Haarlemsche Courant
Kardinaal van Roey protesteert tegen de
luchtbombardementen
Bruggehoofden der Gealliëerden aan de
Liri opgeruimd
Nieuwsblad voor Noord'Holland Kennemer Editie
Beroep op het verstand en het geweten
289« Jaargang No. 119
S X
Bureaux: Groolo Houtstraat J1
X«l. Advert. l«72t, Redactie 10««0
Postgiro 1J4958 Haarlcmsche Ct, Haarlem
Bijkantoor, Soendaplein V>. Vet. m
Hoofdredacteur! F. C. Berks
Dinsdag 23 Mei 1Ö44
Vers eh U at dagelijks,
behalve op Zon- en Feestdagen
Drukker^: Z. B. Spdarne 12. Tel. 1271*
Kantoor iJmulden: Rembrandtla-ui 55,
ïfrauiden-Oost
Uitg.i Graf. Bedreven Damiate, Haarlem
K 229T
Zondagmorgen is in alle kerken van België
'de onderstaande herderlijke brief van Kardi
naal Van Roey, primaat van België, voorge
lezen
„Zeer beminde broeders.
Deze brief is vooral een dringend verzoek,
tevens een protest, met betrekking tot de lucht
bombardementen, die dood en verwoesting
zaaien in België. Ik zou mij willen richten tot
de regeeringen van het Britsche koninkrijk en
van de Ver. Staten van Amerika. Ik zou mij
willen richten tot de openbare meening van
de verbonden mogendheden. Ik zou men in het
bijzonder willen richten tot de Belgen, die
verblijven in Engeland en in de Ver. Staten.
Ik weet niet of mijn oproep hen zal bereiken.
Het is nochtans noodig dezen alarmkreet te
uiten, en ik' hoop, dat de verantwoordelijke ge
zagsdragers hem zullen hooren. Ik doe minder
beroep op medelijden dan wel op het verstand
en het geweten. Als rechtstreeksche getuige
van de bombardementen in België en van de
uitwerkingen die zij teweeg brengen, in de
onmogelijkheid na te gaan wat er buiten onze
grenzen geschiedt, kan en wil ik slechts spre
ken van ons land.
Primaat van België, opvolger van Kardinaal
Mercier, roemvoller gedachtenis, heb ik sinds
vier jaar in de mate van het mogelijke, ge
tracht, evenals hij, mijn plicht te vervullen
jegens mijn geteisterd vaderland. Ik heb mijn
stem verheven wanneer het moest. Ook nu zij
het mij vergund de waarheid in alle openhar
tigheid en loyaliteit te zeggen. Door deze daad
waarvan ik al den ernst besef, ben ik mij er
in geweten van bewust de levensbelangen van
het Belgische volk te dienen en zijn gevoelens
te vertolken.
Sedert ongeveer een maand is België dag en
nacht het voorwerp van voortdurende lucht
aanvallen met het doel, zoo verklaart men. de
stations, de knooppunten en de inrichtingen
van de spoorwegen te vernietigen. Als gevolg
van de wijze waarop zij uitgevoerd worden,
doen deze aanvallen iederen keer stroomen
bloed vloeien en veroorzaken zij ongehoorde
en onherstelbare verwoestingen in onze sfede-
lijke en landelijke agglomeraties. Reeds duizen
den onzer landgenooten vonden een vreeselij-
ken dood onder de' puinhoopen van hun huizen
of onder de ingestorte schuilplaatsen waar zij
zich veilig waanden. Reeds vertoonen de bij
zonderste steden van ons land, te beginnen
met' Brussel, Lyik, Gent en Charleroi in gan-
sche wijken nog slechts puinhoopen. Aloude
steden, b.v. Meehelen en Leuven, die ik in het
bijzonder op het oog ;heb, zijn voor een derde
of voor de helft vernietigd, met inbegrip van
verschillende kostbaarste monumenten.
Over bijna de gansche oppervlakte van het
land heerschen dood en verslagenheid.
Men zegt ons weliswaardeze gevol
gen zijn ongetwijfeld ten zeerste betreurens
waardig, maar zij zijn een onvermijdelijk
gevolg van krijgsverrichtingen, die tot doel
hebben de door den vijand gebruikte ver
keersmiddelen en fabrieken te vernielen,
I>e werkelijkheid, die wij met eigen
oogen vaststellen is deze:
Met uitzondering van zeldzame geval
len, waarin enkele vliegtuigen overdag
hun doei treffen, zonder gi'oote schade
aan te richten in de omgeving, worden
brisant- en zelfs brandbommen, blinde
lings. lukraak, zonder eenig onderscheid
op verscheidene vierkante kilometers van
bebouwde agglomeraties neergeworpen.
Is liet noodig. dat formaties vliegtui
gen in groote zwermen in het bijzonder
's nachts honderden, ja duizenden bom
men van het zwaarste kali bei' op gaiisch
de stad doen neerkomen om spoorwegin
stallaties. gelegen aan den rand van een
stad te treffen? Staat deze wijze van
doen in verhouding tot liet lieoogde
doelwit? Hoe kunnen deze reusachtige
en ongeregelde inspanningen zelfs van
militair standpunt uit verantwoord wor
den? Het is duidelijk wij zien hel eu
bevestigen het dal men de voorzorgen
niet neemt, die onontbeerlijk zijn en die
genomen kunnen worden. Hoe kan dns
(ie/c liandehvijze voor het verstand en
het menscheiijk geweten gerechtvaar
digd worden?
Men zegt ons: vertoeft niet in de nabij
heid van stations en van vertakkingen der
spoorwegen. Maar tot hoever loopt de ge
vaarlijke zone. wanneer men ziet. dat bom
men slachtoffers maken en woningen ver
nietigen tot op .verschillende kilometers
afstand van deze objecten? Bovendien, waar
zbu een zoo dicht op elkaar gedrongen be
volking als de onze. in een land met spoor
wegen overdekt, naar toe kunnen vluchten?
Zoo leven, onze medeburgers dan ook in
een toestand van volkomen en voortdurende
onzekerheid. In bijna alle steden en zelfs in
geheele streken heerscht in verband met de
gevaren, die hen dag en nacht bedreigen en
waaraan zij zich niet kunnen onttrekken een
doodelijke paniekstemming. In deze uiterst
benarde oogenblikken doe ik een dringend
beroep op het verstand en het geweten dei-
verantwoordelijke leiders.
In naam van België verzoek ik. hun have
en goed van de burgers te ontzien, daar an
ders de beschaafde wereld zich eens met
afschuw rekenschap zal geven van de ont
zettende behandeling, die een onschuldig en
loyaal land heeft moeten verduren.
Wat u betreft, mijn zeer geliefde broeders
ziehier hetgeen ik u zou willen zeggen.
De tragische gebeurtenissen die wij be
leven, moeten ons beter maken en dit is
Duitschers heroveren Pico. Zware strijd om Pontecorvo. in het Oosten:
Sovjet-geyechisgroep aan heneden-Dnjestr vernietigd. Bij luchtaan
vallen op Duitsch gebied 65 vliegtuigen neergeschoten. Duisburg
getroffen.
Pantserformaties in het Westen
onbetwistbaar het oogmerk van God. indien
Hij deze toelaat. Indien gij de les begrijpt,
die hieruit voortvloeit, zult gij u met edel
moedigheid en een totale overgave van uw
persoon aan de tallooze geteisterden wijden,
die zoo dringend stoffelijke en geestelijke
hulp noodig hebÈen. Alleen reeds van dit
standpunt beschouwd, hebben wij na het
neersuizen van de dood en verderf zaaiende
bommen de toewijding in al haar vormen
zien ontluiken en de maest sublieme en vaak
zelfs heldhaftige liefdadigheid zien schit
teren.
Dwingen zij onze bewondering niet af, de
priesters en geestelijken, jonge mannen, en
meisjes, de mannen en vrouwen, voor wie
geep enkele inspanning, geen enkele opoffe
ring en geen enkel gevaar te groot is om
hulp te brengen aan de slachtoffers, de ge
wonden te verzorgen en te redden wat er
te redden valt
Ook gij zult het bewijs leveren, dat de
nationale solidariteit geen ijdel woord is. Wij
allen staan bloot aan hetzelfde gevaar, allen
zijn wij reeds getroffen of kunnen morgen
getroffen worden, niet alleen op stoffelijk
gebied, doch ook in hen die ons dierbaar zijn
en zelfs in ons eigen leven. Weigert dus niet
uw hulp aan de ongelukkigen, die alles ver
loren hebben, verschaft hun onderdak totdat
zij een andere woonplaats zullen hebben ge
vonden en deelt met hen het weinige, wat
gij zelf bezit.
In deze oogenblikken te willen profiteeren
van hun ongelukkigen toestand door hen te
exploiteeren, zou zoo afschuwelijk zijn, dat
ik de mogelijkheid hiervan niet eens onder
het oog wil Zien.
Het is tenslotte te hopen, dat deze ge
beurtenissen u zullen losmaken van de ijdel-
heden en nietigheden dezer wereld en u zul
len dwingen de essentieele belangen van uw
ziel en zaligheid te overwegen en u terug
zullen brengen tot God, ofwel u nauwer met
Hem zullen verbinden. Want dan, hoe smar
telijk deze gebeurtenissen ook mogen zijn,
zullen zij voor u vrucht hebben gedragen en
aan uw bestaan de hoogste beteekenis en de
schitterendste verdiensten hebben gegeven.
Gegeven te Meehelen op 15 Mei 1944.
J. E. Kardinaal VAN ROEY,
Aartsbisschop van Meehelen.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend
„Aan het Italiaansche Zuidelijke front
bleven sterke vijandelijke infanterie- en
pantserstrijdkrachten met het zwaartepunt in
den sector Lenola-Pontecorvo aanvallen. De
vijand, die herhaaldelijk de plaats Pico was
binnengedrongen, werd in een onverwijlden
tegenaanval weer verdreven. Ook in het
gebied ten Noordwesten van Pontecorvo
dreven tegenaanvallen den vijand naar het
Zuiden en ruimden zijn Zondag verkregen
bruggehoofden over den Liri op. ^Om Ponte
corvo wordt verbitterd gestreden, waarbij de
vijand zware bloedige verliezen leed zonder
dat hij resultaten behaalde.
Een formatie Duitsche gevechtsvliegers
heeft Zondagnacht gemotoriseerde colon
nes van den vijand in het gebied van
Fondi met goed resultaat aangevallen. Bij
de zware gevechten der laatste dagen heeft
zich een luchtdoelbatterij der luchtmacht
onder bevel van eersten luitenant Barg door
bijzondere dapperheid onderscheiden.
Van het Oostelijk front wordt slechts mel
ding gemaakt van plaatselijke gevechten. Aan
den benedenloop van den Dnjestr werd ten
Zuiden van Dubosari een rivierbocht vrij
gevochten en werd de daar ingesloten bols
jewistische gevechtsgroep vernietigd.
Formaties Amerikaansche jachtvliegers
ondernamen Zondag aanvallen op plaatsen
en personentreinen in Noord- en Midden-
Duitschland. Er ontstonden verliezen onder
de bevolking. Lichte batterijen luchtdoelge
schut van de luchtmacht en marineluchtdoel-
geschut schoten 32 vijandelijke vliegtuigen
neer. Zondagnachit richtten Britsche bom
menwerpers zonder dat er uitzicht was
op de aarde, een terreuraanval op het stads
gebied van Duisburg en verscheidene andere
plaatsen in het Rijnlandsch-Westfaalsche ge
bied. Er werd schade aangericht. De bevolking
leed verliezen. Ondanks moeilijke afweer-
omstandigheden werden 33 viermotorige
terreurbommenwerpers vernietigd.
Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen
afzonderlijke doelen in Oost-Engeland aan."
De invasie-
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
De vraag, wanneer de invasie komt, is
reeds aanleiding tot talrijke speculaties ge
weest. Hierbij zweeft den meesten menschen
het beeld voor oogen van een grootseheep-
sche operatie, die eensklaps op een of meer
punten van het Europeesche vasteland zal
inzetten.
De t militaire schrijver luitenant-kolonel
Von Olberg, is van meening, dat deze voor
stelling onjuist is. De komende invasie, zoo
betoogt hij in die Berliner Börsenzeitung, zal
er geheel anders uitzien. Als een bijenzwerm
bedreigt zij de kusten van Europa. Nu eens
hier, dan weer daar kan een steek worden
toegebracht. Commandotroepen kunnen, zoo
als bij St. Nazaire, alleen in veel grootere
sterkte, aan de Zuid-Fransche kust of
Noorwegen, in de Duitsche bocht, bij Salo-
niki of in Portugal landingspogingen onder
nemen, wellicht zelfs een bruggehoofd vor
men, zooals dit bij Nettuno gelukte. Lucht
landingstroepen, wellicht ter sterkte van
verscheidene divisies, kunnen op een punt
achter de Duitsche afweerfronten landen,
doch dit alles is volgens den schrijver nog
geen invasie Pas uit het geheel zal zich deze
ontwikkelen en elke afzonderlijke speldeprik
kan tot het groote offensief uitgroeien.
Wij moeten et- rekening mede houden, al
dus de schrijver, dat onze tegenstanders op
talrijke plaatsen tegelijk of in snelle opeen
volging aanvallen ondernemen. Zij zullen
trachten, door afleidingsmanoeuvres op groo
te schaal te bewerkstelligen, dat Duitsche
troepen worden verplaatst, zoodat zij op pun
ten van beslissende beteekenis ontbreken.
Zoo zal de invasie het beeld opleveren
van talrijke acties, nu eens met 'sterke, dan
weer met zwakke strijdkrachten, doch' een
hiervan kan tenslotte slechts den op de be
slissing gerichten grooten slag brengen.
Enkel en alleen de Britsche eilanden zijn
etappegebied en vliegtuigmoederschip voor
een zoo geweldige onderneming, als de groote
strijd ontegenzeggelijk vereischt, wanneer hij
ten gunste der Geallieerden moet worden
beslist.
In de Berliner Börsenzeitung schrijft de
militaire correspondent Ritter von Schramm,
dat eerst met de aankomst en de opstelling
van krachtige pantserformaties achter de
permanente versterkingswerken het Duitsche
afweersysteem in het Westen voltooid is.
Overeenkomstig de Duitsche mentaliteit
zal ook een belangrijk deel van de afweer
in het Westen in den aanval bestaan. De
Duitsche leiding houdt derhalve voor de
tegenaanvallen, voor de snelle vorming van
zwaartepunten tegenover de vijandelijke
landingspogingen, voor een snelle concentra
tie van vuurkracht op bedreigde punten
snelle gepantserde strijdkrachten gereed, die
den eventueel binnengedrongen vijand on
middellijk kunnen isoleeren, omsingelen en
onder geconcentreerd vuur nemen. Het gros
der Duitsche pantserformaties zal daarbij
minder gereed gehouden worden tegen lan
dingspogingen van zee uit, dan wel tegen de
vijandelijke luchtlandings- en valscherm
troepen.
Gemotoriseerde compagnie
te Amersfoort.
Voor iederen gezonden Nederlander in den
leeftijd van 1740 jaar is het mogelijk dienst
te nemen in een geheel gemotoriseerde com
pagnie b|j het SS-Wachtbatal.jon te Amers
foort. Opleiding en eventueele inzet geschie
den in Nederland. Rijbewijs ïs niet noodzake
lijk^ De opleiding voorziet hierin. Voor nadere
bijzonderheden omtrent extra-levensmiddelen
en kolen, familieonderhoud enz. wordt verwe
zen naar de mededeeling over de extra-keurin
gen voor de Waffen-SS, \vaar men zich tevens
kan melden.
Extra-keuringen.
Het S.S.^Ersatzkommando deelt mede:
Wegens de zeer vele aanmeldingen zal nog
een extra keuring worden gehouden op Dins
dag 23 Mei te Amsterdam, van 9 tot 14 uur,
Nebenstelle der Waffen-S.S., Dam no. 4 en
Woensdag 24 Mei te Den Haag, van 9 tot 14
uur, in een der zalen van het gebouw Amici-
tia, Westeinde 15, waar iedere gezonde Neder
lander zich kan aanmelden ten einde gekeurd
te worden voor de Waffen-S.S., S.S.-Wacht-
bataillon in Amersfoort, Landstorm Neder
land, Kriegsmarine en de Germaansehe S.S.
in Nederland.
Tijdens de keuringen worden alle inlich
tingen verstrekt met betrekking tot de ver
zorging van familieleden, duur der opleiding,
extra levensmiddelen etc.
Officier in de Waffen-S.S* kan ieder wor
den. die na ten minste een jaar diensttijd zijn
geschiktheid voor de officiersopleiding heeft
bewezen. Zijn schoolopleiding is niet door
slaggevend.
Alle Inlichtingen en gratis reisbiljetten
voor de heen- en terugreis zijn verkrijgbaar
bij de volgende Nebenstelien der Waffen-S.S.:
Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Langestraat
56; Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen,
Heerenstraat 46; Enschedé, Hengeloschestraat
30 en eveneens b\j het S.S.-Ersatskomniando,
Korte Vijverberg 5, Den Haag.
Doodvonnissen wegens sabotage
en verboden bezit van munitie.
Officieel wordt medegedeeld: De beklaagden
Isaak Hendrik Ruppert,
Willem Jorritsma,
Gerrit Joseph Roukens,
Wouter Jaspers,
Petrus Gerardus Frederik Snelleman, en
Abraham de Kriek,
allen uit Rotterdam, zijn als saboteurs door
het Duitsche Obergericht ter dood veroordeeld
Zij hebben opruiende communistische pam
fletten vervaardigd en verspreid en contribu
ties geïnd voor de illegale C. P. N.
Het vonnis is voltrokken
Het proces tegen de zes beklaagden, dat drie
dagen heeft geduurd, gaf een indrukwekkend
beeld van de geraffineerde techniek, die de
leidende functionarissen van het communisme,
overeenkomstig de aanwijzingen uit Moskou,
toepassen voor het omwentelen van de Euro
peesche orde. Met uitzonderingen van Ruppert
en Jorritsma zijn de beklaagden reeds gerui-
men tijd vqor de ontbinding van de C.P.N. lid
geweest van de communistische partij en heb
ben zij in het partij-apparaat gewerkt. Mos-
kousche agitators zijn erin geslaagd de be
klaagden eerst ertoe te verleiden, nu en dan
en later voortdurend contributie en steungel
den te betalen. Toen de beklaagden door deze
strafbare handeling in hun net waren geraakt,
werden zij ertoe aangezet zelf illegale bijdra
gen te ïncasseeren en opruiende tijdschriften
te verspreiden.
Ruppert werd, doordat hij kennis maakte
met jonge communisten, voor de communisti
sche omwentelingspogingen gewonnen.Hij toon
de zich bij den communistischen woelarbeid
zoo actief, dat hij tenslotte opklom tot een van
de leidende posities in het illegale partij-appa
raat te Rotterdam. Jorritsma, die afkomstig is
uit een ordelijk burgerlijk milieu, leerde op de
Rotterdamsehe hoogeschool een ouderen jood-
schen student kennen, die hem, onder voor
wendsel samen nationaal-economische privaat
studies te willen verrichten, voor de dwaal
leer van het communisme won. Op aandrang
van Ruppert liet Jorritsma zich later ertoe ver
leiden gedurende vrij langen tijd opruiende
communistische pamfletten op een stencil
machine te vervaardigen.
De beklaagden hebben tijdens het proces,
overeenkomstig de door Moskou gegeven
aanwijzingen, zooveel mogelijk te ontkennen
en alleen dat te bekennen wat niet ontkend
kan worden, met alle middelen getracht de
toedracht te verdoezelen of hun aandeel
hieraan tenminste te verkleinen. Slechts
onder den druk van de getuigenverklaringen
a charge hebben zij hun deelneming aan de
communistische plannen toegegeven.
Het Obergericht heeft de 6 beklaagden
wegens sabetage ter dood veroordeeld. De
president heeft bij het uitspreken vanhet
vonnis verklaard, dat de C. P. N„ evenals de
communistische partij in andere landen, van
het begin af aan het doel heeft nagestreefd
de bestaande staats- en maatschappelijke
orde met geweld ten val te brengen en in-
plaats hiervan een dictatuur van het prole
tariaat naar Sovjet-model in te stellen. Als
middel om dit doel te bereiken, n.l. het on
dermijnen van de orde en vernietigen van
het Europeesche staatsbestel, ruide zii de
volksmassa op en bracht haar tot zedelijk
bederf door onscrupuleuze onderaardsche
woelingen en in het bijzonder door opruiënde
propaganda in woord en geschrift. De com
munistische partij deinst hierbij niet terug
voor moord en brandstichting. Voor het com
munisme is elk middel, ook ai is het nog zoo
verwerpelijk, vcor het bereiken van zijn doel
goed. Het parool luidt: sabotage tegen iederen
prijs Derhalve maakt iedereen, die in den
een of anderen vorm deelneemt aan dé
illegale communistische activiteit zich
schuldig aan sabotage. Er is niet alleen dan
sprake van sabotage wanneer daden van ge
weld en aanslagen op menschen en voor
werpen zijn gepleegd, doch ook wanneer het
streven van de verboden communistische
partij door het betalen van solidariteitsbij
dragen en contributies, alsmede door het ver
spreiden van opruiënde pamfletten wordt
gesteund.
De boekhouder Cornells Spitters uit Waal
wijk, is door het Duitsche Obergericht in de
bezette Nedcrlandsche gebieden ter dood ver
oordeeld, omdat hij in het ongeoorloofde bezit
was van munitie en getracht heeft een lid van
de Duitsche weermacht te verleiden hem twee
pistolen te verkoopen. Het vonnis ïs voltrokken
De 24-jarige Spitters nam in den herfst van
1943 het besluit om zich een wapen te ver
schaffen om zoo op politieke tegenstanders
vzraak te kunnen uitoefenen. In October 1943
ontmoette hij op straat in zijn geboortedorp
een hem onbekenden Duitschen soldaat. Hij
sprak hem aan en vroeg hem of hij niet een
burgercostuum zou willen koopen. Tijdens de
verdere besprekingen verklaarde Spitters den
soldaat; dat hij hem ook zonder geld aan een
costuum zou kunnen helpen, wanneer hij hem
daarvoor een legerpistool met minstens 30
patronen gaf. Overeengekomen werd, dat de
soldaat den volgenden dag het wapen en de
munitie zou meebrengen. Toen zij elkaar den
volgenden dag ontmoetten, zeide het lid van
de weermacht, dat hij het pistool niet bij zich
had. Hij zou het echter 's nachts brengen wan
neer de compagnie voor een oefening zou zijn
uitgerukt. Bij deze gelegenheid zeide Spitters,
dat hij joch moest zien nog een tweede pistool
en zooveel mogelijk munitie te kunnen bezor
gen. Hiervoor zou hij een zomerjas krijgen.
Bij een andere ontmoeting met den Duitschen
soldaat, die zijn superieuren van het gebeur
de in kennis had gesteld, werd Spitters ge
arresteerd. Tijdens een huiszoeking vond men
daarop in de woning van Spitters in een kleine
kast een kistje. Hierin bewaarde Spitters 25
pistoolpatronen. De sleutel van de kast had
hij voortdurend bij zich.
t
