emsche
Strijd aan Oostelijk front minder hevig
Britten naar de Azoren.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Duitsche tegenaanvallen.
Aan den vooravond van de
conferentie te Moskou.
Strenge maatregelen tegen
hen, die hun radiotoestel niet
inleveren.
Overeenkomst tusschen
Engeland en Portugal,
Berlijn: Geen verrassing.
288e Jaargang No. 238
Bureaux: Groote Boutstraat 93.
Tel Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
BUkantoor, Soendapleln 31. Tel. 1223*
Hoofdredacteur: F. C. Berk®
Woensdag 13 October 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en F^stdagen
Drukker^: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor I.» muiden: Rembrandt laan S5„
l.ïmtiiden-Oost
trltg Graf. Bedrijven Damlate. Haarlem
K 1297
Verwoede aanvallen bij Smolensk en Welikije Loekl duren echter
voort. Toenemende actie der Geallieerden in eenige sectoren van
het Italiaansche front.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt
Tusschen de Zee van Azof en Zaporosje is
de kracht van de vijandelijke aanvallen als
gevolg van de den dag te voren geleden
zware verliezen verzwakt. De Sovjets werden
opnieuw overal teruggedreven.
Ook aan de overige sectoren van "het
Oostelijk front, vooral aan den midden-
Dnjepr, aan de mond van de Pripet, in
het gebied ten Zuiden van Gomel en ten
Zuidwesten van Welikije Loekl mislukten
vijandelijke aanvallen. In het verloop van
de felle gevechten gingen onze troepen
op verscheidene plaatsen, krachtig ge
steund door de luchtmacht, tot succes
volle tegenaanvallen over.
In de gevechten der laatste weken heeft
zich ten Noorden van de Zee van Azof de
mitteldeutsche 13e divisie pantserjagers onder
bevel van kolonel Hauser bijzonder onder
scheiden.
Aan het front van Zuid-Italië ondernam
de vijand slechts in den centralen sector
eenige plaatselijke aanvallen. Een tijdelijke
bres werd in een tegenaanval gezuiverd. Aan
de overige deelen van het front drongen vij
andelijke strijdgroepen bij toenemende acti
viteit van de artillerie tot onze gevechtsvoor
posten door.
In de wateren van den Dodecanesus bracht
de luchtmacht een vijandelijk oorlogsvaartuig
tot zinken en bombardeerde met goede uit
werking eilandsteunpunten van den vijand.
De kommodore van een eskader jachtvlieg
tuigen, luitenant-kolonel Hans Philipp. dra
ger van het Eikenloof met de Zwaarden bij
het Ridderkruis van het IJzeren Kruis, vond
in een luchtgevecht den heldendood. Met hem
verliest de luchtmacht een der voortreffelijk
ste jachtvliegers en groepscommandanten, die
206 overwinningen in de lucht heeft behaald.
De A.N P -correspondent te Berlijn meldt
De krijfl verrichtingen aan het Oostelijk
front blijven in omvang beperkt. Nadat van
Sovjet-Russische zijde nogmaals een poging
was gedaan, aan het front tusschen Saporosje
en de Noordkust van de Zee van Azof een
doorbraak te forceeren, waartoe sterke strijd
krachten waren opgesteld, is het ook in dezen
sector weder aanmerkelijk stiller geworden
en van Duitsche zijde meent men dan ook te
kunnen zeggen, dat deze aanval mislukt is
Ook aan den midden-Dnjepr,- waar aan
vallen en tegenaanvallen elkaar afwisselen,
blijft de strijd binnen beperkte afmetingen.
Ten Westen van Smolensk hebben de bols
jewisten hun pogingen. door het Duitsche
V
Volgens berichten uit Cairo ziet men in
leidende kringen der emigrantenregeeringên
aldaar de binnenkort beginnende conferentie
te Moskou der ministers van buitenlandsche
zaken van de Geallieerde regeeringen met
vrij groote bezorgdheid tegemoet. Men vreest
dat zoowel Eden als Huil door hun regee-
ringen vooi'zien worden van zeer ver gaande
volmachten met betrekking tot concessies in
een aantal afzonderlijke kwesties, teneinde
in ieder geval een positief totaal resultaat op
de conferentie te bereiken. De recente ver
klaringen van Eden aan de vertegenwoordi
gers van de emigrantenregeeringen, die op
zich zelf geruststellend geklonken hebben,
heeft men niettemin met groote scepsis op
genomen, daar men uit een reeks van offi-
cieele Britsche verklaringen en uit talrijke
uitlatingen van Londen weet, dat de Engel-
sche regeering geneigd is concessies te doen.
Evenzeer overtuigvl is men dat de Ver.
Staten, hoewel zij thans verklaren, dat
zij de door Rusland opgeëischte strate
gische grenzen niet kunnen erkennen, op
eenige punten bereid zullen zijn. van dit
standpunt af te wijken, wanneer het hurl
gelukt een toezegging van de Sovjets te
verkrijgen in den voornaamsten eisch
dien Huil naar Moskou meebrengt n.l.
den eisch van de Russische toetreding
tot den oorlog tegen Japan.
Men verwacht, dat de Russen weliswaar
een officieele deelneming aan den oorlog zul
len weigeren, maar dat er met hen valt te
praten over het beschikbaar stellen van
steunpunten.
Naar men te Cairo vreest, zal de tegen-
eisch van de Sovjets bestaap In het verlee-
nen van de.vrije hand op den Balkan, in Po
len en in het gebied van de Oostzee, waarbij
de Russen wellicht de Amerikanert zoover te
gemoet zullen komen, dat zij op het huidige
tijdstip zullen afzien van een afbakening dei-
grenzen en zich zullen tevreden stellen met
een garantie voor de vervulling van hun
„rechtvaardige strategische en politieke
eischen" bij de definitieve regeling na den
oorlog.
Een bevestiging van deze vrees zien de
emigTantenkringen te Cairo in de uitlatingen
van de „New York Times" van jl. Zondag,
waarin dit vooraanstaande Amerikaansche
blad zich bezig houdt met het verschil in
houding tusschen de Russen en de Angdo-
Amerikanen tegenover de door Duitscftland
bezette landen en pleit voor een aanpassing
van de houding der Westelijke geallieerden
bij de politiek van het Kremlin alsmede voor
de bevordering van de revolutionaire partisa-
nenbeweging.
front te breken, blijkbaar nog niet opgegeven
en zij blijven hier verwoed aanvallen. In
dezen sector hebben de Duitschers thans een
verkorte verdedigingslinie betrokken. Ook in
het gebied ten Zuidwesten van Welikije Loeki
hebben de aanvallen der bolsjewisten, die
naar men weet de Duitsche verdedigings
stellingen zijn binnengedrongen, nog niets aan
hevigheid verloren. Al deze aanvallen zijn
echter, naar men te Berlijn verklaart, tot
dusver afgeslagen?
Na de regens der voorgaande weken is het
weer thans overal aan 'het Oostelijk front
zoo, dat de operaties hiervan nog geen hin
der ondervinden.
Graziani bij den Fiihrer.
De Italiaansche minister van oorlog: heeft
voor besprekingen in het hoofdkwartier van
Fiihrer vertoefd.
Cordell Huii op weg naar Moskou.
Volgens berichten uit Rio de Janeiro heeft
de minister van buitenlandsche zaken der Ver-
eenigde Staten, Cordell Huil, eenige dagen ge
leden op weg naar Moskou te Natal in Brazi
lië een tusschenlanding gemaakt. De korte des
betreffende'telegrammen zeggen slechts, dat
de Braziliaansche minister van buitenlandsche
zaken_en de Amerikaansche ambassadeur in
Rio dë Janeiro hem verwelkomd hebben.
Bomaanslag op Eisenhower.
Op den Amerikaanschen opperbevelhebber
generaal Eisenhower, is te Tunis een bomaan
slag gepleegd. Generaal Eisenhower, die van
plan was van Tunis hiaar Zuid-Italië terug té
vliegen, maakte zich voor de afreis gereed,
toen in het voor hem bestemde vliegtuig/een
projectiel tot, ontploffing kwam. Een .uitge
breid onderzoek werd ingesteld, doch van de
daders, die men onder de inheemsche"1 bevol
king meent te moeten zoeken, werd geen spoor
ontdekt.
Britsche mijnwerkers uit het leger.
De Britsche minister voor d?*%randstoffen,-
voorziening, majoor Lloyd George, heeft in
het Lagerhuis verklaard, dat de Britsche re
geering maatregelen heeft getroffen om de in
het leger ingelijfde mijnwerkers, in het bijzon
der de oudere lichtingen, naar huis te sturen,
teneinde weder in de mijnen te werken. Ver
der is het thans noodzakelijk geworden ge
dwongen tewerkstelling in de mijnbouw-
industrie in te voeren.
Ibn Saoed onderhandelt.
Sjeik Joessein Jassin is als bijzondere ge
volmachtigde van Ibn Saoed in Egypte aange
komen, teneinde met Nahas Pasja besprekin
gen te voeren inzake de plannen tot stichting
van een Arabisehen bond.
Huisraad en meubelen.worden verbeurd
verklaard ten behoeve van slachtoffers
van bombardementen.
De höhere SS- und Polizeiführer maakt be
kend:
Aan mijn bekendmaking van 2 October 1943,
volgens welke de personen, die hun radiotoe
stel, voor zoover dit valt onder den inleverings
plicht, vóór 20 October 1943 inleveren, hebben
reeds duizenden gevolg gegeven.
Er wordt nogmaals nadrukkelijk op gewezen,
dat tegen personen, die na 20 October 1943 nog
zonder daartoe gerechtigd te zijn, in het bezit
zijd van een radiotoestel, met bijzondere
strengheid zal worden opgetreden.
Tegen hen kunnen volgens par. 10 van mijn
verordening van 13 Mei 1943 betreffende het
verbeurd verklaren van radio-ontvangtoestel
len gevangenisstraffen en boeten tot een on-
beperkten omvang worden uitgesproken. Bo
vendien kunnen tegen hen maatregelen der
Sicberheitspolizei bevolen worden, in het bij
zonder ook verbeurdverklaring van hun roe
rend en onroerend vermogen. k vestig
er in h'et bijzonder de aandacht
op, datik in ieder geval van
niet inlevering of van heime
lijk w e-jf werken van een toestel
als eersten strafmaatregel last
zal geven tot onmiddellijke ver-
beurivertlaring van het gehee-
I e h u"i s r a a d. met inbegrip van
de Meubelen, ten gunste van
slachtoffers van bombardemen
ten. -
Hf wordt nogmaalfe op gewezen, dat slechts'
dfer personen vrijgesteld zijn van den plicht
fot inlevering van hun radiotoestel, die in het
bezit zijn van een officieele voorloopige „Be-
scheinigung" De officieele voorloopige „Be-
scheinigungen" zijn op volgorde genummerd,
aan de eene zijde bedrukt met Duitschen, aan
de andere met Nederlandschen tekst. Boven
dien moeten de „Bescheinigungen" voorzien
zijn van een dienststempel der Dienststelle,
die de Bescheinigung heeft uitgereikt. Alle an
dere Bescheinigungen van Dienststellen of per
sonen zijn ongeldig en beschermen de bezit
ters niet tegen bestraffing, wanneer de toestel
len niet voor den vastgestelden termijn wor
den ingeleverd.
Wie een verzoek om vrijstelling van de in
leveringsverplichting heeft ingediend en tot
heden nog niet de bovengenoemde Bescheini
gung heeft ontvangen moet zijn verzoek als
afgewezen beschouwen en derhalve zijn radio
toestel onverwijld inleveren.
Amerikanen gebruiken dum-dum.
kogels.
Volgens het Japansche blad Mainitsji heb
ben Japansche artsen vastgesteld, dat de Ame
rikanen bij den strijd op het eiland Nieuw-
Georgië (Salomon-Archipel) dumdum-kogels
gebruiken.
Tegen het bolsjewisme.
Meldt U voor de Waffen-SS en
de Landwacht.
Het SS-Ersatzkomm'ando deelt mede: Iedere
gezonde Nederlander, in den leeftijd van 17
tot 45 jaar, kan zich vrijwillig bij de hier
onder vermelde adressen vervoegen, teneinde
gekeurd te worden voor de Waffen-SS of de
Landwacht,.
Tjjdens de keuringen worden alle inlich
tingen verstrekt met betrekking tot de ver
zorging van familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen in
Nederland ipoeten blijven, kunnen dienst
nemen bij de Landwacht of bij het SS-Wacht-
bataljon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche kriegs-
marine kunnen zich aanmelden: zij, die tot
de Germaansche SS in Nederland toetreden
willen, kunnen zich eveneens aanmelden.
Personen tusschen 1830 jaar, die aanmel-
dingsplichtig zijn voor de tewerkstelling,
kunnen zich eveneens aanmelden en worden
gedurende him verbintenis van de tewerk
stelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan ieder wor
den. die na minstens een jaar diensttiid -rijn
geschiktheid voor de officiersopleiding heeft
bewezen. Zijn schoolopleiding is niet door
slaggevend. Beslissend voor bevordering zijn:
karakter, gedrag, prestatie.
18.10.'43, 914.00 uur, Rotterdam, Deutsches
Haus, Westzeedijk.
19.10.'43. 912.00 uur Breda, Restaurant
Modern, Markt.
1Q,10.'43. 1518.00 uur. Den Bosch, Hotel
Noord-Brabant, Markt 45.
20.10.'43, 912.00 uur. Venlo, Deutsches
Haus, Egmondstraat 16.
20.10.'43. 1518.00 uur. Arnhem, Café Royal.
2I.I0.'43. 912.00 uur. Hengelo. Café Mo
dern, Spoorstraat 18.
21.10.'43. 1518.00 uur. Zwolle, Hotel Gij
tenbeek.
22.10.'43. 912.00 uur. Assen, Concerthuis
aan de Vaart.
22.10.'43. 1518.00 uur. Groningen, Concert
huis, Poelestraat.
23.10.'43. 912.00 uur. Leeuwarden. Huize
Schaaf, Breedstraat.
24.10.'43. 914.00 uur, Amsterdam, Dam 4.
25.10.'43. 9—13.00 uur. Utrecht. N.V.-Huis,
Oude Gracht 245.
26.10.'43. 914.00 uur. Amersfoort, Pol.
Durchgangslager, Leusderweg.
27.10.'43. 914 on .,ur. Den Haag, Café Den
Kom B»— icheweg.
Onz» -mannen in het Oosten.
(SS PK Schmitz O/H P. c)
KORT NIEUWS
De oudste doch
ter van den Japan-
schen keizer, prin
ses Sjigeko, zal op
13 Oct. a.s. trouwen
met een keizerlij
ken prin^.
De prefect van
Foggia, Dolfin, is
benoemd tot parti
culieren secretaris
van Mussolini. Dol
fin was vroeger
prefect van Enna
op Sicilië.
In Mexico is de
doodstraf weer in
gevoerd, nadat de
ze tien jaar geleden
was afgeschaft, een
en ander speciaal
met het oog op het
bendewezen, dat in
verband met de
slechte voedselpo
sitie den laatsten
tijd zeer toeneemt.
Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft
Chnrchill Dinsdag in het Lagerhuis medege
deeld, dat de Portugeesche regeering zich op
Britsch verzoek bereid verklaard heeft Enge
land bepaalde faciliteiten op de Azoren toe te
staan, opdat de Britsche koopvaardij op den
Atlantischen Oceaan beter beschermd kan
worden.
De overeenkomsten zijn, naar Churchill zei-
de, van tijdelijken aard, zoodat alle Britsche
strijdkrachten bij het einde der vijandelijk
heden van de Azoren teruggetrokken zullen
worden. Groot-Brittannië zal den Portugeezen
op de Azoren den noodigen militairen en an
deren aanvoer doen toekomen. De overeen
komst. aldus beweerde Churchill, bevat niets,
dat op de een of andere wijze invloed zou
kunnen oefenen op den nog steeds bestaanden
wensch der Portugeesche regeering, een poli
tiek van neutraliteit op het Europeesche vaste
land te handhaven en daardoor een vredes-
zöne op het Iberische schiereiland te vormen.
De Portugeesche regeering heeft Dinsdag
middag den tekst gepubliceerd van de verkla
ring, door de Engelsche regeering in 't Lager
huis afgelegd, in overleg met de Portugeesche
regeering. Ten aanzien van deze verklaring,
aldus de officieele mededeeling. meent de
Portugeesche regeering te moeten naar voren
brengen in de eerste plaats, dat de regeering
er steeda op gewezen heeft, dat, hoewel zij
oprecht wenschte de neutraliteit te handhaven,
zij deze neutraliteit als aan voorwaarden ge
bonden beschouwde, met het oog op een even
tueel in'werking treden van de Kngelsch-Por-
tugeesche alliantie, zooals dat het geval zou
zijn, wanneer de Britsche regeering met een
beroep op de alliantie faciliteiten zou verlan
gen; in de tweede plaats dat de Portugeesche
regeering, die steeds de verplichtingen, voort-
vloelende uit het met-aanvalsverdrag en de
aanvullende protocollen met Spanje, is nage
komen heeft kunnen constateeren. dat in dit
opzicht de Portugeesche politiek door de Brit
sche regeering niet slechts gerespecteerd.maar
met sympathie gadegeslagen is. De Portugee
sche regeering heeft in Spanje reeds een uit
voerige verklaring over deze aangelegenheid
der Engelsch-Portugeesche betrekkingen af
gelegd.
Commentaar.
De diplomatieke correspondent van het D.N.
B., dr. Siegfried Horn, schrijft:
„De door Churchill medegedeelde Anglo-
Portugeesche overeenkomst betreffende het
beschikbaarstellen van lucht- en vlootbases
op de Azoren, heeft in Berlijnsche politieke
kringèn geenszins verrassing gewekt, aange
zien sedert eenigen tijd een toenemende acti
viteit van Engelsche en Amerikaansche agen
ten te Lissabon en Oporto kon worden waar
genomen en de laatste dagen de geruchten
over aanstaande Anglo-Amerikaansche actie
tegen deze Portugeesche eilandengroep talrij
ker werden.
Ook op de Dinsdag in de Wilhelmstrasse
gehouden conferentie voor de buitenlandsche
pers had men zich van bevoegde Duitsche
zijde ten aanzien van deze kwestie uitgelaten
op een wijze, waaruit kon worden afgeleid, dat
men op de hoogte was van den politieken en
militairen achtergrond van dit thans actueel
geworden vraagstuk.
Als de Wilhelmstrasse op dit oogenblik van
commentaar afziet, dan is dat wel, omdat men
aanvullende inlichtingen, vooral uit Lissabon,
afwacht. Niettemin hoort men in Berlijnsche
politieke kringen de opvatting, dat Portugal
zeer klaarblijkelijk zich onder sterken Anglo-
Amerikaanschen druk bereid verklaard heeft
to"t de concessies, die in Engeland en de Ver-
eenigde Staten onmiddellijk worden naar voren
gebracht als buitengewoon waardevole credit-
post in hun strijd tegen Duitschland en dan
ook propagandistisch uitgebuit nm-dpn
In politieke kringen te Lissabon verklaart
men, dat Salazar al sedert maanden regelmatig
door den Britschen ambassadeur en door een
reeks andere zich bij gelegenheid te Lissabon
ophoudende Engelsche persoonlijkheden, voor
al door Sir Samuel Hoare. met aandrang ver
zocht is de Britsche wenschen tot verleening
van steunpunten op de Azoren te vervullen.
Salazar was ongetwijfeld oorspronkelijk van
zins niet toe te geven aan den Engelschen aan
drang, aangezien hij er zich van bewust was,
dat toegevendheid op dit punt zou neerkomen
op een opgeven van de tot dusver absoluut
correcte neutraliteit jegens alle oorlogvoeren
de partijen.
Den laatsten tijd echter stapelden zich de
rechtstreeksehe aanduidingen van Britsche zij
de op, dat Churchüi besloten was zijn eischen
onder alle omstandigheden te verwezenlijken
en dat hij voor het bereiken van dit doel ook
niet schuwen zon gebruik te maken van het
middel van een omwenteling in Portugal.
Men gelooft, dat het opnemen van de ver
tegenwoordigers van Sovjet-Rusland in den
Midellandschen Zeeraad door Salazar is opge
vat als een alarmsignaal voor de vastberaden
heid van Engeland om zoo noodig de roode
agitatie in het geheele land in veel sterkere
mate dan tot dusver te steunen en dat hij zich
onder den druk van deze opdoemende binnen-
landsch politieke onweerswolken tenslotte
heeft gevoegd naar den Britschen aandrang.
DE KOEIEN LOEIEN OM
AARDAPPELSCHILLEN.
