Haarlemsche Courant Een „diplomatiek Duinkerken Nieuwsblad voor Noord-Holland yy Verklaringen van Eden en Cordell Huil. Landingspoging der Sovjets op de Krim. 5000 gevangenen bij Kriwoi Rog. 288e Jaargang No. 256 Y Bureaux: Groote Houtstraat 93. Tel. Advert. 10724, Redactie 10600 Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem Bykantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230 Hoofdredacteur: F. C. Derks Woensdag 3 November 1943 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Drukkerij: z. B. Spaarne 12. Tel. 12713 Kantoor Umuiden: Rembrandtlaan 55» IJmuiden-Oost tJitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem K 1297 Duitsche en andere commentaren over de Conferentie te Moskou. In de Wil helms tra-sse is men van oor deel, dat door het communiqué van Moskou de Duitsche verwachtingen om trent de conferentie van drie volledig bevestigd worden. Het communiqué, aldus zegt men, is de ratificatie-oorkonde van de op grond der krachtverhoudingen reeds lang voltrokken capitulatie van Engeland en de Vereenigde Staten voor de Sovjet hegemonie in Europa en tevens de rati ficatie-oorkonde der totale uitlevering van Europa aan het bolsjewisme. Het communiqué documenteert volgens het oordeel van Berlijn ook de hulpeloosheid en radeloosheid der Britsche en Amerikaansche politiek. Men wijst er op, dat tot verbazing der geheelè wereld niet de landen genoemd zijn, die bijzonder door de Sovjetaspiraties getroffen zijn, maar alleen Oostenrijk, dat sedert 1938 op grond van een vrije volksbe slissing, zooals men zich niet grooter en ge weldiger kan indenken, zich onverbrekelijk bij het Duitsche Rijk heeft aangesloten. In dit verband herinnert men er aan, dat reeds na den eersten wereldoorlog onder democra tisch regiem een volksstemming in Oostenrijk zich uitsprak voor aansluiting bij het Duit sche Rijk, hetgeen echter geannuleerd werd op grond van de dictaatbepalingen van Ver sailles. Men noemt het te Berlijn eenvoudig be lachelijk, dat met een beroep op de Atlanti sche charta een land een „democratische vrijheid" moet worden opgedrongen, hetgeen in flagranten strijd is met de afkondiging der vrije zelfbeschikking der volken. Bijzon der schaamteloos en typisch voor den geest van het communiqué noemt men te Berlijn met het oog op de massagraven van Katyn Omsingelingsacties in Nogaïsche steppen mislukt. Het Duitsche weermachtbericht luidt als volgt: Op de Krim heeft de vijand Maandag ge tracht aan weerszijden van de stad Kertsj te landen. Op één plaats gelande Sovjet-strijd krachten werden, in een tegenaanval afge grendeld en opeengedrongen. Op de overige landingsplaatsen werd de vijand bloedig afge slagen. Aan land gekomen vijandelijke strijd krachten werden vernietigd. Ten Zuiden van den beneden-Dnjepr gaan in de Nogaische steppe de gevechten met de op den Dnjepr aanrukkende snelle for maties der bolsjewisten voort. Pogingen van de bolsjewisten om Duitsche strijd krachten te omsingelen en af te snijden mislukten, evenals krachtige aanvallen op onze Noordelijke en Zuidelijke afgrende lingsfronten. In de bocht van den Dnjepr werden vrij sterke aanvallen ten Zuidwesten van Dnjepropetrowsk afgeslagen en daarbij op één plaats van 40 aanvallende tanks 28 ver nield. Onze tegenaanval in het gebied ten Noorden van Kriwoi-Rog heeft reeds tot groote succes sen geleid. De ver vooruitgedrongen vijande lijke aanvalstoppen werden afgesneden en ver nietigd. Sedert 27 October werden daar volgens tot dusver ontvangen berichten 5000 gevange nen binnengebracht, 357 tanks, 378 kanonnen en ruim 500 voertuigen buitgemaakt of ver nietigd. Vooral zwaar zijn de bloedige verliezen van de bolsjewisten tengevolge van den wanhopi- gen tegenstand der afgésneden vijandelijke groepen. De eigen verliezen zijn gering. Aan de rest van het Oostelijk front is het, behalve een feilen, maar vergeefschen aanval van den vijand in den lus van. den Dnjepr ten Zuidoosten van Kief, slechts tot gevechten van plaatselijke beteekenis gekomen. Daarbij werden vrij kleine vijandelijke penetraties ten Zuidwesten van Gomel en ten Zuidwesten van Welikije Loeki in tegenaanvallen opgeheven of afgegrendeld. Een eigen aanvalsactie ten Westen van Kritsjef bracht ondanks taaien vijandelijken tegenstand belangrijke stellings verbeteringen. In dén Westelijken sector van het Zuid-Ita- liaansche front trachtte de vijand met vrij sterke strijdkrachten onze stellingen te nade ren. Uit de andere sectoren van het front wordt, behalve een succesloozen aanval van Britsch-Amerikaansche formaties in het gebied -ten Westen van Campobasso, slechts geringe gevechtsactiviteit gemeld. Maandagnacht hebben sterke formaties Duit sche gevechtsvliegtuigen het vijandelijke ravi- tailleeringssteunpunt Napels aangevallen. Door bomtreffers ontstonden in de haveninstallaties branden en verwoestingen. Verscheidene sche pen werden zwaar getroffen. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben Maan dagavond de haveninstallaties van verschei dene steden in Zuid-Engeland met bommen bestookt. den eisch tot bestraffing van de Duitsche officieren, die zoogenaamd Poolsche officie ren hebben omgebracht. „De Geallieerde pers geeft zich over aan een "illusie, wanneer zij meent, dat het com muniqué van Moskou ons vierkant op den rug zal werpen", aldus schrijft de Berliner Börsen Zeitung. Een moreele schok zal ten hoogste in Engeland teweeggebracht worden, namelijk wanneer het Engelsche volk gewaar wordt, dat Eden een diplomatiek Duinkerken heeft onderteekend, n.l. den afstand van aan spraken op de heerschappij in Europa zelve, uitgesproken ten gunste van de Sovjet Unie in het theoretische geval van een overwin ning op Duitschland. Van Geallieerde zijde spreekt men van een volledig succes en in derdaad kan, zoo schrijft het blad, het com muniqué van Moskou een volledig succes ge noemd worden van de ophelderingsactie be treffende het karakter en het doel van de plutocratisch-bolsjewistische coalitie. Eden en Huil Volgens een bericht van Reuter uit Mos kou heeft Eden voor de daar aanwezige En gelsche en Amerikaansche journalisten een verklaring afgelegd over het resultaat van de Moskousche conferentie, Hij zeide: „Ik ben er van overtuigd, dat wij het fundament hebben gelegd voor een samenwerking tus- schen ons drieën, bondgenooten, en een rondslag voor de toekomstige structuur van den vrede, en dat wij een buitenlandsch po litiek apparaat in het leven hebben geroepen zonder hetwelk talrijke onzer wenschen slechts goede voornemens zouden blijven." Cordell Huil legde eveneens een verkla ring af, zeggende: de conferentie hééft ge toond, dat de „leidende" staten den „kluize- naarsweg naar het isolationisme" hebben verlaten. Hij voegde hieraan toe, dat het de hoogste tijd is, dat landen als Engeland, Sov jetrusland en de V. S. „wanneer zij werkelijk willen samengaan, dit doen, voor het te laat is". Als voorbeeld voor de samenwerking op economisch gebied wees Huil er op. dat de Sovjetunie in het vervolg bij de niet-for mefele besprekingen, die reeds tusschen de V. S. en Engeland in Washington begonnen zijn. b.v. over de valutastabilisatie na den oorlog, zal zijn vertegenwoordigd. Exchange Telegraph meldt uit Moskou dat aldaar officieel is verklaard dat de verhou ding der Sovjet-Unie ten aanzien van Japan door de Driemogendhedenconferentie op geenerlei wijze is beïnvloed. Do Loiidensclie bladen Ter bespreking van de resultaten der Mos kousphe conferentie schrijft de Times, dat het verreweg belangrijkste praetische besluit der conferentie is de vorming van een Euro peesche adviseqrende commissie der drie mogendheden te' Londen. Het is-juist en ^noodzakelijk dat het lidmaatschap van dit orgaan beperkt is tot de drie voornaamste mogendheden. De Daily Telegraph spreekt de opvatting uit, dat na de resultaten van.de conferentie van Moskou geen rechtstreeksche noodzake lijkheid bestaat voor een conferentie der re- geeringsehefs, waarvoor eigenlijk de confe rentie der ministers van buitenlandsche za_ ken de voorbereiding had moeten zijn. Eenige Engelsche bladen geven uiting aan hun overtuiging, dat te Moskou talrijke kwesties en problemen besproken zijn, die men in het officieele communiqué om poli tieke of andere redenen niet vermeld heeft. De News Chronicle schrijft: „De resulta ten van de conferentie vertoonen een gewel dige leemte, daar elke aanwijzing ontbreekt omtrent de "Westelijke grenzen van de Sov jet Unie, vooral ook ten aanzien van Polen. Een ernstig tekort Is het ook, dat de Fran- sche dissidenten ontbreken i-n de advisee- rende „commissie voor Europa". Sovjet-pers. Het officieuze orgaan van den Oppersten Sovjet, de Iswestija, heeft als eerste blad in de Sovjet-Unie de conferentie besproken in een hoofdartikel. Het blad neemt evenwel geen standpunt in en bepaalt zich hoofdzakelijk tot het Weer geven van het officieele communiqué, hier en daar bepaalde passages toelichtend. De meeste aandacht besteedt het blad aan het punt over de bekorting van den oorlog. Het zegt, dat reeds in het kader van deze oplossing „bepaal de militaire, operaties" zijn ontketend. Zweden. Het communiqué van de conferentie te Mos kou wordt ook door de Zweedsche pers in grooten opmaak gepubliceerd. Socialdemokra ten, te beschouwen als spreekbuis van de re- geeringsmeerderheid, schrijft: „Het resultaat van een snel nalezen van de Moskousche ver klaring is dat deze op tal van punten tevreden stellend is, doch dat zij ook een aantal onrust barende kwesties onbesproken laat". Volgens de uit Londen ontvangen berichten wordt deze meening daar in groote lijnen gedeeld. Het lot van Finland en de Baltische landen is onopgelost gebleven en over dit lot, spe ciaal van Finland, is men in Zweden natuurlijk sterk geïnteresseerd. Zoolang hieromtrent nog geen duidelijkheid bestaat, is het voor het overgroote deel van het Zweedsche publiek nog niet mogelijk in de Moskousche verkla ring een document te zien dat kan dienen als grondslag voor een blijvenden vrede. Over het lot van de kleine landen wordt ook niet veel gerept en hiermede houdt zich de Stockholms Tidningen, het liberale blad, bezig. Dit blad schrijft: „Het lijkt er op, alsof er een wereldconcern is gevormd. Bepaalde groote landen zeggen: ik speet mee. Den klei nen landen wordt niet gevraagd of zij er aan deel in willen hebben zij moeten dit zelf aanbieden." Nederiandscbi; Vrijwilligers bij de Duitsche oorlogsmarine. De inspectie. De commandant bij het geweerappèl. Hij is tevreden en betuigt den Vrijwilligers zijn waardeering. (AndresStapf Pax c) KORT NIEUWS Lt.-kolonel Koch bekend als de ver overaar van het fort Eben Emael bij Luik op 10 Mei 1940 is verongelukt. Over het ongeluk zijn geen bijzonderhe den bekend. Na de verovering van Eben Emaei ont ving Koch het Rid derkruis. Aan het Oostelijk front was hij commandant van een parachutis tenregiment. In 't afgeloopen jaar vocht hij aan het front in Tunesië. Te Parijs is een openbare televisie salon geopend. Da toeloop is zeer groot. De kwaliteit van het gebodene is nog niet perfect en doet denken aan de films uit den begintijd. HET FRONT VAN DEN HAAT. D. Er is tijdens de conferentie van Moskou meer besproken en besloten dan waarvan het gisteren versöhenen commu niqué gewaagt, daar kan men zeker van zijn. Wanneer van Russische zijde aan den vooravond der samenkomst werd te ken nen gegeven, dat de vraagstukken van mi litairen aard voorop zouden moeten staan bij de besprekingen, doch in het communi qué niet meer dan enkele regels aan dit onderwerp worden gewijd, dan moet men de taal der communiqué's al heel slecht verstaan, wanneer men uit deze wel bij zonder sobere berichtgeving zou willen af leiden, dat er in Moskou over de militaire strategie weinig is gesproken. Het tegen deel is waar. Er zal over het tweede front, den opmarsch der Britsche en Amerikaan sche legers in Italië, de plannen ten aan zien van den Balkan, de Turksche kwestie en zooveel meer geducht gediscussieerd zijn. Alleen.... daarover zwijgt het ver slag in den vorm waarin het gisteren we reldkundig werd gemaakt. Uitgebreid en belangwekkend daaren tegen zijn de uiteenzettingen in het com muniqué, voorzoover dat zich bezig houdt met de plannen voor na den oorlog, welke plannen samengevat zijn in een verklaring die zeven punten behelst en die de onder- teekening draagt van de vertegenwoordigers van de regeeringen van de Vereenigde Sta ten, Groot Brittannië, Sovjet Rusland en Tsjoenking-Chtna. Men heeft deze zeven punten gisteren in dit blad kunnen lezen, alsmede een aanvullende verklaring van de drie eerstgenoemde regeeringen ten aan zien van Italië én het voormalige Oosten rijk. Wanneer we dit gedeelte van het com muniqué belangwekkend noemen, wil dat niet zeggen, dat het resultaat der conferen tie dezelfde waardeering verdient; Dit re sultaat heeft weinig of geen .nieuwe ge zichtspunten geopend. Belangwekkend echter is, dat vele zaken, die tot dusver voor velen nog onduidelijk of onzeker moesten zijn, tot klaarheid zijn gekomen en dat Europa thans met volkomen zékerheid weet, wat het te wachten is, wanneer de wapenen der geallieerden mochten zege vieren. Het eerste feit dan, dat zich laat vast stellen is, dat Stalin ter conferentie het erste en het laatste woord heeft gehad Hij is zijn eisch van bolsjewiseering van Europa trouw gebleven, heeft de inwilli ging van dien eisch tot voorwaarde ge maakt voor zijn verdere deelneming aan de alliantie met de democratische staten én hij kon daarbij met gezag spreken, gezien het verloop der oorlogshandelingen aan het Oostelijk front. Daartegen moesten de ar gumenten van Eden en Huil, ontleend aan de -poovere resultaten in Italië het afleg gen, zoodat zij uit opportunistische over wegingen er het zwijgen toe moesten doen. En daarmede hebben zij, openlijk en wel bewust, afstand gedaan van hun positie als kampioen voor de kleine naties. Verge ten wij het niet, dat Engeland aan Duitsch land den oorlog verklaarde ter verdediging van de naar het 'heette geschonden rech ten van een land, dat Engelands garanties bezat, zooals Brittannië een gansche reeks van mogendheden aan zich gebonden had door beloften van bijstand. Het is van gis teren af aan Polen en alle overige Britsche partners duidelijk gemaakt, dat Churchill de verdragen van vóór 1939 heeft ver scheurd en alle leuzen van zelfbeschik kingsrecht der volken van nul en geener waarde heeft verklaard. Van Kleffens en Hambro kunnen zich in de toekomst de moeite van protesten in Londen sparen: Europa is, zoo Ihet Duitsche leger het niet beschermt, aan oovjet Rusland toegewezen. Een tweede resultaat van de conferentie te Moskou is, dat Churchill er in geslaagd is, het stelsel der „big four" geïntrodu ceerd te krijgen. In Casablanca werd Roo sevelt daarvoor gewonnen. Thans heeft Eden er met succes bij Stalin voor gepleit. Amerika, Engeland, Sovjet Rusland en Tsjoenking-China zouden dus, naar het vijfde punt der verklaring eischt, een „systeem van algemeene veiligheid" invoe ren. Men moet er maar liever niet aan -den ken, welk toekomstbeeld, zich ontrolt bij de gedachte aan een wereld, waarin de rest tot een staat van hoorigheid zou wordien gedegradeerd en de vitaalste ruimten dezer aarde, Europa, Zuid-Amerika, Indië, om er eenige te noemen, in volkomen afhanke lijkheid aan Wallstreet of het Kremlin zouden toebehooren. En ook de Volkenbond duikt weer op. De nadruk is immers gelegd op de noodzake lijkheid eener internationale organisatie, die „gebaseerd is op het beginsel der sou- vereine kwaliteit van alle vredelievende staten"het huichelachtig gefluister van fraaie leuzen en het propageeren van allerlei volkenrechtelijke idealen begint al weer, alsof wij den grooten leugen en de hemeltergende camouflage v3n Genève ver geten zouden zijn. alsof wij nu reeds niet meer ons herinnerden, hoe de Volkenbond, instelling die den naam niet waard wag dien hij droeg, nooit anders is geweest dail de hoogeschool der oorlogshitsers, waarheen de wapenindustrie haar betaalde agenten zond met de opdracht, iedere waarachtige poging tot den wereldvrede kapot te ma ken. Alsof wij juist dien Volkenbond niet verantwoordelijk stelden voor de verwar ring en de verwijdering onzer dagen en alsof wij er naar,-verlangden, het bondge nootschap der volken weer te zien gepresi deerd door den Sovietiood Litwinof! Overigens: wie zal de figuur van Sovjet Rusland hier ernstig kunnen nemen? Het bolsjewisme laat het nog maar eens ge zegd zijn bekommert zich om volkenbon den noch om big four's, omdat het nu een maal op wereldheerschappij uit is. Wanneer Stalin instemt met deze denkbeelden, dan is dat niets anders dan de lijdzaamheid, dia hem zoo uitnemend afgaat, maar waarach ter hij zijn kans afwacht, om tegenstander of bondgenoot te overvallen De wrange vrucht der conferentie voor Engeland is dat na de jongste besprekingen meer dan ooit de onmacht van dit land aan den dag treedt. In Europa heeft het af gedaan, langs de groote zeewegen komen meer en meer vreemde steunpunten. Rus land eischt zeggenschap in de Middelland- sche Zee en nog zijn de afgezanten ter con ferentie niet thuis of Amerika laat weten, dat het aanspraken op Sicilië zal doen gel den. Het crediet in Amerika, het vertrou wen in F^-opa, 't is al verloren. Albion gaal een zwartag en zwarten tijd te gemoet. En ten r lotte is daar Amerika. Ongetwij feld zal Hull met zijn staf getracht hebben, de Amerikaansche aanspraken op 'n even tueel overwonnen Europa af te stemmen op die van Rusland. Dit trachten is vergeefs geweest. Amerika heeft zijn aanspraken moeten laten varen tot den prijs van de voortgezette medewerking van Sovjet Rus land aan den oorlog. Deze conferentie is in gezet onder Het voorgeven, dat Amerika en Engeland een plan tot collectieve veiligheid voor Europa ter tafel zouden brengen. Het is er op uitgeloopen. dat Angelsaksers zich zelf volkomen hebben .opgegm™" aan zien van de bolsjewisten. Zoo zien wij een Rusland, dat nu reeds een kwarteeuw leeft bij het evangelie van den haat, een Engeland, dat vrijwel alle waarden, dit het tot 1939 tot een der mach tigste wereldrijken verhieven, verloren zag gaan, een Amerika, dat partij is in deo grooten strijd tusschen en na tionaal socialisme, zich om d» conferentie tafel scharen. Kan het anders dan een front van den haat zijn, dat in Moskou is ge vormd? Een front, dat niets anders beoogt, nu en na dezen oorlog: de onderwerping de knechtschap van alle volken, die thans nog besef van eigen aard en eigen waarde be houden hebben. Zij, deze volken, weten thans vanwaar de dreiging komt. Mocht een beraden oordeel pe richting wijzen, van waaruit de redding zal dagen, de redding, waarvoor de pantsergrenadier, de piloot en de duikbootbemanning het le ven offert, Europa, ook ons, ten behoeve. RADIOPRAATJE MAX BLOKZIJL Hedenavond spreekt Max Blokzijl om 18.45 uur over Hilversum I over: „Een mep met de bus op hun kop?" „WERP GEEN „SCHERP" TUSSCHEN DE AARDAPPELSCHILLEN."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1943 | | pagina 1