Haarlemsche Courant
ACTIE DER AS IN TUNESIE
Laval krijgt absolute
volmachten.
verloopt volgens de plannen.
AANVALLER FUSILLEERT
FRANSCHE OFFICIEREN
Plaatselijke strijd aan Oostelijk front.
OPVOLGINGSKWESTIE GEREGELD.
287e Jaargang No. 273 x X
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1.15, p, kwartaal 3,(2,
franco p. post 3,73, losso nummers 6 cent. Advertentiën 3—16
jn.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele prijs,
advertentleabonnemcnten 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Idltlo 3—15 m.m. t20. Abonnement 1500 m.m. B cent p. m.m.
JDitg.t Grafische Bedrijven Damlate.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Donderdag 19 November 1942
Bureaux Haarlem* Groots Houtstraat 63, Bijkantoor* ioenda*
plein 37. Tel. Dlrecüe 13*62, Hoofdredactie ISS54. Redactie 10600,
Administratie 10724. Uns. soendapleln 12230. Postgiro 134956.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Wnd. Hoofdredacteur; 3. T. BAÜDEWTNS.
Verschijnt dagelijks behalve op Zou-
K 1291
Hevige luchtaanvallen op geallieerde
ra vita i l leer in g.
De bewegingen van de Duitsche en
I Italiaansche troepen in Tunis, het op
stellen van de gelande formaties en de
organisatie van de ravitailleering ver-
loopen volgens het plan, zoo verneemt
het D.N.B.
Het tamelijk dichte, met Europeesche
toestanden overeenkomende wegen- en
spoorwegnet in Noord-Tunesié maakt
een snelle penetratie van het gebied in
alle richtingen mogelijk. Ook operaties
buiten de wegen stuiten, afgezien dan
van het gebergte, nergens op moeilijk
heden.
De Westelijke grens, die Tunesië van Al
gerije scheidt, wordt in het Zuiden door een
uitgestrekte, door zoutmoerassen doorsne
den, woestijn beschermd, welke slechts door
kleine eenheden kameelruiters doortrokken
kan worden.
Onophoudelijke aanvallen van Duitsche
en Italiaansche luchtstrijdkrachten op de
haveninstallaties en vliegvelden aan de Al-
gerijnsche kust en de controle op alle ravi-
tailleeringswegen over zee stellen het plan
van de Spilmogendhedep om de Britsch-
Amerikaansche actie te localiseeren, duide
lijk in het. licht.
De bevelhebber van de Amerikaansche
tanktroepen aan de Atlantische kust van
Noord-Afrika, generaal-majoor Patton, is
volgens een bericht van het geallieerde
hoofdkwartier in Noord-Afrika. ternauwer
nood aan den dood ontsnapt. De generaal
zou zich juist aan boord van een vaartuig
begeven, toen dit door een schot van een
Fransch oorlogsschip werd getroffen en in
de lucht vloog. Alle opvarenden kwamen
hierbij om het leven.
Algiers en Marokko.
Zeven Fransche officieren, die zich verzet
hadden tegen generaal Giraud en weigerden
hun vaandel en Maarschalk Pétain te ver
raden, zoo vernemen de Parijsche bladen uit
Algiers, zijn aldaar doodgeschoten, zonder
voor een krijgsraad te zijn verschenen.
Als zaakgelastigde tusschen het Gealli
eerde hoofdkwartier in Noord-Afrika en de
Fransche autoriteiten aldaar is benoemd de
vroegere gezant bij het gezantschap der
Vereenigde Staten in Vichy, Murphy.
De correspondent van de „New York
Times" meldt uit Marokko aan zijn blad,
dat, ter geruststelling van de bevolking van
Fransch-Marokko, de Amerikaansche com
mandant van <jit gebied. Patton. een op
roep tot de bevolking heeft gericht, waarin
hij haar verzekert, dat de Amerikaansche
soldaten de gevoelens van de Marokkanen
zal eerbiedigen en dat het militaire bestuur
zich niet zal bemoeien met aangelegenheden
van den sultan van Marokko. Sidi Moham
med.
Naar de correspondent van het Spaansche
blad „Ya" uit Algiers seint, worden er op
het oogenblik door de Amerikaansche mili
taire atuoriteiten plannen ontworpen om
alle Arabische stammen in Afrika te ont
wapenen. Als reden hiervoor wordt opge
geven, dat de Arabische stammen onder
ling dikwijls kleine oorlogen voeren, waar
bij zeer vele slachtoffers vallen, die niets
met deze conflicten hebben te maken.
(De Zuidelijke deelen van Algerije en
Tunesië worden door Arabieren bewoond
Red.)
Defensie maatregelen langs de
Noorsclie kust.
Kustbewaking voortdurend paraat.
De commandant van het zeeverde-
digingsgebied-Bergen in Noorwegen
heeft bepaald, dat met ingang van 15
November het scheepsverkeer langs be
paalde stukken van de Noorsche kust
van een uur na zonsondergang tot een
uur voor zonsopgang zal worden ver
boden.
Het betreft hier o.a. het havengebied van
Bergen en de drukke baai van Kornsund bij
Haugesund. Schepen, die zich hieraan niet
houden, zullen worden beschoten.
"Volgens recente Duitsche publicaties heb
ben <le door de Duitsche weermacht langs
de Kanaalkust aangelegde versterkingen
hun verlengstuk aan de Westkust van Scan
dinavië gevonden. Deze fortificaties zijn op
alle plaatsen aangelegd, welke strategisch
van belang zijn. Zij beschermen vooral die
punten aan de kust, welke voor een landing
geschikt zijn. Daarbij heeft men met even-
tueele landingsmogelijkheden uit de lucht
en van zee rekening gehouden. Elke kust
strook en elke haven worden door zware en
zeer zware kustartillerie beheerscht. Bat
terijen luchtdoelgeschut beschermen de ver
dedigingsinstallaties van Denemarken en
Noorwegen tegen eventueele aanvallen uit
de lucht, terwijl deze vestingwerken door
speciale troepen bezet zijn. De bescherming
van de kust geschiedt door patrouilleerende
flottieljes, welke berichten over de nade
ring van vliegtuigen, duikbooten of schepen
aan het kustcommando doorgeven. Boven
dien belasten deze eenheden zich met con-
vooieering van het levendige Duitsche han
delsverkeer, dat in deze wateren onderhou
den wordt.
Aangezien de militaire bescherming van
de Noorsche kust voor Duitschland zeer be
langrijk is zooals de situatie tijdens den
eersten wereldoorlog bewees is de bevei
liging juist van de Noorsche wateren een
uiterst belangrijke taak der Duitsche oor
logsmarine. De Noorsche kust is 3400 km
lang. Wanneer men echter de fjorden er bij
rekent, dan bedraagt de lengte ongeveer
20.000 km.
De toentertijd door Noorwegen gebouwde
forten en kustbatterijen werden bij de be
zetting van Noorwegen door de Duitsche
troepen overgenomen. Sinds April 1940 zijn
zij echter niet slechts belangrijk versterkt
doch ook uitgebreid met nieuwe geweldige
vestingwerken op alle belangrijke punten
langs de Deensehe en Noorsdie kust. Een
uitgebreid berichtensysteem waarborgt bij
een eventueelen aanval een doeltreffende
samenwerking tusschen de verschillende
weermachtsonderdeelen.
Verdwenen en nieuwe valuta's
in Europa.
Na ruim drie jaren oorlog blijkt, dat op
het Europeesche vasteland tot dusverre zes
nieuwe valuta's haar intrede hebben ge
daan. terwijl een negental oude valuta's
van het tooneel zijn verdwenen. De zes
nieuwe valuta's zijn de Slowaaksche kroon,
de nieuwe zloty, de nieuwe Servische dinar,
de Kuna in Kroatië, de Karbowanez in de
Oekraïne en de Ostlandmark in het z.g.
Ostland. De valuta's, welke verdwenen, zijn
de Oostenrijksche kroon, de Tsjecho-Slo-
waaksche kroon, de Danziger gulden, de
Joegoslavische dinar en de Luxemburgsche
frank, voorts nog de vroegere Poolsche
zloty en ten slotte de drie valuta's van Est
land, Letland en Litauen. Met uitzondering
van de nieuwe valuta van Kroatië zijn de
nieuwe valuta's met medewerking van de
Deutsche Reichsbank ontstaan.
TURKSCHE VOLKSPARTIJ KEURT
BELEID DER REGEERING GOED.
De regeeringsfractie der Turksche republi-
keinsche volkspartij is Dinsdag bijeengeko
men. De minister van buitenlandsche zaken.
Menemendzjogloe. heeft rapport uitgebracht.
Hij belichtte den buitenlandsch politieken en
militairen toestand en wees op de gebeurte
nissen der laatste vier maanden, die direct
of indirect Turkije aangingen. De vergadering
heeft het rapport van den minister eenstem
mig en zonder debat aanvaard.
De correspondent te Ankara van het Japan-
sche blad „Tokio Nitsji Nitsji" is uit Turkije
uitgewezen wegens zijn onjuiste en sensatio-
neele voorlichting. Hij heeft het Turksche
grondgebied reeds verlaten.
Duitsche bedrijfsleven voldoet
aan de verwachtingen.
Op de werkbijeenkomst van het Duitsche
arbeidsfront, welke gehouden werd in aan
sluiting op de bijeenkomst der rijksarbeids-
kamer, waarbij aan 25 Duitsche bedrijven
de onderscheiding JCriegsmusterbetrieb"
werd toegekend, voerde o.m. minister Funk
het woord. Deze wees op de prestaties van
de Duitsche oorlogsindustrie.
Er dient voor gezorgd te worden, dat de
naar huis terugkeerende soldaat in een met
al zijn consequenties opgebouwd nationaal-
socialistisch bedrijfsleven terugkeert.
Drie imperatieven staan thans op den
voorgrond van het Duitsche bedrijfsleven:
arbeiden, calculeeren en sparen. Productie
is het resultaat, van onze in de geheele we
reld bewonderde arbeidsprestatie, het cal
culeeren is de voorwaarde voor een ingrij
pende rationaliseering van de industrie, ter
wijl de overheidscontrole en het sparen tot
de middelen behooren, die noodzakeliik zijn
voor een bewapening, welke de beslissing in
den oorlog tot stand zal brengen. Door een
gezonde prijs en loonpolitiek is men er in
geslaagd in Duitschland de stabiliteit dei-
valuta te handhaven. Het bedrijfsleven heeft
voldaan aan de eischen, welke de Fuhrer
er aan had gesteld.
De dubbele moord te Velsen.
Dader tot negen jaar veroordeeld.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft van
daag den 41-jarigen fabrieksarbeider J. K.
Heykoop uit IJmuiden, die wegens den te
Velsen gepleegden moord op zijn vrouw en
op den man, met wie zij samenleefde, door
de rechtbank te Haarlem veroordeeld was
tot twaalf jaar gevangenisstraf, in hooger
beroep veroordeeld tot negen jaren gevan
genisstraf met aftrek van het geheele voor
arrest.
De procureur-generaal had tien jaar ge
vangenisstraf gevorderd.
Zoon van Britschen minister
voor de Duitsche radio.
De Duitsche radio heeft gis
teravond in zijn Engelsche nieuwsuit
zending bekendgemaakt, dat Amery,
zoon van den Britschen minister van
Indië. Donderdag voor de Duitsche ra
dio spreekt in een voor Engeland be
stemde uitzending.
De Spaanscbe mobilisatie.
In verband met het beslui* der Spaansche
regeering tot gedeeltelijke mobilisatie, wordt
nog gemeld: De ministers zullen de econo
mische belangen des lands niet uit het oog
verliezen. Zoo zullen bijvoorbeeld zij die aan
de oogst deelnemen voorloopig vrij van den
militairen dienst zijn.
De regeering wijst er in een communiqué
nogmaals op, dat deze maatregel is genomen
ter beveiliging van de Spaansche neutrali
teit. Van te voren waren reeds troepen-con
centraties in Spaansch Marokko noodzakelijk
gebleken. Het leger op het Iberische schier
eiland moet evenredig sterk zijn. De gedeelte
lijke mobilisatie zal deze leemte aanvullen.
Het Spaansche leger is sinds den burger
oorlog nieuw gevormd. In Augustus 1940 is
i nieuwe dienstplichtwet verschenen, waar
de active diensttijd voor gewone dienst
plichtigen is bepaald op twee jaar en voor
hen, die in het reservekader komen op vier
jaar. Het Spaansche leger is thans grooter
dan ooit. Het bestaat voor een groot gedeelte
uit mannen, die in den burgeroorlog practi-
sche ervaring hebben opgedaan.
Door het onderteekenen van het decreet,
betreffende de partieele mobilisatie, zijn de
lichtingen 1918 en '19 bij de reeds onder
de wapenen zijnde troepen gevoegd.
De lichting 1923 is reeds door vroegere
bepalingen onder de wapenen geroepen,
Door deze maatregelen is het Spaansche
leger op een sterkte van 700.000 man ge
bracht.
Men wijst er op, dat volgens Radio Bue
nos Aires in Zuid-Spanje de staat van be
leg is afgekondigd. Mocht dit bericht juist
zijn Radio Buenos Aires is meestal over
de gebeurtenissen in Spanje goed onder
richt,'maar het bericht is nog niet bevestigd
dan blijkt uit dezen maatregel duidelijk,
van welke zijde het gevaar dreigt voor de
Spaansche onafhankelijkheid en eenheid,
die generaal Franco blijkens het decreet
over de mobilisatie vastbesloten is te ver
dedigen.
In Barcelona is inmiddels het Spaansche
s.s. Darro binnengeloopen. dat geladen was
met vruchten van de Canarische eilanden.
Volgens het verslag van de bemanning is
het schip op 7 November, enkele uren voor
den Amerikaansch-Britschen overval op
Fransch Noord-Afrika door een Amerikaan-
schen torpedoboot jager aangehouden en van
boven tot onder doorzocht, waarbij de Ame
rikaansche soldaten de Spaansche zeelieden
met pistolen en revolvers bedreigden. Na
het volkomen vergeefsche doorzoeken
dwongen de Amerikanen den gezagvoerder
de Spaansche vlag in te halen, de Ameri
kaansche te hij schen en Gibraltar aan te
loopen.
VERMINKTE ZILVERBONS.
Na aankomst te Den Ilaag inspecteert de nieuwe Stabschef der N.S.K.K., E. Krauss, dc
opgestelde eereformaties der Hitlerjugcud. Tweede van links, general-kommissar
Schmidt, geheel links, de commandant der W. A., mr. Zondervan.
(Stapf Borrius Pax Holland c)
Door bolsjewisten geboeide Duitsche soldaten gesignaleerd.
Britsche luchtaanval op Fransche kustplaats.
ACHTERHOEDEGEVECHTEN
IN LIBYE.
Niet te vergoeden schade te
Genua.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
„In het bergachtige gebied ten Noordoosten
van Toeapse is een kleine, ingesloten vijan
delijke gevechtsgroep na mislukte uitvalspo-
gingen vernietigd. Roemeensche troepen heb
ben de bolsjewisten in het gebied van Alagir
in het gebergte teruggeworpen. Duitsche
pantserwagens sloegen hevige vijandelijke
aanvallen af en vernietigden op een andere
plaats vijandelijke strijdkrachten in een voor
uitgeschoven stelling. Daarbij werden meer
dan 300 gevangenen en rijke buit gemaakt.
Op de Kaspische Zee heeft de luchtmacht
drie schepen, waaronder een tankschip, tot
zinken gebracht.
Het gepantserde leger in Afrika leverde
achterhoedegevechten tegen vijandelijke pant-
serafdeelïngen en vernielde een aantal ge
pantserde verkenningswagens.
Havenwerken en benzinedepöts te Bone,
alsmede het vliegveld Maison Blanche bij Al
giers werden opnieuw gebombardeerd.
In luchtgevechten aan de kust van Tunis en
Libve verloor de vijand vijf vliegtuigen; drie
Duitsche vliegtuigen worden vermist.
Afzonderlijk vliegende vijandelijke toestel
len verschenen Dinsdagnacht boven het Duit
sche en Deensehe kustgebied.
Bij een aanval van vijandelijke bom
menwerpers op een stad aan de Fransche
Atlantische kust leed de bevolking verlie
zen. Een Britsche bommenwerper werd
door nachtjagers, twee werden door ma
rineartillerie neergeschoten."
Naar het D.N.B. verneemt zijn de bolsje
wisten er toe overgegaan de weinige Duitsche
gevangenen, die hun in handen vallen, te
boeien. Een bolsjewistische eerste luitenant
van de 391ste infanterie divisie verklaart, dat
hij in het dorp Koslowo drie gevangen geno
men Duitsche soldaten heeft gezien, die wer
den voorgeleid met de handen op den rug
geboeid.
Het Italiaansche weermachtbericht.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
„Bij gevechten met gepantserde groepen in
het gebied ten Westen van Derna zijn eenige
vijandelijke pantserwagens vernield. De be
drijvigheid in de lucht werd aan weerskanten
door slecht weer beperkt. Een Curtiss-toestel
werd neergeschoten.
Aan de Algerijnsche kust leverden Duitsche
jagers gevechten met vijandelijke vliegtuigen,
waarvan er vijf werden neergeschoten."
De Duitschers en Italianen hebben volop
gelegenheid gehad om de stellingen, waar zij
den Engelschen slag willen leveren, uit te
breiden en te versterken. Waar deze stellingen
liggen, wordt van Duitsche zijde natuurlijk ge
heim gehouden. De Britten spreken in dit ge
val voortdurend van El Agheila, waarbij het
moeilijk valt na te gaan of zij steunen op
waarnemingen hunner verkenningsvliegtui
gen dap wel eenvoudig op deze plaats specu-
leeren, omdat deze stelling zoo groote tacti
sche voordeelen heeft, dat Generaal Rommel
er tot tweemaal toe in slaagde om hier een
grootsch Britsch offensief tegen te houden en
deSEngelsche strijdkrachten later tot de Egyp
tische grens en zelfs tot voor de poorten
van Alexandrië terug te drijven.
De El Agheila-stelling, die aan de Groote
Syrte is gelegen, vertoont veel overeenkomst
met de El Alamein-stelling. Ook hier heeft
men een vry rotsachtige, smalle hoogvlakte,
die niet in den rug kan worden aangevallen,
daar zij begrensd wordt door zoutmoerassen,
die in menig opzicht herin .eren aan de Kat-
tarahoogte, die de belangrijkste natuurlijke
versterking van de El Alameinstelling vormt.
Tijdens een persconferentie die in Downing-
street plaats had, verklaarde de eerste Lord
der Britsche admiraliteit, Alexander, dat,
alhoewel de toestand voor de Geallieerden
in Italiaansch-Afrika niet ongunstig is, toch
nog rekening moet worden gehouden met
zware gevechten. Alexander besloot met de
waarschuwing: „Door Rommel te onderschat
ten zou men een groote fout begaan".
Genua.
De „Lavoro Fascista" meldt, dat te
Genua door de jongste Engelsche lucht
aanvallen wederom een aantal historische
gebouwen is verloren gegaan, waaronder
de kerk van den H. Stephanus. waarin het
lichaam van Columbus is bijgezet.
Het Palazzo Grosso, waarin zich de pina
cotheek bevindt die een groote verzameling
schilderijen, o.a. van Titiaan, Veronese, Hol
bein en andere beroemde meesters bevat, is
zwaar beschadigd.
De persdienst van het Departement van
Financiën deelt mede:
Aangezien gebleken is, dat zilverbons,
welke door het aanbrengen van ponsgaten
ongeldig waren gemaakt, onrechtmacig
weder m omloop zijn gebracht, wordt het
publiek met nadruk erop gewezen, dat zoo
danige zilverbons niet de hoedanigheid van
wettig betaalmiddel hebben. Zij worden dan
ook noch door de Nederlandsche Bank noch
door de rijkskantoren in betaling aangeno
men en zullen evenmin door het agentschap
van het Departement van Financiën te Am
sterdam kunnen worden vergoed.
Het vorenstaande geldt eveneens ten
aanzien van zilverbons welke bestaan uit
aaneengeplakte strooken van een of meer
zilverbons, waarbij zich vaak verminking of
geheel of gedeeltelijk uitvallen van serie-
ïetters, nummers, handteekeningen enz.
voordoet.
Het publiek wordt derhalve, ter voor
koming van schade, ernstig gewaarschuwd
tegen het in betaling aannemen van ver
minkte zilverbons, als boven bedoeld.
Keuringen Waf f en SS en
het Legioen.
Het SS-Ersatzkommanëo deelt mede, dat
vrijwilligers voor de Waffen-SS en het Le
gioen zich op onderstaande data bij de ge
noemde adressen kunnen vervoegen tenein
de gekeurd te worden
Tevens wordt er de aandacht op gevestigd
en wel speciaal voor hen, die er bezwaar te
gen hebben hun dienst buiten Naderland te
vervullen, dat thans de mogelijkheid bestaal
om dienst te nemen in een speciaal wacht-
bataljon De opleiding vindt in Nederland
plaats, terwijl de inzet van dit bataljon ook
in Nederland blijven zal
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS
en het Legioen kunnen zich ook diegenen
melden, die tot de Germaansche-SS in Neder
land willen toetreden.
20.11 42 10.00 uur Zwolle, hotel Peters.
Markt.
20 11 42 16.00 uur Asseo. Frieslandbazerne
Vaart, Zuidzijde
21.11.42 10.00 uur Groningen. Concerthuls.
Poelestraat
21.11 42 16.00 uur Leeuwarden, huize Schaaf.
Breedstraat.
22.11.42 10.00 uur Amsterdam. School. Iepen-
weg
23.11.42 11.00 uur Utrecht Wehrmachtshelm
Mariaplaats
24.11 42 10.00 uifr Amersfoort Dienstgebouw
Leusderweg
25.11.42 10.00 uur Den Haag, Café Den Hout
Bezuidenhoutscheweg
Bij i/nze vrijwilligers. Bij het landschap behooren ook kameelen. Onze mannen
hebben zich al spoedig vertrouwd gemaakt met dit voor hen vreemdsoortige trekdier.
(SS P.K. Möbius-O-H-PJï. o)
Gemachtigd tot uitvaardiging van wetten binnen het kader der
grondwet. Maarschalk Pétain symbool van de eenheid
van Frankrijk.
Naar officieel wordt bekend gemaakt, heeft het Fransche staatshoofd, Maarschalk
Pétain, met het oog op de heerschende buitengewone omstandigheden besloten
aan het hoofd der regeering, Laval, de volmachten te verstrekken, noodig om te
allen tijde en overal maatregelen te nemen. De nieuwe volmachten worden ge
regeld bij een zooeven verschenen grondwettelijke acte, waarbij bepaald wordt,
dat het hoofd der regeering alleen, door handteekening wetten en decreten kan
uitvaardigen, behalve ter wijziging van de grondwet.
Zy, die in Tunis thuishooren en op het
oogenblik in Frankrijk vertoeven en niet
in staat zijn naar huis terug te keeren,
moeten zich schriftelijk bij de bevoegde
autoriteiten te Parijs en Vichy melden.
Slachtoffers van beschieting
door Engelsche vliegers.
Het Fransche ministerie van voorlichting
heeft Woensdagavond laat een reeks wijzi
gingen in de Fransche regeering bekend ge
maakt, die in het staatsblad van Donderdag
gepubliceerd worden.
De minister van marine, schout-bij-nacht
Auphan, is afgetreden. Tot zijn opvolger is
aangewezen admiraal Abrial.
Voorts is de minister voor het verkeer.
Gibrat, afgetreden. Tot zijn opvolger is be
noemd Bichelonne, die tevens minister voor
de productie blijft.
De minister van financiën, Cathala, is
met behoud van deze portefeuille benoemd
tot minister van economische zaken.
Het ministerie van financiën en economi
sche zaken is dus thans evenals het mini
sterie voor productie en verkeer in de hand
van een minister vereenigd.
Het ministerie van voorlichting heeft
voorts den tekst bekend gemaakt van de
reeds gemelde nieuwe volmachten voor het
hoofd der regeering, vervat in de grondwet
art. 12. Deze tekst luidt als volgt:
„Wij. Maarschalk van Frankrijk, hoofd
van den Franschen slaat, decreteeren
krachtens de grondwettelijke bepaling van
18 Juli 1940: met uitzondering van grond
wettelijke bepalingen kan het staatshoofd
met zijn uitsluitende handteekening wetten
en decreten uitvaardigen".
(w.g.) PéTAIN
Het ministerie heeft verder den tekst be
kend gemaakt van de wet tot wijziging van
de wet over de opvolging van het staats
hoofd. Deze wijzigingswet heeft den vol
genden tekst:
Art. 1. Wanneer het staatshoofd om
eenigerlei reden voor de ratificatie van de
nieuwe grondwet door de natie verhinderd
zijn functie van staatshoofd uit te oefe
nen, zal deze functie worden waargenomen
door het hoofd der regeering, Laval.
In geval eener definitieve verhindering
zal de ministreraad binnen een maand tjjds
met meerderheid van stemmen een staats
hoofd aanwijzen. De ministerraad definieert
en stelt tegelijkertijd vast de volmachten en
bevoegdheden van het staatshoofd, resp.
an het hoofd der regeering, wier functies
an verschillend karakter zijn.
Art. 2. De grondwetsacte no. 4 alinea 4
is en blijft afgeschaft.
Deze wijzigingswet is door Maarschalk
Petain onderteekend.
De ministerraad.
De ministers en staatssecretarissen zl.jn
Woensdagmiddag 1 uur onder voorzitter
schap van Pétain in Hotel du Pare te Vichy
m ministerraad bijeengekomen. Na afloop
werd een communiqué uitgegeven, ondertee
kend door maarschalk Petain en den pre
mier Laval, dat in het staatsblad wordt af
gedrukt. Dit communiqué luidt als volgt:
„Het hoofd van de regeering heeft een
uiteenzetting gegeven van den militairen
en politieken toestand. In het bijzonder ver
meldde hij de inlichtingen, die admiraal
Platon uit Tunis heeft meegebracht, waar
van hij zoo juist is teruggekeerd. Met het
o°S op de buitengewone omstandigheden
heeft de maarschalk, die als staatshoofd de
Fransche souvereiniteit en het voortbestaan
van het vaderland belichaamt, besloten,
aan het hoofd der regeering Laval volmach
ten te geven, die een regeeringschef noodig
heeft om aan de moeilijkheden, die Frank
rijk op het oogenblik doormaakt, overal en
zoo spoedig mogelijk het hoofd te bieden.
De maarschalk verklaarde, dat hii onder
alle omstandigheden de vaderlandsliefde en
den helderen blik van Laval heeft leeren
waardeeren. Hij prees den moed. waarmede
het hoofd der regeering zijn verantwoorde
lijkheid op zich neemt. Het hoofd der re
geering dankte het staatshoofd voor het
vertrouwen, dat hij in deze tragische uren
iegens hem tot uiting bracht en verzekerde
hem van zijn plan. Frankrijk met volle toe
wijding te dienen. Hij zeide te hopen, dat
zijn pogingen, waarover hij jegens hem ver
antwoording zou afleggen, hem in staat
zouden stellen, het welzijn van het vader
land te waarborgen".
Deze tekst was onderteekend: Philippe
Petain en Pierre Laval.
De krijgsraad van de dertiende Fransche
divisie te Clermont-Ferrand heeft vier
poilus tot gevangenisstraffen van anderhalf
tot twintig jaar veroordeeld.
Zij worden ervan beschuldigd strooibil
jetten met communistisehen én landsver
raderlijken inhoud te hebben verspreid.
De maatregelen, die Maarschalk Pétain
tegen Darlan en Giraud heeft genomen,
hebben op de Fransche bevolking diepen
indruk gemaakt. Omtrent den opmarsch
van Duitsche troepen door het onbezette
deel van Frankrijk schrijft Charles Mourras
in de „Action Francaise": „Terwijl ik op
de terugreis van een korten inspectietocht
door Zuid-Frankrijk in den trein zat. heb ik
op een kruispunt, waar de arein moest stop
pen, eenigen tijd naar een transport van
jonge soldaten gekeken. Toen wij later bij
Avignon den weg hadden bereikt, die van
het Noorden naar het Zuiden loopt, p/sseer-
den er onafgebroken vrachtauto's met Duit
sche soldaten, artillerie en allerlei wapenen.
Eerst in de buurt van Valence kwam aan
deze colonnes een einde. Welk een indruk
maakte deze macht, deze bewapening, deze
cm vang op ons. Hier kregen wij een dui
delijk beeld van de werkelijkheid. Helaas
meet ik er aan twijfelen of de Fransche be
volking de leering heeft begrepen, die zij
kon trekken uit de vele fouten, die men bij
ons heeft gemaakt, een les, speciaal voor
hen, die het Fransche wolk opgehitst, misleid
en ontgoocheld hebben".
Vluchtelingen.
Radio Paris meldt, dat talrijke vluch
telingen uit Noord-Afrika aan de Spaansch-
Fransche grens te Perpignan zijn aangeko
men, nadat het htin gelukt was. het Euro
peesche vasteland in visscherbooten te be
reiken. Zij vertelden, dat de Engelsch-Ame-
rikaansche strijdkrachten terstond na hun
landing beslap hadden gelegd op de gra'an-
nakhuize» en oo andore voorraden van hef
land. zoodat de verzorging van levens
middelen voor de bevolking volkomen ge
staakt is.
Het regelmatig postverkeer tusschen het
oormalige onbezette Fransche gebied en
Dakar is weer hersteld. Ook kunnen in
ceide richtingen weer telegrammen worden
verzonden.
Door blindelings beschieten met boord-
wapens uit Engelsche vliegvelden zijn Dins
dag 2 Nederlanders gedood, 7 andere ge
vaarlijk, resp. licht gewond. Een woonhuis
werd zwaar beschadigd.
NOGMAALS DE R.K. KERK EN HET
NATIONAAL-SOCIALISME.
Hedenavond om 19.uur spreekt Max
Blokzijl via Hilversum 1 in de serie bran
dende kwesties over het onderwerp: „Nog
maals de R.K. kerk en het nationaal-socia-
lisme".
LAVAL AAN BOD.
D. Wat na de dramatische gebeurte
nissen der laatste dagen te verwachten stond
is gisteren een feit geworden. Na een lang
durige zitting van het Fransche ministerie
is een wijziging van de Fransche grondwet
bekend gemaakt in een door Pétain onder
teekend decreet, waarbij Pierre Laval, tot
dusver hoofd der regeering, aangewezen
is als wettelijk opvolger van het staats
hoofd. maarschalk Pétain.
Bovendien heeft Laval volmachten ont
vangen, krachtens welke hy het recht ver
krijgt, wettelijke decreten, alleen door zy'n
handteekening gesigneerd, uit te vaardigen;
uitgezonderd zijn slechts wijzigingen in de
grondwet.
Dit is de dag van Laval. Met ingang van
heden is de positie zoowel van Pétain als
die van Laval sterker gemarkeerd dan te
voren. Pétain treedt voor een niet gering
deel terug uit de politieke actie. Gisteren
nog staatshoofd en opperbevelhebber van
de Fransche weermacht is hy van heden af,
naar hij zelf in een communiqué het aan
merkte, de vertegenwoordiger van de een
heid van den staat. Nog is hij weliswaar
chef van leger en vloot, maar het kan niet
dan een kwestie van tijd ziln, aleer deze
zware last van de schouders van dezen zes
en tachtigjarige wordt genomen.
Men zou Petain, als symbool van de
staatseenheid, dus kunnen vergelijken met
den constitutioneelen monarch, of een
andere vergelijking dringt zich onder deze
omstandigheden op met de figuur van
Hindenburg, die immers gedurende de laat
ste jaren van ziin leven ook als teeken van
de verbondenheid van zijn volk kon worden
beschouwd, terwijl de feitelijke leider van
het staatsbestel de toenmalige rijkskanselier
Hitler was.
Laval wordt dus, al blilft zijn functie
/an hoofd der regeering nadrukkelijk ge
handhaafd. met zeer vérstrekkende be
voegdheden bekleed en het lijdt geen twijfel,
of de naaste toekomst zal hiervan getuigen.
Een begin is reeds gemaakt door een wijzi
ging in het kabinet, aan welke wijziging
natuurlijk geen andere beteekenis kan wor
den gehecht dan die eener versterking van
den kring van medewerkers rondom Laval.
Wat zal de toekomst thans voor Frank
rijk onder leiding van Laval brengen? Laval
is, men weet het, de groote kampioen voor
de toenaderingsgedachte, de man, die door
de jaren heen een politiek van eerlijke sa
menwerking met Duitschland heeft bepleit
en daarmede zich scherp tegenover het
Frankrijk, dat alle heil van een Fransch-
Britsche alliantie verwachtte, heert gesteld.
Zonder twijfel zal hii zich dus beijveren, tot
doeltreffender samenwerking met de As-
mogendheden te geraken dan tot dusver,
doordat een net van intrige en diplomatiek
geijver om Vichy gesponnen was. mogelijk
is gebleken. Men vergete niet. dat tot het
begin van deze week zoowel de Vereenigde
Staten als diverse Zuid-Amerikaansche rij
ken hun vertegenwoordigers bij de Fran
sche regeering hadden en dat deze lieden
hun tijd niet in ledigheid hebber, gesleten
bewijzen de diverse gevallen van rebellie
en andere acties van dissidenten, waarvan
we af en toe iets hooren. Of Laval er in
slagen zal. binnen afzienbaren tijd Frankrijk
een krachtiger houding te doen aannemen
bij de verdediging van Europa is voor het
tegenwoordige een epen vraag.
Wat voorts verwacht kan worden is een
positiever houding, desnoods een oorlogs
verklaring aan al wat in het binnenland als
pleitbezorger van plutocratie en bolsjewisme
geldt en waaraan in het verleden der
laatste jaren zoo menige spanning tusschen
Frankrijk en Duitschland te wijten is ge
weest. Het gebeurde te Clermont Ferrant
wijst reeds in die richting.
En in de derde plaats ligt het in de Iyn
der redelijke verwachting, dat de nieuwe
toestand verhelderend zal werken inzake
de gebeurtenissen in Noord-West-Afrika.
Want mogen de besluiten van gisteren van
beteekenis zijn voor den binnenlandschen
toestand, zij kunnen evenzeer beschouwd
worden als de juridische aanpassing van de
feitelijke positie, sinds Frankrijk den As-
mogendheaen toestond Tunesië tot terrein
van oorlogshandelingen te maken.
Niet voor niets vermeldt het communiqué,
dat de besluiten» van gisteren genomen zijn
tengevolge van de hachelijke omstandig
heden en nadat admiraal Platon rapport
had uitgebracht over den feitelijken toe
stand in Noord-Afrika.
Daarom kan het bezwaarlijk anders, of
binnenkort zal veel, dat inzake den strijd
in de Fransche overzeesche gebieden thans
nog duister of onduidelijk is, worden opge
helderd en het aandeel van verschillende
vooraanstaande figuren in de gebeurtenis
sen van de afgeloopen week. worden be
licht. Dan zal men ook nader vernemen
over de Fransche vloot, die nog altijd, ter
wijl aan den overkant een strijd op leven
en doca wordt gestreden, in ae haven van
TcuIon ligt en in zalig nietsdoen een onbe
grijpelijk -r sommigen zullen zeggen: een
maar al te begrijpelijk figuur slaat. Dat
intusschen naar verluidt der laatste berich
ten, de commandant door Vichy is ontsla
gen. wijst alweer onmiskenbaar er op. dat
met Laval aan het hoofd voor Frankrijk de
tijd der halve maatregelen ten einde spoedt.
