Haarlemsche Courant
Beschouwingen over de invasie.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Bewegingen in de havens van
Z.O.-Engeland.
-*X
Invoering Z-kaartenprocedure
in voedselvoorzienings-
bedrij ven-
289e Jaargang No. 96
bureaux: Groots Boutstraat *3.
Te». Advert. 10734, Redactie 14*00
Poetgiro 134933 Haarlemsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 37. Tel. 1333e
Hoofdredacteur: F. c. Derk3
Dinsdag 25 April 1-944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
DrukkerijZ. B. Spaarne IZ. Tel. iSffË
Kantoor IJ mui den: Kembrandtlaës SB*
IJmuiden-Oost
Uit*.: Graf. BedrQven Daniate, Maertoag
K ig»
De vereischte weersomstandigheden en de in aanmerking komende
plaatsen. Nederland's situatie. Omvang der Geallieerde strijdkrachten.
Aan parachutisten een voorname plaats ingeruimd. Mogelijkheden der
jachtvliegerij.
Sinds eenige dagen ra.ppor(eoren de
vliegers van de Duitsche lucht verken
ning toenemende beweging in de havens
van Zuidoost Engeland. Er is niet uit
drukkelijk sprake van een concentratie
van schellen, vooral van landingsvaar
tuigen, maar desondanks wekt deze
korte, bijna laconieke mededeeling her
inneringen aan dergelijke berichten over
beweging in de havens van Gibraltar.
Tunis. Sicilië aan den.vooravond van de
Geallieerde landingen in Marokko en Al
giers in Nov. 1942. op Sicilië in .Juli 1943
en bij Salerno in Sopt. 1943.
De overgroote meerderheid der mi
litaire deskundigen, die zich in het af-
geloopen jaar met de problemen eener
eventueele invasie hebben beziggehou
den. zoowel Duitschers als Geallieer
den en neutralen kwamen tot de vol
gende conclusie: het gunstigste oogen-
blik voor een invasie ligt in het voor
jaar. wanneer de nachten nog niet al te
kort zijn dit in verband met de trans
porten over zee liefst zoo kort moge
lijk, na de periode der voorjaarsstor-
men, wanneer de zee geruimen tijd zeer
rustig pleegt te zijn zulks met be
trekking tot het opereeren van lichte
landingsvaartuigen op een moeilijke
kust en dan ongeveer acht tot tien
dagen voor de laat opkomende volle
maan, opdat de invasietroepen geduren
de de donkere nachten versterkingen
kunnen ontvangen en zoo weinig mo
gelijk gehinderd door de verdedigers
van de vesting-Europa, hun nieuwver-
worven posities kunnen versterken en
uitbreiden.
Het behoeft geen betoog, dat momenteel
in elk opzicht aan deze voorwaarden is vol
daan. Het eenige twijfelachtige punt vormt
nog het weer, vooral de vraag, hoe zich dit
in de komende periode zal ontwikkelen.
Hierop kunnen echter alleen de militair-
meteorologische diensten een antwoord ge
ven en die houden hun gegevens uiteraard
geheim.
Afleidingsmanoeuvres.
Er is reeds herhaaldelijk op gewezen, dat
de Duitsche legerleiding zich de invasie niet
voorstelt als een massale aanval op een be
paald punt, doch dat zij rekening houdt met
een groot aantal landingen tien, twaalf
of vijftien desnoods niet alleen tusschen
Brest en Vlissingen, dat deel van de Euro-
peesche kust, hetwelk onmiddellijk onder
het bereik van in Engeland gestationneerde
jachtvliegtuigen ligt, maar ook elders. De
punten, die in dit verband natuurlijk zui
ver als veronderstelling het meest wor
den genoemd, zijn de Lofoten, die den toe
gang tot Narvik controleeren, alsmede het
gebied van Drontheim en Bergen in Noor
wegen, het gebied van Bordeaux en Mar
seille in Frankrijk en het gebied van Genua
in Italië.
Strategisch tloel.
Men hoort in Duitsche militaire krin
gen steeds weer de meening verkondi
gen, dat de Geallieerden, zoo zij niet in
West-Europa dezelfde teleurstelling
willen beleven, die hun ondernemingen
bij Salerno en later bij Anzio en Net-
tuno hebben opgeleverd, alles op alles
zullen moeten zetten voor een frontalen
aanval op het hart van het Atlantische
bolwerk tusschen Cherbourg en Duin
kerken.
Daar liggen dicht onder de Engelsche kust
de groote havens waar zij niet buiten kun
nen. Daarachter ligt een terrein, dat bij
uitstek geschikt is voor den grooten slag te-
AUe krachten voor de overwinning. Het
geweldige raderwerk der Duitsche oor
logsindustrie loopt ook in het vijfde
oorlogsjaar op volle toeren. Een voort
durende stijging der productie en van het
verkeer moet worden nagestreefd en is
ondanks alle moeilijkheden thans reeds
bereikt. Millioenen werkers helpen mede
aan het bereiken van de overwinning. Het
monteeren van spoorwagons.
(Atlantic/v. Brietzka/Holland Pax c)
gen de Duitsche strijdkrachten, waarvan zij
zelf wel niet zullen aannemen, dat zij die
zoo of zoo kunnen vermijden. En bovenal:
daar ligt de strategisch kortste weg naar
het uiteinde van den eigenlijken Westwall,
die op den Rijn is gebaseerd en ten Noorden
van het punt, waar deze rivier ons land bin
nenstroomt, overgaat in een systeem van
versterkingen, dat om geografische redenen
een heel wat minder geduchte hindernis
vormt, dan de „Siegfriedlijn" om de En
gelsche benaming te gebruiken tusschen
Emmerich en Bazel.
Men /.al zich trouwens li erin neren, dat
de Duitsche regeering reeds op 10 Mei
1940 deti opntarsch in Nederland en
België motiveerde niet het gevaar voor
een Franseh-Engelschen inval langs de
zen weg lil liet Rijnland en het Roer
gebied.
Een tweede punt, dat in Duitsche mi
litaire kringen als het mogelijk doel
van een massalen Geallieerden aanval
wordt genoemd, is de Duitsche Noord
zeekust en Denemarken.
De deskundigen stellen zich eenparig op
het standpunt, dat Duitschland in staat is
een dergelijke poging eventueel af te slaan.
Benoodigde krachten.
Zou het hoofdkwartier van generaal
Eisenhower gelegenheid krijgen zijn
krachten volledig te ontplooien, dan zal
alleen bij de operaties in West-Europa
generaal Montgomery de beschikking
hebben over twee en een half tot drie
millioen man, luchtmaarschalk Tedder
zal tegen de 10.000 vliegtuigen onder
zijn bevelen hebben, waarvan tenminste
3000 viermotorige bommenwerpers, ter
wijl admiraal Land zonder eenigen
twijfel zeer belangrijke vlootstri.jd-
krachten ten dienste zullen staan, ook
al zijn daar naar buiten geen gegevens
over bekend geworden.
Het lijdt geen twijfel of de Geallieerden
maken zich geen illusies omtrent de kracht
van de Duitsche afweer, die te zeer onder
het onmiddellijk bereik van hun luchtver-
kenning is georganiseerd, dan dat zi.i daar
omtrent volkomen in het duister zouden
tasten. De bommen, die zij sinds jaar en
dag op het Atlantische bolwerk laten val
len, hebben de soliditeit daarvan zoo dui
delijk bewezen, dat zij naar Duitsche opvat
ting zullen trachten, met in petto gehouden
geheime wapens daartegen iets meer te be
reiken.
Vast staat, dat de Engelschen op zeer
groote schaal parachutisten hebben op
geleid, terwijl de Amerikanen over een
uitgebreide luchtinfanterie beschikken.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat
Engelsche transportvliegtuigen de pa
rachutisten over uitgestrekte gebieden
tot ver buiten het tooneel van de
eigenlijke invasie zullen afzetten en dat
de „gliders" groote zweefvliegtuigen
der Amerikaansche luchtinfanterie
tot diep in 't binnenland zullen landen.
De ongetwijfeld zeer sterke luchtstrijd
krachten der Geallieerden mogen in staat
worden geacht om zoowel de parachutisten
als de luchtinfanterie geregeld van wapens
en proviand te voorzien en hen met aanval
len van jachtkruisers in scheervlucht te on
dersteunen. Het bezwaar blijft echter, dat
het zoo goed als ondoenlijk is, kleinere for
maties in vijandelijk gebied door de lucht
van zware wapens te voorzien. De Ameri
kanen maken thans melding van een „vlie
gende tank", naar het schijnt een tank, die
met bemanning en munitie door een „gli
der" wordt getransporteerd.
Waarde van den AtlantLsciheou wal.
Men mag aannemen, dat Eisenhower zoo
hij voldoende parachutisten en luchtinfan
terie in den strijd werpt en zich niet laat
afschrikken door de aanvankelijk onvermij
delijke zware verliezen in staat is om zich
met behulp van deze troepen in het bezit te
stellen van belangrijke posities in het door
de Duitschers bezette gebied. Waarde krijgt
dit evenwel eerst, wanneer het gros zijner
troepen er in slaagt een bres te slaan in de
kustverdediging, en contact te krijgen met
deze vooruitgeschoven posten. In Duitsche
militaire kringen spreekt men openlijk de
verwachting uit, dat de Geallieerden niet
alleen zware verliezen, doch ook plaatse
lijke successen zullen boeken.
Alles staat en valt echter met de
vraag, of de Geallieerden door het At
lantische bolwerk heen komen of niet.
Op dit punt is men van Duitsche zijde
kennelijk zeer optimistisch.
Aangezien echter van Geallieerde zijde
niets is uitgelekt over de middelen, waar
mee men het zwaarste bolwerk der krijgs
geschiedenis hoopt te slechten, en er van
Duitsche zijde niets naders wordt gepubli
ceerd omtrent het geheime wapen der ver
gelding, dat thans de ruggegraat van het
Duitsche defensief systeem tegen een even
tueele invasie kan worden genoemd, behoort
elke nadere beschouwing over de kansen
van aanvallers zoowel als van verdedigers,
tot het rijk der fantasie en der speculatie.
Als de zwakste schakel in de ketting der
invasie is tot dusver steeds de beperkte ac
tie-radius van het jachtvliegtuig beschouwd
De operatieve kracht van bommenwerpers,
die overdag op eigen gelegenheid moeten
opereeren. is beperkt en voor het vormen
van een lucht-parapluie zonder welke ope
raties als een landing op groote schaal niet
meer denkbaar zijn, is absoluut afhankelijk
van de aanwezigheid van sterke formaties
jachtvliegtuigen.
Juist in de laatste maanden echter heeft
in de jachtvliegerij een waarlijk revolution-
naire verandering plaats gehad, welke er
toe heeft geleid, dat verschillende types
Geallieerde jachtvliegtuigen thans over een
actie-radius beschikken, welke dien der
bommenwerpers bijna evenaart. De jacht
vliegerij is thans nagenoeg geheel het do
mein der „Lightning's" en „Thunderbolts",
wier actie-radius tot Noord- en West-
Duitschland reikt, en van de „Mustangs",
die tot diep in midden-Duitschland door
dringen. Het Duitsche legerbericht heeft
zelfs reeds melding gemaakt van formaties
Geallieerde jagers, die niet voor het escor
teeren van bomvliegtuigen werden gebruikt,
doch zelfstandig mitrailleur-aanvallen pleeg
den in de omgeving van Berlijn. Deze jagers
zijn, wat snelheid en vuurkracht betreft, als
volwaardige vertegenwoordigers van hun
klasse te beschouwen en hebben aan den
Geallieerden bommenoorlog tegen het Duit
sche binnenland reeds een heel ander aspect
gegeven door het toenemen in veelvuldig
heid en uitbreiding van de Amerikaansche
dagaanvallen. Als werkelijke „fighters" zul
len zij evenwel hun sporen nog moeten ver
dienen. daar zij voor vluchten op zeer groo
ten afstand nog afhankelijk zijn van reser
vetanks. die gelijk bekend, een remmenden
invloed hebben op de bewegelijkheid.
Verdere beperking van den
postdienst.
Eén bestelling per dag.
De bijzondere tijdsomstandigheden dwingen
P.T.T. opnieuw tot een aantal versoberingen,
ditmaal bij den postdienst. Zoo is geleidelijk
over het geheele land het aantal briefpostbe
stellingen verminderd tot één per werkdag,
behalve in enkele groote plaatsen. Ook de
extra avondbestellingen voor dagbladen, die
in sommige plaatsen werden uitgevoerd, zijn
opgeheven. De tot dusver gegeven gelegenheid
om in daarvoor in aanmerking komende ge
vallen dagbladen en andere poststukken op
werkdagen kosteloos af te halen, wordt in het
T ümzADfru.'-
April is de zaaimaand De handelaren itt
tuinzaden hebben het op den beursdag itï
den Wieringermeerpolder dan ook druk,
om vele volkstuinders en tuinders van
het benoodigde zaad te voorzien.
(C.N.F./Kuiper Pax c>'
algemeen eveneens opgeheven. Aan nieuws
verzoeken om tegen betaling van het z.g. bus
recht de correspondentie ten postkantore ta
mogen afhalen, kan, ook al met het oog op
het aantal beschikbare postbussen, niet meer
worden voldaan.
Op postkantoren, die tot nog toe overdag
doorloopend waren opengesteld, is uitslui
tend voor postzaken een tusschentijdscha
sluiting ingevoerd van 12.30 uur tot 14 uuS
(enkele kantoren uitgezonderd).
Met ingang van 7 Mei zullen voorts de kan
toren op Zon- en feestdagen voor den post
dienst gesloten worden. De gelegenheid to4
het kosteloos afhalen van correspondentie op
die dagen, wordt opgeheven. Zoo spoedig da
omstandigheden dit veroorloven, zullen deze
beperkingen van den postdienst weder opge
heven worden.
Bij luchtalarm van de straat.
KEURING VOOR DE WAFFEN SS EN ANDERE FORMATIES
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Wegens de zeer vele aanmeldingen zal nog een extra keuring gehouden
worden op Donderdag 27 April te Amsterdam van 9 tot 14 uur, Nebenstelle der
Waffen SS, Dam no. 4 en Vrijdag 28 April te Den Haag van 9 tot 14 uur, in een
der zalen van het gebouw Amicitia, Westeinde no. 15, waar iedere gezonde Neder
lander zich kan aanmelden ten einde gekeurd te worden voor de Waffen SS, SS
Wachtbataillon in Amersfoort. Landstorm Nederland. Kriegsmarine en de Ger-
maansche SS in Nederland.
Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot
de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra-levensmiddelen etc.
Personen tusschen 19-35 jaar die aanmeldingspliehtig zijn voor de tewerk-
stelling, kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis
van de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen SS kan ieder worden, die na minstens een jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn schooloplei
ding is niet doorslaggevend.
Alle inlichtingen en gratis reisbiljetten voor de heen en terugreis zijn ver
krijgbaar bij de navolgende Nebens+ellen der Waffen SS: Amsterdam, Dam 4,
Alkmaar, Langestraat 56, Heerlen, Saroleastraat 25, Groningen. Heerenstraat 46,
Enschedé, Hengeloscbestraat 30 en eveneens bij het Ersatzkommando, Korte
Vijverberg no. 5, Den Haag.
Vrijstelling van de onmisbare
arbeidskrachten.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld:
Op grond van de verordening van den
Rijkscommissaris, nr. 108/1942, waarbij el
ke ondernemer verplicht werd desgevraagd
inlichtingen te verstrekken omtrent in zijn
■bedrijf aanwezige arbeidskrachten, is ïn
toepassing gebracht de z.g. Z-kaartenpro
cedure. Deze procedure wordt thans ook
voor het geheele gebied van de voedselvoor
ziening ingevoerd. Op deze wijze worden
voor dif bijzonder belangrijke deel van het
economische leven de arbeidskrachten vrij
gesteld, die noodzakelijk zijn om de voed
selvoorziening te verzekeren.
Aan de kaartenprocedure behoeven op dit
oogenblik nog niet deel te nemen de eige
naren en werkkrachten van land- en tuin
bouwbedrijven, dus boeren, tuinders, vis-
schers en de bij hen werkzame personen.
Voor deze groepen van personen blijven de
uitgegeven gele vrijstellingsbewijzen voor-
loopig van kracht.
Onder de Z-kaartenprocedure voor de
voedseïvoorzieningsbedrijven vallen thans
dus de navolgende groepen van bedrijven
en personen:
1. De geheele industrie op het gebied van
de voedselvoorziening, zooals deze is onder-
gébracht in vakgroepen en ondervakgroe
pen van de volgende bedrijfsgroepen:
a. binnen- en buitenlandsche akkerbouw-
producten verwerkende industrie:
b. industrie van oliën, margarine, vetten
en verwerking van dierlijke producten;
c. derivaten van landbouwproducten ver
werkende industrie;
d. zuivel- en melkproductenindustrie en
mel-kinrich tings wezen
e. groenten- en fruitverwerkende in
dustrie;
2. De geheele groothandel in levensmid
delen, zooals deze is ondergebracht in de
vak- en ondervakgroepen van de onderbe
drijfsgroep groothandel voedselvoorziening
en aanverwante gebieden;
3. De tusschenpersonen in de voedsel
voorzieningsbranches, o.m. zooals zij zijn
ondergebracht in de tot de bedrijfsgroep
tusschenpersonen behoorende vakgroepen:
Tusschenpersonen in: a. bloembollen; b.
in cacao; c. in alcoholhoudende dranken; d.
in granen; e. in groenten en fruit; f. in kaas;
g. in koffie; h. in kruidenierswaren; i. in
kunstmeststoffen; j. in melkproducten; k. in
oliën, vetten en oliezaden; 1. in specerijen;
m. in suiker; n. in thee; o. in visch; p. in ge
droogde zuidvruchten; q. in zetmeel.
4. De detailhandel in de voedselvoorzie
ning, zooals deze is ondergebracht in de to&
de bedrijfsgroep detailhandel behoorende
vakgroepen: Detailhandel in a. kruideniers
waren; b. in melk, boter, kaas en eieren; c.
in visch; e. in wild en gevogelte; f. in brood,
banket, chocolaterieën en suikergoed; g. in
vleeschwaren; h. in alcoholhoudende en al
coholvrije dranken; i. in bloemen en plan
ten.
5. De ambachtsbedrijven in de voedsel
voorziening, zooals deze zijn ondergebracht
in de tot de bedrijfsgroep voedselvoorzie
ningsambachten behoorende vakgroepen: a.
slagerij; b. brood- en banketbakkerij; c,
maalderij; d. loondorscherij.
II. De navolgende groepen: 1. de koel- ea
vrieshuizen, ondergebracht in de or-i» rvak-
groep koel- en vrieshuizen; 2. de vlasver-
werkende ambachtbedrij ven (vlatsrote-
rijen). 3. de griend- en rietbedrijven, zoo
als deze zijn ondergebracht in de ondervak
groepen verpakkingsmanden-industrie en
rietmatten-industrie; ondervakgroen bie-
zenmattenmakerijen en -sorteerderijen; 4.
de boerenleenbanken en haar centrales, op
genomen in de bedrijfsgroep landbouwcre-
dietbanken;
5. het ambacht ten plattelande en de am
bachtelijke nevenbedrijven van den land
bouw met name: a. dorpssmeden; b. wagen
makers; c. reparatie-inrichtingen voor land
bouwwerktuigen en -machines; d. dorps-
timmerlieden, electrotechnische installa
teurs, metselaars en dakdekkers, die uit
sluitend of in hoofdzaak op het platteland
werkzaam zijn; e. zadelmakers en vervaar
digers van tuigen; f. persbedrijven voor*
hooi en stroo; g. grasdrogerijen.
Voorzoover ondernemingen uit de onder
II opgesomde groepen van bedrijven reeds
(Vervolg op pag. 2)
