Haarlemsche Courant
Finland legt de wapens neer
Strijd in het Belgische grensgebied
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Betrekkingen met Duitschland worden verbroken. Indien de
Duitsche troepen binnen 2 weken uit het land zijn verdwenen
wil Moskou spreken over de voorwaarden.
Vijandelijkheden heden om
8 uur gestaakt.
Zware afweer gevechten tusschen Atrecht en Verdun. Brest
handhaafde zich; batterij Cécembre staakte den strijd. Lyon
ontruimd. Sovjetaanvallen in Oost-Kar pathen en tusschen
Boeg en Narew afgeslagen. Duitsche duikbootoperaties in de
Oostzee.
Beschieting van de Engelsche
kust.
289e Jaargang No. 207
Bureaux: Groote Houtstraat S3.
Tel. Advertenties 10724, Redactie 10G(W.
Postgiro 1S4958 Haarlemsohe Ct., Haarlem
Bijlkantoor, Soendaplein 21. Telef. 12230
CJmuiden: Rem"brandtlaan 55, IJmulden-O.
Hoofdredacteur: F. C. Derks,
Maandag: 4 September 1944
Verschijnt dagelijks, behalve o«p Zon-*
en Feestdagen.
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem
Abonnementen: p. week 26 ct, per mnd.
1,15, per kwartaal S,42, fr. per post
3,73. Losse nummers 6 cent.
K 1297
Volgens een mededeeling van het offi-
cieelc Finsche persbureau zou, op grond
van een overeenkomst tusschen de Fin
sche regeering en de regcering der Sovjet
Unie, het tijdstip voor het staken der
vijandelijkheden in den frontsector van
het Finsche leger zijn: 4 September om
8 uur.
Maarschalk Mannerheim heeft een dien
overeenkomstige dagorder aan zijn troe
pen uitgegeven.
Voorts publiceert het Finsche nieuwsbureau
het volgende communiqué:
„De Finsche regeering heeft de betrek
kingen met Duitschland verbroken en ge-
eischt, dat de Duitsche troepen uiterlijk vóór
16 September uit Finland zullen worden te
ruggetrokken.
In geval de Duitsche troepen in den ge
noemden tijd niet mochten zijn teruggetrok
ken zullen zij ontwapend en aan de Geallieer
den ais krijgsgevangenen uitgeleverd worden".
Minister-president Hackzell heeft in een
rede het besluit der regeering gepoogd te
motiveeren. Hij deelde mede, dat het Finsche
parlement Zaterdagavond een zitting met ge
sloten deuren heeft gehouden, om de kwestie
van het herstel der vreedzame betrekkingen
tusschen Finland en de Sovjet-Unie te bespre
ken. Daar de militaire en politieke toestand
den laatsten tijd een aanzienlijke verandering
heeft ondergaan, heeft de regeering zich na
zorgvuldige voorbereiding op 25 Aug. tot het
Sovjet-gezantschap te Stockholm gericht met
de vraag, of de Sovjet-Unie bereid zou zijn,
een Finsche delegatie te ontvangen voor
wapenstilstands- resp. vredes-onderhande-
lingen.
Op 29 Aug. is het antwoord van de Sov
jet-Unie ontvangen, dat na ruggespraak
tusschen de Sovjet-Unie en Groot Brit-
tannië en met goedkeuring van de Ver-
eenigde Staten aldus luidde, dat Finland
de betrekkingen met Duitschland diende
te verbreken en verlangen moest, dat
Duitschland binnen twee weken tijds zijn
troepen uit Finland zou terugtrekken.
Zoodra deze „voorloopige voorwaarden"
vervuld zouden zijn, zou de Sovjet-Unie bereid
zijn, een Finsche delegatie te Moskou te ont
vangen, om over wapenstilstand resp. vrede
of over beide te onderhandelen.
De Finsche regeering is tot de overtuiging
gekomen, dat maatregelen dienden genomen te
worden om zich met de Sovjet-Unie te ver
staan. De Finsche Rijksdag heeft dit besluit
goedgekeurd en zijn vertrouwen in de regee
ring uitgesproken. De kwestie van de Duitsch-
Finsche betrekkingen, zooals die door het be
sluit van de vorige Finsche regeering in dien
zin was geregeld, dat Finland geen afzonder
lijken vrede zou sluiten, meende minister
president Hackzell als door de gebeurtenissen
achterhaald te kunnen zien. Hij beweerde
bovendien, dat dit besluit door den vroegeren
president der republiek in zijn eigen naam
v/as genomen. Het desbetreffende verdrag
is niet aan het parlement voorgelegd en vol
doet derhalve niet aan de formeele eischen.
die de grondwet aan verdragen stelt. Om die
reden is het Duitsch-Finsche verdrag na de
presidentswisseling voor het staatshoofd niet
meer bindend geweest.
In het verloop van zijn uiteenzettingen moest
de minister-president toegeven, dat de op
grond van dit verdrag door Duitschland ver
leende onverwijlde hulp met de wapens voor
Finland „van groote waarde" is geweest, om
dat daardoor het front kon worden gesta
biliseerd.
De diplomatieke correspondent van het
D. N. B., dr. Siegfried Horn, schrijft:
Het besluit komt neer op afstand doen van
den wil tot zelfbehoud. Duitsche politieke
kringen wijzen op de verklaring van den
Finschen minister-president, dat de thans
ingeslagen weg vele onoverzienbare gevaren
verbergt, daar de Sovjet-voorwaarden nop
niet bekend zijn
Volgens de meening van politieke kringen
ItaHaansthe kabinet bijeen.
Onder voorzitterschap van den Duce is de
Italiaansche ministerraad op BI Aug1, in vol
tallige vergadering bijeengekomen. Op deze
vergadering werden talrijke maatregelen be
sproken én aangenomen, aldus een officieel
communiqué.
Verklaring van Roosevelt.
Volgens een Reuterbericht uit Washington
heeft Roosevelt in een toespraak ter gele
genheid van den a.s. Labor Day verklaard:
„Wij moeten ons vertrouwd maken met het
vooruitzicht, dat de zwaarste gevechten en
de grootste taken nog voor ons liggen."
te Berlijn is het een gevaarlijke illusie om,
zooals de Finsche minister-president doet uit
de wijze waarop de Sovjet-Unie heeft ge
reageerd, een zekere tegemoetkomende hou
ding te willen afleiden.
Bij rustiger overleg zou ook de Finsche
regeering, op grond van de ervaringen, die
Finland, de Baltisehe landen, Polen en an
dere landen hebben opgedaan, tot de ge
volgtrekking gekomen zijn, dat de weg, die
zij van plan was te volgen, uitloopt op on
voorwaardelijke capitulatie.
Links gerichte Bulgaarsche
regeering.
Na hat aftreden van de regeering-Bagria-
noff, die zich tot taak gesteld had, Bulgarije
terug te voeren naar den toestand der neu
traliteit, maar welker pogingen niet gelukt
zijn, is thans onder Moeravieff een nieuwe
regeering gevormd, die een duidelijke zwen
king, naar links beteekent. Het Sovjet-Rus
sische persbureau Tass verspreidde een lijst
met de namen der leden van het nieuwe
kabinet.
Roemeensche arbeiders naar de
Sowjet Unie.
De Sovjets zijn voor den wederopbouw van
hun land begonnen als eerste contingent der
voor de Sovjet-Unie bestemde Roemeensche
arbeidersbataljons 1.400.000 Roemeensche
arbeiders bijeen te brengen. Zij zullen over
eenkomstig hun vakopleiding te werk ge
steld worden. Hun gezinnen of verwanten
mogen zij niet meenemen.
Het Duitsche weermachtbericht van Zater
dag luidde:
,In Noord-Frankrijk leveren onze troepen
over het geheele front van Atrecht tot in het
gebied van Verdun nog steeds zware afweer-
gevechten. Door taai volhouden en verbitter
de tegenaanvallen werden de vijandelijke
pantservoorhoeden steeds weer tot staan ge
bracht of uiteengeslagen.
Nadat de eerste groote aanval op de ves
ting Brest mislukt .was, is de vijand Vrijdag
met sterke strijdkrachten, door talrijke tanks
en luchtstrijdkrachten gesteund, opnieuw tot
den aanval op het Westelijke front der ves
ting overgegaan. In weerwil van den voort-
durenden aanvoer van versterkingen werden
de Amerikanen overal afgeslagen. De vijan
delijke verliezen waren bij deze gevechten
bijzonder zwaar.
In het Rhöne-dal mislukten ook Vrijdag alle
vijandelijke pogingen om in het gebied van
Valence onze marschbewegingen voor te
komen.
Strijdmiddelen der marine brachten voor
de Noordwest-Fransche kust ondanks krachti
ge vijandelijke afweer twee transportschepen
met een gezamenlijken inhoud van 15.000 brt.
tot zinken.
Zware batterijen vèrdragend geschut der
marine beschoten Vrijdagnacht Zuid-Epgel-
sche havensteden met goed resultaat. Bij het
beantwoorden van Engelsch vèrdragend artil
lerievuur werd een vijandelijke batterij bij St.
Margret zoo zwaar getroffen, dat nog maar
één vuurmond vuurde.
Het vergeldingsvuur op Londen werd voort
gezet.
In Italië nam de kracht van1 den grooten
vijandelijken aanval in den Adriatischen
kustsector Vrijdag nog in hevigheid toe. In
zware en voor den vijand bijzonder veel ver
liezen opleverende gevechten sloegen onze di
visies alle aanvallen op een plaatselijke pene
tratie na, die afgegrendeld is, af en behaalden
daardoor opnieuw een volledig afweersucces.
In deze gevechten werden Vrijdag opnieuw 56
vijandelijke pantserwagens stukgeschoten. In
het achterwaartsche gebied werden bij ver
scheidene zuiveringsoperaties in de periode
van 26 tot 31 Augustus 994 terroristen in den
strijd vernietigd.
In 'de Oostelijke Karpathen sloegen onze
bergtroepen Sovjet-aanvallen in harde ge
vechten bloedig af. In het Noordwestelijke
deel van het bruggenhoofd over den Weich-
sel bij Baranof werden de bolsjewisten on
danks hardnekkig verzet verder teruggewor
pen. Ten Noordoosten van Warschau zette de
vijand zijn door sterke pantserstrijdkrachten
en slagvliegtuigen gesteunde doorbraakpo
gingen ook Vrijdag voorf. Troepen der Waf-
fen-SS behaalden hier opnieuw een volledig
afweersucces en schoten 47 vijandelijke pant
serwagens stuk.
Tusschen Boeg en Narew hebben onze troe
pen in zware gevechten, die negen dagen heb
ben geduurd, den stormloop van dertig Sovjet
infanteriedivisies, verscheidene pantser- en
stormgeschutformaties uiteengeslagen en de
door den vijand beoogde doorbraak naar
Scharfenwiese verijdeld. Hierbij vernietigde
een in het zwaartepunt in den strijd gewor
pen cavaleriecorps alleen 138 vijandelijke
pantserwagens en stukken stormgeschut, 107
stukken geschut en talrijke andere wapens.
Aan het overige Oostelijke front ontston
den slechts in het gebied van Schaken vrij
groote gevechtshandelingen. Hevige vijande
lijke aanvallen stortten hier met zware, bloe
dige verliezen voor de bolsjewisten ineen.
Slagvliegtuigen vernietigden in aanvallen in
scheervlucht op een vijandelijk vliegveld in
Roemenië dertig vliegtuigen. Iu luchtgevech
ten en door de luchtdoelartillerie werden nog
50 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
In de Finsche Golf nemen onze duikbooten
sedert half Juli bij aanvallen onder en boven
water met succes deel aan den strijd tegen de
Sovjet-vlootstrijdkrachten.
In de maand Augustus vernietigde de lucht
macht aan het Oostelijk front 1571 vijandelijke
vliegtuigen. Hiervan werden er 1202 in lucht
gevechten neergeschoten.
Formaties vijandelijke jagers vielen over
dag West-Duitschland aan. Ook in Hongarije
werden verscheidene plaatsen met bommen
en boordwapens aangevallen.
In den nacht wierpen enkele Britsche vlieg
tuigen bommen op Bremen.
De luchtmacht vernietigde in de maand
Augustus 1868 Britsch-Amerikaansche vlieg
tuigen. Hiervan werden alleen boven het
Duitsche Rijksgebied 798 vijandelijke vlieg
tuigen in luchtgevechten en door de lucht
doelartillerie neergeschoten; 318 andere vijan
delijke vliegtuigen werden door vlootstrijd-
krachten, luchtdoelartillerie aan boord van
koopvaardijschepen en door de luchtdoelartil
lerie van de marine neergeschoten".
Het Duitsche weermachtbericht van Zon
dag luidt ais volgt:
„In Noord-Frankrijk zijn vijandelijke over-
zetpogingen over de Somme bij Abbeville
mislukt. Bijzonder hevig werd Zaterdag ge
vochten ten Noorden van Douai, ten Noord
oosten van Rethel en ten Noorden van Sedan.
Het garnizoen van de vesting Brest heeft
ook Zaterdag alle aanvallen der Amerikanen,
die hun van de gevechten der laatste dagen
zwaar geteisterde formaties door versch aan
gevoerde troepen moesten vervangen, afge
slagen. Geringe plaatselijke penetraties in het
voorterrein van de vesting zijn afgegrendeld.
De bloedige verliezen van den vijand waren
bijzonder zwaar. Alleen voor den sector van
een onzer compagnieën werden 150 vijande
lijke dooden geteld.
In den marsch door het Rhönedal naar het
Noorden zijn onze troepen volgens de plan
nen door Lyon getrokken. Sterke vijandelijke
aanvallen van het Oosten uit werden door
onze flankbeveiligingen afgeslagen, waarbij
een vijandelijk bataljon in de pan gehakt
werd.
Beveiligingsvaartuigen van de Duitsche ma
rine sloegen in den nacht van 1 op 2 Septem
ber in het Nauw van Calais in het vuur van
Engelsche stukken geschut voor den langen
afstand talrijke aanvallen van vijandelijke
torpedomotorbooten en jachtkruisers af. Hier
bij werden een vijandelijke torpedomotorboot
tot zinken gebracht en vier vijandelijke jacht
kruisers neergeschoten. Een eigen vaartuig
ging verloren, 2 andere vaartuigen werden
beschadigd.
Na eén verbitterden strijd van vijf weken
tegen een veelvuldige vijandelijke overmacht
is de heldhaftige bezetting van de marine
batterij lie de Cécembre onder bevel van den
eersten luitenant der reserve bij de marine-
artillerie Seuss bezweken voor de vijandelijke
overmacht, nadat door onverpoosde luchtaan
vallen en onafgebroken scheepsartiilerievuur
ook de laatste nog bruikbare wapens en stel
lingen waren vernietigd.
In Italië heeft de vijand met het krachtigste
gebruik van artille'-'e en tanks zijn groote
aanvallen aan de Adriatische kust over een
breedte van 20 km voortgezet. Bijzonder ver
bitterd waren de gevechten aan den kustweg
ten Noordwesten van Pesaro, waaraan ook
vijandelijke scheepsartillerie deelnam. Met
voorbeeldige standvastigheid verhinderden
onze divisies ook Zaterdag weer de doorbraak
van den vijand naar het Noordwesten; 55
vijandelijke tanks werden stukgeschoten.
In de Zuidelijke en Oostelijke Karpaten
werden nieuwe hevige aanvallen der Sovjets
afgeslagen. Aan de rest van het Oostelijk
front ontstonden nog slechts ten Noordoosten
van Warschau gevechtshandelingen van be-
'.eekenis. Alle doorbraakpogingen van de
bolsjewisten werden hier ook Zaterdag ver
ijdeld, waarbij 35 vijandelijke tanks werden
stukgeschoten. De binnenstad van Warschau
werd na hevigen strijd volkomen van opstan
delingen gezuiverd.
Slagvliegers vernietigden bij aanvallen op
een Roemeensch vliegveld elf geparkeerde
vliegtuigen en een groote vliegtuighangar".
BEKENDMAKING
Het bureau van den Wehrmachtbevelhebber
in Nederland maakt bekend:
Uit aan den Wehrmachtbefehlshaber in Ne
derland gerichte vragen blijkt, dat leden van
het voormalige Nederlandsche leger het er
niet over eens zijn, of zij, op grond van het
feit, dat zij bij het voormalige Nederlandsche
leger hebben gediend, verplicht zijn of ertoe
verplicht kunnen worden, de wapens tegen
Duitschland op te nemen, indien het tot oor
logshandelingen in Nederland zou komen.
De Wehrmachtbefehlshaber verklaart te
dien aanzien:
In vrijheid gestelde, in Nederland levende
leden van het vroegere Nederlandsche leger,
om het even, of zij zich op grond van de de
creten betreffende het terugvoeren in krijgs
gevangenschap hebben aangemeld of niet,
schenden het volkenrecht en worden volgens
par. 159 van het Duitsche militaire wetboek
van strafrecht met den dood gestraft, indien
zij in dezen oorlog tegen het Duitsche rijk of
zijn bondgenooten vrijwillig of op bevel
krijgsdiensten verrichten en opnieuw in krijgs
gevangenschap geraken. Het Duitsche Rijk
heeft ervan afgezien, de leden van hei voor
malige Nederlandsche leger in kampen onder
te brengen, daar het vanzelfsprekend van de
veronderstelling is uitgegaan, dat zij niet aan
krijgsverrichtingen tegen Duitschland'of zijn
bondgenooten zouden deelnemen.
Hij, die gelooft, deze verplichtingen in de
toekomst niet te kunnen nakomen, moet zich
in den tijd van 6 September 1944 t.m. 8 Sep
tember 1944 in Amersfoort, Waterlookazerne,
melden en wordt naar een krijgsgevangenen
kamp overgebracht. Ieder ander wordt, ook
wanneer hij niet speciaal zijn woord van eer
heeft gegeven, volgens bovenstaande strafbe
palingen behandeld.
's Avonds om half tien binnen.
Café's e.d. moeten om halfnegen sluiten.
Beschikking van den Generalkommissar
für das Sicherheitswesen betreffende de
vervroeging van het sluitingsuur en van
het tijdstip waarna men zich in het bezette
Nederlandsche gebied niet meer in de open
lucht mag bevinden.
Met ingang van 4 September 1944 wordt
voor het bezette Nederlandsche gebied het
sluitingsuur vervroegd en gesteld op 20.30
uur en wordt het tijdstip, waarna men zich
's avonds niet in de open lucht mag bevin
den vervroegd tot 21.30 uur.
Verder gaande plaatselijke regelingen,
die reeds uitgevaardigd zijn, worden hier
door niet aangetast.
De Generalkommissar für das
Sicherheitswesen
(get.) Ranter
SS-Obergruppenführer und
General der Polizei.
DOODVONNSSSEM.
De Djenststelle des Wehrmachtbefehlshabers
in den Niederlanden maakt bekend:
Jacobus Jeremias van den Boogert, geboren
21 Januari 1906, gemeente-ambtenaar in Epe,
is door een Wehrmachtgericht ter dood ver
oordeeld. Boogert, die reeds in 1941 illegaal
werkzaam was geweest, heeft in den laten zo
mer van 1943 een Engelschen agent verborgen
en hem gesteund bij zijn spionnagewerk.
Voorts was hij in het bezit van een pistool.
Het vonnis is na onderzoek der gratiekwestie
voltrokken.
De Nederlanders Joan Gelderman, geboren
18 November 1918, Tijmen Hoekstra, geboren
3 Januari 1898, Johannes Hendrik Cieraad,
geboren 20 Juli 1903. Hendrikus Limbeek, ge
boren 8 Januari 1919, zijn wegens spionnage,
begunstiging (Van den vijand, bezit van wa
pens en verspreiding van opruiende geschrif
ten door een krijgsraajj ter dood veroordeeld.
De straf is na onderzoek van de gratiekwestie
voltrokken.
Sowjet-aanval in centrum van
O. front afgeslagen.
Zooals verwacht, zijn de bolsjewieken op 3
September ten Noordoosten van Wysskow
over een breed front tot den grooten aanval
overgegaan. Ondanks krachtig Sovjet-Rus
sisch artillerie- en panserafweervuur en ge
lijktijdige luchtaanvallen hebben de Duitsche
troepen den stoot overal opgevangen. Betrek
kelijk kleine penetraties in de diep geëchelo-
neerde verdedigingsgebieden zijn zonder be
lang en hecht afgegrendeld. Ten Zuiden van
den weg Ostro.w-Rozan hebben Duitsche pant
serstrijdkrachten, gesteund door talrijke slag
vliegers en jagers, in een tegenaanval eenige
verloren plaatsen heroverd en de bolsjewie
ken naar hun vertrekstellingen teruggewor
pen.
RADIOPRAATJE MAX BLOKZIJL.
Max Blokzijl spreekt hedenavond over
Hilversum I om 18.45 uur, over „De feiten
zijn de beste voorlichters".
KORT NIEUWS.
Naar de Pest meldt, zullen de bars, va-
riêté's, enz. in Horgarije gesloten worden. In
koffiehuizen enz. zal géén muziek meer ge
maakt worden. De werkkrachten zullen voor
voor den oorlog belangrijke werkzaamheden
worden gebruikt.
De Hoofd-inspectie voor de Lucht
bescherming vraagt:
Zoekt U bij luchtalarm dekking?
