Een bezoek aan de Ruïne van Brederode
iLcrtTïïllfl
Nieuws uit de courant van
gisteren.
DE GRUYTER
De wandeling gaat dezen keer naar het
hartje van Kennemerland, de Ruïne van
Brederode. De vacantieganger kan aan
dezen tocht een heelen dag besteden, want
wil hij r,a het bezoek aan de resten van het
oude kasteel, zich nog eenigen tijd aange
naam verpoozen, dan kan hij een bezoek
brengen aan het natuurbad ,,Velserend".
Als hij echter liever een rustig plekje wil
opzoeken, dan bieden Santpoort en Bloe-
menraal daartoe goede gelegenheden.
De tocht er heen is bijzonder mooi, vooral
als Bloemendaal bereikt "is via de Klever
laan. Voorbij den spoorwegovergang kiezen
we de Iepenlaan, een deel van het mooie
Kinheimpark. loopen dan langs het station
in de richting van de Ned. Hervormde Kerk
op het Kerksplein. Lang zullen we hiér
niet blijven en mogelijk is er een volgenden
keer meer gelegenheid dit reeds drie eeuwen
bestaan re kerkgebouw nader te bekijken.
De Donkerelaan gaan we over en dan aan
het einde even rusten op de Genestetbank,
waar we een wondermooi landschap heb
ben.
U heb ik Uitgelezen
Mijn bosch en duin en dal
Daar hall mijn thuis mocht wezen
U eer ik bovenal.
Aan deze regels van P. A. de Genestet ^al
men moeten denken op dit schoonste plekje
van Bloemendaal met op den voorgrond liet
Meertje van Ca-
prera. Het doel
van de wandeling
is echter de ruïne
en langs de Bre-
derodelaan pas-
seeren we het in
1849 in gebruik
genomen Provin
ciaal Ziekenhuis
alvorens we links
Wandelingen
in de omgeving
van Haarlem
af naar het kasteel loopen. Op deze plaats
blijven we langer en daarom vertellen- we
hierover wat meer. Als stichter van een
burcht wordt genoemd Graaf Arnout, die in
990 tot den bouw liet overgaan. Voltooid
heeft hij het niet gezien, want in 998 sneu
velde hij. De bedoeling was Haarlem te be
schermen tegen de benden, die dikwijls uit
Kennemerland en Waterland rooftochten
ondernamen. Een eigenlijk kasteel is in
1250 door Willem van Brederode ge
bouwd en uit teekeningen blijkt, dat
er een imposant bouwwerk stond. Tijdens
de Hoeksche en Kabeljauwsche twisten
ging het kasteel voor een aanzienlijk deel
verloren en ongeveer vijftig jaar moesten
de bewoners van deze streek tegen een ver
woest slot kijken. Eerst in 1478 was het
kasteel zoodanig opgeknapt, dat Vrouwe
Jolanda van Laiaing, de weduwe van Reij-
nout vat! Brederode daar haar. intrek kon
nemen. Zoo fraai als vroeger was het ge
bouw niet meer, daar alleen de donjon en
de aangrenzende toren waren hersteld. Lang
bleef de weduwe er echter niet, want haar
werd een aangenamer verblijf aangeboden.
Daarna is het met meer bewoond gewor
den. Bijzonder in verval geraakte het
kasteel in 1573, toen de Spanjaarden het als
het ware den genadestoot brachten door
brand te stichten. Nog eenigen tijd bleef
het kasteel in handen van de familie Van
Brederode, totdat Wolfert van Brederode
op 21 Juli 1679 ongehuwd'overleed. Later
zijn c'e goederen overgegaan aan het ge
slacht Lippe Detmold en in 1725 namen de
Staten van Holland en West-Friesland ze
over door den aankoop van de heerlijkheid
Brederode met Kennemerland. De over
blijfselen liet men liggen tptdat in 1862 tot
restauratie is overgegaan. Negen jaar had
men noodig, om de grachten uit te diepen,
en de puinhoopen op te ruimen. Daarna
was de ruïne te bezichtigen, waarvan dui
zenden in den loop der jaréh gebruik heb-,
ben gemaakt.
De liefhebbers van de zwemsport blijven
nog even in het natuurbad, dat eind Mei
1935 in gebruik is genomen en zij kunnen
hun gedachten nog even laten gaan over
de rijke historie van deze omgeving. ..Vel
serend" was oorspronkelijk een landhuis
van .Tohan Overrhiip van Schoterbosch,
meesterknaap van Brederode. dat bij in
1638 liet bouwen. Honderd jaar geleden was
„Vèlserend" als logement bekend en in 1920
liet de heer Ant. Meijer daar een hotel in
richten.
De wandelaars zetten hun wandeling voort
en gaan over den Duinweg naar het station
Santpoort, niet om per trein huiswaarts te
keeren, doch de Wüstelaan op te gaan. waar
een prachtige villawijk is en het Burge
meester Rijkenspark lokt tot een wandeling.
Daar is tevens een goede gelegenheid, om
wat uit te rusten. De Wüstelaan volgen we
later weer, passeeren het Zwitsersch chalet,
vroeger een boerderij, de voormalige be
waarschool en de boschwachterswoning
Bosch-Beek. Een kort oogenblik vertoeven
we nog bij de twee ecuwen. bestaande mo
len „De Santhaas" en de Nèd. Herv. Kerk/
In 1844 werd Santpoort een zelfstandige ge
meente van de Ned. Hervormden en in dat
jaar werd gen gebouw gesticht, dat in 1916
afbrandde, waarna een nieuwe kerk ver
rees. De Rijksstraatweg, die naar Haarlem
terugvoert, is inmiddels bereikt.
De achterblijvers van „Velserend" vinden
deze route mogelijk wat ver om.'Zij kunnen
den Bergweg achter het Provinciaal Zieken
huis, langs de algemeene begraafplaats kie
zen, waardoor zij een prachtige wandeling
hebben. Ook is de tocht door het Duinlust
park aan te bevelen.
Zomerconcert der H.O.V.
Het Rotterdamsch Philharmonisch Orkest
speelde ditmaal onder leiding van Piet van
Mever en maakte direct al een goeden indruk
met een levendige,, pittig gerythmeerde ver
tolking van Weber's Oberon-ouverture. Het
tweede nummer van het programma, het
vioolconcert in D (K.V. 218) van Mozart, zat
niet zoo stevig in den haak en deed vermoe
den dat de voorbereiding niet al te intensief
was gebeurd. Dit voor wat het samenspel er.
de begeleiding betrof. Solist was de heer Cor
de- la Bije Diens spel was in de eerste twee
deelen tamelijk ongelijk, soms onzuiver, rhyt-
misch vlak en weinig overtuigend en dan
weer eens aannemelijk. Maar in het slotdeel
leek het alsof de solist alle remmende oorza
ken te boven kwam en hij volkomen ontdooi
de. Zoo werd dan dit aardige Rondeau met
zijn karakteristieke alternatief in een gra
cieus musieeeren met geest en smaak weer
gegeven. Waarmee Cor de la Bye het bewijs
gaf dat hij meer in den mars heeft dan zijn
interpretatie aanvankelijk liet vermoeden.
Aangenaam was daarna de kennismaking
met de Mei-Sinfonietta van Gerard Boedijn,
aan welker vertolkifig dirigent van Mever
zijn beste zorgen besteed had en waarmee hij
dan oojk terecht een dankbaar succes oogstte.
Het werk stelt geen hooge eischen aan den
gemiddelden toehoorder, geschreven als het' is
in een stijl dien men nu niet bepaald nieuw
kan noemen en die velen uit operafragmenten
van Massenet, Puccini en Bruneau bekend in
de ooren moet klinken. Boedijn copieert deze
componisten niet, maar hij heeft sterk hun
invloeden ondergaan en weet handig te goo
chelen met wat eens hun vondsten waren.
Eenige Nederlandsche thematiek vormt een
goed tegenwicht. Er is iets guls en blijs in
deze muziek van den Hoornschen componist,
ze heeft iets feestelijks en richt z'ch om haar
kleurigheid en ongecompliceerdheid tot de
groote massa, zonder bepaald banaal te wor
den. Dat is voorzeker een verdienste, die in
zekeren zin opweegt tegen haar tekort aan
persoonlijkheid.
De componist, in de zaal aanwezig, kon zich
overtuigen van het goede qnthaal van zijn
werk bij het Haarlemsche publiek.
Tot slot leidde Van Mever met het noodige
élan het symphonisch gedicht Finlandia van
Sibelius, dat aan den avond een effectvol slot
gaf. JOS. DE-KLERK
Rectificatie. In mijn verslag over ,.De
Minnestreelen" in de krant van Dinsdag sloop
een hinderlijke zetfout. Van- „Pinkster-
sequenz" maakte de zetter „Pinkster
requiem"! J. de K.
Uitreiking distributiebescheiden.
Voor de uitreiking van distributiebescheiden
is het Vrijdag de beurt aan het restant van de
letter J. van Jonk af en Ka tot en met Knib en
Zaterdag is het de beurt aan Knie tot en met
Kost.
ZES JUBILARISSEN BIJ BE
GEM. REINIGING.
Morgen, 21 Juli zijn zes werklieden vijf
en twintig jaar verbonden aan de Gem.
Reiniging; hun namen zijn IV. A. Wijkhui
zen, T. Koer. R. Smits, A. A. Calandt, C.
Hak en Th. Venings. Laatstgenoemde
wenscht het feit onopgemerkt voorbij te
laten gaan.
Donderdag 27 Juli hopen de heeren P.
D'Haene en J. J. Scholten hun zilveren ju
bileum in dienst van de Gem. Reiniging te
vieren.
VAN RECHTSVERVOLGING ONTSLAGEN
Twee firmanten, wonende in Bloemendaal
en Den Haag, die veertien dagen geleden in
booger beroep terecht stonden, wegens over
treding van de warenwet, zijn door de Haar
lemsche rechtbank van rechtsvervolging ont
slagen. Zij brachten puddingpoeder zonder
bon in den handel en bij een onderzoek door
den Keuringsdienst voor waren was gebleken,
dat er zand in zat. De poeder was voor een
deel gemaakt uit erocusbollen en daardoor
was het mogelijk, dat er zand in de poeder
was geraakt. De officier van justitie had te-
■gen beiden een geldbeote van 500 geëischt.
AGENDA
DONDERDAG 20 JULI. Groote Kerk: con
cert mannenkoor Proza en Poëzie, 7.30 uur.
Palace: „De dochter van den brandstichter"
(18 j.) 2 en 8 uur. Luxor: „De Belhamel'' (18 j.)
2.30 en 8 uur. Frans Hals: „Carnaval der lief
de" (18 j.) 2.30 en 7.30 uur. JMoviac Pedro
moet hangen" (18 j.) 2.30 en 8 uur. Rembrandt
„Rigoletto" 2.30, 6 en 8.15 uur (18 j.)
VRIJDAG 21 JULI. Bioscopen, middag- en
avondvoorstellingen, nieuw programma.
Hoofdredacteur: F C. Derks, Haarlem, Chef van
Dienst en Binnenland: S. R. Kuiper (alw.l, Haar
lem, Sport en Stad: A. Overmeer, H'stede. Bui
tenland: J. C. van der Laag, H'stede, Nieuws en
reportage voor Velsen en omgeving: J. J. E. van
Baarsel, Santpoort. Verantwoordelijk voor de
advertentie-rubriek: W. van Ommen, H'stede
(tijdelijk afwezig).
GELDIGHEIDSDUUR VAN MELlvBONNEN
Van 6 Augustus a.s. af. za.1 men op de
melk- en» ta.ptemelkbonnen niet meer, zoo als
tot dusverre, reeds op den Vrijdagmiddag
waarop de bonnen worden bekend gemaakt,
doch pas op den daarop volgenden Maandag
gestandaardiseerde melk en taptemelk kun
nen koopen. Deze regeling is om redenen van
practischen aard getroffen. Op de melkbon-
nen, welke op Vrijdag 4 Augustus wórden-
bekend gemaakt, mag dus eerst op Maandag
7 Augustus melk en taptemelk worden afge
leverd en in ontvangst genomen.
Voor consumenten, die gebruik maakten
van de. mogelijkheid om reeds op Vrijdag en
Zaterdag melk op' de nieuwe bonnen te be
trekken, beteekent dit dus, dat zij met de
bonnen, welke van 23 Juli tot en met 5
Augustus voor gestandaardiseerde en tapte
melk zijn aangewezen, iets langer zullen
moeten toekomen. Voor degenen, die eerst
des Maandags op de nieuwe bonnen melk
kochten, verandert er in feite niets.
GROOT AANTAL SPOORWEGDIEFSTALLEN
TE OSS OPGEHELDERD.
Met de aanhouding van een loodsknecht op
het station te Oss heeft de politie aldaar een
zeer groot aantal in de laatste maanden ge
pleegde spoorwegdiefstallen tot klaarheid kun
nen brengen. Het bleek dat deze jongeman, v.
d. B. geheeten, gedurende langen tijd onge
stoord alle mogelijke goederen, zooals dran
ken, schoenen, doch vooral groote partijen tex
tiel uit de op het emplacement geparkeerde
spoorwegwagens heeft kunnen weghalen,
waarbij hij door zijn vader werd geassisteerd.
Deze is thans ook in arrest gesteld. De gesto
len voorraden zijn zeer groot en vertegenwoor
digen een aanzienlijke waarde. Dat het tweetal
zoo lang met deze praktijken heeft kunnen
doorgaan, kwam voornamelijk door het feit,
dat de spoorwegreeherche en de politie den
indruk hadden, dat de diefstallen te Nijmegen
werden gepleegd. Naar aanleiding van deze
zaak zijn te Oss nog een tiental andere per
sonen gearresteerd, die als helers waren opge-
tredin en de gestolen goederen regelmatig
hadden opgekocht. Een aanzienlijk deel der
opgekochte goederen kon in beslag, genomen
worden.
OSSCHE DROGIST HAD NOG VOORRAAD
De drogist J. Cox, te Oss, had nog een zeer
grooten voorraad behangselpapier en andere
artikelen, die voor ziekenhuizen e.d. onont
beerlijk zijn, maar practisch nergens meer te
koop waren. Cox bracht dit evenwel niet op
normale wijze in den handel, maar liet hoo-
gere prijzen betalen of levensmiddelen bij
leveren. Het kwam voorvdat hij in één week
tijd 100 eieren en 2 a 3 pond boter ontving,
plus nog de opbrengst van zijn extra prijsver-
hoogingen. Bij een hem eenigen tijd ge
leden door opsporingsambtenaren gelasten
verkoop van behangselpapier bleek C. te hooge
prijzen te hebben gevraagd. Bij het hiernaar
ingestelde onderzoek kwamen toen uit een
verborgen ruimte de pakken zeep, haar- en
stofkammen, drop, eau de cologne, enz. te
voorschijn, alsmedé de levensmiddelen, die hij
van zijn oliëntèle had losgekregen. De voor
raden zijn aan het publiek en <ie ziekenhuizen
verkocht, de levensmiddelen verbeurd ver
klaard en Cox is door den Bosschen inspec
teur voor de prijsbeheersching met 15.000
beboet.
De cultuurdienst un de Wieririgermeer
heeft in den Noord-Oostpolder een aan
tal tuinbouwbedrijven aangelegd, Waarop
reeds vele gewassen zijn geoogst. Het be
spuiten van koolplanten tegen draai-
hartigheid. (C.N.F.-Van Buiten Pax c)
Buitenland.
In België en Noord-Frankrijk is bij decreet
\;an den Führer het tot dusver bestaande mili
taire bestuur 'door een burgerlijk bestuur ver
vangen, aan het hoofd waarvan staat als Rijks
commissaris de Gouwleider Grohe.
Het Japansche hoofdkwartier maakt be
kend, dat Saipan in handen der Amerikanen
is, waarbij de Japansche bezetting den "held A-
dood vond. Ter gelegenheid hiervan heeft
generaal Tojo een verklaring afgelegd.
Uit Amerikaansche kringen-in Rome ver
neemt men, dat Roosevelt binnenkort een
bezoek aan Rome zal brengen.
Binnenland.
Met ingang van' Dinsdag 25 Juli wordt voor
de bezette Nederlandsche gebieden het slui
tingsuur vervroegd tot 21 uur en het begin
van het tijdstip, waarop men zich niet in de
open lucht mag ophouden, vervroegd tot 22 uur
Bij een mislukten qverval op het Huis van
Bewaring te Amsterdam door twaalf personen
zijn er vijf gedood en vier zwaar gewond.
Maandagmiddag is op het postkantoor te
Rotterdam een overval gepleegd waarbij geld
uit trommels geroofd werd. Kort daarop werd
een man aangehouden, die vermoedelijk op
den uitkijk heeft gestaan.
Te Bergen op Zoom is een drieling geboren.
Stadsnieuws.
Ook in Haarlem zal het Verbond van Speel-
tuinvereenigingen de actie „De jeugd van de
straat" organiseeren; de speeltuinen worden 31
Juli opengesteld voor scholieren, die vacantie
hebben.
Klachten over levering van aardappelen
kunnen consumenten schriftelijk indienen bij
het plaatselijk bureau van de Stichting ter be
hartiging van de belangen van den Ned. De
tailhandel in Aardappelen, Koudenhorn 58.
Velsen en omgeving.
Een 26-jarige Beverwijker is aangehouden,
verdacht van diefstal van wollen dekens uit
de Bisschoppelijke kweekschool.
Donderdag 27 Juli geeft het mannenkoor
„Zanglust" een concert in de Groote Kerk.
Bij de wielerronde op Zondag a.s. zal Kuil
man als beroepsrenner uitkomen. De IJmuide-
naar Broek heeft verzocht aan de ronde te
mogen deelnemen.
Het smaakt
werkelijk
naar vleeschnat!
Besteed steeds een goed
deel van Uw vervangings-
tniddelenbon aan de
GfttHTERS jus, saus en
soett Een pittig aroma!
Eeaoaderwecsche smaak!
Nu wordt het tenminste weer
interessant.
Wij hebben ons wekenlang gruwelijk ge-
ejgerd en we hebben behoorlijk gekankerd,
omdat wij ons in het vijfde oorlogsjaar over
bodig voeldenopstaan, ochtendsport, eten,
exercitie, eten, wagen-verzorging, eten, slapen
dat was onze dagindeeling der laatste maan
den. We kregen het gevoel dat we op de vet-
weide waren geplaatstopeens groot alarm.
Al gauw bemerkten we, dat het geen gpelerij,
doch ditmaal ernst was......
De invasie was begonnenNu wordt het
weer interessant. Dag en nacht is het thans
sjouwen, sleepen en maar rijden, rijden en nog
eens rijden dp de prachtige wagens, die den
heelen tijd zoo tergend gereed stonden, zonder
dat wij ze mochten berijden.Wij voorzien
het luchtwapen van het noodige materiaal en
voelen ons weer echt NSKK-mannen van de
gruppe Luftwaffe. Werkers, vrachtrijders, die
afwisseling, spanning en avontuur beleven
kunnen in volle teugen, medehelpers van het
nieuwe Europa. Vandaag reden we in eeri
teruggewonnen Fransch dorpje en vernemen
de bolsjewistische methoden der Amerikanen:
valsch geld zonder handteekening geven ze
den winkeliers voor hun waren. Wie zich er
tegen verzet heeft, is alles kwijt, velen zelfs
hun levendat zijn de bevrijdershet
zijn de bolsjewieken uit de U.S.A.. waartegen
iedere ware Nederlander stelling neemt door
vrijwillige melding bij het N.S.K.K.
Meldingen geschieden bij: Ersatzdienststelle
der NSKK, Gruppe Luftwaffe, Den Haag,
Lange Vijverberg 10.
BEROEPINGSWERK.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Badhoe
vedorp (toez.) F. D. Emous te Sloten (N.H.)
Aangenomen naar Meppel J. Hoogen-
kamp te Spannum.
Aangenomen naar Vrouwepolder-Ga-
pinge J. J. P. Valeton, cand. en hulppred.
te Glanerbrug, die bedankt voor een benoe
ming bij den Herv. Schippersraad met
standplaats Delfzijl.
Geref. Gemeenten. Beroepen te Tholen
L. Rijksen, cand. te Utrecht.
Chr. Ger. Kerk. Beroepen te Rijnsburg
B. van Smeden, cand. te Groningen.
KORT NIEUWS
Een 17-jarig meisje, dat ervan verdacht
wordt haar- moeder, haar broers en vier
dienstboden vergiftigd te hebben is op een
boerderij in Bretagne in hechtenis geno
men.
In de fabrieken van Wright te Lock-
land (Ohio) staken 450 arbeiders van een
bijzonder belangrijke afdeeling, waardoor
15.000 andere arbeiders noodgedwongen het
werk wel moesten neerleggen.
De uit Argentinië teruggeroepen Ame
rikaansche' ambassadeur Norman Armout is
benoemd tot leider van de Ibero-Ameri-
kaansche afdeeling in het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken.
Te Manilla is men er in geslaagd de
tot dusverre niet benutte bestanddeelen der
kokosnoten te verwerken tot een substan
tie, die bijzonder geschikt moet zijn voor
de vervaardiging van schoenen.
Volgens een nieuwe bepaling moeten
de in Zwitserland levende emigranten voor
hun reizen in Zwitserland speciale vergun
ning aanvragen.
Woensdagmiddag kwam mej. R. Visser-
Schuur in haar woning in het Achterom te
Lemmer in aanraking met een brandend
petroleumtoestel, tengevolge waarvan haar
kleeren vlamvatten. Met zeer ernstige
brandwonden moest de vrouw in het zie
kenhuis worden opgenomen, waar voor haar
leven wordt gevreesd. Eveneens, 'doch niet
met ernstige brandwonden, werden ter be
handeling naar het ziekenhuis gebracht de
drie gebroeders Rottinee, die in hetzelfde
huis als mej. Visser wonen.
RADIO-PROGRAMMA
VRIJDAG 21 JULI 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6.45 Gram.muz. 7.00 BNO Nieuws. 7.10 Ochtend
gymnastiek. 7.15 Gram.muz. 7.40 Sportnieuws. 7.50
Progr. overz. 8.00 BNO Nieuws. 8.15 Varieerende
morgenklanken. (Van 8.45—8.50 Voor de huis
vrouw). 9.00 Licht ochtendconcert. 9.45 Godsd,
uitz. 10J5 Orkest Malando. 11.00 Voor de kleuters.
11.30 Zang en piano. 12.00 Almanak. 12.15 Amuse
mentsorkest. 12.45 BNO Nieuws. 13.00 Land en
volk brengt13.05 Orkest Boyd Bachman. 13.45
Voor de vrouw. 15.00 Godsd. uitz. 15.30 Zang en
piano. 16.00 Act. reportage, event, gram.muz.
16.15 Zang en orgel. 16.45 BNO Nieuws 17.00
Operette- en operaklanken. 18.00 Op den uitkijk.
18.30 Symphonieorkest van Parijs en solist. 18.45
Wat doet de directie van den landbouw? 18.55
Spiegel van den dag. 19.00 BNO Nieuws en act.
besch. 19.15 De filmband rolt. 19.45 De sociale
voorman maakt U wegwijs. 20.00 Van allemansga
ding. 22.00 BNO Nieuws- en cult. 'oer. Van 22.15 af
alleen voor de Radio-Cerrtrales. 22.15 Gram.muz.
22 30 Disco-variété. 23.1524.00 Dansplaatjes.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Dansorkest en solisten. 17.30 Soldatenfunk
„Nord-West". 18.30 Jos Rixner concert. 19.00 BN
O Nieuws en act. besch. 19.15 Voor de jeugd. 19.20
Operaconcert. 20.15 Ik floot eenssportpraat-
je. 20.30 Gram.muz. 20.40 Mededeeling van het
NAF. 20.45 Beethovenprogramma. 21.45 Avond
wijding. 22.00 BNO Nieuws- en cult. ber. 22.30 De
stem van het Rijk.
