RAM.
ca
O
Lekkere
I Pannekoeken
met
I PANKO
Hill IS
Kluuft'pmcA
vaJfcaMd&i
mmïw den
imamaiipL
mUMPUNEX
H
u
u
Q
z
fik
O
SS
H
fi
SÜ
H
O
O
a
„Als 't water wast".
Opvoering door het Residentie-Tooneel.
Zijn beste krachten put Max Halbe. de
schrijver van „Als 't water wast...." uit
zijn geboortegrond, het boerenland om
Danzig. Scherp is de teekening van zijn ka
rakters: het zijn levende gestalten, deze
landeigenaar met zijn vrouw en verwanten.
Als naturalist doet Halbe de fataliteit voe
len van wat gebeurd is en van wat gebeu
ren gaat, laat hij zien hoe zijn figuren in
denken en handelen door afkomst en om
geving onafwendbaar zijn bepaald. Van
de eerste scène af speuren we de nadering
van het onheil dat noodzakelijk komen
moet als gevolg van voorafgegane even
onafwendbaar gebleken noodlottige voor
vallen. Sterker en sterker wordt de be
klemming tot zij in de slotscènes zich op
lost in het gruwelijk ein;e van den land
eigenaar en zijn jongsten broer, die met
elkaar worstelend wegzinken in het water
van de wassende rivier tusschen het knal
lend tegen den dijk opkruiende ijs.
Als een donkere dreiging voelen wr
voortdurend de aanwezigheid van de ri
vier, als zinnebeeld tevens van een duis
tere kracht, die deze karakters, ondanks
hun verzet, in een bepaalde richting stuwt.
Maar het z ij n niet alle noodlotsfiguren,
ze voelen zich ook als zoodanig. Hier zet
de schrijver ongetwijfeld even een typi-
schen trek van het volk uit zijn geboorte
streek krachtig aan. Hij verleent zijn stuk
mede daardoor een bodemverbonden ka
rakter, dat de waarde er van verhoogt.
Een zwakke kant van het talent van den
schrijver is de neiging tot romantiseeren,
die soms in den dialoog en ook in een
enkele dramatische scène doorbreekt.
Richard Flink als Peter Doorn speelde
den aan den vaderlijken grond verknoch-
ten en mede daardoor tot misdrijf gekomen
en tot schromelijk egoïsme vervallen
landeigenaar ten voeten uit; bijzonder
mooi was hij in de scènes waarin Peter
Doorn, openiijk beschuldigd door vrouw
en familieleden, in rustige mannelijke vast
beradenheid den toestand blijft beheer-
schen. Renate. Peters vrouw, werd goed
gegeven door Mieke Flink, rustig van ge
baar en intonatie, zooals dit bij deze figuur
paste. Ook Walter Doom, de waterbouw
kundige. de oudste broer van Peter, had in
Henk Rigters een goeden vertolker, die
doorvoeld, natuurlijk spel te zien gaf. Jacob
Doorn, de jongste broer, die door Peter op
schandelijke wijze van zijn erfdeel is be
roofd, waardoor hij zijn geheele leven be
dorven acht. is een ietwat opgewonden,
soms extatische figuur, waarin de schrij
ver wellicht wat te veel zijn neiging tot
theaterromantiek den vrijen teugel laat.
Door sober spel ware dit te temperen ge
weest, maar de vaak theatraal aandoende
gebaren en dictie van Robert Martin dik
ten den tekst eerder nog aan. Waarmee ik
niet zeggen wil, dat hij geen goede ge
deelten had: ik denk hier in het bijzonder
aan de slottafereelen. Vrouw Philippine
Doorn van Marie MeunierNachtegaal en
vooral Reinhold Ulrichs van Jan van der
Linden waren knap getypeerde figuren.
De spelleiding van Richard Flink, die
ook de goede vertaling bezorgde, viel te-
loven. B. VEURMAN.
Haarlem en omgeving op een
Amsterdamsche tentoonstelling.
In de Universiteitsbibliotheek aan den
Singel te Amsterdam is een tentoonstel
ling ingericht, welke bedoeld is een inzicht
te geven van de literatuur, welke er be
staat over de omstreken van Amsterdam.
Die omgeving strekt zich nogal ver uit en
daardoor zijn er ook eenige vitrines, welke
gewijd zijn aan Haarlem en Kennemer-
land. Op een tentoonstelling met zoo'n
uitgebreid terrein, want er liggen boven
dien v/erken over de Zaanstreek, Water
land, Amstelland. Zuiderzee (Volendam en
Marken), Diemer- en Watergraafsmeer,
Amstel met Amstelland, de Vecht en
"t Gooi, kan men niet verwachten, dat aan
alle onferdeelen aandacht is besteed. Een
keus is daarom gedaan. Wat de omgeving
van Haarlem betreft, zij medegedeeld, dat
tentoongesteld liggen werken van A. van
Damme over de buitenplaatsen van Heem
stede, Berkenrode en Bennebroek, van
mevrouw J. M. SterckProot over de
geschiedenis van Aerdenhout en van
A. Loosjes Pzn. „Arkadia" of Wandelingen
in de omgeving van Haarlem, waaruit
fraaie platen van „Duin en Daal" en de
Brouwerskolk zijn tentoongesteld. Interes
sant is de kaart van den Hout uit 1769,
waarbij het boekje van Leonard A. Sprin
ger over „De Haarlemmerhout van 1583
tot 1896" gevoegd is.
In de afdeeling „Tusschen Amsterdam
en Haarlem" vragen werken over Half
weg, doch in het bijzonder die over de en
het voormalige Haarlemmermeer de aan
dacht, o.a. van P, Boekei, J. Eigenhuis en
H. N. ter Veen. Aan het Kasteel van Bre-
derode te Santpoort is een ruime plaats
gegeven, zooals blijkt uit de werken van
W. J. Hofdijk, jhr. mr. Victor de Stuers en
J. S. Visser. Van de uitgebreide collectie
noemen wij nog enkele werken over Be
verwijk (gedenkboek van 1927 ter gele
genheid van het feit, dat het 650 jaar ge
leden was, dat Beverwijk het recht werd
verleend een markt te houden en „Vondc-l
en de hofstede Scheybeek" van dr. ,T. F. M.
Sterck) en het Noordzeekanaal en IJmui-
den. Een aardig boekje is dat van S. Vis
sering over een uitstapje naar IJmuiden
(1848) en veel belangstelling zal er ook
bestaan voor de plattegrond van IJmuiden
uit 1376, gemaakt ter gelegenheid van de
opening van het Noordzeekanaal.
(Foto-archief)
Dr. ir. M. m Dijt
Benoemd tot hoogleeraar te Groningen.
Bij besluit van den Secretaris-generaal van
het Departement van Opvoeding, Wetenschap
en Kultuurbescherniing, is benoemd tot ge
woon hoogleeraar in de faculteit der rechts
geleerdheid aan de Rijksuniversiteit te Gro
ningen dr. ir. M. D. Djjt, wonende te Haarlem.
De heer Dijt werd
21 Mei 1883 gebo
ren. Hij bezocht de
H.B.S. te Alkmaar,
waarna hij ging
studeeren aan de
Landbouwhooge-
school te Wage
ningen. In 1918
behaalde hij al
daar het inge
nieurs-examen met
lof. Ook studeerde
hij nog eenigen
tijd te Parijs. Voor
practische studie
werkte hij o.a. bij
de afdeeling plan
tenveredeling van
de firma Vilde-
morin-Andrieux et
Comp. te Verrieres
ie Buisson. Ter bestudeering van de ziekten
bij bloembollen was hij te Lisse werkzaam.
In 1920 werd ir. Dijt consilient van de
Friesche Maatschappij voor Landbouw, sticht
te in 1921 op Texel een selectiebedrijf voor
aardappelen en daarnaast een bloembollen-
kweekerij en werd in 1933 voorzitter der af
deeling Texel van het Hollandsch Bloembol-
lenkweekersgenootschap. Ook maakte hij een
intensieve studie van de internationale vraag
stukken. In 1933 promoveerde hij te Wage-
ningen tot doctor in de landbouwkunde.
Op verschillende congressen in binnen- en
buitenland nam dr ir. Dijt een vooraanstaan
de plaats in. Zijn belangstelling voor het
bloembollenbedrijf toonde hij herhaaldelijk
bij de behandeling van de valuta- en sanee-
ringsvraagstukken. In 1941 werd hij als redac
teur van de financieele en economische af
deeling verbonden aan het Algemeen Han
delsblad.
DE BAKKERS EN DE KOMENDE
FEESTDAGEN.
Evenals in vorige jaren heeft de secretaris
generaal van het Departement van Sociale
Zaken in verband met het naderend St. Nico-
laasfeest, de Kerstdagen en Oud- en Nieuw
jaar, afwijkingen toegestaan van de bij de
Arbeidswet voorgeschreven werktijden voor
brood- en banketbakkerijen. Deze afwijkingen
zijn in hoofdzaak gelijk aan die van het
vorig jaar.
HET SPOORWEGONGEVAL BIJ UTRECHT.
Bij de treinbotsing onder Utrecht, waarvan
in ons blad van Maandag melding is gemaakt,
zijn volgens nadere gegevens twee personen
om het leven gekomen; twee andere personen
werden zwaar gewond.
BIJEENKOMST
DER N. S. FRAUENSCHAFT.
Zondagmiddag 21 November j.l. werd
in een der feestelijk versierde zalen van
restaurant Brinkmann een bijeenkomst
gehouden der N. S. Frauenschaft-Deut-
sches Frauenwerk, die geheel in het tee-
ken der Duitsche huismuziek stond.
Met de uitvoering van Mozart's „Eine
kleine Nachtmusik" door een kwartet van
de Luftwaffe werd de bijeenkomst inge
leid. Zooals uit het begroetingswoord van
de Ortsfrauenschaftleiterin mevr. Berg-
mann bleek, "stond de bijeenkomst in het
teeken van een uitspraak van Beethoven
„Musik ist höhere Offenbarung als alle
Weisheit und Philosophie".
Twee leden der N. S. Frauenschaft ga
ven een vierhandige pianovoordracht van
„Satzes der D-dur Sonate" van Mozart,
waarna twee meisjes der B.D.M. een wals
van Grieg ten gehoore brachten.
Na het gezamenlijk zingen van het oude
Duitsche volkslied „Annchen von Tha-
rau", voerde een jeugdgroep een canon
uit de 17de eeuw uit en vervolgens een
koorzang van Duitsche volksliederen. Een
paraphrase over het volkslied „Ein Vög-
lein sang im Lindenbaum" van Eberle
door het kwartet van de Luftwaffe, werd
gevolgd door koorzang van twee Duit
sche volksliederen door een groep van de
B-D.M. Groote waardeering mochten de
prestaties van eenige Jungmadel der
B.D.M. op blokfluiten ondervinden, even
als de betooverende pianovoordracht door
mevr. Lessenich van een ballade van
Brahms. Met het gezamenlijk zingen van
„Deutschland heiliges Wort" werd het
muzikale deel van den middag afgesloten.
In haar sluitingswoord bracht de Orts-
frauenschaftsleiterin mevr. Bergmann de
aanwezigen onder het oog, dat de verzor
ging en instandhouding van -de Duitsche
huismuziek een nationale plicht is, die zoo
wel een kracht- als een ontspanningsbron
beteekent voor den arbeid.
Met den groet tot den Führer en het
gezamenlijk zingen van het Deutschland
en het Horst-Wessel-lied, werd deze zeer
geslaagde bijeenkomst, die allen innerlijk
heeft verrijkt, besloten.
PERSONALIA.
Tot adjunct-commies bij den dienst der
directe belastingen, invoerrechten en accijn
zen is bevorderd de heer A. A. Goedeman,
alhier.
6
i
..A- M
Een spelmoment uit den voetbalwedstrijd HaarlemV.U.C.,
welke door de gasten met 74 werd gewonnen. Het eerste doel
punt van Haarlem; de doelman van V.U.C. heeft het nakijken.
(C.NJF./Stevens Pax c)
KORT NIEUWS
Het Fransche
vrijwilligerslegioen
aan het Oostelijk
front heeft tot nu
toe 231 gesneuvel
den te betreuren.
Het aantal gewon
den bedraagt 300.
Tot op heden zijn
500 onderscheidin
gen uitgereikt.
Op een desbe
treffende vraag
heeft de Engelsche
minister Richard
Law bekend ge
maakt, dat de vol
gende zes landen
nog steeds hun Vol-
kenbonds-bijdrage
betalen: Gr.-Britan
nië, Br.-Indië, Ca
nada, Zuid-Afrika,
Australië en Nw.-
Zeeland.
Hoofdredacteur: F. C. Derks, Haarlem. Chef
van Dienst en Binnenland: S. R. Kuiper, Haar
lem. Sport en Stad: A. Overmeer, Heemstede
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Haagsch
Redacteur: B. Korsten, H'stede. Nieuws en re
portage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsei. Santpoort. Advertenties: W. van Om
men, Heemstede.
Grafisch werk van prof. Kuno Brinks
Tentoonstelling bij Kunsthandel
Leffiilaar, Groote Markt.
Kuno Brinks, sinds kort hoogleeraar aan de
Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Am
sterdam, behoort tot de prominente figuren
onder de grafische kunstenaars van dezen tijd.
Zijn werk geniet echter nog niet die bekend
heid, waarop het aanspraak mag maken en
daarom verdient een expositie, aan zijn oeuvre
gewijd, stellig de aandacht der kunstliefheb
bers. De tentoonstelling bij Kunsthandel Lef-
felaar, brengt den bezoeker tezamen met een
kunst, die wortelt in een gedegen vakkennis.
„Schoolsch" in den strikten zin kan men prof.
Brinks' werk echter geenszins noemen, want
technisch vermogen houdt hier gelijken tred
met artistieke begaafdheid en visie.
Variatie biedt het repertoire van den kun
stenaar in voldoende mate: behalve dat deze
zich niet tot één techniek bepaalt de expo
sitie omvat gravures, etsen, droge naaldetsen
en een lithografie koos hij zijn onderwerpen
op zeer verschillend terrein.
Bij de gravures ziet men prof. Brinks op zijn
best in het kantige portret van wijlen prof.
Zeeman, in de groteske, op een wrak en schon
kig rossinant gezeten Don Quichotte, in de
sprookjesachtige beeltenis van het Berber
meisje, in het stukje met de expressieve osse-
koppen en, niet in de laatste plaats, in zijn
knappe naaktstudies.
Als etser toont prof. Brinks zijn begaafd
heid met name in het intieme stadsbeeld ge
titeld lie St. Louis en in het gezicht op den
Spaarr.dammerdijk, een tafereel, waarin de
landelijke sfeer prachtig getroffen is.
Het havenbedrijf is een object, dat blijkbaar
groote aantrekkingskracht op den kunstenaar
uitoefent. Zoowel in de ets als in de „droge
naald" heeft prof. Brinks menigmaal het ver
tier aan de kaden op en om de forsche vracht
schepen levendig weergegeven. Met de droge
naald schiep prof. Brink ook een der meest
pittoreske stukken van deze selectie: een sober
landschap met een groepje boomen, waar
achter een boerderij ten deele zichtbaar wordt.
HERM. VOSKUIL.
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van distributiebeschei
den is het morgen Woensdag de beurt aan
het restant van de letter T vanaf Tom en U
en Va t/m Vis
Aanmelding voor den Landstorm.
Voor de provincie Noord-Holland kunnen
Nederlanders van 17 tot 45 jaar zich vervoe
gen voor inlichtingen en aanmeldingen bij den
vertegenwoordiger van den Landstorm:
Voor Alkmaar en omstreken eiken Maandag
van 19 tot 21 uur, Kringhuis N.S.B., Parkstraat
3; voor Amsterdam en omstreken eiken Dins
dag van 19 tot 21.30 uur district N.S.B., Jan
Willem Brouwersplein 5; voor Haarlem en
omstreken eiken Donderdag van 19 tot 21.30
uur kringhuis N.S.B., Paviljoenslaan 3.
De duur der opleiding is vier maanden; zij
die voor Arbeitseinsatz zijn aangewezen, wor
den vrijgesteld van uitzending.
POGING TOT DOODSLAG OP EEN VROUW.
Te Amsterdam is in een woning aan den O.
Z. Achterburgwal een poging tot doodslag ge
pleegd op de ongeveer dertigjarige bewoon
ster. Terwijl de vrouw voor het buffet in de
woonkamer stond, viel de dader haar van ach
teren plotseling aan en gaf haar met een ha
mer eenige slagen op het hoofd. De vrouw
begon hevig te gillen en op het tumult kwa
men menige buren toesnellen, die de vrouw
welker wonden gelukkig niet van doodelij-
ken aard waren naar het Binnengasthuis
brachten. De dader een naar schatting c.a.
20-jarige man had intusschen de vlucht
genomen. Het slachtoffer kon, na verbonden
te zijn, huiswaarts keeren.
ROOFMOORD
Zondagavond is te Arnhem in het bosch aan
den Deelenscheweg het lijk gevonden van den
37-jarigen gehuwden J. D. S., wonende te
Arnhem. Roofmoord wordt vermoed.
Verduisteren: van 16.45 tot 8.00 uur
24 Nov.: zon op 8.15, onder 16.37 uur
maan op 3.46, onder 15.41 uur
Impressionistische muziek.
Met de voordracht der muziek van drie
Fransche en twee Spaansche moderne mees
ters besloten Akke de Vries en Ans Bouter
haar cyclus ,,De muziek door de eeuwen
heen". De pianiste Ans Bouter speelde niet
alleen de klavierpartijen bij Ravel, Caplet en
De Falla, maar zij droeg ook solostukken
voor, o.m. van Debussy ,,La cathedrale
eng!outie'\ breed orgelend in den klank.
.Danseuse de Delphe" en ,,Les collines
d'Anacapri" met de vereischte agiliteit. Bij
,,Les sons et les parfums. kwam de mu
ziek niet geheel uit de verf. behalve het
laatste deel dat vaag. etherisch klonk.. Met
het heerlijke „Andaluza" van De Falla
maakt zij furore, om zich nog te overtref
fen in de meest bewonderenswaardige der
twaalf canciones waaruit De Falla's Suite
Iberia" bestaat. Zooals deze Suite haar ont
staan vond aan het krankbed eener geliefde
zieke, zoo werd in De Falla het thema gebo
ren van de cancion „Triana" aan den voor
avond eener beangstigende operatie. Het is
een muziek geworden van ontstellende
pracht, en om die schoonheid, die elke Span
jaard verstaat, vereert hij De Falla als
groot nationaal dichter, aanvoelend den zin
van Béethoven's gezegde: ..Muziek is hoo-
gere openbaring dan alle wijsheid en phylo-
sophie". Technisch en geestelijk beheerschte
zij ook de klavierpartijen van De Falla's
..Canciones ponolares", door de zangeres met
fijne intuïtie dikwijls, met gelukkige klank,
geving veeltijds voorgedragen. Wie herinnert
zich niet dankbaar, hoe hier in deze liede
ren excelleerden onze prachtige Nederland-
sche kunstenaars Berthe Seroen en Evert
Cornelis, en hoe de laatste Tver naast Ravel
en Debussv introduceerde de Spanjaarden
Albeniz en De Falla. Tarina. Granados (de
Goyescas). Olmeda e.a. Zonder nu juist deze
voortreffelijken alleszins te evenaren, is het
toch voor beide concertgeefsters geen geringe
lof, hen bijwijlen in onze herinnering terug
te roepen.
Bij Ravel evenwel waren het weer anderen
die ons inleidden in de impressionistische
kunst zooals de HistoTres naturelles, n.l.
Freule Repelaer van Driel. met Dürsen aan
den vleugel. Akke De Vries was hier in haar
voordracht zeer overtuigend: vooral in „De
Paon" werd de groote allure goed getroffen
en de verstilling bij ..Da fiancée n'arrive pas"
was daar van groote bekoorlijkhe;d. De lie
deren van Caplet eischen ook bovenal veel
distinctie, een eiseh waaraan slechts zelden
geheel wordt, voldaan, vocaal zoomin als
pianistisch. Dat zij zich toch als echte paar-
len lieten rijgen in het snoer van schoone
zangen en klavierstukken, door Akke de
Vries en Ans Bouter met zooveel zaakkennis
en ook elegantie ons getoond op de avonden
van dezen interessanten cyclus, moge voor
beiden als belooning gelden voor den moeite
vollen arbeid dien zij zich getroostten.
Ook thans was er voor beiden een keur
van bloemen.
G. J. KADT.
RADIO-PROGRAMMA
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1943
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.41 Ochtendrhythme. 7.00 BNO: Nieuws. 7.10
Ochtendgymnastiek. 7.11 Ochtendrhythme'. 7.40
Sportnieuws. 7.10 Programma overz. 8 00 BNO:
Nieuws. 8.10 Luchtige morgenklanken. (8.45-8.50
Voor de huisvrouw) 9.00 Composities van Franz
Léhar en Eduard Künneke. 9.45 Godsd. uitzending
10.00 Orkest Francis Keth en gram.muz. 11.00 Boe
ken van inzicht. 11.15 Zangplaten. 11.30 Piano
voordracht. 12.00 Almanak. 12.15 Orgelconcert.
12.45 BNO: Nieuws. 13.00 Land en volk brengt
13.10 Dansorkest Theo Uden Masman. 13.45 Voor
de jeugd. 15.00 Godsd. uitzending. 15.15 Halfweg,
gevar. progr. 16.45 BNO: Nieuws. 17.00 Coroponis-
tenspiegel: ..Handel". 17.40 Kinderkoor „De Me
rels". 18.00 BNO: Brabantsch praatje. 18.05 Amu
sementsorkest 18.25 Een tramman vertelt zijn er
varingen. 18.55 Spiegel van den dag. 19,00 BNO:
Nieuws. 19.15 Alleen voor de Radio-Centrales. 19.15
Cherubini programma. 19.45 De Familie Speelman
20.15 Liefdesbrieven en muziek 22.00 BNO: Nieuws
en cultureele berichten 22.15-24.00 Van de eene
melodie in de andere.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17 00 Harmoniemuziek. 18,00 Licht orkestconcert
19.00 BNO: Nieuws en actueele beschouwing. 19.15
Voor de kleuters. 19,20 Bekende orkestwerken.
20.,15 Nederlandsche sportbeoefening in Duitsch-
land. 20,30 Familiereünie. 21,15 Orkestcomposities
21,45 Avondwijding. 22,00 BNO: Nieuws en cultu
reele berichten.
Verkrijgbaar in elk café
en restaurant. Ook kunt
U thuis zelf Rhumpunch
maken. Uw winkelier
heeft Rhumpunex zeker
in voorraad.
FABRIKANTEN
N.V. V/h Fo. F. J. TÏMPEl
*4
*4
H
H
O
IS
M
