HCVANAL Prof. Kindermann over de geschiedenis van het Duitsche Tooneei. Prof. dr. Kindermann uit Weenen, die in eenige steden in ons land voordrachten houdt, sprak Dinsdagavond voor een aantai leden van de Werkgemeenschap Haarlem der Neder- landsch-Duitsche Kuituurgemeenschap over de geschiedenis van het Duitsche tooneel. Spr. nam als aanvangspunt van zijn eigenlijke on derwerp de Middeleeuwen, toen de leiding en de uitvoering van het tooneel geheel in handen der geestelijkheid lag. Deze vorm van het theater vertoonde in geheel Europa hetzelfde karakter. Overal kende men het mysteriespel en overal droeg dit hetzelfde liturgische karak ter met dezelfde latijnsche teksten. Het volk, dat geen latijn kende, vond op den duur in dit zuiver religieuze tooneel geen bevrediging. Het wilde zelf aan het spel deelnemen, er ontstond een ware „Spielfreude", die zich behalve op het continent ook in Engeland deed gelden. Kenmerkend voor het burgerlijke too neel van het Middeleeuwsche Duitschland is wel, dat het zich sterk richtte naar hetgeen in het volk leefde en dat het tal van factoren van oud-Germaansehen oorsprong bevatte. Over een groot gebied strekte het „speelgebied" van dit typisch Duitsche theater zich uit; in Reval en Riga, zoo goed als in Zevenburgen, lag zijn arbeidsterrein. De invloed van de Renaissance ging aan het Duitsche tooneel niet onopgemerkt voorbij. Het is Italië, dat in dezen tijd van opkomst van het individualisme den toon aangeeft Daar ontstaat het grootsch opgezette tooneel met zijn imposante décors, waaraan een Leo nardo da Vinei, een Raphaël, een Bramante hun talenten wijdden. Daar ontstaan ook de beroepsgezelschappen. Ieder land ondervindt den invloed der Renaissance en elk op andere wijze. In Nederland bespeurt men hem in De Rederijkersgezelschappen, die niettemin in hun stukken den volksaard in eere hielden. In Duitschland komt de Renaissance door de ver deeldheid van die dagen en o.a. door de Re formatie in velerlei vorm tot uiting. Zoo on derscheidt men 't Reformiertes Evangelisches Theater, het Akademisches Theater, het Neu- renbergsche tooneel der handwerkslieden. Gè- voegd bij het feit. dat Engelsche en Italiaan- sche reizende gezelschappen Duitschland pleeg den te frequenteeren met name tijdens den dertigjarigen oorlog was er dus veel kans, dat het volkseigene in het Duitsche tooneel verloren zou gaan. Dit geschiedde echter niet. Het Duitsche theater mocht dan iets van de buitenlandsehe invloeden in zich opgenomen hebben, anderzijds brak een bloeitijd aan voor het Duitsche volkstheater („Hans Wurst") en de Duitsche barokopera. Meer invloed van buiten onderging het Duit sche tooneel tengevolge van de vlucht van het Fransche drama ten tijde van den Zonne koning. De stijl en het pathos van Corneille en Racine werden overgenomen door Gottschedt, den promotor der Aufklarung. Stukken uit die periode werden vooral door de „Wander- bühne" gespeeld en wel tot in het Noordoos ten en Zuidoosten van Europa toe. Een waren nationalen stijl hervond het Duit sche drama ten tijde van den bloei van Ween- gche Burgtheater en door 't genie van Goethe, die met den steun van Schiller, te Weimar den grondslag voor het klassieke Duitsche too neel legde. Van dien tijd af kreeg het Duit sche drama weer een Europeesche zending, Spr. noemde hierbij tevens de namen van Grillparzer en Schreyvogel. Deze „nationale stijl" strekt zich uit over de geheele 19de en het begin van de 20ste eeuw. Nadat spreker de beteekenis van Richard Wagner in de vorige eeuw had gememoreerd wijdde hij nog eenige woorden aan het Deut sche Theater, dat thans in vele landen van Europa opvoeringen geeft en dat zich met zijn kunst tot doel stelt bruggen te slaan naar allen, die z;"h vrienden van Duitschland noe men. De eerste voorzitter der Werkgemeenschap, mr. A. J. Backer, die prof. Kindermann ook had ingeleid, richtte aan het einde der cause rie eenige woorden van dank en waardeering tot den spreker. Onder de aanwezigen bevond zich de burgemeester van Haarlem, de heer S. Plekker. Uitretkmn distributiebescheiden. Voor de uitreiking van distributiebeschei den in de Gemeentelijke Concertzaal, Lange Begijnestraat, is het morgen Donderdag de beurt aan het restant van de letter H vanaf Hon, I en J tot en met Jong. PERSONALIA. Orize stadgenoot, de heer P. C. Roodenburg, prop. bij de Ev. Luth. kerk, ontving een benoe ming tot hulpprediker bij de Ev. Luth. gemeente van Rotterdam. Ds. W. Wijngen, predikant bij de Ned. Herv. Gemeente van Slupis (Z.) en voorheen hulppre diker bij de Ned. Herv. Gem. hier ter stede, ont ving een beroep naar Bussum, in de vac, die al daar ontstond door het vertrek van ds. F. M. Kooyman. Hoofdredacteur: F. C. Derks. Haarlem, Chef van Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper, Haarlem Sport en Stad: A. Overmeer, H'stede. Buiten land: J. C. van der Laag, H'stede. Nieuws en reportage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. van Om men, Heemstede. Butaroma Waaf Uw kookboek „boter" zegt. daar kunt u de spijzen bijna steeds even lekker bereiden met Butaroma, gele sauspoe- dervan W. A. Scholten. W. A. SCHOLTM's Aardappelmeel fabr leken OOSTLAND ROEPT Stadsjongens stadsmeisjes, ook voor jullie is plaats in den Germaanschen Landdienst in West-Pruisen. Trekt er op uit en ziet meer van ons werelddeel. Leert daar het boeren-handwerk, strijdt mee in den grooten prouctieslag voor ons Nieuwe Europa. Duizenden hectaren vruchtbare grond liggen te wachten op rappe stoere handen. Door jullie arbeid in het Oosten help je mede de voedsel positie, ook van Nederland, te verzekeren. Als je goed gezond bent en kunt werken, zul je daar boer of boerin kunnen worden. Meld je aan bij den Germaanschen Land dienst, Koningslaan 9, Utrecht. Volksconcert der H.O.V. Het Residentie-Orkest o.l.v. Yvon Baarspul. Het concert van Dinsdagavond kreeg hoofd zakelijk zijn beteekenis door de uitvoering van Debussy's cantate „L'enfant prodigue", waar mede de Fransche componist, als twee-en twintig-jarige jonge man, in 1884 den Prix de Rome verwierf. Gewoonlijk hebben dergelijke werkstukken, die het besluit zijn van den of- 'icieelen studietijd aan een Conservatorium, niet die waarde, dat ze in een totaal-oeuvre nog meetellen; doch bij Debussy, die met zijn kunst een zoo ingrijpende kentering teweeg bracht, is het van historisch belang na te gaan hoe hij op de grens van leertijd en zelfstandig schepper de muziek opvatte. Toch kan „L'en fant prodigue" daarvan geen zuiver beeld geven, daar de jonge componist, naar zijn eigen bekentenis, zich op aanraden van zijn eeraar Giraud in alle mogelijke bochten ge wrongen heeft om het den heeren juryleden van het Institut naar den zin te maken, ten einde de groote onderscheiding te verwerven De stijl van Massenet en zelfs die van Gounod de man die hem uiteindelijk aan den Prix hielp en niet aarzelde hem tot genie te ver klaren, spreken te evident in deze cantate om niet aan een opzettelijke mystificatie te doen gelooven. Toch breekt ook reeds op menig punt de persoonlijkheid van Debussy door, niet het minst in de behandeling van het orkest, maar ook in de exotische sfeer van de instrumen tale intermezzi. De mystificatie is wel het duidelijkst gemarkeerd door het slot-trio,waar een zekere passage uit de Faust van Gounod het mikpunt van een parodie schijnt geweest te zijn. Van dit gezichtspunt uit beschouwd is het dus wel interessant „L'enfant prodigue" weer eens te hooren (het werk werd hier vroeger reeds meer dan eens gegeven); maar om Debussy's preciese inzichten omstreeks dien tijd te leeren kennen, kan men beter te rade gaan bij zijn volgend werk „Printemps", dat hij van uit Rome naar het Institut zond en dat daar bij de heeren kunstrechters niet minder dan consternatie verwekte; het werd door hen zelfs voor onuitvoerbaar verklaard, omdat het in de toonsoort van Fis stond De uitvoering van „L'enfant prodigue" o.l. van Yvon Baarspul, ging tamelijk vlot van de hand. De sopraan-soliste Atie Brederode be reikte meer dan zij te voren beloofde met de aria uit „II re pastore" van Mozart, die nogal wankel stond; haar zingen in het Fransch toonde ten minste meer vastheid van stem en souplesse van uitdrukking. Louis van Tulder (die wegens het hervatten van zijn werkzaam heid na het herstel van zijn ziekte, met bloe men en een korte toespraak van den heer Luyken op het podium begroet werd) kwam in de tweede helft van het werk goed op dreef en deed ons weer herinneren aan zijn boeien de vertolkingen van vroeger. De baritonpartij werd dragelijk gezongen door Frits Braun. Baarspul had het concert ingeleid met de g moll-symphonie van Mozart, vertolking waar van het Menuet en de Finale een zeer goeden indruk maakten. JOS. DE KLERK. BEROEPINGSWERK. Ned. HERV. KERK. Drietal te Delft (vac. T. Lekkerkerker) W. L. Tukker te Elburg, J. v. Sliedregt te Bleskensgraaf en J. R. Cuperus te Doornspijk. Beroepen te Bussum (vac. F. M. Kooyman) W. v. Wijngen te Sluis. Beroepen te Blankenham J. Bijlsma te Oostrum. Aangenomen naar Schalsum W. C. Molenaar te Baflo. GEREr. KERKEN. Beroepen te Vlaardingen (vac. H. J. Heida) Dr. F. L. Bos te Wilnis. GEREF. GEMEENTEN. Bedankt voor Leiden A. de Blois te Gouda. REM. BROEDERSCHAP. Aangenomen de ben. tot pred. in algem. dienst F. Kletjn te •s Gravenhage. Verduisteren: van 18,30 tot 7.15 uur 1 Maart: zon op 7.2(1, onder 18.19 uur maan onder 1.25, op 10.51 uur (21.40 uur E. K.) DE HEER P. VAN DRIEL OVERLEDEN. In den ouderdom van bijna 66 jaar is over leden de heer P. van Driel, gep. hoofdinspec teur van Bouw- en Woningtoezicht. 1 Jan. j.l. is hem pensioen verleend, zoodat hij slechts korten tijd van zijn rust heeft genoten. De heer Van Driel, die in Den Helder geboren Is, bezocht de particuliere kostschool voor Mid delbaar onderwijs en de Nijverheidschool voor een speciale technische opleiding. Daarna was hij eenigen tijd bij zijn vader, die aannemer van waterstaatswerken was, in dienst. Ook was hij uitvoerder bij verschillende firma's, alvorens hij opzichter werd bij den bouw van de groote sluis in Zaandam. Vijf jaar werkte hij nog bij de genie en 1 December 1907 werd de heer Van Driel benoemd tot opzichter bij Bouw- en Woningtoezicht te dezer stede. 1 Januari 1917 werd hij inspecteur en 1 Octo ber 1921 werd hij bevorderd tot hoofdinspec teur, welke functie hij tot 1 Januari j.l. ver vulde. Als ambtenaar in Haarlem stond de heer Van Driel hoog aangeschreven door zijn ijver en plicht. Zijn werkzaamheden breidden zich steeds uit, doordat de bemoeiingen van de overheid grooter werden, door de uitbrei ding der gemeente en door de groote vlucht dre bouwtechniek. Ondanks dat bleef de heer Van Driel een voortreffelijk ambtenaar. Vrijdagmiddag om twaalf uur zal zijn stof felijk overschot op de Noorderbegraafplaats ter aarde worden besteld. DE HEER L. P. BIENFAIT OVERLEDEN. Te dezer stede is in den ouderdom van 88 jahr overleden de heer L. P. Bienfait, oud-lid van het Amsterdamsche Handelshuis L. Bien fait en Soon, die gedurende een lange reeks van jaren verdienstelijk werk heeft verricht op het gebied van handel, industrie en nij verheid. Zijn werkkracht kwam niet alleen tot uiting bij de firma, doch ook in andere onder nemingen en vereenigingen, waarvan hij be stuurslid of commissaris was. Van 1894 tot 1902 was hij commissaris van de Haarlemsche Stoomverffabriek, van 1886 tot 1907 commis saris van het Matrozeninstituut, van 1891 tot 1936 commissaris van de Amsterdamsche Droogdokmaatschappij, van 1882 tot 1936 com missaris van de Verzekeringsmaatschappij „De Zee", van 1896 tot 1918 bestuurslid van de Ver- eeniging van Assuradeuren te Amsterdam, van 1897 tot 1909 bestuurslid van de Neder- landsche Vereeniging van Assuradeuren, van 1902 tot 1905 commissaris van de Stoomree- derij voor het sleepen van schepen aan het Nieuwe Diep en IJmuiden, van 1902 tot 1905 commissaris van de Amsterdamsche Scheeps- verbandbank en van 1906 tot 1920 commissa ris van den Havenstoombootdienst. Hedenmiddag is zijn stoffelijk overschot op de Algemeene Begraafplaats te Bloemendaal ter aarde besteld, INBRAAK LEVERDE VEEL OP. Maandagavond heeft men zich toegang ver schaft tot een pakhuis aan de Luitesteeg, waarbij vier gangloopers, een vloerkleed, twee divankleeden en een geel-wit langharig imita tie heerenvacht, alles ter waarde van 1000 zijn gestolen. Verder heeft een vestibuledief een bezoek gebracht aan de Jan Steenstraat, waar hij een donker blauwe wintermantel en een jekker heeft gestolen. TE HOOGE PRIJZEN GEVRAAGD. Een Haarlememr vervoerde klompen en toen de politie daarna een onderzoek instelde, bleek haar, dat de man deze goederen tegen =en te hoogen prijs verkocht. Proces-verbaal Is opgemaakt en vijftig paar is in beslag ge nomen. Op de Maandagmarkt werd te veel gevraagd voor koeken en voor elastiek, waar door de kooplieden bekeurd werden. Verder zijn vijf Haarlemmers bekeurd, omdat zij distributiestamkaarten in pand gaven en namen. Gymnastiek KENNEMER TURNKRING. Om in de behoefte aan goede voorturners (sters) te voorzien, organiseert de K.T.K. een voor- turncursus, naar welken de aangesloten vereenigingen in het algemeen drie candi- daten mogen afvaardigen. Na afloop der minstens 20 lessen wordt door het N. G. V. een examen afgenomen. De lessen worden aan de Badhuisstraat te Haarlem gehouden op de Zondagochtenden, waarop de oefen korpsen niet turnen. Eveneens aan de Badhuisstraat vinden plaats de wedstijden Haarlem-Rest K.T.K. voor dames op Zondagmiddag 16 April, voor heeren op Zondagmiddag 30 April. Met oefeningen naar keuze is daarvoor de gewone zeskamp voorgeschreven. Behalve nog nader aan te wijzen turners (sters) wor den tot die wedstrijden toegelaten 22 dames en heeren van Bato, 9 van Concordia, 15 van Turnlust H., 2 van Gratia Plato, 7 van T.V.S., 3 van O.S.S., 3 van B.G.V., 23 van Turnlust B. en 8 van S.S.H. Handbal IJMOND EN BATO DAMES DEELEN DE PUNTEN. Bij de dames hebben de Haarlem sche kampioenen het in den uitwedstrijd tegen IJmond niet verder dan een 11 spel kun nen brengen. De heeren van IJmond behaal den volgens de verwachting een flinke over winning op de reserves van Vooruit. Met 72 bleven de Velsenaren meester op hun terrein. De IJmond-reserves zorgden voor een ver rassing door in den Helder met 86 van H. A. V. te winnen. De plaatselijke ontmoe ting tusschen de reserves van Concordia en Bato leverde na een voorsprong van 2—0 van eerstgenoemden, toch nog eerj 32 zege voor de Bato-heeren op. In de derde klasse dames zegevierde Rapiditas 4 met 40 over de H. O. C.-reserves. Buiten de competitie speelden de heeren van B. G. V. een oefenwedstrijd tegen Concordia en moesten met 51 het onderspit deiven, voornamelijk door te veel solospel in de foorhoede. Zwemmen BEFEHLSSTELLE NIEDERLANDE DER H. J. Op initiatief van den persoonlijken pers referent van den Rijkscommissaris, dr. Harster organiseerde Zondag j.l. de Befehlsstelle Nie- derlande der Hitier Jugend een zwemfeest te 's-Gravenhage. Hieraan namen deel verschil lende der beste Europeesche zwemsters en scboonspringsters. Na een korte begroeting door Stammführer Hosters, gaven Erna West helle, Tonnij Byland e.a. demonstraties in de schoolslag, crawl en de rugslag. Hierna was het woord aan de schoonspringsters. De Duit sche kampioene van Hartunge, onze Neder- landsche kampioene Rie Muijtjens, voorts mej. Koblenz en de dertienjarige Cobij Floor, bei den uit Amsterdam, alsmede de wereldkam pioen der studenten uit 1939, Walter, gaven eenige staaltjes van hun kunnen ten beste. Deze korte, doch zeer goed geslaagde zwem- gebeurtenis werd eveneens gesloten door Stammführer Hosters, die bijzonderen dank bracht aan mevr. De Dood-Koenen, die had meegewerkt aan het slagen vari dit feest. Voetbal DE INDEELING VAN DE BEKERCOMPE- TITIE. Voor de clubs uit Haarlem en om geving is de indeeling voor de bekercompeti tie als volgt: afd. A: Alcmaria Victrix, DWV, HVC, de Kennemers, VSV. Afd. b: AFC, 't Gooi, Haarlem, Hilversum, Santpoort. Afd. D: UW, HBC, Hercules, RCH, Stormvogels. Afd. F: EDO, Elinkwijk, De Spartaan, Velox. Afd. K: Assendelft, Beverwijk, DEM, GVO, Zee vogels. Afd. L: KW, Terrasvogels, Verkade, Westzaan, WSV 1930. Afd M: Bloemendaal, IEV, Kinheim, Onze Gezellen, VVB. Afd. O; DCO, DSSH, ETO, Halfweg, Vliegende Vogels. Afd. P: DIO, Schoten, SDW, SDZ, TYBB. Afd. Q: Aalsmeer, EHS, RAP, THB, Zandvoort- meeuwen. TWEEDE KERNAVOND VOOR VOETBALBE STUURDERS. Vrijdagavond wordt, in hotel „De Leeuwerik" de tweede kernavond voor offi cials en clubbesturen gehouden, welke bijeen komst wordt georganiseerd door de afdeeling Haarlem van den Ned. Voetbalbond. De heer K. Kaufman behandelt het onderwerp „Voetbal techniek en tactiek" en dr. C. Spoelder spreekt over „De opvoedkundige zijde van het jeugd voetbal. Korfbal SPORT VEREENT VERLIEST VAN Z.K.V. De wedstrijd Sport VereentZ.K.V. werd door de Zaandammers met 75 gewonnen. Het was een aardige wedstrijd en een gelijk spel had de ver houding beter weergegeven. Eerst doelpuntte Z K.V., doch Hanekroot maakte spoedig 1—1, waar na Vink zelfs voor een voorsprong (2—1) zorgde. Doch daarmede was het dan voor Sport Vereent afgeloopen en met de rust leidde Z.K.V. met 2—4. Na de rust verkleinde mevr. Vink spoedig den achterstand tot 3—4, doch Z.K.V. maakte er nog 35 van. Toen F. Fortgens 45 maakte, kwam de spanning terug. Doch Z.K.V. liet zich den voorsprong niet ontnemen, en maakte deze tot een vaststaand feit door nog tweemaal te scoren. Tenslotte zorgde Kaayk er voor, dat het einde kwam met 57. Oosterkwartier 2 heeft revanche genomen voor de in Amsterdam tegen Westerkwartier 2 geleden nederlaag en won thans met 71. Het was een aardige wedstrijd en de uitslag is in zooverre geflatteerd, doch ieder schot op den korf ook een doelpunt beteekende. Dit verklaart tevens de hooge uitslag. Water vliet I deed wat van een kampioenstwaalftal verwacht wordt: het zond Luto 2 met een 50 nederlaag naar Amsterdam terug. RADIO-PROGRAMMA DONDERDAG 2 MAART 1944. HILVERSUM I, 414.4 M. 6.45 Gram.muz. 7.00 BNO Nieuws. 7.10 Ochtend gymnastiek. 7.15 Gram.muz. 7.40 Sportnieuws. 7.50 Progr. overzicht. 8.00 BNO Nieuws. 8.15 Op gewekte morgengroet. (Van 8.458.50 Voor de huisvrouw). 9.00 Symphonisch ochtend-concert. 9.45 Godsd. Uitz. 10.00 Orkest Willy Kok en duet- jes. 11.00 Gestalten uit de Duitsche letterkunde van vandaag. 11.15 Strijkkwartet concert. 12.00 Almanak. 12.15 Hongaria. 12.45 BNO Nieuws. 13.00 Land en volk brengt13.05 Orkest Gerard van Krevelen en Guitaarduet Klankenspel". 14.00 Een man, een vrouw, een paard. 14,15 Orgelspel. 14.30 Musette-orkest en soliste. 15.00 Violoncel en piano. 15.30 En hier is de koffergramofoon. 16.00 Omroeporkest. 16.45 BNO Nieuws. 17.00 Theo Uden Masman. 17.30 Nieuws in een notedop. 17.40 Zang en orgelspel. 18.00 BNO Persoverzicht. 18.05 Omroep Opera Orkest en soliste. 18.45 Brandende kwesties. 19.00 BNO Nieuws en actueele beschou wing. Van 19.15 af alleen voor de Radio-Centra les. 19.15 Concertgebouworkest en solist, (i. d. pauze: Het verhuizen van dierensoorten als een gevaar en een plaag). 21.00 Klassieke kamermu ziek. 21.30 Hoe wordt een lied gezongen? (VI). 22.00 BNO Nieuws- en cult, berichten. 22.15 Ge varieerd avondconcert. 23.2524.00 Kamermuziek van Beethoven. HILVERSUM II, 301.5 M. 17.00 Kamermuziekconcert. 18.00 Lichte mu ziek bij den maaltijd. 19.00 BNÖ Nieuws en act besch. 19.15 Voor de jeugd. 19.20 Concert. 20.15 Beroemde wedstrijden. 20.30 Gram.muz. 21.45 Avondwijding. 22.00 BNO Nieuws- en cult, be richten. VOOR DE SCHOONMAAK Het -nawive schuurpoeder \zmiqt alfas ZONDEK KON EEN Tl 1RCO - PRODUCT

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 2