Haarlemsche Courant
Stalingrad:
i^og
enkele vierkante kilometers.
Amerika's kansen in den
tonnagewedloop.
Groote Sowjet-concentraties
bij Rzjef gedecimeerd.
Rust aan het Egyptische
front.
!87e Jaargang No. 247
x x
jonnement p. week 0,26, p. maand 1,13, p. kwartaal S.O,
jiice P> Post J 3>73, losse nummers 6 cent AdvertentlOn J—13
jn, 3,— elke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele prUs.
Irertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 nun. 5 eent p. m-m.
It;.! Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd Soofdredactenrj 9. V. BAUDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Dinsdag 20 October 1942
Bureaus Haarlemi Groote Bontstraat M. Bijkantoor! 5 oen da*
plein 37. Tel. Directie 13082. Boofdrcdactlo 150&4, Redactie 10600,
Administratie 10724. U825. Soêndapleln 12230. Postgiro 134958,
Directie PH. A. MEES p. W. PEEREBOOM-
yijdens strijd in modderpoelen vijandelijk contact met Wolga-
jever geheel afgesneden. Rivierverkeer practisch stilgelegd.
'eroverd terrein gezuiverd. De Roode October99 onder vuur.
loschbranden in den
fyaukasus-
Verdun - Stalingrad.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
De nog overgebleven verdedigers van
slin&rad zijn op een klein gebied van ten
logste eenige vierkante kilometers oppcr-
akte samengedrongen en met dc troepen
den Oostelijken oever van de Wolga
bbcn zij geenerlei verbinding meer, door-
de Duitschers deze rivier op alle punten
het stadsgebied bereikt hebben.
De herfstregens, die den grond thans
eral aan het front in een dikke modder-
ij veranderen, waarmede de bolsjewisten
tijd nog beter overweg kunnen dan de
litschers en hun bondgenooten, zullen,
ar men in militaire kringen te Berlijn
rkiaart. den definitievën val van Stalin-
ad geen half uur kunnen vertragen.
De Wolga kunnen de bolsjewisten
alleen nog des nachts als scheepvaart
weg gebruiken en ook dan nog is het
een toeval, als een schip de Duitsche
bewakingsposten weet te ptfsseeren.
Naar het Duitsche opperbevel meedeelt,
het weer slechter geworden, zoodat den
en October de luchtmacht nabij Stalingrad
g slechts in mindere mate kon optreden
bestrijding van de bolsjewistische ar-
lerie op den Oostelijken oever van den
olga. Met versterkte kracht moest de
litsche artillerie het vuur op de vijande-
ke stellingen in het laatste bolwerk der
briek „Roode October" en het vernieti-
's.vuur op de bolsjewistische batterijen
ioi'tzetten. Talrijke stukken vijandelijk
schut werden door voltreffers tot zwijgen
bracht.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
aakt bekend
In hët Westen van den Kaukasuö
naakt de aanval vorderingen. Infante
rie heeft nieuwe hoogten stormender-
land genomen en heeft steil stijgende,
en met zes kazematten sterk geforti-
ieerden en voor de verdere gevechts-
eiding belangrijken berg genomen.
In Stalingrad is het tijdens de
itste gevechten veroverde stedelijke en
lustrieele terrein gezuiverd van uiteenge-
even elementen. Het luchtwapen heeft
elen in en om Stalingrad en transport
wegingen cn spoorweginstallaties der
Isjewieken ten Oosten van de Wolga aan
vallen. Elf transporttreinen, o.m. twee
etreinen, werden vernietigd.
In den centralen sector hebben for
ties gevechtsvliegers en du.ikbomm.en-
erpers wederom "vijandelnke spoorlijn-
wegingen met zichtbaar succes aangeval-
11. Een groot ravitailleeringskamp der
Isjewieken werd in een geconcentreerden
chtaanval zwaar getroffen.
Malta is door Duitsche en Ilaliaansche
vechtsvliegtuigen overdag en des nachts
ngevkllen. Duitsche verliezen
Het D.N.B. verneemt van militaire zijde
et betrekking tot de z.g. reusachtige ver
szen der Duitsche weermacht tijdens de
vechten om Stalingrad:
Wederom worden de Duitsche verliezen
n Engelsche zijde geweldig overdreven
tot verhooging van de geloofwaardigheid
rgeleken met de Duitsche verliezen voor
ërdun tijdens den eersten wereldoorlog,
sn dergelijke vergelijking is onjuist. Bij
rdun was de Duitsche doorbraakpoging
den val van de forten Vaux en Douau-
jjit overgegaan in een uitputtingsstrijd
grooten omvang én het Duitsche leger
icht dertig weken een ongelijken strijd
wj an menschelijke kracht tegen een overwel-
6ii igende meerderheid van ijzer, staal en
S iachines. Tegen Stalingrad kon de Duit-
1066 be weermacht in den aanval van vijf we
ll sn, behalve haar superioriteit in opleiding,
veelvoud van de modernste technische
logsmiddelen in den strijd brengen en
lus haar verliezen tot een minimum be
rken.
Overigens worden de zoogenaamde reu;
-—p.itige Duitsche verliezen tegengesproken
««Mr de bewering van vijandelijke zijde, dat
laatste dagen dertig Duitsche divisies
rsche troepen naar Stalingrad waren over-
bracht. Het gebruik van dergelijke troe-
*11 enmassa's was in geen enkel stadium van
joo en aanval op Stalingrad noodzakelijk en
22! ok niet mogelijk. Na het binnendringen
de stad is de aanval overgegaan ih hui-
ngevechten van afzonderlijke stoottroe-
Het aantal van alle hierbij gebruikte
ow. 'oepen is nog in de verste verte niet zoo
jj®?{ root als de van vijandelijke zijde als Duit-
he verliescijfers gegeven getallen.
Bü Rzjef.
De troepenconcentraties achter het
Sovjet-Russische front in het gebied
van Rzjef. waarvan het weermachtbe-
ficht sedert enkele dagen meldt, dat zij
door de luchtmacht gebombardeerd
worden, wekken den indruk, dat de
bolsjewisten plannen koesterden voor
een groot offensief, daar het hier om
een vrij sterke troepenmacht gaat.
Van contact met Duitsche landstrijd-
rachten is nog geen sprake en tot dusver
alleen nog het woord geweest aan de
lehtmacht, die vaak honderden kilometers
et vijandelijke gebied moet binnendrin-
en. Zonder ophouden bombardeeren de
liegers de stations, waar het materiaal van
en tegenstander, nog voor het in den strijd
!*|jj an worden geworoèn, vernietigd wordt.
Op deze wijze zijn .geheefe divisies gede-
imeerd, nog lang voor het bereiken van
et eigenlijke gevechtsterrein, dank zij de
aakzaamheid van de verkeuningsvliegtui-
en, die tot ver achter de gevechtslinies de
ijandelnjke bewegingen nauwlettend in het
Of houden.
Naar het D.N.B. voorts van militaire zijde
erneemt, verhinderde in het gebied van
tzjef 't'steeds slechter wordende weer ge-
echtshandelingen van grooteren omvang,
foprtdurende regenval, varieerend van
buien tot wolkbreuken, zetten de stellingen
en kazematten onder water. De wegen zijn
zoo doorweekt, dat alle bewegingen slechts
met groote moeilijkheden kunnen worden
uitgevoerd. Desondanks namen volgens de
bij het opperbevel der weermacht binnen
gekomen Berichten ook den 18en October
de gevechtshandelingen nog, geen einde. Ac
ties van verkennings- en stoottroepen leid
den tot verbitterde gevechten. De bolsje
wisten poogden vooruitgeschoven Duitsche
stellingen door aanvallen met verscheidene
compagnieën te veroveren. De bezettingen
dezer steunpunten verdedigden zich echter
hardnekkig en sloegen in ge vechten-op kor
ten afstand de vijandelijke aanvallen af.
Het Duitsche opperbevel maakt voorts
bekend
Bij het breken van het verzet in fel om
streden kazematten in het Noordwestelijke
deel van den Kaukasus hebben de bolsje
wieken door vlammenwerpers zware ver
liezen geleden. Stuk voor stuk moesten de
sovjets hun stellingen prijsgeven. Tever
geefs maakten zij van elke denkbaar-mo
gelijke gevechtstactiek gebruik om de
Duitsche infanteristen en jagers tegen te
houden.
Hun nieuwste tactiek is thans om
heele wouden in brand te steken, teneinde
onder de bescherming van de rookwolken
tot tegenaanvallen te kunnen overgaan.
Na een bloedigen strijd werden de vijan
delijke stoottroepen verdreven.
Buitenlandsche arbeiders
in Duitschland.
In den afgeloopen maand is een vrij
groot aantal arbeidscontracten met bui
tenlandsche arbeiders in Duitschland
afgeloopen. Verreweg het grootste deel
van deze arbeidskrachten heelt uit zich
zelf de contracten verlengd om in
Duitschland te kunnen blijven werken.
Terreur van Amerikaansche
vliegers op Japansche
bevolking.
Inzake de reeds aangekondigde bestraf
fing van krijgsgevangen Amerikaansche
vliegers heeft de chef van de persafdeeling
van het Japansche leger nog medegedeeld,
dat de z.g. Amerikaansche „wildemannen"
alleen er op uit zijn ziekenhuizen, scholen
en burgerwoonhuizen te bombardeeren. Naar
uit een onderzoek is .gebleken en ook toege
geven is, is een groep schoolkinderen met
boGfrdwapen's beschoten „om den Japan-
schen kinderen een smaak voor kogels bij
tè brengen".
De Amerikaansche.vliegers zijn er .alleen
op bedacht geweest om hun bommen luk
raak neer te werpen in het volle bewust
zijn, dat alleen de burgerbevolking van deze
aanvallen te lijden heeft. De persafdeeling
vijst er bp, dat vijandelijke vliegers, die
met miskenning van de menschelijke rech
ten hun wreede en on menschelijke houding
handhaven, eveneens rekening moeten hou
den met den dood of een andere zware be
straffing.
Die Amerikaansche vliegers, die zich niet
chuldig hebben gemaakt aan onmensche-
lijke handelingen, worden als gewone krijgs
gevangenen behandeld.
HONGAARSCH MINISTER
VERVANGEN.
De Hongaarsche Rijksregent heeft den
minister van voorziening, Lossonczy, op
diens verzoek van zijn ambt ontheven en
zijn opvolger den secretaris-generaal
het ministerie 'van financiën, Szasz,
benoemd.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
Een kalme dag aan het geheele Egypti
sche front. Een luchtaanval, op Benghazi
veroorzaakte eenige schade aan woonhui
zen. Van de burgerbevolking werd een per
soon gedood en 3 gewond. In de buurt van
Solloem werd de uit vier Engelschen en
een Nieuw-Zeelander bestaande bemanning
van een neergeschoten vliegtuig gevangen
genomen.
Vliegtuigen der Spil vielen het vliegveld
van Micabba aan en plaatsten treffers op
de installaties en de startbaan. Een van
onze vliegtuigen is niet teruggekeerd.
Moeilijkheden in Egypte.
Naar uit Cairo wordt vernomen, hebben
de Egyptische spoorwegen een einde moe
ten maken aan de verbouwing van loco
motieven op oliegebruik, hetgeen nood
zakelijk was geworden door de kolen-
schaarschte.
Men meent, dat deze maatregel toege
schreven moet worden aan de Duitsche- suc
cessen ter zee, daar alle materiaal voor de
verbouwing uit Amerika moet worden in
gevoerd, In de drie oorlogsjaren zijn slechts
166 locomotieven behandeld, terwijl alleen
reeds het eerste deel van het Egyptische
program nog 200 locomotieven omvat. Daar
de invoer van kolen-eveneens steeds krap
per wordt, .overweegt het spoorwegbedrijf
nieuwe beperking van het burgervervoer.
Om dezelfde reden is het particuliere auto
verkeer in de geheele provincie 13 Septem
ber op order van de militairen stilgelegd.
Het Cairosche weekblad „Massaweg" mo
tiveert dezen maatregel met het ontbreken
van onderdeelen, banden, enz., daar de aan
wezige voorraden amper voldoende zijn
voor militair gebruik. Dit verbod is ook uit
gevaardigd voor de Soedaneesche hoofdstad
Khartoem.
In een communiqué van de Libaneesche
regeering wordt intusschen medegedeeld
dat in de conferentie van Maandag de ver
tegenwoordigers van Saoedi Arabië, Syrië
den Libanon en Transjordanië overeenge
komen zijn de onbegaanbare deelen var
den pelgrimsweg tusschen Damascus en
Medina op gemeenschappelijke kosten te
doen verbeteren en 'benzinestations lang:
den weg te bouwen.
Görings actie voor slachtoffers
luchtoorlog ingezet.
Inmiddels voorbereidende woorden
in Engeland.
De grootscheepsche bijzondere hulpactie
.•oor degenen, die benadeeld zijn door lucht
aanvallen. welke door Rijksmaarschalk Her
mann Goring in zijn laatste rede was aan
gekondigd, is gisteren voor het eerst verwe
zenlijkt.
Voor de bevolking van Karlsruhe, die van
luchtaanvallen heeft te lijden gehad, is de
eerste zending van deèe actie aangekomen,
bestaande uit kleeding en ondergoed.
Voorts heeft een.afdeeling der luchtmacht
als geschenk een bedrag van 5000 Mark
laten overhandigen, dat de soldaten hadden
ingezameld voor de slachtoffers.
Naar dc Britsche nieuwsdienst meldt, is
.3 een bijeenkomst van 6000 leden der
luchtbescherming in het Wembley-stadion
een boodschap van Churchill voorgelezen,
waarin de premier spreekt over de moge
lijkheid van zware, gevaarlijke Duitsche
luchtaanvallen. Niemand, aldus de bood
schap, mag gedachtenloos tevreden zijn met
de afweermethoden yan 1940/'41. Men kan
niet met zekerheid van tevoren weten, hoe
zwaar de aanvallen zullen zijn, die de Duit
schers op 'Britsche steden zouden kunnen
doen. Ze. kunnen zwaar en gevaarlijk ge
noeg zijn om het gebruik te eisehen van
alles, waarover de Engelsche luchtbescher-,
ming beschikt.
Brïtsch cynisme na luchtaanval
op Le Creusot.
Omtrent den Engelschen luchtaanval op
het gebied van Le Creusot wordt van be-
voegdé zijde verklaard, dat het een „onge
hoord cynisme" is, wanneer de Engelschen
zich op de borst kloppen over een succes,
waarbij zij onder de Eransche arbeidersbe
volking veertig dooden en 80 gewonden ver
oorzaakt en bovendien nog een ziekenhuis
en talrijke arbeiderswoningen verwoest heb
ben. Het moet wel een brutaliteit genoemd
worden, wanneer de Londensche radio de
schildering van een piloot verspreidt, die er
zich op beroep)t, dat een huis door een bom-
treffer in een wolk van rook verdween en
olkomen verwoest is. Deze stelselmatige
bombardementen op Fransche industriege
bieden. zoo wordt hieraan toegevoegd, kun
nen slechts dit eene doel hebben. Frankrijk
uit te schakelen als eeonomischen rivaal
voor den tijd na den oorlog.
Clirisliaan X van zijn paard
gevallen.
Koning Christiaan X van Denemarken
heeft op zijn dagelijkschen ochtendrit door
de stad een ongeluk gehad. Bij een val van
zijn paard, dat opschrikte en ging steige
ren, liep de Koning een vrij zware verwon
ding op aan het achterlichaam en lichte
verwondingen aan de onderlip, aan het lin
keroor en aan den linker knieschijf. Tee
kenen van ernstige verwondingen zijn naai
de meening der artsen niet te constatee-
ren. Niettemin zal de Koning eenigen tijd
het bed moeten houden.
Voorbijgangers kwamen den Koning te
hulp, die in een ziekenauto van de brand
weer eerst naar het paleis en vervolgens,
na het aanleggen van epn noodverband,
naar het ziekenhuis der diaconesseninrich-
ling te Kopenhagen vervoerd werd, waai
de verwondingen verbonden werden, nadat
de Koning licht verdoofd was. De artsen
achten den toestand van den Kdning naar
omstandigheden bevredigend.
Men zal zich herinneren, dat f Koning
Christiaan 26 September j.l. zijn 72en ver
jaardag vierde.
Keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons mede,
dat vrijwilligers voor de*Waffen-SS en hei
Legioen zich op onderstaande data bij de
genoemde adressen kunnen vervoegen ten
einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op geves
tigd en wei speciaal voor hen, die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne
derland te vervullen, dat thans de mogelijk
heid bestaat om dienst te nemen in een
speciaal wachtoataillon. De opleiding vindt
in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit
bataillon ook in Nederland blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen kunnen zich ook diegenen
Amerikaansche minister van
financiën te Londen.
Pool-verdrag tusschen V,S. en Engeland
inzake buitenlandSclien handel?
De Amerikaansche minister van finan
ciën, Morgenthau. is in Londen aangeko
men. Naar de Times laat doorschemeren,
zou hij naar aanleiding van enkele zeei
pijnlijke aangelegenheden naar Londen
zij gekomen. Het blad merkt nl. op, dat het
tenslotte geen zin heeft de mogelijkheden
tot meeningsverschil en zell's van uitge
sproken conflicten tusschen beide landen
op financieel en economisch gebied te ont
kennen. Door een openlijke en grondige be
spreking, aldus genoemd blad. zou het ech-.
ter wellicht mogelijk zijn dat beide par
tijen elkanders standpunt leeren kennei.
en zoodoende tot een gemeenschappelijke
oolitiek op dit gebied komen.
Verdere uitweidingen van het blad wij
zen er op, dat liet doelt op de afwikkeling
van de finanërêele verhoudingen, welke in
het verloop der laatste drie oorlogslaren
tusschen de V.S. en Engeland zijn ontstaan,
waarbij de V. S. de domin'eerende positie
hebben ingenomen. Minister Morgenthau
schijnt dus o.m. naar Londen gekomen te
zijn om het vraagstuk der oorlogsschulden
reeds thans wederom in behandeling te
nemen. De Times wijst er dan ook reeds
bij voorbaat op, dat zonder een Britsch-
Amerikaansche» „samenwerking" op dit ge
bied geen hoon op een blijvende voorspoed
voor de wereld kan bestaan.
De „Standard", een in Buenos Aires ver
schijnend Engelsch blad beweert" uit be
trouwbare bron te hebben vernomen, dat
tusschen de Ver. Staten en Engeland een
z.g. poolverdrag inzake den buitenland^
schen handel zou zijn afgesloten. Volgens
dit verdrag zou Engeland reeds groote
Argentijnsche textielorders aan de Ver
-Staten 'hebben afgestaan.
Wanneer het bericht van genoemd blad
juist zou zijn, zou dit beteekenen, dat En
geland heeft afgezien van een verdediging
van zijn handelsbelangen in Zuid-Amerika.
In zooverre lijkt het onwaarschijnlijk, dat
het pool-verdrag op wensch van beide sta
ten werd afgesloten, zooals het blad meent
te weten. Als rechtstreeksch gevolg van
deze overeenkomst verwachten Argentijn
sche importeurs een sterke stijging der
Amerikaansche exportprijzen.
Europeesclie
P.T.T.-vereeniging opgericht.
Nederland onder de deelnemers.
Dertien Europeesche landen t.w. Albanië,
Bulgarije, Denemarken, Duitschland, Fin
land, Italië, Kroatië, Nederland, Noor
wegen, Roemenië, San Marino, Slowakije
en Hongarije, hebben de overeenkomst on
derteekend over de oprichting van een
Europeesche P.T.T.-vereeniging.
Na de onderteekening heeft de Duitsche
Rjjkspostminister Obnesorge den zin en
beteekenis van de nieuwe vereeniging
uiteengezet. Midden in -oorlogstijd wordt
hiermede een voorbeeld gegeven van sa
menwerking en eèndracht tusschen de
staten, teneinde den opbouw te bevorderen,
wanneer de wapens eenmaal zullen zijn
neergelegd. Met den dag van heden, zoo
vervolgde de minister, bezitten de P.T.T.-
besturen een instrument, dat hen in staat
stelt, niet alleen aan hun eigen landen,
df.ch aan het geheele Europeesche open
bare leven zeer 'aanmerkelijke voordeelen
te verschaffen. Alle P.T.T.-besturen laten
zich voortaan leiden door de hoogste wet
om hun activiteit niet ten eigen bate, doch
ten voordeele en in den dienst van het al-
gemeene Europeesche belang te ontwik
kelen.
IJszee-route practisch
°pgegcvei1.
Van militaire zijde verneemt het D.N.
De bijna volledige vernietiging van het
Britsch-Amerikaansche convooi in de Noor
delijke IJszee in de eerste week van Juli door
Duitsche luchtmacht en marine heeft verlam
mend gewerkt op de bolsjewistische ravitail
leering vgn Engeland en de V.S. uit. Britten
noch Amerikanen doen weer een poging con-
vooien langs dezen weg naar de bolsjewisten
te brengen. Nu en dan mag nog eens een
schip op de reis in het onzekere gezonden
worden, doch als ravifailleeringsweg voor de
bolsjewisten is de route van de Noordelijke
IJszee zoo goed als afgesloten.
Het Duitsche opperbevel heeft opnieuw een
lijst gepubliceerd met de namen van twaalf
Britsche schepen die sedert 1 Juni 1942 door
Duitsche duikbooten tot zinken zijn gebracht.
Naar het Zweedsche blad Zozial-Demo-
kraten uit? Londen meldt, heeft de Eipgel-
sche minister van arbeid, Bevin. op het
congres van den bond van transportarbei
ders naai; aanleiding van „zekere toespelin
gen van buitenlandsche herkomst" ver
klaard, dat Engeland tot dusverre zijn steun-
verplichtingen jegens de Sovjet-Unie is
nagekomen. Bevin sprak ook over dé van
Engelsche communistische zijde geuite ver
wijten, als zou de Britsche Vegeering de
Sovjet-Unie maar gebrekkig steunen. Hij
herinnerde er aan, dat de Engelsche com
munisten vóór de deelneming der Sovjet-
Unie aan den oorlog, alle pogingen in het
werk hadden gesteld, om de Britsche oorlog-
melden die tot de Germaansche-SS Neder- voering te saboteeren. Deze houding, zoo
land (Nederlandsche SS) willen toetreden.
21.10.42 10.00 uur, Tilburg, Werk lieden ver
eeniging. Tuinstraat 63.
21 10.42 17.00 uur. Rotterdam. Deutscnes
Haus.
22.10.42 10.00 uur. Amsterdam. School
lepenweg 13.
22.10.42 17.00 uur. Utrecht Wehrmachtheim
Mariaplein.
23.10.42 10.00 uur, Den Haag. Café den Hout
Bezuidenhoutscheweg.
24.10.42 11.00 uur, Amersfoort, Dienstge-
gebouw Kapelweg.
zeide hij, kon hij hun nooit vergeven.
EINDE DUITSCHE ZOMERTIJD.
Op 2 November 1942. des ochtends te 3
uur zullen in het Duitsche rijk. in het ge
annexeerde gebied in het Oostën, het Pro
tectoraat en in het Gouvernement-generaal
de klokken een uur achteruit worden, gezet.
Daarmee eindigt de zomertijd. Op 29 Maart
1943, des ochtends te 2 uur zullen de klok
ken weer een uur vooruitgezet worden.
Bij onze vrijwilligers. Uitstekend kunnen onze mannen met de Lotta's opschieten. Deze
zorgen, dat het hun aan niets ontbreekt. Sigaretten, tandpasta, scheermesjes, alles is
aanwezig. (SS P.K. Altstadt-Ba-H-P.H. c)
Beschouwing van Portugeesch blad.
Factoren, waar men
niet aan denkt.
Zoowel van Amerikaansche als van Engel
sche zijde is er bij herhaling met nadruk op
gewezen", dat het scheepvaartverkeer een var
de voornaamste problemen voor de Geallieer
den vormt, nu dag in dag uit tal van schepen
in den grond worden geboord en het vervoer
tusschen de V.S. en Engeland en andere be
vriende mogendheden hierdoor steeds ernsti
ger wordt bemoeilijkt. De moeilijkheden zijn
zelfs van dien aard, dat ook het handelsver
keer van de V.S. met de naburige Zuid-Ame-
rikaansche landen en in de V.S. zelf telkens
aan nieuwe belemmeringen onderhevig is.
Aan den anderen kant ls er van de zijde
van de V.S. en Engeland den laatsten tijd
telkens weer op gewezen, dat de bouw van
nieuwe schepen een dergelijk tempo heeft
bereikt, dat in de nieuwe tonnage tenminste
een compensatie ligt voor de verloren gegane
scheepsruimte.
In dit verband is het interessant kennis te
nemen van een artikel in het Portugeesche
regeeringsblad Diario de Manha, waarin
objectieve wijze een overzicht wordt gegeven
van de moeilijke Amerikaansche scheep
vaartsituatie en waarin wordt geconcludeerd,
dat de V.S. ondanks alle inspanningen van de
scheepswerven niet yoldoende scheepsruimte
kunnen bouwen.
Voor den oorlog.
De Amerikaansche handelsvloot bereikte
haar hoogtepunt in 1922 met een oceaanvloot
van 14.738.506 b.r.t. en een tonnage voor de
binnenscheepvaart van 2.247.690 b.r.t. Sinds
dien is de oceaanvloot van jaar tot jaar ge
daald, tot in 1939 nog slechts 9.336.155 b.r.t
was overgebleven. De binnenscheepvaart had
toen de beschikking over 2.538.299 ton.
De Amerikaansche vloo* was in dat jaar
een van de minst moderne van de wereld.
Van de totale tonnage had 49 pet. een leeftijd
van meer dan 20 jaren, terwijl van de rest
35 pet. reeds 15 20 jaren in dienst was. Het
gevolg van deze inkrimping van de vloot was,
dat in 1939 slechts 23 pet. van den Ameri-
kaanschen overzeeschen handel op Ameri
kaansche schepen werd vervoerd, tegen' nog
51 pet. in 1921.
In den oorlog.
Tn het eerste oorlogsjaar onderging de Ame
rikaansche koopvaardijvloot een verdere ver
mindering, hoewel zij toen nog niét de gevol
gen van den Duitschen zeeoorlog had onder-
vonden. Naar het buitenland, niet alleen naar
Engeland maar ook.naai- neutrale landen.1
werd meer dan een millioen b.r.t. verkocht
terwijl de nieuwbouw op de Amerikaansche
werven toen nog vrij onbeteekenend was.
Dientengevolge bedroeg dc tonnage van de
schepen met meer dan 1000 b.r.t. op 31 Decem
ber 1940 niet meer dan 7.279.000 ton. waarin
zelfs de kustvloot met 4.071.000 b.r.t is inbe
grepen.
Over den stand van de Amerikaansche koop
vaardijvloot per 31 December 1941 zijn geen
gegevens bekend gemaakt. Slechts is mede
gedeeld, dat de schepen, die in 1941 op de
Amerikaansche werven zijn gebouwd, in
taal een inhoud hadden van 749.000 b.r.t.
voorzoover het schepen van meer dan 2000
b.r.t. betrof. Aangezien hiervan echter enkele
schepen aan Engeland zijn geleverd, is niet
met zekerheid te zeggen met hoeveel' ton de
Amerikaansche koopvaardijvloot is uitge
breid.
Ook over het eerste halfjaar van 1942 is
niet met nauwkeurigheid te zeggen, hoeveel
schepen de Amerikaansche koopvaardijvloot
heeft verloren of er nieuw bij gekregen heeft.
Tonnage-hulpbronnen.
De moeilijke situatie, die door het zinken
van vele schepen aan de Amerikaansche At
lantische kust in de Caraibische Zee en in
de Golf van Mexico is ontstaan, heeft de re
geering van de Ver. Sfaten o.m. trachten te
overwinnen door schepen, die normaal in het
kustverkeer of voor de binnenscheepvaart
dienden, op den Oceaandienst in te leggen.
Hiert>ü deed zich echter weer een andere
moeilijkheid voor, n.l. dat het niet mogelijk
was die schepen, die het best gebruikt kon
den worden voor de zeescheepvaart, op den
Oceaan te krijgen, daar zij door de verbin
dingskanalen konden worden vervoerd. Bo
vendien is de scheepvaartdienst op de meren
in de V.S. van groot belang, dat hierover per
Javasche bank in Ned.-Indië
wordt opgeheven.
Het Japansche militaire bestuur op Java
heeft bekend gemaakt, dat per 20 October
1942 za) worden overgegaan tot liquidatie
van de Javasche bank en van een achttal
kleinere banken. Voorts zal worden over
gegaan tot de opheffing van het moratorium,
dat ten tijde van de bezetting van Java werd
afgekondigd. Door de Javasche bank en de
andere te- liquideeren banken, wier activa
in beslag werden genomen, zullen zooveel
mogelijk na de opheffing van het morato
rium uitkeeringen worden gedaan aan de
inlandsche bevolking en aan de Chineesche
kooplieden uit hoofde van te vorderen de
posito's. De bankbiljetten van de Javasche
bank en de andere Ned. Indische betaalmid
delen zullen daarna gelijkelijk worden om
geruild op nader te bepalen voorwaarden.
In verband mei dit probleem werd door het
militaire bestuur nog verklaard, dat de
waarde van deze betaalmiddelen gehand
haafd zal worden onafhankelijk van de Ja-
asche bank door de Japansche autoriteiten.
Nadat het geldverkeer op Java wederom
n normale banen werd geleid door de
opening van filialen van de bank voor de
ontwikkeling der Zuidzeegebieden, der Yo-
kohama-speciebank, der Taiwan bank. als
mede door de heropening van de volles-'
credietbank, heeft 'de Yokohama Specie-
bank besloten behalve de reeds bestaande
filialen te Batavia, Socrabaja, Semarang en
Bandoeng, nog een tiental filialen op te
richten.
Ook Wilïkie zon een partij
willen stichten.
Naar uit New York gemeld wordt, publi
ceert de Daily News een bericht, waarin ge
zegd wordt dat Wendell Willkie het plan
heeft om na de verkiezingen in November
a.s. een nieuwe politieke partij op te rich
ten onder den naam „Liberale Partij". Het
plan van Willkie wordt in verband gebracht
met de bestaande oneenigheden met de Re-
publikeinsche partij, die de werkzaamheid
van haar vroegeren candidaat voor het pre
sidentschap tijdens diens wereldreis als
specialen afgezant van Roosevelt ten scherp
ste aanvalt en aan critiek onderwerpt.
jaar vele millioen tonnen ijzererts, kolen en
graan worden vervoerd.
Dc tankvaart.
Van alle takken van de Amerikaansche
scheepvaart is wel het zwaarst door den oor
log getroffen het transport van petroleum.
Het grootste gedeelte van de Amerikaansche
tankvloot is in de kustvaart tusschen de
nationale haven aan de golf van Mexico en
de Oostkust ingelegd Een gedeelte van de
tonnage werd gebruikt voor het petroleum-
transport tusschen de leweringshavens aan de
Caraibische zee en de havens van de Atlan
tische kust, vanwaaruit het overladen naar
Groot-Brittannië plaats had. De reeds be
staande moeilijkheden op het gebied van het
petroleumtransport werden sinds Januari nog
aanmerkelijk verscherpt ten gevolge van het
op grbote schaal tot zinken brengen van deze
booten door de U-booten van de Asmogend-
heden.
De werven.
Ten aanzien van de pogingen van de Ame
rikaansche werven om de verloren gegane
tonnage te compenseeren door den nieuwbouw
wordt in het Portugeesche blad opgemerkt
dat het grootste gedeelte van de berichten, die
dienaangaande uit de Ver. Staten binnen
komen, overdreven is.
Hierbij w<jrdt o.m. over het hoofd gezien,
dat bij een evcntucelc nivellccring van de
toekomstige verliezen de totdusverre verlo
ren gegane scheepsruimte nog niet is gecom
penseerd.
In dit verband wordt verwezen naar een
verklaring van den president van de Ameri
kaansche industrieele Unie en van den
scheepsbouw dat de Noord-Amerikaansche
werven schepen hebben afgeleverd, waarvan
de leveringstermijn verre overschreden was.
In de Aziatische, Zuid-Amerikaansche en
Afrikaansche havens zijn vele producten op
geslagen, waarvan sommige ook van belang
zijn voor de oorlogindustrie, die een vervoers-
gelegenheid naar de Ver. Staten of Engeland
wachten.
Zuid-Amcrika.
Het transportprobleem binnen de grenzen
van het Amerikaansche continent heeft mert
o.rp. trachten op te lossen door den aanleg
van nieuwe wegen naar de centraal-Ameri-
kaansche landen ten einde een reehtstreek-
sche verbinding te krijgen tusschen de Ver.
Staten en de Zuid-Amerlkaanseho staten. Ook
spreekt men van den bouw van een lucht
vloot, die niet alleen moet dienen om grootere
hoeveelheden producten over den Oceaan te
vervoeren, maar ook om de kustvaart te ver
vangen, waarvan de schepen, die hierdoor
vrijkomen, voor andere doeleinden kunnen
worden gebruikt.
Achter het optimisme, waarmede de
transportmogelijkheden door de Ver. Sta
ted worden behandeld, schuilt, aldus con
cludeert het Portugeesche blad, den ernst
van de werkelijke situatie, waarin de
scheepvaart van de Ver. Staten, resp. van
de Geallieerden zich bevindt.
LEERING.
Bs. Wanneer wij probeeren onze Iand-
^e-nooten er van te overtuigen', dat zij hun
liefde hebben gegeven aan een zaak die
haar onwaardig is, dan wijzen wij er tel
kens op, dat Engeland ieder volk waar
mede het in contact komt net zoolang ge
bruikt als het voor de belangen van de
Britten dienstig kan zijn en daarna, in het
beste geval, als onnut terzijde zet.. Het is
echter ook denkbaar dat Engeland, zooals
in het geval van Frankrijk, nog meer voor
deel weet te verwerven door het land dat
reeds zijn nuttige diensten bewezen heeft,
nog eens extra uit te persen. Men demon
streert een koude nuchtere zakelijkheid,
die aan de Joden ontleend zou kunnen zijn,
wanneer men ér toe overgaat het slacht
offer definitief uit te beenen.
Wie met Engeland omgaat, is er toe ge
doemd vroeg of laat dergelijke ervaringen
op te doen. Ook Nederland weet er reeds
van te spreken, al ligt het voor de hand
dat er nog genoeg menschen zijn, die ip
hun verblindheid nog meer Engelseh den
ken dan Churchill zelf en dus niet in staat
zijn de werkelijkheid in te zien.
Wij zullen de laatsten zijn die willen be
weren, dat Engeland zich met Rusland
heeft verbroederd, omdat het meende
daardoor de communistische belangen het
beste te kunnen- dienen en wij willen nóg
minder aantoonen, dat Rusland den oorlog
voert met het doel het Britsche imperium
aan "een overwinning te helpen, maar wij
zouden wél willen vaststellen, dat gealli
eerden elkaar behooren te steunen; ook al
omvat hun verbond de fatale kiemen van
den onderlingen strijd op leven en dood.
Dat Engeland daar andere opvattingen over
heeft, blijkt weer eens uit het bericht, vol
gens hetwelk de IJszee opgegeven werd als
aanvoer-weg voor de Sovjet-Unie. De
IJszee vergt te veel offers van Engeland.
Offers brengen ligt niet in de bedoeling,
dat is reeds gebleken uit de ineenschrom-
peling der „tweede front"-actie en thans
l&vert men Rusland practisch aan den
vijand over, door ook deze mogelijkheid
tot redden van den weerstand op te geven.
Op het zelfde oogenb.lik waarop Stalingrad
den laatsten adem uitblaast,/ komt de
rnededeeling welke iedereen die Engeland
•kent, reeds lang had verwacht. Men duide
het ons niet kwalijk dat wij dezen gang van
zaken voor de overwinning van het Natio-
naal-Socialisme verreweg de gunstigste
inden en dat wij daarom met onverbloemd
genoegen zien wat er gebeurt.
Intusschen is er voor vele van onze land-
genooten, die reeds in bangen twijfel ver
keerden nog weer een gelegenheid te meer
om ernstig te beraadslagen over de houding
die 2ij un de toekomst zullen hebben aan
te nemen. De wereld van hun gedachten-
gang verkeert in paniek-stemming. Vlie
gers zijn verschenen en zij hebben alles met
spring- en brandbommen vaneen gereten.
Reeds bij de eerste bommen begon de ramp
en toen nog niemand een dergclijken gang
van zaken had verwacht, stortte alles in,
want de fundamenten waren verrot. Zij
staan nu voor de to tale .•Vernietiging van
liet gebouw, dat zij eenmaal hebben, opge
richt en waarvan de pijlers van Engelsch
fabrikaat waren. Er zal een nieuw gebouw
moeten verrijzen.
Nogmaals van het weinig betrouwbare
Engelsche materiaal? Nogmaals met de
zekerheid, dat Albion zich, als het er het
op aankomt, ijskoud terugtrekt? Of zal men
het eens probeeren op een wijze, die meer
goeds voorspelt?
Het Nationaal-Socialistische programma
.omvat punt voor punt alles waar het in
Nederland aan ontbroken heeft, ten aan-
ien van de nationale oogmerken, van de
taats rechterlijke hervormingen, van de
olkshuishouding, van de kuituur en van
de sociale hervormingen. Het Nationaal-
Socialisme is socialisme van de daad, het
stelt ons in 'dezen tijd. nu alles waarop wij
gemeend hebben te kunnen vertrouwen,
onder onze voeten wegzonk, in de gelegen
heid een soliden grondslag aan ons bouw
werk te geven.
Er zit leering in de ervaring van anderen.
