Oproep tot Portugeesche legioen.
Het aan het Portugeesche legioen gewijde
bijblad van het officieuse orgaan Diario da
Manha vestigt met klem de aandacht van alle
legionairs op het gevaar, dat het oprukken van
de Geallieerden voor Europa oplevert.
In een oproep wordt o.m. gezegd: De volken,
door hartstochten verscheurd, vergeten de les
der geschiedenis en begeven zich op het door
nig pad van den burgeroorlog. Deze in het
buitenland reeds beginnende burgeroorlogen
kunnen ook voor Portugal de ernstigste ge
volgen hebben.
Evenals ten tijde van den strijd tegen de on-
geloovigen, zoo moet» nu de legionairs strij
den voor God en vaderland.
Encycliek en rede van Paus Pius XII.
Paus Pius XII heeft ter eere van den bis
schop en kerkleeraar Cyrillus van Alexandrië
die 1500 jaar geleden gestorven is, een ency
cliek uitgevaardigd, die o.a. de zeer dringende
uitnoodiging tot de schismatieke kerken van
het Oosten bevat om terug te keeren tot de
eenheid met Rome.
Ter gelegenheid fia net feit. dat vijf jaar
geleden de tweede wereldoorlog uitbrak, heeft
de Paus voorts over den zender van Vaticaan
stad een toespraak gehouden. Hij zeide, dat het
noodzakelijk is, bij een komende herordening
een nieuwe sociale or^c in het leven te roe
pen. opgebouwd op de grondrechten van den
mensch en in Christelijken geest. Hij stelde
den eisch, dat de nieuwe sociale orde beant
woordt aan de normen van de nog steeds gel
dige encycliek van Paus Leo XIII, „de rerum
novarum". Uitvoerig behandelde hij de rol van
de kerk in de toekomstige sociale en economi
sche politiek en hij zeide, dat de technische
vooruitgang alleen nog niet zonder meer een
verbetering van de sociale positie der arbei
ders beteekent.
In het verdere verloop van zijn rede wees de
Paus met bijzonderen nadruk op de moeilijke
positie, waarin zich thans Italië en vooral
Rome bevinden. Het Italiaansche volk en de
bevolking der Eeuwige stad staat nog steeds
bloot aan een nameloos lijden. Hongersnood,
werkloosheid en economische ontwrichting
zijn de geesels, die het ongelukkige volk on
barmhartig slaan. Het leven der Eeuwige stad
is letterliik verlamd. De Paus deed een beroep
op de volken, die nog niet zoo zwaar door den
geest van den oorlog zijn getroffen, om hier de
helpende hand te bieden.
Tenslotte pleitte Pius XII ervoor, dat de mil
lioenen krijgsgevangenen en geïnterneerde
burgers aan het einde van den oorlog zoo snel
mogelijk aan hun gezinnen worden terugge
geven. De volken der aarde hebben het recht,
van den arbeid hunner staatslieden aan het
einde van dezen oorlog een duurzamen vrede,
waarachtige veiligheid en algemeene welvaart
te verwachten.
Luchtaanvallen op Formosa en de
Molukken.
Een tiental Amerikaansche vliegtuigen, die
van steunpunten op het Chir.eesche continent
waren opgestegen, hebben in den nacht van 31
Augustus een luchtaanval, ondernomen op
Formosa. Vier machines werden door den Ja-
Formosa. Vier machines werden door de Ja
pen bommen richtten slechts geringe schade
aan.
Het Geallieerde luchtoffensief tegen de Mo
lukken werd voortgezet. Dinsdag vielen 70
machines de Japansche stellingen op Halma
heira aan. Des nachts volgde een herhaling.
Ook Menado, aan de Noordkust van Celebes,
was Dinsdag weer het doel der Geallieerden
Voorts werden dien dag luchtaanvallen on
dernomen op Mindanao. In het centrale deel
Van den Pacific richtten de Geallieerde
luchtaanvallen zich in het bijzonder tegen de
•Handen Nauru, Truk en Merir, die ieder
Volgens berichten uit Tokio, door 20 toestel-
pansche afweer neergeschoten. De uitgewor
Jen zouden zijn aangevallen.
Jeoamers veroveren Lisjoei.
De woordvoerder vat het Japansche leger
heeft aan journalisten verklaard, dat met de
verovering van Lisjoei in de provincie Tsje-
kiang op 27 Augustus een uiterst belangrijk
vliegveld van de Amerikaansche luchtmachf
in handen der Japanners is gevallen. Lisjoei
heeft een soortgelijke beteekenis voor de ope
raties als destijds de verovering van Heng-
yang.
Van Japansche zijde worejt meegedeeld, dat
de verbitterde gevechten langs de grens tus-
schen Burma en Yoenan hun hoogtepunt na
deren. De Tsjoenkingtroepen konden, dank zij
hun getaloverwicht en dank zij den steun
van het Amerikaansche luchtwapen, hun linies
naar voren schuiven. Er hadden gevechten
plaats van man tegen man.
Finsche Rijksdag bijeengeroepen.
De Finsche Rijksdag, welks eerstvolgen
de gewone zitting op Dinsdag was vastge
steld, is volgens een bericht van het Fin
sche telegraafagentschap, heden om 18 uur
voor een buitengewone zitting bijeenge
roepen.
Mannerheim heeft oud-president Ryti
benoemd tot president van de bank van
Finland. De vroegere minister van buiten*
landsche zaken, die tot dusverre president
van de bank was, heeft de functie van
vice-president der bank op zich genomen.
Bulgaarsche regeerittg afgetreden.
De Bulgaarsche minister-president
Bagrianoff heeft over radio-Sofia het
aftreden van zijn kabinet bekend gemaakt.
Bagrianoff zeide, dat hij tot aan de vor
ming van een nieuwe regeering belast is
met de leiding der staatszaken.
In de Bulgaarsche hoofdstad zijn dezer
dagen communistische straatbetoogingen
ontstaan, die het ingrijpen van de politie
noodig maakten. Er werden arrestaties
verricht.
Ondanks bommenterreur, waarmede de
vijanden gelooven het Duitsche bewape-
ningspotentieel te kunnen treffen, sta
pelen hier in een bunker voor de
verzorging van een „Schnellboof'-flot-
tielje de torpedo's zich od.
(PK Schwarz-Sch-C.N.F. P. c)
Hoofdredacteur: F. C. Derks, Haarlem (afw.);
Chef van Dienst en Binnenland: S. R. Kuiper,
Haarlem; Sport en Stad: A. Overmeer, H'stede;
Buitenland: J. C. van der Laag, H'stede. Ver
antwoordelijk voor de advert.-rubriek: w. van
Ommen. Heemsteüa.
Keuring weersportkampen.
Elke maand opnieuw brengt een aantal
Nederlandsche jongens van 16-18 jaar een
bezoek aan een der weersportkampen in
Duitschland. Voor het volgende kamp zijn
de keuringen vastgesteld op Maandag 4 Sep
tember a.s. van 9-14 uur in gebouw Amic'
tia, Westeinde 15, te Den Haag. Ieder die
voor deelname aan het volgende weersport
kamp in aanmerking wenscht te komen,
dient zich op deze keuring te melden. Reis
kosten worden in Den Haag vergoed. De
aandacht wordt er op gevestigd dat alleen
die jongens in aanmerking komen die tot nu
toe nog niet aan een weersportkanrp hebben
deelgenomen.
NIEUWE BURGEMEESTERS.
De Generalkommissar für Verwaltung und
Justiz heeft benoemd:
Den referendaris- K. Mielart, waarnemend
burgemeester van Leerdam, tot burgemees
ter van deze gemeente; P. G. C. Stuiver,
waarnemend burgemeester van Berkel en
Rodenrijs tot burgemeester dezer gemeente;
W. A. Scharwachter, waarnemend burge
meester van Benthuizen en Moerkapelle, tot
brugemeester dezer gemeenten; A. J. de Vos
te Halsteren tot burgemeester van Raams-
donk; P. H. Nauth te Brummen tot burge
meester van Ubach over Worms; J. J. H. La-
merichs te Bergh en Terblijt tot burgemees
ter dezer gemeente; G. H. Schoonhagen te
Wittem tot burgemeester van Kessel; F. M. P.
C. de Boer, waarnemend burgemeester van
Amerongen en Leersum, tot burgemeester
dezer gemeenten; den burgemeester van Kar
stens J. de Graaf gelijktijdig tot burgemeester
van Middelstum en den gemeente-ambtenaar
H. Kamps te Groningen tot burgemeester van
Biervliet.
PETROLEUM VOOR KOOKDOELEINDEN.
Van 3 tot en met 30 September 1044 geeft elk
der bonnen 31 van de bonkaart 409 voor kook-
doeleinden recht op het koopen van 1 L. petro
leum. De verbruikers dienen er rekening mee
te houden, dat zeer waarschijnlijk na 30 Sep
tember 1944 geen petroleum voor kookdoelein-
den meer zal kunnen worden verstrekt. Ge
tracht zal worden dengenen, die in het bezit
zijn van een petroleumkookkaart U409, begin
October een hoeveelheid kolen voor kook-
doeleinden ter beschikking te stellen. Hierover
zal eventueel een nadere publicatie volgen.
BESCHERMING VAN DE POSITIE VAN
AUTEURS.
Het Letterengilde van de Nederlandsche
Kultuurkamer maakt bekend: Ter be
scherming van de positie van den auteur
wordt met ingang van 1 September 1944
bepaald, dat voor boeken, waarvan de
auteur aanmeldingsplichtig is bij het Let
terengilde van de Nederlandsche Kuituur
kamer, de aanvrage om papiertoewijzing
bij het Departement van Volksvoorlichting
en Kunsten niet in behandeling zal worsen
genomen, tenzij voordien een schriftelijke
overeenkomst tusschen auteur en uitgever
betreffende het te verschijnen boek aan 't
Letterengilde is voorgelegd.
PREDIKBEURTEN
Allc-Dag-Kcrk. Iedere werkdag- van 7-7.30
(beli. Zaterdag) in het koor der Groote Kerk
ingang Klokhuisplein. Vrijdag 8 Sept. de
Weleerw. Heer I-C. Koopman, medew. ver
leent MeVr, HessenHeek (zang). Van 6.30
tot 7 zangdienst. Toegang vrij.
Vrijzinnig Hervormden. 10.30: Ds. A. van
Bienien.
IJtSSE. Nc-d. Hei-v. Kerk. 3 0: Heymans,
van HUlegom. 5: Ds. J. Th. v. Veenen. Ger.
Kerk 10: Dr Th. Ruys Jr., Voorber. H. Av.
4: Dezelfde. Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30: Ds.
A. Ponstein. Geref. Gein. 10 en 4: Ds. A. Ver
hagen. Oud-Geref. Gem. 9.30 en 3: Lees-
dienst.
KORT NIEUWS
De 27-jarige mej. M. P. van der Put
ten, die in Den Haag op de treeplank van
een tram stond in de Weimarstraat, is in
aanraking gekomen met een stilstaande
personenauto. Met inwendige kneuzingen
werd zij naar een ziekenhuis overge
bracht, waar zij later is overleden.
Verduisteren: van 20.15 tot 7.00 uur
DE BOX
Eenige vriendelijke lezers schrijven mij
over Pietje, mijn bok. De een is van mee
ning, dat aardappelloof voor bokken en gei
ten verderfelijk is, een ander vertelt, dat
mijn lieve dier de gemeente niet mag be
stelen, zooals zijn soortgenooten, die dikwerf
zonder vergunning de gemeenteplantsoenen
kaalvreten, nu er geen arbeidskrachten be
schikbaar zijn om dat machinaal te doen.
Een derde zegt mijn bok gezien te hebben,
bewerenddat „zij" er prachtig uit ziet, hef
geslacht eens boks schijnt moeilijkheden op
te leveren), en vraagt welk krachtvoer in
den bok gebruikt wordt.
Welnu, het aardappelloof zal Pietje voor
taan punctueel onthouden worden, niet van
wege de wet, maar vanwege Pietjes ge
zondheid, en mijn vriend vindt zijn grond
stoffen in het gras van den tuin en den
wegberm, 't hooi, dat hij des avonds boven
het stroo in zijn woning aantreft, lauw
water, dat hem op gezette tijden wordt ge
bracht, en voorts aardappelschillen en de
bladeren van de heg van mijn buurman, die
hij gratis bijscheert. Straks zullen de roer-
bieten en het koolzaadkaf aan de orde zijn.
Het raadsel, waarom de bok kleine meis
jes attaqueert, is door de scherpzinnigheid
van mijn vrouw opgelost: het zijn niet de
meisjes, noch hare bonte jurkjes, maar wel
de bloemen, die zij in het haar dragen.
Want op bloemen is Pietje rabiaat. Vooral
op rozen. Hij heeft er alles voor over. Hij
trekt er zijn dikke ijzeren pen voor krom.
Wanneer hij wordt losgelaten, wendt hij
alle listen, die zijn harde kop bedenken kan,
aan, om de oplettendheid der omstanders te
verschalken en zich tusschen hun beenen
een weg te banen naar de vrije wereld,
ivaar je zoo maar de tuinen in en uit kan
hollen, vretend.vretend.
Dan wordt er een drijfjacht georgani
seerd op het pleintje en die is zoowel voor
Piet als voor de menschen een gevoegelijk
besluit van den dag.
De bramen zijn rijp en velen trekken cr
op uit, om een maaltje van deze frissche
vruchten te plukken.
(C.N.F.-Hartgerink Pax c)
Vertrek van vrijwilligers.
In Den Haag heeft wederom een groot aan
tal vrijwilligers afscheid genomen van het va
derland. Onder hen bevonden zich Jeugd-
stormers, kaderleden van den Arbeidsdienst
enz.
De Leider, die ditmaal door ambtsbezighe
den verhinderd was, werd vertegenwoordigd
door zijn gemachtigde voor Zuid-Holland, J.
W. Baron van Haersolte van Haerst.
Deze wees op het voorbeeld dat duizenden
voorgangers reeds hebben gegeven en sprak
de hoop uit dat ook zij zouden bewijzen, dat
Nederlanders goede soldaten kunnen zijn.
Eenmaal zal het Nederlandsche volk hun
dankbaar zijn voor deze daad, die onder de
huidige omstandigheden een bijzondere betee
kenis heeft.
Van Duitsche zijde werden de vertrekken
den toegesproken door SS-Standartenführer
Thole, Kommandeur van het SS-Ersatzkom
mando Niederlande, die memoreerde hoe
reeds drie jaar Duitschers en Nederlanders
als wapenbroeders Europa beschermen tegen
den bolsjewistischen stormloop. Gij gaat
thans, zoo zeide hij, de gelederen uwer mak
kers versterken en uw kameraden aflossen.
Deze tijd kent geen compromissen. Men is
een strijder of een lafaard, een derde moge
lijkheid is er niet. Daarom wenschte hij
den mannen geluk met de beslissing die zij
hebben genomen, namelijk met de wapenen
in -de hand te willen strijden voor een hecht
en sterk Europa, en daarmee voor het be
houd van eigen land en volk.
GEEN POSTVERKEER MET TURKIJE,
SPANJE EN PORTUGAL.
Het postverkeer met Turkije, Spanje en
Portugal is verbroken Postzendingen naar
deze landen worden niet meer aangenomen
en indien ze reeds onderweg zijn, aan den
afzender teruggezonden.
Programma voor Zondag.
In tallooze plaatsen rolt de voetbal weer en
de programma's vermelden voor Zondag ver
schillende tournooien. In Rotterdam wordt de
strijd om den Zilveren Bal besloten en in Am
sterdam het tournooi om den Arol-beker.
SPAERNE-BEKER. De inleiding van het
Haarlemsche seizoen is de serie wedstrijden
van „Haarlem" op het terrein aan de Span
jaardslaan om den Spaernebeker. Naar aan
leiding van den terugkeer van „Haarlem"
bood de supportersvereeniging in 1933 een
wisselbeker aan en de club begint ieder sei
zoen met drie vereenigingen uit te noodigen.
Toen V.S.V. den prijs in 1942 definitief in het
H A N SI)
TIIKINT C
ROEP HUB
INLICHTINGEN BI)
MARINE AHNAHMESTEllE
WÉST
miGSTELLE NIEDERLANDE
TE U1RECHT
EN Bil ALLE HA EEN. EN
0RISK0MM ANDANTUREN
EN W ANNAHMESTEUEN
bezit kreeg, stelde het bestuur een nieuwen
beker beschikbaar. Vorig jaar won Hermes
den Spaernebeker; de ploeg zal wel in den
eindstrijd komen, omdat de eerste tegenstan
der, V.S.V., in de afgeloopen wedstrijden wei
nig goeds heeft laten zien, maar of ze de
andere finalist Haarlem of D.F.C. zal kloppen
is moeilijk te voorspellen. Het programma
luidt: eerste ronde: HermesV.S.V.; Haarlem
D.F.C. Na een wedstrijd Haarlem 2Halfweg
komen de verliezers tegenover elkaar en om
vier uur de winnaars.
E.D.O.—BLAUW WIT. Zoowel de honk
bal- als de voetbalploeg van Blauw Wit komen
naar Haarlem. Des middags wordt in het
Noordersportpark een oefenwedstrijd tusschen
L.D.O en BI. Wit gespeeld.
JUBILEUMWEDSTRIJDEN T.Y.B.B. Veel
belangstelling zal er uitgaan naar de wedstrij
den T.Y.B.B. 2—H.F.C. 2 en T.Y.B.B.—H.F.C,
op het terrein aan den Muiderslotweg, welke
ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van
T.Y.B.B. georganiseerd worden. De ploegen
van H.F.C. zijn als volgt samengesteld:
eerste elftal: doel: Schras: achter: Kammeijer,
Jansen; midden: De la Mar, Drijver, Bijle-
veld; voor: Franken, Groot. Hoek. Hein Win
ter, Ligtenstein. Tweede elftal: doe: Andrie-
sen; achter: Begemann, Van Zijl; midden: Kö-
nigel, Beets, De Korte; voor: Ten Have, Jo-
chemus, Van der Wal, Hans Winter, Molijn.
OM DEN VAN DER AART-BEKER. Het be
stuur van de afd. Haarlem van den N.V.B. is er
alsnog in geslaagd de wedstrijden voor junioren
om den Van der Aartbeker te organiseeren en
wel op de Zondagen 10 en 17 September a.s. op
de Heemsteedsche Sportparken. De voetballen
de Jeugd zal dit bericht met vreugde vernemen,
daar het tournooi zeer belangrijk is.
RADIO-PROGRAMMA
ZONDAG 3 SEPTEMBER 1944
HILVERSUM I, 414.4 M.
7.30 Lichte melodieën. 8.00 De zin van het boer
zijn. 8.15 Gram.muz. 8.45 Godsd. uitz. 9.00 BNO:
Nieuws. 9.-15 Zondagmorgen zonder zorgen. 10.00
Vijf verloren jaren, klankbeeld. 11.00 Milonga's
IV. 11.30 De stem der SS. 11.40 Marschmuz. 11.46
Voorwaarts kameraden. 12.00 BNO: Nieuws en
act. praatje. 12.15 Karnerork. „Ars Nova et An-
tiqua". 12.45 Als ik 't voor 't zeggen had. 13.00
Vïoolsonates en pianowerken van Mozart I. 13.30
Uit de tijdschriften. 14.00 Utrechtsch stedelijk
orkest en solist. 15.00 Een zekere mijnheer Mag-
gin, luisterspel. 15.45 Ork Alexander Sekolé, De
Speellieden en solisten, 16.55 Sportuitslagen. 17.00
Recht door zee. 17.30 Amusementsorkest. 18.15
Nederlandsche volksklanken (96e uitz.) 19.00
BNO: Nieuws. 19.10 Het Spectrum. 19.15 Sport
van den dag. Van 12.15 af alleen voor de Radio-
Centrales. 19.30 „Mignon", opera van Thomas.
21.30 Orkest Bandi Balogh. 22.00 BNO: Nieuws
en act. besch. 22.15 Orkest Max Schönherr. 22.30
Een ,,hart"-ig concert. 23.30-24.00 Peter Kreuder
en Willy Berking.
HILVERSUM II, 301.5 M.
10.00 Godsd. uitz. 11.00 Kwintetten van Beetho
ven en Dvorak. 12.00 BNO: Nieuws en actueel
praatje. 12.15 Gram.muz. 12.40 Het Duitsche
volksconcert. 14.00 Die goeie ouwe tijd. 14.15 Om
roeporkest. 15.00 Voor de jeugd. 15.30 Uit 't land
van de sombreros en de „Pancho". 16.00 Alfred
Cortot, piano. 16.23 Klassieke muziek. 17.30 In
de voetstappen van Socrates, voordr. 18.00 On
sterfelijke werken van Duitsche meesters. .19.00
BNO: Nieuws. 19.10 Dansmuziek. 20.00 Zoeklicht.
20.15 Lichte zangplaatjes. 21.00 Kamerorkest
concert. 21.45 Avondwijding. 22.00 BNO: Nieuws
en act. besch. 22.15 Zie progr. Hilversum I. 22.30
De stem van het Rijk.
MAANDAG 4 SEPT. 1944.
HILVERSUM I, 414.4 M.
6. 45 Gram.muz. 7.00 BNO. Nieuws. 7.10 Och
tendgymnastiek. 7.15 Gram.muz. 7.40 Sport
nieuws. 7.50 Gram.muz. 8.00 BNO: Nieuws. 8.15
Ochtendconcert (van 8.45-8.50 voor de huis
vrouw). 9.00 Gram.muz. 9.45 Godsd. uitz. 10.00
De lichte toets. 11.00 Voor de kleuters. 11.30 Viool
en piano. 12.00 Almanak 12.15 Orgel en zang.
12.45 BNO: Nieuws. 13.00 Land en volk brengt..
13.05 Orkest Alexander Sekolé en gram.muziek.
14.00 Zang, piano, elavecimbel en kerkorgel-
concert. 15.00 Godsd. uitz. 15.15 Elck wat wils.
16.45 BNO: Nieuws. 17.00 Voor de jeugd. 17.20
Amusementsorkest en soliste. 18.00 BNO: Friesch
praatje. 18.05 Viool, altviool en cello. 18.45 Poli
tiek weekpraatje. 19.00 BNO: Nieuws en act.
besch. 19.15 Omroep-Symphonie-Orkest en so
list. 20.00 De ruischende harp IX. 20.25 Omroep-
Symphonie-Orkest. Van 21.15 af alleen voor de
Radio-Centrales. 21.15 Onbekend maakt onbe
mind. 22.00 BNO: Nieuws- en cult. ber. 22.15
Twee orkestfantasieën. 12.00 Beroemde opera-
aria's. 23.35-24.00 Sonate in to kl. t. van Chopin.
HILVERSUM II, 301.5 M.
17.00 Uit operetteland. 18.00 Nationale compo
sities. 19.00 BNO: Nieuws en act. besch. 19.15
Voor de jeugd. 19.20 Van liefde en vroolijkheid.
20.15 Het soet gheluidt der nieuw gliegoten
kloeken. 20.30 Zang. 21.00 Roemeensch orkest
Gregor Serban. 21.45 Avond wijding. 22.00 BNO:
Nieuws- en cult. ber. 22.15 Zie progr. H'sum I,
22.30 De stem van het Rijk.
