Haarlemsche Courant
Doodvonnissen voltrokken.
In Tunis 16000,
gevangenen in 14
dagen.
In Koebansector gelande
Sovjets vernietigd.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Bekendmakingen.
Alle frontaanvallen
afgeslagen.
Geallieerd zee-offensiej
versterkt.
288e Jaargang no. 101
Butmuxi Qroota Hontttraat 91.
I«l. Advert. 10724, Redact!» 10604
Postgiro 124051 Haarlemiche Ct, Haarlem
BUkantoor, Soendapleln 17. lal. 1(2}0
Hoofdredactenri J. V. Baudewym
Maandag 3 Mei 1M3
VerschUnl dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
DrukkerU: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12T1S
Kantoor IJmulden: Rembrandtlaan 55#
IJmuiden-Oost
Ultg Graf. Bedreven Damiate, Haarlem
K 1297
's GRAVENHAGE, 2 Mei. De Höhere SS-
und Polizeiführer deelt mede:
„Het Polizeistandgericht van het SS- und
Polizeisicherungsbereich Friesland, Groningen
en Drente te Groningen heeft den lsten Mei
1943 den Nederlandschen ondetdaan J o c h e m
van Zwol, geboren den 16en Mei 1923 ter
dood veroordeeld, daar hij na afkondiging en
door middel van plakkaten bekendmaken van
het standrecht als stakingsophitser is aange
troffen met een wapen. Het vonnis werd door
den kogel ten uitvoer gelegd.
De veroordeelde droeg een wapen bij zich en
spoorde arbeiders, die zich op ordelijke wijze
naar hun werk wilden begeven, aan, het werk
neer te leggen. Het feit van de afkondiging van
het politiestandrecht was hem evenzeer bekend
als de inhoud van de bekendmaking van den
lsten Mei 1943, die uitdrukkelijk en duidelijk
bepaalt, dat wie tot staking aanspoort of op
onrechtmatige wijze wapens draagt of in be
zit heeft met den dood gestraft wordt.
„Het Polizeistandgericht van het SS- und
Polizeisicherungsbereich Noord-Holland heeft
den lsten Mei 1943 te Amsterdam de higrna ge
noemde Nederlandsche onderdanen ter dood
veroordeeld:
1. Johan van Lemmeren, geboren den
15en November 1902 te Amsterdam, woonach
tig te Krommenie;
2. Gerard Wiersma, geboren den 12en
Februari 1905 te Amsterdam, woonachtig te
Krommenie;
3. Theodorus Rijkhoif, geboren den
llen Juni 1914 te Assendelft, aldaar woon
achtig;
4. Hendrik Blank, geboren den 4en No
vember 1888 te Krommenie, aldaar woonchtig.
De veroordeelden zijn des middags van den
30sten April 1943 in de Vereenigde Blikfabrie-
kën te Krommenie in staking gegaan. Het
standrechtdecreet was hun bekend. Deson
danks hebben zij het werk niet hervat, doch
verder gestaakt. Ook hebben zij na de aanma
ning het werk onmiddellijk te hervatten, in de
staking volhard. Bovendien hebben zij actie
gevoerd voor de stakingsbeweging.
De vier vonnissen werden door middel van
den kogel voltrokken.
„Het Polizeistandgericht van het SS- und
Polizeisicherungsbereich Noord-Holland te
Amsterdam heeft den 2en Mei 1943 de hierna
genoemde Nederlandsche onderdanen ter dood
.veroordeeld:
1. Den stationschef Herman Pieterde
N o o, geboren den 18en Maart 1887 te Utrecht.
2. Den kantoorbediende Hendrik Stra
ti n g, geboren den llen Februari 1905 te
Haarlem.
3. Den metaalbewerker NicolaasNieuw
koop, geboren den lOen November 1912 te
Velsen.
4. Den fabrieksarbeider Jacob W ij k e r,'
geboren den 2en October 1893 te Egmond a. Zee
5. Den lasscher Theodortis Hendrik-
s e, geboren den 5en April 1907 te Beverwijk.
6. Den arbeider Pieter Houtkooper,
geboren den 30sten Januari 1898 te Oudorp.
De Noo was stationschef te IJmuiden. Hij
heeft getracht spoorwegpersoneel tot stajking
aan te sporen en openlijk uitdrukking gegeven
aan zijn spijt, dat dit niet gelukt is.
De overige veroordeelden hebben in een
hoogovenfabriek en pletterij alsmede in een
papierfabriek den 30sten April en den lsten
Mei 1943 gestaakt, ofschoon hun het standrecht
decreet in alle bijzonderheden, met inbegrip
van het strafbare feit bekend was. Zij hebben
gepoogd'een stakingsbeweging te organiseeren
Het zijn ten deele voormalige leidende leden
van Marxistische vakvereenigingen.
De metaalbewerker Nieuwkoop heeft boven
dien een poging tot illegale communistische
celvorming gedaan.
Zes andere beschuldigden, die voor het Stand
gericht werden gebracht, ziin vrijgesproken,
omdat bleek, dat zij na afkondiging van het
standrechtdecreet ernstig gepoogd hebben het
werk te hervatten en slechts door uiterlijke
omstandigheden verhinderd werden het werk
te hervatten.
De .procedure tegen nog twee andere be
klaagden is geschorst en naar de gewone recht
banken verwezen, daar tijdens de standrecht-
procedure de toedracht niet onmiddellijk ten
volle kon worden opgehelderd. De zes vonnis
sen werden door middel van den kogel vol
trokken.
Het Polizeistandgericht: te Maastricht heeft
den 2en Mei 1943 de hierna genoemde Neder
landsche onderdanen ter dood veroordeeld:
1. Dên hoofdcontroleur van den Centrale-
Controledienst Martlnus Bouman, uit
Roermond, geboren den 5en Mei 1899.
2. Den adj .-hoofdcontroleur van den Centra
le-Controledienst Bernhard Ruyters uit
Heer, geboren den lOen October 1892.
3. Den districtsleider van den Centrale-Con
troledienst Leo B r o u w e r, uit Maastricht,
geboren den lstèn Juni 1907.
4. Den chemicus Johannes B'ougerd
uit Roermond, geboren den 24sten Augus
tus 1906.
5! Den mijnwerker Meinardus Tempe
laars. uit Heerlerheide, geboren den 6en
Juni 1904.
6. Den electromonteur Renter Savels-
b e r g uit Heerlerheide, geboren den 27sten
April 1895.
7. Den houwer SalvatiusH endrikus
Toussaintuit Amstenrade, geboren den
22sten December 1914.
De drie veroordeelde ambtenaren -van den
Centrale-Controledienst hebben onder de amb
tenaren van den Centrale-Controledienst hand
leekeningen verzameld, waarmede deze zich
tot staking verplichtten. De uitdeeling van de
daartoe vervaardigde fosmulieren geschiedde
den lsten Mei 1943. De desbetreffende hand-
teekeningen werden dienzelfden dag geplaatst.
Alle drie veroordeelden hielden nauw contact
en hebben door de poging, een staking van de
ambtenaren van den Centrale-Controledienst
te organiseeren, de openbare veiligheid en orde
in gevaar gebracht.
De veroordeelden onder 4 tot 7 hebben on
danks het feit, dat zij kennis droegen van het
standrechtdecreet, gestaakt. Zij hebben den
arbeid ondanks aanmaning-niet hervat.
De 7 vonnissen werden door dep kogel vol
trokken.
Het Polizeistandgericht van het SS- und Po
lizeisicherungsbereich Gelderland in Arnhem
veroordeelde op 2 Mei 1943 den technisch-di-
recteur van de papierfabriek Coldenhoven in
Eerbeek Dirk Willem van Vreeswijk
geboren op 6 Januari 1908 in Rotterdam, ter
dood.
Van Vreeswijk heeft op 1 Mei 1943 na afkon
diging en bekendmaking van het standrecht
zijn werkwillige arbeiders van hun werk te
ruggehouden en hen weder naar huis gezon
den. Hij heeft daarmede bewust de stakings
beweging begunstigd. Bovendien werden de
Nederlandsche onderdanen
Van Zetten geboren op 26 Maart 1912 in
Tiel en
Teunis Campagne, geboren op 13 Sep
tember 1895 in Tiel ter dood veroordeeld.
Zij hebben op 1 Mei 1943 na de openbare be
kendmaking van het standrechtbpsluit ge
staakt. Van Zetten heeft daarenboven reeds
op 30 April 1943 tot staking aangespoord.
Een derde lid van het bedrijfspersoneel werd
vrijgesproken, aangezien hij aannemelijke gron
den voor het wegblijven van zijn arbeid kon
aanvoeren.
De drie doodvonnissen werden door den ko
gel ten uitvoer gelegd.
Het Polizeistandgericht van het Polizeisiche
rungsbereich Friesland, Groningen en Drente
in Groningen heeft bij vonnis van 2 Mei 1943
den landbouwbedrijfsleider Berend Trip,
geboren op 2 November 1917 in Gieten, als
opruier ter dood veroordeeld. Hij heeft 400
landarbeiders tot staking aangedreven. Het
vonnis werd door den kogel ten uitvoer ge
legd.
Het Polizeistandgericht van het Polizeisiche
rungsbereich Gelderland en Overijsel in Hen
gelo, veroordeelde op 2 Mei 1943 de volgende
Nederlandsche onderdanen ter dood:
1. den student Antpnius Lambertus
Frederiks, geboren op 25 Juni 1920, uit
Nijmegen;
2. den boekdrukker Willem And ré van
de r Veer, geboren op 23 April 1919, uit
Nijmegen;
3. den boekdrukker Emanuel And ré
van der Veer, geboren op 26 December
1921, uit Nijmegen.
De student Frederiks trachtte een tot sta
king ophitsend vlugschrift te verveelvoudigen
en te verspreiden. Frederiks wendde zich tot
de hem bekende boekdrukkers van der Veer,
die onmiddellijk de vermenigvuldiging van het
stakingsgeschrift op zich namen en uitvoerden.
De drie vonnissen zijn door den kogel ten
uitvoer gelegd.
Verder heeft hetzelfde gericht een doodvon
nis uitgesproken tegen den Nederlandschen
onderdaan Johan van Oenen, geboren op
6 Augustus 1905, landbouw'arbeider in Kamper
zeedijk.
Van Oenen is bij een overval op een melk
wagen als raddraaier opgetreden, heeft met
gebruik van geweld het vervoer van de melk
verhinderd en deze op straat gestort.
Het vonnis werd door den kogel ten uitvoer
gelegd.
In tien andere gevallen hebben standgerech
ten eveneens doodvonnissen uitgesproken.
Deze vonnissen zijn bekrachtigd, doch de ten
uitvoerlegging van deze straf is vooralsnog
uitgesteld.
Beschikking
Op grond van art. 64 der verordening open
bare orde 1943 beschik ik: „Het irr mijn be
schikkingen van 30 April en 1 Mei 1943 ge
noemde verbod om zich tusschen 20 en 6 uur
in de open lucht op te houden, geldt niet ten
aanzien van de in art. 45 der verordening
openbare orde 1943 genoemde personen.
's Gravenhage,. 1 Mei 1943.
De Höhere SS- und Polizeiführer
bei dem Reichskommissar für die
Besetzten Niederlaendischen Geblete
RAUTER.
(Zooals uit een elders in dit blad opgenomen
bericht blijkt, mag men zich tusschen 20 en 4
uur (dus niet 6 uur) niet in de open lucht op
houden).
Niet buiten van 20 tot 4 uur
De Generalkommissar für das Sicherheits-
wesen deelt mede Met het oog op de voed
selvoorziening van de bevolking wordt het
einde van den tijd gedurende welken het
tijdens het politiestandrecht verboden is zich
in de open lucht te bevinden, in de ochtend
uren van 6 naar 4 uur vervroegd. Het verbod
zich in de open lucht te bevinden geldt der'
halve slechts voor den tijd van 20 tot 4 uur.
Het Duitsche weermachtbericht van Zon
dag luidt als volgt;
Aan het Koebanbruggehoofd tracht
ten de bolsjewisten ook Zaterdag met
sterke strijdkrachten door de Duitsche
stellingen heen te breken. Alle aan
vallen werden in een zwaren afwèer-
strijd tot mislukking gebracht. In den
Noordelijken sector van het brügge-
hoofd gelande vijandelijke strijdkrach
ten werden vernietigd.
Voor de kust van den Kaukasus hebben
lichte Duitsche vlootstrijdkrachten een
vijandelijke motor-torpedo-artillerieboot in
den grond geboord.
In Tunesië verliep de dag, behalve geringe
plaatselijke gevechtsactiviteit- over het al
gemeen rustig. De luchtmacht viel Zater
dagnacht een vijandelijk convooi in de
wateren voor Benghazi aan en beschadigde
vijf groote vrachtschepen zwaar.
Bij aanvallen op een Duitsch stèunpunt
aan de kust van dgn Atlantischen Oceaan
en in de Noorsche wateren verloor de
Amerikaansche luchtmacht Zaterdag 11
viermotorige bommenwerpers, de Britsche
luchtmacht 12 torpedovliegtuigen, en jacht-
kruisers. Een eigen jachtvliegtuig wordt
vermist.
Lavai te Parijs terug
Na zijn terugkeer te Parijs uit het hoofd
kwartier van den Führer, heeft Laval de
pers ontvangen. De houding van Frankrijk zal
zijn toekomstige plaats en ook de toekomstige
betrekkingen met de Asmogendheden bepalen.
De openbare meening moet dat inzien en
voortaan mag de binnenlandsche politiek de
buitenlandsche politiek niet meer saboteeren.
Laval onderstreepte vervolgens de gemeen
schappelijkheid van den strijd tegen het
bolsjewisme. Zulks beteekent nog niet een
anti-kominternpact, al is dat in de toekomst
ook niet uitgesloten. Frankrijk moet zijn voor-
deelen veroveren door deelneming aan het
arbeidsproces. Vervolgens wees Laval meer
malen op het bolsjewistische gevaar voor heel
Europa, waarbij hij verklaarde, dat Stalin
reeds regeeringen voor alle Europeesche lan
den gereed heeft. Hij herinnerde aan Frank-
rijks dwaasheid, dat het den oorlog verklaard
heeft om Polen te verdedigen. Thans is im-
crrnrs juist het lot van Polen onzekerder dan
óóit.
Onder voorzitterschap van Pétain is een
ministerraad gehouden. Laval heeft verslag
uitgebracht van zijn ontmoeting met den
Führer.
.Moeilijkheden van het oogenblik"
Max Blokzijl spreekt hedenavond over den
zender Hilversum II om kwart voor zeven
óver het onderwerp „Moeilijkheden van het
oogenblik". Deze uitzending wordt Dinsdag
morgen om kwart over acht herhaald.
RUST EN ORDE
Over den eersten Mei is dit jaar de scha
duw geworpen van onrust in verschillende
plaatsen des lands. Geen rekening houden
de met den ernst der situatie, die door de
afkondiging van het Politiestandrecht ge
schapen is, hebben onverantwoordelijke
elementen pogingen in het werk gesteld,
rust en orde in het maatschappelijk leven
te ontwrichten, pogingen, die over het
algemeen neerkwamen op aanzetting tot
werkstaking.
Wat te voorzien was is geschied: de be
zettende macht heeft met de scherpste
middelen, die het Standrecht haar verleent,
dit verzet gebroken en een aantal stakers,
opruiers en andere medeplichtigen aan het
verwekken van onrust en wanorde met den
dood gestraft.
Het heeft geen nut, over de aanleiding
tot dit alles in beschouwingen te treden.
Met grooten nadruk is Vrijdag tegen orde
verstoringen gewaarschuwd en wie niette
min handelingen verrichtte die den onge-
stoorden gang van het maatschappelijk
leven aantastte, wist met volle zekerheid,
dat hij hiermede zijn leven in de waag
schaal zette. Hoe tragisch dan ook de afloop
geweest moge zijn, de harde les was onver-;
mijdelijk.
Deze harde, droevige les is echter thans
ook een waarschuwing geworden. Meer dan
ooit dient ons volk zich in acht te nemen
voor de influisteringen van hen, die thans,
meestal in hef verborgen, aanzetten tot
ongeregeldheden en aldus slachtoffers
maken onder hen, die de draagwijdte van
hun besluit niet altijd vermogen te overzien.
Dat zij hiermede veel, zeer veel rampspoed
veroorzaken laat dezen ophitsers natuurlijk
koud. Dat zij de oorzaak kunnen zijn van
den dood van htm medeburgers deert hen
niet. Vandaar, dat het krachtigst beroep
dient te worden gedaan op ons volk, om
iedere onbezonnenheid ver van zich te
houden en rekening te houden met alle
voorschriften en maatregelen, die door de
autoriteiten getroffen zijn. Een waardige
houding der Nederlandsche burgerij zal bij
de Duitsche bezetting respect afdwingen.
Daden van geweld worden, gelijk de jong
ste uren leeren, met geweld gekeerd.
Moeilijkheden worden niet vermeden door
daden, die de situatie slechts kunnen ver
scherpen, zij kunnen wel worden verzacht
door een streven naar wederzijdsch be
grijpen.
Daarom zij een krachtig beroep gedaan
op den zin voor rust en orde, het eenige,
dat ons over de zwarigheden vdn deze
dagen heen kan helpen.
Het U.S'.A.-vliegkampschip „Ranger" van
14.500 b.r.t., dat in 1933 van stapel liep
werd door een Duitsche Ü-boot onder
bevel van Kapitanleutnant von Bülow tot
zinken gebracht. Dit moderne Amerikaan-
sehe vliegkampschip kon 50 vliegtuigen
meevoeren en had aan beide zijden in
trekbare schoorsteenen.
Orbis/Holland Pax c
Tijdens de succesvolle afweergevech-
ten der Duitsch-Italiaansche legerfor-
maties aan de fronten in Tunesië heb
ben de Britsche en Amerikaansche
strijdkrachten in de twee weken van
1 16 tot 30 April, naar het DN.B. ver
neemt, 16.000 man aan gevangenen, 377
pantserwagens en gepantserde voertui
gen, 45 stukken geschut en meer dan
100 auto's verloren.
De situatie in Tunis wordt door een cor
respondent van de B.B.C. als volgt samen
gevat: tijdens zware gevechten aan het ge-
heele front hebben de Geallieerden beschei
den vorderingen gemaakt in het Noorden
en in het Zuiden, terwijl zij in het centrum
genoodzaakt waren zich terug te trekken
als gevolg van de krachtige vijandelijke
tegenaanvallen. In den sector, die bezet
wordt door de strijdkrachten van het le
leger en door de Amerikaansche troepen
hebben de tegenaanvallen van de Asmo
gendheden succes opgeleverd.
Het Italiaansche weermachtbericht van
Zondag luidt als volgt:
Aan het front in Tunesië was de gevechts-
activiteit Zaterdag minder hevig. De vijand
versterkt meer en meer zijn offensief ter
zee en vooral zijn activiteit in de lucht, dia
gericht is op ons scheepvaartverkeer in de
Straat van Sicilië.
In de Middellandsche Zee hebben Duit
sche vliegtuigen tijdens een nachtelijken
aanval op een vijandelijk convooi eenige
koopvaardijschepen met torpedo's en bom
men bestookt.
In de afgeloopen dagen hebben sterke
vijandelijke formaties bommenwerpers onze
hóspitaalschepen. gaande en komende van
Tunesië aangevallen. Een van deze schepen
werd vier maal achter'elkaar aangevallen.
De aan deze schepen toegebrachte schade is
onaanzienlijk. Van het personeel werden
echter verscheidene personen gewond.
Wanneer men den algemeenen toestand in
Tunesië aandachtig beschouwt, krijgt men
sterk den indruk, dat de Geallieerde legerlei
ding niet goed weet wat zij wil. Men schijnt
nog niet met zichzelf te hebben uitgemaakt of
men zal overgaan tot een groot offensief dat
natuurlijk zware offers met zich mee zou bren
gen, doch waardoor men hoopt een beslissing
te forceeren, of dat men zijn toevlucht zal ne
men tot een tijdroovende maar menschen- en
materiaal sparende belegeringsoorlog.
