Haarlemsche Courant
Rede van Churchill in La gerhuis.
Pauze aan Oostelijk front loopt
weer ten einde.
Decreet van den
Rijkscommissaris.
Bomaanvallen op hef
oosten des lands
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Duitsche stellingen by
Nettuno verbeterd.
De Polen te Londen zouden
toegeven.
Doodstraf voor allen, die be
trokken zyn bij roofovervallen
op bevolkingsregisters,
distributiekantoren e.d.
„Einde van den oorlog niet
in zicht".
Capitulatie voor
Moskou
388e Jaargang No, 43
Bureaux: Groote Houtstraat S3.
Tel. Advert. 10724, Redactie 106*0
Postgiro 134338 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 12830
Hoofdredacteur: P. C. Berks
Woensdag 23 Februari 1944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. E. Spaarne 12. Tel. 12Wt
Kantoor IJmuiden: Rembrandtlaan 55,
IJmuiden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K 1287
Penetraties in het midden en Zuiden opgeruimd. Straatgevechten te
Kriwoi Rog. Cholm ontruimd. Boven Duitschiand S3 vliegtuigen
neergeschoten.
Het Duitsche weermachtberieht luidt als
volgt:
Onze troepen leveren in Kriwoi Rog mei
vooruitgedrongen vijandelijke strijdkrach
ten zware straatgevechten. Bij Swenigo-
rodka, ten Oosten van Sjasjkof, ten Zui
den van de Berezina en ten Noordoosten
van Rogatsjef werden vijandelijke aanval
len bloedig afgeslagen; plaatselijke pene
traties werden opgeruimd of afgegrendeld.
Ook ten Noorden van Welikije Loeki vielen
de bolsjewisten tevergeefs aan. Na vernieling
van alle militaire installaties werden de puin-
hoopen van de voormalige stad Cholm in het
kader van een voorgenomen distancieerings-
beweging ontruimd.
Tusschen het Ilmen-meer en het Peipus-
meer mislukten in verscheidene sectoren vrij
krachtige vijandelijke aanvallen.
Generaal der artillerie Stemmermann, be
velhebber van de ten Westen van Tsjerkassy
ingesloten en vervolgens doorgebroken ge
vechtsgroep, is op den laatsten dag van de
doorbraak door een artillerievoltreffer op zijn
auto gesneuveld. Hij heeft zich groote ver
diensten verworven wat betreft de onwrikbare
houding en de doorbraak der gevechtsgroep.
Het ieger heeft met hem een bijzonder dap
peren troepencommandant verloren.
In Italië konden onze troepen in verschei
dene sectoren van het landingshoofd van Net
tuno ondanks taaien vijandelijken tegenstand
hun stellingen verbeteren. Tegenaanvallen van
den vijand op onze nieuwe linies werden af
geslagen. De ten Zuiden van Aprilia ingeslo
ten vijandelijke strijdkrachten worden groeps
gewijze opgeruimd. Formaties Duitsche ge-
vechts- en slagvliegtuigen zetten overdag en
's nachts haar aanvallen op het landingshoofd
van Nettuno met goede uitwerking voort. In
de haven van Anzio werden twee koopvaardij
schepen met een inhoud van 9000 brt. door
bomtreffers zwaar beschadigd en verscheidene
opslagplaatsen van benzine en munitie ver
nietigd.
In de middaguren van 21 Februari vielen
formaties Amerikaansehe bommenwerpers,
krachtig door jagers beschermd, plaatsen
in West- en midden-Duitschland aan. De
ontstane schade is gering. In hevige lucht
gevechten en door luchtdoelartillerie wer
den 33 vijandelijke vliegtuigen, waaronder
25 viermotojige bommenwerpers, neerge
schoten.
Maandagnacht wierpen enkele vijandelijke
storings vliegtuigen bommen neer op West- en
Zuidwest-Duitschland.
Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen
in de vroege morgenuren van Dinsdag het ge
bied van Londen-aan.
Vooral Enschede, Arnhem en
Nijmegen zwaar getroffen
Formaties Britseh-Amerikaansehe bom
menwerpers ondernamen in de middaguren
van 22 Februari aanvallen op verscheidene
plaatsen in het Oosten des lands. Vooral de
steden Enschede, Nijmegen en Arnhem
werden zwaar getroffen. Het sterke gebruik
van brandbommen toont aan, dat de aan
vallen niet zoozeer op militaire doelen, dan
wei in de eerste plaats op dicht bebouwde
stedelijke woonwijken gericht waren,
waardoor een groot aantal woonhuizen,
verscheidene kerken, ziekenhuizen en
andere openbare gebouwen verwoest wer
den. De Nederlandsche burgerbevolking
leed Zware verliezen. Het is op het oogen-
blik nog niet mogelijk nauwkeurige gege
vens over verliezen en verwoestingen te
verkrijgen, daar het reddingswerk nog aan
den gang is.
Nieuwe aanval op groot.Londen.
Te Londen is Dinsdagavond luchtalarm
gemaakt. Onmiddellijk na het alarm werd
zwaar afweergeschut gehoord, zoo meldt de
Britsche berichtendienst.
Tijdens den aanval van Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op Zuidoost-Engeland en
het gebied van groot-Londen in den'afge-
löopen nacht konden de Duitsche bommen
werpers, ondanks zeer krachtige vijande
lijke afweer, de aangewezen doelen met
waargenomen uitwerking aanvallen. Ook
ditmaal waren de verliezen van de in den
strijd gebrachte formaties Duitsche bom
menwerpers buitengewoon gering. Slechts
één vliegtuig is tot nu toe niet op zijn punt
van vertrek teruggekeerd,.
De diplomatieke medewerker van de Man
chester Guardian deelt mede, dat het ant
woord van de Poolsche regeering te Londen
op den brief van Stalin aan Churchill verzon
den is. In het antwoord zou, volgens het En-
gelsche blad, o.a.,staan dat de Polen te Londen
de door Chiftchill gedane voorstellen goedkeu
ren en dat zij de Poolsche partisanen order
hebben gegeven met het roode leger samen te
werken. Vermoedelijk zal de Poolsche nota
spoedig worden gepubliceerd.
In Berlijnsche politieke kringen trekken de
pogingen, die den laatsten tijd van Londen
uitgaan, om een bemiddelende rol te spelen
tusschen de uitgeweken Poolsche regeering en
Sovjet-Rusland, de aandacht. Men wijst in
dit verband op de ontvangen belichten, vol
gens welke de Polen schijnbaar bereid zou
den zijn de Curzon-linie als demarcatielijn
te aanvaarden.
IK- in toenemende mate plaats vinden-
de roofovervallen op bevolkingsregis
ters, distributiekantoren en transporten
van distributiekaarten voor levensmid
delen en bet daardoor veroorzaakte in
gevaar brengen van de gelijkmatige ver
deeling van gebruiksgoederen van elke
soort, in *t bijzonder van levensmiddelen
maken ingrijpende maatregelen nood
zakelijk. Op grond van art. 58 der ver
ordening openbare orde (nr. 1/1043)
bepaal Ik daarom tot nader order
Ilij, die door diefstal, plundering, ver
duistering, afpersing of op andere wijze
zich wederrechtelijk bevolkingsregisters,
persoonsbewijzen, speciale vergunningen
distributiekaarten voor levensmiddelen,
stamkaarten, eon trolezegelsinlegvellen
stempels of andere voorwerpen, die met
de verzorging van de bevolking verband
houden, toeeigent op deze onbruikbaar
maakt of zijn plicht tot het "houden van
toezicht dan wel het foeheeren of bewa
ken met betrekking tot de bovenbedoel
de voorwerpen verzaakt, dan wel een
dergelijk strhfbaar bandelen of nalaten
in de hand werkt en daardoor een han
deling verricht, die er toe bestemd is of
geschikt is de'openbare orde of de vei
ligheid van het openbare leven in 't be
zette Nederlandsche gebied in gevaar te
brengen, "wordt als saboteur door het
polit iestandgereeht gevonnist
's Gravenliage, 22 Febr. 1944.
De Rijkscommissaris voor de
bezette Nederlandsche gebieden,
(get.) SEYSS-INQUART.
Volgens dit decreet van den Rijkscommissa
ris voor de bezette Nederlandsche gebieden,
worden alle personen, die zich schuldig maken
aan een misdrijf tegen de grondslagen van de
voedselvoorziening en die een misdrijf plegen
tegen -de organisaties voor een rechtvaardige
en gelijkmatige distributie van verbruiksgoe-
dei^n, in het bijzonder levensmiddelen, als
saboteurs overeenkomstig art. l»van de Ord-
nungsschutzverordnung van 9 Januari 1943
na een snelle p rocedure door de Politie-
standgerechten met den dood gestraft. Van
nu af kan dus iedereen, die zich op de
een of andere wijze in den zin van het van
daag gepubliceerde decreet schuldig maak't, op
de doodstraf rekenen.
Dit decreet zal door de ordelievende bevol
king ongetwijfeld toegejuicht worden. Het pu
bliek heeft in den afgeloopen tijd herhaaldelijk
kennisgekregen van roofovervallen op raad
huizen, distributiebureau's, transporten van
distributiekaarten, bevolkingsregisters, enz.
De daders hebben meestal getracht dergelijke
overvallen en diefstallen met patriottische mo
tieven te camoufleeren. Het onderzoek heeft
echter in de meeste gevallen aangetoond, dat
de distributiebonnen uit de zucht naar gelde
lijk gewin in den zwarten handel verdwenen
en dat gestolen legitimatiepapieren voor mis
dadige doeleinden werden gebruikt. Bij der
gelijke overvallen "die duidelijke aanwijzingen
opleverden, dat de daders in de eerste plaats
gezocht moesten worden in kringen van de
beroepsmisdadigers of van totaal ontwortelde
anarchistische elementen, zijn plichtgetrouwe
Nederlandsche ambtenaren door misdadigers
om het leven gebracht, terwijl anderen ge
wond of mishandeld werden. Het kan'in het
belang var. de ordelievende bevolking niet ge
duld worden dat tegen dergelijke elementen
Churchill heeft gisteren in het Lagerhuis
een rede gehouden, waarin hij begon met
den nadruk er op te leggen, dat hij nooit
de meening heeft verkondigd, dat het
einde van den oorlog in Europa nabij is
en dat Duitschiand op »t punt is genaderd
waarop het zal ineenstorten. Nooit ook
heeft hij Churchill een garantie ge
geven, dat het jaar 1944 het einde van den
Europeesehen oorlog zou brengen. In dit
opzicht heeft hij ook nooit een dienover
eenkomstige verwachting laten doorsche
meren.
Churchill verklaarde, dat de Engelseh-Ame-
rikaansche luchtaanvallen op Duitschiand
thans beschouwd moeten worden als „het
hoofdoffensief" der Geallieerden. In het voor
jaar en in den zomer van dit jaar zullen deze
aanvallen op Duitschiand nog heviger wor
den. Het luchtoffensief is het „fundament",
waarop de Geallieerde plannen voor een over-
zeesche invasie worden gebouwd. De gedachte
dat de Anglo-Amerikanen het* „eersterangs
instrument", de luchtmacht, zouden beperken,
wordt door de Geallieerde regeeringen niet
aanvaard.
Als oorzaak van „het teleurstellende ver
loop der operaties" in Italië noemde Churchill
de weersgesteldheid. Het is overigens niet
mogelijk, „een groote omsingelingsbeweging
van amphibisehen aard aan de Oost- of de
Westkust van Italië uit te voeren." De strijd
in Italië zal hard en moeilijk zijn.
Churchill zeide er niet van overtuigd te zijn,
dat op het oogenblik i'n Italië een andere re
geering kan worden gevormd. Eerst moet de
geheele politieke toestand van Italië aan een
herziening worden onderworpen, wanneer de
Geallieerden erin zouden slagen, Rome binnen
te rukken.
Ten aanzien van de getalsverhoudingen
tusschen de legers, beschikbaar te stellen
door Engeland en de Vereenigde Staten,
meende Churchill, dat, nadat de sterkte
van beide legers aanvankelijk gelijk is ge
weest, bij langer durende gevechten de
Amerikanen natuurlijk een „numerieke
meerderheid" zullen hebben, „hetgeen ook
van het groote Amerikaansehe reservoir
verwacht kan worden."
In Zuid-Slavië is' Tito een „voortreffelijk
leider". "Zijn partisanen zijn de eenigen, die
in Zuid-Slavië tyerkelijk tegen de Duitschers
vechten. Het aanzien van'koning Peter is in
de oogen der partisanen verminderd.
De Sovjet-Unie.
Met betrekking tot de besprekingen van
Cairo, Teheran en Moskou zeide Churchill:
„tusschen de drie groote mogendheden zouden
zeer weinig meeningsversc'hillen bestaan, als
haar vertegenwoordigers eens in de maand
bijeen konden komen. Ik hoop, dat het moge
lijk zal zijn, in het verdere verloop va"n den
oorlog dergelijke besprekingen te houden. De
vraag is opgeworpen, of de goede betrekkin
gen, die in' Moskou en Teheran zijn aange
knoopt, duurzaam gebleken zijn, of dat dit in
de afgeloopen weken niet het geval is geweest.
Moet b.v. uit de verklaring van "de Prawda of
uit artikelen, in verschillende organen der
Sovjet-regeering verschenen, geconcludeerd
worden "tot éen verkoeling in de Engelsch-
Russische of Amerikaansch-Russische betrek
kingen en tot een herleving van hefcRussisch
wantrouwen jegens de Westelijke bondgenoo-
ten? Ik gevoel mij volkomen gerechtigd, het
Huis ten aanzien van dit zeer belangrijke punt
gerust te stellen. Geen stukje grond, dat te
Moskou en Teheran werd gewonnen, is ver
loren gegaan."
De Poolsche kwestie.
Churchill verklaarde voorts de kwestie van
het; toekomstige Polen persoonlijk met Stalin
te hebben aangesneden en met zeer groote
voldoening van Stalin te hebben vernomen,
dat deze vastbesloten is, een sterk, integraal
Duitsch commentaar.
De diplomatieke correspondent van het D.
N.B., dr. Siegfried Horn, schrijft:
..Churchill bevestigt, 'dat de te Moskou en
Teheran getroffen overeenkomsten ten volle
geldig blijven, dat de Sovjetaanspraken op
een Westgrens, die beantwoordt aan hun sub
jectieve veiligheidsbehoeften, gerechtvaardigd
zijn en door Engeland van harte ondersteund
worden, dat een Polen, dat door de Sovjets
„bevrijd" moet worden en hun daarvoor dank
verschuldigd is, voor gebiedsafstand in het
Oosten schadeloos gesteld moet worden door
annexatie in het Noorden en het Westen ten
koste van Duitschiand. Churchill geeft toe, dat
hij persoonlijk met Stalin het Poolsche vraag
stuk behandeld heeft en „met voldoening"
heeft vernomen, dat Moskou voorstander is
van de vorming van een sterk Polen, dat na
tuurlijk voorzien is van een regeering. die den
Sovjets aangenaam is en dat daardoor gelijk
geschakeld is. De Britsche premier noemt dit
besluit, dat klaarblijkelijk is medegedeeld in
Stalin's laatste schrijven aan Churchill, een
„voorbeeld voor de vastgelegde politiek der
Sovjet-Unie".
Daaruit volgt, dat Engeland buigt voor
de Sovjet-eischen in het grensconflict met
Polen en daarmede zijn vroegere veilig
heidsgarantie voot Polen wijzigt in een
veiligheidsgarantie voor de Sovjet-Unie,
dat het tot stand brengen van een in Wes
telijke richting vooruitgeschoven Polen er
kent als een feit, waartoe Moskou heeft
besloten en dat een voorbeeld is voor ver
dere actie van de expansiepolitiek der
Sovjet-Unie, waarmede ook het Sovjet-
Tsjechische pact en de aanspraak van Mos
kou op gebieden in het Noorden en Zuid.-
oosten van Europa indirect worden goed
gekeurd.
De verklaringen van den Britschen premier
over de tendentieuze bepalingen der Atlanti
sche charta toonen aan, dat evendis de oorlog
ook de z.g. idealen, volgens welke deze oorlog
gevoerd wordt, voor Engeland en de Vereenig
de Staten een zuiver handelszaakje zijn. De
Anglo-Amerikanen hebben zich aan den meest
biedende verkocht.De meestbiedende was naar
hun meening, hetgeen Churchill laat door
schemeren, de Sovjet-Unie met haar gewel
dige hoeveelheid menschen en materiaal. Vol
gens Churchill is het onvoorwaardelijk noo-
dig, de Sovjet-Unie tevreden te stellen en een
eventueel wantrouwen te Moskou te doen ver
dwijnen.
Churchill's rede staat dus in het teeken
van de volledige en definitieve capitulatie
voor Moskou en van het afzien van be
langrijken portieken invloed in Europa.
Om zijn landgenooten dit feit smakelijker
op te dienen, zingt de premier een loflied op
de bijdrage van Britsche luchtmacht en vloot
aan den oorlog. Wij hebben hier geen reden
om hem zijn illusies over de vermeende sterkte
der Duitsche legers of zijn hoop op de inten-
siveering van den luchtoorlog te ontnemen.
Belangstelling verdienen zijn uitlatingen over
de toenemende militaire bijdrage der Vereenig
de Staten te land en in de lucht, die door hem
als een winst worden beschouwd, maar toch
de kwestie van een zeker streven naar de
hegemonie bij dezen bondgenoot, ook op een
ander dan op zuiver financieel gebied, in zich
schijnt te dragen.
met eenige clementie of zachtheid wordt opge
treden. Om aan dezen toestand op doeltreffen
de wijze een einde te maken kan de bevolking
haar steun verleenen en wel in dien zin, dat
zij iedere actieve of passieve hulp of onder
steuning» van dergelijke misdadige aanslagen
achterwege laat, waarbij iedereen zich bewust
moet zijn van het feit, dat hij voor iedere^
vorm van hulp (mededader, begunstiger, heler,
tnedeweter) op dezelfde wijze gestraft wordt
als de eigenlijke daders.
Slechts een volgens de plannen verloopende
vlotte distributie van de gebruiksgoederen,
in het bijzonder van levensmiddelen, waar
borgt de levensmiddelenvoorziening van de
burgerbevolking. Met beperkingen en tekor
ten in de levensmiddelenproductie, die door
omstandigheden in de natuur of om andere
redenen kunnen ontstaan, moet bij wijze van
voorzorg rekening gehouden en bij het vast
stellen van de rantsoenen dienovereenkomstig
opgenomen ^worden. Deze vooruitziende taak
is onafscheidelijk verbonden met de recht
vaardige uitreiking van distributiekaarten
aan de bevolking, die gerechtigd is deze kaar
ten in ontvangst te nemen. Wanneer in dit
bestuursapparaat om misdadige en egoïstische
redenen gewelddadig wordt ingegrepen, dan
wordt zoodoende de functie van dit apparaat
ten nadeele van de geheele Nederlandsche
bevolking gesaboteerd.
De gevolgen van een dergelijk ingrijpen
moeten en dit dient ieder'duidelijk te be
seffen uitsluitend door de Nederlandsche
bevolking gedragen worden. De bezettende
macht wordt hierdoor in» geen geval ge
troffen.
en onafhankelijk Polen als een der leidende
mogendheden van Europa tot stand te bren
gen en te handhaven. Ik ben ervan overtuigd,
dat dit besluit een voorbeeld is van de vast
staande politiek der Sovjet-Unie." Churchill
zeide overigens veel begrip te hebben voor het
Sovjetstandpunt, dat Rusland het recht heeft,
„zich te beveiligen tegen toekomstige aanval
len uit het Westen." Engeland zal met Rusland
samenwerken, opdat het deze beveiliging niet
alleen door wapengeweld, maar ook door toe
stemming van de Vereenigde naties verkrijgt.
De „bevrijding" van Polen kan dooi' de
Sovjetlegers bewerkstelligd worden, nadat
deze „millioenen offers'/ gebracht hebben.
Churchill zeide, dat Stalin en hij^het er
ook over eens zijn, dat Polen op kosten
van Duitschiand in het Noorden en het
Westen schadeloos gesteld moet worden.
Tenslotte verklaarde Churchill, dat de toe
passing op Duitschiand van de Atlantische
charta als rechtsgrondslag niet in aanmerking
komt. t
Tijdens de Lagerhuisdebatten, volgende op
de redevoering van Churchill, vroeg een La-
bour-afgevaardigde om een verklaring, waar
om overzeesche troepen, die langer dan drie
jaar over zee dienst hadden gedaan, nog geen
vaderlandsch verlof hadden gekregen.
Churchill antwoordde: „een systeem voor
kort verlof, waarbij talrijke soldaten naar En
geland en weer terug naar de gebieden waar
zij staan, gebracht moeten worden, is op het
oogenblik niet mogelijk, aangezien de daarvoor
noodige transportmiddelen ver uitgaan hoven
den omvang van het mogelijke."
Brief van Stalin voor Roosevelt.
Naar de Engelsche nieuwsdienst uit Washing
ton meldt, heeft president Roosevelt bekend
gemaakt, dat de Sovjet-ambassadeur te
Washington Roosevelt een brief van Stalin
heeft overhandigd. Roosevelt wilde over den
inhoud van den brief niets mededeelen.