Haarlemsche Courant
Het kaartje naar Utrecht.
Samos in Duitsche handen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Berlijn zwaar geteisterd.
Herhaalde aanvallen
afgeslagen bij Tsjerkassy.
288e Jaargang- No. 273
isureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Derks
Dinsdag 23 November 1943
Verschijn! dagelijks,
behalve op zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 1271S
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Aan het gisteravond door Max Blokzijl ge
houden radiopraatje is het volgende ontleend:
Geachte luisteraars,
Toen dezer dagen een leverancier bij mij
aan de deur kwam en ik hem zoo in den loop
van het gesprek vroeg, wat hij er wel van
dacht, dat in Algiers al een sovjet-republiek
op stapel staat, dat in Napels een communis
tische burgemeester is ingezet, en dat nog op
andere plaatsen, waar een jaar geleden nog
orde heerschte, de afgezanten van Stalin al
hun roode vaandel hebben geplant was de
goede man uiterst verbaasd. Neen, daar had
hij nog niets van gehoord of gelezen. Dat gaf
toch wel zeer te denken, vond hij. En ja, je
kon het overal bij de klanten hooren, dat ze
leelijk ongerust begonnen te worden, nu de
bolsjewisten zoo hard naar het Westen loopen,
en dat ze in hun hart hopen, dat de Duitschers
ze toch nog tijdig tegen zullen houden, al
moesten ze dan van die Duitschers ook hee-
lemaal niets hebben. Maar nee, van die din
gen in Algiers en in Napels en zoo, nee, daar
had hij nog niets van gehoord. Dat was toch
wel heel erg, naar zijn meening
Beteekent dit, dat de krantenlezer tegen
woordig zoo weinig oplet, of dat hij, met opzet,
toch niet gelooft, wat de krant hem brengt?
Ik weet, dat een zekere soort Nederlanders
eenvoudig door de wol geverfd is, elk bericht
van Duitsche of Japansche zijde op gezag van
de geallieerden, of desnoods ook bij voorbaat
op eigen initiatief radicaal omkeert, en dan te
vreden glimlachend zijn roddelkletspraat voor
tram of koffiehuis al klaar heeft. Maar ik
weet, dat het aantal van deze soort menschen
toch met den dag kleiner wordt. En daar is
alle reden voor.
Een week geleden kon men in de bladen een
uittreksel uit een oproep lezen, dien de Fran-
sche communist Marty in het partijblad „La
lutte sociale" tot zijn 60.000 aanhangers in Al
giers, Tunis en Marokko heeft gericht naar
aanleiding van het uitschakelen van den Fran-
schen generaal Giraud, den emigrant en tegen
speler van De Gaulle.
„Het uur der beslissing", heet het in dien
oproep, „is gekomen. De geweldige toe
name van onze krachten in de afgeloopen
weken, moet in ons het besluit doen rij
pen, in Noord-Afrika de macht over te
nemen, zonder de bevrijding van het moe
derland af te wachten. Dat is de levendig
ste wensch van Stalin, die mij voor mijn
vertrek uit Moskou persoonlijk tot uitdruk
king is gebracht. Stalin wenseht, dat zoo
spoedig mogelijk in Afrika een Sovjet
republiek opgericht worde, als voorspel
voor de vorming van de unie der Euro-
peesche sovjet-republieken, die het eind
doel van onze werkzaamheid is."
Legt men dezen oproep naast de berichten
over bolsjewistische maatregelen in Sicilië,
Zuid-Italië, Corsica, Sardinië, Iran, Irak en
elders, dan behoorde men eigenlijk al genoeg
te weten.
Voor ons is dit alles geen nieuws.
Wij hebben meegemaakt, wat er in de rand
staten Litauen, Letland en Estland gebeurd is
in de korte periode van inlijving bij de Unie
van socialistische Sovjet-republieken, onteige
ning, brandstichting, moord op grooten schaal,
radicale uitroeiing van allen en alles, wat niet
als des proletariaats beschouwd werd. Beroeps
collega's in Berlijn, die uit de randstaten af
komstig waren en na de bevrijding door de
Duitsche weermacht daarheen zijn terugge
reisd, hebben ons later de haast ongelooflijke
feiten in kleuren en geuren meegedeeld. De
meesten hebben hun ouders en andere bloed
verwanten niet meer levend teruggezien, hun
ouderlijke woningen leeggeplunderd gevonden,
het familiebezit geroofd. Och het bolsje
wisme is zoo erg niet meer, nietwaar meneer
Jodewin? En aan onze grenzen zal het wel
halthouden. Vooral als we verzekeren, dat we
er niet van gediend zijn, en dat men de tele
grammen van hulde van meneer Gerbrandy
in Londen niet al te ernstig mag nemen.
Er zal een tijd komen, die het bewijs levert,
dat alles waar is geweest, en dat men je
reinste struisvogelpolitiek heeft gevoerd. Om
ten slotte de domme te zijn. Dan doet men,
alsof z'n neus bloedt, en gaat maar weer
rustig het volgende bericht telijf.
Intusschen: er zullen ook wel, en vermoe
delijk in meerderheid, menschen in Nederland
leven, die er al lang genoeg van hebben, den
kop in het zand te steken en daarna te ver
klaren: „Mijn naam is Haas, ik weet van
niets." Voor hen is het dienstig, de dingen
nog eens te beschrijven, zooals ze zijn.
Het lot van ons allen hangt af van
eenige millioenen Duitsche en eenige
honderdduizenden met hen aan het Oos
telijk front strijdende soldaten van an
dere nationaliteit. Maar toch in hoofdzaak
van de Duitsche. Dat weet men bij ons
natuurlijk heel goed, maar een deel van
ons volk wil dat eenvoudig niet weten,
het speelt ijskoud va-banque en laat het
er maar op aan komen. Het zou er, als
bewoners van een polder, geen oogenblik
aan denken, hoera te roepen, als een storm
het buitenwater omhoog had gejaagd, de
alarmploegen haar laatste krachten in
spanden, maar de wilde golven toch gaten
in de dijken sloegen, die de bewoners met
verdrinken bedreigden. Maar nu het om
den polder Europa gaat, lacht men tevre
den bij elk bericht, dat ten nadeele van de
Duitsche alarmploegen uitgelegd kan
worden. Dat is een mentaliteit, die een
wonderlijke bladzijde volschrijft in onze
vaderlandsche geschiedenis.
En dat alles uit egoïsme, uit bekrompen
heid, uit vasthoudendheid, uit een kleinbur
gerlijk conservatisme, dat onder bepaalde
omstandigheden, voor mijn part een deugd
moge zijn, maar dat in de huidige verhou
dingen toch platweg een gevaar moet worden
genoemd.
Wat helpt het deze soort van Nederlanders,
als de dijken doorbreken, dat ze verdrinken
in het zalige bewustzijn, toch lekker geen
ongelijk te hebben bekend. Het doet me den
ken aan de niet onbekende anecdote van het
boertje, dat aan het loket van het Centraal
station in Amsterdam een kaartje wilde koo-
pen om naar Haarlem te reizen, van meening
was, dat de juffrouw aan het loket geen
enkel recht had te weten waar hij heen wilde,
tenslotte een kaartje naar Utrecht nam en
toen den man die achter hem kwam, toe
fluisterde: „Nu heb ik haar toch lekker beet
gehad: ik wil heelemaal niet naar Utrecht".
Zekere Nederlanders willen evenmin het bols
jewisme als wij, maar ze vertikken het, dat
toe te geven, en maken zichzelf liever wijs,
dat dat bolsjewisme heelemaal niet zoo erg
meer is, maar tienmaal beter dan het natio
naal socialisme. En met die verzekering mee-
nen ze ons nog lekker beet te hebben gehad.
Dat ze met een kaartje naar Utrecht in de
hand niet naar Haarlem kunnen reizen
daar denken ze bij hun stiekume pret geen
oogenblik over na.
Hoe het bolsjewisme werkelijk is, zouden ze
pas merken als de dijken doorbreken. Het
zou ons betrekkelijk koud kunnen laten
al hopen we, dat het ook hun gespaard blijve,
omdat ze onze volksgenooten zijn, ondanks
alles als we niet voor het feit stonden,
dat we, om bij het niet fraaie beeld te blijven,
met hen in dezelfden polder Europa wonen.
En met hen samen zouden moeten verdrinken.
Het bolsjewisme is wat het was en wat
het zal blijven, zoolang het niet met wortel
en steel is uitgeroeid. Geen camouflage ver
andert daar iets aan. Geen zoogenaamde ont
binding van de Komintern, geen zoogenaamd
herstel van kerkdiensten in de Sovjet-Unie.
Men wil in Moskou de communistische wereld
revolutie, en men kan daar in New York en
in Londen niets aan veranderen. Daar wordt
met vuur gespeeld, uit politiek-tactische over
wegingen, volgens de oude school, en naar
men meent met dekselsche handigheid. In
werkelijkheid is de handigheid alleen maar
in Moskou, en in de kantoren van het inter
nationale jodendom aanwezig. Als radio
oranje probeert met patriottische leuzen tot
ons volk door te dringen en stroopoppen als
meneer Gerbrandy vrome zinnen laat preve
len, dan zijn het in werkelijkheid de inter
nationale joden, die voor den tekst of ten
minste voor de strekking der betoogen ge
zorgd hebben. Het zijn de joden, de commu
nisten hier en de grootkapitalisten ginder,
maar tenslotte altijd weer de joden, die dezen
oorlog hebben aangestookt, verklaard en uit
gebreid, en die om hun leven vechten, sinds
nu eindelijk een groote beweging is gekomen,
het nationaal-socialisme, die hun harerzijds
naar het leven staat en die geen compromis
sen kent.
Bij een ineenstorting van de Duitsche bar
rière zouden we hetzelfde in heel Europa,
ook in Nederland zien, wat nu Zuid-Italië,
Noord-Afrika en straks wellicht Klein Azië,
te zien geeft. Bij ons een Sovjet-Nederland,
en een algeheele liquidatie ook van al onze
jodewins. Het zou geleidelijk in zijn werk
gaan, maar toch nog snel genoeg. In de
Baltische staten gebeurde het binnen enkele
maanden. De eerste weken zag het er nog
tamelijk gemoedelijk uit. Daarna begon de
minder gemoedelijke periode. Ten slotte volg
de het bloedbad, de algeheele liquidatie.
Men wil het niet gelooven? Liever alles op
de burgerlijk Geallieerde kaart blijven zetten,
ofschoon nu al bewezen wordt, dat Moskou
alle troeven in de zoogenaamd bevrijde ge
bieden in de knuisten heeft? Men wil met
het domme spelletje doorgaan, het nationaal
socialisme niet gelijk geven, ook al is nu be
wezen, dat het de dingen juist heeft gezien.
Men wil niet ophouden te spotten met hen,
die aan de fronten, in de landstorm en andere
formaties hun leven inzetten om te verhin
deren dat de dijken doorbreken
Het zou er dan somber uitzien, als het niet.
gode zij dank, zoo zeker was, dat ook zonder
de verdwaasden de dijken het zullen houden,
omdat anders het leven geen zin meer zou
hebben.
De strijd gaat verder. Ook zonder, wellicht
bij u, en later ook over u. Maar als hij ge
wonnen is, zullen we zoo vrij zijn ons te
herinneren, dat ge aan den anderen kant
hebt staan wachten of men ook zoo vrien
delijk wilde zijn, u wel te willen bevrijden.
Terreuraanval zonder grondzicht.
Britsehe bommenwerpers hebben bij
volledig bedekten hemel en zonder uit
zicht oj» de aarde hl de avonduren van
22 November Berlijn aangevallen. Door
dezen zwaren terreuraanval ontstonden
in talrijke stadswijken, hoofdzakelijk in
de arbeiderswoonwijken van de rijks
hoofdstad, ernstige schade en verliezen
onder de bevolking.
Bovendien zijn berichten ontvangen
over de vernietiging van gebouwen, die
uit kunsthistorisch oog'pant onvervang
baar zijn, en over de beschadiging der
diplomatieke vertegenwoordigingen van
eenige neutrale staten.
Brandweer, eig-en hulporganisaties
en bevolking van de rijkshoofdstad be
gonnen nog tijdens den aanval in voor
beeldige kameraadschap met de blus-
schings- en opruimingswerkzaamheden.
Sovjets lijden xeer zware verliezen in afweerslag ten W. van Smolensk.
Onverminderde druk in den sector Gomel. Plaatselijke Duitsche
terreinwinst ten W. van Kief.
Naar het D.N.B. verneemt, hebben de
Britsehe en aan Badoglio onderhoorige be
zettingstroepen van het eiland Samos geca
pituleerd. Duitsche troepen zijn op het eiland
geland en hebben de militaire installaties
overgenomen.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
„Ten Noordoosten van Kertsj bleven
vrij zwakke vijandelijke aanvallen zonder
succes. Pogingen der bolsjewisten om hun
landingshoofden op de Krim versterkingen
en ravitailleeringsgoederen via de Straat
van Kertsj te doen toekomen, werden door
de marine en de luchtmacht doeltreffend
bestreden. Vijf volgeladen vaartuigen wer
den in den grond geboord.
Op het bruggehoofd Nikopol en in de
groote bocht van den Dnjepr vielen de
De „tarnnetten" zijn op 'n steunpunt aan
den Atlantischen Oceaan gearriveerd en
worden over de betonnen bunkers uitge
spreid. Thans is de stelling vanuit de
lucht nauwelijks meer waar te nemen.
(PK Feldle Atl/H P. c)
De „Dag der oude W.A.". De commandant der W.A., mr. A. 3.
Zondervan, reikt het strijdersteeken uit tijdens de plechtigheid
ter herdenking van de oprichting der W.A., welke Zondag te
Oud-Leusden plaats vond. (C.N.F./Otto Pax c).
Ook de Ameri-
kaansche papierpo
sitie levert moeilijk
heden op. Men is
er thans in geslaagd
krantenpapier sa
men te stellen, dat
voor 45 uit oud
papier bestaat.
De Agfi publi
ceert een belang
rijk bericht, dat
bank geheim in
Frankrijk weer
grootendeels in eere
zal worden hersteld
Het bankgeheim
werd reeds ten tij
de van Poincaré ten
gerieve van de be
lasting-autoriteiten
practisch opgehe
ven.
Bij Triest heeft
men in een kelder
de lijken gevonden
van 40 vermoorde
personen. De slacht
offers waren naakt
en vertoonden allen
schoten in den nek.
bolsjewisten met zwakkere strijdkrachten
aan dan den vorigen dag. Alle aanvallen
werden opnieuw met aanzienlijke vijande
lijke verliezen afgeslagen. Bij succesvolle
tegenaanvallen werden verscheidene aan
valsgroepen van den vijand vernietigd oü
uiteengeslagen.
Bij Tsjerkassy mislukten herhaalde
aanvallen der bolsjewisten in hevige
gevechten. Een plaatselijke penetratie
werd opgeheven en de binnengedron
gen vijandelijke afdeeling in de pan
gehakt,
In het gevechtsgebiaö ten Westen
van Kief braken onze troepen na af
weer van verscheidene vijandelijke
tegenaanvalen door taai verdedigde
veldstellingen der bolsjewisten heen,
overwonnen talrijke mijnversperrin-
gen en heroverden in den verderen
aanval belangrijke terreinsectoren.
In het gevechtsgebied van Gomel hield
de sterke vijandelijke druk in het bijzon
der in het penetratïegebied ten Zuidwesten
der stad Zondag onverminderd aan. Ten
Noorden van Gomel werden herhaalde
aanvallen na afgrendeling van plaatselijke
penetraties afgeslagen.
Ten Westen van Smolensk heeft de
vijand zijn aanvallen tengevolge van de
in het verloop van den afweerslag tot nu
toe geleden buitengewoon zware verliezen
Zondag niet voortgezet. Ten Oosten van
Witebsk werden talrijke sterke aanvallen
der bolsjewisten afgeslagen. Ook in het
penetratiegebied van Newel heerschte
levendige gevechtsactiviteit. Oprukkende
vijandelijke formaties werden door eigen
tegenaanvallen weer teruggeworpen. Hier
bij werd een aantal pantserwagens stuk
geschoten. Aan het Oostelijk front verlo
ren de bolsjewisten in de gevechten der
laatste beide dagen 413 pantserwagens.
Van het Zuid-Italiaansche front wordt
slechts melding gemaakt van hier en daar
levendiger activiteit van artillerie, verken-
nings- en stoottroepen.
Boven den Atlantischen Oceaan viel een
formatie gevechtsvlietgiugen bij moeilijke
weersomstandigheden een vijandelijk con-
vooi aan en beschadigde twee koopvaardij
schepen met een gezamenlijken inhoud van
18.00 brt. zoo zwaar, dat aangenomen kan
worden, dat zij vernietigd zijn.
Nieuwe zware Amerikaansche
verliezen ter zee.
Het Japansche hoofdkwartier meldt, dat
bij het vijandelijke landingshoofd op het
eiland Tarawa in de Gilbertgroep hevig
gevochten wordt. Bij de operaties der
Japansche marineluchtmacht zijn totdus-
verre een vliegkampschip van middelbare
grootte en een torpedojager tot zinken
gebracht.
Voorts werden twee groote vliegkamp-
schepen beschadigd; het eene zoo ernstig, dat
men kan aannemen, dat het inmiddels ia
gezonken. Hetzelfde geldt van een vliegkamp
schip van middelbare grootte, dat eveneens
zwaar beschadigd is. Een slagschip of zware
kruiser en een transportschip werden be
schadigd en in brand gebombardeerd.
Benesj te Moskou.
De Daily Telegraph meldt, dat ex-
president Benesj is aangekomen te
Moskou, waar hij een twintigjarig
bondgenootschapsverdrag tusschen
„Tsjecho-Slowakije" en de Sovjet-
Unie zal onderteekenen.
Als een sprinkhanenxwerm
„Als een sprinkhanenzwerm heeft het Ame
rikaansche bezettingsleger Fransch Marokko
leeg en arm gegeten", zoo verklaarde een rei
ziger, die uit Casablanca te Lissabon arriveer
de. Het leven is daar zoo onbehaaglijk gewor
den, dat velen, die oorspronkelijk de komst
der Amerikanen hoopvol verbeidden, deze
thans vervloeken.
„WERP GEEN „SCHERP" TUSSCHEN
DE AARDAPPELSCHILLEN."
