Haarlemsche Courant
Op eenige plaatsen te Stalingrad
de Wolga bereikt.
ss,,
Drastische maatregelen
tegen onverantwoordelijke speculatie.
28 <i' Jaargang No. 227 x x
Abunneioeni p. week 9,26, p. maand 14s, p. kwartaal J.tt,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlïn 3—15
m.m. 3,-— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele pr(Js.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.w». s cent p. m m
ültr-t Grafische Bedrijven Oamlate.
Wnd. Boofdredaceeori i. V. BAUDEWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dadelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Zaterdag 26 September 1942
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 03. Bijkantoor: Soenda«
plein 37. Tel. Directie 139S2. Hoofdredactie ISOSt. Redactie 10699,
Administratie 10721, 11624. Soendaplein 12239. Postgiro 13135».
Directie PH. A- MEES - P. W. PEEREBOOM.
duitsche luchtmacht beheersclit stroomgebied van Saratof
lot Astrakan. Nieuwe vorderingen in den Kaukasus.
SIS
Spoorwegknooppunt bij
Rzjef vernield.
Engelsche plaatsen bestookt.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
naakt beleend
In het gebied van den Kaukasus
lebben Duitsche en verbonden troepen in
anvallen op hardnekkig verdedigde stel
ingen nieuw terrein gewonnen en ver-
iheidene tegenaanvallen afgeslagen. Bij de
.■strijding van scheepsdoelen voor de Kau-
asische kust zijn twee vrachtschepen door
omtreffers zwaar beschadigd.
In het stedelijk gebied van Stalin
grad namen de aanvalstrcepen in
taaien strijd om de huizen verdere ver
sterkte steunpunten. Ontlastingsaanval-
len op het Noordelijke afgrendelings-
ïront werden in harde gevechten afge
weerd en daarbij zijn 36 tanks vernield.
Vliegvelden ten Oosten van Stalingrad
zijn bij dag en by nacht gebombar
deerd.
Nachtelijke bomaanvallen staken, weder-
im olietanks bij Saratof in brand. In
iet mondingengebied van de Wolga en
cn Oosten van de rivier zijn twee tank-
ooten in den grond geboord, twee vracht-
diepen werden beschadigd en een munitie-
rein werd tot ontploffing gebracht.
Aan het Don front sloegen Italiaansche
roepen een poging van den vijand om de
ivier over te steken, af.
Bij Woronesj herhaalde de vijand
ijn vergeefsche aanvallen. In den Centra-
en en Noordelijken frontsector werden de
igen aanvalsacties voortgezet. Vijandelijke
egenaanvallen en plaatselijke aanvallen
an de bolsjewieken ten Zuidoosten van
iet Ilmenmeer zijn in het afwéervuur
leengestort.
In het Oosten van de Middellandscjie Zee
eeft een Duitsche duikboot een transport
schip in den grond geboord
Britsche bommenwerpers frebben
Donderdagnacht storingsvluchten on
dernomen over de Oostzee en de
Noordzee. Nachtjagers hebben één
vliegtuig, marine-afweergeschut en
voorpostenbooten hebben vijf Britsche
vliegtuigen neergeschoten. Na doeltref
fende aanvallen in scheervlucht van
lichte Duitsche vliegtuigen overdag op
militaire doelen aan de Zuidkust van
Engeland is Donderdagnacht aan
de Zuidkust van Engeland een ver
keersknooppunt in het Zuidwesten van
het eiland met bommen bestookt.
Bij krachtige vijandelijke ontlastingsaan-
allen in het gebied van Stalingrad heeft
ich de Brandenburgsche 76ste divisie in-
anterie bijzónder onderscheiden.
Het D.N.B. geeft de volgende toelichting:
luitsche gevechtsvliegtuigen hebben bij de
evechten in het gebied van Rzjef bijzon-
er doeltreffende aanvallen gericht op het
yandelijke spoorwegknoöppunt Torsjok.
lierbij werden verscheidene treinen en op
lagplaatsen door voltreffers verwoest en
le rails op verscheidene plaatsen onder
roken. Door de uitschakeling van deze
lelangrijke verkeerswerken werd den
'ijand de aanvoer van troepen en materiaal
n belangrijke mate bemoeilijkt. Duitsche
aehtvliegtuigen schoten in dit gebied 13
lijandelijke machines neer.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen heb
ben Donderdag de stad Seaford aan de
uidoostkust van Engeland met bommen
lestookt. Ook de stad Dimchurch aan de
luidkust was het doel van een verrassen-
ien Duitschen luchtaanval. Er ontstonden
iranden in huizenblokken. Donderdagnacht
lebben Duitsche vliegtuigen bommen laten
allen op een plaats ten Noorden van Fal-
aouth.
Duitsche aanvalstroepcn zijn op ver
scheidene plaatsen na zwaren strijd tot
aan de Wolga doorgedrongen, zoo wordt
ter aanvulling van het weermachtbe-
richt vernomen. De groote Gpoe-
kazernes aldaar, graansilo's, bestuurs
gebouwen en scholen, die als gevolg
van de Duitsche luchtaanvallen groo-
tendeels tot puinhoopen zyn uitge
brand, worden nog steeds-tot het laat
ste toe door de bolsjewieken ver
dedigd.
De superioriteit van de Duitsche lucht-
lacht die den benedenloop van Astrakan
Saratof en het verre achterland ten
iten van de Wolga beheerscht met de
waarste bombardementen op schepen,
ilietanks, pakhuizen en munitietremen zal
iet lot van Stalingrad beslissend influen-
eeren.
De tegenstand der bolsjewisten
(DaD) In zijn hoofdartikel van Woens-
oag wijst de „Völkischer Beobachter" op de
liteenloopende beoordeeling van den strijd
!m Stalingrad aan Engelsche en aan Sovjet-
Russische zijde. De Stockholmsche corres
pondent van het blad geeft in dit-artikel
ils zijn oordeel te kennen, dat de Britsche
legerautoriteiten niet zoozeer beducht zijn
voor den val van Stalingrad als wel voor
de verzwakking van het militaire weer
standsvermogen der Sovjet-Unie als gevolg
van de voortdurende, onder zeer zware
bloedige verliezen afgeslagen ontlastings-
aanvallen. Men zou te Londen waarschijn
lijk liever hebben gezien aldus de „V. B."
dat de Sovjettroepen aan Don en Wolga
dezelfde taktiek hadden toegepast als bij
hun terugtocht naar den Kaukasus. Met
andere woorden, men zou meer bewonde
ring hebben gekoesterd voor de veldheer-
kunst van Stalin en Timosjenko, wanneer
de bolsjewisten in de Donbocht en Stalin
grad niet zoo wanhopig tegenstand hadden
geboden, maar in de plaats daarvan hun
zoogenaarrui nog intact zijnde legers op
meer oostwaarts gelegen stellingen hadden
doen terugtrekken.
Maar het feit ligt er nu eenmaal, dat de
bolsjewisten zich teweer hebben gesteld en
daarmede geven zij als het ware te kennen,
dat zij dezen oorlog noch onder dezelfde
omstandigheden, nocl\ met hetzelfde doel
voeren als Engeland en de V. S. Daar zij
niet bereid zijn dienst te doen als Anglo-
Amerikaansche hulptroepen, weten zij dat
hun geen andere keuze overblijft dan iede-
ren duimbreed gronds met man en macht
te verdedigen. Churchill en Roosevelt zien
in de steppen en industriegebieden tusschen
Don, Wolga, Kaspische Zee en Kaukasus
een oorlogstooneel als zoovele andere. Voor
Stalingrad beteekent het behoud van Zuid-
Rusland een conditio sine qua non voor de
voortzetting van den oorlog. In de doelstel
ling en in het benutten der gegeven mo. --
lijkheden gaapt bijgevolg tusschen de
Sovjets en de westelijKC nein.ie^...
kloof, welke de vele besprekingen en bijeen
komsten blijkbaar niet hebben vermogen
te dempen.
Men heeft op het Kremlin zeer goed be
grepen, dat de Sovjet-Unie Engeland moet
redden, maar dat zij voor haar eigen red
ding niet op Engeland behoeft te rekenen.
Wat blijft haar dan anders over dan door
te vechten tot den laatsten man? Weliswaar
wordt hierdoor de definitieve afrekening
tusschen den Spil en de Anglo-Amerikaan-
sche mogendheden vertraagd, de moge
lijkheid dat het bolsjewistische verzet op
het verloop van den oorlog nog een igen in
vloed zal uitoefenen, meent de schrijver
veilig te mogen uitschakelen.
Luchtaanvallen op Gibraltar.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
In Egypte artillerievuur en verkennings
bedrijvigheid van luchtformaties.
Donderdagnacht hebben onze lange
afètandsbommenwerpers de basis Gi
braltar aangevallen: branden werden
veroorzaakt in de doelen. Alle vlieg
tuigen keerden op hun basis terug.
De - Italiaansche arbeiders in Libye zijn»
op het Noord-Afrikaansche oorlogstooneel I
naast de weermacht voor hulpdiensten aan'
het werk gezet. De gemilitariseerde arbei-j
ders hebben tot dusver 2707 gesneuvelden,
de niet-gemilitariseerde 126 gesneuvelden
en 282 gewonden.
HET TEREK-FRONT
El Broes V V' NATSJIK
jfOsengi pas
3C'-////,- 7,nner na,
Ts/per pa» Je
(4261)©
«9lc,ï;,av'''' orosjonoktose
(wladikawkas) n
Ktêrt van Pelt
Gouverneur van Madagascar
verliet de hóofdstad.
Laval confereert met Darian.
Naar Vrijdagavond officieel is bekend ge
maakt, heeft de gouverneur-generaal van
Madagascar, Anet, Tananarive verlaten om
in het onbezette deel van het eiland den ver
deren tegenstand te organiseeren. Bij die ge
legenheid heeft hij officieel een door radio-
Londen verspreid bericht tegengesproken, vol
gens hetwelk de Britsche troepen door de be
volking van Madagascar met vreugde waren
ontvangen.
Integendeel, de bevolking heeft de Engel-
schen bij hun intocht met een .ijzig stilzwijgen
ontvangen. De door den Engelschen generaal
reeds te Diego Suarez uitgevaardigde procla
matie kan niemand misleiden. Madagascar
heeft geen vreemde hulp noodig om te verze
keren, dat het Fransch gebied wil blijven.
Laval hee£t te Vichy den opperbevelhebber
van de Fransche strijdkrachten, admiraal
Darian, den Duitschen consul-generaal Krug
von Nidda, vice-admiraal Platon, den mii
ter van landbouw en voedselvoorziening Bon-
nafous en den staatssecretaris van koloniën,
Brevié ontvangen.
Beperking vah vleesch-, leder
en rubbergebruik in de V.S.
Het vleeschrantsoen voor burgers zal in
Amerika verlaagd worden met 21".o, aldus de
Engelsche nieuwsdienst.
Het Amerikaansche bureau voor oorlogspro-
ductie heeft beperkende bepalingen voor de
schoenenindustrie uitgevaardigd, o.a. voor het
aantal schoenmodellen. Gebruik van leer
oor versieringen, strikken en gespen is niet
geoorloofd. Rijlaarzen mogen niet meer ver
vaardigd worden voor burgerlijk gebruik. De
keuze der kleuren is eveneens beperkt.
Uit een artikel van het Amerikaansche dag
blad „Baltimore News Post" blijken er groote
moeilijkheden, die in de Ver. Staten op het
gebied van de rubbervoorziening heerschen.
Zoo vervaardigt een fabriek te Indianapolis
groote hoeveelheden autobanden uit hout,
waardoor een groote besparing aan rubber en
metaal verkregen wordt. Het ligt in de be
doeling om deze „autobanden" in Alaska, het
Panamagebied en aan het Egyptische front
te gebruiken. Een der vele nadeelen van
deze houten banden is echter o.a. dat de hier
mede uitgeruste vrachtauto's niet sneller dan
40 km. per uur kunnen rijden. Ook op andere
gebieden tracht men het ontbrekende staal
door hout te vervangen. Te New Orleans be
staan reeds vliegtuigfabrieken, die ter be
sparing grootendeels van hout gebouwd zijn.
NIEUWE HONGAARSCHE MINISTER VAN
OORLOG.
De nieuwe Honvedminister, kol.-gen. Von
Nagy, heeft Vrijdag de portefeuille overgeno
men. De Rïjksregen't heeft in een eigenhandi-
gen brief zijn erkentelijkheid uitgesproken
jegens den aftredenden functionaris, Bartha.
Aceoord tusschen Laval en
Sauckel inzake Fransche
arbeiders.
Geen tewerkstelling onder dwang.
De Fransche minister voor de inlichtingen,
Marion, heeft officieel medegedeeld, dat tus
schen den chef der regeering, Laval, en gouw
leider Sauckel een overeenkomst tot stand is
gekomen betreffende het gebruik van de
Fransche arbeiders in Duitschland.
Toen bekend werd gemaakt, dat tusschen
Laval en de bevoegde Duitsche instanties een
accoord tot stand was gekomen, kwam daar
mede een einde aan een zekeren nerveusen
en gespannen toestand. Het was bekend, dat
er tusschen Frankrijk en Duitschland derge
lijke onderhandelingen gevoerd werden en
het feit, dat hierover weinig uitlekte gaf aan
leiding tot allerlei geruchten en ook tot een
niet onaanzienlijke propaganda tegen de re
geering.
Thans is duidelijk geworden, dat de Fran
sche hulp niet door dwang verkregen zal
worden. Frankrijk van zijn kant zal er voor
zorgen, dat de sinds lang vastgestelde uitwis-,
seling van krijgsgevangenen tegen vakarbei
ders op gang komt, waartoe Frankrijk eerst
zal overgaan tot een reorganisatie van de
eigen industrie en wel zoodanig, dat'in be
paalde takken van industrie de fabrieken op
volle capaciteit zullen werken en de door ge
bruik van deze volle capaciteit overbodig ge
worden fabrieken gesloten zullen worden.
De regeering zal dan nogmaals een nadruk
kelijk beroep doen op deze door sluiting der
fabrieken vrijgekomen arbeiders, alsook tot
alle Fransche arbeiders, zich vrijwillig te
melden voor het werk in Duitsche fabrieken,
teneinde aldus de vrijlatipg van een aanzien
lijk aantal Fransche krijgsgevangenen moge
lijk te maken. De regeering van haar kant
heeft ook er toe bijgedragen de tijdelijke
scheiding der arbeiders van hun gezinnen te
verlichten door aan de achterblijvende ge
zinsleden 50 procent uit te betalen van het
loon, dat de arbeiders die naar Duitschland
vertrekken tot dusver verdienden.
De bedrijfsleiders hebben tot taak gekre-
Arme Churchill
Naar uit Londen verluidt. heeft het
.Britsche ministerie van voedselvoorzie
ning in verband met het graantekort in
Engeland en dc hachelijke invoerpositie
den whiskey-stokerijen verboden graan
voor het vervaardigen van whiskey te ge
bruiken. Door dit verbod hebben talrijke
stokerijen het werk moeten neerleggen.
gen, de naar Duitschland vertrokken werk
lieden door nieuwe arbeidskrachten te ver
vangen en dezen op te leiden. Zouden deze
arbeidskrachten niet ter beschikking staan,
dan wil men met behulp van de arbeidswet
aan het land mannen tusschen 18 en 50 jaar
beschikbaar stellen, die tot dusver werkloos
waren of om andere redenen slechts korten
tijd werk verricht hebben. Men verwacht
hiervan nog een ander voordeel, n.l. dat op
deze wijze een veel grootere reserve aan vak
arbeiders verkregen wordt, hetgeen in latere
jaren het Fransche bedrijfsleven zeer goed
van pas kan komen,
Bij ministerieel decreet zijn de uitvoerings
bepalingen bekend gemaakt van de wet van
4 September op het gebruik der arbeids
krachten en den arbeidsplicht. Daarin wordt
o.m. het volgende bepaald: Iedere mannelijke
Fransche onderdaan tusschen 18 en 50 jaar
die zijn domicilie in Frankrijk heeft en geen
geregeld werk van ten minste 30 uur per
week kan aantoonen, moet zich binnen 48 uur
na de publicatie van deze bepalingen aan
melden bij den burgemeester in zijn woon
plaats.
De Roemeensche minister van financiën
generaal Nicolai Stoenescu heeft zijn functie
neergelegd. In zijn plaats is het bestuurslid
van de Roemeensche nationale bank, Alexan-
dru Neagu benoemd. Neagu trad reeds eeni-
gen tijd op als raadgever van den minister
president in economische kwesties.
Tot minister van landbouw is benoemd
Aurelian Pana tot nu toe onderstaatssecreta
ris van het ministerie van landbouw
Een Duitsche stoottroep in het oerwoud va
een rubberboot over een stroom gebracht.
den Kaukasus. Voertuigen worden met
(SS. P.K. Wiesebach Trans. R. P.H. c)
Nederlandsche Bank controleert transacties
Bezit boven ƒ100.000 kan fen
verkoop aan de Ned. Bank
gevorderd worden.
Het verordeningenblad van 25 Septem
ber bevat het besluit van den secretaris
generaal van het departement van financiën,
van den secretaris-generaal voor bijzondere
economische zaken en van den secretaris-
eeneraal van het departement -ran justitie
betreffende de aangifte en inlevering van
waardepapieren. Hierin wordt bepaald:
Artikel 1:
De secrtaris-generaal is bevoegd IE
De secretaris-genaral van het departe
ment van financiën is bevoegd aan personen
de verplichting op te leggen, aandeelen en
andere waardepapieren, welke geen vaste
rente dragen, binnen een door hem te be
palen termijn bij een door hem aan te wij
zen instantie aan te geven, voor zoover zii
deze waardepapieren na 31 December 1941
hebben verworven. Hij is bevoegd aan een
'persoon, die een waardepapier ingevolge
aen vorigen volzin heeft aangegeven, de
verplichting op te leggen van de vervreem
ding van dit waardepapier binnen een door
hem te bepalen termijn bij een door hem
aan te wijzen instantie aangifte tg doen.
De secretaris-generaal is bevoegd aan den
eigenaar van een ingevolge het vorige lid
aangegeven waardepapier de verplichting
op te leggen of te doen opleggen, dit waar
depapier op door hem vast te stellen voor
waarden te vervreemden en de uit die ver
vreemding voortvloeiende opbrengst op een
door hem te bepalen wijze te beleggen.
Artikel 2:
De secretaris-generaal voor bijzondere
economische zaken is bevoegd aan crediet
instellingen in den zin van artikej 1. onder
2, van het besluit no. 225/1941 betreffende
het bank- en credietwezen de verplichting
op te leggen, de door haar na 31 December
1941 aan anderen, da.n credietinstellingen
afgegeven waardepapieren in den zin van
artikel 1, eerste lid, binnen een door hem te
bepaleU termijn bij een door hem aan te
wijzen instantie aan te geven. Hij is bevoegd
van de credietinstellingen alle inlichtingen
te verlangen, welke hij in verband met de
uitvoering van en de controle op de aan
gifte ingevolge artikel 1 noodzakelijk acht.
Artikel 3:
Hij die opzettelijk in strijd handelt met
een hem op grond van de artikelen 1 of 2
opgelegde verplichting, wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren
en met geldboete tot een onbeperkt bedrag
of met een van deze straffen. De geldboete
bedraagt tenminste anderhalf maal, in ge
val van poging ten minste de helft van de
waarde, welke hei waardepapier, waarop
het strafbare feit betrekking heeft, ten tijde
van het begaan van het strafbare feit heeft
gehad.
Hij die door schuld In strijd handelt met
een hem op grond van de artikelen 1 of 2
opgelegde verplichting, wordt gestraft met
geldboete van ten hoogste honderdduizend
gulden.
Indien een bii het eerste of tweede lid
strafbaar gesteld feit wordt begaan door of
vanwege een rechtspersoon, wordt de straf
vervolging ingesteld en de straf uitgespro
ken tegen hem, die tot het feit opdracht
heeft gegeven of bij het verboden handelen
of het nalaten de feitelijke leiding heeft ge
had.
De bij het eerste en tweede lid strafbaar
gestelde feiten zijn misdrijven.
Artikel 4:
Over alle strafbare feiten, waartegen in
dit besluit straf is bedreigd, oordeelt in
eersten aanleg bij uitsluiting de economische
rechter, overeenkomstig de bepalingen van
het besluit no. 71/1941 met betrekking tot
:"e berechting van strafzaken, rakende het
economische leven, zooals gewijzigd bij het
besluit no. 92/1942.
De secretaris-generaal van het departe
ment van justitie is bevoegd te bepalen, dat
de berechting geschiedt door den economi-
schen rechter bij een bepaalde arrondisse-
ments-recntbank.
Artikel 5:
Dit besluit treedt heden in werking.
HET UITVOERINGSBESLUIT.
In Staatscourant no. 187 wordt de eerste
beschikking van den secretaris-generaal
van financiën gepubliceerd ter uitvoering
van het besluit no. 106/1942 betreffende de
aangifte en inlevering van waardepapieren,
waarin het volgende wordt bepaald:
Artikel 1:
(1) Deze beschikking verstaat ónder
waardepapieren'.
1. Aandeelen, die aan een Nederlandsche
beurs tot de dagelyksche noteering zijn toe
gelaten;
2. Depotfractiebewijzen en participatie-
bewijzen, voor zoover zij niet als buiten-
landsche waardepapieren beschouwd moe
ten worden.
(2). Deze beschikking verstaat onder
personen: natuurlijke personen en rechts
personen.
Artikel 2:
(1) Indien op den eersten dag van
eenige maand de waardepapieren, welke
een persoon na 31 December 1941 ver
worven en vóór dien eersten dag der
maand nog niet vervreemd heeft, naar
den laatsten vóór dien eersten dag der
maand geldenden koers, te zamen een
waarde van ten minste 100.000 ver
tegenwoordigen, dan is die persoon ver
plicht deze waardepapieren uiterlijk op
den derden werkdag na dien eersten dag
der maand aan te geven.
(2) Een persoon, die een waarde
papier ingevolge het vorige lid heeft
aangegeven, behoeft dit waardepapier
naar den stand van den eersten dag van
eenige volgende maand niet opnieuw
aan te geven.
(3) Indien een persoon een waarde
papier verwerft na den eersten dag der
maand, welke voor de verplichting tot
aangifte ingevolge het eerste lid in aan
merking bomt. dan is hy verplicht dit
waardepapier aan te .geven uiterlijk op
den derden werkdag na den eersten dag
der maand, volgende op den dag der
verkrijging.
(4) De aangifte moet geschieden bii dc
Nederlandsche Bank te Amsterdam op for
mulieren, welke de kantoren van de Ne
derlandsche Bank beschikbaar zullen stellen.
Artikel 3:
(1) De Nederlandsche Bank is be
voegd aan een persoon, die qen waarde
papier heeft aangegeven, bij brief de
verplichting op te leggen, dit waarde
papier binnen een in den brief te bepa
len termijn ter beurze te vervreemden.
De verplichting bestaat niet, indien de
gene. aan wien zij wordt opgelegd, aan
toont, dat hij het waardepapier reeds
vóór ontvangst van den desbetreffen-
den brief heeft vervreemd.
(2) De Nederlandsche Bank is be
voegd aan een persoon, die een waarde
papier heeft aangegeven, bij brief de
verplichting op te leggen, haar dit waar
depapier biimen een in den brief te be
palen termijn tegen den koers van 2
Maart 1942 ten verkoop aan te bieden.
De verplichting bestaat niet, indien de
gene, aan wien zij wordt opgelegd, aan
toont, dat hij het waardepapier reeds
vóór ontvangst van den desbelreffen-
den brief heeft vervreemd. De Neder
landsche Bank is bevoegd de tegen
waarde te voldoen in schuldbewijzen
ten laste van den Nederlandschen Staat
en deze schuldbewijzen in een afzon
derlijk depot ten name van den verkrij-
ger in bewaring te nemen. Dc verkrijger
is slechts met vergunning van den
secretaris-generaal van het departement
van financiën bevoegd, de afgifte van
deze schuldbewijzen uit het depot te
vorderen. Hij is slechts met vergunning
van den secretaris-generaal bevoegd
over deze schuldbewijzen te beschikken.
Artikel 4:
(1). Bij de eerste na het in werking tre
den van deze beschikking voorgeschreven
aangifte moeten de waardepapieren, wel
ke een persoon na 31 December 1941 heeft
verworven en anders dan door bemiddeling
van een kredietinstelling heeft vervreemd,
worden beschouwd als waardepapieren in
den zin van artikel 2, eerste lid.
(2) De secretaris-generaal van het de>
partement van financiën is bevoegd aan
een persoon, die aangifte heeft gedaan van
de vervreemding van waardepapieren in
den zin van het eerste lid, bij brief de ver
plichting op te leggen aan de Nederland
sche Bank binnen een door hem te bepalen
termijn naam en adres van den verkrijger,
zoomede de voor de vervreemding be
dongen tegenprestatie en de voorwaarden
voor haar voldoening mede te deelen.
(3). De Nederlandsche Bank heeft tegen
over degenen, die haar ingevolge het
tweede lid als verkrijgers zijn medege
deeld, de bevoegdheden, welke haar inge
volge artikel 3 tegenover dengene, die de
aangifte doet, toekomen, indien de aange
ver en de verkrijger het oogmerk hebben
gehad, daardoor een verplichting ingevol
ge artikel 3 te ontduiken.
(4) Een verplichting overeenkomstig ar
tikel 2. derde lid, wordt door een aangifte
overeenkomstig dit artikel niet in het leven
geroepen.
Artikel 5:
Deze beschikking treedt in werking op 1
November 1942.
Naar aanleiding van de publicatie van
bovengenoemde verordening en het desbe
treffend uitvoeringsbesluit heeft de secre
taris-generaal van hei departement van fi
nanciën de volgende mededeeling verstrekt:
Sinds den zomer van het jaar 1940 zijn
verschillende .maatregelen genomen, waar
aan een drieledig doel ten grondslag ligt.
1. De speculatie, die het scheppen van
inkomen zonder arbeid ten doei heeft, den
kop in te drukken. In tijden, waarin de
staat op ieder gebied van het bedrijfsleven
er naar streeft, de prijzen stabiel te hou
den. kan het niet worden geduld, dat een
groep speculanten de koersen aan de beurs
telkens verder naar boven drijft. De prijs-
disciplinc, die de staat van iedereen zon
der onderscheid eischt, moet ook gelden
voor de beurs.
2. Den kleinen fona-fide bezitter van
effecten te behoeden voor de misleidende
uitwerking, welke de hooge koersen op hem
konden uitoefenen en het hem ook in de
toekomst mogelijk te maken de belegging
van zijn spaargelden, voor zoover deze in
aandeelen geschiedt, op een reëele basis
te doen plaats hebben.
3. Den beurshandel in stand te houden;
zulks in het belang van een geregeld kapi
taalverkeer en van de bij den beurshandel
betrokken personen, waarvan een gedeelte
by het sluiten der beurs broodeloos zou
worden.
Het is te betreuren, dat er in Nederland
onverantwoordelijke elementen zijn. die
achtereenvolgens eeu serie maatregelen
noodzakelijk maakten en thans tot het af
kondigen van de bovengenoemde verorde
ning aanleiding gegeven hebben.
In het jaarverslag van de Nederlandsche
Bank heb ik in my'n kwaliteit van presi
dent dier bank in het bijzonder gewezen
op de koerswaardeering van Indische aan
deelen, die men inderdaad slechts als een
uiting van pathologische speculatienei
gingen kan bestempelen.
De verordening, die thans is gepubli
ceerd. schept een wapen tegen de groote
speculanten, een wapen, dat tegen hen on
barmhartig zal worden gehanteerd, zoodra
zulks noodig is. Deze speculanten hebben
de mogelijkheid zich van het nemen van
sancties vrij te houden, door tijdig dat ge
deelte van hun bezit af te stooten. dat hun
totaal aan inkoopen sinds 31 December
1941 tot 100.000.of daarboven heeft
doen stijgen, berekend naar de geldende
koersen op den laatsten beursdag vóór den
eersten van de maand November en vol
gende maanden. De redelooze opeenhooping
van aandeelenbezit in handen van groote
speculanten zal op deze wijze worden ver
meden en daarmede zal materiaal aan de
markt worden gebracht, dat den bona-fide
kleinen belegger voor zijn spaarpenningen
een behoorlijke beleggingsgelegenheid
waarborgt. Deze kleine belegger heeft van
de verordening hoegenaamd niets te vree
zen. want de Nederlandsche Bank en het
departement van financiën, die de uitvoe
ring der verordening zullen hebben te han-
toeren, zullen doelbewust die personen tref
fen, die naar hunne meening, door het
aankoopen de beurs trachten te ontwrich
ten.
De sanctie kan daarin bestaan, dat men
deze groote bezitters dwingt om hun bezit
aan de Nederlandsche Bank te koop aan te
bicden tegen den koers van 2 Maart 1942,
waarop dc meeste koersen ongeveer hun
laagste peil na de bezetting van onze ge-
bicdsdeelen in Oost-Azië door Japan, be
reikten. De Nederlandsche Bank kan aldus
tot de orde geroepen bezitters dwingen de
ze minimum-opbrengst te beleggen in
staatspapieren, die in een apart depót bij
dc Nederlandsche Bank worden gegeven,
en waarover de bezitter alleen met mijn
toestemming zal kunnen beschikken.
Teneinde personen, die geneigd zouden
zijn om deze bepalirtgen te ontduiken, te
kunnen achterhalen, is het bankgeheim ten,
aanzien van dergelijke effecten-transacties
opgeheven en kan de secretaris-generaal
van bijzondere economische zaken van
credict-instituten alle inlichtingen ver
langen, die hij wenscht.
Personen, die op het ontduiken van deze
bepalingen betrapt worden, kunnen be
straft worden met gevangenisstraf tot 5
iaar en /of een geldboete in onbeperkte
hoogte. De secretaris-generaal van het de
partement van justitie, die bii het tot stand
komen van deze verordening zijn volle me
dewerking heeft verleend, kan den econo-
mischen rechter het berechten van derge
lijke personen opdragen.
HET DRiEMOGENDIIEDEN-
PACT.
Bs. Morgen zal het driemogendheden-
pact twee jaar oud zijn. De wereldpolitieke
driehoek BerlijnRomeTokio kan met
groote voldoening dezen verjaardag vieren,
want het pact is in deze tijdspanne onge
twijfeld aan een zware belastingsproef on
derworpen cnkrachtig genoeg geble
ken; ja het is zelfs gesterkt.
De groóte doeleinden waarmede dit pact
werd afgesloten zijn van wereldrevolutio
nairen aard. Zij rekenen af met een toe
stand die onhoudbaar geworden was. Daar
toe is echter noodig. dat zware militaire
slagen worden toegebracht, want de partij
die tot op heden in het bezit was van alle
goederen en van alle mogelijkheden om
zich goederen en macht te verwerven, geeft
zich niet gemakkelijk over; zij zet, als het
moet, graag de machten der hel in, om te
ontkomen aan het „gevaar", dat de volleen,
die tot dan toe niets bezaten, er in slagen
zouden rechtsgelijkheid te verwerven.
Het internationaal complot van Joden en
Anglo-Amerikaansche kapitalisten heeft in
den bolsjewiek Stalin en zyn trawanten geest
verwanten gevonden, waarmede zij zullen
probeeren Europa in vuur en bloed te doen
ondergaan. Maar al hun handelingen blij
ven tot machteloosheid gedoemd door de
kracht van het drieinogendhedenpact, want
waar is ook, dat de gezonde veerkrachtige
jonge volken, die er in vertegenwoordigd
zijn, een kracht kunnen ontwikkelen, welke
ongenadig afrekent met het afgeleefde sy
steem en in staat blijkt te zijn ook in de
toekomst de moeilijkheden, welke Haar in
den \yeg worden gelegd, op te ruimen.
Reeds is de mogelijkheid geschapen om
de groote opbouwende gedachten welke
destijds den stoot hebben gegeven tot de
oprichting van het driemogendhedenpact in
een aantal gebieden tot verwezenlijking te
brengen. De zegevierende opmarsch dei-
legers van Azië zoowel als van Europa, heeft
doeleinden bereikt, die de verwachting wet
tigen, dat de groote idee van dit pact haar
toepassing zal Kunnen vinden tot zegen van
ons werelddeel, maar ook om ons sterk te
maken tegen een vijand, die ons zou wil
len overvallen in een laatste wanhopige
krachtsinspanning, ofwel 't resultaat dat hij
militair niet bereiken kan, zou zoeken te
verwerven door terrorisatie van burgers en
vernietiging van onze kulluurobjecten.
Ook Nederland heeft aan den vooravond
van deze herdenking aanleiding tot dank
baarheid; al zullen velen daarvan nog niet
doordrongen zijn. Daarvoor rest ons de
troost, dat groote gebeurtenissen altijd bui
ten de massa om hun beslissing hebben ge
kregen. Nederland, dat in aanhankelijkheid
aan het oude, in streven naar behoud van
datgene wat niet te behouden was en waar
mede wij reeds jarenlang in steeds grooter
aart naar den ondergang voeren, aan den
.erkeerden kant staat: bij de in gemakzucht
afgeleefde volken; dat land zal, nu het zijn
heele bezit verloren heeft, juist van het
Driemogendhedenpact alles moeten ver
wachten.
De constructieve gedachten welke daar
in verwerkt zijn, zullen ons land in de ko
mende nieuwe wereldorde een goede plaats
bieden. Wij hebben ons, om haar te ver
werven, slechts in te spannen en volledig
te geven, maar dat is iets wat men van ieder
volk, dat nog waard is te leven, zonder
terughouding vergen mag.
Daarom gedenken wij den 27en Septem
ber met dankbaarheid en vreugde.
Arbeid in Duitschland.
Probleem der arbeidskrachten opgelost.
Berlijn, 22 Sept. (A.N.P.) De Rijkscommis
saris voor het gebruik der arbeidskj-achten,
Rijksstadhouder en Gouwleider Sauckel heeft
gisteravond ten overstaan van vertegenwoor
digers der pers verklaringen afgelegd over
zijn ressort. Terwijl de tegenstanders van
Duitschland oorspronkelijk hoopten door voe
dingsmoeilijkheden cn door een uitbreiding
van den oorlog de Duitsche arbeidskracht ge
leidelijk te doen verslappen, kan Duitschland
naar Sauckel zeide, thans beschikken over
voldoende arbeidskrachten, hoe lang de oor
log ook nog moge duren.
Ten aanzien van de voeding zeide de Rijks
commissaris, dat in Juni j.l. bijv. in den
Groot-Duitschen landbouw meer arbeids
krachten aan het werk waren dan in 1939.
Daarmede echter zoo ging Sauckel voort
is het probleem der arbeidskrachten prac-
tisch opgelost. Ondanks een belangrijk gecon-
centreerden tijd is de voortreffelijke Duitsche
oogst van dit jaar zonder moeilijkheden bin
nengebracht. zoodat daarmede een der be
langrijke verwachtingen der geallieerden, n.l.
Duitschland op het gebied van de voeding in
moeilijkheden te zien, definitief teleurgesteld
is. Evenals hier. heeft men ook op het gebied
van de bewapening een geweldig aantal bui
tenlandsche arbeidskrachten pan hc-t werk
gezet, omtrent welker aantal om begrijpelijke
militaire redenen geen nadere gegevens be
kend gemaakt kunnen worden.
Ongeveer vier weken geleden zoo verklaar
de Sauckel. heeft hij den Führor kunnen mel
den. dat de hem opgedragen taken betref
fende het gebruik van dc arbeidskrachten
ten uitvoer gelegd zijn. Het voornaamste ge
bruik van buitenlandsche arbeidskrachten,
zoó blijkt uit de verklaringen van den Rijks
commissaris verder, geschiedt in Duitschland
uit de bezette gebieden van de Sowjet-Unie.
De arbeiders van deze gebieden komen gaar
ne naar Duitschland en verrichten daar ge
willig hun werk uit dankbaarheid voor het
feit, dat het juk der bolsjewieken definitief
van hen is afgenomen. Zij verrichten hun
werk voor een deel met waarlijk schitteren
den ijver, weshalve ook de rijksminister voor
de munitie Speer in staat is geweest het
leverantlecredit voor de Duitsche weermacht
voor een deel belangrijk is overschrijden.
Sauckel verklaarde verder, dat de werk
willigheid van deze mannelijke en vrouwelijke
Russische arbeidskrachten er slechts op kan
berusten, dat het het bolsjewisme niet is ge
lukt deze menschen ten aanzien van de
wereldopvatting zoo te boeien, dat zij, die
ook thans nog, nu zij ter beschikking van
Duitschland staan, aanhangen, Uit dc uiteen
zettingen van den Rijkscommissaris blijkt
verder dat daden van sabotage onder de in
Duitschland arbeidende buitenlanders in ver
houding tot hun groote aantal, verwonderlijk
gering zijn. De Russische arbeiders worden,
aangezien zij volkomen in lompen gekleed
waren, in Duitschland van de noodfge kle
dingstukken voorzien, driemaal medisch on
derzocht. in kampen ondergebracht, die spe
ciaal voor hen volgens de bepalingen van
den Duitschen arbeidsdienst worden opge
richt, en krijgen hun voeding, die overeen
stemt met die van de Duitsche burgerbevol
king, waarbij ook speciale rantsoenen moge
lijk zijn. Millioenen arbeiders uit de vroeger
vijandelijke gebieden, zoo merkte Sauckel ten
slotte op, verrichten thans op deze wijze in
Duitschland een volledig geldige arbeids
prestatie. De kwestie van het gebruik der
arbeidskrachten is daarmede in Duitschland
opgelost.
Ktiox op inspectiereis.
De Amerikaansche minister van marine,
Knox, zal de Amerikaansche cn Geallieerde
steunpunten aan dc kust van den Atlanfi-
sehen Oceaan gaan bezichtigen De reis zal
hem voeren tot aan Natal en Brazilië.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, is
Knox reeds op zijn inspectiereis aangekomen
te Balboa in dc zone van het Panama-Kanaal.
Knox zal een bezoek brengen aan deb pre
sident en den minister van buitenlandsche
zaken van de republiek Panama on dc marine-
inrichtingen aan het Panama-kanaal bezichi
tigen.
