Haarlemsche Courant
Zware Sovjet-verliezen in Dongebied.
CAPRIOLEN
CAPRIOLEN"
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Hevige regens in N.-Afrika.
ZATERDAG 9 JANUARI '43
VroolijkheidHumor! Lachen'!
NIEMAND MAG THUISBLIJVEN!
Ieder komt naar het Concertgebouw.
K
B8*e Jaargang No. 4
Verschijnt flagelUki
behalve op Zon- en feestdagen
Hoofdredacteur J. V. Baadewyne
Donderdag 7 Januari 1943
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate
Directie:
Ph. A. Mees P. W. Peerel>oom
Op plechtige wijze is Dinsdag te Den Haag het stoffelijk over
schot van comm. Gino Ambrosetti, hoofd-van de Italiaansche
consulaire diensten in Nederland, die tengevolge van een auto
ongeval het leven verloor, van het gebouw der vroegere Italiaan
sche legatie overgebracht naar de St. Jacobuskerk, waar een
requiemmis werd opgedragen. De voorloopige bijzetting vond
plaats op de R.K. begraafplaats aan de Kcrkhoflaan.
V.N.P./De Haan Pax c.
KOST NIEUWS
De Turksche re
geering is van plan
een aantal dorpen,
gelegen in de ge
bieden van Anato
lië die het meeste
door aardbevingen
worden getroffen,
naar elders te ver
plaatsen. Onder de
ze dorpen bevinden
zich, die reeds drie
maal door aard
schokken geheel of
gedeeltelijk met den
grond zijn gelijk
gemaakt.
Onder voorzit
terschap van den
deskundige voor
het joodsche vraag
stuk, De Pellepoix,
is de „Fransche
vereeniging tot be
scherming van het
ras" opgericht.
Momenteel is de
top van de Vesu
vius met sneeuw
bedekt. Het is :n
dit gebied zoo koud,
dat zelfs de warme
dampen die uit de
vulkaan opstijgen
de sneeuw niet
kunnen smelten.
Aan Oostelijk front bleef in de eerste dagen van dit jaar de
temperatuur om het nulpunt Vervoerprobleem het dringendst.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend
In het Dongebied duurden ook Dinsdag
de zware afweergevechten met onver
minderde kracht voort. Aanvallen der
bolsjewieken werden onder zware verlie
zen voor den vijand afgeslagen. Een pant
serdivisie schoot daarbij 31 tanks kapot.
In tegenaanvallen vernielde een gemo
toriseerd regimen^ grenadiers nog 25
Sowjet-tanks en twee batterijen, benevens
22 pantserafweerkanonnen. Elders sloeg
een Duitsche tegenaanval twee vijandelijke
bataillons uiteen.
Het luchtwapen bestreed het ravitaillee-
ringsverkffer en troepenconcentraties van den
vijand.
In den Centralen sector van het front werd
een vijandelijke formatie cavallerie tot den
strijd gedwongen en vernietigd. Vijandelijke
aanvallen op het steunpunt Welikije Loeki en
ten Zuidoosten van het Ilmenmeer werden
afgeslagen. Jachtvliegtuigen en afweergeschut
schoten boven het Centrale en het Noordelijke
Oostfront 20 Sowjet-vliegtuigen neer.
Installaties van "de Moermansklijn zijn door
Duitsche gevechtsvliegtuigen en jachtkrui-
sers, des nachts ook het stationsterrein van
Kandalakija aangevallen.
In Noord-Afrika zijn slechts gevechtshande
lingen van geringen omvang voorgekomen.
In Tunis wederzijdsche levendige verken
ningsactiviteit. Het luchtwapen heeft een vij
andelijk luchtsteunpunt, stellingen afweer
geschut en tankconcentraties aangevallen. In
luchtgevechten werden drie vliegtuigen neer
geschoten.
Een Duitsche duikboot heeft op de Noorde
lijke IJszee een ravitailleeringsschip van 5000
brt. tot zinken gebracht.
De militaire correspondent van het D. N. B.
schrijft Het hardnekkig zwijgen van de
opperste Duitsche legerleiding spruit vooral
daaruit voort, dat men de tegenpartij geen
aanwijzingen wil verschaffen over de stand
plaats van verschillende geïsoleerd zijnde
Sowjeteenheden."Hieruit moet ook verklaard
worden, dat men aan Duitsche zijde met offi-
cieele tegenspraken achterwege blijft, zelfs
daar, waar de vijand steeds weer over suc
cessen spreekt en daarbij plaatsnamen ver
meldt. De winterslag van dit jaar staat nu
eenmaal onder andere voorteekenen dan die-
van den winter 1941'42. Dit heeft vooral be
trekking op de weersgesteldheid. Immers, ter
wijl het vorig jaar de winter in het Oosten
reeds begon te heerschen in November 194
en er in Januari 1942 reeds een koude tot 50
graden heerschte, heerscht er in de eerste
maand van 1943 bijna aan het geheele Ooste
lijke front overdag een temperatuur van nu!
graden tot 1 graad warmte en brengt het weer
voorts sneeuw en regen en dooi. De enkele
wegen in de eindelooze vlakten zijn ware
modderbeken, die alleen des nachts met een
dun ijslaagje bedekt worden. Daaruit vloeit
voort, dat het vraagstuk van den aanvoer het
dringendst is. Dat deze winter de Europeesche
legers vooral ten aanzien van hun uitrusting
geheel anders aantreft dan het vorige jaar,
blijkt ook daaruit, dat de Duitsche pantser
wagen in actie blijft. Alleen in den tijd van
20 November tot 31 December werden 5000
vijandelijke pantserwagens vernield. Het is
derhalve begrijpelijk, dat men aan Duitsche
zijde niet de onrust vertoont die allerwegen
aan vijandelijke zijde bemerkbaar is.
Van het oorlpgstooneel in N. Afrika
wordt vernomen, dat hevige regenbuien
de gevechtsactie op het oogenblik belem
meren. De Duitsche aanvoer, die in het
kustgebied over een dicht net van wegen
en spoorlijnen beschikt, gaat echter stel
selmatig voort.
De regenmaanden in N. Afrika zijn Novem
ber tot Februari. Alleen de maanden Juni tot
Aug. zijn vrij van regen, do^h de dar heer-
schende temperaturen, die sons de 59 gr. te
boven gaan, stellen de allerhoogste eischen
aan de blanke troepen. Voorjaar en herfst zijn
derhalve voor militaire operaties het
gunstigst. v
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt
,Geen gebeurtenissen van beteekenis in den
sector van de Syrte. Aan het front in Tunesië
levendige bedrijvigheid van verkennings
patrouilles aan weerskanten. Door Duitsche
toesteilen werden drie vliegtuigen neerge
schoten. In het gevecht van 3 Januari, waar
bij, zooals reeds gemeld, gevangenen werden
gemaakt, zijn bovendien negen kanonnen,
een ige machinegeweren en talrijke infanterie-
wapenen buitgemaakt en 30 motorvoertuigen
vernield.
Onze bommenwerpers hebben met succes
havens en opslagplaatsen van Algiers, Bougie
en Philippeville aangevallen. Amerikaansche
vliegtuigen hebben een aanval gedaan op
Keroean in Tunesië, er zijn vier dooden en zes
gewonden onder de burgerbevolking. Tijdens
een vlucht boven het Westen der Middelland-
sche Zee werd een watervliegtuig van onzen
marine verkenningsdienst door twee Britsche
jagers aangevallen, het slaagde er in beide
na verwoede gevechten neer te schieten, waar
na het getroffen op zijn basis terugkeerde
met een gewonde aan boord."
Keuringen voer de Waffen SS en
het Legioen.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons me
de, dat vrijwilligers Voor de Waffen-SS en
het legioen zich op onderstaande data bij
de genoemde adressen kunnen vervoegen,
ten einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op geves
tigd en wel speciaal voor hen. die er be
zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne
derland te vervullen, dat thans de mogelijk
heid bestaat, om dienst te nemen in èen
speciaal wachtbataljon. De opleiding vindt
in Nederland plaats, terwijl de inzet van
dit bataljon ook in Nederland zal blijven.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS en
het legioen kunnen zich ook diegenen- mel
den, die tot de Germaansehe-SS in Neder
land willen toetreden.
7-1-43 9.00 uur: Zwolle, Hotel Peters,
Markt.
15.00 uur: Assen, Frieslandkazerne,
Vaart zuidzijde.
3-1-43 9.00 uur: Groningen, Concerthuis,
Poelestraat.
14.00 uur: Leeuwarden, Huize
Schaaf, Breedstraat.
9-1-43 9.00 uur: Amsterdam, school,
lepenweg 13.
10-1 43 10.00 uur: Utrecht, Wehrmacht-
heim, Mariaplaats.
11-1-43 10.00 uur: Amersfoort, Dienstge
bouw, Leusderweg.
12-1-43 10.00 uur: Den Haag, Café Den
Hout, BezuiSephoiit^hew^s.
De hooikist bewaart de warmte, maakt er een nuttig gebruik van.
NOG EENS HET WITBOEK.
Het was April 1940. Ruim een half jaar
was de Europeesche oorlog aan den gang
en het verloop was niet in overeenstemming
met de verwachtingen van Londen en Pa
rijs.
Toen kwamen in New York ten kantore
•an den advocaat Coudert achttien heeren
bijeen en stichtten het „Committee to de
fend America by aiding the Allies" (Comi
té tot verdediging van Amerika door hulp
aan de Geallieerden) met het doel, het Ame
rikaansche volk er van te overtuigen, dat
het zijn neutraliteit zoo gauw mogelijk
moest opgeven.
Deze advocaat Coudert was de gewezen
juridische adviseur van de Britsche ambas
sade te Washington en een groot vriend van
den Britschen ambassadeur Lord Lothian.
Behalve hijzelf als gastheer waren o.m. aan
wezig: Thomas W. Lamont, de almachtige
partner van J. P. Morgan, Henry Stimson,
de tegenwoordige minister van Oorlog, Mr.
Polk, die eveneens een nauwe relatie on
derhield met het huis Morgan, Nicholas M.
Butler, president van de Columbia Univer
sity en van de Carnegie-stichting, James
Conant, president van de Harvard-Univer
sity, de journalist W. A. White e.d. Wendell
Wilkie was uitgenoodigd, doch toevallig
verhinderd.
De oprichting van dit comité 'oeteekende
de officieele verzoening en het openlijk sa
mengaan van het Amerikaansche grootkapi
taal (dat zich steeds had uitgesproken voor
deelneming aan den oorlog tegen Duitsch-
land) met president Roosevelt.
Onmiddellijk begon het comité over het
geheele land een felle propaganda ten be-
behoeve van de oorlogsvoering, ofschoon
80 a 90 pet der Amerikaansche bevolking
tegen 'den oorlog was. Millioenen en milli-
oenen zijn aan deze propaganda ten koste
gelegd. Voor wie het interesseert te weten,
waar dit geld vandaan kwam diene, dat de
geldkoningen Morgan en Lamont en nog
enkele andere Morganpartners zich den bij
stand hadden verzekerd, o.m. van de groot
financiers Felix en James Warburg en
Frank Altschul, de vertegenwoordiger van
Lazard Frères te Parijs. De lijst bestond ver
der voor ongeveer de helft uit namen als:
Levee Levitt, Levisohn, Gottesman, Gold
smith, Kahn, Marx, Israel Matz, Mossman,
Samuel Schneidersohn, Wertheim, Guggen
heim, Goldwyn e.a. Dat het Amerikaansche
volk ten slotte in oorlogspsychose is géraakt
is het werk geweest van dit comité, dat, als
gezegd, de verbinding vormde tusschen Roo
sevelt en het Amerikaansche groot-kapitaal
ten tijde, dat de president bij hoog en laag
verzekerde, dat de U.S.A. nooit een anderen
dan een verdedigingsoorlog zou voeren.
Vermoedelijk staat van dit alles weinig te
lezen in het Witboek.
Maar, zal men zeggen, in dit comité za
ten, behalve grootfinanciers en politieke fi
guren toch ook mannen van de wetenschap
als de presidenten van twee wereldberoemde
Amerikaansche universiteiten.
Wie echter zou gelooven dat de president
van een Amerikaansche Universiteit weinig
of niets met de politiek heeft te maken
geeft zich aan een vrome illusie over. Want
in werkelijkheid bevinden de Amerikaan
sche hoogescholen zich geheel in handen
van Wallstreet. Immers een Amerikaansche,
universiteit is hoofdzakelijk op particuliere
stichtingen aangewezen en de staat legt er
weinig aan ten koste. Zoo heeft de geld
magnaat zich aan de universiteit een over-
heerschenden invloed verzekerd. Zoo bezit
het huis Morgan in de Harvard University
de meerderheid der beheerderszetels. In de
Yale-university is 'de invloed verdeeld tus
schen de Morgan en de Rockefellergroep. De
Columbia-university wordt op deze wijze
gecontroleerd door de National City Bank of
New York, terwijl de Rockefellergroep weer
toeziende voogd speelt over de universiteit
van Chicago.
De machtspositie van het Amerikaansche
grootkapitaal heeft zich dus ook uitgestrekt
over de centra van wetenschap en vooral de
sociologische en juridische faculteiten staan
voortdurend onder een even onmerkbare als
onmiskenbare censuur, zoo-dat iedere hoog
leeraar, die het Amerikaansche grootkapi
taal onwelgevallig is, te eeniger tijd wordt
verwijderd.
Dat onder deze omstandigheden de presi
dent van een universiteit een vooruitge
schoven post van Wallstreet is en dat het
dus zoo vreemd niet is, dat twee universi
teiten door haar president in het comité tot
propaganda voor -den oorlog waren verte
genwoordigd is thans voor ieder begrij
pelijk.
Doch ook hierover staat vermoedelijk in
het Witboek weinig te lezen.
Hierboven staat de naam van Wendell
Wilkie, den kampioen der Republikeinen,
den tegencandidaat van Franklin Roosevelt
bij de presidentsverkiezing van 1941. Het
loont de moeite, eens te vernemen, welk een
rol beide mannen, Roosevelt en Wilkie bij
deze verkiezingen hebben gespeeld en aan
welk bedrog hun naam verbonden zal
blijven.
Als Roosevelt, vóór zijn verkiezing, als
oorlogshitser en werktuig van het Ameri
kaansche kapitalisme was ontmaskerd, dan
had hij, ook bij de democraten, geen kans
gehad. Het ging er dus om, als republi-
kein.sch tegencandidaat een man te vinden,
die Roosevelts werkelijke bedoelingen, n.L
deelneming door Amerika aan den "oorlog,
niet zou onthullen. Dien man vond men m
Wendell Wilkie, die met :"e Amerikaansche
haute finance jaren.oude relaties onderhield.
De republikeinsche partijdag, waarop een
candidaat voor het presidentschap der Ver-
eenigde Staten zou worden aangewezen,
werd in Philadelphia gehouden en naar deze
stad spoed ~en zich tegen dien tüd Thomas
Lamont (huis Morgan) en Frank Altschul
(huis Lazard Frères) en leidden, onbemerkt
en ongezien van hun hotelkamer uit den
strijd om de aanstelling van den republi-
keinschen candidaat met. het gevolg, dat
hun man, Wilkie, tegencandidaat van den
democraat Roosevelt werd.
Wilkie was zoo goed als de beste op de
hoogte met cTe rol. die Roosevelt speelde". Hij
wist, dat Roosevelt rechtstreeks op oorlog
aanstuurde. Hij wist. dat hu zijn verbond
met de oorlogsindustrie en de oorlogsfinan
ciers gesloten had en dat hij het Amerikaan
sche volk beloog en b-sdroag met zün verkla
ringen en beloften. Met één woord had hij
de verkiezing van Roosevelt kunnen ver
ijdelen. Hij deed het niet. Hü vermeed
angstvallig, te snreken over oudn-werpen,
die hem een beslissend succes hadden kun
nen opleveren. Roosevelt werd gekozen. En
nauwelijks waren de stemmen geteld of
Wilkie schaarde zich achter Roosevelt en
verkreeg een leidende nosïtie in de oorlogs
partij en vertegenwoordigde no buitenland-
sche reizen den president. Terecht merkte
de Chicago Tribune na de verkiezingen op:
Wilkie moge wellicht niet van zins zün, de
door en door eerlooz.e rol op te helderen,
die hij gedurende de verkiezing gespeeld
heeft, het volk heeft het recb, daarover iets
te vernemen!
Maar ook hierover zal het Witboek wel
zwijgen.
Od 28 October 1940 verklaarde Roosevelt
te New York: „Ik verklaar, dat onze sche
pen buiten de oorlogszone moeten blijven".
Op 30 October d.a.v. sprak hij te Boston:
„Wij zullen ons leger en onze marine niet
naar vreemde landen buiten Amerika stu
ren, tenzij we worden aangevallen. Onze
jongens zullen niet in een vreemden oorlog
gestuurd worden!"
Op 3 November besloot hij zijn rede te
Brooklyn met de woorden: „Ik strijd om
voor deze natie den welstand en den vrede
te bewaren. Ik strijd om ons volk uit den
oorlog te houden!"
Roosevelt wist toen, dat hij onmiddellijk
na zijn verkiezing regelrecht on oorlog zou
aansturen, dat hij dus „vred°" zeide en
„oorlog" bedoelde, anders gezegd, dat hij het
Amerikaansche volk op de grofste wijze
misleidde.
Daarom zullen bovenstaande citaten wel
niet in het Witboek voor de historie zün
vastgelegdD.
„GROOTE EN KLEINE ZORGEN".
Hedenavond om 19.00 uur spreekt Max Blok
zijl via Hilversum 1 in de serie „Brandende
kwesties" over het onderwerp „Groote en
kleine zorgen".
I i
mik
N
Bij de vrijwilligers. Een verkenningstroep gaat goed uitgerust op
weg, om. contact met den vi.iand te zoeken.
FS PK Fritsch O/H P"
KORT NIEUWS.
Het Spaansche
vestigingsbureau
heeft de beschik
king gekregen over
2500 hectaren land.
Dit land was tot nu
toe in het bezit van
den hertog van
Medinacelli. Het
zal arme landbou
wers ter beschik
king worden ge
steld. De hertog
moet zijn bezit af
staan omdat hij er
zelf geen gebruik
van maakt. De
maatregel is geno
men op grond van
een dit jaar uitge
vaardigde wet.
De Britsche re
geering heeft een
aantal Turksche
journalisten uitge-
noodigd een bezoek
te brengen aan
