Haarlemsche Courant
Amerikanen verloren Maandag
boven Duitschland 190 vliegtuigen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Britsche oorlogsbodems voor
ÏJmuiden vernietigd.
Engelsclie instructeurs
verlaten Turkije. -
289e Jaargang No. 57
Bureaux i Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10724, Redactie 10690
Postgiro 134958 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 13230
Hoofdredacteur: P. C. Derks
Woensdag 8 Maart 1944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaarne 12. Tel. 13TM
Kantoor ïJmuiden: Rembrandtlaan 85»
IJmuiden-Oost
Uitg.; Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
K i m
Zware gevechten aan weerskanten van Kriwoi Rog en bij Swenigo.
rodka en Sjepetowka, alsmede aan den autoweg Orsja-Smolensk.
Dultsehe tegenaanvallen bij Pskof en Narwa hebben succes.
menwerpers en hun speciaal opgeleide be
manningen tot een dragelijken omvang te
beperken.
De krachtige bescherming door vijan
delijke jachtvliegtuigen kon de bestrijding
van de bommenwerpers niet verhinderen.
Dit blijkt zeer duidelijk uit de verhouding
van de neergeschoten bommenwerpers tot
de vernietigde begeleidende jagers.
Op 21 Februari werden 25 bommenwer
pers en 8 jagers neergeschoten, op 22 Fe
bruari 101 bommenwerpers en 23 jagers,
op 23 Februari 42 bommenwerpers en 3
jagers, op 24 Februari 143 bommenwerpers
en 23 jagers, op 25 Februari 102 bommen
werpers en 4 jagers, op 3 Maart 21 bom
menwerpers op 4 Maart 21 bommenwer
pers en 20 jagers.
De aanval van de Amerikaansche lucht
macht op Berlijn.op Maandagmiddag geeft
hetzelfde beeld.
Het Duitsehe weermachtbericht luidt als
volgt:
Aan weerskanten van Kriwoi Rog sloegen
onze troepen ook Maandag hevige aanvallen
der bolsjewisten in zware gevechten af of
vingen ze op penetratiepunten op.
In het gebied van Swenigorodka en Sje
petowka duren de zware gevechten onver
minderd voort. Hevige vijandelijke aan
vallen wisselden af met vastberaden tegen
aanvallen onzer divisies op de opdringende
aanvals-toppen der bolsjewisten. Daarbij
werden alleen al ten Zuiden van Sjepe
towka 41 vijandelijke pantserwagens en 29
stukken geschut vernield.
Aan den autoweg SmolenskOrsja zetten de
bolsjewisten over een smal front hun door
braakpogingen, in verscheidene aanvalsgolven
ondernomen, voort. Deze pogingen faalden na
verbitterde gevechten. De vijand verloor daar
bij 22 pantserwagens.
Ook ten Noorden van Pskof en bij Narwa
strandden door pantserwagens en slagvliegtui
gen ondersteunde Sovjetaanvallen op den hard
nekkigen tegenstand onzer grenadiers. Eigen
tegenaanvallen hadden een succesvol verloop.
In het hooge Noorden sloegen bergjagers
van leger en Waffen-SS in den sector-Louhi
verscheidene vijandelijke aanvallen af met
zware verliezen aan dooden en gewonden voctr
de bolsjewisten.
Aan de Italiaansche fronten heerschte Maan
dag een levendige verkennings- en stoottroep
bedrijvigheid aan weerszijden.
De aanval van formaties Amerikaansche
bommenwerpers op Berlijn in de middaguren
van Maandag leidde tot een buitengewoon
groot succes onzer luchtverdedigïngsstrijd-
krachten. Eenige woonwijken in het gebied
van groot-Berlijn werden door de verspreid
neergeworpen bommen getroffen. Honderd-
veertig vijandelijke vliegtuigen, waaronder 118
viermotorige bommenwerpers, werden vernield
Een formatie jachtkruisers onder bevel van
majoor Kogler onderscheidde zich hierbij bij
zonder.
Snelle Duitsehe gevechtsvliegtuigen vielen
doelen in Zuid-Engeland aan.
Bewakingsstrijdkrachten der marine
brachten in de ochtenduren van Dinsdag
in het zeegebied voor ÏJmuiden in zware
gevechten 2 Britsche torpedomotorbooten
tot zinken, beschadigden een derde zoo
zwaar, dat zij verloren geacht kan worden,
en schoten 3 andere booten in brand. De
eigen vaartuigen bereikten voltallig hun
steunpunten.
Duikbooten hebben in zware gevechten tegen
vijandelijke convooien en krachtig beschermde
afzonderlijk-varende schepen op den Atlanti-
schen en den Indischen Oceaan 12 schepen met
een gezamenlijken inhoud van 71.000 ton tot
zinken gebracht.
Miltaire deskundigen komen tot de
slotsom, dat de Amerikanen Maandag bij
hun eersten terreuraanval op Berlijn nog
40 procent meer vliegtuigen hebben ver
loren dan de 140, welke volgens de offi-
cieele Duitsehe gegevens zijn neergescho
ten, en wel op grond van de volgende
feiten:
1. Op het Zweedsche vasteland en in
andere Noorsche streken hebben 10 bom
menwerpers een noodlanding moeten ma
ken.
2. De noodseinen van boven de Noord
zee neergestorte toestellen wijzen er op,
dat ten minste 19 vliegtuigen zich op zee
in nood bevonden tengevolge van benzine
gebrek of averij.
3. Duitsehe jagers, die de vijandelijke
toestellen tot de landingsvelden in Oost-
Engeland achtervolgden, maken melding
van talrijke noodlandingen en van bran
dende toestellen op de vliegvelden.
De militaire deskundigen berekenen de
z.g. stille verliezen op ongeveer 50 toe
stellen, zoodat de totale verliezen der Ame
rikanen dan 190 bommenwerpers en jagers
bedragen, hetgeen een verlies aan vliegend
personeel van ongeveer 1400 man be-
teekent.
United Press meldt: „Bij den Ameri-
kaanschen aanval maakte een formatie
bommenwerpers kennis met het geheele
gewicht der vijandelijke verdediging".
De bemanningen dezer formatie ver
klaarden volgens het agentschap: „Het
leek, of de geheele Duitsehe luchtmacht
was opgestegen. Wie beweert, dat er geen
Duitsehe luchtmacht meer is, is niet wijs".
Sedert de eerste poging van de Ameri
kaansche luchtstrijdkrachten in October
1943 om met grootere formaties bommen
werpers dieper in Duitschland door te
dringen, teekenen zich op zichtbare wijze
de voortdurend in stijgende lijn gaande
ontwikkeling, de verbetering en verster
king van alle krachten der Duitsehe lucht
verdediging af.
Hun laatste aanvallen overdag onderna
men de Amerikaansche luchtstrijdkrachten
onder bescherming van jachttoestellen, die
de aanvallen van Duitsehe jagers en jacht
kruisers moesten opvangen, teneinde al
dus de steeds stijgende verliezen aan bom-
Rood Spaansch hulpcomité
te Algiers.
In Algiers is officieel bekend gemaakt,
dat aldaar een rood Spaansch hulpcomité
is opgericht, ten einde aan de Spaansche
emigranten ondersteuning te verleenen.
Tijdens een meeting in den stadsschouwburg
van Oran richtte de uitgeweken communist
Bill L'Oux onder luid applaus van zijn toe
hoorders aanvallen tegen Franco en het na
tionale Spanje. Onder de aanwezigen bevon
den zich talrijke geëmigreerde roode Spanjaar
den.
Het Spaansche blad A.B.C. schrijft over de
betrekkingen tusschen Spanje en de groote
democratieën dat deze zich bij hun politieke
beslissingen laten beïnvloeden door de roode
emigranten, die vervuld zijn van haat tegen
Spanje en aldus bij hun optreden tegen Spanje
de eene psychologische fout na de andere
maken. Het is hoog tijd, dat de andere volken
onze handelwijze begrijpen en hun schande
lijke taal wijzigen. Geen politiek offer of be
langrijke economische moeilijkheden zijn in
staat voik en regiem in Spanje te scheiden en
van den met waardigheid ingeslagen weg af
te brengen.
KORT NIEUWS.
- -
Thans doen 15.000 Indianen in het Ameri
kaansche leger dienst. Zij werden uit de
360.000 nog in de V. S. levende Indianen ge
kozen. Het grootste deel van hun voorvade
ren miilienen in aantal zijn het slacht
offer geworden der Amerikaansche zegenin
gen.
In het gebied van Cette aan de Middel-
iandsche Zee werd de verplichte evacuatie
van kinderen tot 15 jaar verordend. Naar
verluidt moet deze voor 15 Maart geëindigd
zijn.
Sedert het begin van den oorlog zijn 25
Duitsch katholieke geestelijken als aalmoe
zeniers bij de uitoefening van hun ambt ge
vallen.
In eenige groote Duitsehe steden, waar
gevaar voor luchtaanvallen bestaat,
worden groote bouwwerken uit beton en
staal opgericht, die onder den naam
„Flaktorens" populair geworden zijn.
Wat hun afmetingen, de hoeveelheid
van het gebruikte materiaal en - on
danks alle moeilijkheden - korten bouw
tijd betreft kunnen ze alleen met U-boot-
bunkers vergeleken worden. Met de op
richting van deze bouwwerken, die zoo
wel voor de actieve luchtafweer als voor
de luchtbescherming der bevolking die
nen, heeft het door Rijksminister Speer
straf georganiseerde Duitsehe bouwbe
drijf in het vaderland een van zijn
belangrijkste prestaties tijdens den oor
log volbracht.
Scherl/Gerlach/C.N.F. Pax c.
Regeering van Iran afgetreden.
Bij een stemming over het vertrouwens
votum, gesteld in aansluiting op de parle-
mentsdebatten over de troonrede, bleef de
Iraneesche regeering verre in de minder
heid. Om deze reden is zij afgetreden. Er
ziin onderhandelingen gaande over de vor
ming van een nieuwe regeering.
Noodlandingen in Zweden.
Drie Amerikaansche Viermotorige bom
menwerpers hebben een noodlanding ge
maakt op Zweedsch gebied. De Zweedsche
luchtdoelartïllerie was in actie geweest en
Zweedsche jagers hebben ingegrepen. Twee
van deze bommenwerpers landden op het
vliegveld van Malmö. Het derde vliegtuig
landde in Schonen. De vliegtuigen waren
zoo goed als onbeschadigd. De bemanningen
in totaal 30 man, zijn geinterneerd.
RADIOPRAATJE MAX BLOKZIJL
In de serie brandende kwesties op Donder
dag 9 Maart 1944, over Hilversum 1, om 18.45
uur, spreekt Max Blokzijl over: „Ook voor de
katholieken zijn communisme en plutocratie
de vijanden."
Na een winterreces van twee maanden is
het Turksche parlement te Ankara weer
bijeengekomen om de normale werkzaam
heden voort te zetten. In politieke kringen
is men van meening, dat voorloopig geen
verklaringen over den huidigen internatio
nalen toestand in het parlement zullen
worden afgelegd.
De minister-president heeft de naar
Ankara ontboden hoofdredacteuren en uit
gevers van de bladen te Istanboel ont
vangen om hun instructies te geven.
Onlangs is bevestigd, dat ook petroleum
en benzine op de lijst voorkomen van
Britsche goederen, die niet meer geleverd
zullen worden. Talrijke Engelsche militai
ren in burger, die tot dusver als instruc
teurs of specialisten hun werkzaamheden
verrichtten, verlaten overeenkomstig het
bevel Turkije. De openbare meening volgt
met bijzondere aandacht de formulee
ringen in de hoofdartikelen van den af
gevaardigde Yaltsjin in het blad Tanin,
waarin de geleverde Engelsche wapens niet
alleen onbeteekenend, doch ook „oud ijzer"
genoemd worden.
Het blad Tasviri Efkiar schrijft, dat
Turkije bereid zou zijn een nationalen oor
log te voeren, indien het aangevallen wordt.
Turkije onderhoudt vriendschappelijke be
trekkingen met Duitschland. Niemand kan
van Turkije verlangen, dat het een vriend,
die in den loop van den huidigen oorlog
trouw gebleven is, een gemeene dolkstoot
toebrengt.
De afgevaardigde Sadak schrijft in het
blad Aksjam: „Turkije heeft geen reden
om aan den oorlog deel te nemen, want het
koestert geen ambities om zijn grondgebied
uit te breiden en evenmin streeft het naar
eenige winst".
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
heeft Eden in het Lagerhuis verklaard, dat
hij op het oogenblik geen verklaring had
af te leggen over het terugtrekken van de
Britsche militaire missie uit Turkije.
Keuringen,
Voor de Waffen-SS, SS-Waehtbataljon in
Amersfoort, Landstorm Nederland, Kriegs-
marine en de Germaansche SS in Nederland.
Alle inlichtingen, brochure, reisbiljetten
voor de heen- en terugreis verkrijgbaar bij
de Ne ben stellen der YVaffen-SS Amsterdam,
Dam 4, Alkmaar, Langestraat 56, Heerlen,
Sa rol east raat 25, Groningen, Heerste 46.
Enschedé. Hengelosehestraat 30 en het SS-
Ersatzkoinmando Niedeiiande, Hen Haag,
Korte Vijverberg 5.
9 Maart. 914.00 uur Rotterdam, Deutsche
Oberschule, Westerlaan 2.
10 Maart 9—12.00 Den Bosch, Hotel
Noord-Brabant, Markt 45.
15—18.00 uur Venlo Deutsches Haus, Eg-
mondstraat 16.
11 Maart 912.00 uur Arnhem Café RoyaJ
15—18.00 uur Zwolle, Hotel Gijtenbeek.
12 Maart 9—12.00 uur Groningen ITéeir-
straat 46.
1518.00 uur Leeuwarden, huize Schaaf,
Breed str.
13 Maart 9—14.00 uur Amsterdam Dam 4
14 Maart 914.00 uur Utrecht N.V.-huis,
Oudegracht 245.
15 Maart 9—14.00 uur Amersfoort Pol.
Durchgangslager, Leusderweg.
ZUIDWAARTS
VII.
Mont St. Michel
Eens is het anders geweest. Dertien eeuwen
en langer geleden was het geen barre rotsen-
kust, waartegen de oceaan beukte en storm
liep. Toen was het Bretonsche oeverland be
dekt met een zeer uitgestrekt dicht begroeid
en met dorpen bezaaid heuvelachtig terrein:
een antiek, wild bosch, het woud van Scissy
of Quokelunde. Maar de kust verzakte in den
loop der tijden, het bosch verdween en in
Maart 709 verwoestte een stormvloed met
aardbeving het lachende landschap en wat de
zee overliet waren wat kale rotsen, sindsdien
de Normandische eilanden genaamd.
Voor de baai van St. Michel ligt zulk een
eiland, een van de kleinste die men hier vindt,
maar tevens een van de belangwekkendste.
Want op dit 100 M. hooge kegelvormige graniet
blok, dat de basis van de Mont St. Michel
vormt, rijst een schoon geheel van kerk, kloos
ter, abdij en kloostergebouwen omhoog aan
wiens voet de huisjes der eilandbewoners in
poortersche nederigheid de beschutting van
den kromstaf genieten.
O. Mont St. Michel is schoon, zooals het daar
oprijst uit het vlakke water, waarin geboomte,
zeeweringen en gebouwen zich spiegelen,
schoon als een sprookje, dat verhaalt van een
ver verleden met strijd en overwinning, van
sombere spelonken en ten hemel strevende
architectuuren het sprookje wordt wer
kelijkheid zoodra de toerist voet aan wal heeft
gezet en over de kasseien der hellende straat
jes den tocht naar boven'aanvaardt.
Ten tijde der Galliërs waren er hier al pries
teressen aanwezig en Jupiter kreeg er van de
Romeinen reeds zijn altaar.De Franken bouw
den er twee kapellen en in'de zesde eeuw ver
rees er hier een klooster. Het was een jaar
vóór den hierboven gereleveerden stormvloed,
dat Saint Aubert hier, in de eenzaamheid van
een afgezonderde plaats, half grot, half kapel,
een visioen van den aartsengel Michaël had,
waarna de plaats tot op den dag van heden
Mont Saint Michel werd geheeten.
Tot zoover de eerste geschiedenis. Het alras
beroemde oord komt in het centrum van vor
stelijke belangstelling te staan. Karei de
Groote, Frans I en andere historische figuren
beschenken Mont St. Michel met koninklijke
giften en de abele bouwmeesters worden niet
moede, telkens nieuwe scheppingen aan de
reeds bestaande toe te voegen. Veel ruimte is
er niet op het kleine eiland, maar als het naar
boven niet meer gaat, worden er plannen ont
worpen voor machtige ondergrondsche wer
ken, zoodat men U heden ten dage niet min
der dan drie kerkgebouwen boven elkaar
toont.
Dat in den loop der tijden wel en wee
elkandei afwisselen, wien zal het verbazen?
De Noormannen komen en verwoesten veel,
maar een van hun geslacht, Richard sans Peur,
bouwt schooner op wat zijn voorgangers heb
ben afgebroken. Het hemelvuur ontziet boven
dien geen menschenwerk en meer dan eens
ligt Mont St. Michel daar als een reusachtige
fakke'. in volle zee te brandentotdat
nieuwe toewijding en nieuw geloof op de
ruïnen van het oude getuigenissen van zin
volle schoonheid optrekt. En ook het oorlogs
geweld iaat de plaats niet ongemoeid. Menig
maal belegeren en overwinnen de Engelschen
de rots, maar taaie verdediging wint het tel
kenmale en als in 1428 de nood ten top is ge
stegen bezielt het bericht van Jeanne d'Arc's
zegepraal te Parijs en Orléans de bezetting
zoozeer, dat de Engelschen het beleg moeten
opheffen.
En in al deze tijden van voor- en tegenspoed
beijveren de vrome broeders van de abdij,
waartoe hel klooster reeds lang verheven is,
zich, het geheel meer en meer te doen beant
.woorden aar. zijn roeping. De ridderzaal biedt
De Mont St. Michel.
(cliché archief)
waardig verblijf aan hooge gasten en in de
kerk tasten de tempelschatten zich op. Maal
ais daarboven statige hymnen weerklinken,
zucht beneden, daar, waar geen zonnestraal
doordringt, menige ongeluksvogel zijn wan
hoop uit. Want reeds sinds de dertiende eeuw
is Mont St. Michel ook staatsgevangenis en
het is nog maar een honderd jaar geleden dat
een gevangene, die er wegens politieke ver
grijpen opgesloten zat, maar langs een gehei
men weg trachtte te ontvluchten, in een ge
welf terecht kwam, waar de noodige geraam
ten, waarvan sommige nog aan de muur vast
geklonken bleken te zijn, een macaber getui
genis aflegden van wat zich hier in vroeger
eeuwen heeft afgespeeld.
Ja, men kan hier heerlijk griezelen in den
schemer der afgelegen hoekjes, maar als men
een oogenblik later de waardige Aalmoeze
nierschap, de trotsche Merveille of het statige
schip der kerk betreedt, maakt de huivering
plaats voor bewondering en geniet men eens
te meer van het verrukkelijk vergezicht, dat
het terras, honderd meter boven den zee
spiegel, oplevert.
Als er ter afwisseling van het bezichtigen
van al deze steenen herinneringen geen bakje
warme troost wachttedan zou 't óók niet
goed zijn en zoo dalen we van de gewijde
plaatsen af naar oorden van meer profane ge
nieting, die zich langs de straatjes rijen in den
vorm van hotels en hotelletjes en doodgewone
kroegjes, fraai opgedofte winkeltjes en schil
derachtige woninkjes. Er wonen hier een paar
honderd menschen en nieuwe vestigingen zijn
er verboden. Die paar honderd lieden leven in
vredestijd van de driehonderdduizend vreem
delingen, die hier jaarlijks komen, een aantal,
dat in oorlogstijd tot nog geen duizend is ge
slonken. Ge wilt dus wel van mij aannemen,
dat ons gezelschap op het verlaten eiland nog
al belangstelling genoot van al wat er iets
aan den man te brengen heeft en dat is
99 der bevolking en dat men er ons ont
ving met de voorkomendheid, aan een groot-
mogol verschuldigd. En nu moet ge weten, dat
men daar op Mont St. Michel nog het koetje
op stal en het varken in het kot heeft en dat
de hoenderstapel nog op volle kracht werkt en
dat de zee het een en ander oplevert en dat er
nog een stoffig fleschje te voorschijn kwam.,
nu ja, 't was grandioos. Zoodat er weinig dis
cours was, toen we in de autocar naar St. Malo
terugreden