Haarlemsche Courant Rede van Churchill in La gerhuis. Pauze aan Oostelijk front loopt weer ten einde. Decreet van den Rijkscommissaris. Bomaanvallen op hef oosten des lands Nieuwsblad voor Noord-Holland Duitsche stellingen by Nettuno verbeterd. De Polen te Londen zouden toegeven. Doodstraf voor allen, die be trokken zyn bij roofovervallen op bevolkingsregisters, distributiekantoren e.d. „Einde van den oorlog niet in zicht". Capitulatie voor Moskou 388e Jaargang No, 43 Bureaux: Groote Houtstraat S3. Tel. Advert. 10724, Redactie 106*0 Postgiro 134338 Haarlemsche Ct, Haarlem Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12830 Hoofdredacteur: P. C. Berks Woensdag 23 Februari 1944 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Drukkerij: Z. E. Spaarne 12. Tel. 12Wt Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55, IJmuiden-Oost Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem K 1287 Penetraties in het midden en Zuiden opgeruimd. Straatgevechten te Kriwoi Rog. Cholm ontruimd. Boven Duitschiand S3 vliegtuigen neergeschoten. Het Duitsche weermachtberieht luidt als volgt: Onze troepen leveren in Kriwoi Rog mei vooruitgedrongen vijandelijke strijdkrach ten zware straatgevechten. Bij Swenigo- rodka, ten Oosten van Sjasjkof, ten Zui den van de Berezina en ten Noordoosten van Rogatsjef werden vijandelijke aanval len bloedig afgeslagen; plaatselijke pene traties werden opgeruimd of afgegrendeld. Ook ten Noorden van Welikije Loeki vielen de bolsjewisten tevergeefs aan. Na vernieling van alle militaire installaties werden de puin- hoopen van de voormalige stad Cholm in het kader van een voorgenomen distancieerings- beweging ontruimd. Tusschen het Ilmen-meer en het Peipus- meer mislukten in verscheidene sectoren vrij krachtige vijandelijke aanvallen. Generaal der artillerie Stemmermann, be velhebber van de ten Westen van Tsjerkassy ingesloten en vervolgens doorgebroken ge vechtsgroep, is op den laatsten dag van de doorbraak door een artillerievoltreffer op zijn auto gesneuveld. Hij heeft zich groote ver diensten verworven wat betreft de onwrikbare houding en de doorbraak der gevechtsgroep. Het ieger heeft met hem een bijzonder dap peren troepencommandant verloren. In Italië konden onze troepen in verschei dene sectoren van het landingshoofd van Net tuno ondanks taaien vijandelijken tegenstand hun stellingen verbeteren. Tegenaanvallen van den vijand op onze nieuwe linies werden af geslagen. De ten Zuiden van Aprilia ingeslo ten vijandelijke strijdkrachten worden groeps gewijze opgeruimd. Formaties Duitsche ge- vechts- en slagvliegtuigen zetten overdag en 's nachts haar aanvallen op het landingshoofd van Nettuno met goede uitwerking voort. In de haven van Anzio werden twee koopvaardij schepen met een inhoud van 9000 brt. door bomtreffers zwaar beschadigd en verscheidene opslagplaatsen van benzine en munitie ver nietigd. In de middaguren van 21 Februari vielen formaties Amerikaansehe bommenwerpers, krachtig door jagers beschermd, plaatsen in West- en midden-Duitschland aan. De ontstane schade is gering. In hevige lucht gevechten en door luchtdoelartillerie wer den 33 vijandelijke vliegtuigen, waaronder 25 viermotojige bommenwerpers, neerge schoten. Maandagnacht wierpen enkele vijandelijke storings vliegtuigen bommen neer op West- en Zuidwest-Duitschland. Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen in de vroege morgenuren van Dinsdag het ge bied van Londen-aan. Vooral Enschede, Arnhem en Nijmegen zwaar getroffen Formaties Britseh-Amerikaansehe bom menwerpers ondernamen in de middaguren van 22 Februari aanvallen op verscheidene plaatsen in het Oosten des lands. Vooral de steden Enschede, Nijmegen en Arnhem werden zwaar getroffen. Het sterke gebruik van brandbommen toont aan, dat de aan vallen niet zoozeer op militaire doelen, dan wei in de eerste plaats op dicht bebouwde stedelijke woonwijken gericht waren, waardoor een groot aantal woonhuizen, verscheidene kerken, ziekenhuizen en andere openbare gebouwen verwoest wer den. De Nederlandsche burgerbevolking leed Zware verliezen. Het is op het oogen- blik nog niet mogelijk nauwkeurige gege vens over verliezen en verwoestingen te verkrijgen, daar het reddingswerk nog aan den gang is. Nieuwe aanval op groot.Londen. Te Londen is Dinsdagavond luchtalarm gemaakt. Onmiddellijk na het alarm werd zwaar afweergeschut gehoord, zoo meldt de Britsche berichtendienst. Tijdens den aanval van Duitsche ge vechtsvliegtuigen op Zuidoost-Engeland en het gebied van groot-Londen in den'afge- löopen nacht konden de Duitsche bommen werpers, ondanks zeer krachtige vijande lijke afweer, de aangewezen doelen met waargenomen uitwerking aanvallen. Ook ditmaal waren de verliezen van de in den strijd gebrachte formaties Duitsche bom menwerpers buitengewoon gering. Slechts één vliegtuig is tot nu toe niet op zijn punt van vertrek teruggekeerd,. De diplomatieke medewerker van de Man chester Guardian deelt mede, dat het ant woord van de Poolsche regeering te Londen op den brief van Stalin aan Churchill verzon den is. In het antwoord zou, volgens het En- gelsche blad, o.a.,staan dat de Polen te Londen de door Chiftchill gedane voorstellen goedkeu ren en dat zij de Poolsche partisanen order hebben gegeven met het roode leger samen te werken. Vermoedelijk zal de Poolsche nota spoedig worden gepubliceerd. In Berlijnsche politieke kringen trekken de pogingen, die den laatsten tijd van Londen uitgaan, om een bemiddelende rol te spelen tusschen de uitgeweken Poolsche regeering en Sovjet-Rusland, de aandacht. Men wijst in dit verband op de ontvangen belichten, vol gens welke de Polen schijnbaar bereid zou den zijn de Curzon-linie als demarcatielijn te aanvaarden. IK- in toenemende mate plaats vinden- de roofovervallen op bevolkingsregis ters, distributiekantoren en transporten van distributiekaarten voor levensmid delen en bet daardoor veroorzaakte in gevaar brengen van de gelijkmatige ver deeling van gebruiksgoederen van elke soort, in *t bijzonder van levensmiddelen maken ingrijpende maatregelen nood zakelijk. Op grond van art. 58 der ver ordening openbare orde (nr. 1/1043) bepaal Ik daarom tot nader order Ilij, die door diefstal, plundering, ver duistering, afpersing of op andere wijze zich wederrechtelijk bevolkingsregisters, persoonsbewijzen, speciale vergunningen distributiekaarten voor levensmiddelen, stamkaarten, eon trolezegelsinlegvellen stempels of andere voorwerpen, die met de verzorging van de bevolking verband houden, toeeigent op deze onbruikbaar maakt of zijn plicht tot het "houden van toezicht dan wel het foeheeren of bewa ken met betrekking tot de bovenbedoel de voorwerpen verzaakt, dan wel een dergelijk strhfbaar bandelen of nalaten in de hand werkt en daardoor een han deling verricht, die er toe bestemd is of geschikt is de'openbare orde of de vei ligheid van het openbare leven in 't be zette Nederlandsche gebied in gevaar te brengen, "wordt als saboteur door het polit iestandgereeht gevonnist 's Gravenliage, 22 Febr. 1944. De Rijkscommissaris voor de bezette Nederlandsche gebieden, (get.) SEYSS-INQUART. Volgens dit decreet van den Rijkscommissa ris voor de bezette Nederlandsche gebieden, worden alle personen, die zich schuldig maken aan een misdrijf tegen de grondslagen van de voedselvoorziening en die een misdrijf plegen tegen -de organisaties voor een rechtvaardige en gelijkmatige distributie van verbruiksgoe- dei^n, in het bijzonder levensmiddelen, als saboteurs overeenkomstig art. l»van de Ord- nungsschutzverordnung van 9 Januari 1943 na een snelle p rocedure door de Politie- standgerechten met den dood gestraft. Van nu af kan dus iedereen, die zich op de een of andere wijze in den zin van het van daag gepubliceerde decreet schuldig maak't, op de doodstraf rekenen. Dit decreet zal door de ordelievende bevol king ongetwijfeld toegejuicht worden. Het pu bliek heeft in den afgeloopen tijd herhaaldelijk kennisgekregen van roofovervallen op raad huizen, distributiebureau's, transporten van distributiekaarten, bevolkingsregisters, enz. De daders hebben meestal getracht dergelijke overvallen en diefstallen met patriottische mo tieven te camoufleeren. Het onderzoek heeft echter in de meeste gevallen aangetoond, dat de distributiebonnen uit de zucht naar gelde lijk gewin in den zwarten handel verdwenen en dat gestolen legitimatiepapieren voor mis dadige doeleinden werden gebruikt. Bij der gelijke overvallen "die duidelijke aanwijzingen opleverden, dat de daders in de eerste plaats gezocht moesten worden in kringen van de beroepsmisdadigers of van totaal ontwortelde anarchistische elementen, zijn plichtgetrouwe Nederlandsche ambtenaren door misdadigers om het leven gebracht, terwijl anderen ge wond of mishandeld werden. Het kan'in het belang var. de ordelievende bevolking niet ge duld worden dat tegen dergelijke elementen Churchill heeft gisteren in het Lagerhuis een rede gehouden, waarin hij begon met den nadruk er op te leggen, dat hij nooit de meening heeft verkondigd, dat het einde van den oorlog in Europa nabij is en dat Duitschiand op »t punt is genaderd waarop het zal ineenstorten. Nooit ook heeft hij Churchill een garantie ge geven, dat het jaar 1944 het einde van den Europeesehen oorlog zou brengen. In dit opzicht heeft hij ook nooit een dienover eenkomstige verwachting laten doorsche meren. Churchill verklaarde, dat de Engelseh-Ame- rikaansche luchtaanvallen op Duitschiand thans beschouwd moeten worden als „het hoofdoffensief" der Geallieerden. In het voor jaar en in den zomer van dit jaar zullen deze aanvallen op Duitschiand nog heviger wor den. Het luchtoffensief is het „fundament", waarop de Geallieerde plannen voor een over- zeesche invasie worden gebouwd. De gedachte dat de Anglo-Amerikanen het* „eersterangs instrument", de luchtmacht, zouden beperken, wordt door de Geallieerde regeeringen niet aanvaard. Als oorzaak van „het teleurstellende ver loop der operaties" in Italië noemde Churchill de weersgesteldheid. Het is overigens niet mogelijk, „een groote omsingelingsbeweging van amphibisehen aard aan de Oost- of de Westkust van Italië uit te voeren." De strijd in Italië zal hard en moeilijk zijn. Churchill zeide er niet van overtuigd te zijn, dat op het oogenblik i'n Italië een andere re geering kan worden gevormd. Eerst moet de geheele politieke toestand van Italië aan een herziening worden onderworpen, wanneer de Geallieerden erin zouden slagen, Rome binnen te rukken. Ten aanzien van de getalsverhoudingen tusschen de legers, beschikbaar te stellen door Engeland en de Vereenigde Staten, meende Churchill, dat, nadat de sterkte van beide legers aanvankelijk gelijk is ge weest, bij langer durende gevechten de Amerikanen natuurlijk een „numerieke meerderheid" zullen hebben, „hetgeen ook van het groote Amerikaansehe reservoir verwacht kan worden." In Zuid-Slavië is' Tito een „voortreffelijk leider". "Zijn partisanen zijn de eenigen, die in Zuid-Slavië tyerkelijk tegen de Duitschers vechten. Het aanzien van'koning Peter is in de oogen der partisanen verminderd. De Sovjet-Unie. Met betrekking tot de besprekingen van Cairo, Teheran en Moskou zeide Churchill: „tusschen de drie groote mogendheden zouden zeer weinig meeningsversc'hillen bestaan, als haar vertegenwoordigers eens in de maand bijeen konden komen. Ik hoop, dat het moge lijk zal zijn, in het verdere verloop va"n den oorlog dergelijke besprekingen te houden. De vraag is opgeworpen, of de goede betrekkin gen, die in' Moskou en Teheran zijn aange knoopt, duurzaam gebleken zijn, of dat dit in de afgeloopen weken niet het geval is geweest. Moet b.v. uit de verklaring van "de Prawda of uit artikelen, in verschillende organen der Sovjet-regeering verschenen, geconcludeerd worden "tot éen verkoeling in de Engelsch- Russische of Amerikaansch-Russische betrek kingen en tot een herleving van hefcRussisch wantrouwen jegens de Westelijke bondgenoo- ten? Ik gevoel mij volkomen gerechtigd, het Huis ten aanzien van dit zeer belangrijke punt gerust te stellen. Geen stukje grond, dat te Moskou en Teheran werd gewonnen, is ver loren gegaan." De Poolsche kwestie. Churchill verklaarde voorts de kwestie van het; toekomstige Polen persoonlijk met Stalin te hebben aangesneden en met zeer groote voldoening van Stalin te hebben vernomen, dat deze vastbesloten is, een sterk, integraal Duitsch commentaar. De diplomatieke correspondent van het D. N.B., dr. Siegfried Horn, schrijft: ..Churchill bevestigt, 'dat de te Moskou en Teheran getroffen overeenkomsten ten volle geldig blijven, dat de Sovjetaanspraken op een Westgrens, die beantwoordt aan hun sub jectieve veiligheidsbehoeften, gerechtvaardigd zijn en door Engeland van harte ondersteund worden, dat een Polen, dat door de Sovjets „bevrijd" moet worden en hun daarvoor dank verschuldigd is, voor gebiedsafstand in het Oosten schadeloos gesteld moet worden door annexatie in het Noorden en het Westen ten koste van Duitschiand. Churchill geeft toe, dat hij persoonlijk met Stalin het Poolsche vraag stuk behandeld heeft en „met voldoening" heeft vernomen, dat Moskou voorstander is van de vorming van een sterk Polen, dat na tuurlijk voorzien is van een regeering. die den Sovjets aangenaam is en dat daardoor gelijk geschakeld is. De Britsche premier noemt dit besluit, dat klaarblijkelijk is medegedeeld in Stalin's laatste schrijven aan Churchill, een „voorbeeld voor de vastgelegde politiek der Sovjet-Unie". Daaruit volgt, dat Engeland buigt voor de Sovjet-eischen in het grensconflict met Polen en daarmede zijn vroegere veilig heidsgarantie voot Polen wijzigt in een veiligheidsgarantie voor de Sovjet-Unie, dat het tot stand brengen van een in Wes telijke richting vooruitgeschoven Polen er kent als een feit, waartoe Moskou heeft besloten en dat een voorbeeld is voor ver dere actie van de expansiepolitiek der Sovjet-Unie, waarmede ook het Sovjet- Tsjechische pact en de aanspraak van Mos kou op gebieden in het Noorden en Zuid.- oosten van Europa indirect worden goed gekeurd. De verklaringen van den Britschen premier over de tendentieuze bepalingen der Atlanti sche charta toonen aan, dat evendis de oorlog ook de z.g. idealen, volgens welke deze oorlog gevoerd wordt, voor Engeland en de Vereenig de Staten een zuiver handelszaakje zijn. De Anglo-Amerikanen hebben zich aan den meest biedende verkocht.De meestbiedende was naar hun meening, hetgeen Churchill laat door schemeren, de Sovjet-Unie met haar gewel dige hoeveelheid menschen en materiaal. Vol gens Churchill is het onvoorwaardelijk noo- dig, de Sovjet-Unie tevreden te stellen en een eventueel wantrouwen te Moskou te doen ver dwijnen. Churchill's rede staat dus in het teeken van de volledige en definitieve capitulatie voor Moskou en van het afzien van be langrijken portieken invloed in Europa. Om zijn landgenooten dit feit smakelijker op te dienen, zingt de premier een loflied op de bijdrage van Britsche luchtmacht en vloot aan den oorlog. Wij hebben hier geen reden om hem zijn illusies over de vermeende sterkte der Duitsche legers of zijn hoop op de inten- siveering van den luchtoorlog te ontnemen. Belangstelling verdienen zijn uitlatingen over de toenemende militaire bijdrage der Vereenig de Staten te land en in de lucht, die door hem als een winst worden beschouwd, maar toch de kwestie van een zeker streven naar de hegemonie bij dezen bondgenoot, ook op een ander dan op zuiver financieel gebied, in zich schijnt te dragen. met eenige clementie of zachtheid wordt opge treden. Om aan dezen toestand op doeltreffen de wijze een einde te maken kan de bevolking haar steun verleenen en wel in dien zin, dat zij iedere actieve of passieve hulp of onder steuning» van dergelijke misdadige aanslagen achterwege laat, waarbij iedereen zich bewust moet zijn van het feit, dat hij voor iedere^ vorm van hulp (mededader, begunstiger, heler, tnedeweter) op dezelfde wijze gestraft wordt als de eigenlijke daders. Slechts een volgens de plannen verloopende vlotte distributie van de gebruiksgoederen, in het bijzonder van levensmiddelen, waar borgt de levensmiddelenvoorziening van de burgerbevolking. Met beperkingen en tekor ten in de levensmiddelenproductie, die door omstandigheden in de natuur of om andere redenen kunnen ontstaan, moet bij wijze van voorzorg rekening gehouden en bij het vast stellen van de rantsoenen dienovereenkomstig opgenomen ^worden. Deze vooruitziende taak is onafscheidelijk verbonden met de recht vaardige uitreiking van distributiekaarten aan de bevolking, die gerechtigd is deze kaar ten in ontvangst te nemen. Wanneer in dit bestuursapparaat om misdadige en egoïstische redenen gewelddadig wordt ingegrepen, dan wordt zoodoende de functie van dit apparaat ten nadeele van de geheele Nederlandsche bevolking gesaboteerd. De gevolgen van een dergelijk ingrijpen moeten en dit dient ieder'duidelijk te be seffen uitsluitend door de Nederlandsche bevolking gedragen worden. De bezettende macht wordt hierdoor in» geen geval ge troffen. en onafhankelijk Polen als een der leidende mogendheden van Europa tot stand te bren gen en te handhaven. Ik ben ervan overtuigd, dat dit besluit een voorbeeld is van de vast staande politiek der Sovjet-Unie." Churchill zeide overigens veel begrip te hebben voor het Sovjetstandpunt, dat Rusland het recht heeft, „zich te beveiligen tegen toekomstige aanval len uit het Westen." Engeland zal met Rusland samenwerken, opdat het deze beveiliging niet alleen door wapengeweld, maar ook door toe stemming van de Vereenigde naties verkrijgt. De „bevrijding" van Polen kan dooi' de Sovjetlegers bewerkstelligd worden, nadat deze „millioenen offers'/ gebracht hebben. Churchill zeide, dat Stalin en hij^het er ook over eens zijn, dat Polen op kosten van Duitschiand in het Noorden en het Westen schadeloos gesteld moet worden. Tenslotte verklaarde Churchill, dat de toe passing op Duitschiand van de Atlantische charta als rechtsgrondslag niet in aanmerking komt. t Tijdens de Lagerhuisdebatten, volgende op de redevoering van Churchill, vroeg een La- bour-afgevaardigde om een verklaring, waar om overzeesche troepen, die langer dan drie jaar over zee dienst hadden gedaan, nog geen vaderlandsch verlof hadden gekregen. Churchill antwoordde: „een systeem voor kort verlof, waarbij talrijke soldaten naar En geland en weer terug naar de gebieden waar zij staan, gebracht moeten worden, is op het oogenblik niet mogelijk, aangezien de daarvoor noodige transportmiddelen ver uitgaan hoven den omvang van het mogelijke." Brief van Stalin voor Roosevelt. Naar de Engelsche nieuwsdienst uit Washing ton meldt, heeft president Roosevelt bekend gemaakt, dat de Sovjet-ambassadeur te Washington Roosevelt een brief van Stalin heeft overhandigd. Roosevelt wilde over den inhoud van den brief niets mededeelen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 1