Haarlemsche Courant
Stalingrad:
fNog enkele vierkante kilometers.
Amerika's kansen in den
tonnagewedloop.
Groote Sowjet-concentraties
bij Rzjef gedecimeerd.
Rust aan het Egyptische
front.
287e Jaargang Nö. 247 x
jbonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal S,«,
#»neo p. post 3,73, losse nummers 8 cent AdvertentiSn 3—1»
p.m. 3.— elke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele prijs.
jdvertentJeabowiementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
jdltie 3—15 tn-m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. I cent p. m.m
piij.i Grafische BedrUven Damlate.
Dinsdag 20 OctoSer 1942
Whd Hoofdredacteuri 3. V. BAÜDEWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
VerschUnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Bureaus Baarlept Groots Houtstraat 93, BUkantoort Soendas
plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15054. Redactie 10800,
Administratie I072t 14828, Soendapleln 12230. Postgiro 13495S,
Dtractie PB. A. MEES - r. W. PEEREBOOM.
1791
Tijdens strijd in modderpoelen vijandelijk contact met Wolga-
oever geheel afgesnedenRivierverkeer practisch stilgelegd
Veroverd terrein gezuiverd. De rfRoode Octoberonder vuur.
-Boschbranden in den
Kaukasus-
Verdun - Stalingrad
De A.N.P.-correspondcnt te Berlijn meldt:
De nog overgebleven verdedigers van
f 3! tjalin.grad rijn op een klein gebied van ten
\R ioogste eenige vierkante kilometers oppcr-
[lakte samengedrongen en met de troepen
ip den Oostelijken oever van de Wolga
icbben zij geenerlei verbinding meer. door-
|>t de Duitschers deze rivier op alle punten
i het stadsgebied bereikt hebben.
De herfstregens, die den grond thans
jveral aan het front in een dikke modder-
rij veranderen, waarmede de bolsjewisten
ltijd nog beter overweg kunnen dan de
Juitschers en hun bondgenooten, zullen,
N aar men in militaire kringen te Berlijn
w-klaart, den definitieven val van Stalin-
rad geen half uur kunnen vertragen.
Jlü
De Wolga kunnen de bolsjewisten
alleen nog des nachts als scheepvaart
weg gebruiken en ook dan nog is het
een toeval, als een schip de Duitsche
bewakingsposten weet te passeeren.
Naar het Duitsche opperbevel meedeelt,
het weer slechter geworden, zoodat den
8en October de luchtmacht nabij Stalingrad
iog slechts in mindere mate kon optreden
ut bestrijding van de bolsjewistische ar-
jlerie op den Oostelijken oever van den
Folga. Met versterkte kracht moest de
luitsche artillerie het vuur op de vijande-
ijke stellingen in het laatste bolwerk der
abriek „Roode October" en het vertiieti-
ingsvuur op de bolsjewistische batterijen
oortzetten. Talrijke stukken vijandelijk
'w' eschut werden door voltreffers tot zwijgen
Br; ebracht.
6 Het opperbevel der Duitsche weermacht
w"|Daakt bekend
In het Westen van den Kaukasus
maakt de aanval vorderingen. Infante
rie heeft nieuwe hoogten stormender
hand genomen en heeft steil stijgende,
een met zes kazematten sterk g*forti-
ficerden en voor de verdere gevechts
leiding belangrijken t^erg genomen.
In Stalingrad is het tijdens de
aatste gevechten veroverde stedelijke en
ndustrieele terfceln gezuiverd van uiteenge-
revcn elementen. Het luchtwapcn heeft
loeien in en om Stalingrad en transport-
tewegingen en spoorweginstallaties der
lolsjcwiekcn ten Oosten van de Wolga aan-
evallen. Elf transporttreinen, o.m. twee
Öetreinen, werden vernietigd.
In den cpntralen sector hebben for-
lp, naties gcveqhtsvliegers en duikbommen-
iverpers wederom vijandelijke spoorlijn-
«wegingen met zichtbaar succes aangeval-
en. Een groot ravitailleeringskamp der
lolsjewieken werd in een geconcentreerden
uchtaanval zwaar getroffen.
Malta is door Duitsche en Italiaansche
Gevechtsvliegtuigen overdag en des nachts
ingevallen. Duitsche verliezen
Het D.N.B. verneemt van militaire zijde
net betrekking tot de z.g. reusachtige ver-
iezen der Duitsche weermacht tijdens de
jevëchten om Stalingrad:
Wederom worden de Duitsche verliezen
:an Engolsche zijde geweldig overdreven
>n tot verhooging van de geloofwaardigheid
,-ergeleken met de Duitsche verliezen voor
10 Verdun tijdens den eersten wereldoorlog.
,p !en dergelijke vergelijking is onjuist. Bij
Ci Verdun was de Duitsche doorbraakpoging
ia den val van de forten Vaux en Douau-
nont overgegaan in een uitputtmgsstrijd
ran grooten omvang en het Duitsche leger
n j rocht dertig weken een ongelijken strijd
i ran menschelijke kracht tegen een oVerwel-
Pl jigendc meerderheid van ijzer, staal en
nachines. Tegen Stalingrad kon de Duit-
«he weermacht in den aanval van vijf we
ien. behalve haar superioriteit in opleiding,
ten veelvoud van de modernste technische
:TV Dorlogsmiddelen in den strijd brengen en
ildus haar verliezen tot een minimum be
est ierken.
int Overigens worden de zoogenaamde reus
r.jichtige Duitsche verliezen tegengesproken
i ioor de bewering van vijandelijke zijde, dat
5 j de laatste dagen^dertïg Duitsche divisies
sti ersche troepen naar Stalingrad waren over-
.r. lebracht. Het gebruik van dergelijke troe-
lenmassa's was in gfeen enkel stadium van
en aanval op Stalingrad noodzakelijk en
ook niet mogelijk. Na het binnendringen
in de stad is de aanval overgegaan in hui-
24 lengevechten van afzonderlijke stoottroe
pen.
Het aantal van alle hierbij gebruikte
c. I troepen is nog in de verste verte niet zoo
rroot als de Aan vijandelijke zijde als Duit-
Khe verliescijfers gegeven getallen.
Bij Rzjef.
De troepenconcentraties achter het
Sovjet-Russische front in het gebied
van Rzjef, waarvan het weermachtbe-
richi sedert enkele dagen meldt, dat zij
door de luchtmacht gebombardeerd
worden, wekken den indruk, dat de
bolsjewisten plannen koesterden voor
een groot offensief, daar het hier om
een vrij sterke troepenmacht gaat.
ir;f Van contact met Duitsche landstrijd-
a krachten is nog geen sprake en tot dusver
buien tot wolkbreuken, zetten de stellingen
en kazematten onder water. De wegen zijn
zoo doorweekt, dat alle bewegingen slechts
met groote moeilijkheden kunnen worden
uitgevoerd. Desondanks namen volgens de
bij het opperbevel der weermacht binnen
gekomen berichten ook den 18en October
de gevechtshandelingen nog geen einde. Ac
ties van verkennings- en stoottroepen leid
den tot verbitterde gevechten. De bolsje
wisten poogden vooruitgeschoven Duitsche
stellingen door aanvallen met verscheidene
compagnieën te veroveren. De bezettingen
dezer steunpunten verdedigden zich echter
hardnekkig en sloegen in gevechten op kor
ten afstand de vijandelijke "aanvallen af.
Het Duitsche opperbevel maakt voorts
bekend
Bij het breken van het verzet in fel om
streden kazematten in het Noordwestelijke
deel van den Kaukasus hebben de bolsje
wieken door vlammenwerpers zware ver
liezen geleden. Stuk voor stuk moesten de
sovjets hun stellingen prijsgeven. Tever
geefs maakten zij van elke denkbaar mo
gelijke gevechtstactiek gebruik om de
Duitsche infanteristen en jagers tegen te
houden.
Hun nieuwste tactiek is thans om
heele wouden in brand te steken, teneinde
onder de bescherming van de rookwolken
tot tegenaanvallen te kunnen overgaan.
Na een bloedigen strijd werden de vijan
delijke stoottroepen verdreven.
IDj B ai een nog "het woord geweest aan dei
da luchtmacht, die vaak honderden kilometers
sol het vijandelijke gebied moet binnendrin
gen. Zonder ophouden bombardeeren de
vliegers de stations, waar het materiaal van
den tegenstander, nog voor het in den strijd
kan worden geworpen, vernietigd wordt.
Op deze wijze zxjn *eh<y?le divisies gede
finieerd. nog lang voor tiet bereiken var
het eigenlijke r-evcclitsterrein. dank zij de
waakzaamheid van de verkenningsvliegtui
gen. die tot ver achter de gevechtslinies de
vijandelnkr bev c ingen nauwlettend in het
oog houden.
Naar het D.N.B. voorts van militaire zijde
erneemt. verhinderde in het gebied vai
Rzjef 't steeds slechter wórdende weer ge
-e vechtshandelingen van grooteren omvang.
Buitenlundsche arbeiders
in Duitschland.
In den afgeloopen maand is een vrij
groot aantal ax-beidscontracten met bui-
tenlandsche ax-beiders in Duitschland
afgeloopen. Verreweg het grootste deel
van deze arbeidskrachten heeft uit zich
zelf de contx-acten verlengd om in
Duitschland tè kunnen blijven werken.
Voortdurende regenval, \rarieerend vanI den weg te bouwen.
Terreur van Amerikaansche
vliegers op Japansche
bevolking.
Inzake de reeds aangekondigde bestraf
fing van krijgsgevangen Amerikaansche
liegex-s heeft de chef van de persafdeeling
an het Japansche leger nog medegedeeld,
dat de z.g. Amerikaansche „wildemannen"
alleen er op uit zijn ziekenhuizen, scholen
en burger-woonhuizen te bombardeeren. Naar
uit een onderzoek is gebleken cn ook toege
geven is, is een groep schoolkindex-en met
boordwapens beschoten ..om den Japan-
schen kinderen een smaak voor kogels bij
te brengen".
De Amerikaansche vliegers zjjn er alleen
op bedacht geweest om hun bommen luk
raak neer te werpen in het volle bewust
zijn, dat alleen de burgerbevolking van deze
aanvallen te lijden heeft. De persafdeeling
wijst er op. dat vijandelijke vliegers, die
met miskenning van de menschelijke rech
ten hun wreede en onmenschelijke houding
handhaven, eveneens rekening moeten hou
den met den dood of een andere zware be
straffing.
Die Amerikaansche vliegers, die zich niet
schuldig hebben gemaakt aan onmensche-
Iiike handelingen, worden als gewone krijgs
gevangenen behandeld.
HONGAARSCH MINISTER
VERVANGEN.
De Hongaarsche Rijksregent heeft den
minister van voorziening. Lossonczy, op
diens verzoek van zijn ambt ontheven en
tot zijn opvolger den secretaris-generaal
an het ministerie van financiën. Szasz,
benoemd.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
Een kalme dag aan het geheele Egypti
sche front. Een luchtaanval op Benghazi
eroorzaakte eenige schade aan woonhui
zen. Van de burgerbevolking werd een per
soon gedood en 3 gewond. In de buurt van
Solloem werd de uit vier Engelsehen en
een Nieuw-Zeelander bestaande bemanning
van een neergeschoten vliegtuig gevangen
genomen.
Vliegtuigen der Spil vielen het vliegveld
van Micabba aan en 'plaatsten treffers op
de installaties en de startbaan. Een
onze vliegtuigen is niet teruggekeerd.
Moeilijkheden in Egypte.
Naar uit Cairo wordt vernomen, hebben
de Egyptische spoorwegen een einde moe
ten maken aan de verbouwing van loco
motieven op oliegebruik. hetgeen nood
zakelijk was geworden door de kolen-
schaarschte.
Men meent, dat deze maatregel toege
schreven moet worden aan de Duitsche sne-
cessen ter zee. daar alle materiaal voor de
verbouwing uit Amerika moet worden m
oerd. In de drie oorlogsjaren zijn slechts
166 locomotieven behandeld, terwijl alleen
reeds het eerste deel an het Egyptische
program nog 200 locomotieven omvat. Daar
de invoer van kolen eveneens steeds krap
per wordt, overweegt het spoorwegbedrijf
nieuwe beperking van het Durgervervoer.
Om dezelfae reden is het particuliere auto-
verkeer in de geheele provincie 13 Septem
ber op order van dë militairen stilgelegd.
Het Cairosche weekblad „Massaweg" mo
tiveert dezen maatregel met het ontbreken
van onderdeelen, banden, enz., daar de aan
wezige voorraden amper voldoende zijn
voor militair gebruik. Dit verbod is ook uit
gevaardigd voor de Soedaneesche hoofdstad
Khartoem.
In een communiqué van de Libaneesche
regeering wordt intusschen medegedeeld,
dat in de conferentie van Maandag de ver
tegenwoordigers van Saoedi Arabië, Syrië
den Libanon en Transjordanië overeenge
komen zijn de onbegaanbare deelen s an
den pelgrimsweg tusschcn Damascus cn
Medina op gemeenschappelijke kosten te
doen verbeteren en benzinestations langs
Görings actie voor slachtoffers
luchtoorlog ingezet.
Inmiddels voorbereidende tvoordeu
in Engeland.
De grootscheepsche bijzondere hulpactie
oor degenen, die benadeeld zijn door lucht
aanvallen. welke door Rijksmaarschalk Her
mann Goring in.zijn laatste rede was aan
gekondigd. is gisteren voor het eerst verwe
zenlijkt.
Voor de oevolking van Karlsruhe, die van
luchtaanvallen heeft te lijden gehad, is de
eerste zending van deze actie aangekomen,
bestaande uit kleeding en ondergoed.
Voorts heeft een afdeeling der luchtmacht
als geschenk een bedrag van 5000 Mark
laten overhandigen, dat de soldaten hadden
ingezameld voor de slachtoffers.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, is
op een bijeenkomst van 6000 leden der
luchtbescherming in het Wembley-stadion
een boodschap van Churchill voorgelezen,
waarin de premier spreekt over de moge
lijkheid van zware, gevaarliike Duitsche
luchtaanvallen. Niemand, aldus de bood
schap. mag gedachtenloos tevreden zijn mét
de afweermethoden van 1940/'41. Men kan
niet met zekerheid van tevoren.weten, hoe
zwaar de aanvallen zullen zijn. die de Duit
schers op Britsche steden zouden kunnen
doen. Ze kunnen zwaar en gevaarlijk ge
noeg zijn om het gebruik te eischen van
alles, waarover de Éngelsche luchtbescher
ming beschikt.
Britseh cynisme na luchtaanval
op Le Creusot.
Omtrent den Engelschen luchtaanval op.
het gebied van Le Creusot wordt van be
voegde zijde verklaard, dat het een „onge
hoord cynisme" is, wanneer de Engelschen
zich op de borst kloppen over een succès,
waarbij zij onder de Fransche arbeidersbe
volking veertig dooden en 80 gewonden ver
oorzaakt en bovendien nog een ziekenhuis
en talrijke ai'beiderswoningen verwoest heb
ben. Het moet*, wel een brutaliteit genoemd
worden, wanneer de Londensche 'radio de
ichildering van een piloot verspreidt, die er
zich op beroemt, dat een huis door een boni-
treffer in een wolk van rook verdween en
volkomen verwoest is. Deze stelselmatige
bombardementen op Fransche industriege
bieden. zoo wordt hieraan toegevoegd, kun
nen slechts dit eene doel hebben. Frankrijk
uit te schakelen als economischen rivaal
voor den tijd na den ooi-log.
Clirisliaan X van zijn paard
gevallen.
Koning Christiaan X van Denemarken
heeft op zijn dagelijkschen ochtendrit door
de stad een ongeluk gehad. Bij een val van
zijn paard, dat opschrikte en ging steige
ren. liep de Koning een vrij zware verwon
ding op aan het achterlichaam en lichte
verwondingen aan de onderlip, aan net lin
keroor en aan den linker knieschijf. Tee
kenen van ernstige verwondingen zijn naai
de meening der artsen niet te constatée-
ren. Niettemin zal de Koning eenigen.tijd
het bed moeten houden.
Voorbijgangers kwamen den Koning te
hulp, die m een ziekenauto van de brand
weer eerst naar het paleis en vervolgens,
na het aanleggen van een noodverband,
naar het ziekenhuis der diaconesseninrich-
ting te Kopenhagen vervoerd werd, waar
de verwondingen verbonden werden, nadat
de Koning licht verdoofd was. De artsen
achten den toestand van den Koning naar
omstandigheden bevredigend.
Men zal zich herinneren, dat Koning
Christiaan 26 September j.l. zijn 72en ver
jaardag vierde.
Keuringen voor de Waffen-SS
en hel Legioen.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons mede,
dat vi'ijwilligers voor de Waffen-SS en hei
Legioen zich op onderstaande data bij de
genoemde adressen kunnen vervoegen ten
einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op geves
tigd en we) speciaal voor hen, die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne-
derland te vervullen, dat thans de mogelijk
heid bestaat om dienst te nemen in een
speciaal wachtoataillon. De opleiding vindl
in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit
bataillon ook in Nederland blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen kunnen zich ook diegenen
melden die tot de Germaansche-SS Neder
land (Nederlandsche SS) willen toetreden
21.10.42 10.00 uur, Tilburg. Werkiledenver-
eeniging. Tuinstraat 68.
21 10.42 I7.Ó0 uur. Rotterdam. Deutsches
Haus.
22.10.42 10.00 uur. Amsterdam. School
lepenweg 13.
22.10.42 17.00 uur. Utrecht Wehrmachtheim
Mariaplein.
23.10.42 10.00 uur, Den Haag. Café den Hout
Bezuidenhoutscheweg.
24.10.42 11.00 uur, Amersfoort. Dienstge-
gebouw Kapelweg.
Amerikaansche minister van
financiën te Londen.
Pool-verdrag tusschen V.S. en Engeland
inzake buitenlandschen handel?
De Amerikaansche minister van finan
ciën, Morgenthau is in Londen aangeko
men. Naar <le Times laat doorschemeren,
zou hij naar aanleiding van enkele zeei
oijnlijke aangelegenheden naar Londen
zij gekomen. Het blad merkt nl. op, dat het
tenslotte geen zin heeft de mogelijkheden
tot meeningsverschil en zelfs van uitge
sproken conflicten tusschen beide landen
op financieel en economisch gebied te ont
kennen. Door een openlijke en grondige be
spreking. aldus genoemd blad. zou het ech
ter wellicht mogelijk zijn dat beide par
tijen elkanders standpunt leeren kenner
en zoodoende tot een gemeenschappelijke
oolitiek op dit gebied komen.
Verdere uitweidingen van het blad wij
zen er op. dat het doelt op de afwikkeling
vah de financieele verhoudingen, welke in
het verloop der laatste drie oorlogsjaren
tusschen de V.S. en Engeland zijn ontstaan,
waarbij de V. S. de domineerende positie
hebben ingenomen. Minister Morgenthau
schijnt dus o.m. naar Londen gekomen te
zijn om het vraagstuk der oorlogsschulden
'•eeds thans wederom in behandeling te
nemen. De Times wijst er dan ook reeds
bij voorbaat op, dat zonder een Britsch-
\merikaansche „samenwerking" op dit ge
bied geen hoop op een blijvende voorspoed
voor de wereld kan bestaan.
De „Standard", een in Buenos Aires ver
schijnend Engelsch blad beweert uit be
trouwbare bron te hebben vernomerk dat
tusschen de Ver. Staten en Engeland een
z.g. pool verdrag inzake den buitenland
schen handel zou zijn afgesloten. Volgen'
dit verdrag zou Engeland reeds groote
\rgentiinsche textielorders aan de Ver
Staten hebben afgestaan.
Wanneer het bericht van genoemd blad
juist zou zijn, zou dit beteekenen, dat En
geland heeft afgezien van een verdediging
van zijn handelsbelangen xn Zuid-Amerika
In zooverre lijkt het onwaarschijnlijk, dat
het pool-verdrag op wensch van beide sta
ten werd afgesloten, zooals het blad meent
te weten. Als recht^treeksch gevolg van
deze overeenkomst verwachten Argentijn-
sche importeurs een sterke stijging der
Amerikaansche exportprijzen.
Europeesclie
P.T.T.-vereeniging opgericht.
Nederland onder de deelnemers.
Dertien Europeesche landen t.w. Albanië
Bulgarije. Denemarken, Duitschland. Fin
land, Italië, Kroatië, Nederland, Noor
wegen, Roemenië, San Marino, Slowakije
en Hongarije, hebben de overeenkomst on
derteekend over de oprichting van een
Europeesche P.T.T.-vereeniging.
Na de onderteekening heeft de Duitsche
Rijkspostminister Ohnesorge den zin en
beteekenis van de nieuwe vereeniging
uiteengezet. Midden in oorlogstijd wordt
hiermede een voorbeeld gegeven van sa
menwerking en eendracht tusschen de
staten, teneinde den opbouw te bevorderen,
wanneer de wapens eenmaal zullen zijn
neergelegd. Met den dag van heden, zoo
vervolgde de minister, bezitten de P.T.T.-
besturen een instrument, dat hen in staat
stelt, niet alleen aan hun^ eigen landen,
doch aan het geheele Europeesche open
bare leven zeer fianmerkelïjke voordeelen
te verschaffen. Alle P.T.T.-besturen laten
zich voortaan leiden door de hoogste wet
om hun activiteit niet ten eigen bate. doch
ten voordeele en in den dienst van het al-
gemeene Europeesche belang te ontwik
kelen,
IJszee-route practisch
opgegeven.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.
Dc bijna volledige vernfetigi'ng van het
Britsch-Amerikaansche convooi in de Noor
delijke IJszee in de eerste week van Juli door
Duitsche luchtmacht en marine heeft verlam
mend gewerkt op de bolsjewistische ravitail
leering .van Engeland en de V.S, uit. Britten
noch Amerikanen doen weer een poging con-
vooien langs dezen weg naar de bolsjewisten
te brengen. Nu en dan mag nog eens een
schip op de reis in het onzekere gezonden
worden, doch als ravitailleeringsweg voor de
bolsjewisten is de route van de Noordelijke
IJszee zoo goed als afgesloten.
Het Duitsche opperbevel heeft opnieuw een
lijst gepubliceerd met de namen van twaalf
Britsche schepen die sedert 1 Juni 1942 door
Duitsche duikbooten tot zinken zijn gebracht.
Naar het Zweedsche blad Zozial-Demo-
kraten uit Londen meldt, heeft de Éngel
sche minister van arbeid. Bevin, op het
congres van den bond van transportarbei
ders naar aanleiding van „zekere toespelin
gen van buitenlandsche herkomst" ver
klaard. dat Engeland tot dusverre zijn steun-
verplichtingen jegens de Sovjet-Unie ii
nagekomen. Bevin sprak ook over de van
Éngelsche communistische zijde geuite ver
wijten. als zou de Britsche regeering de
Sovjet-Unie maar gebrekkig steunen. Hij
herinnerde er aan, dat de Éngelsche com
munisten véór de deelneming der Sovjet-
Unie aan den oorlog, alle pogingen in het
werk hadden gesteld, om de Britsche oorlog-
•oering te saboteeren. Deze houding, zoo
zeide hij. kon hij hun nooit vergeven.
EINDE DUITSCHE ZOMERTIJD.
Op 2 November 1942, des ochtends te 3
uur zullen in het Duitsche rijk, in het ge
annexeerde gebied in het Oosten, het -Pro
tectoraat en in het Gouvernement-generaal
de klokken een uur achteruit worden gezet.
Daarmee eindigt de zomertijd. Op 29 Maart
1943. des ochtends te 2 uur zullen de klok
ken weer een uur vooruitgezet worden.
Bij onze vrijwilligers. Uitstekend kunnen onze mannen met dc Lotta's opschieten. Deze
zorgen, dat het liuix aan niets ontbreekt. Sigaretten, tandpasta, scheermesjes, alles is
aanwezig. (SS P.K. Altstadt-Ba-H-P.H. c)
Beschouwing van Portugeesch blad.
Factoren, waar men
niet aan denkt.
Zoowel van Amerikaansche als van Éngel
sche zijde is er bij herhaling met nadruk op
gewezen, dat het scheepvaartverkeer een van
de voornaamste problemen voor de Geallieer
den vormt, nu dag in dag uit tal van schepen
in den grond worden geboord en het vervoer
tusschen de V.S. en Engeland en andere be
vriende mogendheden hierdoor steeds ernsti
ger wordt bemoeilijkt. De moeilijkheden zijn
zelfs van dien aard, dat ook het handelsver
keer van de V.S. met de naburige Zuid-Ame-
rikaansche landén*en in de V.S. zelf telkens
aan nieuwe belemmeringen onderhevig is.
Aan den anderen kant Is er van de zijde
van de V.S. en Engeland den laatsten tijd
telkens weer op gewezen, dat de bouw
nieuwe schepen een dergelijk tempo heeft
bereikt, dat in de nieuwe tonnage^ tenminste
een compensatie ligt voor de verloren gegane
scheepsruimte.
In dit verband is het interessant kennis te
nemen van een artikel in het Portugeesche
regeeringsblad Diario de Manha, waarin
objectieve wijze een overzicht wordt gegeven
van de moeilijke Amerikaansche scheep
vaartsituatie en waarin wordt geconcludeerd
dat de V.S. ondanks alle inspanningen van de
scheepswerven niet voldöënde scheepsruimte
kunnen bouwen.
Voor den oorlog.
De Amerikaansche handelsvloot bereikte
haar hoogtepunt in 1922 met een oceaanvloot
van 14.738.506 b.r.t. en een tonnage voor de
binnenscheepvaart van 2.247.690 b.r.t. Sinds
dien is de oceaanvloot van jaar tot jaar- ge
daald. tot in 1938 nog slechts 9.336.155 b.r.t.
was overgebleven.' De binnenscheepvaart had
toen de beschikking oven 2.538.299 ton.
De Amerikaansche vloo' was fn dat jaar
een van de minst moderne van de wereld
Van de totale tonnage had 49 pet. een leeftijd
van meer dan 20 jaren, terwijl van de rest
35 pet. reeds 15 a 20 jaren in dienst was. Het
gevolg van deze inkrimping van de vloot was.
dat in 1939 slechts 23 pet. van den Ameri-
kaanschen overzeeschen handel op Ameri
kaansche schepen werd vervoerd, (tegen nog
51 pet. in 1921.
In den oorlog.
In het eerste oorlogsjaar onderging de Ame
rikaansche koopvaardijvloot een verdere ver
mindering, hoewel zij teen nog niet de gevol
gen van den Duitschen zeeoorlog had onder
vonden. Naar het buitenland, niet alleen naar
Engeland maar ook naa- neutrale landen,
werd meer dan een millioen b.r.t. verkocht
terwijl \de nieuwbouw op de Amerikaansche
werven toen nog vrij onbeteekenend was.
Dientengevolge bedroeg de tonnage van de
schepen met meer dan 1000 b.r.t. op 31 Decem
ber 1940 niet meer dan 7.279.000 ton, waarin
zelfs de kustvloot met 4.071.000 b.r.t Is inbe
grepen.
Over den stand van de Amerikaansche koop
vaardijvloot' per 31 December 1941 zijn geen
gegevens bekend gemaakt. Slechts is mede
gedeeld, dat de schepen, die in 1941 op de
Amerikaansche werven zijn gebouwd, in to
taal een inhoud hadden van 749.000 b.r.t.
voórzoover het schepen van meer dan 2000
b.r.t. betrof. Aangezien hiervan echter enkele
schepen aan Engeland zijn geleverd, is niet
met zekerheid te zeggea met hoeveel ton de
Amerikaansche koopvalrdijvloot is uitge
breid.
Ook over het, eerste halfjaar van 1942 is
niet met nauwkeurigheid te zeggen, hoeveel
schepen de Amerikaansche koopvaardijvloot
heeft verloren of er nieuw bij gekregen heeft.
Tonnage-hulpbronnen-
De moeilijke situatie, die door het zinken
van vele schepen aan de Amerikaansche At
lantische kust in de Caraibische Zee en in
de Golf van Mexico is ontstaan, heeft de re
geering van de Ver. Staten o m. trachten te
overwinnen doof schepen, die normaal in het
kustverkeer of voor de binnenscheepvaart
dienden, op den Oceaandienst in te* leggen
Hierbij deed zich echter weer een andere
moeilijkheid voor, n.l. dat het niet mogelijk
was die schepen, die het best gebruikt kon
den worden voor de zeescheepvaart, op den
Oceaan te krijgen, daar zij door de verbin
dingskanalen konden worden vervoerd. Bo
vendien is de scheepvaartdienst op de meren
in de V.S. van groot belang, dat hierover per
Javascbe bank in Ned.-Indië
wordt opgeheven.
Het Japansche militaire bestuur op Jav
heeft bekend gemaakt, dat per 20 October
1942 zal worden overgegaan tot liquidatie
van de Javasche bank en van een achttal
kleinere bankerf, Voorts zal worden over
gegaan tot de opheffing van het moratorium,
dat ten tijde van de bezetting van Java werd
afgekondigd. Door de. Javasche bank en de
andere te liquideeren banken, wier activa
:n beslag werden genomen, zullen zooveel
mogelijk na de opheffing van het morato
rium uitkeeringen worden gedaan aan de
inlandsche bevolking en aan de Chineesche
kooplieden uit hoofde van te vorderen de
posito's. De bankbiljetten van de Javasche
bank en de andere Ned. Indische betaalmid
delen zullen daarna gelijkelijk worden om
geruild op nader te bepalen voorwaarden
In verband met dit probleem werd door het
militaire bestuur nog verklaard, dat de
waarde van deze betaalmiddelen gehand
haafd zal wórden onafhankelijk van de Ja-
rasche bank door de Japansche autoriteiten.
Nadat het geldverkeer op Java wederom
in normale banen werd geleid door de
opening van filialen van de bank voor de
ontwikkeling der Zuidzeegebieden, der Yo-
kohama-speoiebank. der Taiwan bank. als
mede door de heropening van de volks-
credietbank, heeft de Yokohama Specie-
bank besloten behalve de reeds bestaande
filialen te Batavia. Soerabaia. Semarang en
Bandoeng, nog een tiental filialen op te
richten.
Ook Willkie zou een partij
willen stichten.
Naar uit New York gemeld wordt, publi
ceert de Daily News een bericht, waarin ge
zegd wordt dat Wendell Willkie het plan
heeft om na de verkiezingen in November
a s. een nieuwe politieke partii op te rich
ten onder den naam ..Liberale Partii" Het
plan van Willkie wordt in verband gebracht
met de bestaande oneenigheden met de Re-
publikemsche partij, die de werkzaamheid
van haar vroegeren candidaat voor het pre
sidentschap tijdens diens wereldreis als
specialen afgezant van Roosevelt ten scherp
ste aanvalt en aan critiek onderwerpt.
jaar vele millioen tonnen Ijzererts, kolen en
graan worden vervoerd.
De tank vaart.
Van alle takken van de Amerikaansche
scheepvaart is wel het zwaarst door den oor
log getroffen het transport van petroleum.
Het grootste gedeelte van de Amerikaansche
tank vloot is in de kustvaart tusschen de
nationale haven aan de golf van Mexico en
de Oostkust ingelegd Een gedeelte van de
tonnage werd gebruikt vöor het petroleum-
transport tusschen de leveringshavens aan de
Caraibische zee en de havens van de Atlan
tische kust. vanwaaruit het overladen naar
Groot-Brittannië plaats had. De reeds be
staande moeilijkheden op het gebied van het
petroleumtransport werden sinds Januari nog
aanmerkelijk verscherpt ten gevolge van het
op groote schaal tot zinken brengen van deze
booten door de U-booten van de Asmogend-
heden.
De werven.
Ten aanzièn van de pogingen van de Ame
rikaansche werven om de verloren gegane
tonnage te compenseeren door den nieuwbouw
wordt in het Portugeesche blad opgemerkt
dat het grootste gedec-lte van de berichten, die
dienaangaande uit de Ver. Staten binnen
komen. overdreven is.
Hirrbü wordt o.m. over het hoofd gezien,
dat bü een eventueelr nivelleering van de
toekomstige verliezen de totdusverre verlo
ren gegane scheepsruimte nog niet is gecom
penseerd.
In dit verband wordt verwezen naar een
verklaring van den president van de Ameri
kaansche industrieele Unie en van den
scheepsbouw dat de Noord-Amerikaansche
werven schepen hebben afgeleverd, waarvan
de leveringstermijn verre overschreden was.
In de Aziatische. Zuid-Amerikaansche en
Afrikaansche havens zijn vele producten op
geslagen, waarvan sommige ook van belang
zijn voor de oorlogindustrie, die een vervoers-
gelegenheid naar de Ver. Staten of Engeland
wachten.
Zuid-Amerika.
Het transportprobleem binnan de grenzen
van het Amerikaansche continent heeft men
o.m. trachten op te lossen door den aanleg
van nieuwe wegen naar de centraal-Ameri-
kaansche landen ten einde een rechtstreek-
sche verbinding te krijgen tusschen de Ver.
Staten en de Zuid-Amerikaansche staten. Ook
spreekt men van den bouw van een lucht
vloot, die niet alleen moet dienen om grootere
hoeveelheden producten over den Oceaan te
vervoeren, maar ook om de kustvaart te ver
vangen, waarvan de schepen, die hierdoor
vrijkomen, voor andere doeleinden kunnen
worden gebruikt.
Achter het optimisme, waarmede de
transportmogelijkheden door de Ver. Sta
ten worden behandeld, schuilt, aldus con
cludeert het Portugeesche blad. den ernst
van de werkelijke situatie, waarin de
scheepvaart van de Ver. Staten, resp. van
de Geallieerden zich bevindt.
LEERING.
Bs. Wanneer wij probeeren onze land-
zenooten er van te overtuigen, dat zij hun
liefde hebben gegeven aan een zaak die
haar onwaardig is, dan wijzen wij er tel
kens op, dat Engeland ieder volk waar
mede het in contact komt net zoolang ge
bruikt als het voor de belangen van de
Britten dienstig kan zijn en daarna, in het
beste geval, als onnut terzijde zet.. Het is
echter ook denkbaar dat Engeland, zooals
in het geval van Frankrijk, nóg meer voor
deel weet te verwerven door het land dat
reeds zijn nuttige diensten bewezen heeft,
nog eens extra uit te persen. Men demon
streert een koude nuchtere zakelijkheid,
die qan de Joden ontleend zou kunnen zijn,
wanneer men er toe overgaat het slacht
offer definitief uit te bèenen.
Wie met Engeland omgaat, is er toe ge
doemd vroeg of laat dergelijke ervaringen
op te doen. Ook Nederland weet er reeds
van te spreken, al ligt het voor de hand
dat er nog genoeg menschen zijn, die in
hun verblindheid nog meer Engelsch den
ken dan Churchill zelf en dus niet in staat
zijn de werkelijkheid in te zien.
Wij zullen de laatsten zijn die willen be
weren, dat Engeland zich met Rusland
heeft verbroederd, omdat het meende
dé&rdoor de communistische belangen het
beste te «kunnen dienen en wij willen nóg
minder aantoonën, dat Rusland den oorlog
voert met het doel het Britsche imperium
aan een overwinning te helpen, maar wij
zouden wél willen vaststellen, dat gealli
eerden elkaar behooren te steunen; ook al
omvat hun verbond de fatale kiemen van
den onderlingen strijd op leven en dood.
Dat Engeland daar andere opvattingen over
heeft, blijkt weer eens uit het bericht, vol
gens hetwelk de IJszee opgegeven werd als
aanvoer-weg voor de Sovjet-Unie. De
IJszee vergt te veel offers van Engeland.
Offers brengen ligt niet in de bedoefing,
dat. is reeds gebleken uit de ineenschrom
pel ing, der „tweede fr'ont"-actie en thans
levert -men Rusland practisch aan den
vijand over, door ook deze mogelijkheid
tot redden van den weerstand op te geven.
Op het zelfde oogenblik waarop Stalingrad
den laatsten adem uitblaast, komt de
tnededeeling welke iedereen die Engeland
kent. reeds lang had verwacht. Men duide
het ons niet kwalijk dat wij dezen gang van
zaken voor de overwinning van het Natio-
naal-Socialisme verreweg de gunstigste
vinden en dat wij daarom met onverbloemd
genoegen zien wat er gebeurt,
Intusschen is er voor vele van onze land-
genooten. die reeds in bangen twijfel ver
keerden nog weer een gelegenheid te meer
om ernstig te beraadslagen over de houding
die zij in de toekomst zullen hebben aan
;e nemen. De wereld van hun gedachten-
gang verkeert in paniek-stemming. Vlie
gers zijn verschenen en zij hebben alles met
spring- en brandbommen vaneen gereten.
Reeds bij de eerste bommen begon de ramp
en toen nog niemand een dergelijken gang
van zaken had verwacht, stortte- alles in,
want de fundamenten waren verrot. Zij
staan nu voor de totale vernietiging van
het gebouw, dat zij eenmaal hebben opge
richt en waarvan de pijlers van Engelsch
fabrikaat waren. Er zal een nieuw gebouw
moeten verrijzen.
Nogmaals van het weinig betrouwbare
Éngelsche materiaal? Nogmaals met de
zekerheid, dat Albion zich. als het er het
op aankomt, ijskoud terugtrekt* Of zal men
het eens probeeren op een wijze, die meer
goeds voorspelt?
Het Nationaal-Socialist'scha programma
omvat punt voor punt alles waar het in
Nederland aan ontbroken heeft, ten aan-
m van de nationale oogmerken, van de
xatsrechterlijke hervormingen, van de
'Ikshuishouding, van de kuituur en van
ie sociale hervormingen. Het Nationaal-
Soeialismë is socialisme van de daad, het
stelt ons in dezen tijd, nu alles waarop wij
gemeend hebben te kunnen vertrouwen,
onder onze voeten wegzonk, in de gelegen
heid een soliden grondslag aan ons bouw
werk te geven.
Er zit leering in de ervaring van anderen.
