cAli r bel} PARUS 1944 IV. D. In enkele artikeltjes heb ik ge tracht, U een indruk te geven van Parijs in oorlogstijd. Er zou nog wel een en ander aan toe te voegen zijn. want wie raakt uit gepraat over Parijs, zelfs over Parijs zon der licht en zonder auto's en zonder avond lijk vermaak? Doch al moeten we het hier bij laten, een enkele herinnering moge hier nog worden vastgelegd en wel die aan het bezoek, dat we aan Kees van Dongen brachten. Or.s gezelschap - een aantal Nederland- sche journalisten - zou dien middag de fast zijn van de Cercle des Journalists trangers en daarna zouden weik weet het niet meer, maar in ieder geval was er vóór die receptie een uurtje be schikbaar en Kees van Dongen had laten weten, dat het hem aangenaam zou zijn, alsdan de heeren eens bij zich te zien. Nu is een schildersatelier bezoeken voor een journalist geen ongehoorde sensatie, maar voor deze uitnoodiging zou geen onzer toch hebben willen bedanken. Want Kees van Dongen draagt nu eenmaal een gansch bijzondere faam. een bekendheid, die het verlangen wekt, eens kennis te maken met den schilder van die brutale kunst, die de erfenis van een Cézanne en een Van Gogh voortdraagt, het exotische van een Gauguin er door heen mengde en een voorkeur aan een dag legt voor het bizarre in de voorstelling. Ik ben geen bewonderaar van Van Dongen, dat wil ik best weten. Neen, dat is toch verkeerd gezegd. Want ontegen zeggelijk beschikt hii over groote kwali teiten, over een sterk beheerschte vorm geving en picturale hoedanigheden, die in zijn palet, waarin het blauw een voorna me plaats bekleedt, tot uiting komen. Alles mooi, alles voortreffelijk, maar het lijkt me altijd zoo zonde en jammer, dat zulk een uitnemende techniek zich uitleeft in onderwerpen die tcch maar hoogst zelden een schoonheidsontroering vermogen te wekken. Een meneer in avondtoilet met een paar vleugels op zijn rug, die aangevlo gen wordt door een dame. die haar uitrus ting tot een naar kousen heeft beperkt kan mij - en ik denk, dat ik de eenige niet ben - nu eenmaal niet door zeven sferen voe ren. evenmin als ik de wijding kan onder gaan van de voorstelling van een halven neger en een halve Europeesche tijdens een onderhoud, waarover op de Zondags school hoogst zelden gedoceerd wordt. We Willen hier de moeilijke kwestie over den Vorm. dien de kunstenaar zich te kiezen heeft, daarlaten, maar. aan den anderen kant. hoeveel schoonheid had dit kunste- naar=bes aan kunnen voortbrengen, wan neer het wat meer had geput uit de vol heid des levens en zich wat minder had toegelegd op onderwerpen, die ten slotte toch alleen maar tot het hart van geëxal teerde lieden kunnen spreken. „Cocasse" zei me een Parijzenaar, met wien ik er over sprak. Kees van Dongen is nu sinds vijftien jaar Franschman. De Delftshavensche kwajongen, die nu een zestig jaar geleden langs de Kous en den Sehiedamschen Dijk slenterde, zal wel niet bevroed hebben, dat hij het nog eens tot een der meest gere nommeerde portretschilders van Frankrijk zou brengen, waardig bevonden, om een Anatole France en an tere roemruchte tijd- genooten af -te beelden. Hoe het zij, het Zuiden trok hem al spoedig. Als twintig jarige trok hij, als zoovele jonge artisten, naar de Lichtstad, werkte er hard, onder ging er den invloed van het neo-impres- sionisme. doch geraakte daarna in den ban Van hef Fauvisme, dat sinds het begin der 20e eeuw gestadig veld won. De „Fauves" ijverden voor een stijl van universeele op vatting. De Assyrische en Egyptische kunst lever ie hun evenveel inspiratie als de primitieven, en de go"hiek en de neger sculptuur zoo goed als de volkskunst der Australische en Oceanische natuurvolken was in hun werk terug te vinden. Gaarne bedienden zij zich van sterke, ongebroken kleuren en expressieve omlijningen, zoo dat hun doeken vaak het midden hielden tusschen decoratie en schilderij. Aldus vormden z.j op hun wijze een reactie op het naturalisme en brachten het verlangen tot uiting naar een meer subjectieve, ab Stracte uit: rukking. Vijf jaar wist het Fauvisme de aandacht te boeien. Toen werd het evangelie van het kubisme en het futurisme gepredikt en de ..Fauves" (een spotnaam, die „wilde dieren" beteekent) gingen hun eigen gang en kwamen tot eigen ontwikkeling. In van Dongen's' werk is het Fauvisme Hoofdredacteur: F C. Derks. Haarlem, Chef van Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper, Haarlem Sport en Stad: A. Overmeer, H'stede. Buiten land: J. C van der Laag, H'stede. Nieuws en reportage voor Veisen en omgeving: J, J. E. van Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. "van Om men, Heemstede. ov»cv es '5 De 2e druk van tiet nuttige boekje voor de behangersbran che zal tijdig worden geannon ceerd! Men gelieve thans geen aanvragen meer in te zenden. Zy die hun exemplaar van den lsten druk aan belangstellen de vakgenooten willen afstaan, kunnen dit doen via R&D. RATH ét DOODEHEEFVER geconserveerd. Gerijpt natuurlijk en ver diept, maar nimmer gansch verdwenen. Men moet dit voor oogen houden bij de beschouwing van zijn werk en het wordt dan duidelijk, dat zijn rake lijn, zijn dik wijls meesterlijk coloriet, zijn - vooral in vroeger jaren - voorliefde voor de bizarre voorstelling toch geen geniale excentriciteit is en nog minder concessie aan het onge zonde verlangen van een overgecultiveerd publiek. Ja, maar nu verwacht je toch dat een schilder van internationale reputatie, die de geweldige veranderingen in de pictu rale kunst van zeer, zeer nabij heeft gade geslagen en voor den journalist een mer a boire vormt van beschouwingen, mémoi res, uiteenzettingen, eens uit zal pakken als je hem bezoekt. Misschien over zich zelf - dat mag een oude heer van 67 toch ook wel eens, nietwaar - misschien over anderen, wellicht over het verleden. Dat hii met je zijn werk langs zal gaan en je wijzen zal op details, dat hij mogelijke misverstanden uit den weg zal ruimen en .nu ja, je stof zal leveren tot een door wrochte bespreking van zijn persoon, zijn leven en zijn werk. In die verwachting gingen we de trap op naar het ruime atelier ergens in de buurt van de Etoile, .en nu geviel het, dat we daar den grooten man vonden precies zooals je hem nooit zou hebben voorgesteld en dat er van kunstbeschouwingen maar een bitter klein beetje terecht kwam. Een oude oom, slank van gestalte, een paar glundere oogjes in een gelaat, dat den indruk wekt. dat Van Dongen nogal van de buitenlucht houdt. Een nerveuze rech terhand, die zich voortdurend aan het puntbaardje vergrijpt.... ziedaar Kees Van Dongen anno 1944. Ik weet het niet beter te zeggen. Hij gaf ieder de hand en zei, dat het hem plezier deed, weer eens Hollandsch te hooren. En toentoen moesten we hooren, dat het nogal kalm in de schilderij is en dat het verkrijgen van materiaal nogal wat moeite oplevert. „Dat is niet prettig!" zei een beleefd menseh. Dan monkelen de pret-oogjes: „Weineen, ik vind het heerlijk, dat ik eens wat rust heb. Ik woon buiten de stad en de laatste jaren tuinier ik als de beste. Ik poot en ik plant dat het een lust is.je moet al wat doen om wat op tafel te krij gen, niet waar? Nu, we hebben erwten en boonen en sla en al dat spul van eigen grond en ik moet zeggen, ik heb er het grootste genoegen in „Dus weinig geschilderd, den laatsten tijd?" „Zoo is het. Kijk. daar staat een van de laatste. Een Amerikaan, dien iedereen van Auteuil kende, zooals hij daar rond stapte. We waren altijd erg goeie vrienden en zoo moest ik hem kort voor den oorlog schilderen. Hij heeft Amerika niet terug gezien. Is hi^r gestorven, maar gelukkig had hij me nog op tijd betaald. En dan wordt het weer informeeren Hoe het in Holland gaat en wat er waar is van de verhalen, die zoo bij tijd en wijle overwaaien. Kees van Dongen interviewt ons in plaats dat wij het hem doen. En dan komt zijn driejarige vadertrots - zoo waar - binnenspringen en maakt grapjes en geeft een pootje, maar vertikt het, ons te laten hooren, dat hij óók een beetje Hollandsch kan praten. Wat Vader alweer van stil genoegen vervult. Maar nu gaan we toch even de wanden langs. Ja, dat is toch wel heel knap, die ouwe Amerikaan, die daar met zijn „tube" op het hoofd, de monocle bij de hand en het wandelstokje als oude-heerenspeel- goed staat te peinzen, of hij toch niet nog even naar het paddock zal gaanen dan bewonderen we de allure van een da mesportret, de stille schoonheid van een straatje in een buitenwijk vol licht en kleur en wat er al meer als oogst der laat ste jaren hangt. En we zien ook naar die typische Van Dongens, een schonkig paard, wat felgekleurde figuren en nog zoo het een en ander, dat de herinnering aan Van Dongen wekt. als deze vriendelijke, oude baas reeds niet voor ons de échte Van Dongen geworden was, de Hollander, die op stuk van zaken niet graag over eigen werk praat, maar zijn eigen weetje weet en zijn eigen gang gaat. En met deze ervaring verlaten we het werkvertrek van dezen Franschman, die ondanks alles zoo veel van den eigen aard behouden heeft. Uitreiking distributiebescheiden. Voor de uitreiking van distributiebeschei den in de Gemeentelijke Concertzaal, Lange Begijnestraat, is het Maandag de beurt aan het restant van de letter E vanaf Es, F en Ga tot en met Giez. GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN. Ceintuur, Schreuder, Zocherstraat 28; hond, Hartog, Mr. Cornelisstraat 34 zw.handschoen, Cohen, Koninginneweg 92; damestaseh, De Vries, Smedestraat 1; tasch met inh„ Heintjes, Hof- meijerstraat 16; wanten. Voogd, J. Luijkenstraat 87; wanten, Tilleman, Zonnebloemstraat 2, STAMKAARTEN IN PAND GEGEVEN. Een jaar geleden heeft een Haarlemmer drie distributiestamkaarten met inlegvellen in pand gegeven aan een stadgenoot en deze heeft ge durende dien tijd distributiebescheiden gehaald en ze weer verkocht. Tegen belden is proces-ver baal opgemaakt. GEREF. KERKEN. Onze stadgenoot de heer Jac. Geuzebroek, theol. candidaat die een benoeming ontving als hulpprediker bij de Geref. kerk van De venter, ontving soortgelijke benoemingen ook van de Geref. kerken van Brielle en van Diever (met standplaats Zorgvlied). NED. HERV. KERK. Beroepen te Nieuw- Buinen (toez.) F. H. J. Bik te Gieterveen. Be dankt voor Lobith (toez.) G. L. Verbaas, cand. en hulppred. te Oostwold (Old). CHR. GER. KERK. Tweetal te Rijnsburg N. Brandsma te Harderwijk en J. H. Velema te Steenwijk. BRUG WEGGENOMEN. De burgemeester van Haarlem brengt ter openbare kennis, dat de brug over de Lorentz- kade tegenover de Ohmstraat is weggenomen. Ledenconcert der H.O.V. Het Res. Orkest o.l.v. Frits Schuurman; solist: Gaspar Cassado. Ditmaal was het orkestmateriaal in goede orde toegekomen, zoodat het concert kon door gaan. Alleen, er moet tegenwoordig toch ook altijd weer wat gebeuren was de par tituur van Willem Landré's Nocturne zoek geraakt, waardoor dit stuk (het eerste num mer van het programma), kwam te vervallen. Doch, daar dit zoekraken reeds 's ochtends in Den Haag was geconstateerd, zou het toch bil lijk geweest zijn er een ander repertoire-num mer voor in de plaats te geven; waar het publiek tenslotte recht op had. Bovendien was men nu, met alleen de tamelijk beknopte Sin- fonia in quattro tempi van Malipiero, wel wat al te gauw aan de pauze. Malipiero behoort, met Casella, Respighi, Pizetti en nog een paar anderen, tot de Italiaansche componisten die getracht hebben de symphonische muziek in hun land weer in eere te brengen en die als zoodanig een bloc vormen tegen de overheer- 6chende operatradities, hoewel sommigen hun ner toch ook aan deze laatste geofferd hebben. Malipiero's Sinfonia in quatre tempi (vier- deelige symphonie) heeft als onderwerp de vier seizoenen, achtereenvolgens Lente, Zomer Herfst en Winter (zoo hebben wij ten minste deze muziek begrepen). Het eerste deel teert op pastorale effecten; het tweede heeft meer beweeglijkheid; het derde is vol van elegische stemmingen en culmineert op een soort mar- cia funebre, terwijl het laatste deel herinne ringen wekt aan Puccini's wintersfeer (3e acte van Bohème) en verder met allerhande mid delen in het onbestemde verloopt om dan te besluiten met een rhetorische peroratie. Alles bij elkaar een stuk waarin op interessante ma nier geëxperimenteerd wordt, maar waarin m.i. een tekort aan synthese, aan duidelijke vormgeving is. Zeer mooie muziek soms (het derde deel vooral), maar te overdadig aan thematiek om er een behoorlijke symphonie mee op te bouwen. Had de componist zijn werk maar Suite genoemd i.p.v. Sinfonia. Frits Schuurman wijdde zijn beste zorgen aan het stuk van Malipiero. Na de pauze hoorden wij het cello-concert in b kl. t. van Dvorak, met den meester-cellist Gaspard Cassado in de solo-partij. En dat was een heerlijke tractatie. Cassado, voor wien de technische moeilijkheden blijkbaar kinderspel zijn, wist vooral te bekoren door zijn vol maakt beheerschte toonvorming, die de sub tielste dynamische effecten kent, en door een interpretatie die overtuigde door het levendig accent van een sterke persoonlijkheid. Gevaar lijk om zoo iemand te begeleiden! Maar er ging zooveel stuwing, zooveel artistieke geest kracht van hem uit, dat hij èn dirigent èn or kest meevoerde waar en hoe hij ze hebben wilde. En zoo kon hij met gesaccadeerde rhythmen en met nobele cantilenen elk pat'he tisch effect van Dvorak's concert waar en aannemelijk maken. Voor den fameuzen vir tuoos Cassado, maar ook voor Frits Schuur man en het Residentie-Orkest wegens deze prestatie een gulhartig; bravo! JOS. DE KLERK. 8IOSCOOPNIEUWS VAN DEZE WEEK PALACE: „Een hart vergist zich." Het hart, dat de vergissing beging, behoort aan de burgemeestersdochter Felicitas, welke jongedame meende gelukkig te kunnen wor den met een rijken, in het zakenleven weinig scrupuleuzen reeder, terwijl zij haar liefde in feite geschonken had aan haar jeugdvriend Paul, die niet met aardsche goederen, doch wel met een opmerkelijk teekentalent begif tigd is. Het huwelijk is er dan ook naar en Felicitas' brave vader een prachtrol van den „routinier" Eugen Klöpfer moet her haaldelijk als bemiddelaar op het tapijt komen. Steeds weer blijkt dat de vergissing tot het vrouwenhart is doorgedrongen en dat Feli citas en Paul eenmaal elkaar zullen her vinden. De film heeft deze tweespalt in het leven van de jonge vrouw boeiend weer gegeven, al dient opgemerkt, dat de conflicten in het zakenleven van den reeder soms wat eigenaardig de conflicten in dit huwelijks leven kruisen. Marianne Hoppe toont zich in de lang niet gemakkelijke rol van Felicitas een actrice van de eerste orde. Aardig zijn op het feest ten huize van den reeder de tableaux vivants, waarin de overeenkomst met eenige bekende klassieke schilderijen verrassend is. REMBRANDT; „De stem van het bloed". Gering in getal zijn de films, die in de laatste jaren uit Noorwegen tot ons gekomen zijn. „Lajla" was een dier producten en wij bewaren er nog steeds de beste herinnerin gen aan. „De stem van het bloed" verleden maand reeds in ons blad besproken heeft evenzeer voortreffelijke kwaliteiten, welke in de eerste plaats op fotografisch terrein liggen. De opnamen van de Noorsche natuur zijn ronduit meesterlijk. Beelden als de trek machtige drommen rendieren en het wegvluchten van het sneeuwhaas over de witte vlakte, om enkele voorbeelden te noe men, maken deze film tot een waardevolle „documentaire". Instructief is de film vooral, wanneer wij met het oude jagervolk uit het Hooge Noorden, dat zich bij zijn bedrijf van arenden bedient, mee op jacht trekken. Even als in „Lajla" is ook hier het eigenlijke „ver haaltje" vrij naief van opzet en wie bij den titel aan een zwaarwichtig uitgewerkt pro bleem mocht denken, heeft het verkeerd. De geschiedenis blijft ook wat deze „stem des bloeds" betreft aan den naieven kant. Het spel van de hoofdpersonen, Signe Hasso en George Lökkeberg, is gaaf en natuurlijk. Onthouden wij bij de „spelers" evenmin onzen lof aan den nobelen wolfshond „Wolk". H. Voskuil. DE JOURNAALS. Het bezoek van dr. Ley aan Nederland vormt het begin van het bin- nenlandsche nieuws. Wij zien den leider van het Duitsche Arbeidsfront tijdens de rede, die hij bij de opening van den Arbeitskammer hield. Men is voorts getuige van den „Ouder dag" in een Nederlandsch arbeidskamp, bij welke gelegenheid de ouders der arbeids mannen het kamp bezoeken. Het buitenlandsch nieuws geeft o.a. fragmenten van de fronten, het bezoek van oorlogsvlieger Nowotrug aan een Duitsche wapenfabriek en de ontvangst van eenige generaals in het hoofdkwartier van DISTRIBUTIEBONNEN UITKNIPPEN EN BEWAREN. Aardappelen 03 Aardappelen 09 Aardappelen 10 Aardappelen 10 Bak en braadvet 09B Beschuit 09, 10 Bloem 056, 057 Boter B17, C17, D17. E17 Brandstoffen 15 t.m. 19 BV Pericvde 5, 6, 7, 8 20 t.m. 22 BV 11, 12, 13, 16 17 KF Brood 09, 10A Brood 09, 10B Eenheidszeep 050 Gort D20, E20 Jam 051 Kaas 053 Margarine 09A Margarine 08A Melk 09, 10 Petroleum (verl.) 52, 53, 54, 55 65 Peulvruchten 055 Rijst E20 Scheerzeep R01 Suiker 052 Taptemelk 09, 10 Tabaksartikelen (shagtabak, rookta bak, of pruimtabak) 09, 10 Vermicelli 054 Vleesch 09 10A Vleesch 09, 10B Versnaperingen 09 Waschpoeder 049 Waschpoeder C18 Dl8, E18 Toiletzeep E19 Rundvet 06A Aardap. Toeslag Aardap, Toeslag Boter Beschuit Algem. Reserve Brandst. Brandst. Brandst. Brandst. Brood Brood Algem. Reserve Algem. Algem. Boter Boter Melk S 121 s 221 Algem. Reserve Tabak Algem. Taptemelk Tabak Algem. Vleesch Vleesch Versnap. Algem. Reserve Reserve Boter 2 kg. 26 Febr. 1 kg. 26 Febr. 2 kg. 4 Mrt 1 kg. 100 gr. 70 gr. 70 gr. 4 Mrt 4 Mrt 4 Mrt 4 Mrt 125 gr. 4 Mrt 1 eenh. 31 Dec. 1 eenh. 30 Apr 1 eenh. 29 Febr 1 eenh. 30 Apr 400 gr. 4 Mrt 100 gr. 4 Mrt 1 rants. 18 Mrt 250 gr. 4 Mrt 250 gr. 10 gr. 125 gr. 125 gr. 1% lit. 4 Mrt 4 Mrt 4 Mrt 4 Mrt 4 Mrt 1 lit. 8 Mrt 1 lit. 8 Mrt 250 gr. 4 Mrt 250 gr. 4 Mrt 45 gr. 29 Apr. 500 gr. 4 Mrt 1% lit. 4 Mrt 1 rants. 4 Mrt 100 gr. 4 Mrt 100 gr. 4 Mrt 25 gr. 4 Mrt 150 gr. 4 Mrt 1 rants. 18 Mrt 1 rants. 18 Mrt 1 rants. 18 Mrt 100 gr. 4 Mrt den Führer. Ter inleiding van de a.s. tentoon stelling op het gebied der luchtbescherming hier ter stede is een filmpje opgenomen, dat den toeschouwer adviezen verschaft voor zelfbescherming en instructies geeft in ge vallen van luchtalarm. WEDERVERTOONINGEN. In Luxor: „Zons opgang"; in Frans Hals: „Vrouwen zijn geen engelen"; in Moviac: „Het onstoffelijke hart". VOOR DEN POLITIERECHTER. Diefstal van een overall. Belangrijk was het feit eigenlijk niet, waar voor de Heemstedenaar H. L. zich voor den politierechter te verantwoorden had. Hij werd verdacht van diefstal van een overall van een mede-arbeider. Hij zeide thans onschuldig te zijn, want het kleedingstuk had hij gekocht. Voor de politie had hij gezegd de dief, te zijn, om er af te zijn. Gezien de houding van ver dachte, eischte de officier van justitie een gevangenisstraf van vier maanden, met bevel tot onmiddellijke gevangenneming Overeen komstig den eisch werd de man veroordeeld. Mantel van een fiets gestolen. Een dame uit Haarlem-Noord was in Augus tus op bezoek bij een landbouwer in de Haarlemmermeer en had haar fiets achter de woning gezet. De Haarlemsche bloemistknecht Van H., haalde van de fiets een damesmantel en verkocht die met J. C. B., die op den uit kijk had gestaan. Wegens diefstal en heling stonden zij voor den politierechter terecht, die hen een gevangenisstraf van één maand oplegde. H. O. V.-VOLKS CONCERT. Dinsdagavond 29 Februari zal de Haarlem sche Orkestvereeniging een volksconcert ge ven dat verzorgd wordt door het Residentie- Orkest onder leiding van Yvon Baarspul. Op dit concert zullen drie solisten optreden, n.ï. Atie Brederode, sopraan; Louis van Tulder, tenor en Frits Braun, bas-bariton. Vóór de pauze wordt een Mozart-programma uitgevoerd, t.w. de Symphonie No. 40 in g. kl. terts K.V. 550 en de Aria „II repastore" te zingen door Atie Brederode met orkestbege leiding. Na de pauze wordt het geheele werk „L'Enfant Prodigue" van Cl. Debussy ten ge- hoore gebracht. De uitvoerenden zijn: Atie Brederode, Louis van Tulder en Frits Braun, met begeleiding van het orkest. SLUIT DE VOORDEUR GOED. Bij de politie is weer aangifte gedaan van een serie diefstallen uit gangen en vestibules, waaruit bleek, dat de voordeuren onvoldoende gesloten waren. Daarom geven we nogmaals in overweging de knip op de deur te doen of bij het verlaten der woning het nachtslot op de deur te doen. In de Voorzorgstraat zijn twee mantels gestolen, in de Oranjestraat een grijze jekker, met portefeuilles, inhoudende 50 en 24, een colbertjas en een winterjas en in een woning aan den Verspronckweg een jas, een lichte regenmantel en een bruine leeren jas, welke van een bezoeker was. DE HEER REYNIER VAN 'T HOFF HERSTELD. De bekende Haarlemsche muziekleeraar en dirigent, de 68-jarige heer Reynier van 't Hoff, die eenigen tijd geleden op den Glipperweg te Heemstede door een auto aangereden en vrij ernstig gewond werd, heeft thans het zieken huis St. Joannes de Deo, waar hij verpleegd werd, hersteld verlaten. NV. APELDOORNSCHE MESSEN-EN STAALWARENFABRIEK

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 2