Gestrand op de banken bij Egmond.
EEN VERHAAL VAN DE ZEE.
't Was rus lig in het ingeslapen dorp Eg
mond aan Zee, dat in deze sombere Decem
bermaand alleen de bekende getrouwen her
bergde. Wel had de stormwind zijn kop op
gestoken en joeg de2e door de straten, waar
hev zand werd opgestoven, maar Egmond en
de storm kennen elkaar, zoodat niemand er
veel aanstoot aan nam. Zeker, de gedachten
gingen zoo nu en dan uit naar rit' mannen,
die op zee waren, maar kent de bevolking
van een kustplaatsje een ander leven
Een Egmonder, die de slaap niet kon vat
ten, stond achter zijn huis. Hij tuurde naai
de zee, die wild was, Langen tijd zag hij
weinig, maar juist toen hij naar binnen wil
de gaan om de handen eens flink bij de nog
warme kachel te koesteren, werd hij opge
schrikt Er werd een vuurpijl afgeschoten!
Het licht was zoo duidelijk, dat hier geen
vergissing mogelijk was: in de buurt moest
een schip in nood verkeeren. En er vloog
een tweede vuurpijl de lucht in en daarna
werd nogmaals de donkerte verbroken.
Mocht de Egmonaer nog even hebben ge
twijfeld, nu aarzelde hij niet meer. Zooals
hij daar op den uitkijk was gaan staan, met
weinig kleeren aan, haastte hij zich door het
dorp. Hij maakte alarm. De reddingsboot
moest uitvaren! En alles ging vlot in zijn
werk. In een ommezien was de bemanning
uit de veeren en klaar om haar plaats in
te nemen.
Wat was er gebeurd
Niemand wist er veel van
Maar in ieder geval was er hulp gevraagd
en deze zou zoo spoedig mogelijk worden
verleend
Een half uur nadat de noodsignalen wa
ren gegeven, werd de reddingboot van het
kleine Egmond aan Zee uitgebracht. De zee
was moeilijk, maar de Egmonders waren
daar niet bang voor. Nog slechts korten tijd
geleden hadden zij getoond ten volle voor
hun taak berekend te zijn, hadden zij be
wezen moedig en onverschrokken te zijn
hadden zij door de practijk aan een ieder
duidelijk gemaakt, dat zij inderdaad Red
ders waren
Het kustvaartuig Vertrouwen was met
een lading van tweehonerd ton stijfsel van
Zaandam op weg naar Rochester, waar het
op een Maandagmorgen moest aankomen,
's Zaterdagsmiddags vier uur werd IJmui-
den gepasseerd en alles was tot dusver goed
gegaan. De kapitein, die tevens eigenaar van
het motorjacht was, maakte zien dan ook
geen zorgen. Maar 's Zaterdagsavonds om
streeks elf uur ging hij er af anders over
denken. Het weer was intusschen slecht ge
worden, zoodat de geheele, uit vijf perso
nen bestaande bemanning in acic had moe-
en komen.
Bijtijds was het vaartuig klaar voor
den storm gemaakt en nu was afwachten de
boodschap. Dien avond te ongeveer elf uur
kwam er echter een bericht, dat nu niet
bepaald aangenaam was. Door het ontzet
tend slechte weer was de motor defect ge
raakt, waardoor deze nog slechts op eén
cylinder kon werken. De motor had hier
door te weinig kracht om de schroef te
trekken, zoodat dadelijk diende te worden
getracht het euvel te vinden en uit den
weg te ruimen. Dit was echter gemakke
lijker gezegd dan gedaan en vele pogingen
leverden dan ook niets op. Tenslotte werkte
de motor zelfs in het geheel niet meer'!
De gevaren van den toestand mochten
niet worden onderschat en als goed zeeman
nam de kapiten de situatie dan ook ernstig
onder de oogen. Hij berekende, dat men
twintig mijl uit de kust was, ongeveer half
weg tusschen IJmuiden en Egmond aan Zee.
Het was 's nachts twee uur toen de kapitein
besloot voor anker te gaan.
Dien dog werd het weer steeds slechter.
Het kon niet worden misverstaan, dat de
toestand allengs zeer gevaarlijk w
worden. Uit het Zuid-Westen woei een felle
wind, die 's avonds op het hoogtepunt van
zijn kracht was gekomen. Terwijl niemand
daar ook maar eeng vermoeden van had,
werd het kustvaartuig losgeslagen en hul
peloos voortgedreven. Wat kon onder deze
omstandigheden door de bemanning worden
gedaan? De opvarenden hadden slechts 66n
begeerte: de handen uit de mouwen te ste
ken en zoo hun lot zelf te besturen. Maar
zij' moesten werkeloos toezien. Weer cn
wind zouden beslissen wat de Vertrouwen
stond te gebeurenEn dit was ern
stiger dan men had durven te verwachten.
's Maandagsmorgen te half twee liep de
boot twee en halven kilometer ten zuiden
van Egmond aan Zee op de banken.
De nood vona alle mannen op hun post.
Kalm werd de hachelijke situatie onder
oogen gezien. De Vertrouwen was op hulp
van een reddingsboot aangewezen en het
kwam er thans op aan dezè te alarmeeren.
Werden de singalen niet opgemerkt, dan
was de kans groot, dat de storm slachtoffers
zou maken. De kapitein gaf een noodsein
met het knalsignaal. In spanning werd ge
wacht of het was opgemerkt, maar de tyd
verstreek zonder dat iets hierop wees. Toen
werden er drie vuurpijlen afgeschoten cn.
De reddingboot voer uit! Het leek heel
lang te duren voor de bemanning van de
Vertrouwen met stelligheid wist, dat er
hulp in aantocht was, maar toen er in het
geheel geen twijfel meer aan bestond,
wachtten de schipbreukelingen vol vertrou
wen. De Egmonders weerden zich kranig.
Reeds tegen drie uur kwam de reddings
boot naast de Vertrouwen te liggen, waar
van de bemanning op het achterschip ge
reed was. Zonder groote moeilijkheden kon
den allen overstappen. Eerst nu voelden zij
de reactie van de spanning, waarin zij zoo
lang hadden verkeerd. De ontvangst in Eg
mond aan Zee ioeg echter alle zorgen op de
vlucht. Het schip was verloren, de eigen
dommen van de opvarenden waren eveneens
buiten berek. maar in ieder geval had de
ramp geen menschenlevcns gekost En dat
is tocji de hoofdzaak
Schoolkorfbal trekt de aandacht.
De Korfbalvcreeniging Watervliet onder
vond veel belangstelling toen zij eenigen tijd
geleden het initiatief nam tot het organiseeren
van een korfbal-competitie voor de scholieren
de gemeenten Velsen en Beverwijk. Zoo-
we uitvoerig hebben uiteengezet was het
de bedoeling de mooie sport, waarvoor Water
vliet steeds op den bres staat, meer bekend^
held te geven cn de jongeren op te wekken
deze te gaan beoefenen.
Watervliet heeft de omstandigheden niet
aan zijn zijde gehad, want geregeld waren er
moeilijkheden, die niet zoo eenvoudig konden
worden overwonnen. Desondanks heeft het
bestuur doorgezet, waarvoor, het ongetwijfeld
waardeering verdient. In de afgeloopen weken
is immers duidelijk tot uiting gekomen, dat
korfbal in staat is de aandacht van de jeugd
bezig te houden en alleszins geschikt is om
door velen te worden beoefend.
Er zijn reeds vele wedstrijden gespeeld,
maar jammer genoeg waren de omstandig
heden vrijwel iederen Zaterdag niet gunstig
Zoo was het ook ditmaal en het behoeft dus
niet te verwonderen, dat de meeste ploeg<
zeer onvolledig opkwamen. Eén school maakte
hierop een uitzondering en dat was school 7,
die er beslist een pluimpje voor verdient.
Overigens is een en ander wel een bewijs
van hetgeen we reeds zeiden: dat korfbal bij
de scholieren in den smaak valt. Hieruit volgt,
dat de organisatie bij de Velsensche vereeni-
ging in goede handen is.
De volledige school 7 kreeg als tegenstander
een twaalftal, samengesteld uit spelers en
speelsters van de Comitéschool en school 4, er
had er niet bijzonder veel moeite mede Zoo
als men wel mocht verwachten, liet het ver
hand bij de gemengde ploeg veel te wen-
schen over, zoodat school 7 een duidelijke 4—0
overwinning behaalde. Vooral de meisjes
waren flink op schot en de beide eerste doel
punten, die door haar werden gemaakt, waren
van goed gehalte.
Hoe het in de toekomst met de schoolkorf-
balwedstrljden zal gaan, is op het oogenblik
natuurlijk moeilijk te zeggen. Er is echter
roden voor de verwachting, dat het bestuur
van Watervliet alles in het werk zal stellen
om het doorgaan te verzekeren.
Zege van de handballers.
IJmond 1 versloeg B.G.V. met 45.
Hoewel IJmond Zondag voor den uitwed
strijd tegen B, G. V 1 op een overwinning
rekende, ts deze niet zoo gemakkelijk behaald
als wel gedacht werd. Een gelijk spel had
zeker beter aan de verrichtingen beantwoord
IJmond had drie invallers.
Reeds Jirect kwam B G. V. voor het
IJmond-doel, hetgeen enkele minuten later
met een doelpunt werd bekroond (10). Vijf
minuten later was het linksbinnen Hofman,
die met een goed schot gelijk maakte (11).
B. G. V. wist door een stevig offensief den
stand op 3—1 te brengen, maar IJmond liet
zich niet ontmoedigen en het: was Hofman,
die met een prachtig schot den achterstand
verkleinde (32). Beide partijen vielen beur
telings forsch aan, maar de rust ging onge
wijzigd in.
Na de hervatting was het IJmond, da:
'.•enigszins in den aanval kwam en het gelukte
Messie, welke inviel, na ongeveer 5 minuten,
met een kalm en zuiver schot gelijk te maken
(33). Even later scoorde Van Riesen, die tot
ou toe slecht houtwerk had opgezocht (34)
Tien minuten later had B G. V. succes (44),
doch kort voor het einde verraste Aptroot
den B. G V.-doelman, zoodat IJmond een
45 overwinning behaalde.
II. O. C. II—IJMOND II 6—2.
Daar beide verdedigers van IJmond II ver
stek lieten gaan, kwam de Velser club met
twee reserves uit, die tevens hun debuut in
de handbalsport maakten, hetgeen een natuur
lijke handicap was.
In don aanvang was H. O. C. wel in de
meerderheid, doch het duurde eenigen tijd al
vorens het eerste doelpunt werd gemaakt, Bij
de IJmond-voorhoede vlotte het, mede door
de H. O. C -verdediging niet bijster en het
was H. O. C., dat De Groot nogmaals pas
seerde (20). Na de hervatting was H. O. C.
in den aanvang sterk in de meerderheid en
de club wist dit met twee doelpunten te be
zegelen. Dezen achterstand vonden de Vel-
senaren te machtig en het gelukte Messie -met
een hard schot den stand op 41 te brengen.
H. O O. antwoordde wederom met een
doelpunt, doch goed samenspel van Steeman
en Messie stelde Poppe in staat het tweede
IJmond-doelpunt te scoren (5—2). Nadat over
en weer enkele aanvallen op niets waren uit-
geloopen, was het de H.O.C.-spil, die met een
ver schot De Groot voor de zesde maal wist
te verschalken, waarna spoedig 't einde kwam
met een welverdiende H O C.-zege.
Ophaal- en slortingsdienst.
Op 18 September heeft de burgemeester,
waarnemende de taak van den gemeente
raad, de Verordening tut wijziging van de
Verordening voor den Ophaal- en Stortings-
dienst vastgesteld, welke verandering van
financieelen aard is. De commissaris dei-
provincie Noordholland heeft er bij besluit
van 12 November zijn goedkeuring aan ge
hecht.
Beheer Plantsoenbedrijf.
Op 18 September heeft de burgemeester,
waarnemende de taak van den gemeente
raad, de Verordening op het beheer van het
Plantsoenbedrijf in de gemeente Velsen
voor het eerst aangevuld. De artikelen 9, 10
■en 11 zijn vervallen .en daarvoor in de
plaats is een nieuw artikel ingevoegd, het
welk als volgt luidt: „Ten behoeve van het
Plantsoenbedrijf en de bedrijven openbare
werken en reinigings- en ontsmetl ingsdienst
wordt één gemeenschappelijke kas gehou
den en één gemeenschappelijke rekening bij
den postcheque- en girodienst geopend, met
dien verstande, dat de boekingen geschie
den dooi het bedrijf openbare werken en
de beide andere bedrijven met het bedrijf
openbare werken in rekening-courant
verhouding staan."
De aanvullende verordening is door den
commissaris de - provincie Noordholland 12
November goedgekeurd.
Verordening beheer bedrijven.
Op 18 September heeft de burgemeester,
waarnemende de taak van den gemeente
raad, de Verordening op het beheer van de
bedrijven Openbare Werken en Reinigings-
en Ontsmettingsdienst gewijzigd, welke ver
andering van financieelen aard is. De com
missaris der provincie Noordholland heeft
de nieuwe verordening bij besluit van 12
November goedgekeurd
Oud-Katholieke Kerk.
Door omstandigheden zal de plechtige
hoogdienst op het hoogfeest van Kerstmis
op Vrijdag 25 December in plaats van om
10 uur reeds om 9 uur 's morgens aanvan
gen.
Den tweeden Kerstdag en den daaropvol
genden Zondag, 27 December, zullen de
kerkdiensten in de Oud-Katholieke kerk op
het gewone aanvangsuur (10 uur) beginnen.
De Vesper op Eersten Kerstdag begint
's middags te half vier.
Oud Kath. Kerk wordt gesloten.
Zondag voorloopig laatste kerkdienst.
De bijzondere omstandigheden, welke er
toe hebben medegewerkt, dat reeds vele
Oud-Katholieke gemeenteleden zich naar
elders hebben begeven, zijn er thans oor
zaak van, dat pastoor Th. Moleman aan de
nog in onze plaats verblijvende Oud-Katho
lieken heeft moeten mededeelen, dat Zon
dag 27 December des morgens 10 uur voor
loopig voor de laatste maal een kerkdienst
in de kerk aan de Noorderkade zal worden
gehouden.
Voorts is medegedeeld, dat in verband
met deze sluiting van het Oud-Katholieke
bedehuis op den Tweeden Kerstdag in den
ochtenddienst de hoogeerwaarde heer H. Th.
J. van Vlijmen, bisscoop van Haarlem, zich
in een afscheidspreek tot de geloovigen zal
richten.
Pastoor Th. Moleman zal na 30 December
voorloopig verblijfhouden in de Oud-Katho
lieke pastorie te Haarlem, p.a. pastoor C. F,
Nieuwenhuyzcn, Kinderhuissingel 76, Haar
lem.
Volksonderwijs.
De Kennemer Kring der Vereeniging voor
Volksonderwijs komt 16 Januari te Haar
lem in Hotel Lion d'Or bijeen.
Tijdens deze bijeenkomst zal de heer Van
Gaasbeek, oud-inspecteur bij het onderwijs
te Utrecht, een uiteenzetting geven over de
beteekenis van het onlangs ingesteld achtste
leerjaar.
Naast het onderwijzend personeel zullen
onder meer oudercommissies worden uitge
nood igd.
CHRISTENVROUWENBOND.
De afdeeling IJmuiden van den Neder-
landschcn Christenvrouwenbond zal eerst
aan het einde van Januari haar gebruike
lijke maandelijksche ledenbijeenkomst or
ganiseeren.
JEUGDIGE POSTZEGELVERZAMELAARS
ACTIEF.
De jeugdige verzamelaars der Postzegel
vereniging IJmuiden cn Omstreken komen
Zaterdagmiddag normaal in één der zalen
van het St. Fidolisgcbouw te IJmuiden-O.
bijeen.
BEVERWIJK
ELFTALCOMMISSIE VAN KENNEMERS.
In de plaats van den heer E. Tromp, die
als zoodanig heeft bedankt wegens werk
zaamheden, is do heer G. W. Brugman in
de Elftalcommissie van De Kennemers be
noemd.
De spreekwoordelijke Hollandsche
zindelijkheid.
Schoolartsendienst vraagt medewerking.
De schoolartsendienst voor Midden-
Kennemerland schrijft ons het volgende
Bij het onderzoek naar de reinheid der
schoolkinderen vinden de sohoolverpleeg-
ters steeds meer kinderen met levend
onrein op het hoofd. In sommige meisjes-
klassen zijn meer dan drie-kivart der meis-
es daarmee besmet.
Levend hoofdonrein komt altijd wel
/oor: thans in oorlogtijd neemt het euvel
overal in den lande meer en meer toe. De
verklaring ligt voor de hand. De zeep-
seliaarschte; armoede aan schoon lijfgoed,
gebrek aan goede kammen, dat alles speelt
een rol.
De moeders der groote gezinnen hebben
veel minder tijd om aan de verzorging van
de kinderen te besteden en om op hun rein
heid te letten. Zoo is het wel te begrijpen,
dat men bij het schoolonderzoek spijtig
aan de spreekwoordelijke Hollandsche zin
delijkheid terugdenkt.
Een onzindelijk hoofd brengt allerlei
nadeelen voor het kind mee. Het vele krab
ben maakt de huid stuk, waardoor de poort
voor het bekende hoofdzeer geopend wordt.
Veel gevallen van „kUengheid" van hoofd
en hals berusten tenslotte op een besmet
ting met luizen. Door de jeuk slapen de
kinderen minder goed. Zoo komt het, dat
dergelijke kinderen niet zoo tierig meer
zijn. De kinderen zijn lastiger dan anders
en de prestaties op school gaan achteruit.
Tevens is er geen gering paedagogisch na
deel aan verbonden, aLs een kind gewend
raakt met een onzindelijk hoofd rond te
loopen. Het zelfrespect lijdt er niet weinig
door. Het leed wordt nog vergroot door
de kinderen zelf, die elkaar de onreinheid
onbarmhartig durven te verwijten.
Bij de verspreiding van het levend
hoofdonrein speelt de school een groote rol.
Het onderwijzend personeel weet daarvan
mee te praten en heeft genoeg te stellen
met de ouders, die telkens hun klachten
indienen.
schoolartsendienst wil nu trachten
dit euvel methodisch te bestrijden en
roept aller medewerking daarvoor in.
Allereerst de ouders door hun kinderen ge
regeld en meer dan vroeger op het hoofd
na tc zien. Elk neetje moet verwijderd
worden. Na een paar weken zou zoo 'n kind
er weer „geheel onder zitten". Want de
luizen vermeerderen zioh uiterst snel. Ook
de overige huisgenooten moeten aan een
onderzoek worden onderworpen. Houdt de
haren zoo kort mogelijk.
Tenslotte no« een. dringend verzoek aan
hen, die weliswaar geen schoolkinderen
meer hebben, maar toch aan de actie steun
kunnen verleenen. En wel door het (tijde
lijk) afstaan van kammen. Deze zijn voor
het doel onmisbaar, maar niet te krijggn,
zeker niet de bekende metalen netenkam.
Mocht men een geschikte kam nog toeval
lig hebben liggen, dan verzoeken wij
vriendelijk deze aan het Witte Kruis-
gebouw op te geven. Ook kan men ze aan
een der wijkverpleegsters ter hand stellen.
Zoodoende kan men een goed sociaal-
hygiënisch werk en nog wel ten bate van
de jeugd, steunen. Helpt dus indien
mogelijk.
Schooljeugd vierde het Kerstfeest.
Onder zeer groote belangstelling hebben
gisteren de kinderen van de hoogste klassen
der Ned. Hervormde School in het Vereeni-
gingsgebouw aan de Populierenlaan het
Kerstfeest gevierd. Dank zij de vele zorgen
van het onderwijzend personeel wachtte de
jeugd een prachtig versierde boom, welke
er niet weinig, alsmede de eenvoudige wand
versiering, toe bijdroeg de sfeer in het aar
dige lokaal te verhoogen
Een van de onderwijzeressen, mej. Lich
tenberg, vertelde de aloude Kerstgeschiede
nis, eenvoudig, maar mooi. Onder leiding
van de heeren Th. Runia en Reynders werd
vervolgens door de jeugd een aardige Kerst
cantate over de geboorte van Jezus ten gc-
hoore gebracht. Veel zorg was hieraan be
steed; los en onbevangen werden bekende
en minder bekende Kerstliedjes gezongen,
welke vaak ontroerend mooi door de kinder
stemmetjes vertolkt werden.
Het hoogtepunt voor de jeugd was on
getwijfeld net verhaal van den heer Reyn
ders, die een best verteller is. Ademloos
luisterde de jeugd en vele ouderen naar
een geschiedenils-spelende vlak na den 30-
jarigen oorlog, en die „Vrede op Aarde" ge
titeld was. Zoo boeiend en spannend werd
dit Kerstverhaal, dat een goede keuze was,
voorgedragen, dat de jeugd het bepaald
jammer vond, toen de vertelling uit was.
Door de medewerking van vele ouders
konden de jongens en meisjes eenige malen
op tractaties onthaald worden.
Hedenmiddag zullen de kinderen van de
laagste klassen het Kerstfeest vieren.
's Avonds werd in het Tehuis voor ouden
van dagen „De Westerburcht" het Kerst
feest gevierd, waarbij het Kerkkoor zich
eenige malen liet hooren.
KERSTFEEST.
Het Kerstfeest van de kinderen van de
Zondagsschool der Herv. Evangelisatie zal
op Eersten Kerstdag 's middags om 2 uur,
worden gevierd.
BUBBELTJE EN KNOR
Teekenlng Hess^ls (Pax Holland t
Noord-Brabantsche Brief.
De Lichtstad van Noord-Brabant.
XXX Het misdadige Britsche bombar
dement op dep laatsten Sinterklaasdag op
het nijvere Eindhoven heeft nog eens de
algemeene aandacht tot ver in het buiten
land gevestigd op de Noord-Brabantsche
Lichtstad. Ook in het Noorden van ons va
derland hebben velen familieleden, vrien
den ol kennissen in dit industriecentrum,
dat door zijn voorspoedige ontwikkeling,
vooral sedert den eersten Wereldoorlog, wel
het meest van alle steden in het Zuiden
vreemdelingen heeft aangetrokken en er
ging dus ook vanuit het Noorden de bange
bezorgdheid om het lot van nabestaanden
op dien onvergótelijken middag naar deze
stad.
Het is een eigenaardige plaats, dit Eind
hoven, In eenige tientallen jaren is het van
een klein en vrij onbeduidend stedeke uit
gegroeid tot een der grootste en belang
rijkste steden van Nederland; het vertoont
alleszins de minder fraaie teefcenen van die
overhaastige ontwikkeling. Wandelt men
door de straten dap wordt men er, ondanks
moderne gebouwen en inrichtingen in groot-
steedschen trant, telkens toch weer aan
herinnerd, dat men hier in een plaats is,
welke nog sedert het begin dezer eeuw uit
merkwaardige plattelandsgemeenten tot
een meer omvangrijke en ook meer betee-
kenende stad moest worden. Het oude Eind
hoven, dat in den Tachtig jarigen Oorlog
meermalen veroverd en heroverd werd, was
immers maar heel klein. Zijn station werd
aangelegd op grondgebied van de gemeente
WoenseT en men behoefde niet veel bewe
ging te maken of men raakte op Strijpsch,
Gestelsch of Stratumsch gebied!
We weten allen wat Eindhoven groot
heeft gemaakt. Het was „De Lamp", het
bedrijf, dat dit industriecentrum ook den
bijnaam „Lichtstad van Noord-Brabant"
verleende en het in de wijde wereld der
aethergolven beroemd maakte. Maar deze
onderneming mag een aanmerkelijk deel
der inwoners een bestaan hebben verschaft,
ze was niet de eenige tak der industrie en
de eenige bron van welvaart. Sinds lang is
Eindhoven ook een belangrijk centrum van
de tabaks- en signrennijverheid en nog an
dere bedrijven zijn hier gevestigd, welke
velen hun dagelijksch brood geven. De stad
heeft niet alleen spoorwegverbindingen naar
verschillende richtingen, doch ook twee
waterwegen, welke handel en nijverheid
ten goede komen: het Eindhovensche ka
naal, dat aansluit op de Zuidwillemsvaart
en een nieuw kanaal, dat scheepvaartver
keer met het Westen door het Wilhelmina-
kanaal mogelijk maakt.
De tweede wereldoorlog heeft Eindhoven
te midden van zijn groei verrast Werd er
niet gewerkt aan plannen voor den bouw
van een passend stadhuis? Een zeer moei
lijk vraagstuk stelde voortdurend de in het
geheele land beruchte overweg tusschen de
eigenlijke binnenstad en Woensel. Als deze
moeilijke oorlogstijd met zijn lastige be
perkingen op menig gebied tot het verleden
zal behooren, zal het ongetwijfeld zijn ont
wikkelingsgang kunnen voortzetten en wie
weet of dan het verschrikkelijke Engelsche
bombardement van 6 December 1942 de
stad nog niet ten goede zal komen.
De Noord-Brabantsche Lichtstad heeft
zwaar geleden, maar toen de puinhoopen
nog rookten, heropenden reeds meerdere
ernstig getroffen middenstanders in andere
panden hun winkels, met bloemen en een
feestelijk gezicht zooals onder normale om
standigheden! Toont dit niet een onver
stoorbaar optimisme en een sterk vertrou
wen in een betere toekomst bij de Eindho
vensche zakenlieden9 Belooft dit ons niet,
dat de Lichtstad van Noord-Brabant schoo
ner zal herrijzen
ONGEVEER 1000.000 BROODEN NAAR
BELGIc GESMOKKELD.
Het was den betrokken ambtenaren op-
Sevallen, dat de broodomzet in het grens-
orpje Putte den laatsten tijd schrikbarend
was upgeloopen en er heel wat meer brood
werd omgezet dan de bevolking zou kun
nen eonsumecren. Een uitgebreid onderzoek
werd ingesteld en daarbij is men tot arres
tatie kunnen overgaan van een 6-tal per
sonen die zich aan opkoopen van brood
bonnen hadden schulaig gemaakt en met
deze bonnen de brooden betrokken van de
7 bakkers, welke Putte telt om ze vandaar
naar België over te brengen. De laatste
maanden moeten op deze wijze ongeveer
100.000 brooden over de grens gegaan zijn.
Alle bakkers zijn aan een streng verhoor
onderworpen, terwijl bij allen baaltjes
bloem in beslag zijn genomen.
UITLOTINGEN 4 PCT EN 4.4 PCT
STAATSLEENINGEN 1929.
De wnd secretaris-generaal van het depar
tement van financiën maakt bekend, dat de
bedragen der krachlens de leeningwet 1929
(staatsblad 1928, no. 527), uitgegeven schuld
bekentenissen der 4.4 pet staatsleening 1929
en der 4 pet staatsleening 1929. welke op 1
April 1943 aflosbaar zullen zijn, door hem zijn
vastgesteld op achthonderd duizend gulden
IJ 800 000,—cn achthonderd tachtig duizend
gulden 880 000,—) en dat de uitlotingen de
zer schuldbekentenissen in het openbaar zul
len plaats hebben op Woensdag 23 December
1942 des voormiddags ten 10 ure en ten 10.30
ure in het gebouw van het departement van
financiën. Kneuterdijk 22.
NIEUWE BURGEMEESTER VAN
HAAMSTEDE.
Met ingang van 16 December is benoemd
tot burgemeester der gemeente Haamstede
de heer J. P. C. Boot. De heer Boot is 6
September 1906 te Haamstede geboren als
zoon van een landbouwer. Hij bezocht de
HH3.S. te Zierikzee, waarna hij werd opge
nomen in het bedrijf van zijn vader, waar
hij voornamelijk de afdeeling bollencultuur
voor zijn rekening nam, terwijl hij daarna
de leiding verkreeg van het nieuw gestichte
fruitteeltbedrijf.
Begin 1942 trad hij toe als lid van de
N.S.B.
Het onroerend goed en de
verm/ogensbelasVfng.
In de Haarlemsche Courant van 4 Nov.
j.l. bespraken wij een request, dat door den
Ned. Bond van Huis- en Grondeigenaren
en Bouwondernemers inzake bovengenoemd
onderwerp was gezonden aan den Secreta
ris-Generaal van het departement van Fi
nanciën, in welk request o.m. vermeld werd
dat voor de vermogensbelasting aanslagen
werden opgelegd, waarbij het onroerend
goed op een aanzienlijk höoger bedrag werd
gewaardeerd dan een vorig jaar. Het ant
woord van den wnd. Secr.-Generaal van
bovenvermeld Departement is inmiddels
door den Ned. Bond ontvangen; het is ge
publiceerd in het „Huis- en Grondeigen
dom" van 21 Nov., en luidt als volgt:
„Naar aanleiding van uw adres van 7
Augustus j.l. deel ik u mede, dat ik met u
van oordeel ben, dat de opvatting, dat de
waarde van alle onroerend goed sedert de
maand Mei 1940 aanzienlijk is gestegen, in
haar algemeenheid moet worden verwor
pen. Evenmin kan echter worden volgehou
den, dat de verkoopwaarde van vaste goe
deren na Mei 1940 tengevolge van de door de
overheid te dezen aanzien getroffen maatre
gelen in geen geval is gestegen. De bedoelde
maatregelen lieten toch 111 vele gevallen
ruimte tol het bedingen van hoogere prij
zen dan die, welke omstreeks 1 Mei 1940
gebruikelijk waren, en hadden In zooverre
slechts een remmende werking.
Ik vind geen termen om in afwijking
van art. 7, lo; letter A, der Wet op de Ver
mogensbelasting 1892 - een na Mei 1940
ingetreden stijging van de verkoopwaarde
van onroerend goed buiten aanmerking te
doen laten en aldus de waardebepaling voor
de vermogensbelasting aan de waarden, aan
genomen voor het belastingjaar 1940/1941
te binden.
Voor zooveel noodig merk ik hierbij nog
op, dat geschillen nopens de verkoopwaar
de aan het oordeel van den daartoe gestel
den administratieven rechter kunnen wor
den onderworpen.
Tenslotte verdient het de aandacht, dat
de inwerkingtreding van het „Vervreem-
dingsbesluit niet-landbouwgronden 1942" in
vele gevallen, door de aan de tegenprestatie
gestelde limiet, tot gevolg zal hebben, dat
naar den toestand op I Januari 1943 voor
onroerend bezit niet meer de prijs is te be
dingen, die op 1 Mei 1941 of 1 Januari 1942
voor dat bezit was te verkrijgen. Dit brengt
dan een evenredige daling van de voor de
vermogensbelasting tot maatstaf strekkende
„verkoopwaarde" mede."
Het moge dudclijk zijn, dat door dit ant
woord de onbillijkheden, waarop in ons ar
tikel van 4 Nov. gewezen werd, geenszins
ten volle uit den weg zullen worden ge
ruimd. Verwacht mag echter worden, dat
de fiscale autoriteiten in het request aan
leiding zullen hebben gevonden de Inspec
ties althans in dien zin te instrueeren, dat
de Wet op de Vermogensbelasting soepeler
moet worden toegepast dan tot nu toe het
feval was en dat de aanslagverhoogingen
innen redelijke grenzen gehouden dienen
te worden. Een uiterste begrenzing wordt
in ieder geval gevormd door de maximum
prijzen krachtens het „Vervreemdingsbesluit
niet-landbouwgronden 1942". In ons boven
vermeld artikel wezen wij daarop reeds.
Het doet ons genoegen te kunnen vaststel
len, dat ook de wnd. Sccr".-Generaal
blijkens de laatste alinea van zijn schrijven
de noodzakelijkheid van deze begrenzing
heeft onderstreept.
Drs. D. W. VAN-HOUT.
„Wobbie" oen nieuwe groente.
Hoog vitamine-C-gehaltc.
De hoer N. Zwaan te Kokhuizen hoeft een
nieuw.e groente gekweekt, welke het mddden
houdt tufi-sehen de bekende roode Wet en de
oranjegele peen. Men heeft hier niet te
doen met een krufolng»pro<lii>Ot tusschen
biet en peen tc doen, doch met een soort
veredelde peen met «-en hoog gehalte aan
vitamine C. De heer Zwaan heeft er dei
imam ,,'Wo|hbIe" nan geg.-ven (samentrek
king van de beginklanken van wortel cn
biet).
Reeds twaalf laren geleden trof do hee:
Zwaan ln Limburg eon verwilderde wortel-
plant aan en liet trof -hem. dat de wl«G»ah-
wand van deze peen bletroodaelrWg gekleurd
was. Deze vondst heeft hem aanleiding go-
gc-wen tot het nonnen van prooven ter ver
edeling van deze plant, waarmee gerudmen
tijd gemoeid ging. Thans Ls de heer Zwaan
zoover, dat zijn kwoekproduct het Mdht der
publiciteit -kan verdragen
De „Wobble" heeft ongeveer liet formaat
van winterpeen en de tint van de roode
biet, zoowel wat de schil als wat den vlce.soh
wand betreft, terwijl do kern, de eigenlijke
peen. geelachtig ls. evenals die van do be
kende peentjes of wortelen. In rouwen toe
stand smaakt zij rmin of meer als een wor
tel. doch in gekookten of gestoofd en staat
heeft zij den smaak van bieten, dooh riekt
naar peren.
De veredelde peen, de „wobbie" heeft een
zeer hoog gehalte aam n.se orb Ine zuur (<1. 1.
vüta-mine-C). een gehakte, dat bij nog niet
geheel volgroeide exemplaren 36,0 null 11-
gra-m per 100 gram hedroeg, tegenover C.6
mg. bij den gewonen wortel en 4.4 mg. bij
de biet of kroot, reap. 11.5 tot 23.G mg. bij
volgroeide exemplaren van de wobble, tegen
over 4.6 tot 4.9 bU de gewonen wortel.
Overigens heeft men hier t«- -loon mot een
plant, die reeds ln de zestiende eeuw door
Dodonaous In zijn „Cnuydtboeck" als volgt
werd beschreven: „de roode peen. dilc men
ghemcenMok ca rot en noemt, zijn van gesne
den bladeren stelen, bloemen en Baden der
goeie peen golijck, do wortelen zijn oook
lanck ende diek. oock «oet van smaeck ende
MefeMck om te eten, maar slj wnohUkn van
deselve alleen daer ln. dat sij ran buy ten
ende van binnen bruyn root oft Mvartachtlch
van verwen zijn".
Als groente is zij even wol onbekend ge
bleven to-t den huldigen dag. Dtt Jaar ls de
voorraad wobbies om te poten echter nog
beperkt.
De particuliere bank van leening.
Een euvel, dat uitgeroeid dient te worden.
De stadsbanken van leening ziin ook in
onze dagen helaas onmisbaar Deze instel
lingen zijn een noodzakelijk kwaad, zoolang
wij nog in een overgangstijdperk leven,
want zij helpen den kleinen man aan con
tant geld tegen een matige rente, zonder
dat nij zijn laatste voorwerpen van vfraarde,
die voor hem onmisbaar zijn of waaraan
hij gehecht is. behoeft te verkoopen. Zoo
was het in het verleden, toen in de zeven
tiende eeuw de Stadsbank van Leen in g tc
Amsterdam een Europeesche vermaardheid
genoot cn zoo is het ook nu nog. In een
werkelijk socialistische maatschappij zullen
deze instellingen geen bestaansrecht meeW
hebben, doch thans kan de bank van leening
voor velen een laatste uitkomst zijn.
Vooral in de groote steden, waar de strijd
om het bestaan zwaarder is dan op het
platteland en de armoede veelal grooter,
treffen wij nog vele gemeentelijke banken
van leening aan; Amsterdam heeft zelfs
verschillende filialen. In 1940 verstrekte
de Stadsbank van Leening van Amsterdam
meer dan twee millioen gulden aan voor
schotten. waarvoor een gemiddelde rente-
van 12.5 pet. wordt gevraagd. Wel een
bewijs, dat deze instelling nog altijd in een
behoefte, voorziet.
Doch naast de stadsbanken van leeningen
bestaan er ook particuliere pandhuizen.
Alleen in Amsterdam telt men er zeven,
bijna alle in de volksbuurten gelegen. Deze
banken konden, dank zij de liberale Pand
huis wet van 1910 worden opgericht en
eveneens dank zij deze liberale wet een
rente vragen, welke gemiddeld bijna zestig
procent bedraagt. Natuurlijk bevonden deze
banken zich uitsluitend in handen van joden
en al zijn ze thans geariseerd, doordat
veelal de eerste bediende eigenaar werd,
zelf ariseering noemt men zooiets
in dc meeste gevallen trokken de oorspron
kelijke bezitters nog langen tijd aan de
touwtjes al is het dan achter de schermen.
Maar ook wanneer dit niet het geval zou
zijn. dan nog moeten deze particuliere in
stellingen verdwijnen. Pandhuizen, die een
woekerrente durven en kunnen vragen van
bijna zestig procent 's jaars, hooren in onze
samenleving niet thuis! Daarbij komt nog,
dat zij de taak van de officieele stadsbanken
van leeningen, die min of meer als sociale
instellingen beschouwd kunnen worden,
aanzienlijk verzwaren. De stadsbanken van
leening immers hebben tot doel den be-
leener te helpen, vandaar ook, dat verschil
lende banken de terugbetaling vergemakke
lijken door het uitgeven van spaarzegels.
De beleensom mag dus niet te hoog zijn,
aan contant geld te kunnen voorzien. Van-
doch voldoende om in de tijdelijke behoefte
daar, dat de stadsbank van leening meestal
voorschotten verstrekt, welke maximaal 70
procent van de geschatte waarde van het
pand bedragen. Bij de particuliere banken
van leening is het anders. Hier gaat het in
de eerste plaats om winst, om geldbejag
en daarom wordt, wanneer men ziet, dat
de pandgever het pand niet zal kunnen of
willen missen, zooveel mogelijk voorschot
gegeven. Hoe hooger het bedrag, des te
rooter immers de rente. Ziet men echter
at de kans bestaat, dat het pand niet meer
ingelost zal worden, dan wordt zoo weinig
mogelijk voorschot betaald. Deze praktijken
naast de woekerrente, die tot zestig pro
cent kan bedragen, kunnen in de huidige
omstandigheden niet geduld worden. Dc
particuliere bank van leening, die immers
parasiteert op de armsten onder onze be
volking, zooals eens de leenvrouw in de
Jordaan dit deed en soms in het geheim nog
doet, moet verdwijnen.
TACHTIGJARIGE WTELRIJDSTER DOOR
DEN TREIN GEGREPEN EN GEDOOD.
Dezer dagen omstreeks 7 uur begaf dc
ruim 80-jarige weduwe Z uit Zuid-Putte,
gemeente Losser, zich in de vroege duister
nis per rijwiel naar de kerk. Het nog krasse
oudje, dat door haar dagelijkschen kerk
gang den weg wel blind kan rijden, moet
.lierhii den onbewaakten overweg in de
spoorlijn OldenzaalBentheim passeeren
Zü doet dat dan altijd uiterst voorzichtig,
stapt van haar rijwiel, kijkt vervolgens dc
spoorlijn af of alles veilig is en wandelt
dan naast haar rijwiel over de spoorbaan.
Dat heeft zij dien morgen eveneens gedaan.
Zij liet daarbij een trein ïn de richting Ol
denzaal passeeren, doch bemerkte niet dat
van dc tegenovergestelde zijde een locomo
tief den onbewaakten overweg in volle-
vaart naderde. Zij werd door deze locomo
tief gegrepen en op slag gedood. Het rijwiel
werd geheel onbeschadigd langs den spoor
dijk aangetroffen.
NEDERLAND EN DE OEKRAÏNE.
Met een stamkapitaal van 1 millioen kar-
bowanze is onder den firmanaam Werk-
dienst Holland G.M.B.H., met zetel te Row-
no. een onderneming opgericht, welke zich
de verzorging van alle in de Oekrainc weik-
zamc Nederlanders ten doel stelt. Verder de
inschakeling van Nederlanders en Ned or-
landsche firma's in .de Oekrainc cn tenslotte
dc medewerking bij de overplaatsing der
bedrijven van Nederlandsche firma's naar
het Oosten.
INVOER WERKEN VAN KUNSTENAARS.
Het Departement van Volksvoorlichting
cn Kunsten maakt bekend, dat alle verzoe
ken van invoer in Duitschland van werken
van levende beeldende kunstenaars, hetzij
van schilderijen, teekeningen, etsen. e. d.
alsmede van reproducties van kunstwer
ken. bij uitsluiting gericht behooren te wor
den aan de Zentralauftragstelle für die be-
sctzten Niedérliindüschen Gebiete van By-
landtlaan 16. 's Gravenhage.
Ter vermijding van teleurstelling zij me
degedeeld. dat toestemming tot Invoer
slechts in zeer bijzondere gevallen ver
leend wordt, wanneer het bekende cn be
langrijke Nederlandsche kunstenaars be
treft. Alle aan andere instanties dan boven
vermelde gerichte verzoeken worden ge-
lacht te zijn vervallen.
Mond- en klauwzeer neemt toe.
Over het algemeen heeft dc ziekte een
goedaardig karakter.
Het mond- en klauwzeer is een besmet
telijke veeziekte, die den aangetasten die
ren veel last en den veehouders veel schade
bezorgt. Wat de schade betreft, deze kan
gemiddeld op 20 tot 30 millioen gulden per
jaar worden gesteld Overigens is deze
ziekte zeer wisselvallig, want er gaat wel
eens een periode van een of meer jaren
voorbij, waarin nauwelijks van mond- en
klauwzeer sprake is, om dan plotseling weer
een ziektebeeld te vertoonen. dat vele dui
zenden bedrijven omvat.
De cijfers over November j.l. wijzen wel
een zeer snelle stijging aan, zij het. van
over het algemeen goedaardige gevallen,
daar de sterfte onder de aangetaste dieren
naar verhouding uiterst gering is. Het aan
tal besmette bedrijven was van Februari j.l.
tot October beneden de 500 gebleven, doch
het is daarna sterk gestegen en eind No
vember tot 3000 opgeloopen.
.De stijging van het aantal besmette be
drijven is dit jaar wel zeer laat ingetreden.
In den regel begint zij in Juli of Augustus
om in October haar hoogtepunt tc bereken.
In October '37 heeft het aantal besmette
bedrijven ongeveer 38000 bodragen cn in
October '38 zelfs bijna 40.000, waarna tel
kens spoedig weer een snelle dajn.g viel
waar te nemen. In de jaren 1937 en '38 zijn
veel runderen aan mond- en klauwzeer ge
storven. In 1939 daarentegen heerschtc de
ziekte veel minder (hoewel in Juli van dat
jaar nog een stijging intrad, die zich tot
20.000 bedrijven in September uitstrekte)
en 'in 1940 is het mond- on klauwzeer hier
te lande practisch niet voorgekomen. In
1941 was 2000 (in September) het maxi
mum, waarna een vermindering tot be
neden de 1000 het jaar besloot, welke ver
mindering zich in Januari 1942 voortzette
tot beneden de 500.
Hoewel het karakter van de ziekte thans
over het algemeen heel goedaard1» mag
worden genoemd, zoodat vaak alleen bij de
slachting de verschijnselen worden waarge
nomen, is die goedaardigheid niet in alle
opzichten toe te juichen. Immers, zi> chept
het gevaar, dat dragers van de smot-t >f op
de veemarkt verschijnen zonder direct te
worden onderkend. Bovendien n bij
de opsporing en controle der aon«e\'i--te be
drijven de moeilijkheden der tii -V*istan-
digheden ondervonden, terwiil er een te
kort is aan middelen tot im' -iw" van
stallen en veewagens. Ook is het weer
standsvermogen der dieren, die tot ver in
het najaar in de wei hebben feloorcn. niet
zoo groot als in normale tijden. 7 zijn
gevallen van herhaling der ziekte binnen
drie maanden bij eenzelfde c'ier voorge
komen. terwijl anders door het ziekteproces
een zekere immuniteit zou ziin verkregen.
PROV. NOORI)HOLLANDSCHE
IJS VEREENIGING.
De provinciale Noord Hollandsche iisvev-
eeniging van het tourisme op de schaats»
voorheen ysbond Holland's Noorderkwar
tier, kwam Zaterdag in „Krasnaoolsky" tc
Amsterdam in jaarvergadering bijeen. Zij
besteedde een gedeelte der bijeenkomst aan
een filmvoorstelling over de roemrijke
dorpentochten, welke rolprenten aangename
herinneringen opwekten. Met recht consta
teerde dc voorzitter, ïpr. C. A. de Groot uit
Alkmaar, dat het laatste seizoen met gulden
letters in de annalen dor vereeniging be
schreven is. Mogelijk zal er echter in een
nieuwe b'speriode nog meer gednnn kunnen
worden, nu bet aantal anc n clubs
tot 125 is gestegen.
De heeren w. Edam tc i en
Kok te Twist zagen zich te' 1 be
noemd. De heeren Moeskop <-n B Nib-
bixwoud cn Van Dijk en K''- "f uit
Medemblik tot leden van Her
kozen werden alle periodiek te be
stuursleden en districtsvoo n het
hoofdbestuur verleende tte -ing
machtiging om zoo noodi;1 -11 te
verdoelen in subdistricten. Dc ie ver
gadering zal in Alkmaar wortteo c -houden.
Ten slotte demonstreerde de heer G.
Twaalfhoven te Uitgeest de door hem uit
gevonden startboom cn finishlijn, die in de
iractijk hun kwaliteiten nog zullen moeten
icwyzon.
BEëINDIGING ARBEIDSOVEREEN
KOMSTEN BIJ STILGELEGDE
ONDERNEMINGEN.
Het Verordeningenblad bevat een veror
dening van den Rijkscommissaris betref
fende het beëindigen van arbeidsovereen
komsten van te werk gestelden bij stilge
legde ondernemingen.
Hierin wordt o.m. bepaald: Op het tijd
stip, waarop oen onderneming wordt stilge
legd op grond van een rechtsvoorschrift o£
een beschikking van een tot het stilleggen
bevoegde instantie, worden de arbeidsover
eenkomsten der bij de onderneming te werk
gestelden beëindigd.
Een te werk gestelde, wiens arbeidsover
eenkomst aldus wordt beëindigd, ontvangt
van de onderneming een schadeloosstelling.
Een recht op schadeloosstelling bestaat
niet, wanneer de onderneming of een derde
zich bij overeenkomst tegenover den te werk
gestelde heeft verplicht hem een pensioen
uit te keeren.
Voor elke vijf jaren, gedurende welke de
vertrekkende bij de onderneming ls tc werk
gesteld geweest, ontvangt hij een extra
schadeloosstelling.
Dc gemachtigde voor den Arbeid kan voor
afzonderlijke ondernemingen, tc werk ge
stelden ol vertrekkenden middels schrifte
lijke beschikking uitzonderingen toelaten.
NIEUWE UITGAVEN.
Bij dc N.V. Uitgeversmaatschappij „Kosmos"
tc Amsterdam is van dc hand van dc heeren
J. W. Bcttinck en mr. E. R. Zweep, inspec
teurs van de belastingen, verschenen „De ven-
nootsclmps- cn dc vermogensbelasting 1942 in
'Ie praktijk". Besloten te dc nieuwe belastin
gen in één werk bijeen te brengen, niet alleen
omdat verschillende bepalingen voor de beide
belastingen hetzelfde waren of onmiddellijk
op elkaar aansloten, maar ook omdat het mee-
rendccl der lichamen met belde belastingen to
maken zal krijgen.
