MELBA
jfosmos
w
Ja... MELBA!
Heyeres/
f
BRANDKASTEN
KLUISDEUREN
NSEUW
Nieuws uit tie courant van
gisteren.
De Beek overwelfd.
Groote Markt onderging in 1544 een
verandering
Op verzoek van kerk mees teren der
Groote Kerk. die gaarne den om
gang: van het kerkplein vergroot za
gen besloot de vroedschap van
Haarlem in het jaar 1544 de Beek te
overwelven. Twee gaten moesten
open blijven, om in tijd van hood of
brand, water daaruit te kunnen
halen.
Het is dus dit jaar vier eeuwen geleden
dat een deel van de Beek overwelfd werd,
en de Groote Markt een verandering onder
ging. Dit water vond haar oorsprong in de
duinen, vloeide door de Brouwersvaart naar
onze aloude veste en stroomde oostwaarts
door de stad langs de Koningstraat, Groote
Markt naar de Damstraat en ontlastte zich
in het Spaarne. De Beek had een niet onbe
langrijke breedte en diepte en werd druk be
varen. In de stad was het water door houten
bruggetjes ten dienste van het voetgangers
verkeer overwelfd.
Als verdedigingswerk heeft de Beek in
vroeger jaren een belangrijke rol vervuld.
De stad was omgeven door wallen en torens,
welke in die jaren uitmuntende verdedigings
middelen waren. Echter was de plaats, waar
<le Beek onze stad binnenstroomde ongedekt
en er bestond dus gévaar dat een vijand rus
tig zou kunnen binnenvaren. Om dat te ver
hinderen heeft men het water ter plaatse on
der den waterspiegel afgesloten met ijzeren
kettingen, welke van den wal afhingen, in
het middel-Nederlandsch gaf men aan een
ketting den naam van raex en aan dit woord
is het te danken, dat dit stadsgedeelte Raaks
wordt genoemd. Op het punt, waar het duin
water door kettingen was afgesloten, werd
een steenen brug gebouwd, met aan beide
zijden een steenen toren, welke in het jaar
1420 den naam droegen van „waechhuusen".
Ka het beleg van Haarlem in 1572'73
moesten ze worden vernieuwd. Deze wacht
huizen deden in latere jaren geen dienst meer
en werden geruim en tijd gebruikt voor wo
ningen totdat de raad van de gemeente
Haarlem in December 186 6 besloot ze af te
breken.
In den loop der jaren was de Beek op an
dere plaatsen een onoverdekte riool gewor
den, hetgeen zeer schadelijk was voor de
gezondheid. Aan dezen ongunstigen toestand
kwam eerst in 18 6 7 een einde, toen de ge
meente overging tot het dempen van de
Beek. alsmede van de Raaks.
De oorspi*ong van de Beek
Er is vroeger veel geschreven over een
helder riviertje, doch later zijn de meeningen
hieromtrent gewijzigd. Dit blijkt o.a. uit het
geen dr. J. P. Steenhuis in het 'jaarboek 19 42
van „Haerlem" hierover schrijft: „Uit de
duinen kwam op gunstige plekken welwater
dat terecht kwam in de strandvlakte tus-
schen Overveen en Haarlem. Hierin was
bijna geen waterbeweging mogelijk. De
strandvlakten zijn weliswaar aanvankelijk
als getijdengeulen aangelegd, doch nadat zij
buiten.werking der getijden waren gekomen,
verschilde het water weinig van stagneerend
water. Dit was tot zandtransport niet in
staat, laatstaan tot 't insnijden en doorschu-
ren van den duinrug tusschen de strandvlakte
en het veenlandschap. Of met andere woor
den de Haarlemsche Beek was op Haar-
lemsch gebied een gegraven waterloop. Zij is
aan den veen kant later afgedamd en aan
den duinkant van een uitwateringssluis (Zijl)
voorzien. Deze schijnbare tegenspraak is dus
te verklaren, dat de uitwatering-door en n^.
de afdamming aan de westzijde noodzakelijk
werd of wel, dat de uitwatering in het oos
ten bemoeilijkt wérd, nadat en doordat het
Spaarne een getijde rivier was geworden.
Hoe dit ook zij. de Haarlemsche beek met
Zijl, Verwulft en Damstraat, alsmede het
Spaarne ressoreeren onder 't begrip Water
staat, zij het ook. dat in het moerasveen mo
gelijk een natuurlijke ontwatering in de
lengte-as der .strandvlakte plaats vond en dat
het Spaarne eertijds een aan de visschers, de
binnenvaarders en de krijgslieden bekende
diepte of geul was in het veengebied".
In de laatste jaren zijn de Haarlemmers er
twee maal aan herinnerd, dat de Beek be
staan heeft. In 19 30 werden de huizen in de
Damstraat aan de zuidzijde, waaronder het
water vroeger geloopen heeft, afgebroken
voor verbreeding van de straat. Daardoor
was het mogelijk de Beek, welk een riool
was. te zien. Dan trad de aloude Beek in Sep
tember 1 937 nogmaals voor het daglicht,
toen in de Koningstraat een aantal huizen
werden afgebroken ten behoeve van de uit
breiding van het Stadhuis.
Verduisteren van 20.45 u. tot 6.30 u.
25 Aug.: Zon op 6.38, onder 20.45 uur
Maan op 13.22, onder 23.30 uur
Hoofdredacteur; F. C. Derks. Haarlem (afw.);
Chef van Dienst en Binnenland: S. R. Kuiper,
Haarlem; Sport en Stad: A. Overmeer. H'stede;
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Ver
antwoordelijk voor de advert.-rubriek: W. van
Ommen, Heemstede.
Norka vlugkokende
roggevlokken, een
graanproduct dat U
smaakt!
Vraag uw winkelier
Quaker Oais - Graanproducien N.V.
Orgelconcert Kloppersingelkerk
Vergelijk ik deze jongste orgelbespeling
van Adriaan Verschoor in de Kloppersingel
kerk met. de eerste die hij verleden jaar
dezelfder plaatse gaf, dan valt het heel dui
delijk op hoezeer deze zeer verdienstelijke
dilettant ondertusschen met de dispositie van
dit fraaie Pels-orgel vertrouwd geraakt is.
Vooral in een werk als Choral II van Franck,
waarvoor het instrument zich bij voorkeur
leent, maar waarvoor men het dan ook be
hoorlijk onder de knie moet hebben, kon dit
bijzonder blijken.
De organist opende met de Toccata en
Fuga in d kl. t. van Bach en hij deed daarin
goede dingen; het feit echter dat hij in 't
midden van de fuga beduidend moest gaan
remmen weze een aanwijzing om in den
aanvang niet al te hard van stapel te loopen
en te zorgen dat het tempo ongerept blijft.
Met genoegen maakten wij kennis met een
compositie van Arie L. Schouten, een variatie
reeks op een geestelijk lied, die op menig
punt van talent getuigde.
Met de voordracht van drie liedbewerkin
gen van Jan Zwart was Verschoor ook vrij
gelukkig. Er groeit uit hem beslist een zeer
goed organist. JOS. DE KLERK.
Concert te Aerdenhout.
De bariton Jan Willem Hofstra en de
violiste Renate Zwaardemaker gaven met Jo
han Otten aan den vleugel een concert dat
vol was van heerlijk bewogen muziek. Hoe
anders zou het geweest zijn wanneer wij de
overschoone liederen van Henri Duparc had
den gemist. Want hierin konden zoowel zan
ger als klavierspeler zich uitzingen uit hun
volle hart. Al had Jan Willem Hofstra in
Schubert, boven alles in Nacht und Traume,
voortreffelijke zangkunst gegeven en Johan
Otten Schubert's heerlijke lyriek in ,,Der
Wegweiser" gezongen, Duparc toch wees op
klingen die ons thans meer na aan het hart
liggen, wanneer zij zóó worden gezongen
Men denkt hier vooral aan het onvolprezen
„Soupir", dat van belevenis getuigde; aan
het voortreffelijke lied „Phidyle" met zijn
verzen die rechtstreeks zijn gedicht voor
de piano („Midi sur les feuillages rayonne")
en wien gaat niet het hart open bij „Chanson
triste"'. Het zuiver sentiment dezer liederen
vond in de fraaie stembeheersching bij Jan
Willem Hofstra, maar ook in het materiaal
(het bovenregister agiel en klankschoon, de
ondertonen van een weldadige sonoriteit),
een gewillig instrument. Wanneer dit be
hoedzaam blijft gecultiveerd, dan is Holland
weer een zanger rijker, die op. het concert
podium zoowel als op het terrein van het
oratorium gerespecteerd zal worden.
De Schubertsfeer der liederen was inge
leid door Johan Otten met de klaviersonate
in A. Hij speelde het werk voortreffelijk,
maar de luisteraars mogen bedenken dat er
in dit gebouw ook plaatsen zijn, waar h-^t
lage register sterk domineert. Na de Handel
sonate, die hij met de violiste Renate Zwaar,
demaker omtooverde tot een hymnische mu
ziek (hoevele onuitgesproken vreugden lig
gen daarin besloten!) werd noodwendig
Schubert tot een genre, een klein kiïnst, tot
een Handel opziend als Pégasus tot den
Olympos. Voor deze muziek aller tijden,
grootsch om er wereldgebeurtenissen mee te
vieren, moet de executant vast in den zadel
zitten. Zóó was het nog niet in alle opzich
ten: de temperatuur speelde een woordje
mee, violisten weten daarvan mee te praten.
Maar zóó zou het worden, toen Renate
Zwaardemaker haar violistenbloed vrij kon
doen stroomen in de Havanaise van Saint-
Saëns, vrijer nog toen zij haar Hongaarsch
temperament uitvierde in de 2e Hong. Rhap-
sodie van Brahms, die haar werd afge
dwongen.
Dat Johan Otten ook hier een eigen taal
wist te spreken, had hij tevoren bewezen in
de Rhapsodie van Dohnanyi, die ik vanuit
een gunstiger plaats beluisterde en waarin
hij zijn voortreffelijke pianistische zoowel
als zuivere muzikale hoedanigheden In voor-
deelig licht stelde. De geheel gevulde zaal
werd bewogen tot een tropisch enthousiasme.
De rijke bloemenhulde, waarmee de uitvoe
renden werden begiftigd, sprak op nog an
dere wijze van waardeering en dank.
G. J. KALT.
UITREIKING DISTRIBUTIEBESCHEIDEN.
Voor de uitreiking der distributiebeschei
den is het-morgen Vrijdag de beurt aan
de letters P vanaf Por, Q en Ra tot en met
Rus en Zaterdag aan het restant van de
letter R vanaf Rut en Sa tot en met Schik.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Armband, C. Tromp, Leidschevaart 422; dynamo,
D. Pasman, Jan Steenstraat 35; handschoenen, G.
J. v. Veldhuisen, Hagestraat 31; laars, C. v.
Alten, Caninefatenstraat 31; portemonnaie m.
inh., Spies, Archipelstraat 8; portemonnaie met
inh., J. v. Dienen, Pres. Steinsfraat 57; porte
monnaie met inh., J. v. d. Kerk, Nachtegaalstr.
80; portemonnaie m. inh., Visser. Iepenrodestr. 5.
Bril, v. d. Berg, G. v. Amstelstraat 115.
Broche. Huij.smans, Hooglandspark 37. Etui.
v. d. Heijden, Oranjekade 15. Etui, Jan Steen
straat 29. Geld, Decru, Uranusstraat 45.
Hondje, Fikkert, Wagenweg 62. Jas, Nouw-
land, Graaf v. Wieastraat 22. Jas, D. C. Hof
stee. Kleverparkweg 33. Riem, v. Meurs.
Pijnboomstraat 73. Tasch, J. v. Gelder, Re
gulierstraat 29.
De bok.
Toen mijn huisgenooten mij vroegen,
waarom ik een bok gekocht had en geen
geit, heb ik eerlijk geantwoord, dat een geit
mij te duur was. Dat schijnt voor de meeste
menschen afdoende te zijn, maar een ver
klaring is het natuurlijk niet. De verklaring
lag dan ook niet'in een uit de duisternis van
het innerlijk opkomende plotselinge en on
bedwingbare neiging tot het boksche, maar
heel eenvoudig in mijn maag. Door deze
wreede doelmatigheid was, naar het scheen,
het lot van Pietje bepaald. En iedereen, ook
hijzelf, zweeg; onkundig van de bestem
ming, waarmee hij in mijn voortuintje stond
Maar het lot wilde anders. Toen we hem
vijf dagen hadden, had er een onweer plaats
en Pietje was zoo lief wanhopig aan zijn
eindje touw^-dat wij van hem gingen hou
den en in de eetkamer haalden, waar hij
eens, wellicht, op tafel zou prijken. Hij
heeft blijkbaar bespeurd, dat er een samen
hang bestond tusschen de eetkamertafel en
zijn eigen bestaan, want hij kroop er, nog
schichtig van het onweer, subiet onder en
bleef daar, totdat de lucht was opgeklaard.
Maar wat je een hond en een kat kunt
leeren, wil er bij een bok niet in; of liever:
het wil er juist uit, zoodat wij na afloop van
het onweer met stoffer, blik en dweil op
onze beurt onder de tafel moesten kruipen,
terwijl Pietje ons door de openstaande tuin
deur glimlachènd gadesloeg. Zoo zijn
bokken.
Wij hebben besloten hem niet te slachten,
maar tot wederzijdsche opvoeding in huis te
houden. Zoo ziin menschen.
VIJFTIG JAAR GETROUWD.
Op 5 September zal het vijftig jaar ge
leden zijn, dat de heer A. F. W. Smit met
mej. C. van Weeren in het huwelijk trad.
Het gouden echtpaar woont in de Pallas-
straat 5 in Haarlem-Noord. (Verbeterd be
richt).
DRIE JAAR GEëlSCHT TEGEN
VALSCHE MUNTERS.
Wegens hef vervaardigen en uitgeven van
valsch geld, voornamelijk kwartjes, en dief
stal van een aantal smeltkroezen ten na-
deele van 's Rijks munt, stonden voor de
Utrechtsche rechtbank terecht de gebroe
ders Th. en J. van der B.
Th. van der B. verklaarde wel een aantal
kwartjes te hebben gemaakt, doch er slechts
weinige te hebben uitgegeven en dan nog
maar alleen om voor zichzelf zwarte tabak
te koopen. De 36-jarige J. van der B., die
vroeger bij 's Rijks munt had gewerkt, ver
klaarde dat hij de kwartjes slechts had ge
maakt om zich „in zijn vak te bekwamen".
Verdachte verklaarde nadrukkelijk geen der
gemaakte munten te hebben uitgegeven en
het aan zijn broer Th. ten strengste te heb
ben verboden dit wel te doen.
De Officier van Justitie eischte tegen
ieder een gevangenisstraf van drie jaar.
SPORT EN WEDSTRIJDEN
Athletiek
VAARDIGHEIDS PROEVEN. De N.G.V. vaar-
digheidsproeven in athletiek worden voor den
Kennemer Turnkring a.s. Zaterdag afgenomen
op het terrein aan de Kleverlaan. Voor den len
graad gaven zich 14 dames en 12 heeren op, voor
den 2en graad 45 dames en 33 heeren.
Honkbal
KAMPIOENSWEDSTRIJD HFC „HAARLEM"
Zaterdagmiddag wordt op het terrein van Scho
ten de laatste kampioenswedstrijd van HFC
„Haarlem" gespeeld. De Kanaries komen op be
zoek en winnen de Haarlemmers, dan zijn zij on
geslagen kampioen van de tweede klas.
Voetbal
NED. BONDSELFTAL TEGEN AMSTERDAM.
Voor den jubileumwedstrijd tegen het Nederland-
sche Bondselftal op 10 September a.s. in het
Olympisch Stadion te Amsterdam, is het Am-
sterdamsche elftal als volgt samengesteld: doel:
Van Raalte (BI. Wit); achter: Wilders (Blauw
Wit), Caldenhoven (DWS); midden: Stijger (Blauw
Wit), Fanger (DWS), Van Steen (Volewijckers);
voor: Fischer (Ajax), De Ruyter Volewijckers),
de Jongh (Volewijckers), Brockmann (Ajax) en
Drager (Ajax).
Korfbal
DISTRICTS VERGADERING NOORD-HOLLAND
A.s. Zaterdag vindt te Amsterdam in „De Roode
Leeuw'.' de jaarlijksche districtscommissieverga-
dering' plaats. Het belangrijkste punt van de
agenda is de indeeling der twaalftallen voor de
competitie 1944 45. De aftredende bestuursleden,
F. Gorter en C. J. den Outer stellen zich herkies
baar.
VOORTZETTING JUBILEUMTOURNOOI
„OOSTERKWARTIER".
A.s. Zondag wordt het jubileumtournooi van
„Oosterkwartier" voortgezet. Deelnemende
twaalftallen zijn: Oosterkwartier 3 en 4, Wester
kwartier 4 en 5, Soesterkwartier 1 en 2.
Zuiderkwartier 2 en 3.
Het programma luidt als volgt: 10 uur: Wester
kwartier 5Oosterkwartier 4; 10.35 uur: Ooster
kwartier 3Zuiderkwartier 2; 11.10 uur: Soes
terkwartier 2Zuiderkwartier 3; 11.45 uur: Wes
terkwartier 4Soesterkwartier 1; 12.20 uur: Oos
terkwartier 4Soesterkwartier 2; 12.55 uur: Zui
derkwartier 2Westerkwartier 4; 1.30 uur: Wes
terkwartier 5Zuiderkwartier 3; 2.05 uur: Soes
terkwartier 1Oosterkwartier 3; 2.40 uur
Soesterkwartier 2Westerkwartier 5; 3,15 uur
Zuiderkwartier 2Soesterkwartier 1; 3.50 uur:
Zuiderkwartier 3Oosterkwartier 4; 4.25 uur:
Oosterkwartier 3Westerkwartier 4.
Buitenland.
Het weermachtbericht meldde o.a., dat
de bij Mantes over de Seine getrokken troe
pen der Geallieerden tot staan waren ge
bracht. In het Zuiden werd verbitterd ge
vochten om Toulon. In Italië werden de
doorbraakpogingen der Geallieerden in den
sector van de Adriatische kust hervat.
De Sovjet-radio heeft een verordening
bekend gemaakt van het Poolsche „Nationale
Vrijheidscomité" volgens welke een begin
gemaakt wordt met de mobilisatie en regi
stratie van de Poolsche bevolking voor den
militairen dienst in het door de Duitsche
troepen ontruimde gebied.
Binnenland.
Het aantal slachtoffers van den bomaanval
op Maastricht is tot 81 gestegen. Er zijn 82
zwaar- en meer dan 200 licht gewonden.
Stad.
In den ouderdom van 75 jaar is te Hoorn
overleden de heer L. van der Have, die vroe
ger hoofd van de openbare lagere school aan
de Haarlemmerliedestraat te Haarlem is ge
weest.
Maandag 28 Augustus wordt de vermaar
de geleerde, prof. dr. A. F. Holleman, wonen
de te Bloemendaai, 85 jaar.
Zoo best voor de kinderent
echt de versterkende bijvoe
ding, die moeder hun gaarne
geeft. Melba Is een natuurlijk
krachtvoedsel, zuiver en goed.
Vraag het op al Uw bonnen
voor kinderdrankpoeder.
RECEPT DURYEA
d. e
JUBILEUM DEKKER
Vrijdag 1 September hoopt de heer A.
Dekker, Neptunusstraat 6 zijn zilveren jubi
leum bij de P. T. T. te vieren. De aanstaande
jubilaris, die vroeger in Broek in Waterland
ambtenaar was, is thans werkzaam als com
mies op het bureel der P. T. T. te dezer stede.
BEROEPINGSWERK.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Zdtphen
(toez.) (vac. P. M. de Jong) J. C. v. Dongen
te Lichtenvoorde; te Leens (toez.) P. A.
Stapert te Ruinen.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Rotterdam
(Zuid) A. de Blois te Gouda.
Geref. Kerken in H.V. Bedankt voor Mid
delburg G. Winter, cand. en hulppred. te Am
sterdam-Zuid.
Vrije Evang. Gemeenten. Bedankt voor
Zaandam J. S. van Wijck te Oldebroek.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Berlikum
(Fr.) A. H. Knottnerus te Peize (Dr.). Beroe
pen te Rockanje W. C. Ligthelm te Eext (Dr.)
Beroepen te Papendrecht L. Kievit te Schoon
rewoerd.
Ev. Luth. Kerk Drietal te Delft Ant. Jo
hannes te Edam, K. v. de Mey te Stadskanaal
en J. H. Smit Duyzerdkunst te Wildervank.
Beroepen te Utrecht (van J. A. F. A. Steel-
wag) C. F. Nolts te Middelburg-Vlissingen.
Beroepen te Garrelsweer Mr. J. W. Koel
man, cand. en hulppredikant te Apeldoorn.
Benoemd tot hulppredik. te Maassluis T. M.
Loran, em. pred. te Brielle. Benoemd tot
hulppred. te Vlaardingen H. v. Zijll Lang-
hout, cand. en hulppred. te Hengelo. Bedankt
voor Warmond J. D. Stoppelaar te Zevenho
ven.
Geref. Kerken. Bedankt voor Gorinchem
(2e pred. pi.) P. Visser te Vijfhuizen. Bedankt
voor Wormerveer E. J. Oomkes te Eefde-
Gorssel. Benoemd tot hulppredikant te Rui-
nerwold-Koekange (met standpl. Ruinen) H.
Rabbers, cand. te Emmen.
AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM
Houdt Uw man
van pikant?
Doe dan b(j Uw visch»
vleesch, soepen, sau
sen, enz. H e y e r e s'
SpecerrjenzoutDat
iséchte kruiden ent
edel zout ineen!
Specerijenzout i
(Bevat geen surrogaai)
HEYERES' FRAEPARATEN WASSENAAR
