Haarlemsche Courant
Sterke Sovjetstrijdkrachten ten Westen
van Kief omsingeld
Nieuwsblad voor Noord-Holland
De situatie aan het Oostelijk
front.
Geallieerden zeggen
overeenkomst met comité te
Algiers op.
„Duitschland genoodzaakt
naar vergeldingswapen
te grijpen'
Officëele mededeeling
te Berlijn
Oproep van dr. Goebbels tot
de bevolking.
288e Jaargang No. 275
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteurs F. C. Berks
Donderdag 25 November 1943
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Zware gevechten in penetratiegebied ten W. van Gomel. Hevige
aanvallen ten N. van de stad afgeslagen, evenals in het Zuiden van
het front, in de bocht van de Dnjepr. Cultureele monumenten te
Berlijn verwoest.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
Aan het bruggehoofd Nikopol, in de groote
bocht van den Dnjepr en bij Tsjerkassy wer
den nieuwe sterke aanvallen der bolsjewisten
in hevige gevechten afgeslagen en binnenge
drongen vijandelijke strijdkrachten in een
tegenaanval vernietigd of teruggeworpen.
In den sector ten Zuiden van Krementsjoeg
duren de hevige gevechten voort. In het
achterwaartsche gebied ten Zuidwesten
van Tsjerkassy werden verscheidene ver
sterkte bandietenkampen vernietigd. In
het gevechtsgebied ten Westen van Kief
leidde een eigen aanval, op aanzienlijke
schaal ondernomen, tot de omsingeling van
sterke vijandelijke strijdkrachten.
Door een Duitsche pantserdivisie werden
Dinsdag 30 pantserwagens, 6 batterijen en 40
andere stukken geschut van elk kaliber ver
nietigd of buitgemaakt. Er werden gevangenen
gemaakt.
De zware gevechten in het penetratiegebied
ten Westen van Gomel duurden ook Dinsdag
voort. Onze troepen boden den aanvallenden
vijandelijken formaties verbitterden tegen
stand. Ten Noorden van Gomel werden hevige
Sovjet-aanvallen afgeslagen.
Bij het penetratiegebied ten Zuidwesten van
Kritsjef zijn hevige gevechten aan den gang.
Ten Noordwesten van Newel werd bij een
eigen tegenaanval terrein heroverd.
Aan het Zuid-Italiaansche front kwam het
Dinsdag tot levendige plaatselijke gevechten.
In den Westelijken sector mislukte een vijan
delijke aanval op een hoogtestelling ten Wes
ten van Venafro. In den Oostelijken sector
werden onze gevechtsvoorposten door nume
riek veel sterkere Britsche strijdkrachten aan
gevallen. Na een gevecht van verscheidene
uren, waarin de vijand gevoelige verliezen
leed, trokken zij zich op achterwaartsche stel
lingen terug.
De rijkshoofdstad werd in de avonduren van
den 23en November opnieuw door sterke for
maties Britsche bommenwerpers aangevallen.
Door dezen terreuraanval werd in verschei
dene wijken nieuwe zware brandschade aan
gericht. Behalve uitgestrekte woongebieden
werden talrijke openbare gebouwen, waaron
der kerken, sociale instellingen en kunstmo
numenten verwoest. Formaties jagers en af
weergeschut der luchtmacht schoten in weer
wil van de voor de afweer moeilijke omstan
digheden 19 vijandelijke vliegtuigen neer.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
Nadat talrijke Sovjet-Russische divisies weken
lang getracht hebben de Duitsche stellingen
ten Westen van Smolensk te doorbreken, is
de strijd hier merkbaar geluwd, hetgeen men
toeschrijft aan de groote verliezen van den
tegenstander. Te Berlijn meent men te kunnen
aannemen, dat het Sovjet-Russische offensief
hier voorloopig tot staan is gebracht.
In het penetratiegebied ten Westen van Kief
wordt de niet verminderde strijd gekenmerkt
door Duitsche tegenaanvallen met het doel den
gevaarlijk ver naar het Westen opgerukten
tegenstander terug te dringen en van zijn
verbindingen af te snijden en voorts door po
gingen van het roode leger, de basis van het
penetratiegebied te verbreeden.
De Duitsche tegenaanvallen bij Sjitomir
hebben tot herovering van eenige belangrijke
sectoren geleid en de bolsjewisten naar het
Noorden teruggedrongen. Omtrent het verloop
der door Von Manstein geleide operaties is
men te Berlijn zeer optimistisch. Aan den an
deren kant wordt echter gewezen op de groote
moeilijkheden, die de operaties ondervinden
als gevolg van de slechte terreingesteldheid.
In het gebied van Korosten is geen veran
dering in de situatie.
De Sovjet-Russische aanvallen ten Zuidwes
ten van Gomel hebben ten doel, de verbinding
tot stand te brengen met de ten Westen van
Kief staande troepen. De strijd, die zich hier
voor een deel afspeelt in het gebied van Rest-
jisja, welke stad zelf in handen der bolsje
wisten is, wordt uitermate bemoeilijkt, door
dat hier de Pripet-moerassen beginnen, welke
een voor grootere operaties onmogelijk ter
rein vormen, waar bovendien talrijke parti-
sanen hun handwerk uitoefenen. De strijd die
een zeer wisselvallig karakter draagt, is hier
nog in vollen gang.
In de groote bocht van den Dnjepr zijn nog
hevige gevechten gaande. De laatste dagen
ondernemen de bolsjewisten felle aanvallen in
het gebied van Tsjerkassy, doch alle aanval
len op de stad zelf zijn door de Duitschers af
geslagen. Tegelijk met de aanvallen in dezen
nieuwen sector herhalen de bolsjewisten hun
pogingen om met sterke strijdkrachten in hef
gebied van Kriwoi Rog en ten Zuiden van
Dnjepropetrowsk door de Duitsche afweer-
linies te breken, terwijl ook het bruggehoofd
Nikopol aan heiige Sovjet-Russische aanvallen
bloot staat.
De Duitschers, die van hun kant tegenaan
vallen ondernemen, hebben alle doorbraak
pogingen van den tegenstander kunnen ver
ijdelen. Waar deze succes hadden bleef dit tot
plaatselijke penetraties beperkt.
De overeenkomst, die kort voor de lan
ding der Geallieerde troepen in Noord-
Afrika tusschen den Amerikoanschen
consul Clark, als vertegenwoordiger der
Geallieerden en admiraal Darlan, als za-
kenwaarnemer der Fransche belangen, is
tot stand gekomen, is door de Britsche en
Amerikaansche regeering opgezegd.
Deze mededeeling heeft de commissaris voor
buitenlandsche aangelegenheden der commis
sie te Algiers René Massigli gedaan tijdens
een zitting der adviseerende vergadering van
deze commissie, die meer dan vier uur heeft
geduurd. Zij werd" {>:presideerd door Gene
raal De Gaulle. Massigli voegde aan zijn
mededeeling toe, dat de betreffende overeen
komst door de ontwikkeling in den laatsten
tijd waardeloos is geworden. De Geallieerden
zijn echter bereid om met de Franschen over
een nieuw verdrag te onderhandelen.
Tijdens deze zitting zijn ook nog kwesties
betreffende den toekomstigen regeeringsvorm
behandeld.
Britsch oordeel over het
Atlantic Charter.
World Tribune", Engelsch tijdschrift, arti
kel van Amery Reves, 9-10-43.
„De grondslagen van het Atlantic Charter
zijn volkomen onjuist. Zij vormen slechts een
wederopwarming der utopische denkbeelden
van Wilson, dia tusschen de beide wereldoor
logen hebben geheerscht. Het is waanzin zich
in te beelden dat zij na dezen oorlog beter
zullen werken. Het Atlantic Charter is der
halve een document, dat niet in overeenstem
ming is met den tijd."
De Sowjet Unie en de
aangrenzende landen.
Exchange Telegraph meldt dat is beslo
ten de Sovjet-Unie een zetel te verleenen
in den raad der vereenigde naties voor
hulpverleening en wederopbouw. Daar
mede zal de Sovjet-Unie automatisch in
vloed verkrijgen op den wederopbouw in
de aan haar grenzende landen.
De Unrra heeft besloten twee commissies in
■te stellen; de eene voor de vraagstukken van
het Verre Oosten, de andere voor die van
Europa. Men heeft voorgesteld, dat de Sovjet-
Unie met het oog op haar groote gebied in
het Oosten, lid van beide commissies zou wor
den. De Sovjet-Unie zou echter niet willen
toetreden tot de commissie voor het Verre
Oosten.
De overtuiging van Duitsche politieke krin
gen, dat het sluiten van een bondgenootschap
tusschen de Sovjet-Unie en Tsjecho-Slowakije
slechts als lokmiddel is bedoeld, wordt thans
door het agentschap Reuter bevestigd. Dit
agentschap verklaart n.l. dat men groote be-
teekenis hecht aan het feit, dat ook andere
staten tot dit bondgenootschap kunnen toe
treden. Deze uitlatingen van het officieele
Engelsche agentschap onderstrepen opnieuw,
zoo verklaart men te Berlijn, de volledige
capitulatie van Engeland en Amerika voor de
Sovjet-Russische eischen, daar men thans de
Sovjet-Unie als eenigen staat het recht toe
kent met elk ander willekeurig land pacten te
sluiten. De meening van de Wilhelmstrasse
wordt ook bevestigd door de persstemmen uit
de Vereenigde Staten, die verklaren, dat de
Vereenigde Staten volkomen aceoord gaan
met deze nieuwe ontwikkeling, waarin Benesj
op bevel van Moskou de rol van impressario
moet spelen.
I>e ANP - correspoiiden t te Berlijn meldt:
Op de dagelij k&clie persconferentie is
van bevoegde zijde medegedeeld, dat de
omvang van de Britsche terreuraanval-
len op de Berlijnsclie bevolking Duitsch
land tot zijn leedwezen noodzaakt naar
zijn vergeldingswapen te grijpen.
Naar het DNB verneemt is het aantal tij
dens den tweeden Britschen terreuraanval
van 23 November op de rijkshoofdstad neer
geschoten vijandelijke bommenwerpers,
naar tot nu toe uit het onderzoek is gebleken,
gestegen tot 23.
De Berlijnsche correspondent van de Tat
schrijft over de houding der bevolking tij
dens den eersten luchtaanval:
Nog tijdens het alarm verliet de bevol
king de kelders en maakte een aanvang met
het blusschingswerk. Mannen en vrouwen,
kinderen en ouden van dagen vormden lange
rijen en sleepten emmers water naar de
brandende gevels en daken. Er werd geen
hard woord gehoord, geen traan gezien. Ver
beten deed men zijn plicht.
In dezen nacht, dien Berlijn niet zoo spoe
dig zal vergeten, vierde de kameraadschap
triomfen. De menschen trachtten niet al
leen den brand in hun eigen huizen te blus-
schen, maar ook dien bij hun buren en bij
volslagen vreemden. Den geheelen nacht
werd er gewerkt. Maar wie des ochtends
vroeg uit het venster zag, kan zeggen, dat dit
werk niet vergeefsch is geweest. Met de pri
mitieve middelen aarde en water hebben de
Berlijners het klaargespeeld, nog grootere
schade te voorkomen. Duizenden en nog eens
duizenden brandbommen zijn in dezen nacht
door moedige menschen gebluscht.
Dr. Göbbels, de gouwleider en rijksverde-
digingscommissaris voor het district Berlijn,
heeft tot de bevolking een oproep gericht.
De vijand tracht, zoo verklaart dr. Göbbels,
door massale terreuraanvallen Duitsche cul
tuurmonumenten te vernietigen en woon
wijken te verwoesten, De Duitsche oorlogs
industrie kan hij slechts in geringen omvang
treffen, daarom wil hij door zijn infame en
cynische strijdwijze datgene bereiken, wat
hem op het militaire slagveld tot dusver ont
zegd is gebleven en steeds ontzegd zal blij
ven: de ineenstorting van de Duitsche weer
standskracht en de Duitsche verdedigings-
wil. Voortgaande zegt dr. Göbbels de Ber
lijnsche bevolking dank voor haar houding.
„Onze wil tot overwinnen is onwrikbaar",
zoo gaat de oproep dan verder. De vijand
vergist zich wanneer hij aanneemt, dat het
oorlogsmoreel der rijkshoofdstad slechter
zou zijn dan van welke andere Duitsche stad
ook. Deelen onzer stad hebben weliswaar
zware schade geleden, verwonding en dood
van een heele reeks medeburgers wekken
leed, maar de zware tijd, dien wij thans be
leven, zal eenmaal eindigen."
Ten slotte verklaart dr, Göbbels, dat alle
burgers hun plicht zullen doen, ook al over
vallen nood en ongeluk velen. Op de rijks
hoofdstad wordt de vaan geplant van de on
wrikbaarheid en uit de puinen der vernielde
huizen en straten zal na den oorlog een
nieuw Berlijn ontstaan, schooner dan ooit.
Dr. Fritz Todt-prijs.
Den door den Führer beschikbaar gestelde
Dr. Fritz Todt-prijs voor uitvindingen en
voorstellen tot verbetering wordt uitgereikt
in den vorm van een gouden, zilveren of sta
len eerespeld. Voorts ontvangen zij, die dezen
speld verwerven, afhankelijk van de waarde,
welke hun uitvindingen of voorstellen tot ver
betering hebben voor de volksgemeenschap,
de leiding van den staat, de militaire verde
diging of de volkshuishouding, nog geldprijzen.
Kleedingstukken uit den ouden en nieuwen tijd worden te
Volendam door een tweetal dames gemodelleerd en in teeke-
ning gebracht, om te dienen als documenteeringsmateriaal
voor musea. (C.N.F./Kil Pax c)
J. Dixon is be
noemd tot eersten
secretaris van den
Britschen minister
van buitenlandsche
zaken Eden. Dixon
heeft vroeger een
diplomatieke func
tie bekleed te Ma
drid, Rome en An
kara.
De koers van
den Franschen
franc in N.-Afrika
is veranderd. In-
plaats van 175 gaan
er nu 300 Fransche
francs in een Pond
Sterling.
De republikein-
sche partij op Cuba
heeft een document
gepubliceerd, waar
in de president Ba
tista er van wordt
beschuldigd een be
drog op groote
schaal voor te be
reiden voor de ver
kiezingen in Juni
1944.
SEPTUAGIES SEPTIES.
D. Als des avonds het gebrom der
vliegtuigen boven onze hoofden wordt ge
hoord en het afweergeschut begint te wer
ken, dan weten wij het weer: Dan vliegen
een aantal Britsche of Amerikaansche bom
menwerpers over om een paar honderd
kilometer verderop hun projectielen uit te
werpen ter plaatse waar een burgerbevol
king in spanning en vrees de Anglo-Ameri-
kaansche oorlogsvoering verbeidt. En 's an
deren daags komt gemeenlijk het bericht
dat gewaagt van verwoestingen van bouw
werken, waarnaar vele geslachten in eerbied
hebben opgezien en dat bij herhaling meldt,
dat onder de burgerbevolking slachtoffers
zijn gevallen. De beteekenis van zulk een
sober gesteld bericht kan niemand, die een
maal getuige was van een bomaanval, mis
kennen.
Dit is de brandende schande, die in alle
eeuwigheid op de oorlogsleiding der Geal
lieerden zal blijven rusten: De oorlog is
wreed, de oorlog verwoest en kent geen
mededoogen. Wij weten dat en zullen er in
moeten berusten zoolang er oorlogen zijn.
Maar ook de krijg heeft zijn begrippen van
eer en menschelijkheid en de meest elemen
taire opvatting van deze begrippen wijst
iedere oorlogvoering af, die den strijd tegen
den gewapenden tegenstander uit den weg
gaat en de wapens richt tegen het onbe
schermde dak en tegen een weerlooze be
volking.
Berlijn heeft deze week tweemaal achter
een een luchtaanval te verduren gehad en
het is gegaan als overal elders, waar de
bommenwerpers verschenen: er zijn weer
de noodige werken des vredes verwoest en
in de arbeiderswijken zijn weer zoovele
dooden te betreuren.
Hier eindigt, het is meer gezegd, alle
begrip van krijgsbedrijf. Dit is moord,
brandstichting en verwoesting in den fa-
taalsten zin van het woord. En het motief,
dat het einddoel van den oorlog het demo-
raliseeren (lees: uitmoorden) van de bur
gerbevolking wettigt, kan slechts worden
aangevoerd van een zijde, die in het begin
dezer eeuw onze Zuid-Afrikaansche rasver
wanten aan de ontbering en den dood in
het concentratiekamp prijs gaf, die op IJs
land de bevolking schond en in Indië
hongersnood en cholera tot medewerkers
koos.
Indien tijdens den oorlog een burger de
hand opheft tegen een soldaat van het
vijandelijk leger is hij onverbiddelijk franc
tireur en des doods schuldig. Wanneer een
paar honderd vliegtuigen in den nacht hun
ijzer en fosfor uitwerpen over onbescherm
de vrouwen en kinderen dan heet dit in
Britsche mond oorlogsnoodzaak.
Het kan niet anders: iedere eerlijke Brit,
iedere Amerikaan, die vrouw en kinderen
heeft, moet blozen bij de gedachte aan de
schande, die zijn vliegers bij hun nachtelijke
tochten over hun land en hun volk brengen.
Zelfs als op deze wijze een overwinning
kon worden gekocht, het zou niet anders
zijn dan de overwinning van duivelachtige
moordzucht op onschuld en weerloosheid.
Maar de moordtochten dezer nachten zul
len dat is nu wel duidelijk niet de
demoralisatie van het Duitsche volk bren
gen. Er moge rouw zijn en schade en leed,
dit alles brengt het tegendeel van wat
Churchill en Roosevelt beoogen, te weten
een sterker wil om te volharden, een ver
betenheid om te verduren, een overgave om
te dulden.
En een roep om vergelding.
Eens geen onzer weet wanneer zul
len de motoren in den avond weer boven
ons brommen, maar het zwijgen van het
afweergeschut zal het teeken zijn, dat de
richting ditmaal Westwaarts is. En de
bange vrees heeft al wekenlang in Engeland
postgevat, dat er dan oordeelsdagen te
wachten staan, waarbij de verschrikking
van 1940 in het niet verdwijnt. Er zal dan
geweeklaag zijn en rouw en schade en te
laat z,al het Britsche volk inzien, dat de
misdaden der Britsche oorlogsvoering ver
golden zullen worden aan een volk, dat
zijn leiding niet beduidde, dat de moord op
vrouwen en kinderen den Britschen naam
enteerde. Want de roep om vergelding zal
eenmaal worden verhoord en de misdaden
van een Churchill zullen worden bezocht
aan de Britsche steden.
Sed ultio dabitur septuagies septies ik
zal zeventig maal zevenmaal gewroken wor
den. De oude onheilsprofetie krijgt in deze
dagen nieuwen klank in Duitschen mond:
„Het debet-conto van Engeland is opnieuw
aanzienlijk gestegen" is te Berlijn verklaard.
Eens zal onder deze rekening een streep
worden gezet. Eens zal de maat der wan
daden vol zijn. Nadat de Britten zijn ge
waarschuwd. Nadat zij deze waarschuwin
gen in den wind hebben geslagen.
Dit zal een zwarte dag voor Engeland
zijn, maar de dag der rechtvaardigheid in
de wereldhistorie.
Luchtaanval op Toulon.
De Anglo-Amerikaansche luchtmacht
heeft, naar de Parijsche bladen melden, gis
termiddag een aanval gedaan op de stad
Toulon, die als de zwaarste beschouwd wordt
die ooit op Zuid-Fransch gebied is onder
nomen.
De aanval was gericht op de woonwijken
der stad, die deels zwaar geteisterd werden.
Reeds gisteravond werden verscheidene hon
derden dooden en gewonden geteld.
RADIOPRAATJE MAX BLOKZIJL.
In de serie brandende kwesties over Hilver
sum I om 18.45 uur spreekt Max Blokzijl heden
avond over: „op den kansel en daaronder".