. Faa Gerzon. Gr.
Houtstraat; mesje. Fa. Gerzon. Gr. Houtstraat;
portemonnate met inh., Galén, Lange Lakenstraat
22; paraplule. koordje. Fa. Gerzon, Gr. Hout
straat; ring. Desier, Oranje Nassaulaan 164, Over-
veen; regenpijpen, Louwéh, Spaarndamscheweg
50B; stootijzer, v. d, Spek, Papentorenvest 50,
schoentje, Calandt, Dr. Leydsstraat 113; stopzijde,
Gerzon. Gr. Houtstraat; tasch met inh.. Hoed,
Vrouwenhekstraat 10: turnpakje, Pijnappel, v.
Nieveldstraat 19; tasch. Stroer, Zaanenlaan 102;
vulpen. Reijndërs. Zomervaart 134; zeepspaarder.
Fa. Gerzon, Gr. Houtstraat.
BELOONDE DAPPERHEID.
Geregeld lezen wij in de couranten over
onze vrijwilligers in het Oosten, die wegens'
betoonde dapperheid onderscheiden zijn.
Het zijn moedige kerels, die Nederlandsche
Oostfrontstrijders. Zij zijn gegaan omdat zij
hun plicht wenschen te vervullen. Zij doen
hun plicht onder de moeilijkste omstandig
heden en zij zullen niet rusten voordat het
bolsjewisme voorgoed vernietigd is en Europa
bevrijd zal zijn van het vreeselijke gevaar dat
haar bedreigde.
Landgenoot, die dappere kerels in het Oos
ten vragen zich af wanneer u eindelijk tot het
inzicht gekomen zuil zijn dat ook uw plaats
is in hun gelederen. Het vaderland heeft U
noodig. Europa rekent op U. Meldt U aan bij
het Vrijwilligerslegioen Nederland, Koningin
negracht 22 te 's-Gravenhage.
Bioscopen
Zooiets doet mijn dochter niet.
De vraag wat een jong meisje wel en wat
zij niet mag, wordt in deze film aan de orde
gesteld. De vader van de levenslustige jon
gedame in kwestie (Ralph Arthur Roberts)
houdt er dienaangaande een andere theorie
op na dan de moeder (Erika von Thellmann)
en beider meening wijkt weer aanzienlijk af
van die der welgestelde erftante. En daar de
dochter overigens haar eigen gang gaat, geven
haar gedragingen aanleiding tot menige on
derlinge botsing. De komst van een neef uit
verre gewesten blijkt heilzame gevolgen te
hebben. De avontuurtjes, die het meisje in
opspraak brachten, behooren spoedig tot het
verleden, wantenfin, men begrijpt, dat
de vraag wie in de toekomst het rijke land
goed van tante zullen bewonen evenmin lang
op een antwoord behoeft le wachten.
Een film, waarin paedagogische problemen
op half serieuze, half komische wijzerwordèn
behandeld. Jammer is, dal; de discussies soms
te veel uitgesponnen zijn, waardoor enkele
tafereélen een gerekt karakter krijgen. Do
hoofdpersonen laten uitstekend spel zien, het
geen vooral geldt voor Geraldine Katt als de
levenslustige Lisa Kugler en R. A. Roberts
als de zonderlinge, vrij onevenwichtige vader.
H. VOSKUIL.
Frans Hals: Carrousel.
Het meespelen van Marika RÖklc in de
film „Carrousel" beteekent, dat er vlot
spel vertoond wordt en daarbij komt nog
haar zang en dans, welke elkaar "af wisselen.
In een snel tempo volgt de toeschouwer de
belevenissen van het jeugdige meisje, dat
verliefd is. doch allerlei middelen gebruikt,
om tot het doel, een huwelijk aan te gaan,
te komen. Daardoor geraakt zij echter in
verschillende moeilijkheden, maar het slot
is toch, dat alles in orde komt. Leuk is haar
zang, maar haar dans wat lawaaierig. Het
geheel is een amusante film, waaraan ook
Paul Henckels. Georg Alexander e.a. mee
werken. A. O VERMEER.
Palace: Alles voor Gloria.
Gloria is niet, wat men wellicht zou den
ken, de naam van een aardig meisje, maar
van een Berlijnsche gramofoonplatenfabriek,
die onder, directie staat van een even char
mante als kordate jongedame. Het is geen
wonder, dat de productieleider dr. Gerlach
verliefd op haar is, maar hij vergooit bijna
zijn goede kansen door de manier, waarop hij
in Italië een contract probeert af te sluiten
met een beroemd duo. Anita en Fernando.
Fernando is afwezig en het lijkt er erg veel
op. dat dr. Gerlach Anita het hof maakt, zoo
zelfs dat zijn directrice argwaan krijgt en
zelf poolshoogte gaat nemen. Zij krijgt een
totaal verkeerden indruk van het gedrag des
productieleiders, die dan ook bij zijn terug
keer prompt ontslagen wordt. De jongeman
begrijpt er niets van, totdat Anita de situatie
opheldert en vele misverstanden uit den weg
geruimd worden.
Het is een alleraardigste film met uitste
kend spel van Laura Solari, Lizzi Waldmüller.
Johannes Rieman en Leo Slezak. Herbert
Weissbach zorgt voor eenige extra vroolïjke
momenten met zijn gaapdemonstraties.
SJ. KUIPER.
Moviac: Balnacht in Palamo.
Het hertogdom Palamo zal men tevergeefs
op de landkaart zoeken, aangezien dit idyl
lisch landje alleen maar in de fantasie van
den regisseur van deze film bestaat. Er is
in dat landje een charmante hertogin, terwijl
de hertog van Palamo zich beter thuis voelt
als de zanger Torelli. De film begint met een
ministerraad op het middernachtelijk uur ten
einde te beraadslagen over_de geheele nieuwe
situatie, waarin de regeering is gekomen door
het voorhanden hebben van twee kroon
pretendenten
Na een reeks genoeglijke scènes, waarin
een hofbal een voorname rol speelt, wordt
echter een zeer voor de hand liggende syn
these tusschen de wenschen van beide pre
tendenten gevonden.
Camilla Horn, Heinz Rühmann en Theo
Lingen spelen de hoofdrollen in deze rol
prent, die een aaneenschakeling is van kos-
telijken humor. In het voorprogramma draait
een zeer goed muzikaal filmpje over het leven
van den grooten zanger Giacomo Puccini.
Het Hollandsch nieuws brengt ons eenige
aardige opnamen van den grooten Landdag
van de Nationaal Socialistische Beweging in
Rolde. In het buitenlandsch nieuws trekken
de reportages van den strijd in het Qostei
wederom sterk de aandacht.
ANTH. STEEN.
Luxor: Mazurka.
..i „Luxor" wordt een herhaling gegeven
van „Mazurka", de film, die Pola Negri ge
legenheid biedt tot een buitengewoon knappe
creatie, die haar hoogtepunt vindt in een
rechtz.aalscène.
Het journaal geeft o.m. een reportage
een tocht van een Duitsche duikboot naar de
Amerikaansche wateren, waar, op de St.
Laurens, een vrachtschip aan de duikboot ten
offer valt.
AANMELDING VOOR KADERLÏD
NATIONALE JEUGDSTORM STOPGEZET
Gezien de honderden aanmeldingen uit
bijkans alle lagen der bevolking om zich in
dé toekomst in te zetten als kaderlid van
den jeugdstorm, heeft het stafkwartier be
sloten de aanmelding voorloopig stop te
zetten. Het tijdstip, waarop de gelegenheid
tot aanmelding weer wordt opengesteld, zal
nader bekend worden gemaakt.
HET SLUITEN VAN KLEINE STATIONS
OP ZONDAG.
De Nederlandsche spoorwegen vestigen de
aandacht van de reizigers er op, dat i
kleine stations des Zondags alleen
zijn als er treinbediening moet zijn. Wil men
dus des Zondags op een dergelijk station zijn
rijwiel in ontvangst nemen, dan raadplege
men de reisgids om te zien, op welken tijd
het station voor de treinbediening geopend
moet fcijn. Men komt dan op een tijd, dal het
station geopend is en voorkomt daardoor
teleurstelling.
HET TOONEEL VAN VROEGER.
Jan Vos, een drakendichter
uit de 17e eeuw.
Nederland heeft enkele bloeiperioden
gekend in zijn tooneelgeschiedenis. Schouw
burgbezoekers die den middelbaren leeftijd
gepasseerd zijn, spreken nog met weemoed
en eerbied over de laatste, over den tijd
van Willem Royaards; velen van hen ver
wonderen zich er over, dat deze glans
periode nauwelijks enkele decennia heeft
geduurd. En in menig gesprek blijkt, dan
de meening, dat de vermaarde bloeiperiode
in de 17e eeuw om ende bij honderd jaren
heeft voortgeduurd. Wat een volslagen
misverstand is-
Nemen we aan. dat deze gelukkige tijd
voor ons vaderlandsch (lees: Amster-
damsch) tooneel begon in 1637, bij de
stichting van den eersten schouwburg, die
Vondels grootsche werken zou omlijsten
reeds lang vóór Vondels dood in 1679
hadden de regenten van den schouwburg
water in den wijn gedaan. De laag bij der.
grondsche klücht verving het verheven
treurspel der Renaissance, de opera in
haar slechtsten vorm begon opgang te
maken.
Natuurlijk is de schuld aan dit verval,
zooals altijd, bij het publiek te zoeken,
doch een feit is, dat in de „gouden eeuw''
een man leefde, die op tooneelgebied dat
publiek grondig wist te misleiden.
Jan Vos, glazenmaker en wijnroeier van
beroep, had kennis gemaakt met Spaansche
en Engelsche romantische drama's. Na
jaren van noeste oefening (Oefening baart
kunst, zeiden onze voorvaderen) wierp hij
zich op als volksdichter en weldra maakte
hij naam met zijn treurspelen „Aran en
Titus" en .JVIedea". Welhaast een eeuw
achtereen zijn deze verschrikkelijke draken
gespeeld voor volle zalen, deze en de wer
ken van Vos' tallooze navolgers. Geen
wonder, dat naast deze gruwelstukken vol
bloed, schrik en ar.gst de zuivere verzen
van een Vondel, de eenvoudige boert van
een Breeroo niet gedijen wilden.
Dat Jan Vos ook door hooggeplaatste^
serieus werd genomen, blijkt duidelijk uit
enkele namen van hen die als zijn bewon
deraars genoemd worden. De bekende bio
graaf en schrijver Ceerard Brandt be
hoorde tot hen en ook de latijnsche dich
ter prof. Barlaeus. die zich zoowaar af
vroeg. of Sophocles herleefd was!
Hoezeer Jan Vos den smaak van het volk
beheerschte, blijkt - wel uit het volgende
historische feit: In 1660 bezocht Maria
Stuart, weduwe van Willem II, met haai
zoon Amsterdam. Ter gelegenheid van dit
hooge bezoek werd een allegorische op
tocht samengesteld, bestaande uit twintig
wagens, waarover Vos. destijds schouw
burgdirecteur. de leiding had. Dat hij met
veel vertoon den optocht te paard vooraf
ging als een legeraanvoerder, is daar aar:
toe de smakeloosheid die zich uitte in
de aankleeding van den derden wagen,
liep echter de spuigaten uit. Daarop werd
zoowaar een vertooning gegeVen van de
terechtstelling van 'koning Karei I, den
vader der vorstelijke gast! En een zeer
realistische vertooning.
Jan Vos beheerschte den smaak van het
volk dier dagen, de gevoelens van een
vorstin wist hü niet te ontzien. De reactie
van Maria Stuart laat zich raden. Een
hevige polemiek ontstond, waarbij Vos het
onderspit dreigde te delven. Het. zou ons
te verboeren, indien wij ook maar iets
onthulden van de middelen, waarvan dc
theaterdirecteur zich bediende om de ge
volgen van zijn onkiesch optreden onge
daan te maken. Een feit is. dat zijn car
rière er niet door gebroken werd en da'
hij nog jaren later troonde als heerscher
over het Amsterdamsch tooneel.
Het zal duidelijk zijn, dat van een bloei
periode geen sprake meer kon zijn met
zoo'n man aan het roer van 's lands eer
sten schouwburg. K.
Invalide smokkelde sigaren
mee in zijn kunstbeen.
De poltie te Tilburg heeft een 21-jarigen
jongeman aangehouden, die op een fabriek
aldaar als sigarenmaker werkte.
De man. die enkele jaren geleden bij een
ongeval zijn beide beenen verloren had.
werd ervan verdacht sigaren uit de fabriek
te stelen. Men kon er echter maar niet
achter komen, hoe hij dit deed, totdat
iemand op het idee kwam, bij het verlaten
der fabriek de kunstbeenen van den inva
lide eens te onderzoeken.
Toen kwamen hieruit ruim 50 sigaren
voor den dag. Bij zijn verhoor vertelde de
man openhartig reeds maandenlang op deze
manier sigaren te hebben meegesmokkeld,
zoodat het totaal in de duizenden loopt. De
dief is thans in arrest gesteld.
Zoo doet Winterhulp
Een vader van een groot gezin, die f 24
week van maatschappelijk hulpbetoon ont
ving, was langzamerhand zoo verzwakt, dat
ingrijpen noodig bleek, om dit gezin voor een
totalen ondergang te behoeden.
Met geld van de Winterhulp en medewer
king van den Volksdienst is hierin verbetering
gebracht en dezer dagen getuigde deze huis
vader. „Ik ben een ander mensch geworden,
vol moed ga ik mijn plaats in de maatschappij
weer innemen."
Deze man staat evenwel niet alleen; zooals
hij zijn er helaas nog velen. Bedenk dit, als
straks Winterhulp weer een beroep op u doet.
Geef dan niet, doch offer!
DE SOCIALE WETTEN EN INWONENDE
KINDEREN.
Het besluit van den secretaris-generaal van
het departement van sociale zaken, waarbij
wordt bepaald, dat voor de toepassing van de
ongevallenwetten, de ziektewet en de invali
diteitswet zestienjarige en oudere inwonende
eigen, aangetrouwde of stiefkinderen van den
werkgever die in diens onderneming werk
zaam zijn, beschouwd worden als werkman,
onderscheidenlijk arbeider, in den zin van
vorengenoemde wetten, zal niet met ingang
van 1 October 1942, doch met ingang van 1
Januari 1943 in werking treden.
NIEUWE DIRIGENT KAMERORKEST
TOONKUNST.
In verband met de benoeming van Jan v
Epenhuyscn tot 2en dirigent bij de Groninger
Orkestvereeniging zal deze, naar Het Volk
meldt, als dirigent van het Kamerorkest dei-
Mij. voor Toonkunst opgevolgd worden door
Anton Krelage.
Dienstbode bad aanranding
verzonnen.
Zij had een „babbeltje" gemaakt.
Dezer dagen berichtten wij, dat een 20-
jarige dienstbode bij de politie te Hilversum
aangifte had gedaan te zijn aangerand op de
heide achter het gemeentelijk sportpark. Zij
zou door twee mannen zijn aangehouden en
r een auto gesleept, maar zij had nog
tijdig weten te ontkomen. De recherche, die
reeds dadelijk het verhaal in twijfel trok,
heeft het meisje aan een langdurig verhoor
onderworpen, waarna zij tenslotte bekende,
dat zij het geheele verhaal had verzonnen.
Zij had dit gedaan, omdat zij dien bewusten
dag op de betreffende plaats met een man
een babbeltje had gemaakt en uit vrees, dat
dit haar verloofde ter oore zou komen, had
zij de aanranding verzonnen. om zich bij
voorbaat te kunnen verontschuldigen. Het
meisje heeft thans echter een proces-verbaal
gekregen wegens het doen van valsche aan
gifte.
WEER- EN STERREKUNDIGE KRING.
De Haarlemsche Weer- en Sterrekundige
Kring houdt Zaterdagmiddag 3 October
een bijeenkomst in Lion d'Or, waar dr. P.
Th. Oósterhoff uit Leiden zal spreken over
Supernovae.
SPORT EIS SPEL
Europeesclie
jeugdkainpioenschappen.
Het programma van den tweeden wedstrijd
dag van de Europeesche jeugdsportspelen be
vatte voornamelijk athletieknummers.
De schietwedstrijd klein kaliber in de
tweede afdeeling eindigde met een schitte
rende overwinning van de Duitsche jeugd met
2723 punten (maximaal te behalen 3000 pnt.)
Tweede werd Italië met 2573. derde Honga
rije met 2506, vierde Spanje met 2392, vijfde
Kroatië met 2196 en zesde Noorwegen met
1257 punten.
Eerste bij het hoogspringen ij voor jongens
werd Hribac (Italië) met 1.80 meter, gevolgd
door Pilhatsch (Duitschland). eveneens met
meter. Het speerwerpen werd gewonnen
door de Salvi (Italië) met een worp van 55.58
meter; tweede werd Werther (Duitschland)
met 54.30 meter. Bij het kogelstooten werd
de Hongaar Gaspar winnaar met 14.41 nieter,
gevolgd door Magura (Slowakije) met 14.27 M.
Bij de meisjes won Helga Isberg (Duitsch
land) het nummer Discuswerpen met een af
stand van 36.90 meter. De Italiaansche Taglia
Pietra werd tweede met 36.82 meter. Ver
springen: 1. Franco (Italië) 5.49 meter. 2
Misere (Duitschland) 5.39 meter.
Sportagenda voor Zondag.
Haarlem heeft Zondag jn de voetbalcompetitie
een overwinning behaald en te verwachten is. dat
er meer successen zullen volgen. Gemakkelijk
zal het niet gaan, want Zondag a.s. komt Blauw
Wit op bezoek en een week later V.S.V. Als er
met geestdrift gespeeld wordt, achten wij de
roodoroeken morgen in staat, te winnen. Zal
E.D.O. zijn fraaie positie handhaven? Een lastige
taak wacht de club van Schijvenaar in het Zui
derpark in Den Haag, waar A.D.O. de tegenstan
der is. V.S.V. zal ongeslagen blijven, hoewel
V.U.C. tot goede prestaties in staat is en Storm
vogels zal trachten D.F.C. er onder te houden.
In Beverwijk komen voor de tweede klas Ken-
nemers en R.C.H. tegenover elkaar, waarbij de
bezoekers de beste kans hebben. Santpoort brengt
een bezoek aan de Alkmaarsche Boys.
Voor de derde klas zijn de volgende wedstrij
den vastgesteld' Schoten—Zandvoortmeeuwen;
H.F C.—Helder; T.Y.B.B D.T S.; Halfweg—Bloe-
mendaal; Terras vogels—Kinheim.
In Bloemendaal wordt Zondag de hockeydag
der dames voortgezet; aan hef a. tournooi. nemen
dertien ploegen deel en aan het b. tournooi acht.
Rood Wit zal trachten den eindstrijd te bereiken
en in de andere afdeeling vertegenwoordigen
B.D.H.C. 3 en Strawberries Kennemerland. Om
halftwaalf wordt begonnen en de finale
kwart voor vijf.
De heeren-competitie begint morgen en de
meeste elftallen komen in het veld. B.M.H C.
trekt naar Amsterdam en gezien het succes van
de afgeloopen weken, vermoeden wij, dat de
gasten zullen winnen. Verder zijn vastgesteld.
".M.H.C. 2—Strawberries; Zandvoort—Victoria:
I.B.S.—H.O.C. 2; Amsterdam 3—B.M.H.C. 3
Alliance 2—H.H.Y.C. 5; H.D.S.—H.B.S. 2; H.O.C. 4
—Alliance: B.M.H.C.5—Amsterdam 6; Strawber
ries 2B.M.H.C. 4; Alkmaar 2Zandvoort 2; C.
H.C.Strawberries 3; B.M.H.C. Hermes; Alk-
:r 4—B.M.H.C. 7; H.B.S. 3—Alliance 3.
Oo^terkwartier I moet as. Zondag op eigen
terrein tegen de reserves van Westerkwartier
spelen. Wij achten de reserves van Westerkwar
tier dit jaar minder sterk dan andere jaren, aan
gezien Westerkwartier I ook dit jaar met spelers
materiaal te kampen heeft,' zoodat Oosterkwar-
tier wel de beide puntjes zal veroveren. Sport
Vereent dat dit seizoen met twee nederlagen i
begonnen gaat thans naar Amsterdam Zuid. eei
twaalftal, dat vroeger tot de prominenten van de
tweede klasse behoorde. Sport Vereent verloor
van Amstelodanum met 14—2 en Amsterdam Zut-1
speelde gelijk, tegen dat twaalftal (4—4), dus zou
men concludeeren, dar Sport Vereent ook 'a.s
Zondag verliest. Aan de Santpoortenaren te be
wijzen, dat bovenvermelde stelregel niet steeds
opgaat. Verder worden in deze afdeeling nog ge
speeld S.V.K. 2—D.E D. 2 dat wellicht door S.V.K
zal worden gewonnen en Amstelodanum—Ooster
park; ook hier zal de thuisclub wel zegevieren.
In de derde klasse C heeft Haarlem I een vrijen
Zondag: hier worden gespeeld Blauw Wit—Koog
Zaandijk 3 en Meervogels—Z.K.V. 2. Wij voor
spellen overwinningen voor Koog Zaandijk en
Meervogels. De reserves van Sport Vereent gaan
evenals het eerste ook naar Amsterdam en ver
liezen aldaar van Victoria, terwijl Oosterkwartier
2 wel van Togo in Amsterdam zal kunnen win
nen. Zwaluwen heeft een vrijen Zondag. In >e
derde klasse E moet T.H.B, het opnemen tegen
A. W. 2 uit Amsterdam. -Dit laatste 12-tal klopte
14 dagen geleden Oosterkwartier 3 met 16—2. zoo
dat wij zeer benieuwd zijn. wat The Boys tegen
dat 12-tal zullen presterren. Oosterkwartier
speelt tegen D.T.V. 2 om 12 uur aan de Zomei
vaart en zal wel niet tegen dat twaalftal opge-
ontmoeten de
het hoofdstedelijke A.D A., waartegen een
winning niet gemakkelijk zal vallen, daar de gas
ten bekend staan om hun goede verdediging,
waarin vooral de nationale doelvrouwe. mej. A
de Heer. vaak een geducht struikelblok is. Wan
neer de roodwitten er echter alles op zetten,
looven wij in een kleine overwinning voor
waarschijnlijk, dat de zwart-witlen in den uit
wedstrijd tegen Vriendschap niet de meerderen
zullen blijven. Wij rekenen althans op een zege
voor de Haarlemsche dames.
De Concordla-heeren krijgen het in den uit-
DE DISTR1BUTIEBONNEI
Till.
1
en.li
Brood
49A
Brood
40C
49B
Brood
50
Chocolade
46. 47
Versa
100
Chocolade
377
Algem.
100
Cign 11* tiert
49
Tabak
OigaHlIos
49
T.ibak
10
Eenheids-zee
335. 336, 370
Gort
3-8'ö
Ajlgeni.
250 gil'.
3
0
Huishoudzeep
,1c
370
371
Ader. 80/90 gr.
30
Sr
:c
Jnm
383
Afecm.
500 gir.
3
0
y
Kaas 3«7 t.m.
389
AV-re-m.
100 ga\
3
O
Koffiesurr.
390
AAgem.
350 er.
3
0
r
Melk
49
M-eOk
1 3/4 L.
3
O
Petroleum
'02
Pet-r.
2 L
31
'i
Peulvr.
384
A,lge 111.
250 «r.
3
0
Hijst- 4-49.
4-50
Reserve
250 gr.
3
0
m
Scheerzeep
M
Texitliiea
75 gir.
31
i
•h
Sigaren
49
Talbode
5 (3 L
3
11
Suiker
38 2
Alsem.
1 leg'.
3
Q
Suikerwerk 4
49
Vfflwn.
100 gir.
3
0
if
Suikerwerk
377
Alsem.
100 gr.
3
0
,n
Tabak
40
Tabak
25 gr.
3
O
Tapteni. 1-52,
2-52
Res.
1 3/4 L.
3
O
Vermicelli
3S6
A.lgem.
100 gr.
3
(J
a;
Vlcesch
49 A
Vleesch
100 gr.
3
0
49B
Vlecsc.h
50 sr.
3
0
■tl
Wasclip.
371
Ailgvm.
250 gr.
30
0
M
"WascJrp.250 gr.
30
a
Pil
wedstrijd tegen Aalsmeer zeker niet gemak
lijk en wanneer de rood-witte aanval geen an
spel vertoont dan in den eersten wedstrijd te
A.H.C., kunnen wij moeilijk aan een overwint
denken. Met G. Osterthun weer in de gelede
ekenen wij er echter op. dat de Haarlem^
een beter aanvalspel kunnen ontwikkelen
vorige week en wanneer het zware terrein
al te veel moeilijkheden oplevert, zorgen
wellicht voor een verrassing.
SCHAK
VIERDE ZEGE VOOR EUWE.
In de vijfde partij, die Vrijdagavond
speeld werd in het Nat. schaakgebouw
Den Haag. keerde v. d. Hoek na ae slee
ervaring opgedaan met de Spanjaard
de Caro-Kann verdediging terug.' Het w
nu de Panoff variant, waarin v. d. Hoek
den zesden zet een pion-offer tot nu tot
hier nooit anders dan nadeel mee bereik!
bracht. Het verging hem ook hier niet andi
Euwe behandelde de -partij zeer sterk om
het middenspel in het centrum door te st Jf'
ten. Het zwarte spel stortte als een kaart ij
huis ineen en reeds na 23 zetten bleef v.
Hoek niets anders over dan te capitulee;?!
Een door v. d. Hoek zwak behandelde pa: ij-
De stand is nu Dr. Euwe 4V2 pnt.
Hoek punt.
Dr. ALJECHIN EUROPEESCH KAMPIOl
In het schaaktournooi om het Europee ft.
kampioenschap, eindigde in de slotronde ec
partij Bogoljubow—Aljechin spoedig in
mise, evenals het damegambiet .JungeKe
Na deze beide resultaten was reeds besl jv
dat dr. Aljechin (Frankrijk) naast zijn 1
reldkampioenschap met 8V2 punt nu ook
kampioenstitel van Europa gewonnen he
Keres (Estland) behaalde „met IV2 punt
tweede plaats. Dan volgen Bogoljubow
Richter ieder met 7 punten.
RADIOPROGRAMMA
ZONDAG 27 SEPTEMBER 1942.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.30 Solistenconcert (gr.). 8.15 Harmonie Jnia 11
(gr.). 8.30 De zin van het boor zijn. 8.45 Kan
orkest (gr.). 9.00 B. N. O. Nieuwsberichten.
Lof der Zotheid. 9.30 Zondagmorgen zonder
gen. 10.30 Deutsche Stunde. 12 00 B. N. O. Nieufcr
berichten en populair actueel praatje. 12.15
roepkamerkoor en orgel (Opn. en gr.pl.). 1
Uit Berlijn: Het Duitsche Volksconcert 1
Omroep-Symphonie-Orkest met inleiding. I
Op den steiger, door Prof. Dr. T. Goedevaa; 13
15.05 Omroep-Symphonie-Orkest. 15.45 Jonge f'
zang (gr.). 16.00 Luisterspel: ..De dwaze Tulp
handel". 17.00 Zondagmiddagcabaret. 17.45 B j.
O. Sportberichten en Oostlandpraatje. 18.00 St pi
van den dag. 18.30 Melodisten. orgelspel en n
19.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 19.50 Clavec
belvoordracht. Vanaf 20.15 alleen voor de Rac
Centrales die over een lijnverbinding met
studio beschikken. 20.15 Schuman—Sibelius
pl.). 21.15 Otto Hendriks en zijn orkest, il.45 B, c,
0. Nieuwsberichten. 22.00 Kurt Engel, xylofoi
virtuoos (gr.pl.). 22.15 Instrumentaal Öpere
Programma (gr.pl.). 22.50 U raadt wel1"*
wij laten zingen (gr.pl.). 23.45—24.00
pianocomposities (gr.pl.).
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.309.15 Zie Hilverseum I. 0.15 Een mandje:
fruit, luisterspel voor de jeugd. 9.45 Uit den s
len bloemhof, voordracht. 10.30 Studiodienst. 1
Gewijde muziek (opn.). 11.40 Lezing: „De Hart
een reformator der 20ste eeuw". II. 12,00 B. X.
Nieuwsberichten en populair actueel praatje.
Programma-overzicht. 12.20 Zang en orkest
pl.). 12,30 Toespraak door de nheer H. J. Woud
berg. 12.45 Orkestconocert. (gr.pl.). 13.00 Het In
derlandsch Verbond voor Stbbekunde: „Wie i
waf waren onze voorouders. 13.15 Theo Uden 1! 1
man en zijn dansorkest. 13.40 Jeugd Accordfes
Club. 14.00 Luisterspel: ..Orlando di Lasso".
..Boccaccio", operette. 17 00 Nederlandsche fin
kenschouw. 17.20 Muziek uit den Renaissance;
18.00 Otto Hendriks en zijn orkest. 13.30 B. N
Nieuwsberichten. 18.40 Spiegel van den dag. I
B. N. O. Militair weekoverzicht. 19.00 onze
derlandsche Taalclub. I. 19 30 „Hebt U dat
lezen?", gevarieerd programma. 20.00 B.
Engelsche uitzending: Dutch News Reel,
de Radio-Centrales: Piano- en Vioolsoli
Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Centrales
over een lijnverbindinge met de studio bescS
ken. 20.15 Omroeporkest. 21.15 Concertgebo.
orkest (opn.). 21.45 B. N. O. Nieuwsbericht
22.00 B. N. O. Militair overzicht. 22.10 Avondi
ding. 22.20—2400 Zie Hilversum 'I.
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1942.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.15 Orgelspel en gemengd koor (opn.). 7.35
N. O. Nieuwsberichten. 7.40 Opstaan met mui
(gr.pl.). 8.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.40
en om net als vroeger. 8.50 .Kamerorkest!
pl.). 9.00 Adalbert Lutter en zijn orkest (gr.t
9.30 Spiegel van den dag (opn.). 9.40 Robert Gs
en zijn orkest (opn.). 10.00 Instrumenten Acrd
tiek (gr.pl.). 10.30 Voordracht. 10.45 Ams!
Sextet. 11.30 Pianovoordracht. 12.01 Almac
12.05 Piet van Dfjk en zijn orkest. 12.45 I
Nieuws- en zakelijke berichten. 13.00 Mus
orkest en soliste. 13.30 Tilelmelodïeén uit fi
(gr.pl.). 14.00 Elck wat wils, gevarieerd progn
ma. 15.00 „Waar wonen de Friezen", voordrar
15.15 Elck wat wils, gevarieerd programma. 1
B. N. O. Nieuws-, zakelijke- en beursbericht
17.00 Vroeg-Kenalssance Koorzang (gr.pl.).
In de taveerne ,.'t Koggeschip". 18.00 Om en
programma. 19.00 Politiek weckpraatje. 19.15
koor van het Scala theater te Milaan (gr.pl.).
B. N. O. Nieuwsberichten. 19.40 B. N. O. In!
nationaal zakelijk praatje. 19.50 Zang en pis
Vanaf 20.15 alleen voor dc Radio-Centrales
over een lijnverbinding met de studio beschikt
20.35 Utrechtseh Stedelijk Orkest. 2100 Mis f
hpkenrii» Irnmprmii7iplr fpr „1 01 r> x* 1
bekende kamermuziek (gr.pl.). 21,45
Nieuwsberichten. 22 00 Orgelsoli (gr.pl.) 32.15 Ft
inenten uit komische opera's (gr.pl.). 23.15—S
In een herfstnacht (gr.pl.).
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.15—7.40 Zie Hilversum I. 7.40 Ochtendgvm» j
tiek. 7.50 Sportnieuws. 8.00 Actueel nieuws v!
boer en tuinder. 8.15 Orkestconcert (gr.pl.). I
B. N. O. Nieuwsberichten. 8.40 Pianocompos'
van W. A. Mozart (gr.pl.). 9.00 Lichte viooü
(gr.pl.). 9.15 Voor de huisvrouw. 9.20 Amuseme
orkest en solist (opn.). 10.00 Godsdienstige
zending. 10.30 Zang met pianobegeleiding. 8
voor de kleuters. 11.20 Symphonie-orkest (gr.?
11.30 Orkest Willy Kok en solist en gramote
muziek, 12.30 Programma-overzicht. 12.35 Op<
Orkest (gr.pl.). 12.45 B. N. O. Nieuws- en zal
lijke berichten. 13.00 Familie de Boer. 13.15 Fh
c-n piano. 14.00 Godsdienstige uitzending. 14.30 8
kestconcert (gr.pl.). 15.30 Voor de vrouw. 15
Berlijnsch Philharmoniscti orkest (gr.pl.). K
Kamermuziek (gr.pl 16.45 B. N. O. Nieuws-,
kelijke- en beursberichten. 17.00 Voor de jet?
17.30 Zang met pianobegeleiding en gramofci
mujick. 18.00 Van heinde en verre klinkt
nieuws. 18.30 B. N. O. Nieuwsberichten. 18.40 Sr
gel van den dag. 18.50 B N. O. Friesch pratJ
19.00 Marschmuziek (gr.pl.). 19.15 Reeks
Socialisten". 19.30 Utrechtseh Stedelijk Ortt
en solist. Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-C#
trales over een lijnverbinding met de stué1
beschikken. 20.15 Promenade, gevarieerd P-'
gramma. 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 22.06'
N. O. Politiek praatje. 22.10 Avondwijding.
-24.00 Zie Hilversum I.
