HCVANAL
Prof. Kindermann over de
geschiedenis van het Duitsche
Tooneei.
Prof. dr. Kindermann uit Weenen, die in
eenige steden in ons land voordrachten houdt,
sprak Dinsdagavond voor een aantai leden van
de Werkgemeenschap Haarlem der Neder-
landsch-Duitsche Kuituurgemeenschap over de
geschiedenis van het Duitsche tooneel. Spr.
nam als aanvangspunt van zijn eigenlijke on
derwerp de Middeleeuwen, toen de leiding en
de uitvoering van het tooneel geheel in handen
der geestelijkheid lag. Deze vorm van het
theater vertoonde in geheel Europa hetzelfde
karakter. Overal kende men het mysteriespel
en overal droeg dit hetzelfde liturgische karak
ter met dezelfde latijnsche teksten. Het volk,
dat geen latijn kende, vond op den duur in dit
zuiver religieuze tooneel geen bevrediging.
Het wilde zelf aan het spel deelnemen, er
ontstond een ware „Spielfreude", die zich
behalve op het continent ook in Engeland deed
gelden. Kenmerkend voor het burgerlijke too
neel van het Middeleeuwsche Duitschland is
wel, dat het zich sterk richtte naar hetgeen in
het volk leefde en dat het tal van factoren van
oud-Germaansehen oorsprong bevatte. Over
een groot gebied strekte het „speelgebied"
van dit typisch Duitsche theater zich uit; in
Reval en Riga, zoo goed als in Zevenburgen,
lag zijn arbeidsterrein.
De invloed van de Renaissance ging aan het
Duitsche tooneel niet onopgemerkt voorbij.
Het is Italië, dat in dezen tijd van opkomst
van het individualisme den toon aangeeft
Daar ontstaat het grootsch opgezette tooneel
met zijn imposante décors, waaraan een Leo
nardo da Vinei, een Raphaël, een Bramante
hun talenten wijdden. Daar ontstaan ook de
beroepsgezelschappen. Ieder land ondervindt
den invloed der Renaissance en elk op andere
wijze. In Nederland bespeurt men hem in De
Rederijkersgezelschappen, die niettemin in
hun stukken den volksaard in eere hielden. In
Duitschland komt de Renaissance door de ver
deeldheid van die dagen en o.a. door de Re
formatie in velerlei vorm tot uiting. Zoo on
derscheidt men 't Reformiertes Evangelisches
Theater, het Akademisches Theater, het Neu-
renbergsche tooneel der handwerkslieden. Gè-
voegd bij het feit. dat Engelsche en Italiaan-
sche reizende gezelschappen Duitschland pleeg
den te frequenteeren met name tijdens den
dertigjarigen oorlog was er dus veel kans,
dat het volkseigene in het Duitsche tooneel
verloren zou gaan. Dit geschiedde echter niet.
Het Duitsche theater mocht dan iets van de
buitenlandsehe invloeden in zich opgenomen
hebben, anderzijds brak een bloeitijd aan voor
het Duitsche volkstheater („Hans Wurst") en
de Duitsche barokopera.
Meer invloed van buiten onderging het Duit
sche tooneel tengevolge van de vlucht van
het Fransche drama ten tijde van den Zonne
koning. De stijl en het pathos van Corneille en
Racine werden overgenomen door Gottschedt,
den promotor der Aufklarung. Stukken uit die
periode werden vooral door de „Wander-
bühne" gespeeld en wel tot in het Noordoos
ten en Zuidoosten van Europa toe.
Een waren nationalen stijl hervond het Duit
sche drama ten tijde van den bloei van Ween-
gche Burgtheater en door 't genie van Goethe,
die met den steun van Schiller, te Weimar
den grondslag voor het klassieke Duitsche too
neel legde. Van dien tijd af kreeg het Duit
sche drama weer een Europeesche zending,
Spr. noemde hierbij tevens de namen van
Grillparzer en Schreyvogel. Deze „nationale
stijl" strekt zich uit over de geheele 19de en
het begin van de 20ste eeuw.
Nadat spreker de beteekenis van Richard
Wagner in de vorige eeuw had gememoreerd
wijdde hij nog eenige woorden aan het Deut
sche Theater, dat thans in vele landen van
Europa opvoeringen geeft en dat zich met zijn
kunst tot doel stelt bruggen te slaan naar
allen, die z;"h vrienden van Duitschland noe
men.
De eerste voorzitter der Werkgemeenschap,
mr. A. J. Backer, die prof. Kindermann ook
had ingeleid, richtte aan het einde der cause
rie eenige woorden van dank en waardeering
tot den spreker. Onder de aanwezigen bevond
zich de burgemeester van Haarlem, de heer
S. Plekker.
Uitretkmn distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van distributiebeschei
den in de Gemeentelijke Concertzaal, Lange
Begijnestraat, is het morgen Donderdag de
beurt aan het restant van de letter H vanaf
Hon, I en J tot en met Jong.
PERSONALIA.
Orize stadgenoot, de heer P. C. Roodenburg,
prop. bij de Ev. Luth. kerk, ontving een benoe
ming tot hulpprediker bij de Ev. Luth. gemeente
van Rotterdam.
Ds. W. Wijngen, predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente van Slupis (Z.) en voorheen hulppre
diker bij de Ned. Herv. Gem. hier ter stede, ont
ving een beroep naar Bussum, in de vac, die al
daar ontstond door het vertrek van ds. F. M.
Kooyman.
Hoofdredacteur: F. C. Derks. Haarlem, Chef van
Dienst en Binnenland. S. R. Kuiper, Haarlem
Sport en Stad: A. Overmeer, H'stede. Buiten
land: J. C. van der Laag, H'stede. Nieuws en
reportage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel, Santpoort. Advertenties: W. van Om
men, Heemstede.
Butaroma
Waaf Uw kookboek
„boter" zegt. daar kunt
u de spijzen bijna steeds
even lekker bereiden met
Butaroma, gele sauspoe-
dervan W. A. Scholten.
W. A. SCHOLTM's
Aardappelmeel fabr leken
OOSTLAND ROEPT
Stadsjongens stadsmeisjes, ook voor
jullie is plaats in den Germaanschen
Landdienst in West-Pruisen. Trekt er op
uit en ziet meer van ons werelddeel.
Leert daar het boeren-handwerk, strijdt
mee in den grooten prouctieslag voor ons
Nieuwe Europa. Duizenden hectaren
vruchtbare grond liggen te wachten op
rappe stoere handen. Door jullie arbeid
in het Oosten help je mede de voedsel
positie, ook van Nederland, te verzekeren.
Als je goed gezond bent en kunt werken,
zul je daar boer of boerin kunnen worden.
Meld je aan bij den Germaanschen Land
dienst, Koningslaan 9, Utrecht.
Volksconcert der H.O.V.
Het Residentie-Orkest
o.l.v. Yvon Baarspul.
Het concert van Dinsdagavond kreeg hoofd
zakelijk zijn beteekenis door de uitvoering van
Debussy's cantate „L'enfant prodigue", waar
mede de Fransche componist, als twee-en
twintig-jarige jonge man, in 1884 den Prix de
Rome verwierf. Gewoonlijk hebben dergelijke
werkstukken, die het besluit zijn van den of-
'icieelen studietijd aan een Conservatorium,
niet die waarde, dat ze in een totaal-oeuvre
nog meetellen; doch bij Debussy, die met zijn
kunst een zoo ingrijpende kentering teweeg
bracht, is het van historisch belang na te gaan
hoe hij op de grens van leertijd en zelfstandig
schepper de muziek opvatte. Toch kan „L'en
fant prodigue" daarvan geen zuiver beeld
geven, daar de jonge componist, naar zijn
eigen bekentenis, zich op aanraden van zijn
eeraar Giraud in alle mogelijke bochten ge
wrongen heeft om het den heeren juryleden
van het Institut naar den zin te maken, ten
einde de groote onderscheiding te verwerven
De stijl van Massenet en zelfs die van Gounod
de man die hem uiteindelijk aan den Prix
hielp en niet aarzelde hem tot genie te ver
klaren, spreken te evident in deze cantate om
niet aan een opzettelijke mystificatie te doen
gelooven. Toch breekt ook reeds op menig punt
de persoonlijkheid van Debussy door, niet het
minst in de behandeling van het orkest, maar
ook in de exotische sfeer van de instrumen
tale intermezzi. De mystificatie is wel het
duidelijkst gemarkeerd door het slot-trio,waar
een zekere passage uit de Faust van Gounod
het mikpunt van een parodie schijnt geweest
te zijn. Van dit gezichtspunt uit beschouwd is
het dus wel interessant „L'enfant prodigue"
weer eens te hooren (het werk werd hier
vroeger reeds meer dan eens gegeven); maar
om Debussy's preciese inzichten omstreeks
dien tijd te leeren kennen, kan men beter te
rade gaan bij zijn volgend werk „Printemps",
dat hij van uit Rome naar het Institut zond
en dat daar bij de heeren kunstrechters niet
minder dan consternatie verwekte; het werd
door hen zelfs voor onuitvoerbaar verklaard,
omdat het in de toonsoort van Fis stond
De uitvoering van „L'enfant prodigue" o.l.
van Yvon Baarspul, ging tamelijk vlot van de
hand. De sopraan-soliste Atie Brederode be
reikte meer dan zij te voren beloofde met de
aria uit „II re pastore" van Mozart, die nogal
wankel stond; haar zingen in het Fransch
toonde ten minste meer vastheid van stem en
souplesse van uitdrukking. Louis van Tulder
(die wegens het hervatten van zijn werkzaam
heid na het herstel van zijn ziekte, met bloe
men en een korte toespraak van den heer
Luyken op het podium begroet werd) kwam in
de tweede helft van het werk goed op dreef
en deed ons weer herinneren aan zijn boeien
de vertolkingen van vroeger. De baritonpartij
werd dragelijk gezongen door Frits Braun.
Baarspul had het concert ingeleid met de
g moll-symphonie van Mozart, vertolking waar
van het Menuet en de Finale een zeer goeden
indruk maakten. JOS. DE KLERK.
BEROEPINGSWERK.
Ned. HERV. KERK. Drietal te Delft (vac. T.
Lekkerkerker) W. L. Tukker te Elburg, J. v.
Sliedregt te Bleskensgraaf en J. R. Cuperus te
Doornspijk.
Beroepen te Bussum (vac. F. M. Kooyman) W.
v. Wijngen te Sluis. Beroepen te Blankenham J.
Bijlsma te Oostrum.
Aangenomen naar Schalsum W. C. Molenaar
te Baflo.
GEREr. KERKEN. Beroepen te Vlaardingen
(vac. H. J. Heida) Dr. F. L. Bos te Wilnis.
GEREF. GEMEENTEN. Bedankt voor Leiden
A. de Blois te Gouda.
REM. BROEDERSCHAP. Aangenomen de
ben. tot pred. in algem. dienst F. Kletjn te
•s Gravenhage.
Verduisteren: van 18,30 tot 7.15 uur
1 Maart: zon op 7.2(1, onder 18.19 uur
maan onder 1.25, op 10.51 uur
(21.40 uur E. K.)
DE HEER P. VAN DRIEL OVERLEDEN.
In den ouderdom van bijna 66 jaar is over
leden de heer P. van Driel, gep. hoofdinspec
teur van Bouw- en Woningtoezicht. 1 Jan. j.l.
is hem pensioen verleend, zoodat hij slechts
korten tijd van zijn rust heeft genoten. De
heer Van Driel, die in Den Helder geboren Is,
bezocht de particuliere kostschool voor Mid
delbaar onderwijs en de Nijverheidschool voor
een speciale technische opleiding. Daarna was
hij eenigen tijd bij zijn vader, die aannemer
van waterstaatswerken was, in dienst. Ook
was hij uitvoerder bij verschillende firma's,
alvorens hij opzichter werd bij den bouw van
de groote sluis in Zaandam. Vijf jaar werkte
hij nog bij de genie en 1 December 1907 werd
de heer Van Driel benoemd tot opzichter bij
Bouw- en Woningtoezicht te dezer stede.
1 Januari 1917 werd hij inspecteur en 1 Octo
ber 1921 werd hij bevorderd tot hoofdinspec
teur, welke functie hij tot 1 Januari j.l. ver
vulde. Als ambtenaar in Haarlem stond de
heer Van Driel hoog aangeschreven door zijn
ijver en plicht. Zijn werkzaamheden breidden
zich steeds uit, doordat de bemoeiingen van
de overheid grooter werden, door de uitbrei
ding der gemeente en door de groote vlucht
dre bouwtechniek. Ondanks dat bleef de heer
Van Driel een voortreffelijk ambtenaar.
Vrijdagmiddag om twaalf uur zal zijn stof
felijk overschot op de Noorderbegraafplaats
ter aarde worden besteld.
DE HEER L. P. BIENFAIT OVERLEDEN.
Te dezer stede is in den ouderdom van 88
jahr overleden de heer L. P. Bienfait, oud-lid
van het Amsterdamsche Handelshuis L. Bien
fait en Soon, die gedurende een lange reeks
van jaren verdienstelijk werk heeft verricht
op het gebied van handel, industrie en nij
verheid. Zijn werkkracht kwam niet alleen tot
uiting bij de firma, doch ook in andere onder
nemingen en vereenigingen, waarvan hij be
stuurslid of commissaris was. Van 1894 tot 1902
was hij commissaris van de Haarlemsche
Stoomverffabriek, van 1886 tot 1907 commis
saris van het Matrozeninstituut, van 1891 tot
1936 commissaris van de Amsterdamsche
Droogdokmaatschappij, van 1882 tot 1936 com
missaris van de Verzekeringsmaatschappij „De
Zee", van 1896 tot 1918 bestuurslid van de Ver-
eeniging van Assuradeuren te Amsterdam,
van 1897 tot 1909 bestuurslid van de Neder-
landsche Vereeniging van Assuradeuren, van
1902 tot 1905 commissaris van de Stoomree-
derij voor het sleepen van schepen aan het
Nieuwe Diep en IJmuiden, van 1902 tot 1905
commissaris van de Amsterdamsche Scheeps-
verbandbank en van 1906 tot 1920 commissa
ris van den Havenstoombootdienst.
Hedenmiddag is zijn stoffelijk overschot op
de Algemeene Begraafplaats te Bloemendaal
ter aarde besteld,
INBRAAK LEVERDE VEEL OP.
Maandagavond heeft men zich toegang ver
schaft tot een pakhuis aan de Luitesteeg,
waarbij vier gangloopers, een vloerkleed, twee
divankleeden en een geel-wit langharig imita
tie heerenvacht, alles ter waarde van 1000
zijn gestolen.
Verder heeft een vestibuledief een bezoek
gebracht aan de Jan Steenstraat, waar hij een
donker blauwe wintermantel en een jekker
heeft gestolen.
TE HOOGE PRIJZEN GEVRAAGD.
Een Haarlememr vervoerde klompen en
toen de politie daarna een onderzoek instelde,
bleek haar, dat de man deze goederen tegen
=en te hoogen prijs verkocht. Proces-verbaal
Is opgemaakt en vijftig paar is in beslag ge
nomen. Op de Maandagmarkt werd te veel
gevraagd voor koeken en voor elastiek, waar
door de kooplieden bekeurd werden. Verder
zijn vijf Haarlemmers bekeurd, omdat zij
distributiestamkaarten in pand gaven en
namen.
Gymnastiek
KENNEMER TURNKRING. Om in de
behoefte aan goede voorturners (sters) te
voorzien, organiseert de K.T.K. een voor-
turncursus, naar welken de aangesloten
vereenigingen in het algemeen drie candi-
daten mogen afvaardigen. Na afloop der
minstens 20 lessen wordt door het N. G. V.
een examen afgenomen. De lessen worden
aan de Badhuisstraat te Haarlem gehouden
op de Zondagochtenden, waarop de oefen
korpsen niet turnen.
Eveneens aan de Badhuisstraat vinden
plaats de wedstijden Haarlem-Rest K.T.K.
voor dames op Zondagmiddag 16 April,
voor heeren op Zondagmiddag 30 April.
Met oefeningen naar keuze is daarvoor de
gewone zeskamp voorgeschreven. Behalve
nog nader aan te wijzen turners (sters) wor
den tot die wedstrijden toegelaten 22 dames
en heeren van Bato, 9 van Concordia, 15
van Turnlust H., 2 van Gratia Plato, 7 van
T.V.S., 3 van O.S.S., 3 van B.G.V., 23 van
Turnlust B. en 8 van S.S.H.
Handbal
IJMOND EN BATO DAMES DEELEN DE
PUNTEN. Bij de dames hebben de Haarlem
sche kampioenen het in den uitwedstrijd tegen
IJmond niet verder dan een 11 spel kun
nen brengen. De heeren van IJmond behaal
den volgens de verwachting een flinke over
winning op de reserves van Vooruit. Met 72
bleven de Velsenaren meester op hun terrein.
De IJmond-reserves zorgden voor een ver
rassing door in den Helder met 86 van
H. A. V. te winnen. De plaatselijke ontmoe
ting tusschen de reserves van Concordia en
Bato leverde na een voorsprong van 2—0 van
eerstgenoemden, toch nog eerj 32 zege voor
de Bato-heeren op. In de derde klasse dames
zegevierde Rapiditas 4 met 40 over de H. O.
C.-reserves. Buiten de competitie speelden de
heeren van B. G. V. een oefenwedstrijd tegen
Concordia en moesten met 51 het onderspit
deiven, voornamelijk door te veel solospel in
de foorhoede.
Zwemmen
BEFEHLSSTELLE NIEDERLANDE DER H.
J. Op initiatief van den persoonlijken pers
referent van den Rijkscommissaris, dr. Harster
organiseerde Zondag j.l. de Befehlsstelle Nie-
derlande der Hitier Jugend een zwemfeest te
's-Gravenhage. Hieraan namen deel verschil
lende der beste Europeesche zwemsters en
scboonspringsters. Na een korte begroeting
door Stammführer Hosters, gaven Erna West
helle, Tonnij Byland e.a. demonstraties in de
schoolslag, crawl en de rugslag. Hierna was
het woord aan de schoonspringsters. De Duit
sche kampioene van Hartunge, onze Neder-
landsche kampioene Rie Muijtjens, voorts mej.
Koblenz en de dertienjarige Cobij Floor, bei
den uit Amsterdam, alsmede de wereldkam
pioen der studenten uit 1939, Walter, gaven
eenige staaltjes van hun kunnen ten beste.
Deze korte, doch zeer goed geslaagde zwem-
gebeurtenis werd eveneens gesloten door
Stammführer Hosters, die bijzonderen dank
bracht aan mevr. De Dood-Koenen, die had
meegewerkt aan het slagen vari dit feest.
Voetbal
DE INDEELING VAN DE BEKERCOMPE-
TITIE. Voor de clubs uit Haarlem en om
geving is de indeeling voor de bekercompeti
tie als volgt: afd. A: Alcmaria Victrix, DWV,
HVC, de Kennemers, VSV. Afd. b: AFC, 't
Gooi, Haarlem, Hilversum, Santpoort. Afd. D:
UW, HBC, Hercules, RCH, Stormvogels. Afd.
F: EDO, Elinkwijk, De Spartaan, Velox. Afd.
K: Assendelft, Beverwijk, DEM, GVO, Zee
vogels. Afd. L: KW, Terrasvogels, Verkade,
Westzaan, WSV 1930. Afd M: Bloemendaal,
IEV, Kinheim, Onze Gezellen, VVB. Afd. O;
DCO, DSSH, ETO, Halfweg, Vliegende Vogels.
Afd. P: DIO, Schoten, SDW, SDZ, TYBB. Afd.
Q: Aalsmeer, EHS, RAP, THB, Zandvoort-
meeuwen.
TWEEDE KERNAVOND VOOR VOETBALBE
STUURDERS. Vrijdagavond wordt, in hotel
„De Leeuwerik" de tweede kernavond voor offi
cials en clubbesturen gehouden, welke bijeen
komst wordt georganiseerd door de afdeeling
Haarlem van den Ned. Voetbalbond. De heer K.
Kaufman behandelt het onderwerp „Voetbal
techniek en tactiek" en dr. C. Spoelder spreekt
over „De opvoedkundige zijde van het jeugd
voetbal.
Korfbal
SPORT VEREENT VERLIEST VAN Z.K.V.
De wedstrijd Sport VereentZ.K.V. werd door
de Zaandammers met 75 gewonnen. Het was een
aardige wedstrijd en een gelijk spel had de ver
houding beter weergegeven. Eerst doelpuntte Z
K.V., doch Hanekroot maakte spoedig 1—1, waar
na Vink zelfs voor een voorsprong (2—1) zorgde.
Doch daarmede was het dan voor Sport Vereent
afgeloopen en met de rust leidde Z.K.V. met
2—4. Na de rust verkleinde mevr. Vink spoedig
den achterstand tot 3—4, doch Z.K.V. maakte er
nog 35 van. Toen F. Fortgens 45 maakte,
kwam de spanning terug. Doch Z.K.V. liet zich
den voorsprong niet ontnemen, en maakte deze
tot een vaststaand feit door nog tweemaal te
scoren. Tenslotte zorgde Kaayk er voor, dat het
einde kwam met 57. Oosterkwartier 2 heeft
revanche genomen voor de in Amsterdam tegen
Westerkwartier 2 geleden nederlaag en won thans
met 71. Het was een aardige wedstrijd en de
uitslag is in zooverre geflatteerd, doch ieder
schot op den korf ook een doelpunt beteekende.
Dit verklaart tevens de hooge uitslag. Water
vliet I deed wat van een kampioenstwaalftal
verwacht wordt: het zond Luto 2 met een 50
nederlaag naar Amsterdam terug.
RADIO-PROGRAMMA
DONDERDAG 2 MAART 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Gram.muz. 7.00 BNO Nieuws. 7.10 Ochtend
gymnastiek. 7.15 Gram.muz. 7.40 Sportnieuws.
7.50 Progr. overzicht. 8.00 BNO Nieuws. 8.15 Op
gewekte morgengroet. (Van 8.458.50 Voor de
huisvrouw). 9.00 Symphonisch ochtend-concert.
9.45 Godsd. Uitz. 10.00 Orkest Willy Kok en duet-
jes. 11.00 Gestalten uit de Duitsche letterkunde
van vandaag. 11.15 Strijkkwartet concert. 12.00
Almanak. 12.15 Hongaria. 12.45 BNO Nieuws. 13.00
Land en volk brengt13.05 Orkest Gerard van
Krevelen en Guitaarduet Klankenspel". 14.00
Een man, een vrouw, een paard. 14,15 Orgelspel.
14.30 Musette-orkest en soliste. 15.00 Violoncel en
piano. 15.30 En hier is de koffergramofoon. 16.00
Omroeporkest. 16.45 BNO Nieuws. 17.00 Theo
Uden Masman. 17.30 Nieuws in een notedop. 17.40
Zang en orgelspel. 18.00 BNO Persoverzicht. 18.05
Omroep Opera Orkest en soliste. 18.45 Brandende
kwesties. 19.00 BNO Nieuws en actueele beschou
wing. Van 19.15 af alleen voor de Radio-Centra
les. 19.15 Concertgebouworkest en solist, (i. d.
pauze: Het verhuizen van dierensoorten als een
gevaar en een plaag). 21.00 Klassieke kamermu
ziek. 21.30 Hoe wordt een lied gezongen? (VI).
22.00 BNO Nieuws- en cult, berichten. 22.15 Ge
varieerd avondconcert. 23.2524.00 Kamermuziek
van Beethoven.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Kamermuziekconcert. 18.00 Lichte mu
ziek bij den maaltijd. 19.00 BNÖ Nieuws en act
besch. 19.15 Voor de jeugd. 19.20 Concert. 20.15
Beroemde wedstrijden. 20.30 Gram.muz. 21.45
Avondwijding. 22.00 BNO Nieuws- en cult, be
richten.
VOOR DE SCHOONMAAK
Het -nawive schuurpoeder
\zmiqt alfas
ZONDEK KON
EEN Tl 1RCO - PRODUCT