AKKERTJES
DE JEUGDHERBERG.
D. Van Haarlem naar Amsterdam is
maar een tramritje, dat ge dezer dagen eens
moet maken om een bezoek te brengen aan
de tentoonstelling „De jeugdherberg van
morgen", die door de Nederlandsche Jeugd
herberg Centrale in het Stedelijk Museum
aan de Van Baerlestraat is georganiseerd.
Het ligt niet in mijn bedoeling, U veel van
deze tentoonstelling hier te vertellen. Wie
er heen gaat zal zich zijn bezoek niet berou
wen. Zoowel de aard van het tentoongestel
de als de bijzonder aantrekkelijke wijze,
waarop onder leiding van den architect Wij-
develd een en ander is opgesteld wekken
belangstelling en bewondering. Wie er meer
van wil weten bestede er een middagje aan.
Wel zij hier opgemerkt, dat het centrum
der tentoonstelling wordt gevormd door een
achttal modellen van jeugdherbergen, se
lectie uit vier en vijftig inzendingen, die het
resultaat vormden van een prijsvraag onder
Nederlandsche bouwkundigen tot het ont
werpen van een jeugdherberg met een ca
paciteit van 250 bedden. Om 't dadelijk te
zeggen: deze prijsvraag is een bijzonder
succes geworden, hetgeen niet alleen blijkt
uit dit getal van 54. maar vooral uit de
verscheidenheid, waarin de bouwmeesters
vorm hebben gegeven aan hun inzichten en
opvattingen. Er zijn modellen, die den een
voud, bij het sobere af, tot grondtoon van
hun schepping hebben gekozen, terwijl an
deren kasteel-achtige bouwwerken hebben
ontwerpen, die den jeugdherberg op roma
neske wijze in het centrum van het avond-
tuurlijke trekken plaatst.
Het is dit „trekken" dat in onze dagen
aandacht vraagt. Als er in één ontwikke
ling tempo heeft gezeten dan is het wel
in die van het trekkerswezen. Vijf en twin
tig jaar geleden was het een gansch on
bekende zaak en de jongelui, die er in die
dagen op een mooien zomerdag in een luch
tig pakje op uit trokken om van de natuur
te genieten en er zich weinig zorg over
maakten, in welke boerenschuur zij zouden
overnachten zullen het wel niet gemakke
lijk hebben gehad. Intusschen zat de lief
hebberij van het trekken er spoedig in en
de behoefte aan plaatsen, waar de trekker
een behoorlijk nachtverblijf kon vinden,
deed zich gelden. En zoo waren er in 1929
reeds 12 jeugdherbergen verrezen, waar in
dat jaar 8575 overnachtingen waren ge
boekt.
De vooroorlogsche jeugdbeweging heeft
zich beijverd, het trekkerswezen en het in
stituut van den jeugdherberg in goede ba
nen te leiden en de Nederlandsche Jeugd
herberg Centrale heeft een reeks van jaren
voortreffelijker! arbeid verricht en bergen
werk verzet. Na tien jaar, jn 1939. bezat Ne
derland een net van 65 jeugdherbergen,
waarin een kleine 200.000 overnachtingen
werden genoteerd. En het laat zich aanzien,
dat dit alles nog maar een begin is. Want de
jeugdherberg moge in de jaren die achter
ons liggen steeds beter geworden zijn, en de
betreurenswaardige excessen die in den
vorm van den „vrijen" jeugdherberg zijn
verschenen mogen dank zij een krachtige
actie straks geheel beteugeld worden geacht
tevreden kan men nog niet zijn. De be
staande gebouwen eischen hier en daar ver
betering, maar vooral hun aantal dient uit
gebreid en niet voordat er natuurlijk na
den oorlog niet minder dan 125 jeugd
herbergen in Nederland aan de thans be
staande zijn toegevoegd, is men aan de N,
J. H. C. tevreden. Weliswaar zullen het niet
alle herbergen worden van de capaciteit als
die welke eenmaal in Rotterdam zal verrij
zen en plaats biedt aan 500 gasten, zelfs niet
zoo groot als de Amersfoortsche jeugdher
berg, waarvan het bekroonde ontwerp op de
tentoonstelling een beeld geeft en die 250
bedden omvat, maar zoo tusschen de 80 en
250 bedden zal men hier en daar en overal
toch in de toekomst per herberg vinden.
Dat beteekent dus straks een 200 jeugd
herbergen in Nederland met laten we zeg
gen gemiddeld 150 bedden, hetgeen dus be
teekent, dat men er rekening mede moet
houden, dat in de toekomst een 30.000 trek
kers op het pad zuilenrijn, dertigduizend
jongelui, die in een net van jeugdherbergen
over ons land een vriendelijk onderkomen,
een plek van weldadige rust en een goede
legerstede zullen vinden.
Dit alles voor te bereiden voor de jeugd
van de toekomst is de plicht van het heden.
Vandaar, dat we gaarne met een enkel
woord een bezoek aan de tentoonstelling in
Amsterdam aanbevelen.
AGENDA
VRIJDAG IS NOV. Gem. Concertgebouw
Residentieorkest, 7 uur. Rembrandt: „De
oude zondaar" (18 j.) 2.30, 6 en 8.15 uur
(Zaterdag idem); Palace: „Het leven is niet
zoo kwaad" (alle leeftijden) 2 en 8 uur. (Za
terdag 2, C en 8.15 uur. Luxor: „Maske in
Blau" (18 j.) 2.30 en 8 u. (Zaterdag 2.30, 6
en 8.15 uur). Frans Hals: „Vier vroolijke
vagebonden" (J8 j.) 2.30 en 7.30 u. (Zater
dag idem). Moviac: „Heiszes Blut" (alle
leeft.) 2.30 en 8 u. (Zaterdag 2.30, 6 en
8.15 uur).
ZATERDAG 20 NOV. Stadsschouwburg
„Maria Stuart", 7 u. Bioscopen: Zie Vrijdag,
AGENDA VOOR AMSTERDAM.
VRIJDAG 19 NOV. - Stadsschouwburg
„Noah", 7.15 u. Royal: „Het hoedje van Marius
2.30 en 7.15 u. City: revue, 7.15 u. Leidsche
plein Theater: „Momentopnamen", 7.30 uur.
Centraal Theater: „Half om half", 7.30 u. Carré
Circus, 2 en 7.15 u. Metropool: revue: 2.30 en
7.30 uur.
ZATERDAG 20 NOV. Stadsschouwburg
„Lohengrin", 5.30 uur. Concertgebouw: Volks
concert, 7.15 u. Royal, City, Centraal Theater,
Metropool, Carré en Leidscheplein Theater
zie Vrijdag. Stedelijk Museum: Tentoonstellin
gen „De jeugdherberg van Morgen" (10-4) en
„Sint Lucas".
De bollen der zgn. „trektulpen" worden
ongeveer half December in kistjes in de
warenhuizen in West-Friesland gedepo
neerd, opdat in Januari de bloeiende tul
pen kunnen worden afgeleverd. Thans
worden deze bollen in den vollen grond
„voorontwikkeld". (C.N.F./Kuiper Pax c)
Vredegerechtshof
\Rector weigerde vergadering
bij te wonen.
Het Vredegerechtshof veroordeelde den ree
tor van het Leidsche gymnasium, met vernie
tiging van het vonnis van den Vrederechter te
s-Gravenhage, waarbij verdachte een gevan
genisstraf van 8 dagen werd opgelegd, tot een
geldboete van zeshonderd gulden of 90 dagen
hechtenis. De procureur-generaal had beves
tiging van het vonnis van den vrederechter
geëischt.
Aart het betreffende arrest van het Vrede
gerechtshof wordt o.m. ontleend:
Verdachte heeft niet betwist dat hij gewei
gerd heeft een door den burgemeester van
Leiden vastgestelde bijeenkomst, waarin door
een deskundige een voordracht gehouden zou
worden over onderwijs en opvoeding in natio-
naal-socialistischen zin, bij te wonen, hoewel
de bijwoning dezer bijeenkomst voor het on
derwijzend personeel, waartoe verdachte be
hoort, verplicht was gesteld door curatoren.
Verdachte heeft ontkend, dat curatoren be
voegd waren de bijwoning van bedoelde bijeen
komst voor het betrokken onderwijspersoneel
verplicht te stellen, en ontkende, door zijn
weigering bedoeld te hebben, stremming in de
uitoefening van den openbaren dienst, bepaal
delijk het openbaar onderwijs, te veroorzaken.
Het Hof is van oordeel, dat in de huidige
omstandigheden het recht der overheid haar
personeel te verplichten zich te doen voorlich-
ien op hun bepaalde arbeidsgebied, zonder dat
daarbij instemming met bepaalde beginselen
wordt verlangd, in het algemeen moet wor
den erkend.
Voorzoover curatoren in het onderhavige
geval de bijwoning van een bijeenkomst voor
het onderwijzend personeel in het belang van
het openbaar onderwijs verplicht hebben ge
steld, moet aan curatoren de bevoegdheid
daartoe geacht worden toe te komen overeen
komstig art. 13, lid 8, van het reglement rechts
toestand onderwijzend personeel der gemeente
Leiden.
Verdachte heeft zich ten onrechte aan voren
bedoelde verplichting onttrokken en daar
mede zijn ambtsplicht geschonden, na door
den president-curator van te voren nog uit
drukkelijk op dezen plicht te zijn gewezen
Wat de vraag omtrent verdachtes oogmerk
daarbij betreft, overweegt het Hof o.m. het
volgende:
Het Hof wil in het midden laten of ver
dachte door zijn optreden invloed uitgeoefend
heeft op de door het aan hem ondergeschikt
leeraarspersoneel aangenomen afwijzende hou
ding met betrekking tot de bijwoning van de
meergenoemde bijeenkomst. Het Hof is echter
van oordeel, dat uit de omstandigheid, dat
verdachte tezamen met zijn leeraarspersoneel
bijzonder te stremmen, hetgeen daarmede be
paaldelijk bij de huidige verhoudingen immers
onafscheidelijk is verbonden.
Wat de aan verdachte op te leggen straf be
treft, overweegt het Hof eenerzijds, dat onder
de huidige omstandigheden, waarin nauwge
zette plichtsvervulling van het overheidsper
soneel een zaak van het allergrootste belang
is, aan verdachte het door hem gepleegde
misdrijf zeer zwaar moet worden aangerekend.
Het Hof ziet echter anderzijds in de omstan
digheid, dat de bevoegde autoriteiten geen
aanleiding hebben gevonden verdachte wegens
zijn daad van burgerlijke dienstweigering uit
zijn ambt te ontslaan of eenigen disciplinairen
maatregel op hem toe te passen, een aanwij
zing, dat verdachte ook in de gegeven omstan
digheden zonder overwegend bezwaar in de
uitoefening van zijn ambt kan worden gehand
haafd. Om deze redenen is het Hof van oor
deel, ondanks den ernst van het door ver
dachte gepleegde strafbare feit, met de op
legging van een lichte straf, namelijk de hoog
ste door de wet te dezer zake toegelaten geld
boete, aan verdachte te kunnen volstaan.
HAARLEMSCHE RECHTBANK
Inwoner van Leeuwarden f 4300
afhandig gemaakt.
In den zomer van dit jaar had de 26-ja-
rige Haarlemsche betonwerker H. M. B. ken
nis gemaakt met een inwoner van Leeuwar
den, aan wien hij vertelde dat hij gouden
tientjes te koop wist. De Leeuwardenaar
voelde wel iets voor den aankoop van deze
goudstukken en sprak met den Haarlemmer
af na eenige dagen terug te keeren met het
voor den aankoop benoodigde geld. Twee da
gen later ontmoetten de beide mannen el
kander weer en samen trokken zij Haarlem
in. Na eenige cafétjes bezocht te hebben be
sloten zij naar het adres, waar de gouden
tientjes te krijgen waren, te gaan. Hier dicht
bij gekomen, vroeg B. aan zijn metggezel of
deze wel voldoende geld bij zich had, hetgeen
deze beaamde en den betonwerker een por
tefeuille, waarin f 4300 zat, liet zien. Deze
griste den Leeuwardenaar de portefeuille
uit de hand en ging er vandoor.
Het slachtoffer van deze berooving zette den
betonwerker achterna, maar moest de ach
tervolging spoedig ongeven daar hij den weg
niet kende.
Donderdag stond B terecht voor de Haar
lemsche rechtbarrk. Hij gaf toe den Leeu
warder f 4300 afhandig te hebben gemaakt,
maar de portefeuille had hij van hem ont
vangen en niet uit diens handen gerukt. Het
geld had hij voor het grootste deel in twee
dagen opgemaakt in Amsterdam, wat over
gebleven was, had de politie inbeslaggeno-
men. Wegens diefstal subsidiair verduiste
ring. vorderde de officier oplegging van tien
maanden gevangenisstraf. De rechtbank be
paalde de uitspraak, na het pleidooi van den
paalde de uitspraak op 2 December a.s
Diefstal bij de Spoorwegen.
De 40-jarige rangeerder G. D., pas kort
werkzaam op het station te Haarlem, nadat
hij jaren lang op het Zaandamsche station
had gewerkt, had uit een goederenwagon, die
op het Haarlemsche stationsemplacement
stond, een paket met couponstof weggenomen.
Het paket had hij verborgen onder wat be
groeiing aan den kant van de spoorbaan.
Hier was het paket ontdekt door een com
mies van de Spoorwegen, die na overleg met
den stationschef, het paket liet liggen en er
een oogje op hield. Des avonds was D. het
komen halen en hij werd zoo ontdekt.
De officier memoreerde de vele spoorweg
diefstallen van den laatsten tijd en merkte
op, dat dergelijke misdaden van ambtenaren,
die een bijzonder vertrouwen genieten, zwaar
gestraft moeten worden. Hij vorderde een
gevangenisstraf voor den tijd van zes maan
den. Nadat de verdediger van%D. de uiterste
clementie gepleit had, bepaalde de rechtbank
de uitspraak op 2 December a.s.
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking: van distributiebeschei
den is het morgen Zaterdag de beurt aan het
restant van de letter R van Rut en Sa
t/m Schoo
DE HEER II. BISCHOFF VEERTIG JAAR
BIJ HET GEVANGENISWEZEN
De heer H. Bisschoff, directeur van het Huis
Bij rug-. Jende-, spier-
of zenuwpijn en bij spit
of rheumatiek zijn AK
KERTJES weldadige pijnverlossers.
Laat de AKKERTJES U daar-
om dadelijk afdoend helpen. f<&i)
Wacht dus niet, neemt direct YV
De Nederlandsche Pijnstiller
MEJUFFROUW J. F. VAN LEYDEN t
In den ouderdom van 83 jaar is overleden
mej. J. F. van Leyden, die vele jaren hoofd
is geweest van de fröbelschool aan de Colenso-
straat in de voormalige gemeente Schoten.
Talloozen, die vroeger deze school bezocht
hebben, bewaren prettige herinneringen aan
haar. De teraardebestelling is bepaald op
Dinsdag a.s. om 12 uur op de algemeene be
graafplaats aan de Kleverlaan.
Even een briefkaartje....
Wat, heeft u nog steeds geen brief
kaartje geschreven? Doe het dan nu. Sint
Nicolaas kan nog heel wat gebruiken. Al
die kinderen, wier ouders in zorgvolle
omstandigheden verkeeren, te helpen, dat
valt niet mee. De Jeugdstorm helpt St.
Nicolaas en zamelt speelgoed in voor deze
kinderen. Schrijf nu meteen een brief
kaartje en het wordt gehaald. Adressen:
Haarlem, Spaarne 94. Kennemerland:
Jan van Galenstraat 2, Haarlem; Haar
lemmermeer: Nieuwe Moerdijk 9, Bad
hoevedorp.
Hoofdredacteur: F. C. Derks, Haarlem. Chef
van Dienst en Binnenland: S. R. Kuiper, Haar
lem. Sport en Stad: A. Overmeer, Heemstede.
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Haagsch
Redacteur: B. Korsten, H'stede. Nieuws en re
portage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel. Santpoort. Advertenties: W. van Om
men, Heemstede.
een bezwaarschrift aan curatoren heeft onder- yan bewaring te 's Gravenhage, die eenige
teekend, waarin de bevoegdheid tot verplich- jar^n adjunct-directeur van het H. v. B. te
ting der bijwoning wordt ontkend, van door dezer stede is geweest, was Woensdag veertig
verdachte uitgeoefenden invloed op zichzelf iaar bÜ het gevangeniswezen werkzaam.
reeds voldoende zou kunnen blijken. Hierin
wordt geen verandering gebracht door ver
dachtes ter terechtzitting in strijd met zijn
eerdere verklaringen gedane mededeeling, dat
hij bij zijn afwijkende houding om de bijeen
komst bij te wonen slechts had volhard om
ongenoegen met zijn leeraarspersoneel te voor
komen, en dat hij tot bijwoning bereid zou
zijn geweest, indien ook de leeraren zich daar
toe bereid hadden verklaard.
Evenzeer gaat het Hof niet nader in op ver
dachtes bewering, dat hij op louter juridische
gronden geweigerd zou hebben de bijeenkomst
bij te wonen. Het Hof wil in dit verband
slechts opmerken, dat in het mede door ver
dachte onderteekende bezwaarschrift op den
voorgrond wordt gesteld, dat de onderteeke
naars bedoelde bijeenkomst als van politieken
aard beschouwden en dat het Hof in deze over
weging de eigenlijke reden van de afwijzende
houding ziet, waardoor aan deze houding een
uitgesproken politiek karakter toekomt.
Het Hof stelt echter vast, dat een ambte
naar als verdachte, uiteraard weet, dat vooral
in de huidige omstandigheden zonder krach
tige gezagshandhaving een regelmatige gang
van het bestuur en de openbare orde, zoowel
in het algemeen als op het gebied van het
onderwijs niet langer verzekerd zijn, met alle
hoogst nadeelige gevolgen voor de gemeen
schap daaraan verbonden. Indien verdachte
derhalve desondanks weigert een door het
bevoegd gezag rechtmatig opgelegde verplich
ting na te komen en aldus het gezag zelf aan
tast, dan moet verdachte naar 's Hof's oordeel
onder deze omstandigheden tevens tiet oog
merk hebben gehad den regelmatigen gang
van het openbare bestuur schade toe te bren
gen en aldus de uitoefening van den open
baren dienst in het algemeen en van den ge
meentelijken dienst van het onderwijs in het
Dqor de afdeeling balletten van het Ge
meentelijk Theaterbedrijf te Amsterdam
werd Woensdagavond in den Stads
schouwburg de eerste opvoering gegeven
van „Demeter" onder leiding van Yvonne
Georgi, muziek van Jan Koetsier. Een der
scène's met links Yvonne Georgi en
rechts Mascha ter Weeme.
(Stapf/Reynhoudt Pax c)
MEJ. L. A. C. DE CLERCQ VAN WEEL
TEN GRAVE GEDRAGEN.
Velen waren Donderdagmiddag naar Wester-
veld gekomen om de teraardebestelling bij te
wonen van mej. L. A. C. de Clercq van Weel,
die dezer dagen op 79-jarigen leeftijd is over
leden. Voor talrijke vereenigingen in Haarlem
en omgeving heeft zij zich gegeven, vooral op
het terrein der liefdadigheid. In het bijzonder
gold haar interesse evenwel de Haarlemsche
Huishoud- en Industrieschool en de Remonstr.
Gereformeerde Kerk.
Bij den rouwdienst, welke vooraf in de Re-
monstrantsche Kerk werd gehouden, waren
talrijke afgevaardigden van vereenigingen aan
wezig, doch ook op de begraafplaats Wester-
veld was de belangstelling groot. Hier merk
ten wij o.a. op: ds. W. Spliethoff, Evang. Luth.
predikant, voorzitter der afd. Haarlem van de
Evangelische Maatschappij; de dames D. v. d.
Waal, directrice; M. G. van der Goot-Mauritz,
presidente en L. C. de Bruyne, administratrice
der Haarl. Huishoud- en Industrieschool; dr.
W. R. M. Noordhoff en den kerkeraad der Re-
monstrantsche Gemeente.
In de aula gaf jhr. G. L. Schorer namens de
neven en nichten uiting aan de gevoelens van
genegenheid en eerbied. De verscheidene was
een liefdevol gaaf mensch, welke zonder op
hef een belangrijk aandeel nam in de werk
zaamheden voor de Remonstrantsche kerk en
het Huishoudonderwijs. Bij de laatste moei-
liüce periode in haar leven droeg zij alles met
gelatenheid en wijsheid.
Mej. A. Th. A. de Clercq van Weel sprak aan
de groeve een kort afscheidswoord mede na
mens de twee andere zusters van de over
ledene, die elders vertoeven. Spr. bracht haar
dank voor het goede voorbeeld.
Mej. D. v. d. Waal, directrice der Haarlem
sche Huishoudschool, herinnerde aan hetgeen
door mej. De Clercq van Weel als medeop
richtster van deze onderwijsinrichting werd
verricht. Steeds was zij een stuwende kracht
en dank zij deze steun en het helder inzicht
kon er veel worden bereikt. Namens de school
betuigde spr. haar erkentelijkheid.
Dr. W. R. M. Noordhoff noemde het streven
naar waarheid en recht een der kenmerkende
karaktertrekken van de ontslapene. Voor de
achterblijvenden zal het een troost zijn om te
weten, dat zij geroepen is in de stilte, die
boven den strijd gaat. Namens de drie zusters
sprak tenslotte jhr. G. L. Schorer een woord
van dank.
RADIO.PROGRAMMA
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1943.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Vroolijke ochtendklanken. 7.00 BNO Nieuws.
7.10 Ochtendgymnastiek. 7.15 Vroolijke ochtend
klanken. 7.40 Sportnieuws. 7.50 Programma over
zicht. 8.00 BNO Nieuws. 8.10 Klanken in den mor
gen. (8.45—8.50 Voor de huisvrouw). 9.00 Berlijnsch
Philharmonsch orkest en solist.. 9.45 Godsdiens
tige uitzending. 10.00 Orkest Gerard Lebon. 10.45
Voor de jeugd. 11.00 Musette orkest, soliste en
gram.muz. 12.00 Almanak. 12.15 Theo Uden Mas-
man. 12.45 BNO Nieuws. 13.00 Land en volk
brengt13.05 Orkest Malando. 13.30 De weke-
lijksche wandeling. 13.40 Orkest Malando. 14.00
Rotterdamsch Philharmonisch orkest en solist en
Dameskoor, 15.00 Bonte middag. 16.45 BNO
Nieuws. 17.00 Uitzending voor Nederlandsche zee
lieden. 17.20 De Tango in alle landen. 18.00 BNO
Politiek weekoverzicht. 18.10 De Melodisten en
soliste. 18.45 Hier WA. 18.55 Spiegel van den dag.
19.00 BNO Nieuws en actueele beschouwing. Van
19.15 af alleen voor <ie Radio-Centrales. 19.15 Het
Meistersextet. 19.30 Luisterspel: ,,De oogen van
Olympia Spalanzani". 20.00 Voor de familie
Luistergraag. 22.00 BNO Nieuws en cultureele be
richten. 22.15 Uit vrouwenharten. 23.1524.00
Romantische avondklanken.
HILVERSUM II. 301.5 M.
14.00 Het Amusementsorkest en soliste. 15.00
Voor de jeugd. 15.30 Kwintetconcert. 16.10 Minder
bekende ouvertures. 16.45 BNO Nieuws. 17.00
Frans Wouters en zijn orkest. 17.30 Pianovoor
dracht. 18.00 Operette- en operafragmenten. 19.00
BNO Nieuws en actueele beschouwing. 19.15
Voor de kleuters. 19.20 Strijkkwartet. 19.45 Liede
ren van H. Wolf en Cl. Debussy. 20.15 Voor luis
teraars, die graag lezen. 20.30 Populaire orkest
muziek. 21.00 Symphonieconcert. 21.45 Avond
wijding.
