Haarlemsche Courant
Voorbereiding van den groot en strijd
in het laatste stadium?
Mei-offensief der Sovjets had
geen succes
Hevige gevechten ten Zuiden
van Cassmo
Het volgend numnver van dit blad
verschijnt Vrijdag a.s.
289e Jaargang' No. 115
X X
Bureaux: Groote Houtstraat 93.
Tel. Advert. 10721. Redactie 10600
Postgiro 131958 Haarlemsche ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein 3T. Tel. JSÊSD
Hoofdredacteur: F. C. Derhs
Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie
Woensdag 17 Mei 1944
Verschijnt dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukkerij: Z. B. Spaariie 12. Tel. 12713
Kantoor iJmuiden: Rembrandt] aan 55,
IJmulden-Oost
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
- K 1297
rAlle onderdeelen der Duitsche weermacht zijn paraat. Factor
der verrassing foor een belangrijk deel uitgeschakeld.
De ondubbelzinnige verklaring van het op
perbevel der weermacht, dat de Anglo-Ameri-
kaansche luchtaanvallen op het gebied aan de
Kanaalkust als voorbereiding tot een invasie
kunnen worden beschouwd, heeft de aandacht
van de Duitsche openbare meening meer nog
dan tot dusver op de komende militaire ge
beurtenissen gevestigd. In voorgaande jaren
heeft de.maand Mei het begin van groote of
fensieven gebracht en de waarschijnlijkheid is
groot, dat zulks ook dit jaar het geval zal zijn.
De voorbereidingen, die Duitschlands tegen
standers voor het door hen aangekondigde
algemeene offensief troffen, schijnen in het
laatste stadium te zijn getreden. Zooals zij
reeds na de conferentie van Teheran hebben
verklaard, is hun plan, Duitschland van het
Westen, Oosten en Zuiden uit aan te vallen
en van Duitsche zijde is men geneigd, deze
aankondiging als ernst op te nemen, meldt de
Berlijnsche correspondent var} het A.N.P. Het
beeld van den oorlog in Europa is derhalve
meer dan ooit als een geheel te beschouwen
en alles wat zich aan de verschillende fronten
voordoet, kan thans naar het oordeel van
Duitsche militaire kringen gezien worden als
phazen in het voorstadium van den grooten
strijd. Dit geldt voor den sterk geactiveerden
luchtoorlog zoowel als voor den strijd in Italië,
Ook het Oostelijke front vormt een integree
rend deel van de plannen van Duitschlands
tegenstanders en ook hier verwacht men een
hervatting van het Sovjet-Russische offensief
uiterlijk op het tijdstip, waarop de Geallieer
den zich.met het volle gewicht hunner oorlogs
machine in den strijd zullen werpen, hetgeen
naar het oordeel.van ingewijde militaire krin
gen te Berlijn, wel eens een kwestie van dagen
zou kunnen zijn. De voornaamste aandacht in
verband met de verwachte gebeurtenissen is
gericht op de West-Europeesche gebieden. De
Duitsche troepen, die aan de Kanaalkust de
wacht houden, staan onder bevel van generaal
veldmaarschalk Von Rundstedt, den opperbe
velhebber Wést en generaal-veldmaarschalk
Rommel, die als opperbevelhebber van een
legergroep betiteld wordt. Van de militaire
leiding in dit gebied maken voorts deel uit
generaal-veldmaarschalk Sperle als comman
dant der luchtstrijdkrachten, kolonel-generaal
Blaslcowitz, opperbevelhebber van een leger
groep, admiraal Krancke en generaal der pant
sertroepen Freiherr Geyr von Schweppenburg.
Wat de krijgsoperaties zelf betreft, deze be
perken zich op het oogenblik vrijwel uitslui
tend tot het Zuid-Italiaansche front. Wanneer,
naar men van Duitsche zijde aanneemt, de
tegenstander met zijn Vrijdag begonnen aan
val beoogt, reserves te binden om voor opera
ties elders de handen vrij te hebben, dan stelt
men in Berlijn daartegenover, dat het strijd-
tooneel in Midden-Italië zich weinig leent
voor het binden van troepen op groote schaal,
daar wegens de geringe lengte van het front
en het bergachtige karakter van het terrein
hgt aantal troepen, dat aan den strijd deel
neemt, steeds alleen maar beperkt kan zijn.
Ook luit.-generaal Dittmar, de bekende mi
litaire spreker van den Grootduitschen Om
roep, heeft zich bezig gehouden met de jong
ste gebeurtenissen aan de Europeesche fron
ten. Hij kwam tot de slotsom, dat de totale
toestand alle symptomen vertoont van de
kalme paraatheid der drie onderdeelen der
Duitsche weermacht. Het uitstel der vijande
lijke acties heeft aan Duitsche zijde menige
waardevolle aanvulling mogelijk gemaakt, zoo
zeide hij. De omvang der voorbereidingen
wellce" de vijanden in het Oosten en in het
Westen noodzakelijk achten, vormt reeds op
zichzelf een voordeel voor de Duitschers, daar
hierdoor noodzakelijk voor een belangrijk deel
afstand wordt gedaan van den factor der ver
rassing. Ook deze spreker acht het van be-
teekenis, dat het weermachtbericht van 13 Mei
zekere vijandelijke luchtacties boven bepaalde
deelen van het Westelijke bezette gebied" voor
bereiding tot de invasie heeft genoemd, waar
mede dit woord invasie voor het eerst in een
officieel communiqué is opgenomen. Evenzoo
kan wellicht de benaming „afleidings- en bin-
dingsaanvallen op groote schaal" voor het
nieuwe Britsch-Amerikaansche offensief aan
het Italiaansche Zuidelijke front worden opge
vat. ..Afleiden" en „binden" heeft steeds be
trekking op een andere, in omvang en doel
grootere operatie of operaties. Welke opera
ties hier bedoeld zijn, ligt voor de hand.
Het Oostelijk front-
Voor den toestand in het Oosten is het tee-
kenend, dat het begin Mei ondernomen Sovjet
offensief aan weerskanten van den Sereth voor
den aanvaller een besliste teleurstelling is ge
worden. aangezien de opeenhooping van aan-
valsformaties, pantserwagens en vliegtuigen
op een beperkt gebied tegen de Duitsche
maar ook tegen de Roemeensche afweer
geen succes kon behalen. Nog teleurstellender
voor de bolsjewisten moeten de Duitsche aan-
valssueeessen tegen de Sovjet-bruggehoofden
op den Westelijken oever van den Dnjestr 'zijn
geweest. Vooral de opruiming van het brugge-
hoofd ten Westen van Grigoriopol, dat eèn
aanzienlijke breedte en diepte had en bijzon
dei' goed beschermd was.
Het schiereiland de Krim heeft de taak, in
een kritieken tijd vijandelijke strijdkrachten
te binden, in verrassend groote mate vol
bracht. Dit wordt bewezen door het groote
aantal Sovjet-troepen, die Ln het veld zijn ge
bracht om de Krim te heroveren. Al deze
strijdkrachten hebben op beslissende momen
ten den vijand ontbroken op plaatsen, waar er
voor de Duitschers iets belangrijker op het
spel stond dan het verlies of het behoud van
een vesting, die meer en meer tot een afge
legen buitenpost was geworden.
Portsmouth gebombardeerd
Het opperbevel van de weermacht maakt
bekend:
Van het Oostelijk front wordt slechts plaat
selijke gevechtsactie aan den benedenloop van
den-Dnjestr en in het voorterrein van de Kar-
pathên gemeld.
Formaties van de luchtdoelartillerie van het
leger schoten sinds het begin van den veld
tocht in het Oosten 2000 vijandelijke vliegtui
gen omlaag. Daarvan hebben de luchtdoelaf-
deeiingen van het leger 275 en 179 alleen 300"
toestellen neergehaald.
Aan het Italiaansche Zuidelijk front
zette de vijand zijn aanvallen met gebruik
making van nieuwe divisies infanterie en
pantserjagers op ons verdedigingsstelsel
met zwaartepunt ten Zuiden van Cassino
voort. Na verbitterde wisselvallige gevech
ten gingen eenige heuvelstellingen ver
loren. In andere sectoren werden plaatse
lijke penetraties in tegenaanvallen gezui
verd of afgegrendeld.
Een sterke formatie gevechtsvlieger$_bom-
bardeerde in de late avonduren van 15 Mei
vijandelijke steunpunten in het govechtsgebied
van Cassino met goede uitwerking. Er ont
stonden branden en explosies.
Bij aanvallen van enkele Britsche stoor-
vliegtuigen op het gebied van Keulen en
Mannheim alsmedebij vluchten boven de Kie-
ler Bocht, werden in den affeloopen nacht
vier vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
In de eerste ochtenduren van 16 Mei vie
len sterke formaties zware Duitsche ge
vechtsvliegtuigen de Britsche havenstad
Portsmouth met een groot aantal brisant-
en brandbommen aan.
De bevrijder van Kowel, Generalleutnant
von Saucken, commandeur van een
pantserdivisie, drager van het Eikenloof
met de Zwaarden bij het Ridderkruis,
tijdens een bespreking niet zijn comman
danten eenige honderden meters van den
vijand. (PK Etzold-HH-St. P. c)
Churchil! over de leveranties
aan de Sovjets.
Churchill heeft onlangs in het Lagerhuis bij
zonderheden bekend gemaakt over de hulp
welke het Britsche rijk naar Rusland stuurt.
Hij verklaarde dat Engeland in den loop van
de laatste twee-en-een-half jaar meer dan 5000
gevechtswagens, 6000 vliegtuigen en grondstof
fen ter waarde van 8 millioen pond aterling
aan de Sovjets geleverd heeft. Churchill voeg
de er aan toe, dat het meerendeel van deze
leveranties geschiedden via het Noordelijk deel
van den Atlantischen Oceaan, onder geleide
van de Home-fleet, terwijl hij er den nadruk
oplegde, dat nagenoeg al de verloren gegane
oorlogsschepen tot de Home-fleet behoorden.
De Britsche premier zei verder dat de meeste
verliezen aan vrachtschepen door de Ameri-
kaansche koopvaardijvloot werden gedragen.
Churchill besloot met de verklaring, dat Rus
land tengevolge van de verkeersopstopping in
de havens, aan Engeland al de beloofde hoe
veelheden hout niet heeft kunnen leveren.
INITIATIEF.
DrLaat ons er den atlas eens bij nemen
en de kaart van Europa opslaan. Hier ziet
ge Rusland en dan verder op een rijtje Fin
land, Zweden en Noorwegen. Ge ziet ook,
dat cieze drie laatstgenoemde landen geza
menlijk ongeveer 'een derde van de opper
vlakte van Rusland beslaan.
Nu lezen we nog eens eert bericht van
Zaterdag j.l. over en vernemen daar uit,
dat de Noorsche emigrantenregeering bin
nenkort een verdi'ag zal sluiten met Sovjet-
Rusland, waarin vooruitgeloopen wordt öp
een eventueele bezetting van Noorwegen.
De Noorsche regeering in Londen zal in dit
verdrag Engeland, de Vereenigde Staten en
Sovjet-Rusland deelneming garandeeren in
het bestuur van Noorwegen, zoodra gemelde
emigrantenregeering daartoe de macht heeft
De practische beteekenis van een en
ander leert ons de kaart uit onzen atlas. Als
het ooit zoover mocht komen, dat de Noor
sche heeren in Londen hun woord en ver-
drag--gestand kunnen doen, dan is ook het
lof van Finland beslist. Dan is ook dit land
op de knieën gebracht, dan is Finland ge-
bolsjewiseerd en pract-isch weer als voor
1914 een deel van Rusland geworden. En als
we lezen, dat het volgens de Stockholmsche
bladen de aandacht 'rekt, dat er thans in
het Noorden van Skandinavië reeds een
Sovjet-Russische infiltratie, merkbaar is,
waarbij niet alleen Sovjet-partisanen maar
ook de Russische roebel een rol spelen, dan
begrijpt een kind, dat een verdrag, waarbij
Noorwegen Engeland, Amerika en Sovjet-
Rusland als toe'ziende voogden in zijn bin-
nenlandsch bestuur wil erkennen, nergens
anders op neerkomt dan dat Noorwegen aan
Rusland wordt uitgeleverd en op 'de nomi
natie staat, Sovjet-republiek te worden.
„Between the devil and the deep sea"
op z'n Hollandsch: tusschen twee vuren
zit dan Zweden, te land ingesloten door ge-
bolsjewiseerde rijken, langs de kust door
een zee, die door de Sovjetvloot beheerseht
wordt. Zweden is bovendien al vier jaar
lang door het -bolsjewisme „geïnfiltreerd".
Als in Finland de volkscommissaris zit en
in Noorwegen sikkel-en-hamervlag waait is
het lot van Zweden beslist. Niemand zal ten
aanzien van het tegendeel eenige illusie
koesteren.
Hetgeen beteekenen zou, dat het door
Moskou gecontroleerde Europeesch gebied
met een derde van Europeesch Rusland zou
zijn uitgebreid.
Een gelijksoortig verdrag als Noorwegen
bezig is op te stellen, bestaat, zooals men
weet, reeds tusschen Moskou en de Benesj-
regeering. En voor het overige verlangt
Moskou de Baltische landen, een groot deel
van Polen en van Roemenië. De Balkan be
hoort, volgens Moskou, Russische invloeds
sfeer te zijn. In de Middellandsche Zee heeft
Rusland thans eeiv eigen vloot en in Zuid-
Italië is de Sovjet penetratie ruim zoo groot
als in Noord-Skandinavië. De Esthen, de
Letten en de Lithauers, de Hongaren en de
Roemeniërs verzetten zich vastberaden
tegen den Russischen stormloop. Zij -weten
uit eigen, bittere ervaring, waarop een, ver
drag met Moskou uitloopt. Zij hebben dui
zenden en duizenden landgenoöten zien
wegvoerenniemand weet waarheen, zij
hebben binnen hun landspalen de verwoes
ting moeten aanzien, waarmede de komst
der Sovjet-troenen gepaard ging eti.zij ach
ten" ieder offer gering in vergelijking met
het lot, dat hun bij een herhaling te wach
ten zou staan.
Niet aldus de Noorsche emigrantenregee
ring. Zij stuurt aan op een Sovjet-Russische
bezetting van haar land en wenscht dit bii
verdrag vast te leggen. En voor het geval
men dit te sterk gezegd zou vinden dient
verwezen naar de berichten van de Lon-
densche correspondenten van Dagens Ny-
heter en Morgontidningen, waarin te lezen
staat, dat het hier een initiatief betreft van
de uitgeweken Noorsche regeering.
Een initiatief. Een voorstel dus. dat uit
gegaan is van de Noren. En nu is het weer
zulk een simpel berichtje, dat ons de oogen
doet opengaan voor den achtergrond van
deze dingen. Want h.et is natuurlijk niet
waar, dat dit een Noorsch initiatief is. Het
is natuurlijk niet waar, dat, die Londensche
Noren eigener beweging Engelschen. Ame
rikanen en Sovjet-Russen zouden uitnoodi-
gen, straks hun land te komen bezetten en'
er de baas te komen spelen.
Die Londensche Noren weten zeer wel,
wat Anglo-Amerikaan sche voogdij betee-
kent en zij weten nog beter, waarop vriend
schap met het bolsjewisme op den duur
uitloopt. De Noorsche koning en de Noor
sche kroonprins zullen werkelijk niet zoo
groote behoefte gevoelen aan Stalins vriend
schap en Russische vrijhavens aan hun
fjordenkust. Een Noor is een Germaan en
zelfs een Noorsche regeering, die in het uur
van gevaar het hazenpad koos kan geen
heil zien in een toekomst, die Moskou zal
bepalen.
De tragische waarheid in dit all^s laat
zich niet camoufleeren. De Noorsche emi
grantenregeering en iedere emigrantenre
geering verkeert in een positie van volko
men afhankelijkheid van hen. in wier be
scherming zij zich heeft gesteld. Zij heeft ïa
en amen te zeggen op ieder initiatief dat ten
aanzien van de belangen, die zij heet te ver
tegenwoordigen, wordt genomen en moet
bovendien nog dulden, dat het dan nog haar
initiatief zal moeten heetéh. Zij kan weige
ren, zij kan zich verzetten. Dan zal zij niet
langer aan de genade maar aan de ongenade
van haar beschermers zijn overgeleverd en
in haar plaats zal een andere, gewilliger
schijnregeering worden gevormd.
En zoo is dit de les, die dit „initiatief"
bevat: Deze Noorsche emigrantenregeering
zal Noorwegen mocht de toekomst ooit
daartoe leiden niet kunnen beschermen
tegen zijn belagers. Hier is bet woord aan
De Cote d'Azur gereed voor de afweer.
De in de onmiddellijke nabijheid der kust
liggende straten zijn door de burger
bevolking ontruimd. Ook hier beletten
deskundig' aangelegde prikkeldraad
versperringen een doordringen.
(FIK Tölle-Transo-Europr. P. c)
het Noorsche volk zelf, dat zal moeten be
slissen, of het, zijn lot toevertrouwt aan een
aantal gevluchte ministers of zelf de zaken
in handen neemt om de vrijheid te verdedi
gen, die daar in Lopden verkwanseld werd.
En deze les wil tevens een voorbeeld vor
men. Een waarschuwend voorbeeld. Ook
voor ons.
Rommel inspecteerde
verdedigingswerken in
Norrctandië.
Generaal-veldmaarschalk Rommel heeft de
zer dagen de Duitsche verdedigingswerken in
Normandië geïnspecteerd en zich daarbij over
tuigd van de hooge gevechtswaarde en paraat
heid van alle vestingwerken, steunpunten en
andere inrichtingen der verdediging. Zijn aan
dacht ging vooral uit naar de versperringen
aan het land- en zeefront, die in de laatste
maanden nog versterkt zijn. Op dezen tocht
bezociei de veldmaarschalk ook verscheidene
■sectoren aan de Normandiscbe kust. o.a. een
in de nabijheid van Cherbourg gelegen punt,
dat de vijand in twee achtereenvolgende nach
ten met bommen van het zwaarste kaliber had
aangevallen. Ondanks talrijke bomtreffers ver
toonden de gevechtsinrichtingen slechts onbe-
teekenende materieele schade. Verliezen aan
personeel zijn er in het geheel niet geleden.
Ook alle wapens hadden hun volledige doel
treffendheid behouden. De inspectie bevestigde
wederom de hooge gevechtswaarde van de
Duitsche vestingwerken aan de Fransche kust
tegen eiken, ook verrassenden, aanval van zee
of uit de lucht.
Massagraf van 2003 Letlanders
gevonden.
Naar het D.N.B verneemt, zijn in de nabij
heid van Oella', tusschen Witebsk en Polozk,
graven gevonden. De burgemeester van Oella
verklaarde, dat in deze graven in Juni 1941
niet minder dan 2000 Letlanders zijn begraven,
die door de NKWD waren doodgeschoten. Het
waren in hoofdzaak intellectueelen, en men-
schen van de hoogere klassen, ook vrouwen en
kinderen. Deze ongelukkigen waren uit de
buurt van Dunaburg hierheen gedreven. Hier
zakten zij ineen, uitgeput door hitte, honger,
dorst en angst. Daar aan een verderen marsch
niet gedacht kon worden, werden zij door de
begeleidende NKWD-manschappen met ma
chinegeweren doodgeschoten De bevolking
moest twee dagen later de dooden in massa
graven bijeenbrengen.
„Unie van Salkan-Sovjet-
repuhlieken."
Volgens een voor Engelsche bladen bestemd
bericht uit Cairo hebben de -leiders van de
Grieksche en Bulgaarsche communisten beslo
ten het initiatief te nemen tot het oprichten
van een „Unie van Sovjet-Balkanrepublieken"
Deze unie zal Griekenland. Macedonië, Bul
garije en Servië omvatten. De communistische
partijen van Griekenland en Bulgarije mogen
voor het bereiken van dit doel een tactiek
volgen die hun«goed dunkt. Beide' partijen, zoo
wordt verder gezegd, zullen werken voor de
veiligheid van de Noordelijke grens der unie
en wel met het doel, den Donau te bereiken,
die als grens van Bulgarije en Servië wordt
bestempeld. Deze grens zou ten Noorden van
Fiume aan de Adriatische Zee moeten eindigen
Bulgarije zou een toegang naar de Egeïsche
Zee krijgen. Voorts wordt beoogd de stichting
van een autonome republiek onder Sovjet-
Russische controle, die de Dardanellen met
Istanboel zou omvatten. Als Grieksch-, Ser
visch- en Bulgaarsch Macedonië wordt l\et
gebied bestempeld tusschen de rivier de Nes
tos en den berg Rodoti in het Oosten, de ber
gen Rila. Osokoff. en Sar in het Noorden, de
Albaneêsche Alpen en de Pindus-bergketen
in het Westen, en den berg Olympus en de
Egeïsche Zee in het Zuiden, een gebied, dat
een onafhankelijke, autonome Sovjets-socialis
tische republiek binnen de unie moet vormen.
Daartoe zou ook het eiland Thasos moeten be-
hooren.
