yicKs
Nieuwe lichting N.A.D. „onder de schop"
I
Indrukken uit het kamp
van Mook
I
„BINNEN 99 DAGEN.'
D. Uit een radiorede is ons dezer dagen
4 gebleken, dat verleden jaar negenentwintig
maal welgeteld de invasie op de Westkust
van Europa is aangekondigd. Geen van de
negentwintig keeren is die voorspelling uit
gekomen. Natuurlijk niet. Wanneer de
domme menschen, die er altijd maar weer
invliegen, voor één keer wilden bedenken,
dat er nog nooit een legerleiding is geweest,
die haar plannen van te voren wereldkun
dig maakte, integendeel, dat haar grootste
zorg altijd moet zijn, haar bedoelingen ge
heim t" houden, dan zou de aar igheid van
dat v' pellen er gauw af zijn. Maar men
staat op het gebied van oorlogsvoorspellin
gen nu eenmaal voor niets.
Hel kan daarom niet verbazen, dat de
eerste profetie zich dit jaar alweer heeft
aangediend. De vijandelijke propaganda
werkt n.l. thans met het parool: „Het twee
de front binnen 90 dagen". We weten het
dus weer. Binnen drie maan en zal S'alin
zijn zin hebben. Dan is er in het Westen of
in het Zuiden of Zuidoosten van Europa een
nieuw front gevormd en dan.
Juist, daar gaat het om. Zulk een tweede
front moge zeer belangrijk zijn. de propa
ganda beoogt iets anders dan enkel de aan
kondiging van een of ander krijgsbedrijf.
Duidelijk staat ie tendens op den voor
grond: de invasie in Europa zal Duitschland
een snelle nederlaag brengen en aldus het
einde van den oorlog beteekenen. Wat wil
een tweede front zeggen? Een front kan,
men denke maar aan den vorigen oorlog,
jaren en jaren stand houden en op zichzelf
is de gedachte aan een „tweede front"
daarom zelfs voor een meest verstok'en
anglophiel weinig troostrijk. Maar als een
tweede front en de voorwaarde daartoe: een
welgelukte invasie een beteekenis krijgen,
die den val van Duitschland en daarmede
het einde van den oorlog in het verschiet
brengt. ja, dan stijgt de kans voor de
propaganda, om in de stijgen ;"e onzekerheid
v.-eer nieuw vertrouwen te brengen.
Laat ons thans de nieuwe leus onzer da
gen eens wat nader bezien. Toen de legers
der Britten en Amerikanen van Sicilië naar
Italië overstaken wat ze niet hadden vol
bracht dan door verraad moest dat een
invasie beduiden, die de vorming van het
twee e front onmiddellijk voorafging. De
bezetting van Rome zou nog maar een
kwestie van enkele dagen zijn, de legers
zouden daarna naar het Noorden oprukken
en het begin van het einde lag in de naaste
toekomst.
Dat werd een mislukking. De invasie
werd reeds in het Italiaansehe voorterrein
tot staan gebracht en indien men gedacht
had, via Italië het tot een landing op den
Balkan te brengen zou spoedig blijken, dat
de bezetting der Dodecanesus-eilanden door
de Duitschers deze voornemens voorloopig
afdoend verijdelde. De invasie liep voor de
Anglo-Amerikanen hopeloos vast. Hun ver
liezen vi ren groot en belangrijke troepen
contingenten, materiaal en scheepsruimte
zijn nu reeds maandenlang gebonden.
Eén heeft reeds dadelijk bij deze invasie
de wenkbrauwen gefronst en dat is Stalin.
x die blijkbaar en terecht weinig fiducie had
in he1 avontuur en op zijn eisch van een
tweede front in West-Europa bleef staan.
Van dien tijd af dagteekent ook de opge
voerde luch+terreur op Duitsche steden. En
hier rijst achter de oorlogshandelingen de
politieke achtergrond. Want als het thans
tot een invasie in het Westen zou komen,
niettegenstaande de Britsche en de Ameri-
kaansche legerleiding weet, dat dit een ver
schrikkelijk bloedbad zal beteekenen. dan
bewijst dit alleen, dat de invloed van Mos
kou op Washington en Londen nog steeds
groeiende is en dat Stalin alleen nog maar
te bevredigen is door wat iedereen, aan deze
zoowel als aan gene zijde van de Noordzee,
als een wanhoopsdaad moet aanmerken.
Want niet voor niets is thans gedurende
drie jaar de Europeesche westkust in staat
van verdediging gebracht. Er is in het Wes
ten langs Noordzee, Kanaal en Atlantischen
Oceaan een front van 2100 km. Dit is één
aaneengesloten linie van versterkingen,
waarvoor meer dan 9 millioen m3 beton
werd gebruikt en die plaats bieden aan
meer dan 6000 ingebouwde kanonnen van
TVz cm tot het allerzwaarste kaliber. Daar
enboven beschikt de verdeiiger over meer
dan 3000 stukken geschut, die ook de
zwaarste pantserwagens kunnen breken,
ver-afstandsgeschut, vele millioenen mijnen
van alle soorten en voorts alles wat tot af
weer kari dienen. Sterke troependeelen van
geharde strijders, die aan het Oostfront den
oorlog leerden kennen staan ter beschikking
alsmede de noodige vrijwilligers, die even
eens in Oost-Europa hun opleiding ont
vingen.
De Noorsche kusten zijn met een linie
van versterkingen van rond 2500 km ver
zekerd. 1700 kanonnen van het zwaarste
kaliber zijn daar ingebouwd en zware ver
sterkingen op alle belangrijke punten ma
ken ook deze linie tot een geduchten ves
tinggordel. Hetzelfde geldt verhoudingsge
wijs voor de Deensche kusten.
Een landing op een kustgebied van meer
dan 4500 km lengte is natuurlijk mogelijk
en zelfs met de waarschijnlijkheid moet
ernstig rekening worden gehóuden. Maar
wie zich realiseert wat bovenstaande cijfers
Hoofdredacteur- F. C. Derks, Haarlem, Chef
van Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper, Haar
lem. Sport en Stad: A. Overmeer, Heemstede.
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Haagsch
Redacteur: B. Korsten, H'stede. Nieuws en re
portage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. van Om
men, Heemstede.
beteekenen zal moeten toestemmen, dat
iedere poging om dezen wal van staal en
beton te doorbreken een hachelijk onder
nemen is, die, hoe het ook uitvalt, niet te
berekenen offers zal vragen aan menschen
en materiaal. En zoo een landing al geluk
ken mocht, dan zal in het kustgebied een
verbitterde strijd om iederen meter gebied
ontbranden, waarna de gevechtshandelin
gen in het achterland nog moeten beginnen.
Neen, een invasie moet eerst nog geluk
ken en een gelukte invasie beteekent nog
geen tweede front en een tweede front be
teekent nog lang niet het einde van den
oorlog. Het is goed, dat zij, die reikhalzend
uitzien, of aan den horizon de eerste krui
sers nog niet verschijnen, dit eens beden
ken. En voor 't overige overwegen, dat het
allereerste begin van een invasie in ieder
geval het kustgebied tot een ruïne zou
maken.
LEZINGEN A. F. J. PORTIELJE.
Het instituut Erasmus zal, te beginnen
met Vrijdag 21 Jan. acht lezingen met
lichtbeelden laten houden door den heer
A. F. J. Portielje, inspecteur van „Artis" in
de muziekzaal van Brinkmann over „In
stincten en 'intelligente aanpassingen bij
verschillende dieren". Voor bizonderheden
verwijzen wij naar een advertentie in dit
blad.
OEKAINSCHE MELOENEN IN
NOORD-HOLLAND.
Door de landvrouw Bakker te Hoogkars-
pel is een meloen gekweekt van 1270 gram
van een plantje, dat door den Productie
leider van den Nederlandschen Landstand
in Noord-Holland, den heer Kaper, uit de
Oekraïne is meegenomen.
ALLE-DAG-KERK.
Bij den dienst van de AIle-Dag-Kerk op Dins
dag 11 Januari des middags om halfvier in de
Consistoriekamer der Groote Kerk zal mevr. Rie
RoosjenOtt, haar medewerking verleenen en
eenige liederen zingen. Voorganger op dien mid
dag is ds. P. J. Mackaay.
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van distributiebeschei
den is het morgen Dinsdag de beurt aan
de letters I, J en L.
Voor Spaarndam van 912 uur voor de
letters A t.m. G en van 1416.30 uur voor
de letters H t.m. N.
GROOTE BRAND TE LEIDEN
Te Leiden heeft een felle brand gewoed
in de clichéfabriek annex foto- en litho
grafische inrichting der firma Konings
veld en Zn., gevestigd aan de Breestraat.
Terwijl een lid van het personeel op de
tweede verdieping bezig was met het spui
ten van verf, ontstond brand. Daar zich
in de onmiddellijke nabijheid groote hoe
veelheden chemicaliën en andere hoogst
brandbare stoffen bevonden, bleven zijn
pogingen om het vuur met een snelblus-
scher te blusschen zonder gevolg. Het vuur
greep met razende snelheid om zich heen,
waarbij de houten vloer spoedig door
brandde, zoodat in korten tijd het geheele
uit vier verdiepingen bestaande gebouw
in lichterlaaie stond. De Leidsche beroeps
brandweer rukte met twee motorspuiten
en een ladderwagen uit. Voorts werden
twee spuiten van den luchtbeschermings
dienst gerequireerd en de assistentie inge
roepen van de Oegstgeester brandweer, die
spoedig met een motorspuit ter plaatse was.
In totaal werd de vuurzee met veertien
stralen bestreken, zoodat weldra gevaar
voor uitbreiding was geweken. Van de fa
briek is de technische afdeeling totaal uit
gebrand, waarbij tal van kostbare machi
nerieën en apparaten verloren gingen. Het
middengedeelte, waar zich o.a. de lokali
teiten voor de fotomontage bevonden,
kreeg waterschade, terwijl de administra
tie behouden bleef. De zeer aanzienlijke
schade wordt door verzekering gedekt.
Verduisteren: van 17.00 tot 8.45 uur
\/r
Verkoudheids
Preparaten
over heel de wereld bekend
In de £>;rste dagen van Januari is de nieuwe lichting van den
Nederlandschen Arbeidsdienst wederom opgekomen. De nieuwe
lingen marcheeren het kamp Venray-Endepoel binnen.
(C.N.F.-N.A.D.Hofmeester Pax c)
KORT NIEUWS
Een Am. vlie
gende vesting
heeft in Z.O.Zwe
den een noodlan
ding gemaakt.
Aan boord be
vonden zich 10
man. Uit vele ko
gelgaten bleek,
dat het toestel in
den strijd was
geweest. De uit
10 koppen be
staande beman
ning werd geïn
terneerd.
Alle Spanjaar
den, die sedert
den burgeroorlog
in het buitenland
leven en van
dienstplichtigen
leeftijd zijn, kun
nen voortaan naar
Spanje terugkee-
ren, zonder dat
zij wegens deser
tie ter verant
woording zullen
worden geroepen.
(Van een onzer redacteuren.)
In de afgeloopen week hebben tiendui
zend jongemannen uit ons land hun huisc-
lüken haard tijdelijk verlaten, om deel te
nemen aan de kampen van den Neder
landschen Arbeidsdienst. Drie dagen wer
den gebruikt, om de vrijwilligers en dienst
plichtigen naar de plaats van bestemming
te vervoeren, zoodat de Nederlandsche
Spoorwegen het druk heeft gehad, speciaal
in kleine plaatsen in het Oosten, Zuiden
en in Drente, waar de kampen gevestigd
zijn.
Wij hebben de reis per trein meegemaakt
met de opkomenden en ons tenslotte gevoegd
bij hen, die bestemd waren vijf en halve
maand in het kamp Mook door te brengen. In
den trein zagen we benauwde gezichten, welke
nog somberder werden, als medereizigers „in
teressante" mededeelingen deden over het
leven in de kampen.
„Je wordt er geslagen", merkte iemand op
en een juffrouw vertelde: „Je mag wel op
passen, dat ze je niet in een brandvijver ver
drinken, zooals gebeurd is."
We kunnen niet nagaan, wat er van deze en
vele verhalen welke over het kampleven be
kend zijn, waar is, een feit is echter, dat er
nog nooit iemand verdronken is. Wel hebben
een aantal arbeidsmannen van de gelegenheid
gebruik gemaakt, om een kameraad, die een
tabakskaart gestolen had, te bestraffen door
den dief in een ondiepe brandvijver te stop
pen. Daardoor hoopte men te bereiken, dat
stelen achterwege bleef.
Maar niet iedere jongeman keek angstig.
Uit een andere coupé hoorden we vroolijke
klanken van een gitaar en de bekende liede
ren werden meegezongen. Opbeurende woor
den werden nog gespróken totdat de trein voor
de speciale gelegenheid in Mook stopte, om
een groote groep jongemannen te laten uit
stappen, die arbeidsman zou worden. Er zaten
nog eenige honderden jongelui in den trein,
doch die waren bestemd voor andere kampen,
welke in Limburg gelegen waren.
Enkele uren later.
In het kamp Mook heerschte in den namid
dag een zenuwachtige stemming. De jongens
wisten niet wat er gebeuren ging, doch de or
ganisatie, onder leiding van hopman Magielsen
was echter voortreffelijk, zoodat de formali
teiten spoedig vervuld waren. Een gemeen
schappelijke maaltijd werd aangericht, gevolgd
door een samenzijn, hetwelk er toe leidde, dat
er terstond een prettige sfeer hing.
„Kunnen jullie zingen?" was de vraag van
den hoofdopzichter, die belast is met de lei
ding van den zang en na een geestdriftig ja-
geroep was het zangkoor al gevormd. „Waar
de blanke top der duinen" klonk spoedig uit
150 keelen en de zangleider slaagde er in vijf
minuten in de jongens een liedje van den N.
A. D. te leeren, dat binnenkort bij de mar-
schen gezongen zal worden.
De sombere gezichten, waarmee een deel
der jeugd in het kamp was gekomen, waren
verdwenen. Allen waren opgefrischt en dat
kwam daarna nog meer tot uiting, toen een
jongeman zich achter de piano zette, om op
vlotte wijze een aantal nummers te spelen.
Drie jongens haalden vlug hun gitaar uit hun
kamer en een muziek-ensemble was gevormd.
„Zijn er nog meer jongens, die een muziek
instrument kunnen bespelen?" werd er ge
vraagd en na de vele aanmeldingen, stelde de
hopman vast, dat er een huisorkest gevormd
kon worden, om bij bijzondere gelegenheden
te spelen.
Op de kamers.
Tevreden over het goede verloop van den
eersten avond keerden de nieuwe arbeids
mannen naar hun slaapzalen. Velen, die moe
der beloofd hadden, direct te zullen schrijven,
waren in de weer. Anderen maakten zich wat
meer zorg over de bedden. De met stroo ge
vulde zakken, leken wel worsten. De raad
werd gegeven er wat op te stampen, dan zou
het bed wel zachter worden. Een paar dagen
wachten is ook niet kwaad, dan blijkt wel,
dat het heerlijk slapen is op stroo. Raadgevin
gen werden gegeven en maatregelen werden
besproken, om het verblijf te veraangenamen.
„Valt het nogal mee?" was de vraag aan
een jongeman, die vroolijk lachte. „Mij wel,
was het antwoord, ik had gedacht in een soort
gevangenis te komen." Ook anderen waren
tevreden over hun verblijf, waarover zulke
vreemde verhalen de ronde doen.
Kort daarop werd het appèl gehouden, waar
mee de dag besloten wordt. Rust heerschte er
in de kamers, waar velen na een vermoeien-
den en met spanning tegemoet gezienen dag
spoedig een verdiende rust genoten. Dat was
de eerste dag van den arbeidsman.
Behandel tijdig
uw wintervoorraad
aardappelen met
8HSZOPQN C.
Remt de spruitvorming en
voorkomt voedselverlies.
Verkrijgbaar bij
drogistenzaadhandelaren enz.
Indien niet voorradig, vraagt
adressen bij de
N.V. Amsterdamsche Chininefabriek
WINTERHULP-MAALTIJDEN
Er was Zaterdagmiddag omstreeks één
uur in de ruime zaal van het gemeentelijk
Concertgebouw een ongewone drukte, want
bijna 1100 Haarlemschè jongeren hadden
aan de uitnoodiging van Winterhulp Ne
derland om deel te nemen aan den kin-
dermaaltijd gehoor gegeven. De animo voor
deze welkome voedzame attractie was dus
groot en zoo hadden allen aan de lange,
keurig gedekte tafels plaats genomen. Aan
vankelijk vulden de jongens en meisjes de
zaal met hun gezellig geroezemoes. Het
jonge volkje behoefde echter niet lang te
wachten, want terwijl er door een geluids
installatie talrijke populaire volkswijsjes
en kinderliederen ten gehoore werden ge
bracht, kwamen de kwieke koks met hun
groote lepels in actie om de enorme hoe
veelheid voedsel te verdeelen. Het bedienen
van zoo:n gezelschap van elfhonderd kin
deren is een omvangrijke bezigheid, doch
de rappe handen van tientallen dames der
N.S.V.O. zorgden voor een viot verloop;
zoodat allen binnen luttele minuten voor
een flinke dampende portie stamppot met
groene kool zaten te glunderen. Het be
hoeft geen betoog, dat zoo'n stevig maal
uitstekend smaakte. Bij hun terugkomst
met nieuwe hoeveelheden werden de
jongeren voor de tweede maal door de be
reidwillige dames bediend. Voldaan keer
den allen huiswaarts. Ook de heer J. v. d.
Burg, leider van het plaatselijk W.H.N.-
bureau was zeer tevreden, temeer daar de
kosten van dit evenement uitsluitend door
de milde giften van stadgenooten werden
gedekt.
Tegen den avond Vereenigden zich de
ouderen aan den gemeenschappelijken
disch. Het menu van dezen traditioneelen
„éénpans"-maaltijd vermeldde ditmaal:
erwtensoep. De interesse was groot, want
ongeveer duizend personen waren gekomen
om hun portie te nuttigen. De zaal bleek
te klein om allen te bevatten, zoodat som
migen waren genoodzaakt om op het too-
neel plaats te nemen. De vroolijke klanken
van pittige muzieknummers zorgden ook
tijdens dezen maaltijd voor een prettige
stemming. De Commissaris der provincie
Noord-Holland mr. A. J. Backer en de heer
Querner provinciaal directeur van den
N.V.D. behoorden tot de aanwezigen.
De eerstvolgende éénpans-maaltijd zal
op 12 Februari worden gehouden.
DE HEER W. J. P. SCHALKEN OVERLEDEN
In de Mariastichting is overleden de heer
W. J. P. Schalken, gepensioneerd inspecteur
van het Inlandsch Onderwijs, midden-Java,
wonende te Heemstede. Op zijn initiatief werd
in 1932 de afdeeling Haarlem van den Nederl.
Bridgebond opgericht, waarvan hij ongeveer
10 jaren voorzitter is geweest.
De begrafenis zal plaats hebben op Woens
dag 12 Januari op de R.K. Begraafplaats Kerk-
laan hoek Heerenweg, omstreeks half elf.
RADIO.PROGRAMMA
DINSDAG 11 JANUARI 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Gram.muz. 7.00 BNO Nieuws. 7.10 Ochtend
gymnastiek. 7.15 Gram.muz. 7.40 Sportnieuws. 7.50
Progr. overz. 8.00 BNO Nieuws. 8.10 Morgencon
cert. (Van 8.458.50 Voor de Huisvrouw). 9.00 Het
Amusementsorkest. 9.45 Godsd. Uitz. 10.15 Zang
piano en gram.muz. 10.45 Orkest Gerard van Kre
velen. 11.15 Het was anders dan men ons leerde.
11.30 Orkest Gerard van Krevelen. 12.00 Almanak.
12.15 Viool en piano. 12.45 BNO Nieuws. 13.00 De
stichting Saxo-Frisia. 13.15 De Melodisten en so
list. 14.00 Gram.muz. 14.15 Salonorkest, zang en
orgel. 15.30 Voor de zieken. 16.00 De Arnhemsche
Orkestvereenigmg en soliste. 16.45 BNO Nieuws.
17.00 Cabaret Nederlandsch Fabrikaat. 18.00 BNO
Binnenlandsch Gesproken Overzicht.. 18.05 Ne
derlandsche Operamuziek. 18.45 Jeugd van Est
land. 18.55 Spiegel van den dag. 19.00 BNO
Nieuws en act. beschouwing. Van 19.15 af alleen
voor de Radio-Centrales. 19.15 Bonte verschei
denheid. 22.00 BNO Nieuws- 'en cult, berichten.
22.15 Tusschen twee steden (III), 23.3024.00 Dans
muziek.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Kamermuziekconcert. 18.00 Septet Jonny
Ombach en soliste. 18.35 Balletmuziek uit: „An
der schonen blauen Donau". 19.00 BNO Nieuws
en act. beschouwing. 19.15 Voor de jeugd. 19.20
Orkestconcert. 20.15 Duitsche taalcursus. 20.40
Mededeelingen van het NAF. 20.45 Opera-concert.
21.45 Avondwijding. 22.00 BNO Nieuws- en cult,
berichten.
PITTIG I V
«f Dal zegl U van soep,
bouillon en jus bereid
met VIA N DO
Het is kwaliteit.
