Haarlemsche Courant
Vierhonderd versterkingen voor
Toeapse gevallen.
Groote luchtaanvallen
op Malta.
Verhouding tusschen het Duitsche
en Nederlandsche volk toegelicht.
N.S.D.A.P. en N.S.B. op één front
'e Jaargang No. 241
jjoanemenl p. weeH 0,2», p. maand 1.1S, p. kwartaal S.IS,
iisc
'tja. eIke m m- meer 20 cent. Reclames dubbele prü*.
ijrsrtentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
j—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m.
,i Grafisch» Bedrijven Damlate.
lil Vi
p. post 3,73, losse nummers 6 cent. AdvertenUfin 3—13
Dinsdag 13 October 1942
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Bureau* Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soenda-
plrln 37. Tel. Directie 13082. floofdrcdactle 13054. Redactie 10600,
Administratie 10724. 14814. Soendapleln 12230 Postjlro 134338.
Directie PB. A. MEES I'. w. PEEREBOOM.
Wnd Hoofdredaoteuri J. V. BAUDEWTN».
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- i
Te Stalingrad werd een vijandelijke groep vernietigd.
Plaatselijke aanvallen aan Don front afgeslqgen.
Aan Ned. kust 5 Britsche
vliegtuigen neergeschoten
Het opperbevel ven de Duitsche weer-
ischt maakt bekend
De aan den weg naar Toeapse in
sloten vijandelijke strijdmacht werd in de
un gehakt. In felle berggevechten zijn
urmede de kern eencr Sovjet-gardedivisie
jismede deelen eencr divisie bergjagers
itrslagen Daarbij werden ruim 400 verster-
linjen ingenomen en talrijke gevangenen
i wapens als buit binnengebracht.
De zuivering van het op oerwoud lijkende
pbied van de laatste nesten van verzet is
pg aan den gang. Ten Zuiden van den
[erek mislukten tegenaanvallen van den
jand onder zware bloedige verliezen.
Te Stalingrad werd een vijandelijke
uep vernietigd. Artillerie van het leger
incht een vrij groot schip op de Wolga tot
aken. Gevechtsvliegers zetten de verwoes
ten van belangrijke spoorlijnen ten Oos-
- van de Wolga voort. Aan het front van
Don verijdelden de verbonden troepen
[tfscheidcne plaatselijke aanvallen en over-
ilpogingcn van Sovjets,
la den centralen en Noordelijken
jntsector werden bij succesvolle onder-
Biingen van verkenningstroepen en stoot-
icepen talrijke vijandelijke versterkingen
,r. haar bezettingen vernietigd.
.én Oosten van Leningrad werden
t laatste resten der over de Newa opge-
itmgen Sovjet-strijdkrachten over de ri-
i.;r teruggedreven.
Duitsche formaties gevechtsvliegtuigen
_ilien. Zondag overdag de bombardementen
9 de Britsche luchthases op de eilandves-
cg M a 11 a voort. Er werden uitgestrekte
■anden op parkeerterreinen en in vlieg-
ughangars waargenomen, rn luchtgevech-
•n boven het eiland brachten Duitsche
gers drie Britsche jachtvliegtuigen om-
Twee andere werden door bemannin-
van gevechtsvliegtuigen neergeschoten.
Uit Britsche vliegtuigformaties Üie
Zondag overdag op groote hoogte door-
8rongen naar de Noordfransche en de
Neder landsche kust schoten
Duitsche jagers zonder eigen verliezen
lijden vijf vijandelijke machines
neer.
storingsvluebten van Britsche vlieg^
sigen overdag boven Noord- en Noord-
«t-Duitsch gebied leed de bevolking ge-
jge verliezen. Boven de Noord- en.Oost-
t werden drie Britsche vliegtuigen des
lichts neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen Zon-
agnacht een belangrijke havenstad in
loordoost-Engeland met goed resultaat aan.
Het D.N.B. meldt: De Führer heeft Za-
idag in zijn hoofdkwartier ontvangen den
ïkenden Duitschen jachtvlieger kapitein
oachim Müncheberg en hem het Eikenloof
et Zwaarden bij het Ridderkruis van het
fzeren Kruis overhandigd. Müncheberg is
ans ruim 23 jaar oud en heeft reeds 125
landelijke vliegtuigen neergeschoten,
aarvan alleen 80 in den strijd tegen En-
ilsche tegenstanders aan het Kanaal en in
Middellandsche Zee, waardoor hij zich
tn bijnaam hee'ft verworven van „de jager
tm Malta".
Stalingrad.
Dc A. N. P.-correspondent tb Berlijn
leidt
In militaire kringen te Berlijn constateert
ien een afneming van de hevigheid der
olsjewistische tegenaanvallen aan het front
LEVEREIS JULLIE CHROOM
AAN DUITSCHLAND?
Pijnlijke vraag aan Turksche journalisten
in de V.S.
Duidelijk antwoord uit Turkije.
Van den Turkschen afgevaardigde Sadak.
m wiens uitlatingen de waar-de kan worden
tfgekend als van een woordvoerder van
tft Turksche ministerie van buitenlandsche
aten is in het hem toebehooren-de blad
Aksjam" een artikel verschenen, dat be-
.«king heeft op het- draadloos aan het
i!id „Yeni Sabah" gezonden bericht van
fn Turkschen journalist Yaltsjin, die zich
JP het oogenblik met een delegatie van
iirksche journalisten op" een rondreis door
nterika bevindt. Sadak schrijft:
De Turksche journalisten wej-den onmid
lellijk nadat zij voet op Amerikaanschen
»:em hadden gezet, aan een pijnlijk ver-
r onderworpen. Zij hadden niet eens tijd
zich in een hotel te verfrisschen. toen
taerikaansche collega's onder het voor-
•cndsel hen te willen begroeten in het
biel kwamen en vroegen: ,,Is het waar. dat
illie chroom aan Duitschland levert?" Van
*t eerste banket af hebben onze collega-'.1
ff', bespraaktheid de hartelijke en vriend-
Öiappelijke betrekking tusschen Amerika
8 Turkije behandeld. En toch was het
weer: ..Dat is alles goed en wel, maar
•at zeggen jullie over de kwestie van het
aroom?"
Wij vernemen, zoo schrijft Sadak. cit al-
door een lang telegram van Yaltsjin, dat
•3 waarschijnlijk yoor Amerikaansche re-
Wing via de radio heeft verzonden. Het is
"or ons moeilijk te begrijpen, dat de eerste
"aag. welke aan onze collega's in een ver
Xrwijderd land gesteld werd. een vraag
fcweest is naar den verkoop van een erts.
Wanneer wij chroom aan Duitschland
'•'erkoopen. dan ontvangen wij 'daarvoor
wapens, welke wij- zeer noo"ig hebben.
In pltats van ons te vrasen: ..Waarom
nebben jullie chroom geleverd''" had
den de Amerikanen kunnen zeggen:
~Wij hebben all? wapens gegeven, die
Jullie noodig had. jullie hebt er dus van
Duitschland geen meer noodig. Geeft
dus Duitschland ook jullie chroom niet".
Een dergelijke taal kan Amerika echter
niet spreke.
De Amerikanen weten beter dan wij,
W. men ons sedert drie iaren beloofd heeft
fcwat men om gegeven heef'.. Op •■'e vraag
i1" do Amerikanen aan onze journalisten.
dde het eenvoudige antwoord: „Gij wilt.
jfet Turkije s'"'-k is.en dat het verzet biedt
=3nde aanvallm s Waarmede9
Doordat Duitschland ons wapens geeft.
*henkt het ons tegelijkertijd ^en vertrou-
*fn in de rechte lijn van do Duitsche t»o-
'liek en levert het het krachtigste bewijs
Wor het feit. dat het niet van plan is Tur-
Mie te omsingelen".
van Stalingrad. Men houdt echter rekening
met de mogelijkheid, dat de bolsjewisten
hun ontlastingsaanvailen op grootere schaal
dan thans het geval is, zullen hervatten en
dat de verzwakking der aanvallen slechts
een gevolg is van omgroepeering of wel ver
band houdt met 't.ravitailleeringsvraagstuk
dat in zulk een uitgestrekt gevechtsterrein
uiteraard een groote rol speelt.
Wat de andere sectoren in het Zuidelijke
frontdeel betreft, hiervan is naast het front
van de Terek, waar Grozny met de omlig
gende olievelden tot het zwaartepunt der
Duitsche aanvallen vooralsnog alleen van
de lucht uit is geworden, het Noordweste
lijke deel van den Kaukasus weder meei
in het middelpunt der belangstelling komen
te staan.
Toeapse.
Van militaire "zijde wordt gemeld: In het
Noordwestelijke deel van den Kaukasus
strijden de Duitsche troepen om den uitgang
uit het gebergte. De bolsjewisten zijn zich
het groote gevaar bewust dat hun haven
plaats Toeapse dreigt door de van het Noor
den over het gebergte oprukkende Duit
sche troepen Zij ondernemen derhalve
zware tegen- en ontlastingsaanvailen, even
wel zonder succes. Daarbij moesten zij in
het kustgebied alle maar eenigszins be
schikbare eenheden, als etappetroepen,
technische bataljons en zelfs compagnies
gestraften in den strijd werpen. De Duitsche
aanval gaat eenter stelselmatig verder.
De uitwerking van de vernietiging der op
weg naar Toeapse ingesloten geweest zijnde
vijandelijke strijdkrachten op de totale
situatie aan het Zwarte Zee-front moet
worden afgewacht. De bolsjewisten hebben
tot nu toe over Toeapse nog steeds verbin
ding naar Soechoem en Batoem kunnen on
derhouden, doch thans dreigt deze te wor
den afgesneden, daar de Duitsche lucht
macht reeds met sterke formaties alle
transportbewegingen in het gebied van
Toeapse aanvalt. De onvoldoende verbinding
met kustschepen staat reeds sedert gerui-
men tijd onder controle van Duitsche motor-
torpedobooten.
Matige actie in N.Afrika
Ontploffing te Gibraltar.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
Matige activiteit van artillerie en verken
ningspatrouilles aan het Egyptische front.
Vier vijandelijke vliegtuigen werden ver
nietigd door het luchtdoelgeschut der land-
eenheden. Drie andere toestellen werden
neergeschoten in een gevecht door Duitsche
jagers.
Bombardementsvliegtuigen en duikbom
menwerpers van de As vielen Zondag over
dag en Zondagnacht de vliegvelden van
Malta aan, waarbij zij in achtereenvolgende
golven op de gestelde doelen afvlogen. Dr
escorteerende jachtvliegtuigen gingen suc
cesvolle gevechten aan met de vijandelijke
luchtmacht. Zes vijandelijke vliegtuigen
werden neergehaald door de Duitschers en
negen door de Italianen, die bovendien nog
verscheidene andere vijandelijke machines
doeltreffend 'met machinegeweren bescho
ten. Drie van onze toestellen zijn niet op
hun basis teruggekeerd. V
Een van onze duikbooten onder bevel
an den luitenant ter zèe Raul Galletti heeft
in het centrale bekken van de Middelland
sche Zee een vijandelijken onderzeeër ge
torpedeerd en tot zinken gebracht.
Het D.N.B. meldt: Aan boord van een in
Gibraltar aan de kade liggend Britsch koop
vaardijschip heeft zich Zaterdag een zware
ontploffing voorgedaan. Het schip stond
spoedig na de ontploffing in lichterlaaie en
werd, om te voorkomen dat de brand op
de goederenloodsen zou overslaan, door
verscheidene sleepbooten naar het midden
van de haven gesleept, waar het met de
lading in de diept^ verdween.
Over de oorzaam'an den brand bewaren
de Engelsche autoriteiten het strengste stil
zwijgen. De Spaansche grensbevolking ech
ter vermoedt, dat het een daad van sabotage
is van de Engelsche matrozen, die tegen hun
wil gedwongen werden door de gevaren-
zóne te varen.
ARGENTIJNSCH-CHILEENSCHE
SAMENWERKING.
Buenos-Aires, 12 Oct. (A.N.P.) Tus
schen Argentinië en Chili worden bnder-
handelingen gevoerd inzake een ruil van
Argentijnsche benzine tegen Chileensche
kolen. Argentinië zou voornemens zijn on
geveer 10 millioen liter benzine aan Chili
te leveren.
Keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons mede,
dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en he
Legioen zich op onder-staande data bij de
genoemde-adressen kunnen vervoegen ten
einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op geves
tigd en wel speciaal voor hen, die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne
derland te vervullen, dat thans de mogelijk
beid bestaat om dienst te nemen in een
speciaal wachtbataillon. De opleiding vind'
in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit
bataillon ook in Nederland blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen kunnen zich ook diegenen
melden die tot de Germaansche-SS Neder
land (Nederlandsche SS) willen toetreden
14 10.42 10 00 uur. Groningen, Concerthuis
Poelestraat.
1 "1" uur, Assen. Dienstgebouw
Vaart, Zuidzijde.
15 11.00 uur. Zwolle. School Turf
markt.
16 1 "1 11 uur, Deventer. N.S.D.A.P.. Park
weg 2.
17 1 - 42 11.00 uur. Arnhem. Weverstr. 16b.
1810 42 14.00 uur, Venlo. Deutsches Haus.
Emmastraat.
19.10.42 ll 00 uur. Eindhoven. Huis Maria,
Kruisstraat.
20.10.42 11.00 uur. Den Bosch. Hotel Noord-
Brabant. Markt 45.
21.114? 10.00 uur. Tilburg, Werkliedenver-
eeni^in". Tuinstraat 68.
2] 4*> H.00 uur, Rotterdam, Deutsches
Haus.
22 1 42 10.00 uur, Amsterdam, School
Ieoenweg 13.
22.10 42 17.00 uur. Utrecht Wehrmachtheim
Mariaplein.
23.10.42 10.00 uur. Den Haag. Café den Hout
Bezuidenhoutscheweg.
24.10.42 11.00 uur. Amersfoort, Dienstge-
gebouw Kapelweg.
Onlusten in IVoor d-Ierland
wederom uitgebroken.
Regeeringsoverleg met Londen.
Op het Engelsche politiebureau te Belfast
is opnieuw een bomaanslag gepleegd, waar-
oij verscheidene Engelsche agenten ge
wond werden. Na de ontploffing kwam het
tot urenlange schietpartijen tusschen Ier-
sche nationalisten en de politie. De regee
ring van Noord-Ierland heeft voor een deel
van Belfast een uitgaansverbod afgekon
digd. Er zijn talrijke arrestaties verricht.
Sedert Zondag bewaken Britsche troepen,
met geweren en machinegeweren gewa
pend, de Westelijke toegangswegen van
Belfast.
In de nacht van Zaterdag op Zondag zijn
in de hoofdstad van Noord-Ierland betoo
gingen gehouden. Talrijke, arrestaties zijn
verricht.
De toestand in Noord-Herland heeft
een zoodanig dreigend karakter aange
nomen. dat de Noord-Iersche regeèring
thans met Londen nieuwe onderhande
lingen voert, om in samenwerking met
Londen een verscherpten striid te voe
ren tegen nationalistische Iersche ele
menten. Alle maatregelen, welke tot
dusver genomen zijn -om de nationalis
tische Iersche beweging in Noord-Ier
land te onderdrukken, zijn vergeefsch
geweest.
Deze maatregelen bestonden uit massa
arrestaties. vervolging van alle ook maar
nauwelijks verdachte Noord-Ieren, huis
zoekingen in geheele stadswijken, zeer
strenge controle van de grens tusschen
Noord- en Zuid-Ierland. enz. Waar open
lijke demonstraties der nationalistische
Iersche beweging werden gehouden, heeft
de Noord-Iersche politie en in het bijzonder
de Britsche soldaten van hun vuurwapens
gebruik gemaakt. Nauwkeurige gegevens
over den omvang van de bloédige verliezen
der nationalistische Ieren ziin niet te krij
gen. Men raamt deze verliezen echter op
enkele honderden personen.
In weerwil van dit optreden is het de
Engelsche resp. de Noord-Iersche regeering
tot dusver niet gelukt den haard van on
rust te ontdekken. Alle tot dusver verrichte
arrestaties hebben niet tot het gewenschte
doel geleid. De bewering der Engelschen,
dat het niet mogelijk is de nationalistische
Irsche beweging in Noord-Ierland in de
kiem te smoren, omdat de hoofdpersonen
ich aan gene zijde van de grens, dus in den
'rijstaat Ierland ophouden, wordt met het
oog op de bijzonder strenge grenscontrole
nauwelijks geloofd.
De gebeurtenissen op Sercq.
Duitsche ooggetuigen spreken twee
Britsche beweringen tegen.
Uit de verklaringen van de beide overle
vende Duitsche soldaten, die er in zijn ge-
daag^ op het eiland Sercq uit Engelsche ge
vangenschap te ontsnappen, ziin nieuwe bij
zonderheden bekend geworden, welke de
nfficieele verklaring der Britsche regeering
van 10 October logenstraffen.
De Engelschen hebben, zooals bekend
beweerd, dat zij de handen van de Duitsche
soldaten geboeid hebben om te bereiken,
dat de mannen, welke met hun gevangen
neming belast waren, hen door hen onder
de arm te nemen, konden wegvoeren. Hier
tegenover staat, dat de beide Duitsche sol
daten bij hun verhoor hebben verklaard,
dat zij n i e t onder de arm werden geno
men. De vijf Duitsche gevangenen werden
door telkens twee Engelschen geboeid en.
weggeleid, waarbii telkens één gevangene
alleen voor twee Engelschen moest loopen.
De door de Engelschen voor den terugtocht
gebruikte weg liet slechts op enkele plaat
sen toe, dat drie personen naast elkaar
liepen.
De Britsche regeering heeft in haar ver
klaring den moord op de weerjooze Duitsche
gevangenen verder gemotiveerd door het
feil, dat de gevangenen op weg naar de boo
ten gevoerd moesen worden langs kazernes,
welke door Duitschers waren bezet. Ook
deze bewer'ng is onjuist. Van de plaats,
waar <ie vijf Duitsche soldaten gevangen
genomen werden tot aan de aanlegplaats
der booten, liep dc terugtochtsweg niet
langs een kwartierruimte en ook niet laags
andere gebouwen. Het eenige gebouw in de
omgeving van 100 meter was een klein, on
bewoond en bouwvallig huis, waarin nog
nooit troepen hebben gehuisd.
Sowjet-Unie zendt gezanten
naar Australië en Canada.
Noor de Britsche nieuwsdienst uit Can
berra meldt, heeft de Australische minis
ter van buitenlandsche zaken. Evatt. ver
klaard. dat de Sovjet-Unie en Australië
gezanten zullen wisselen. Evatt zeide. dat
deze gebeurtenis een teeken is van de ..bij
zondere vriendschap tusschen de beide Pa-
cificmogendheden".
De eerste Sovjetgezant in Canada. Goesef.
is te Ottawa aangekomen om ziin werk
zaamheden te beginnen. Hij werd verwel
komd door de Canadeesche delegatie on
der leiding van den premier. Mackenzie
King.
Wat Churchill denkt over den
terugslag der luchtaanvallen.
En wat het grootste probleem der
Geallieerden vormt.
Churchill heeft Maanda? te Edinburgh
een rede gehouden, waarin hij de algemeene
oorlogssituatie behandelde en o.m. ver
klaarde. dat Duitschland „zeer kleine" po
gingen zal doen om zware luchtaJnvallen te
ondernemen op Engelsche steden als „ver
geldingsmaatregel" voor het bombardeeren
van Duitsche steden.
Engeland zal, zoo zeide Churchill, het
bombardeeren van Duitsche steden tot aan
het einde van den oorlog voortzetten.
Hjj'lanceerde de bewering, dat de neder
lagen der Geallieerden slechts étappes naar
de overwinning zijn. maar dat alle overwin
ningen der As tot de ineenstorting leiden.
Den Duitschen veldtocht in Rusland noem
de Churchill er een van den tweeden rang,
die tot dusver een duidelijk fiasco is, waar
bij hij den nadruk legde op „tot dusver".
Als saldo van zijn militair ovérzicht
merkte Churchill op: Als men beide zijden
overziet en goed en kwaad met dezelfde
rust tegen elkaar afweegt, moeten wij con-
stateeren, dat wij een moeilijk, somber
oogenblik in den oorlog hebben bereikt. Wij
staan nog steeds tegenover doodelijke ge
varen. Oorlogsmoeheid, zelfvoldaanheid, on-
eenigheid en strijd over bijzaBfen benadee-
ien slechts onze kansen voor de toekomst
Wij*moeten elkaar allen tot de uiterste
grens van onze kracht aanvuren.
De duikbootoorlog vormt nog altijd
het grootste probleem voor de Geal
lieerden, doch men hoopt dit probleem
te boven te komen door de offensieve
en defensieve maatregelen en door den
aanbouw van nieuwe schepen.
Tijdens de bijeenkomst waar Churchill
zijn rede hield, is hij benoemd tot eere
burger van Edinburgh.
Verlies van 3 kruisers door V.S.
toegegeven.
In slag bij de Salomonseilanden.
Volgens den Britschen nieuwsdienst
heeft het Ametikaansche ministerie van
marine medegedeeld, dat drie Ame
rikaansche zware kruisers op 8 en 9
Augustus bii de Salomons-eilanden ziin
gezonken, gelijktijdig met den Austra-
lischen kruiser Canberra. De Ameri
kaansche kruisers zijn de Quincy. de
Vincennes en de Astoria, alle drie met
een waterverplaatsing tusschen 9000 en
10.000 ton.
Amerikaansch garnizoen op de
Bahrein-eilanden
Berlijn: Uitverkoop van Empire
gaat voort.
Op de Bahrein-eilanden in de Per
zische golf zou een Amerikaansch gar
nizoen worden gelegerd met het mo
tief, dat de economische belangen der
Ver. Staten daar thans grooter zijn daji
die van Engeland.
In politieke kringen te Berlijn trekt dit
bericht sterk de aandacht, daar het den
uitverkoop van het Britsche rijk belicht. Bij
de beöordeeling mag inderdaad niet worden
vergeten, dat de Bahrein-eilanden het
knooppunt vormen in het spreekwoorde
lijke „Suezkanaal van de lucht", dat sinds
1923 de belangrijkste basis vormt op den
luchtweg «ïaar Indië, Wat Aden aan de
Roode Zee is voor den zeeweg naar Indië,
is Bahrein aan de Perzische Golf voor den
luchtweg naar de kroon van het Empire.
De economische en militaire beteekenis der
eilanden is thans nog aanzienlijk grooter ge
worden door de oliewinning ter plaatse.
Britsche vliegtuigen en kruisers konden hier
om zoo te zeggen aan de bron tanken.
Wie de Britsche politiek in het Naburige
en Verre Oosten heeft gevolgd, wist wel
naar men te Berlijn verklaart dat de En
gelschen dezen post op den weg naar Indië
niet zoo gemakkelijk uit handen zouden
geven. De Sovjet-Russische aspiraties zijn
hun eens buitengewoon onaangenaam ge
weest, Thans hebbeir de Amerikanen den
Russen het werk uit d? handen genomen. De
uitverkoop gaat dus voort.
260 GOUDMIJNEN IN DE V.S.
STILGELEGD.
Naar uit New York wordt gemeld, heeft
het Amerikaansche oorlogsproductiebureau
de stillegging bevolen van in totaal 200
goudmijnen. Deze maatregel werd genomen,
om de hierdoor vrijkomende arbeiders in
andere bedrijven te werk te kunnen stellen.
Thans ook te Ankeveen een
jongen vermist.
Dit is het vierde geval.
Na de verschillende gevallen van
vermissing van kinderen in het Gooi is
thans de vermissing bekend geworden
van den 17-jarigen Victor J. van Laere
te Ankeveen. Deze jongen is op 24 Sep
tember j.l. per rijwiel naar Hilversum
gegaan om enkele boodschappen te
doen en is sindsdien niet teruggekeerd.
Hij had slechts zijn persoonsbewijs bij
zich.
Alle nasporingen waren tot nu toe tever
geefs. Misdrijf wordt vermoed. Het signale
ment van den knaap luidt: lang 1.65 M..
flink postuui-. bleeke gelaatskleur, donker
uiterlijk, donkerblond haar, breede mond.
E latte neus, gaaf gebit, gestreepte grijze
roek, grijze lange winterjas, en rubber
knielaarzen. Hij was blootshoofds.
REDE VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS.
Oorlogsnoodzaken bemoeilijken het streven om
dit volk te winnen voor het nationaal-socialisme
Bij onze vrijwilligers. Al zün dc moeilijkheden dikwijls groot, toch mag het nooit
\oorkomen. dat de mannen zonder eten blijven. Hier wordt in speciaal voor dit doel
vervaardigde ketels warm eten vervoerd. (SS P-K. Gösling-O-H-PJi. c)
De rantsoenen blijven
gehandhaafd.
Met de oprichting van het Arbeitsbereich
der N.S D A P. in Nederland welke in Oc
tober 1940 in een plechtige bijeenkomst te
Utrecht voltrokken werd. werden aan de in
dit land wonende Duitsche volksgenooten
nieuwe plichten van verantwoordelijkheid
opgelegd, die de Rijkscommissaris. Rijks
minister Seyss-Inquart, destijds samenvoegde
in het gebod: een voorbeeld te zijn van de
nationaal socialistische volksgemeenschap in
de Germaansche levensruimte. Dat deze op
roep niet onbeantwoord is gebleven, doch tot
richtsnoer geworden is van denken en han
delen der partijgenooten. werd aan het Ar
beitsbereich der N.S.D.A.P. uit be%-oegden
mond bevestigd, toen het Zondag naar aan
leiding van den tweeden verjaardag der op
richting van het Arbeitsbereich, te Arnhem
op een werkconferentie bijeenkwam. In een
grootsch opgesteld overzicht van de gewel
dige gebeurtenissen onzer dagen wees de
Rijkscommissaris op de plichten der in Ne
derland wonende Duitschers, waarbij hij aan
de dankbetuiging voor het tot dusver ver
richte werk de aanmaning verbond om op
den ingeslagen weg voort te gaan.
Het bruine kleed van den nationaal-socia-
listischen strijder, dat ook naar buiten getui
genis aflegt van de saamhoorigheid der vol
gelingen van Adolf Hitler, beheerschte het
beeld van de zaal in „Musis Sacrum", terwijl
op de tribunes naast de leden der organisa
ties en afdeelingen ook de ledert der N.S
Frauenschaft hadden plaats genomen De bij
eenkomst werd geopend met een herdenking
der dooden. De leider van het Arbeitsbereich
der N.S.D.A.P., Hauptdienstleiter Schmidt,
sprak het openingswoord, waarbij hij o.a
zeide:
„Twee jaren zijn er verloopen, sinds de
Führer lj£t bevel gaf tot oprichting van het
Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. tn Nederland
Op 27 October 1940 nam U, mijnheer de Rijks
minister, uit handen van Gouwleider Bohle
de buitenlandsche organisatie in Nederland
over en gaf u aanwijzingen tot inrichting van
het Arbeitsbereich Ik heb die opdracht op
mij genomen en heb daarbij den steun onder
vonden van de mannelijke en vrouwelijke
partijgenooten, en ik geloof thans na twee
jaren te kunnen constateeren: de nationaal-
socialisten, de Duitsche volksgenooten in Ne
derland zijn tot een eenheid saamgesmeed
Nadat het jaar 1939'40 een der zwaarste voor
de Duitschers in Nederland geweest was,
kwam de' tijd, waarop opnieuw voor den strijd
moest worden aangetreden. Wij weten thans,
hoe noodzakelijk het was, dat wij juist dien
eersten tijd goed hebben besteed. Immers
reeds het jaar 1941 zag ons voor de groote be
slissing geplaatst. Toen moest de Rijkscom
missaris de Nederlanders toeroepen, vóór of
tegen ons te zijn. Thans kunnen wij zeggen,
dat onze organisatie hecht gegrond is De
Winterhilfe, de N.S.Vde Frauenschaft, de
Dienstgruppen, het Arbeitsfront. de Hitler-
jugend vooral, overal zijn de organisaties zoo
stevig gevestigd, dat elke taak, waarvoor de
Rijkscommissaris ons plaatst, kan worden
vervuld.
Wij hebben destijds de opdracht gekregen,
hier in het bezette Nederlandsche gebied een
voorbeeld te zijn van nationaal-socialisme.
Dat hebben wij 'gedaan. In alle dorpen en ste
den van Nederland zijn de Duitsche nationahl-
socialisten aangetreden en hebben zich over
al voorbeeldig ter beschikking gesteld.
Rede Rijkscommissaris.
Vervolgens richtte de Rijkscommissaris, in
een grootsch opgestelde redevoering, den
blik op den grooten samenhang van het ge
beuren van onzen tijd, om daaruit de conse
quenties te trekken voor de Duitsche houding
ip het Nederlandsche gebied. Allereerst maak
te hij de moeilijkheden duidelijk, die in den
weg staan aan de oplossing der taken in dit
land Zonder in het kader der partijor^anisa-
tie van Duitschland te staan, waar de verant
woordelijkheid jegens het volk gegeven is op
grond van de aanspraak op de totale leiding,
dragen de partijgenooten in Nederland toch
de verantwoordelijkheid voor alles, wat in
dit land gebeurt, niet alleen jegens Duitsch
land. maar ook ten aanzien van de mensehen
in dit land, aangezien wij te doen hebben met
een biologisch en naar het ras tot ons behoo-
rènd volk. dat wij een nieuw volksch Europa
willen binnenleiden Tot dit doel moeten de
politieke krachten gewekt worden, die de
grondslagen moeten vormen voor den nieuwen
opbou«v. waarbij echter de voornaamste taak
der bezettingsmacht, zorg te dragen voor
orde en rust in de bezette gebieden, niet mag
worden geschaad. Ook al staat men nog in
breede kringen van dit land vreemd en afwij
zend tegenover de nationaal-socialistisehe ge-
dachtenwereld. de verplichting blijft toch be
staan om deze kringen onder alle omstandig
heden te winnen en de krachten van dit land
te mobiliseeren. Het door harde oorlogsnood
zakelijkheden gedwongen in grijpen in de Ne
derlandsche levenssfeer bemoeilijkt onze taak
om de bewoners van dit land bij te bdengen
wat het nationaal-socialisme beteokent en
wat het wil. Uit de bekrompenheid der klein
zielige beschouwing, waayin de Duitsch-Ne-
derlandsche verhouding blootgesteld is aan
den last van goedkoope verdachtmakingen,
bracht de Rijkscommissaris de tusschen beide
landen ontstane spanning op het niveau van
de groote politieke ontwikkeling, door. zonder
verwijten te willen ^uitspreken, te constatee
ren, dat Nederland profijt trok uit de situa
tie. waaronder het Duitsche volk in het nauw
gedreven en bedrukt, geleden heeft, dat Ne
derland politiek en economisch gezien aan den
anderen kant %-an de barricade heeft gestaan
en dat de geheele nood van het Duitsche volk
sedert tientallen van jaren, niet pas van den
wereldoorlog af, het Nederlandsche volk als
profijttrekkende ten goede is gekomen. Im
mers zelfs de Duitsche arbeider moest, naar
de Rijkscommissaris als voorbeeld verklaarde
ertoe bijdragen de rente voor de Nederlan
ders te garandeeren. doordat hij gedwongen
was de in de Nederlandsche koloniën met
goedkoope arbeidskrachten vervaardigde pro
ducten met prestatie van hooge waarde te be
talen.
In aans)
commissal
winter, dien hij een beproeving van het Duit
sche volk noemde, een beproeving, die slechts
hem ten deel valt. die door de geschiedenis
tot iets groots is uitverkoren.
In den strijd met het Oostelijk gebied zijn
er twee persoonlijkheden geweest met geniale
plannen, die reeds eenmaal deze zaken ter
hand hebben genomen. Zij zijn beiden ge
strand. De eene was Karei II, die ten tijde
•an Peter dc-n Grooten don Russischen win
ter met zijn leger niet heeft doorstaan en die
bij Poltawa verslagen is. De tweede was Na
poleon. wiens lot bekend is. De derde, dien
het lot op dezer, weg geplaatst heeft, is Adolf
Hitler met het Duitsche volk. Hij en de Duit
sche soldaat hebben den winter doorstaan.
Als voorbeeld voor de offervaardigheid, die
een hechten band heeft gesmeed tusschen
front en vaderland, noemde de Rijkscommis
saris het wolgeschenk. Voor deze offervaar
digheid zeide hij allen Duitschen volksgenoo
ten in Nederland dank In hel bijzonder zeide
hij dank aan den leider van het Arbeits
bereich. Hauptdienstleiter Schmidt, dien de
rijksminister den besten man noemde, dien
men zich kon wenschcn „Wanneer ik in het
Arbeitsbereich", zoo zeide de Rijkscommissa
ris; „mijn belangrijkste corps medewerkers
zie, dat de Führer mij gegeven heeft, dan zij»
gij. partijgenoot Schmidt, mijn belangrijkst*
medewerker bij het bereiken der doelstellin
gen. die de Führer ons gegeven heeft en bo
vendien zijt gij mijn goede vriend geworden."
Voorts bracht dc Rijkscommissaris dank aan
het corps politieke leiders wien hij de erken
telijkheid van den Führer overbracht, waarbij
hij uitdrukking gaf aan zijn vertrouwen, dat
allen zullen volharden op de plaats, waarop
zij gesteld zijn. In dit verband zeide de Rijks
commissaris dank aan de kameraden in de
Limburgsche steenkolenmijnen, die daar een
voorbeeld geven. Hij stelde in het vooruit
zicht. dat de verbeteringen, die toegestaan zijn
aan den Duitschen mijnwerker, in de sociale
voorziening eens ook uitgebreid zullen wor
den tot de in Nederland werkende mijnwer
kers, zoowel Duitschers als Nederlanders.
Rantsoenen blijven gehandhaafd.
Betreffende de kwestie van de levensmid
delenvoorziening in Nederland merkte da
Rijkscommissaris op. dat het vroeger opge
stelde beginsel, dat de Nederlanders evenzoo
behandeld moeten worden als de Duitschers,
thans moet achterstaan bij het gezichtspunt
van de prestatie. Rechtsgelijkheid eischt ge
lijke prestatie, gelijke verplichting en gelijke
verantwoordelijkheid Wanneer thans de
Duitsche arbeider in Duitscheland niet slechts
een plus aan arbeid presteert, maar boven
dien zijn bloed op het spel zet. heeft hij een
vergoeding noodig. Het is derhalve slechts
recht en billijk wanneer men den Duitschen
volksgenoot in Duitschland. die deze pres
tatie levert, die vereffeqjng geeft. Wanneer
de Nederlander op geen andere wijze bij
draagt tot het groote gebeuren onzer dagen,
dan dat hij iets minder te eten en minder
kolen krijgt, dan is dat nog steeds een be
scheiden bijdrage, gezien de grootte der pres
taties, die thans door het Duitsche volk wor
den volbracht.
(Vervola op paq. 2)
".sluiting hierop herinnerde de Rijks-
lafis aan den vorigen zwaren oorlogs-
WINTERHULP.
Bs. De lijstencollectes voor Winterhulp
■ormen een leerzaam en kostbaar historisch
materiaal. Leerzaam, omdat wij cr door op
de hoogte worden gesteld waar de behoeftige
Nederlander zijn vrienden zoeken moet, kost
baar historisch, omdat hier een en ander vast
gelegd wordt op een wijze, die later van groot
belang zal blijken te zijn.
Wie met de lijsten langs de deuren gaat,
doet ervaringen op, in het licht waarvan de
mentaliteit van velen uit het Nederlandsche
volk scherp wordt afgeteekend, terwijl de
opbrengst der collecte niet minder veelzeg
gend is.
Men zou nu mogen aannemen, dat wel
gesteld Nederland, doordrongen van de om
standigheid, dat het leven in dezen tijd wel
héél erg duur is immers de zwarte handel,
wnarin zij zich iederen dag weer van het
noodige voorzien, leert hun dit duidelijk
begrijpen zal, dat ook de arme zijn zorgen
heeft en dat zij hem dus de giften, die aan
Winterhulp onthouden worden, op andere
wijze moesten doen toekomen, maar wie zóó
denkt, denkt verkeerd.
Het blijkt telkens en telkens weer bij Win
terhulp, dat het verzuim op deze wijze niet
wordt hersteld men geeft niet aan Winter
hulp, „omdat het initiatief destijds van de
Duitschers is uitgegaan" en men geeft ook
niet op andere wijze, omdat nu eenmaal aan
de democratie ieder begrip van gemeenschaps
gevoelen ontbreekt. Men voelt de plicht niet
om te geven, omdat men nu eenmaal de
rme niet ziet als een volksgenoot. De demo
raat denkt en voelt in klassen en een klasse
die lager is dan de zijne laat hem ijskoud.
De eenige nood van dezen tijd, die hij kent,
is de eigen „nood"; daarin bestaande, dat
hij zorg moet dragen, wat zijn voorziening in
het materieele betreft, zooveel mogelijk den
toestand van vóór den oorlog te benaderen.
Dat dit gaat ten koste van den arme. wiens
gift hij reeds aan Winterhulp onthield, zal
hem een zorg zijn en daarom zien wij nu den
toestand ontstaan, dat de arme landgenoot
slachtoffer wordt van een boycot die tegen
den bezetter gericht is.
Den bezetter raakt men Overigens aller
minst. In zijn Winterhulp is voorzien door een
offervaardigheid welke voor Nederland
sprookjesachtig mag heeten Op politiek ter
rein beïnvloedt men de zaak al evenmin,
want het werk wordt evengoed doorgezet, zij
het dan dat nu één klasse der bevolking voor
het geheele offer moet opdraaien. Het eenig-
ste doel. dat de heeren bereiken is, dat de
arme datgene minder krijgt wat zij in hun
portemonnaie houden
Wij hebben dezer dagen gelegenheid ge
vonden om te wijzen op het feit. dat de kleine
man weinig of geen binding aan het vader
land had en dat van een zich veilig voelen ir*
den schoot der volksgemeenschap onder de
democratie geen sprake kon zijn; welnu, hier
is dezelfde factor aan het werk, die tot ge
volg heeft gehad, dat de kleine man zich zoo
verlaten voelt. Niettemin dient erkend te
worden? dat er kentering komt. In de krin
gen der gesteunden en in het algemeen bij
den kleinen man is het goede begrip bezig
zich^ baan te breken. Men beseft daar waar
het om gaat en men heeft reeds lang gezien
waar de hulp vandaan komt en waar niet.
De opbrengst der collecteljjsten in arbeiders
buurten wiist dat uit Velen geven van hun
-irmoed wat er van af kan en de collectant
s er steeds welkom Zoo verwijdert de beter
gesitueerde Nederlander, de-man die in deze
dagen zoo diepgaand écht Nederlandsch voelt,
ich steeds verder van de volksgemeenschap.
Winterhulp mag nu voor hen de steen des
anstoots zijn. de dag is echter niet veraf
meer. dat zij de herinnering aan hun tegen
woordige houding tegenover Winterhulp zul
len zien als aanklacht tegen een handeling
die met de aanduiding egocentrisch en on-
aderlandsch. niet te scherp is gekarakte
riseerd.
