NOC EENS DE OLIE.
13. Een week geleden is er, zooals men
zich herinneren zal, proces-verbaal opge
maakt tegen een drietal directies van olie-
fabrieken hier te lande wegens het feit,
dat zij minder olie zouden hebben geleverd
dan toegezegd was als z.g. Kerstrantsoen.
Over het algemeen is deze aangelegenheid
in de pers nogal hoog opgenomen en de
zaak is in menige courant in krasse termen
beoordeeld.
Het A.N.P. verstrekt thans een relaas
van zijn Delftschen correspondent die in
de gelegenheid is gesteld, in een der olie-
bedrijven hel vullen der flesschen van
nabij te volgen. Zijn verhaal is er op ge
richt, duidelijk te maken, dat het vul-pro-
cedé, dat in de fabrieken gevolgd wordt,
een niveau-vulling is, hetgeen hierop neer
komt, dat de toevoer van de olie, waarmede
een flesch gevuld wordt ophoudt, zoodra
de flesch tot een bepaalde hoogte gevuld is.
Aangezien de flesschen niet alle denzelfden
inhoud hebben is het onvermijdelijk, dat
in de eene flesch meer zal komen dan in
de andere.
Het is een heel interessante uiteenzetting,
die de Delftsche correspondent verstrekt.
We leeren er uit, dat de schoongemaakte
flesschen op een loopenden band naar de
vulmachine gaan en dat daar een vernuftig
uitgevonden mechanisme de lucht uit de
flesschen zuigt en deze vervolgens met olie
vult totdat het bepaalde niveau is bereikt
en de toevoer automatisch wordt stopgezet.
Alles heel leerzaam. We vernemen ook nog,
dat in een uitgeschonken flesch vier tot
acht gram olie achterblijft, dat groene fles
schen ook wat den inhoud betreft, nogal
afwijken van wit-glazen flesschen, dat er
tusschen kurk en olie een marge noodig is
om te voorkomen, dat bij temperatuurs-
verhooging de kurk van ie flesch springt.
En ten slotte wordt er op gewezen, dat de
kurk van een olieflesch gemakkelijk te ver.
wijderen is, „hetgeen weinig garantie biedt
tegen diefstal".
Hoe erkentelijk men den Delftschen cor
respondent. van het A.N.P. ook moge zijn
voor zijn instructief betoog, of hij er in
geslaagd is, daar de olievlek mee te ver
wijderen, is een andere kwestie. Want het
is helder als Delftsche slaolie dat zijn
heele argumentatie goed beschouwd en
weibekeken toch maar weinig van doen
heeft met de feiten waar het op aan komt
en die zijn: vooreerst, dat duizenden perso
nen het hun toegekende rantsoen niet heb
ben ontvangen, dat diverse winkeliers ge
dupeerd zijn en dat, had de politie, de Prijs-
beheersching of welke instantie dan ook,
niet ingegrepen, een reusachtig kwantum
olie vermoedelijk ergens anders zou zijn
terechtgekomen dan in de distribute.
De feiten zijn, dat op 19 November het
Rijksbureau voor de Voedselvoorziening
een hoeveelheid van 180 gram olie per
hoofd der bevolking beschikbaar heeft ge
steld en dat de oliefabrieken nalatig zijn
gebleven, deze hoeveelheid af te leveren.
Best mogelijk, dat de gebruikelijke vul-
methode daartoe heeft geleid, maar daar
heeft het publiek niets mee te maken. Dat
heeft zijn bonnen voor 180 gram olie inge
leverd en had recht op de hoeveelheid, die
van overheidswege was toegekend. En het
geconstateerde tekort van 20 ét 30 gram per
flesch moge op zichzelf niet veel zijn, in
dezen vet-armen tijd telt niet eéns over
drachtelijk gesDroken iedere druppel
olie mee.
Erger zijn de winkeliers er aan toe. Deze
toch hebben de flesschen moeten uit-
sehenken en kwamen bijgevolg op iedere
flesch te kort. Zes flesschen uitscbenken
beteekende dus voor den winkelier, dat hij
één rantsoen te voorschijn moest goochelen
en er zijn op deze wijze winkeliers geweest,
die hun persoonlijke toewijzing er bij heb
ben ingeschoten.
Over de bestemming van de, laten we
zeggen: overgeschoten-olie, hebben we ver
leden week iets opgemerkt en nagegaan,
tot welke aantrekkelijke hoeveelheden men
k.omt als iedere flesch van een partij van
tienduizenden stuks 20 30 gram onder
wicht vertoont. Hoe het zij, al het water
van de zee wascht niet af, dat het Neder-
landsche volk duizenden en duizenden
kilogrammen olie is te kort gedaan. Daar
kan een zoogenaamd technische uiteenzet
ting niets aan veranderen, nog minder het
argument van losspringende kurken of de
bedekte veronderstelling, dat diefstal niet
uitgesloten is. Ten zii men wensoht te re-
fereeren aan het reeds eerder aangehaalde
gezegde, dat over dieven in eigen nering
handelt.
Verduisteren: van 16.45 tot 8,45 uur
Hoofdredacteur: F. C. Derks, Haarlem, Chef
van Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper, Haar
lem. Sport en Stad: A. Overmeer, Heemstede
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Haagseh
Redacteur: B. Korsten, H'stede. Nieuws en re
portage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. van Om
men, Heemsteiïe.
De JS^utriuriusche Spoorwegen zijn er
thans toe overgegaan om op verschillen
de trajecipn conductrices in dienst te
stellen. Twee conductrices vertellen
elkander haar ervaring van de eerste reis.
(C.N.F./Kuiper Pax c)
UITSPRAKEN HAARLEMSCHE
RECHTBANK.
De Haarlemsche Rechtbank veroordeelde
een drietal rijwieldieven. De 21-jarige
J. T. C. te Beverwijk kreeg 2 jaar (eisch
3 jaar), de 26-jarige Beverwijker J. J. v.
Z. zal eveneens 2 jaren binnen de gevan
genismuren moeten doorbrengen (eisch 3
jaar) en de losse arbeider L. C. te Over-
veen werd veroordeeld tot een jaar ge
vangenisstraf (eisch 1 jaar en 6 maanden).
HET NOORD-HOLLANDSCH TOONEEL.
Zaterdagavond geeft het Noord-Hol-
landsch Tooneel een voorstelling van het
blijspel „Een publiek geheim". De op
brengst van deze voorstelling komt geheel
ten goede van Frontzorg,
Zondagmiddag wordt een opvoering ge
geven van „Westerman en Zoon". Zondag
avond wordt opnieuw „Een publiek ge
heim" gegeven. Alle voorstellingen worden
in den Stadsschouwburg gegeven.
PRIJSVRAAG TEYLERS GENOOTSCHAP.
Het Teylers Genootschap heeft besloten om
voor het jaar 1944 een prijsvraag uit te schrij
ven. Er wordt verlangd: een bundel muziek
stukken, waarvan niet minder dan twee en
niet meer dan vier geschreven zijn in
elk der tien toongeslachten van den derden
graad, die kunnen worden samengesteld uit
zuivere kwinten, zuivere groote tertsen en
zuivere harmonische zevenden. De muziek
stukken mogen niet korter dan vijftien, niet
langer dan honderdvijftig seconden duren en
zij moeten op het in Teylers Stichting ge
plaatste orgel der Geluidstichting gespeeld
kunnen worden.
Antwoorden moeten vóór 1 Januari 1945
worden ingezonden. Voor het beste antwoord
wordt 400.beschikbaar gesteld.
KORT NIEUWS
De Helmondsche politie is een knoeierij
met melkbonnen op het spoor gekomen, waar
in een groot aantal personen betrokken bleek
te zijn. De twee hoofddaders, de melkventers
G. v. d. R. en A. van S. maakten er een ge
woonte van iederen dag bij collega-venters
melkbonnen op te koopen. Deze bonnen wer
den naar Rotterdam gebracht en daar duur
verhandeld. Tot nu toe is tegen een twaalftal
venters proces-verbaal opgemaakt. De twee
hoofdschuldigen zijn in arrest gesteld.
De Arnhemsche rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de zaak van diefstallen bij de Gel-
dersche Tramv/egen. Drie employé's, de 23-
jarige klerk D„ de 18-jarige besteller D. en
de 18-jarige leerling-klerk L., allen uit Ter-
borg, hebben op verschillende tijdstippen
diefstallen ten nadeele van de G. T. M. ge
pleegd. De eerste twee zijn veroordeeld tot
anderhalf jaar en de derde tot vier maanden
gevangenisstraf.
De 51-jarige hulparbeider bij de Neder-
landsche Spoorwegen, A. van Driel, wonende
te Rotterdam, keerde van werkzaamheden aan
een in de buurt gelegen baanvak naar huis
terug. Hij ging op de rails loopen zonder er
acht op te slaan, dat achter hem een electri-
sche trein naderde, v. D. liep vermoedelijk zóó
in gedachten, dat hij de signalen van den trein
niet hoorde, met het gevolg, dat hij door den
trein werd meegesleurd. In hopeloozen toe
stand is de man naar een ziekenhuis vervoerd.
Bij aankomst was hij reeds overleden.
Te Bussum was de 64-jarige mevrouw T.
B., bezig met het ophangen van de wasch op
zolder. Plotseling brak de drooglijn, de oude
dame struikelde hierover en viel voorover de
trap af. Zij was op slag dood.
Op de Zuidparklaan in Den Haag is
de 59-jarige mevr. H. J. M. B.R., vermoede
lijk doordat zij van de rijdende tram stapte,
overreden en op slag gedood.
Te Sint Laurens is van den uit 1721 da-
teerende korenmolen „De Hoop" het bovenge
deelte totaal uitgebrand. De brand is vermoe
delijk te wijten aan het warmloopen van een
as.
De Maastrichtsche rechtbank heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen den arbeider
H. uit Brunssum en den woonwagenbewoner
Th. L. uit Amstenrade. Zij hadden zich schul
dig gemaakt aan een inbraak in het kasteel te
Amstenrade, waar ze een koffer en een tasch
met juweelen van groote waarde ringen,
broches, kettingen, horloges, diadeem, spelden
van goud en platina en bezet met edelsteenen
hadden weggenomen.
De juweelen en sieraden vertegenwoordig
den een waarde van 140.000.Bovendien
was er nog voor ongeveer 4000.— aan geld
weggehaald. De rechtbank veroordeelde F. J.
H. tot drie jaar en Th. L. tot drie en een half
jaar.
ECONOMISCHE RECHTER
Een groentenkwestie.
De 36-jarige Haarlemsche koopman M.
J. Reijnders werd op 8 Juli van het vorig
jaar te Beverwijk door controleurs van den
C.C.D. aangehouden, terwijl hij vier kisten
met totaal 50 kilogram doppers vervoerde.
Het bleek, dat de 23-jarige Beverwijksche
tuinder O. de Ruijter hem deze groente
had gegeven om ze naar de veiling te bren
gen. Het tweetal had zich voor den Haar-
lemschen economischen rechter te verant
woorden. R. had reeds vijf veroordeelingen
voor dergelijke feiten achter den rug. Bei
den hoorden een boete van ƒ10 tegen zich
eischen, waarna zij tot het betalen van 5
werden veroordeeld.
Distributie-ambtenaar veroordeeld.
De Beverwijksche distributie-ambtenaar
N. Rampen had een inlegvel van een stam
kaart en bonnen voorhanden gehad en was
Woensdagmiddag voor den Haarlemschen
economischen rechter gedagvaard. In ver
band met dit speciale delict eischte de
officier ondanks het uitgebrachte rapport,
dat gunstig luidde, een gevangenisstraf van
een maand. Daar de gezondheidstoestand
van den verdachte, die thans te Zeist woont,
niet bevredigend genoemd kon worden,
werd hij veroordeeld tot twee weken ge
vangenisstraf.
Clandestiene slachtingen.
De Haarlemsche slagersknecht A. A. J.
Tack, oud 29 jaar,' had op 23 November
een schaap en een bok geslacht, en moest
Woensdagmiddag voor den Economischen
rechter verschijnen. Zijn straf luidde: zes
maanden gevangenisstraf met aftrek van
twee maanden en drie weken en inbeslag
name van het gestolene.
De slager J. W. Busman te Vogelenzang
had zich eveneens aan een dergelijk feit
schuldig gemaakt. Dank zij het gunstige
rapport werd hij veroordeeld tot zes maan
den gevangenisstraf met toepassing der
gratie-clausule. De Vogelenzangsche kap
per J. C. M. Genzer was hierbij zijdelings
betrokken. Zijn straf bedroeg ƒ100 boete
of 30 dagen hechtenis.
HERDENKING VOORTBESTAAN DER
CHR. GEREF. GEMEENTE.
Op 13 December 1943 was het vijftig jaar
geleden dat de Chr. Gereformeerde Ge
meente van Haarlem zich weer .als zelf
standige kerk openbaarde. Dit feit is Dins
dagavond in een druk bezochte samen
komst in de Raakskerk herdacht geworden.
Onder de aanwezigen was onder meer
mevrouw de weduwe Ds. Bijleveld, die dooi
den eersten spreker Ds. P. J. Laman werd
verwelkomd.
Ds. Laman gaf vervolgens een overzicht
van de geschiedenis der Kerk. Hij herin
nerde daarbij er aan hoe onder leiding van
Ds.. J. Schotel op 13 December 1893 de ge
meente te Haarlem opnieuw tot openbaring
is gekomen. Haar eerste ouderlingen waren
de heeren P. C. Tavenier en P. Vogel, haar
eerste diakenen de heeren M. Bos en Joh.
Schotel Jr. De gemeente telde toen 56 leden.
Thans is zij tot 1250 zielen gestegen.
Nadat de gemeente eerst in een gebouw
in de Ridderstraat had vergaderd, werd 29
September 1895 haar eerste kerkgebouw
in de Zuiderstraat in gebruik genomen.
Toen dit door toeneming van ledental te
klein was geworden, verrees aan de Raaks
in 1913 het thans nog in gebruik zijnde
kerkgebouw. In 1925 kwam in de Flores-
straat een tweede kerkgebouw.
Met groote dankbaarheid herdacht spr.
den gezegenden arbeid van de predikanten
der gemeente Ds. Schotel, Ds. Van der
Vegte, Ds. Geels en Ds. Bijleveld. Moge,
zoo zeide spr. ten slotte, in deze gemeente
de waarachtige geestelijke verdieping ge
continueerd worden.
Prof. de Bruin, oud-hoogleeraar aan de
Theologische School te Apeldoorn, sprak
een herdenkingswoord naar aanleiding van
Psalm 48 vers 10. Hij gewaagde van de
weldaden des Heeren aan de gemeente be
wezen en herdacht vervolgens in het bij
zonder het werk van ds. Schotel, dat ér
zooveel toe heeft bijgedragen dat de ge
meente weder tot openbaring is gekomen.
Prof. J. W. Geels uit Apeldoorn diepte her
inneringen op uit den tijd van 1911 tot 1921,
toen hij de gemeente van Haarlem als her
der en leeraar heeft gediend. Hij verklaar
de daarbij hoe hij hier met vreugde heeft
gearbeid.
Ds. D. Henstra, predikant in Haarlem-
Noord, getuigde hoe men ook daar in deze
herdenking hartelijk medeleeft. Verder
stond hij in het bijzonder stil bij den arbeid
van wijlen ds. W. Bijleveld, die rijk ge
zegend is geweest. Namens de classis Haar
lem sprak ds. Geels uit Aalsmeer, die deed
opmerken hoe de Haarlemsche gemeente
in de classis een beteekenisvolle plaats
inneemt. Spr. sprak den wensch uit, dat in
deze gemeente het licht des Evangelies rijk
moge blijven schijnen.
RADIO-PROGRAMMA
VRIJDAG 7 JANUARI 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Gedrg Freundorfer-marscheh. 7.00 BNO
Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.15 Vlot och-
tendspel. 7.40 Sportnieuws. 7.50 Progr.overz. 8.00
BNO Nieuws. 8.10 Vroolijke ochtendklanken. (Van
8.458.50 voor de Huisvrouw). 9.00 Het Groote
Omroeporkest. 9.45 Godsd. uitz. 10.15 Ork. Francis
Keth. 11.00 Voor de kleuters. 11.30 Zang, piano
en gram.muz. 12.00 Almanak. 12.15 Ork. Gerard
van Krevelen. 12.45 BNO Nieuws. 13.00 Land en
Volk brengt13.05 Ork. Malando. 13.45 Voor
de vrouw. 15.00 Godsd. uitz. 15.30 Cello en piano.
16.00 Filmprogramma. 16.45 BNO Nieuws. 17.00
Uit het Rijk der Operette. 18.00 BNO: De jorda-
ner vertelt over sociale nooden. 18.05 Het Stede
lijk Orkest van Maastricht. 18.45 Wat doet de
directie van den landbouw. 18.55 Spiegel van den
dag. 19.00 BNO Nieuws en act. beschouwing. Van
19.15 af alleen voor de Radio-Centrales. 19.15
10.000 Zwarte schijven. 19.45 De sociale voorman.
20.00 De Allemansgading. 22.00 BNO Nieuws en
cult, berichten. 22.15 Concert en soliste. 23.15
24.00 Liefdeswei en -wee.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Ork. Will Glahé. 17.30 Dansork. Dick Wille-
brandts, 18.00 Zweedsoh programma. 19.00 BNO
Nieuws en act. beschouwing. 19.15 Voor de kleu
ters. 19.20 Verkorte opera Don Pasquale. 20.15
Duitsche taalcursus. 20.40 Mededeelingen van het
NAF. 20.45 Symphonisch avondconcert. 21.45
Avondwijding. 22.00 BNO Nieuws en cult, be
richten.
Uitkeeringen aan gemeenten.
In de Staatscourant nr. 253, welke 30 De
cember verscheen, is de lijst uitkeeringen
van het Gemeentefonds opgenomen. Deze be- j
dragen zijn voor Haarlem f 1.205.449.05,
Aalsmeer f 71.634.10, A'dam f 10.517.676,84,
Assendelft f 46.108.63, Bennebroek
f 11.131.78, Beverwijk f 209.041.44. Bloe-
mendaal f 16.576.45, Haarlemmerliede en
Spaarnwoude f 12.989.83, Haarlemmermeer
f 245.768,74, Heemstede f 41.278.06, Velsen I
f 322.148,83 en Zandvoort f 46.470.55.
NEGENTIENDE-EEUWSCHE SCHILDER
KUNST IN HOLLAND EN BELGIë.
Dit onderwerp, behoorend tot de kunstge
schiedeniscyclus, werd Woensdagavond in de
muziekzaal van restaurant Brinkmann door I
den heer Piet Nieuwdorp besproken. De heer
Nieuwdorp ging daarbij in de eerste plaats de
ontwikkeling na, die de schilderkunst in Hol-
land en België in genoemde eeuw gevolgd
heeft, waarbij hij er op wees, dat aanvanke-
lijk een sterke invloed der 17de eeuwsche
meesters te constateeren valt, terwijl later,
mede onder invloed der Fransche schilders,
een „terugkeer" tot de natuur merkbaar is.
Bij de bespreking der Belgische schilders liet i
spreker uitkomen hoezeer de kunst van den
Franschen historieschilder David hier van in-
vloed is geweest. Als belangrijke schilder van
historische onderwerpen noemde spr. Gustave
Wappers, ook wel „de Belgische Pieneman" 4
genaamd. Een nieuwe richting gaf Henri de
Braeckeleer aan. Hij was de kunstenaar, die
het licht tot zijn recht deed komen. Van veel I
beteekenis was omstreeks de helft der 19de
eeuw de invloed van Courbet. Alfred Stevens I
was een der bekendste schilders, die in den
trant van Courbet gewerkt heeft. Spreker
kwam vervolgens tot het werk der Fransche
impressionisten, van wie hij in het bijzonder
Félicien Rops, den beroemden etser, noemde. I
De Hollandsche schilderkunst besprak de
heer Nieuwdorp bij een uitgebreide serie 1
lichtbeelden. Men zag o.a. het werk van de I
romantici Ary Prins, B. C. Koekkoek, Piene-
man en Schelfhout en vele afbeeldingen van
schilderijen der Hollandsche impressionnisten,
zooals Anton Mauve, de Marissen, Albert Neu- j
huys, Mesdag, Bosboom, Roelofs, Th. de Bock,
Breitner, Bastert en Jongkind. In het bijzon- I
der bij de landschapschilders gaf spreker aan,
dat deze kunstenares „iets te vertellen" had
den. Eenigszins uitvoerig ging de heer Nieuw
dorp tenslotte in op de figuur van Vincent van
Gogh, in wiens werken de drang tot het her
scheppen van het licht een voorname factor
was.
Vermeld zij nog, dat de volgende maand
een nieuwe cyclus kunstgeschiedenis begint.
Voetbal
Wedstrijdprogramma.
De Ned. Voetbalbond stelde voor Zondag de
volgende wedstrijden vast: District 1: Hermes
Volewijckers; ADO-Sparta; Xerxes-Stormvogels-
HBS—EDO; DWSDFC. District 2: Haarlem—BI. I
Wit; Emma—'t Gooi; VSV—VUC; RFC—DHC; g
AjaxFeijenoord. Derde klas: SchotenBloemen-
daal HelderTYBB; TerrasvogelsZandvoort;
DTS—Halfweg; HFC—Kinheim.
In de afdeeling Haarlem van den NVB wor-
den gespeeld: afd. IA: DEKKennemers 3; B
SpaarndamO. G. 2; Beverwijk 2RCH 4; Con
cordiaStormvogels 3; EDO 3DSK; afd. 1 B:
NASKinheim 2; VSV 3Droste; Schoten 2
Geel Wit; OIV^-EDO 4.
Het programma van den Nederlandschen Korf-
balbond luidt als volgt: a
Eerste klasse: SVK-DED; Swift—Oosterkwar- I
tier; WesterkwartierRohda; ArchipelKoog
Zaandijk. 9
Tweede klasse B: LutoSportief; Nieuwendam
Groen Geel; OosterparkZKV; Amsterdam Zuid
Sport Vereent. A
Tweede klasse C: DTV 2Swift 2; Koog Zaan-
dijk 2Westerkwartier 2; Blauw Wit 2Archi
pel 2; DED 2Oosterkwartier 2. 0
Derde klasse E: FortunaTHB; LandlustWa- g
tervliet.
Voor de afdeeling „Haarlem" van den Neder- f
landschen Korfbalbond zijn vastgesteld: |{j
Eerste klasse: Oosterkwartier 3Haarlem 2.
Tweede klasse: Nieuw Flora 2Animo Ready 2;
Aurora 2Oosthoek 2.
Derde klasse: Sport Vereent 3THB 3; Oos-
terkwartier 4Watervliet 5; Watervliet 6i
Aurora 4.
PEC SPEELT WEER. Naar wij vernemen
zijn thans alle moeilijkheden, welke tegen het
spelen van de eersteklasser PEC uit Zwolle be
stonden uit den weg geruimd. Zondag zal men
dus na een langdurige onderbreking wederom
uitkomen in de competitie van den NVB en in
Apeldoorn de gast zijn van AGOVV.
WALHAIN WEER AANVOERDER. De aan
voerder van HBS, Walhain, was het recht ont
zegd als aanvoerder op te treden tot het einde
van dit seizoen zulks naar aanleiding van zijn
optreden na den wedstrijd SpartaHBS. De com
missie van beroep van den NVB heeft thans dit
verbod ingetrokken.
Schaken
NIEUWJAARSTOURNOOI H. O. S. C. Dins
dag werd het schaaktournooi van de Hoogoven
Schaakclub voortgezet. In de tweede ronde van
eeregroep a won Van Scheltinga wederom, nu
van ir. Van Steenis. Van der Tol behield zijn
goeden vorm en versloeg Vlagsma in 27 zetten.
De Friesche kampioen Kramer verloor van Koo-
men, terwijl Cortlever, hoewel in een iets betere
stelling, niet van Wolthuis kon winnen, maar
met remise genoegen moest nemen.
Ine de b-achtkamp gaf de jeugd den toon aan,
zooals de uitslagen weergeven. Van den Berg
mr. Roose 10, CroesMulder van Leens Dijk
stra 1—0, mr. Leembruggen—Visser 0—1. Henne-
berge—Been Vr—V*.
