Haarlemse Canadeesche formaties ten N.W. van Turnhout Nieuwsblad voor Noord-Holland Zeegevecht voor IJmuiden De Rijkscommissaris over den toestand in Nederland. 889e Jaarg. No. 231 Bureaux: Groote Houtstraat 93 Postgiro 134958. Bijkantoren: Soendaplein 21. IJmuiden-O. Rembrandtlaan 56 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Maandag 2 Oct. 1944 CJitg.: Graf. Bedrijven Damiate, Haarlem. Abonnementen: per week 26 ct„ per mnd. 1,15, per kwartaal 3,42, fr. p, post 3,73. Losse nummers 6 cent. K 1297 Het Duitsche weermachtbericht van Zater dag luidt: „In Nederland zette de vijand den 29sten September zijn druk op de beide hoekpilaren van zijn penetratiegebied voort. Eigen forma ties zijn in zware afweer- en aanvalsgevech- ten gewikkeld tegenover hevige aanvallen tot overmeestering van het kanaal Antwerpen- Turnhout en tot uitbreiding van het brug genhoofd ten Noord-Westen van Turnhout. De bij Maaseyck aanvallende vijand werd in een tegenaanval teruggeworpen. In het gebied van Nijmegen en bij Metz kwam het gisteren meermalen tot verbitterd gevoerdëTuchtgevechten tusschen Duitsche jagers en formaties vijandelijke jachtvliegtui gen. Daarbij werden 18 vijandelijke vliegtui gen neergeschoten. In den frontsector van Aken tot Nancy be perkten ook gisteren de gevechtshandelingen zich tot eenige plaatselijke aanvallen van den vijand en succesvolle eigen tegenaanvallen. In het gebied van Chateau-Salins en Eune- ville gelukte het den vijand in verbitterde ge vechten eenige heuvelstellingen en boschge- bieden te heroveren. De afweerslag in het voorgebergte van de West Vogezen en ten Noord-Westen van Bel fort duurt voort. Om de toegangen tot de da len ontstonden hevige geevchten, tijdens het verloop waarvan op verscheidene plaatsen verloren gegaan terrein in een tegenaanval werd heroverd. De vestingen aan de Kanaalkust maken melding van artillerievuur e'n plaatselijke ge vechtsactie. Voor Calais heerschte een ge vechtspauze van 24 uur ter evacuatie van de nog in de stad overgebleven burgerbevolking. Het garnizoen van Gironde Nord vernietigde vijandelijke stoottroepen en drong met eigen verkenning wederom diep in het vijandelijke achterland door. Het V. 1 storingsvuur op Londen werd voortgezet. Verzwakt door de gedurende de vorige da gen geleden verliezen heeft de vijand zijn grooten aanval in Midden-Italië voor het mo ment niet hervat. Slechts bij deh Monte Bat- tiglia duren de gevechten nog voort. Ook aan het Adriatische front heeft het achtste En- gelsche leger zich beperkt tot den strijd om Savignano en enkele vruchtelooze plaatselijke aanvallen. De gevechten in de lus van de Donau aan weerskanten van de IJzeren Poort, waaraan aan beide kanten pas aangevoerde strijdkrach ten deelnamen, duren voort. Een steunpunt aan de Donau werd den Sovjets weder ont nomen. Duitsche en Hongaarsche formaties, goed ondersteund door de Duitsche luchtmacht, wierpen ten Oosten van Szeged, bij Sarkad en in het gebied van Grosswardein de Bolsje wisten en Roemenen weder in de richting van de grens terug. De stad Grosswardein is weer in onze handen. Aan weerskanten van Toren burg en van Saechsisch-Regen werden hevige plaatselijke aanvallen van den vijand afgesla gen. Door den taaien tegenstand van onze di visies zijn ook gisteren de door de Sovjets over een breed front voortgezette aanvallen op de Beskidenpassen mislukt. Tusschen Düna en de Golf van Riga is de aanvalsactiê van den vijand gisteren afgeno men. Onze troepen en Letlandsche S.S.-Vrij- wüligersformaties sloegen alle aanvallen af. Tijdens de distancieeringsbeweging in den Noordelijken sector van het Oostelijke front, waarvan gisteren melding werd gemaakt, heeft de marine herhaaldelijk van zee uit in gegrepen in de gevechten van het leger en in korten tijd sterke troepenformaties met wa penen en gereedschappen, alle gewonden als mede tienduizenden burgers over zee terug gebracht. Anglo-Amerikanen zetten den 29sten Sep tember de terroriseering van de West-Duit- sche burgerbevolking met bommenwerpers en formaties jachtvliegtuigen voort. Door lukrake aanvallen op plaatsen en treinen ontstonden vooral in het Rijksgebied aan den linkerkant van den Rijn verliezen aan personen. Britsche vliegtuigen wierpen des nachts bommen op het gebied van Karlsruhe." Het Duitsche weermachtbericht van Zondag me'dde: „Aan het Westelijke front ontstonden gis teren van Nederland tot aan de grens van Lotharingen bij toenemend artillerievuur slechts plaatselijk begrensde gevechten. De formaties van het eerste Canadeesche leger, die .over het kanaal AntwerpenTurnhout waren opgedrongen, konden ondanks onzen taaien tegenstand de streek ten Noordwesten van Turnhout bereiken, terwijl sterke En- gelsche aanvallen aan het Julianakanaal bij Maeseyk mislukten. In de bosschen Westelijk van Chateau-Salins en in de streek ten Noorden van Luneville zette de vijand zijn sterke aanvallen voort. Eigen tegenaanvallen leidden tot hevige ge vechten. Om de voor de Westelijke Vogezen liggende hoogten, beboschte bergen en dal ingangen wordt nog steeds verbitterd ge vochten. Aan overmachtige Amerikaansche tankstrijdkrachten gelukte het gisteren in den loop van den dag, de stad Rambervillers bin nen te dringen. Aan weerszijden van Lure werden alle aanvallen van het zevende Ame rikaansche leger in felle gevechten en in succesvolle tegenaanvallen afgeslagen. Sterk vuur lag ook gisteren op onze vestin gen aan de kust van het Kanaal en van den Atlantischen Oceaan. Voor Duinkerken sloeg onze artillerie vijandeA'11 batterijen uiteen. Eigen aanvallen uit Gironde-Noord wierpen den vijand uit zijn stellingen. Beveiligingsvaartuigen van een Duitsch convooi brachten heden in de ochtenduren voor de Nederlandsche kust voor IJmuiden zonder eigen verliezen vier Britsche torpe- domotorbooten tot zinken en schoten een andere boot in brand. In de Westelijke Alpen namen eigen berg troepen ten Zuiden van den Monte Genevre een zwaar versterkte en door den vijand taai verdedigde heuvelstelling. In een verbitterd gevecht van man tegen man werd de bezetting onschadelijk gemaakt. Een aantal kazematten en kanonnen werd vernietigd. In Midden-Italië zijn de formaties van het vijfde Amerikaansche en van het achtste Engelsche leger ook gisteren niet tot den grooten aanval overgegaan. De vurig omstre den Monte Battiglia in de Etruscische Apen nijnen bleef na wisselvallige gevechten in vijandelijke handen. Aan de kust ontstonden slechts plaatselijke gevechten aan den Rubicon. Op den Balkan duren de gevechten in de bocht van den Donau aan weerskanten van den IJzeren Poort voort. In het gebied van Gross-Wardein braken Duitsche en Hongaar sche troepen in een tegenaanval den vijan delijken tegenstand en zijn verder in op- marsch. Aan weerszijden van Torenburg en aan de Maros gaan de levendige aanvals- en afweergevechten voort. Hardnekkige door braakpogingen van versch aangevoerde Sovjet Russische strijdkrachten mislukten in de passen van de Oostelijke Beskiden. In en ten Westen van Warschau werden nog meer omsingelde bendengroepen uiteen geslagen. De resten van deze groepen capi tuleerden onvoorwaardelijk. Tusschen de Duna en de Golf van Riga bleven vijandelijke aanvallen in ons vuur steken. Het eiland Moon ging tegen een over- machtigen vijandverloren. Onze bewegingen in Finland namen het voorziene verloop. Engelsch-Amerikaansche terreurbommen- werpers ondernamen aanvallen op West- Duitsche steden. Bijzonder getroffen werden de woonwijken van Bielefeld en Munster. Des nachts wierpen Britsche vliegtuigen bommen op Hamburg. 27 vijandelijke vlieg tuigen, waaronder elf viermotorige bommen werpers, werden neergeschoten. De Duitsche marine heeft in de maand September 17 schepen tot zinken gebracht met een gezamenlijken inhoud van 84.000 brt. en beschadigde nog zes schepen ernstig. Voorts werden een torpedojager, drie fre gatten, vier torpedomotorbooten en"een mij nenveger tot zinken gebracht en een torpedo jager beschadigd. Lichte Duitsche zeestrijd krachten, luchtdoelgeschut aan boord van koopvaardij- en oorlogsschepen schoten van 1 tot 30 September"206 vijandelijke vliegtuigen omlaag. REDE VAN EDEN. Naar Reuter meldt heeft de Britsche mi nister van buitenlandsche zaken, Eden, in het kader van het debat over den oorlog in het Lagerhuis het woord gevoerd. Hij zeide o.a. dat geen mensch kan voorspellen, hoe lang de strijd in het Westen en in het Oosten zal duren. Derhalye is de dringendste taak de eensgezindheid onder de geallieerden te hand haven, teneinde in overeenstemming met de te Teheran vastgelegde teksten verder te kun nen strijden.. Het heeft Eden tijdens de de batten gehinderd, dat werd gangenomen, dat de overwinning reeds bijna bevochten zou zijn. Daarvan kan men eerst spreken, wan neer de tegenstander de wapens heeft neer gelegd. Zou de vijand op de knieën gedwon gen worden dan is de ontwapening niet het laatste doel der geallieerde politiek. Onder een „onvoorwaardelijke capitulatie" verstaat Eden, dat de geallieerden ,,de vrije hand heb ben en in geen enkel opzicht tegenover de Duitschers verplichtingen hebben". Overgaande op de Bulgaarsche kwestie, wees spr. er op, dat de regeeringen der geal lieerden het er over eens zijn, dat Bulgarije zijn troepen uit Griekenland en Joegoslavië moet terugtrekken. Sprekende over de kwestie der Oostelijke grenzen van P^len was Eden van meening, dat er in de geheele geschiedenis geen ge compliceerder probleem bestaan heeft. In elk geval zou de Britsche regeering opkomen voor de stichting van een souverein en onafhanke lijk Polen. Een duurzame vrede kan slechts gegarandeerd worden, wanneer Groot-Brit- tannië, de Vereenigde Staten en de Sovjet- Unie in voortdurende h'armonie met elkander werken. KORT NIEUWS Naar Radio Sofia meldt zijn prins-regent Cyril, Bogdan Simof, de voormalige minister president Bosjilof en de voormalige minister van binnenlandsche zaken in handen van de Sovjet-autoriteiten gegeven die vonnis over hen zullen vellen. Efe meldt uit Mexico dat de vroegere Roemeensche koning Carol bevestigd heeft, dat Engeland hem kortgeleden de gevraagde verblijfsvergunning heeft geweigerd. De Zwitsersche Bondsraad heeft den uitvoer van oorlogsmateriaal in engeren zin. dat wil zeggen van wapens, munitie, slag hoedjes, vliegtuigonderdeelen en enkele pro ducten, die gelijk te stellen zijn met oor logsmateriaal verboden. Het verbod is op 1 October in werking getreden en is overeen komstig de Haagsche Conventie van 18 Oc tober 1907 van toepassing op alle oorlog voerenden. De Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss Inquart, heeft een onderhoud toege staan aan den hoofdredacteur van de „Deut sche Zeitung in den Niederlanden". Over den militairen toestand in Nederland verklaarde de Rijkscommissaris, dat door het verslaan van de eerste Britsche luchtlandingsdivisie in het gebied van Arnhem de strategische plannen der geallieerden overhoop geworpen zijn. Zooals de Engelschen in hun radio-uit zendingen hebben aangekondigd, waren zij van plan om via Arnhem de IJsellinie bin nen te dringen, het Westelijke deel van Ne derland af te scheiden, de in dit gebied lig gende troepen te vernietigen en door een overvleugeling van den verlengden West- walil van 't Noorden uit het hart van de Duitsche bewapening aan te vallen.^ Door den schitterenden strijdgeest van geïmpro viseerde, d.w.z. snel bijeengebrachte forma ties, waaronder zich ook Nederlandsche een heden bevonden, gelukte het, een-»"van de keurcorpsen der Engelschen te verslaan en al hun oorlogsmaterieed buit té maken. Hier- door* is het plan om de barrières, die dooi de rivieren in Nederland worden gevormd, in een snellen stormloop te doorbreken, mis lukt. Op het oogenblik moeten de Engel schen hun strijdkrachten hei-groepeeren. De spoorwegstaking. Ten aanzien van de spoorwegstaking ver klaarde de Rijkscommissaris ,,Het staken van het spoorwegverkeer komt na de voorzorgsmaatregelen, die wij van het begin af genomen hebben, vooral ten laste van de Nederlanders, want het verkeer dat wij noodig hebben, kunnen wij evenals voorheen zelf op gang houden. Be staan blijft echter de zorg voor het land en zijn bewoners zelf, omdat vele verkeersmid delen, die anders naast de spoorwegen voor de voedselvoorziening der bevolking ter be schikking stonden, uitvallen. Want de weer macht moest beslag leggen op alle verkeers middelen. om haar eigen belangen voor alle eventualiteiten veilig te stellen. Zoodoende zullen zich binnen enkele weken ernstige moeilijkheden voordoen voor het dekken van de behoefte van het land, zoowel wat betreft de voedselvoorziening als ook den aanvoer van steenkool. Het Duitsche Rijk zou on danks het verlies van de Eimburgsche kolen mijnen bereid zijn de strikt noodzakelijke behoefte aan kolen te dekken, ecliter alleen onder de voorwaarde, dat alle verkeersmid delen voor dit doel gebruikt kunnen worden. Daartoe behoort thans niet alleen het be drijf der spoorwegen, d.w.z. de hervatting van den arbeid door het spoorwegpersoneel, doch vooral ook de bedrijfsveiligheid zelf. De Duitsche weermacht staat thans op het standpunt, dat Nederland als gevolg van de penetratie der Engelschen en Canadeezen in het Zuidelijke deel van Nederland vijande lijk gebied geworden is. Zij kan ook slechts dien-overeenkomstig handelen. Daarmede is echter ook gezegd, dat zij op datgene dat zij ter verdediging van-dit land noodig h^eft en hier tfe lande aantreft met het volste recht aanspraak kan en moet maken, te meer daar zij d^or de houding van de be langrijkste transportorganisatie verhinderd wordt al haar behoeften zoo uit het Duitsche Rijk aan te voeren als tot dusver het geval was. De zorgzame en van verantwoordelijk heid getuigende behandeling ^ie Nederland in de afgeloopen vier jaar heeft ondervon den is dèrhalve thans niet meer mogelijk. Tenslotte zeide de Rijkscommissaris, dat de Nederlandsche bevolking, afgezien" van enkele terreurdaden, zeer kalm en bezonnen is geweest. Het zal aan de ^Nederlanders zelf liggen, of zij door het handhaven van de rust en orde en mede door het gebruik ma ken der verkeersmiddelen door d^zen winter zullen heenkomen. DE BEDREIGING DER PHILIPPIJNEN- Het D.N.B. meldt uit Tokio: Het bezit van de eilanden Tinian en Goeam waarvan- 't laatstgenoemde reeds voor het Uitbreken van den oorlog in Oost-Azië een groote rol speel de als Amerikaansche vlootbasis beteekent een aanzienlijke versterking van de nieuwe Amerikaansche operatiebasis in de sroep der Marianen. De bedreiging der Philippijnen treedt daarmede in een acuter stadium. Met zekerheid kan worden aangenomen, dat de geallieerden binnen korten of langen tiid zul len probeeren op de Philippijnen te landen. Omtrent dep laatsten strijd op Goeam wordt nog vernomen, dat op 7 Aug. het aantal der nog strijdbare Japansche verdedigers was ge slonken tot nog slechts 300 man. Zij beschik ken over geen enkel stuk geschut meer en gin gen tenslotte in den nacht van 8 op 9 Aug. ^ot een laatsten gesloten aanval op dén vii- and ov^r. nadat de gewonden tevoren zelf moord hadden bedreven. Van dien dag af waren er nog slechts enkele mannen over ge bleven, die nu 50 dagen lang op een verloren oost een guerilla voerden, totdat zij allen ge vallen waren. Gevangenen hebben de Ame rikanen dus niet kimnen maken, daar ook de geheele Japansche burgerbevolking zich door een vrij willigen dood aan de gevangenschap heeft onttrokken. DE KLOKKEN VERZET. Hedennacht was opnieuw de tijd gekomen om de klokken te verzetten. Over het alge meen bleek men aan de noodzaak hiervan voldoende aandacht te hebben gewijd, zooda* onaangenaamheden wegens het tijdsverschil uitbleven. De klokken, die van' stadswege worden onderhouden, zijn hedenmorgen ge lijk gezet. Gewoonlijk gebeurt dit 's nachts, doch door de tijdsomstandigheden diende* dit nu wat later te geschieden. Spoedig waren de klokken echter met elkaar in overeenstem ming. Te omstreeks zeven uur gaf de klok van de Groote Kerk reeds den juisten tijd aan. Rantsoenbonnen beschuit. Op de rantsoenbonnën voor beschuit mag ook brood wor den gekocht en wel per bon 1 rantsoen brood. Vleesch of kaas. De secretaris-generaal van het departement van Land bouw en Visscherij maakt be kend, dat op de bonnen van de noodkaart, waarop in het tijdvak van 1 tot en met 14 October a.s. vleesch beschik baar wordt gesteld, ook kaas mag worden gekocht. Hierbij wordt één rantsoen kaas ge lijk gesteld met één rantsoen vleesch. Waschpoederbon verlengd, De secretaris-generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend, dat de geldig heidsduur van de bonnen „Al gemeen 225" en Reserve C 74, D 74 en E 74, waarop wasch- poeder verkrijgbaar werd ge steld, verlengd wordt tot en met 28 October a.s. Voorts wordt bekend ge maakt, dat voor de maand October voor het behandelen van wasch geen bonnen bij de wasscherijen behoeve.! te wor den ingeleverd. „En Jacob diende." Openingsvoorstelling van Cremer. Een nieuwe variant op een oud thema: Zooals in het Oude Testament Jacob zeven jaar diende om z'n Rachel te win nen, moet in Bakker's blijspel Frits een jaar in loondienst werken om Amalia te verwer ven, waarbij hij al dienende op een ander verliefd wordt.... ,De omstandigheden waar onder Cremer heeft "gerepe teerd in aanmerking genomen kreeg het blijspel een vrij goede uitvoering. Landjonker Frits, de Jacob, had met zijn rol weinig moeite en bleef Bakker zooals we hem bij Cremer hebben leeren ken nen. Frisch was het acteeren van Aad Stroman als zijn vriend Boy; het spel van de streng-conservatieve" oude freule (Agnes Koorenblik) had kwaliteiten, die- de opvoering merkbaar ten goede kwam. An van Dusschoten accen tueerde het contrast tusschen schijn en wezen van het stem mige pleegdochtertje der freu le in I wat sterk; nd haar „ontpopping" in II leefde haar spel op: zij kon weer zich zelf zijn en toonde dit. Anneke de Wilde speelde de ro) van Dolly, die de uitver korene van den dienenden Jacob blijkt te worden, met distinctie. Maud had haar mooi-geschreven rol goed be grepen; Toos van Zijl bracht dit aanvoelen tot uiting door natuurlijk spel, waarvan zij vooral in Hl eep uitstekend geslaagd bewijs léverde. Van de anderen noem ik Wim Oostwaid, Jo Bremer, Jac. Timmerman als Cremer's beproefde en vertrouwde krachten en Eki Oostwaid Bouwer, die als Geldersche dienstmaagd een achter- hoeksch dialect klapte, dat het een lieve lust was. A. J. van der Weijden. ALLE-DAG-KERK TE HAARLEM. A.s. Dinsdagmiddag van 3.30—4 uur, zal niet voorgaan ds. H. J. v. Rooijen, maar ds. L. Hoorweg Jr., terwijl van 33.30 uur Zangdienst wordt gehouden. Medewerking ver- leenen: mevr. Roosjen, so praan; mevr. Lohmann, alt; mej. Rie Möhringer, viool. BEROEPINGSWERK. Ned. Herv. Kerk: Benoemd tot hulppred. te 's-Gravenhage (wijk 7) J Pronk, cand. te Scheveningen. Beroepen te Nunspeet (2e pred. pl.) J. de Lange te Wilsum (O.) Be dankt voor Wormer (toez.) J. D. v. d. Veen te Rijswiik (Z.H.) Chr. Geref. Kerk: Beroepen te Driebergen C. Smits te Dordrecht. Bedankt voor Zeist M. Holtrop te Hilversum. DUIZEND MARK VERDUISTERD. Dezer dagen deelde een Haarlemmer aan de politie mee, dat hij duizend mark ter hand had gesteld aan J. van S., met het verzoek ze om te wisselen in Nederlandsch geld. De recherche heeft Van S. aan gehouden, die bekende het geld te hebben verduisterd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 1