Haarlemsche Courant
Argentinië, Bolivia en Chili in verzet
tegen pan-Amerikanisme.
Wat 1944 kan brengen
Harde gevechten bij
Witebsk en Sjitomir.
Nieuwsblad voor Noord-Hollatul
Alle Argentijnsche
partijen ontbonden.
Duitsch oordeel over vergelding
en invasie
Omvangrijke luchtstrijd in
Zuid-Pacific.
Voorts plaatselijke strijd, ten deele
in sneeuwjacht.
28fte Jaargang' No. 307
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10600
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12230
Hoofdredacteur: F. C. Berks
Dinsdag 4 Januari 1914
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 12713
Kantoor JJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1297
Bolivia uit inter-Amerikaansche verdedigingscommissie getreden.
Chili trekt partij voor Bolivia. Argentinië erkent als eerste regeering
het nieuwe Boliviaansche bewind.
De minister van bnitenlandsche zaken der
Vereenigde Staten, Cordell Huil, heeft ver
klaard, dat de Vereenigde Staten de nieuwe
Boliviaansche regeering niet zullen erkennen
voor tot een dergelijken stap is besloten door
alle Amerikaansche regeeringen gemeen
schappelijk, welke de betrekkingen met de
Spilmogendheden hebben verbroken.
Naar uit La Paz gemeld wordt, is
Bolivia uit de inter-Amerikaansche poli
tieke verdedigingscommissie getreden.
De Boliviaansche gezant in Uruguay heeft
de commissie een protestnota overhandigd,
die zich richt tegen het voorstel van den
Uruguaanschen vice-president Guani, volgens
hetwelk de nieuwe Boliviaansche regeering
voorloopig nog niet zou worden erkend.
In deze protestnota wordt o.m. gezegd, dat
de commissie twee in de internationale over
eenkomsten vastgelegde beginselen heeft ge-
schon, en: de rechtsgelijkheid van alle staten
en het recht der volken om zelf hun regee
ring ie bepalen. De verdedigingscommissie,
aldus de nota, oefent een merkbaren druk uit
op het zwakke land, dat een elementair recht
heeft om zijn eigen lot te bepalen.
Na deze nota overhandigd te hebben ver
klaarde de gezant, dat Bolivia uit de com
missie trad.
Voorts wordt uit Montevideo gemeld,
dat Chili het bij de verdedigingscommis
sie ingediende voorstel, volgens hetwelk
de Amerikaansche staten bij het erkennen
van regeeringen gemeenschappelijk zou
den handelen, heeft afgewezen.
In een nota verklaart de Chileensche mi
nister van buitenlandsche zaken, Fernandez,
dat Chili reeds vóór het desbetreffende
initiatief van Guani met andere staten con
tact heeft gezocht in verband met de regee-
ringswisseling in Bolivia.
Een hooggeplaatste persoonlijkheid uit
toonaangevende Duitsche politieke kringen
heeft aan den chef-cqrresponclent van het
Internationale Informa'tie-bureau een inter
view toegestaan over de vraag welke gebeur
tenissen in 1944 zich kunnen voordoen.
Hij antwoordde op de desbetreffende vra
gen als volgt:
1, Duitschland verwacht een verscher
ping van den luchtoorlog en neemt uit
gebreide maatregelen voor de afweer
in de lucht en op den grond Ik ben ervan
overtuigd, dat verrassing met betrek
king tot het gebruik van nieuwe vlieg
tuigtypen en hun bewapening kenmer
kend zullen zijn voor de luchtgevechten
boven Europa.
2. Over liet thema ..vergelding" zou ik
alleen willen zeggen, dat de rust. die In
1943 over Engeland heerschte de ko
mende twaalf maanden door Duitsche
activiteit afgelost wordt, temeer daar het
woord „vergelding" zich waarschijnlijk
niet slechts zal beperken tot de toepas
sing van tot nu toe geheim gehouden
wapens, en de vergelding de grootste on
zekerheidsfactor voor den vijand vormt,
3. In 1944 zal de strijd om de wereldzeeën
opnieuw ontbranden. Het Duitsche duikboot-
wapen haalt diep adem en zal een nieuwen
aanloop nemen. De Geallieerde marine en
koopvaardij zal rekening moeten houden
met de duikbooten als in de meest succes
volle tijden van dit Duitsche offensieve
wapen.
4. De oorlog in het Oosten z.al in 1944
groote beslissende slag-en brengen. De
Sovjetrussisclie legers komen meer en
meer in het voornaamste krachtveld van
liet Duitsche leger eti zullen zware sla
gen moeten incasseeren.
5. Het ïtaliaansehe front zal zich moge
lijk ontwikkelen tot een steeds grooter wor
dende bloedende wonde der Geallieerden.
6. Alle voorteekenen of waargenomen
voorbereidingen duiden op de grootste
militaire sensatie van liet jaar 1944, de
invasie. Beschouwt men eenerzijds de
Engelscli-Amerikaanscbe voorbereidin-
gen. anderzijds het sedert den herfst van
1940 opgebouwde reusachtige Duitsche
anti-invasieleger met vestingwerken, ais
de wereld nog nooit heeft gezien, dan
staan wij voor de grootste worsteling
van dezen oorlog met het grootste ge
bruik vaat technische middelen.
Van de bloedige verliezen der Engelschen
en, omdat de Amerikanen voor 73 procent er
aan willen deelnemen, in de eerste plaats der
Amerikaansche soldaten, zal men zich geen
voorstelling kunnen maken. De politieke uit
werking in Amerika en Engeland kan nie
mand voorspellen. Zij kan echter een factor
van zeer groote beteekenis vormen.
Argentinië.
Naar Associated Press uit bevoegde
bron weet te melden, heeft de Argen
tijnsche regeering intusschen meegedeeld,
dat zij de Boliviaansche regeering erkent.
Omtrent dit bericht kan nog worden gemeld,
dat de Argentijnsche regeering de eerste is,
die dezen stap heeft ondernomen.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat de
regeering van Argentinië voorts besloten
heeft, alle tot dusver in Argentinië be
staande politieke partijen te ontbinden.
In de motiveering van dit besluit wordt
gezegd, dat de gezonde elementen van
Argentinië door oneerlijke verkiezings
manoeuvres zijn verre gehouden van elke
staatsburgerlijke activiteit. Bovendien heb
ben de partijen nooit het politieke leven der
natie duidelijk weerspiegeld. Zij vielen ook
niet te beschouwen als werkelijke uitdruk
king der volksmeening.
Tenslotte heeft de Argentijnsche regee
ring bij decreet de invoering van het
katholieke godsdienstonderricht in alle
van den staat afhankelijke openbare lagere
en middelbare scholen voorgeschreven.
In de motiveering van het decreet wordt
gezegd, dat Argentinië in zijn grondwet zegt
een katholieke slaat te zijn en derhalve de
scholieren niet in onwetendheid kan laten
over den godsdienst. Bovendien moet de
regeering der nationale revolutie bij de uit
voering van haar taak den katholieken gods
dienst beschermen, omdat deze een der sterk
ste grondslagen vormt van de nationale een
heid.
Am. landing op Noordkust van
Nieuw Guinea.
Volgens een bericht uit het hoofdkwartier
van Mac Arthur zijn de Amerikanen geland
bij Saider aan de Noordkust van Nieuw-
Guinea. Er zou vrijwel geen tegenstand zijn
geboden. De gelande troepen hebben zich
meester gemaakt van de haveninrichtingen
en het vliegveld. Blijkbaar had Saider geen
Japansch garnizoen.
Uit Tokio wordt gemeld, dat 20 Ameri
kaansche bommenwerpers Zaterdagmorgen
de Japansche stellingen bij Madang op
Nieuw-Guinea hebben aangevallen. Den
volgenden morgen werd Madang door 58
Amerikaansche toestellen, bommenwerpers
geëscorteerd door jagers, aangevallen.
Het Japansche hoofdkwartier deelt mede:
Formaties der Japansche marinelucht
macht hebben voor Kaap Marcus (Nieuw-
Brittannië) een schip van middelbare
tonnage en een of meer kleine transport
schepen tot zinken gebracht en schoten
4 vijandelijke vliegtuigen neer. Negen eigen
vliegtuigen zijn nog niet teruggekeerd.
Afdeelingen van de marineluchtmaciht
stegen op 1 Januari op ter belemmering
van een aanval van 106 vijandelijke vlieg
tuigen, die Kavieng naderden. Zij schoten
10 toestellen en waarschijnlijk nog 14 an
dere neer. Zeven eigen vliegtuigen zijn nog
niet teruggekeerd.
Afdeelingen der marineluchtmacht be
lemmerden op 1 Januari een aanval van
bijna 70 vijandelijke vliegtuigen op Rabaul
en schoten zeker 8 en waarschijnlijk nog
een vliegtuig neer. De Japanners leden geen
verliezen.
Afdeelingen der marineluchtmacht bon
den op 2 Januari den strijd aan met bijna
40 vijandelijke vliegtuigen, die Rabaul
wilden aanvallen. Zij schoten 7 toestellen
neer en waarschijnlijk nog 3 andere. Drie
eigen vliegtuigen zijn niet teruggekeerd.
Nieuwjaarsreceptie bij den Rijkscommissaris. De Rijkscommis
saris voor de bezette Nederlandsche gebieden, Rijksminister
Dr. Seyss-Inquart, ontving op Nieuwjaarsdag vertegenwoordi
gers der Weermacht en- zijn naaste medewerkers.
(Stapf/Reynhoudt Pax c)
KORT NIEUWS
- Christelijke en
Mohammedaan-
sche priesters in
Libanon hebben
een vereeniging
opgericht voor
het tot stand
brengen van een
betere verhouding
tusschen de aan
hangers der beide
godsdiensten.
De Turksche
gezant in Londen,
Orbay, is naar
Ankara terugge
keerd om rapport
uit te brengen.
Ook de Turksche
ambassadeurs in
Moskou en Wash
ington zouden
naar Ankara zijn
teruggekeerd.
Met ingang
van 10 Jan. a.s.
zullen op de
Fransche staats
spoorwegen de
reizigers-tarieven
met 25 pCt. wor
den verhoogd.
Boven Berlijn en W.-Duitschland
31 bommenwerpers vernietigd.
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt
Aan het bruggehoofd van Nikopol en ten
Z.W. van Dnjepropetrowsk verminderde de
gevechtsactiviteit Zondag; vrij zwakke vijan
delijke aanvallen mislukten.
Ten Zuiden en Zuidoosten van Sjitomir zijn
sterke aanvallen der bolsjewisten in harde
gevechten met vernieling van talrijke tanks
afgeweerd, ten Westen der stad omsingelings
pogingen verijdeld. Verder ten Noordwesten
staan onze troepen in z'waren strijd met vij
andelijke aanvalsgroepen.
Bij Witebsk zijn sterke plaatselijke aan
vallen der bolsjewieken in verbitterde
gevechten mislukt. Een eigen aanval wierp
den tijdelijk in onze stellingen binnen
gedrongen vijand ondanks verbeten weer
stand na afweer van verscheidene tegen
aanvallen weer terug.
Aan de rest van het Oostelijk front werden
bij deels levendige sneeuwjacht slechts ge
vechten van plaatselijke beteekenis geleverd.
Aan het Zuid-Italiaansche front verliep de
dag rustig. Bij een nachtelijken aanval van
zware Duitsche gevechtsvliegtuigen op het
vijandelijke ravitailleeringssteunpunt Augusta
werden een vrachtschip van middelbare
grootte en materiaalopslagplaatsen in brand
geworpen en haveninstallaties vernield,
De Britsche terreurbommenwerpers zetten
Zondagnacht onder dekking van wolken hun
aanvallen op verscheidene woonwijken der
Rijkshoofdstad voort, bovendien vielen en
kele bommen op eenige plaatsen in West-
Duitschland. Nachtjagers en afweergeschut
van het luchtwapen hebben, voor zoover tot
dusver is vastgesteld, 31 viermotorige vijan
delijke bommenwerpers vernield.
Te middernacht hebben Duitsche vlieg
tuigen storingsaanvallen op Londen onder
nomen.
Am. torpedojager verloren gegaan.
Het Amerikaansche ministerie van marine
heeft medegedeeld, dat 24 December 1943 op
den Atlantischen Oceaan een Amerikaansche
torpedojager tot zinken is gebracht.
In den Stadsschouwburg te Amsterdam vond de traditioneele
opvoering van Vondels „Gijsbrecht van Aemstel" plaats. Een
scène met v.l.n.r.: John Gobau (Gijsbrecht), Ben Royaards
(Broer Peter), Magda Janssens (Badeloch) en Frits van Dijk
(Afent). C.N.F./Noske Pax c)
KOST NIEUWS
De Fransche
vlootcommandant
van Algiers is
van zijn functie
ontheven, omdat
hij heeft toege
laten, dat met
Kerstmis in de
kapel van zijn
hoofdkwartier
een mis is gele
zen ter nagedach
tenis van Darlan.
Een der fas
cistische vetera
nen, die brigade
generaal was der
militie, is te Ro
me slachtoffer
van een moord
aanslag gewor
den.
De Turksche
nationale verga
dering heeft een
buitengewoon be-
wapeningscrediet.
ter grootte van
.130 millioen
Turksche ponden
goedgekeurd.
Nieuwe begrippen,
Op den drempel van het jaar 1944 heeft de
Führer de wereld nog eens herinnerd aan zijn.
oude vermaning, dat het in dezen oorlog niet,
zooals in vroegere oorlogen, meer gaat om
overwinnaar en overwonnene.
Inderdaad geen overbodige herinnering,
want maar al te gemakkelijk vergeten wij, die
in vergelijking met andere volkeren nog al
tijd slechts betrekkelijk geringe offers bren
gen, onder invloed van den ongewonen en dus
relatief zwaren druk, dat het aanschijn van
de wereld thans verandert. En wel op zoo in
grijpende wijze, als slechts eens in de zooveel
honderd jaren voorkomt, terwijl de verande
ringen, welke zich thans voltrekken, het
leven der volken gedurende eeuwen zullen
stuwen.
Wie de benauwenissen van dezen tijd op
zich wil nemen en wie de kracht zoekt om ze
te dragen, zal dit alleen gelukken, als hij zich
telkens weer voor oogen stelt, dat wij leven
in een tijd, waarin het oude sterft en waarin
het nieuwe geboren wordt. Een proces, dat
hoe natuurlijk ook zich nooit voltrekken
kan zonder lijden en lasten. En het is voor
kleine zielen waarvan een in wezen burger
lijk volk als het onze er velen telt! zoo
veel gemakkelijker om zich blind te staren op
de moeilijkheden van het oogenblik, en voor
die moeilijkheden, welke tenslotte voortko
men uit het tijdgebeuren, maar een voor de
hand liggenden schuldige aan te wijzen, dan
te beseffen, dat wat zich thans in de wereld
voltrekt, nauwelijks nog afhankelijk is van den
wil en den wensch van falend» menschen.
Toch is het zoo, dat het in dezen oorlog niet
langer gaat om de voor- en nadeelen, welke
overwinnaar en overwonnene uit een zege
of-een nederlaag zullen trekken, maar om het
zijn of niet-zijn van allen, die leven in de
gemeenschap der Europeesche volkeren. De
machten, welke ons werelddeel thans bedrei
gen, zijn niet langer af te weren met de
wapenen, welke Geneefsche conventies toe
standen aan „beschaafde naties", indien deze
zich gedrongen zouden gevoelen om naar den
oorlog te grijpen, als laatste middel tot voort
zetting der politiek. Smuts zeide onlangs
reeds: „De bolsjewistische kolos zal voort
schrijden over Europa" en wij Westerlingen,
die gewend zijn aan onze persoonlijke rechten
en vrijheden, doen er goed aan, te beseffen,
welk een kracht dit bolsjewisme is, dat ons
bedreigt. Het blijkt thans zulk een kracht te
vormen, dat men zich zelfs met ontzetting
moet afvragen, of het wei voldoende is, indien
de Duitsche wapenen eenmaal zullen zegevie
ren en den kolos zullen verslaan.
Wie van ons heeft geen zorgen bij het in
gaan van het jaar 1944? Laat ons beseffen, dat
deze oorlog ook ons Nederlanders niet zonder
hoogere noodzaak opgedrongen is, onverschil
lig wien men nu voor den in eerste instantie
schuldige wil houden. Wij beginnen dit jaar,
terwijl wij reeds staan midden in de gruwelen
van den totalen luchtoorlog (waarover wij in
de couranten van voor den oorlog nog zoo
gezellig-ongeloovig konden huiveren Wie
deze dingen, welke thans gebeuren, en die in
de naaste toekomst nog te gebeuren staan, tot
zijn bewustzijn laat doordringen, beseft plot
seling, hoezeer onze beschaafde samenleving
reeds veranderd is en hoe ons goede, oude,
vertrouwde wereldbeeld reeds tot de onmoge
lijkheden behoort.
Het is tijd, dat wij in dit jaar 1944 ernst gaan
maken mei begrippen als eenheid en bescha
ving, want dit is noodig voor het voortbestaan
van Europa en van ons eigen volk. In dezen
geest moeten wij ook den nieuwjaarswensch
van Mussert verstaan, waar hij zeide:
dat wij dan allen met moed en ver
trouwen de toekomst tegemoet zuilen zien,
wetende, dat wij staan aan den vooravond van
een nieuwe periode in ons volksbestaan, die
een geweldigen opbloei te zien zal geven van
onze nationale waarden, omdat wij ons bekend
zullen hebben tot de groote Germaansche en
nog grootere Europeesche gemeenschap, die
de eenig mogelijke waarborg is voor de hand
having van de geestelijke en materieele waar
den, die wij behoeven."
De Gaulle spreekt Eisenhower.
Generaal Eisenhower heeft een bespreking
gehad met De Gaulle, die ook een onderhoud
had met Wilson, den Amerikaanschen gezant
bij het dissidentencomité.