Haarlemsche Courant Zware strijd op landingshoofd van Nettuno begonnen. De strijd om de reserves. 389e Jaargang' No. 120 x x Bureaux: Groote Houtstraat S3. Tel. Advert. 10724, Redactie 10600 Postgiro 134958 Haarlenische Ct, Haarlém Bijkantoor, Soendaptein 37. Tel. 12230 Hoofdredacteur: F. C. Derks Nieuwsblad voor Noord-Holland Ken nem er Editie Woensdag 24 Mei 1944 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Drukkerij: Z. B. Spaarde R. Tel. 1WI8 Kanfoor IJmulden; Rembrandtlaati 95. IJTmniden-Oost Uttg.j Giraf. Bedrijven Damlale, Haarleed K IW Verbinding met Zuidelijk front beoogd. Alle aanvallen der Geallieer den afgeslagen. Bij de zuivering van de Dnjestr.bocht verloren de Sovjets 2000 man aan gevangenen. Luchtaanvallen op Kiel, Dortmund en Brunswijk. Het Duitsche weermachtbericht luidt als volgt: Aan het landingshoofd van Nettuno heeft de vijand in de vroege ochtenduren van Dinsdag de activiteit van' zijn artillerie tot trommelvuur doen toenemen Gebruik makend van slagvliegers alsmede van sterke infanterie- en pantserstrijdkrachten, ging hij vervolgens ten Zuidwesten en Westen van Aprilia en in den sector Cis- terna-Littoria tot den aanval over. De gevechten zijn in vollen gang. Aan het Zuidelijk front werd een poging van den vijand, zich in een verrassenden aan val in het bezit te stellen van Terracina, ver ijdeld. Ten Noordoosten van Terracina kon de, vijand zich in het bezit stellen van een hoogte. Het zwaartepunt van den grooten aanval lag ook Maandag in den sector Lenola-Pontecorvo en bij Piedimonte. Onze dappere troepen ver dreven den met sterke infanterie- en pantser- strijdkrachten. na hevige voorbereiding door artillerie en jachtbommenwerpers aanvallen den vijand in harde gevechten, en brachten hem zware verliezen toe. Waar hem op enkele plekken plaatselijke penetraties gelukten, wer den deze afgegrendeld of in een tegenaanval opgeheven. Bijzonder verbitterd woedden de gevechten bij Pontecorvo en bij Piedimonte. Alle doorbraakpogingen van den vijand, die door uiterst krachtig artillerievuur en onaf gebroken optreden van vliegers werden onder steund, werden daar in het geconcentreerde vuur van granaatwerpers en artillerie ver ijdeld. De in dezen sector opgestelde troepen onder het bevel van den generaal der berg troepen Feurstein hebben zich in de dagen lange zware gevechten voortreffelijk geweerd en bijzonder onderscheiden. In het Oosten is de dag bij geringe plaat- selijke gévechtsactiviteit kalm verloopen. Na zuivering van de rivierbocht aan den benedenloop van den Dnjestr werden de gevechten ten Zuiden van Dubosari be ëindigd. Formaties infanterie en pantserstrijd krachten hebben hier, door Duitsch- Roemeensche geveehts- en slagvliegers uit muntend ondersteund,verscheidene Sovjet- Russische divisies infanterie en een bri gade pantserstrijdkrachten verslagen De vijand leed zware bloedige verliezen en verloor bovendien 2000 gevangenen, 47 pantserwagens, 71 stukken gesehut en om vangrijk oorlogsmateriaal. Een formatie gevechtsvliegers ondernam Maandag een terreuraanval op het stadgebied van Kiel. Er werd vooral in woonwijken schade aangericht en er ontstonden Verliezen onder de bevolking. Onder moeilijke afweer- omstandigheden werden 22 vijandelijke vlieg tuigen neergeschoten. Maandagnacht vielen Britsche bommenwer pers verscheidene Duitsche steden aan. Vooral in Dortmund en Brunswijk werd schade aan gericht in woonwijken en ontstonden verliezen onder de bevolking. Strijdkrachten der lucht verdediging vernietigden 46 viermotorige bom menwerpers. Sterke formaties zware Duitsche gevechts vliegtuigen vielen Maandagnacht opnieuw de Britsche haven Portsmouth aan. Uitgebreide branden en verwoestingen werden in de doel gebieden waargenomen. Snelle gevechtsvlieg- tnigen zetten den strijd tegen afzonderlijke doelen in Oost-Engeland voort. De militaire spreker van den groot-Duit- schen Omroep, luitenant-generaal Dittmar, betwijfelde in zijn rede van Dinsdagavond, of de Anglo-Amerikaansche strijdkrachten in Italië het beoogde operatieve succes zullen behalen. Het operatieve doel van den vijand, zooals generaal Dittmar dit ziet, bestaat in het gedwongen in den strijd brengen der Duitsohe reserves. Wanneer de slag in Italië dit doel niet bereikt blijft hij slechts een bloedig voorgevecht. Geperaal Dittmar vervolgde: Het schijnt of de Anglo-Amerikanen zich nauwkeurig be wust zijn welk risico zij aangaan met een offensief in zeer grooten stijl, zooals dat hun en hun volken te wachten staat. In dit op zicht vormt de slag in Italië, welke tot af leiding en binding dient ongetwijfeld een onderdeel van den strijd tegen de Duitsche reserves, die de Anglo-Amerikanen voeren 'en voeren moeten, aangezien zij in de dooi de Duitsche leiding achtergehouden weerbare formaties de grootste belemmering zien hun ner plannen, die een beslissing ten doel hebben. Doch op geen enkele plaats is het den Anglo-Amerikanen tot dusver gelukt belang rijke Duitsche strijdkrachten af te snijden. Alleen een zoodanig succes zou de groote aanvalsonderneming rechtvaardigen, daar hierdoor het doel belangrijke Duitsche reser ves naar het Zuidelijke front te dwingen in - vervulling zou gaan. Wanneer in de Engeisch-Amerikaansche be richten herhaaldelijk gesproken wordt van een bijzonder versterkte linie, die thans doorbroken is, dan moet daarin ongetwijfeld een ophemeling van de tot dusver behaalde successen worden gezien. Deze z.g. Hitier- linie is een zuiver fantasieproduct. Denkt men in Engeland en de Ver. Staten werkelijk, dat het in overeenstemming zou zijn met het Duitsche militaire gebruik, dat men aan een versterkingsgrendel van uitsluitend tactische beteekenis. dicht achter een front waar hard om gestreden wordt en dus met weinig kans tot vergrooting, juist door dezen den naam van den oppersten leider te geven, een unieke beteekenis zou toekennen? De vijan den kunnen er zeker van zijn: wat zij Hitler- linie noemen, is slechts een stelling onder de talrijke andere. Gezien den hevigen Duit- schen tegenstand, die vooral in de aanhou dende vaak succesvolle tegenaanvallen tot uitdrukking komt, schijnt een groot succe^ van den vijand, dat operetief kan worden uitgebuit, weinig waarschijnlijk. Zij hadden anderhalf millioen op zak. Circa tien dagen geleden bracht een afdeeling der Landwacht een bezoek aan het bekende ,,boerderij"-restaurant ..Meer burg" aan de Leek te Warmond, meldt het Alg. Handelsblad. Van de aanwezigen werd een gezelschap van zeventien per sonen, gekleed in avondtoilet, dié daar op vóór-oorlogsche wijze goeden sier maakten/ opgebracht naar Leiden. .Het mannelijke deel dezer zeventien bleek in totaal een bedrag van rond anderhalf millioen gulden op zak te hebben. Japan's capitulatievoorwaarden aan de Vereenigde Staten. In het Japansehe tijdschrift Meiho is een artikel verschenen waarin van bevoegde zijde wordt bekendgemaakt, op welke voor waarden Amerika in de gelegenheid wordt gesteld, te capituleeren. Het Japansehe nieuwsbureau Domei publiceert een uit treksel uit deze voorwaarden. Op maritiem gebied zijn de voorwaarden opgesteld door schout bij nacht Tanetsoegoe Sosa. Zij lui den als volgt: 1. Na de capitulatie der Vereenigde Staten zal de geheele Amerikaansehe vloot door Japan in beslag worden genomen.'Voor de schepen die worden beschadigd of tot zin ken gebracht moet het tienvoudige van de bouwkosten als schadevergoeding worden betaald. Zij die voor deze sabotagedaden verantwoordelijk zijn. zullen worden ge straft. 2. De kosten die aan de overneming der Amerikaansche schepen door .Japan zijn verbonden, daarbij inbegrepen onderhoud tot het tijdstip van de overdracht en ver voerskosten, komen voor Amerikaansehe rekening. De groote schepen der Ameri kaansehe handelsvloot zullen evenals de oorlogsschepen aan Japan vervallen. Alle voor den zeeoorlog bruikbare wapenen en de daarbij belioorende munitie zal eveneens worden inbeslaggenomen. De Amerikaan sehe marineinrichtingen, zooals marinesta- tions, marinewerven, arsenalen en marine scholen, zullen volledig worden verwoest. De particuliere scheepvaartinrichtingen der Vereenigde Staten moeten eveneens met den grond gelijk worden gemaakt, met uit zondering van de scheepswerven voor de kust- en binnenscheepvaart. De geheele Amerikaansehe marineluchtmacht moet evenals de vloot ter beschikking van Japan worden gesteld. Buitendien moeten allie marinevliegvelden en inrichtingen voor de mai-itieme luchtvaart worden geslecht, met uitzondering van die inrichtingen die door Japan in gebruik zullen worden ge nomen. De productie van staal en petro leum door de Vereenigde Staten zal slechts met beperkingen worden toegelaten. Om de nakoming van deze voorwaarden door Amerika te garandeeren, zal Amerika, aldus deze voorwaarden, voor een tijdvak van ten minste tien jaren na het staken dei- vijandelijkheden door Japansehe bestuurs ambtenaren worden gecontroleerd. De Japansehe deskundige op financieel gebied, Zahei Nishiy, heeft de economische eischen aan de Vereenigde Staten opgesteld. Ten eerste zal de concurrentie van Amerika op de vrije markt door middel van schat kistkapitaal, of met hulp daai-van, worden verboden. 2. De particuliere bankinstellingen der Vereenigde Staten zullen worden opgehe ven. Hetzelfde lot zullen monopolistische in dustrieën, trusts en kartels ondergaan. De invloed van het kapitaal op den landbouw zal worden tegengegaan en tenietgedaan. Beursspeculaties zullen worden verboden. Alle vakvereenigingen zullen worden opge heven. De sociale positie der arbeiders zal echter definitief worden geregeld. Ter uit voering van deze maatregelen zal een „po litiek lichaam" in het leven worden geroe pen, waarvan de onafhankelijkheid van economische belangen volkomen is gewaar borgd. KORT NIEUWS. In den staat Iowa (V. S.) zijn de grootste overstroomingen en wervelstormen sedert 40 jaar voorgekomen. Honderden gezinnen zijn van de bewoonde wereld afgesneden. VIER JAREN. I. D. Vier jaren is het dezer dagen ge leden, dat ons volk uit de betrekkelijke on bewogenheid van zijn bestaan gevoerd werd •in den maalstroom van het wereldgebeuren. Wat dit volk in zijn overgroote meerderheid voor gansch onwaarschijnlijk, ja, voor on mogelijk hield, geschiedde. De rust van het maatschappelijk leven ging verloren. Op een vredig'en Mei-avond volgde een mor gen. die ons land in volledigen oorlogstoe stand vond. Ons geheele land was oorlogs terrein geworden, waarop voor 'net eerst na honderden jaren veldslagen geleverd wer den. Tegenover een overmachtigen tegen stander bleek verzet nutteloos, niet het minst toen hulp, waarop de landsverdedi ging haar vertrouwen had gevestigd, uit bleef en na vijf dagen was er rouw in Ne derland, rouw om een verloren oorlog, om tallooze verloren gegane levens, teleurstel ling in een gevoel van verlatenheid, toen bleek, dat in de ure des gevaars lanrsreg'ee- ring en vorstin de wijk hadden genomen. Het mag geen verwondering wekken, dat in de dagen, die op de catastrofe van Mei 1940 volgden, ons volk losgeslagen bleek van zijn oude verzekerdheid. Het mocht zijn, dat de overwinnaar, zich vergenoe gende met den rang van bezetter, verklaar de, het binnenlandsch gebeuren te zullen respeeteeren voor zoover dit de oorlogsvoe ring niet 'belemmerde, alras bleek, dat sterke traditioneele waarden wankelden, dat nieuwe ideeën zich aandienden en dat in menigerlei opzicht een nieuwe koersbepa ling onafwendbaar was. Er hebben sindsdien vele veranderingen zich voltrokken, veranderingen, hier gepre zen, daar gelaakt. Tegenover een robuust streven, aan nieuwe beschouwingen gestalte te geven stond en staat het verlangen, het oude te behouden en waar dit oude voor menigeen materieelen welstand beteekende is dit verlangen menschelijk en verklaar baar. Uit dit verlangen komt het hoopvolle ver wachten voort, dat ééns de maatschappij met zijn waarden en normen van voor Mei 1940 zal terugkeeren. Men ziet deze jaren als een episode. Misschien, aldus redeneert men, dat enkele kleinigheden geen stand zullen houden, in hoofdzaak zal al het oude toch weer nieuw worden. En men kan er verzekerd van zijn, dat deze verwachting, die stilaan tot overtuiging is uitgegroeid, duizenden en duizenden in weerwil van veel ongemak, dat'deze tijden medebrengen, goeden moed voor den dag van morgen schenkt. Er is een andere categorie van goede Ne derlanders, die deze meening niet kunnen deelen. Zij kunnen niet. gelooven aan een terugkeer van het maatschappelijk bestel zooals wij dit vier jaar geleden kenden en voorzien wijzigingen in de maatschappelijke structuur, ingrijpend en omvangrijk, wijzi gingen waarvan hetgeen deze vier jaren ons brachten nog maar een eerste begin is. Zij zien deze jaren als een overgang. De toekomst zal leeren. of het een episode of een overgang is. waarin wij thans leven. Doch wie de teekenen des tijds tracht te verstaan en de lessen der historie beluistert zal niet licht de beteekenis misvatten van wat deze vier jaren hebben opgeleverd en tot een redelijke waardeering komen, zon der te vervallen tot starre behoudzucht of blinden ijver. Heeft onze geschiedenis ons in dit opzicht iets te zeggen? Als vanzelf denkt men hier aan perioden uit onze landshistorie, waarin ons land, evenals nu, betrokken werd in het wereldgebeuren en waarvan de jaren der Fransclie overheersching het dichtstbij lig gen. En nu is het toch wel van belang, hier eens te wijzen op een dwaling, die in onze dagen zoo opgeld doet, zoovaak men het poogt voor te stellen, dat het einde van dezen „Franschen tijd" den terugkeer van het oude bracht, Eens en voor al wete men, dat het Nederland van 1814 maar zeer, zeer weinig had van de republiek van 1795. Hier dieper en met voorbeelden op in te gaan zou te veel plaatsruimte vergen. Genoeg zij, dat de maatschappelijke structuur zich ih die 20 jaar radicaal had gewijzigd. Grondwet, kiesrecht, rechtspleging, gildewezen, om maar enkele begrippen te noemen legden ei- getuigenis van af. Staten-generaal en ko ningschap deden hun intrede. Wie zal be weren, dat het oude hier was terugge keerd? Het tegendeel is waar. De storm, die in Europa woedde had ook in ons land heel wat weggeblazen en heel veel nieuws aan gevoerd. Zou men met dit voorbeeld voor oogen in ernst kunnen meenen of hopen, dat het dit maal anders zou gaan? Geloove wie het wil! Aan het einde van 'deze oorlogsjaren zullen ons land en ons 'volk een wereld vinden, waarin al het oude herinnering geworden is en in deze wereld zal ons land zich een plaats moeten kiezen. En ook hier herhaalt de geschiedenis zich weer. Zoo g'ing' het in 1648, zoo ging het in 1814, zoo zal het ook straks gaan. Alleen. de verhoudingen zullen scherper dan te voren gemarkeerd zijn. Anders gezegd: kon toen tenminste nog de schijn worden bewaard van een staatkundige zelfstandig heid die zich verbond of isoleerde naar eigen welbehagen, straks zal blijken, dat ook ons land als ieder ander land welbewust positie zal mogten zoeken als deel van een grooter geheel, als deel van een statenbond, waarin vele tegenstellingen zullen worden opge heven. Met behoud van eigen nationale zelfstandigheid. Met behoud van eigen bin nenlandsch bestuur en al wat daartoe ge rekend mag worden, met behoud van eigen cultuur gn cultureels waarden. De gedachte is niet nieuw en de historische lijn wordt doorgetrokken: wat eenmaal buurtschap- De Goliath van het luchtruim. Tot ver in den aether zendt dit apparaat onzicht bare magnetische stralen uit, die den binnen vliegen den vijand reeds ver voor het bereiken van het doel aanvatten en» niet meer loslaten. Met de snelheid van het geluid wordt door dit toestel de rich ting, de hoogte en de route der vijande lijke machjpes uitgezonden. Voor dit magnetische oog kan de terreurvlieger zich niet verbergen, noch 's nachts, noch achter een dicht wolkendek. Het is de in het luchtruim onzichtbare helper der Duitsche Flak en nachtjagers en het brein voor de meldingen der positie bepaling in de lucht. (PK Lvsiak-Wb.-C.N.F. P. c» pen, steden, gewesten scheidde werd in den loop der tijden tot nieuwe verbondenheden opgeheven. Grensgeschillen tusschen Haar lem en Amsterdam hebben niet meer plaats en Utrecht en Gelderland hebben wat slechts 150 jaar geleden nog wel het geval was geen afwijkende rechtspraak meer. Thans nadert de tijd, waarin landen, wel- ker gemeenschappelijke belangen evident zijn, zich vereenigen zullen in hechter, logi scher verband <lan te voren. Zuivering Zwitsersche soc. dem. partij. Het bestuur der Zwitsersche sociaals-demo cratische partij heeft een zuiveringsactie uit gevoerd en een groot aantal personen uit de partij gezet. De maatregel tegen de Zürich- sche partijleden werd genomen wegens de stichting van de .partij van den arbeid" en ter voorkoming van andere splitsingen. TWEE DOODVONNISSEN. Veroordeelden hadden een aanslag gepleegd op een gemeentehuis en een gevangene met geweld bevrijd. Het Duitsche Obergericht in de bezette Ne- derlandsche gebieden heeft de Nederlanders Anton Kranenburg en Dirk Eliza W i e- r i n g a wegens sabotage ter dood veroor deeld. De veroordeelden hebben in den nacht van 31 Augustus op 1 September 1943 te zamen met andere mededaders, voorzien van maskers en vuurwapens, een aanslag gepleegd op een gemeentehuis, de bewakers met doodschieten bedreigd en geboeid en een wegens vaischlieid in geschrifte gearres teerde gevangene met geweld b c v r d. v Het vonnis is voltrokken De overval, die de veroordeelden Kranen burg en Wieringa hebben gepleegd, herinnert aan Amerikaansehe gangstermethoden en zou zich in Chicago hebben kunnen afspelen. Te zamen met andere mededaders drongen de misdadigers gemaskerd en voorzien van twee pistolen in den nacht van 31 Augustus op 1 - September 1943 het gemeentehuis van Hoog- karspel binnen om met geweld een man te be vrijden, die daar in arrest werd gehouden op de beschuldiging persoonsbewijzen te hebben vervalscht. De daders overweldigden de aan wezige iuchtbeschermingswachf, braken de deur naar de cel van den gevangene open en bevrijdden hem. Volgens het tot in alle bij zonderheden van tevoren nauwkeurig uitge werkte plan kregen de veroordeelden Kranen burg en Wieringa tot taak. de uit 3 personen bestaande luchtbesdhermingswacht onschade lijk te maken. Kranenburg en een onbekende bedreigden de mannen van de luchtbescher ming met opgeheven pistolen. Intusschen wer den door Wieringa en een andere mededader de mannen der luchtbeschermingswacht met de-handen op den rug geboeid en zittend op hun stoelen vastgebonden Intusschen bevrijd de een tweede groep daders den gevangene Toen Kranenburg en Wieringa vernamen, dat de bevrijding gelukt was. maakten zij zich met hun mededaders uit de voeten. De man nen van de luchtbescherming lieten zij ge boeid achter, nadat zij van tevoren nog de telefoonleiding onbruikbaar hadden gemaakt Wegens deze toedracht werden Kranenburg en Wieringa als saboteurs onlangs ter dood ver oordeeld. Op sttaat blij ven bij luchtalarm staa t gelijk met 'n poging tot zelfmoord, het staan voor de ramen of op de daken is even gevaarlijk.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 1