Haarlemsche Courant
Duitschland maakt reserves vrij.
Hevige Sovjetaanvallen
van Smolensk tot
Zee van Azof.
Nieutvsblad voor Noord-Holland
De komende operaties.
Marine bezet stad aan West
kust van Adria.
288e Jaargang No. 219
Bureaus: Groote Houtstraat 9S.
Tel Advert. .0724, Redactie 10600
Postgiro 134058 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Dinsdag 21 September 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zoo- en JF^stdageo
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor IJmuiden: Rem brand «laan 55,
IJmulden-Oost
Uitg Graf. Bedrijven Damiate. Haarlem
K 1297
Vóór. én nadoelen van de Dnjepr-linle. Geheim gehouden defensie,
lijn in het Oosten. Eerst strijd in het Zuiden of Westen?
Öo C. D. schrijft uit Berlijn: Het Duit-
sche legerbericht spreekt in de laatste
dagen een ernstige, maar openhartige
taai. In korte bewoordingen geeft het'op
ondubbelzinnige wijze te verstaan, dat
«oowel de huidige als de komende ope
raties uit een geheel anderen strategi-
schen gezichtshoek bekeken moeten
worden.
De elastische verdediging die het kenmerk
was der tactiek van het Duitsche opperbevel,
zoowel in de xicriode van-den 19den Novem
ber 1942 tot den 31sten Maart 1943 (het
bolsjewistische winteroffensief) als sinds den
13den Juli, toen het door den Duitsehen aan
val van den aden Juli uitgejokte zomeroffen-
sief der Sovjets begon, gaat thans over in een
distancieeren van den vijand en een syste
matisch ujrtwijken op vóórbereide stellingen.
^Uiteraard valt het roode leger momenteel des
te,fanatieker aan en men kan erop rekenen,
dat het ook in de komende dagen ar alles
op zal zetten contact te houden nret de Duit
sche weermacht. Maar wanneer de Duitsche
bewegingen eenmaal op gang zijn en de Sov_
jets dus het voor de ontruiming volkomen
verwoeste gebied binnenrukken, dan zullen
zij hun tempo belangrijk moeten verlang
zamen, aangezien dat dan bepaald wordt,
door de snelheid, waarmee zij-hun bevoorra
ding naar voren kunnen brengen.
Het handhaven van het systeem der elas
tische verdediging tegen vooruitgeschoven
bolsjewistische formaties, die door de Duit
sche achterhoede trachten te dringen het
legerhericht van Maandag maakt daar uit
drukkelijk gewag van leert de Sovjets, dat
zij niet aanrennen achter een verslagen le
ger. dat zich in een ongeregelde vlucht be
vindt.
Het Duitsche opperbevel heeft offi
cieel bekend gemaakt, dat 't zijn strijd
krachten terugtrekt op een front, dat ten
eerste smaller is en ten tweede' dichter
bij het binnenland ligt, twee factoren,'
Sardinië ontruimd.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt
„Tegen ons front van de Zee van Azof
tot ten Noorden van Smolensk ondernam
de vijand hevige aanvallen, die door onze
troepen tezamen met sterke formaties
der luchtmacht werden afgeslagen of op
gevangen. Daarbij gelukte het verschei
dene doorgedrongen vijandelijke gevechts
groepen door onmiddellijk ingezette
tegenaanvallen te vernietigen.
Van het overige Oostelijk front wordt
slechts levendige plaatselijke gevechtsactie
gemeld.
In het gebied van Salemo hebben Britsche
strijdkrachten onze stellingen tevergeefs- aan
gevallen. Verder naar het Oosten volgt de
vijand slechts aarzelend onze bewegingen.
Voor de kust werd een vijandelijke motor
torpedoboot door vuur der luchtdoelartillerie
tot zinken gebracht. Jachtvliegtuigen en snelle
gevechtsvliegtuigen vernietigden 24 vijande
lijke toestellen.
Duitsche troepen j hebben het eiland
Sardinië overeenkomstig de bevelen en
ongehinderd door den vijand ontruimd.
Slechts troepen van den verrader JBadog-
lio volgden op eerbiedigen afstand de
bewegingen der eigen formaties naar de
inschepingshaven. Eerst tegen de aller
laatste troepen der achterhoede waagden
zij het hier en daar het vuur te openen.
Een kleine eenheid der marine bezette
eenige dagen geleden door vastbesloten toe
slaan een' haven aan de Westkust van de
Adriafisehe Zee, verzekerde zich daar van een
vrij groot aantal oorlogs- en koopvaardij
schepen en nam 4000 soldaten van het leger
van Badoglio met den bevelhebber en ver
scheidene hoogere stafofficieren gevangen. In
de citadel der stad werden groote hoeveel
heden wapens en munitie buit gemaakt.
Duitsche verkenners hebben waargenomen,
dat nieuwe convooien uit Calabrië naar
Salerno onderweg zijn,' aldus verneemt S.P.T.
uit de Wilhelmstrasse. De opmarsch van het
achtste Britsche leger van Calabrië naar
Salerno is tot dusver door de onbegaanbaar
heid van het landschap en de weerstand van
Duitsche veiligheidstroepen verhinderd. Het
is derhalve niet als een verrassing gekomen
dat Montgomery zijn troepen heeft inge
scheept en via zee versterkingen naar het
front van Salerno vervoert. De Duitsche ver
kenners hebben voorts gezien dat in de haven
van Salerno eveneens transportschepen klaar
ü&geo.
waardoor in grooten omvang reserves
worden vrijgemaakt.
Ofschoon er in het huidige stadium van
den oorlog in Duitsche militaire kringen wei
nig neiging bestaat om nader in ie gaan op
de plannen voor de naaste toekomst, heeft
men toch weinig bezwaar tegen de overigens
voör de hand liggende conclusie, dat het in
de bedoeling ligt, deze vrijgemaakte reser
ves» elders te gebruiken. Men wijst er in dit
verhand op, dat door het verloop van den
strijd in het Oosten en het midden in den
af weerslag terugtrekken van niet onaan
zienlijke strijdkrachten voor de bezetting van
Noord- en Midden-Italië en uitgestrekte, ge
bieden, die totdusverre door het Italiaansehe
leger werden bezet, voldoende is aangetoond,
dat Duitschlands militaire kracht nog inge
broken is. Terzelfdertijd echter ziet men in
het Duitsche hoofdkwartier volkomen rea
listisch het feit onder de oogen. dat de Wes-
tersche democratieën intusschen een krijgs-
apparaat hebtfèn opgebouwd.' hetwelk men
niet meer als in de laatste jaren als quantité
negligeable kan hesehoulyen. Met behulp
van het ménschenpotentiei^ en hun industrie
hebben Engeland en Amerika vrij sterkp,
goed uitgeruste strijdkrachten op de been ge
bracht. die door de overgave van de Itaüaan-
schen vloot en door de huidige uitschakeling
van het Italiaansehe luchtwapen aan de Zui
delijke stranden van de vesting Europa een
niet te onderschatten vrijheid van beweging
hebben verworven, terwijl ook de Atlantische
wal van Noordkaap tot de Pyreneeën slechts
aan de gestelde verwachtigen^kan voldoen,
wanneer ei' voor een toereikende bezetting
wordt gezorgd.
De vraag, of de Duitsche legerleiding een
Geallieerden aanval verwacht in Noord-Italië
op den Balkan, in Zuid-Frankrijk of op de
kust van West-Europa, wordt begrijpelijker
wijze niet beantwoord. J
Wel spreekt men te Berlijn onomwon
den^ uit, dat men gaarne zijn krachten
zou meten met de Geallieerde legers, die
al sinds geruimen tijd werkeloos in het
Naburige Oosten, in Noord-Afrika en
Engeland staan opgesteld. Zoodra
Duitschland) erin slaagde, deze legers de
finitief te vjerslaan. zou het zijn'handen
vrij krijgen om onder vier oogen met de
Sovjets af te rekenen.
Of de Geallieerden zullen aanvallen of niet,
dient te worden afgewacht In elk geval
neemt Duitschland thans zl.jn maatregelen
voor het geval, dat zij aanvallen. Het roode
leger wil men intusschen iaten stormloopen
tegen de stellingen, waarop het Duitsche le
ger thans terugtrekt.
Alles wat omtrent deze stellingen even
tueel wordt gezegd, is zuivere speculatie,
daar zoowel de ligging als de vorm ervan mi
litaire geheimen zijn, Het eenige wat men
veilig kan aannemen is, dat zij na zorgvul
dig overleg volgens de nieuwste ervaringen
zijn opgeworpen. Het ligt voor de hand, dat
men na een blik op de kaart in de eerste
plaats aan den Dnjepr« denkt. Men vergete
echter niet, dat de Dnjepr, die overigens
slechts tweederde van den langen afstand
tusschen de Zwarte en de Barentsche be
slaat, 22(50 km. langxis, zoodat een zuivere
Dnjepr-linie nu niet bepaald een frontver
korting zou zijn.
Aan den anderen kant echter neemt dit
geenszins weg, dat de Dnjepr misschen toch
deel uitmaakt van 't defensief systeem, waar
volgens de plannen van het Duitsche opper,
bevel de stormloop van het roode leger moet
worden opgehouden, terwijl Duitschland al
zijn krachten inspant om de offensieve
kracht van de Westersche democratieën te
breken.
De neutrale diplomaten in Italië.
De neutrale staten zullen zich niet bij de
geëmigreerde Badoglio-regeering, doch bij de
fascistische regeering laten vertegenwoordi
gen, aldus meldt de „Daily Sketch". Het blad
geeft toe, dat daarmede ook Duitschland een
politiek succes heeft behaald.
Bij onze Vrijwilligers. Goed gecamou
fleerd worden de bewegingen van den
vijand waargenomen.
(SS PK Ahrends O/H P. cl
In spoedproces veroordeeld
Wegens overtreding van de beschikking van
den höheren SS- und Polizeiführer over de
verbeurdverklaring van radio-ontvangtoestel
len van 13 Mei 1943 heeft het Duitsche Landes-
gericht tin een - spoedproces opnieuw 54 be
klaagden berecht. Den meesten beklaagden
werden naar mate van hun schuld gevangenis
straffen van 2 weken tot. 2% jaar en boven
dien nog boeten tot 1000 gulden opgelegd. In
eenige gevallen, waarin het gerecht vaststelde
dat de tijdige inlevering niet zoozeer uit
kwaadwilligheid als wel uit nalatigheid achter
wege was gelaten, kwamen de beklaagden er
vanaf met boeten van 60 tot 600 gulden. In alle
gevallen werden de radiotoestellen verbeurd
verklaard.
De Italianen in Nederland
Eerste bijeenkomsten van de nieuwe
Republikeinsch Fascistische Partij
De landsgroep Nederland van de nieuwe Re-
publikeinsche Fascistische Partij heeft gisteren
in Den Haag en Rotterdam haar eerste open
bare bijeenkomsten gehouden.
In Den Haag, waarheen ook delegaties van
de in de provincies Utrecht en Gelderland
wonende Italianen gekomen waren, sprak de
landsleider, dr. Rotelli. Hij brandmerkte zeer
scherp het verraad van eie Badoglio-kliek.
Door de bevrijding van den Duce, dit bewijs
van Duitsche 'trouw, heeft het Italiaansehe
volk zijn waren leider hervonden. Met onwan
kelbaar geloof, met zeer sterken wil en fris-
schen moed begint thans' het werk van de
nieuwe partij, waarin voor saboteurs geen
plaats is.
In Rotterdam gaf kameraad Villibaldo Va-
lenti een kort overzicht van de jongste poli
tieke gebeurtenissen in Italië. Hij gaf een plas
tisch beeld van de reusachtige prestaties van
den Duce en verlangde dat men hem onvoor
waardelijk trouw zou zijn. Het Italiaansehe
volk is den Führer van het Duitsche volk voor
de bevrijding van den Duce uit het diepst van
zijn hart dankbaar. Het is de taak van allen
dé eer van het vaderland te herstellen.
Tenslotte sprak ook te Rotterdam de lands
leider, Rotelli, en zelde o.a. dat thans de tijd
gekomen is de fascistische idealen in daden
om te zetten. In den geest van den geredden
Duce zal de nieuwe Republikeinsch-Faseisti-
sche Partij ook in Nederland haar plicht ver
vullen.
Sumner Welles naar Moskou?
Volgens United Press gelooven welin
gelichte kringen, dat Sumner Welles als op-
Volger van admiraal Standley naar Moskou
zal gaan. De plotselinge terugkeer van
Standley geeft een zekere waarschijnlijk
heid aan deze lezing.
KORT NIEUWS
Tusschen Manil
la eenerzijds en To
kio en andere 'be
langrijke Japansche
steden anderzijds is
het telefoonverkeer
geopend. Alleen de
Japansche taal is
toegelaten.
De Duitsche
rijksminister van
verkeer, dr. Dorp-
müller, is voor een
officieel bezoek te
Boekarest aange
komen.
De rechtbank te
Amsterdam heeft
den 35-jarigen re
clame-schilder H.
C. van N., die in
Dec. van het vorige
jaar een joodsche
vrouw, die hij zijn
„bescherming" had
aangeboden en die
hij met een brood
mes ernstig had ge
wond, veroordeeld
tot twee jaar ge
vang enisstr af.
In Nederland, in September 1943. Een nieuw contingent Neder-
landsche Vrijwilligers voor de Duitsche oorlogsmarine bij op
komst voor de opleiding,
(SS Bildberichter Fritz/Slapï Pax c;
Balans van Mussolini's terugkeer.
V. d. L. Nu wat meer teekening begint
te komen in den toestand in Italië worden de
'■gevolgen van Mussolini's bevrijding duide
lijker. In de eerste plaats zijn deze gevolgen
van psyehologischen aard geweest. De Itali
aansehe fascisten hadden blijkbaar voor het
grootste deel het hoofd in de schoot gelegd
of zelfs van onbetrouwbaarheid blijk gegeven,
van Duitsche zijde dus des te meer redenen
#oor het besluit om tot de ontwapening van
het Italiaansehe leger, waarin de fascistische
militie door een beschikking van maarschalk
Badoglio was opgenomen, over te gaan. De
voorloopige, onder^ Duitsche auspiciën opge
richte fascistische "regeering te Cremona was
weliswaar het resultaat van een poging om
van het Italiaansehe fascism* te redden wat
er nog te redden viel, maar het was aan
stonds duidelijk dat tegenover de autoriteit
der Koninklijke regeering slechts een figuur
als die van Mussolini kon worden geplaatst.
Met den terugkeer van den Duce nu kan men,
gezien den inhoud van zijn rede en van de
jongste berichten over de bestuurstechnische
maatregelen, welke zich ook tot de Italianen
hier te lande uitstrekken, spreken van een
begin der wederopstanding van het fascisme.
Voor zulk een wederopstanding is echter de
bezieling van een groote groep noodig. en zoo
deze een feit wordt, was het alleen Mussolini
zelf, die haar kon bewerkstelligen.
In de eerste Duitsche commentaren op
Mussolini's rede wordt het duidelijk, dat
Duitschland geneigd is thans weer aan het
Italiaansehe volk bepaalde mogelijkheden te
bieden, al zal door de werkelijkheid moeten
blijken, of het een dergelijke plaats ook met
terdaad kan worden ingeruimd. Het element
van verwarring, dat de terugkeer van Mus
solini noodzakelijk met zich bracht voor da
Italiaansehe bevolking, zal alleen dan kunnen
plaats maken voor de zoozeer gewenschta
rust. wanneer de wederopstanding van het
fascisme inderdaad wordt bereikt.
Wat den indruk in het kamp der Geallieer
den betreft, was het te voorzien, dat Musso
lini's terugkeer teleurstelling heeft doen ont
staan, die des te grooter was, omdat men
meende door Italië's capitulatie den weg voor
een goed deel te hebben vrijgemaakt en zeker
te zijn van de uitlevering van den Duce. De
militaire gevolgen van Mussolini's verdwij
ning waren de capitulatie en de ontwapening
van alle Italiaansehe strijdkrachten, in het
lqpd zelf, op 'den Balkan en de eilanden in.
de Middellandsche Zee en in Zuid-Frankrijk.
De terugkeer vai) Mussolini maakt deze maat
regelen niet met één slag ongedaan. Welis
waar heeft hij onmiddellijk het initiatief ge
nomen tot de wederoprichting van een
Italiaanseh leger rond de kern der fascistische
militie, maar van Duitsche zijde is het ge
schokte vertrouwen in de Italiaansehe wape
nen niet ineens hersteld, terwijl bovendien
het grondgebied, dat door den nasleep van da
gebeurtenissen van 25 Juli aan de Geallieer
den verloren ging, niet (s heroverd.
Uit de Duitscheweérmachtberichten der
jongste dagen schijnt veeleer te moeten wor
den geconcludeerd, dat de Duitsche leger
leiding heeft besloten tot het ontruimen van
Zoid Italië, waarbij thans uiteraard over
wegingen van militairen aard de oygrhand
hebben over die van politieken aard. De be
vrijding van Mussolini en de gelegenheid, die
hem wordt geboden zich wederom aan het
hoofd te stellen van het Italiaansehe volk,
berusten meer op het vertrouwen in zijn
persoon, dan op het vertrouwen in andere
Italiaansehe waarden
Tenslotte de staatkundige kwestie, waarin
vele, voorhands onopgeloste problemen zijn
verzameld. Nadat de capitulatie een feit was
geworden, begaven de Koning en Badoglio
zich naar Italiaanseh, door de Geallieerden
bezet gebied, en plaatsten zich onder Geal
lieerde bescherming. Daartoe hadden zij ten
volle het recht. Het oprichten varteen fascis
tische regeering op Italiaanseh. 'maar door
Duitsche troepen bezet gebied, zou in strijd
zijn geweest met het Volkenrecht, indien deze
regeering zich niet nadrukkelijk had gedis-
tancieerd van de monarchie. Door dit feit
immers treedt zij nadrukkelijk en om over
wegingen van binnenlandsch politieken aard
in de plaats der Koninklijke regeering. Door
dat de regeering-Badoglio zich buiten het njet
door de Geallieerden bezette gebied heeft
begeven, is zij niet langer bij machte de
Italiaansehe capitulatievoorwaarden na te
komen. De Geallieerden hebben dus. door de
bescherming van den Koning en Badoglio op
zich te nemen, het capitulatieverdrag op losse
schroeven gezet. Voor het gebied immers, dat
zij reeds hebben veroverd, is geen capitulatie
van noode: in dat deel, waarover zich hun
effectieve macht nog niet uitstrekt, kan alleen
een regeering maatregelen uitvoeren, die
daarover wel de macht bezit. De terugkeer
van Mussolini heeft daarom voor de Geal
lieerden de noodzakelijkheid' met zich ge
bracht te trachten Mussolini tot capitulatie
te brengen of het doof hem geregeerde ge
bied stap voor stap te veroveren.
De gebeurtenissen van 25 Juli hebben Italië
tot strijdtooneel gemaakt met alle gevolgen
van dien, het Italiaansehe volk beroofd van
zijn leger en vloot, en het aan groote ver
warring prijsgegeven.
De winst der Geallieerden bij deze gebeur
tenissen is grondgebied, eerw vijandelijke vloot
en het buiten gevecht stellen van een vijan
delijk leger. Niet minder, maar ook niet raeer.
Oproep van Kesseiring,
Veldmaarschalk-Kesselring heeft een oproep
gericht tot de Italiaansehe industrie- en land-
bouwarbeiders zich als vrije arbeiders naa?
Duitschland te begeven.
Het civiele luchtverkeer tusschen Duitsch
land en Italië zal worden hervat. Het eerst
zal gevloccn worden de routeBerlijn-Mün-
chen-Mi'aan. met aansluiting op Venetië, en,
indien mogelijk, op Rome.