Haarlemsche Courant
Sterke drük der Canadeezen ten
Noorden van Turnhout.
Van Maandag af geen
stroom meer in
Noord-Holland.
Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie
t N
Geallieerde aanvallen bij
Nijmegen, en aan de Maas.
Tram rijdt niet meer voor
personenvervoer.
J589e Jaargf. No. 234 x x
Bureaux: Groote Houtstraat 93
Postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein tl.
Umulden-O. Reirtbrandtlaan 56
Verschijnt dagelijks, behalv*
op Zon- en Feestdagen.
Donderdag: 5 Oct. 1944
CJitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct., per mnd. 1,15,
per kwartaal 3,42, fr. p. post
3,73. Losse nummers 6 cent.
K 1297
Het Duitsche Weermachtbericht van Woens
dag luidt:
„De sterke druk van het eerste Canadeesche
leger bij Antwerpen en aan de BelgischNe-
derlandsche grens ten Noordén van Tunn-
hout duurt voort. Hier zijn zware gevechten
aan den gang. Ten Noorden van Nijmegen en
aan den Maas ondernamen de Engelschen en
Amerikanen hevige voor hen met groote ver
liezen gepaard gaande aanvallen, die echter
tegen den taaien tegenstand en krachtige te
genaanvallen van onze grenadiers en tanks
niet doordrongen. Slechts aan de Duitsch-
Nederlandsche grens ten Zuiden van Geilen-
kircnen kon een versch aangevoerde Ameri-
kaansche divisie na zware op en neergaande
gevechten een plaatselijk begrensde penetra
tie in onze stellingen bereiken.
Boven het Nederlandsche strijdgebied en de
Vogezen beveiligden Duitsche jagers eigen
aanvalsondernemingen en ondersteunden door
het bestrijden van in schêervlucht aanvallen
de vijandelijke vliegtuigen de afweergevech-
ten van de troepen te land. In het bosch van
Parroy en op de berghellingen ten Oosten van
Epinal en Remiremor^t bleven hardnekkige
aanvallen van "Amerikaansche formaties in
hoofdzaak ook gisteren in ons vuur steken, of
wonnen slechts enkele dorpen en stukken
bosch.
Voor Duinkerken rusten de wapens ten
einde de burgerbevolking te evacueeren. In
het voorterrein van onze,versterkte steunpun
ten aan de kust van den Atlantischen Oceaan
ontstonden gewapende overvallen en plaatse
lijks gevechten.
Onze divisies grenadiers bleven in de ber
gen van de Etruskische Apenijnen standvas
tig de over een breed front en met groot ge
bruik van materiaal ondernomen Amerikaan-
sche aanvallen opvangen. In hevige gevechten
om afzonderlijke bergtoppen verijdelden zij
ten deele in nieuwë stellingen alle doorbraak
pogingen van den vijand. Aan de Adriatische
Uitsluitend electriciteit voor
vitale bedrijven.
In aansluiting aan het bericht van den/
Secretaris-Generaal van het Departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart van 3 Oc
tober j.l. waarbij Werd medegedeeld, dat
stroomlooze uren zouden worden ingevoer.d,
waarvan de tjjdsduur zou worden geregeld
naar den toestand ter plaatse, wordt ter ken
nis van de afnemers van electrischen stroom
in de geheele provincie Noord-Holland ge
bracht, dat de plaatselijke omstandigheden
vereischen, de stroomlevering te beperken
tot bedrijven en inrichtingen van algemeen
belang en tot die waarvan de stopzetting on
middellijke gevaren zal medebrengen voor
het leven of de voedselvoorziening der be
volking.
De stroomlevering zal derhalve met ingang
van 9 October a.s. met uitzondering van die
aan de voornoemde bedrijven, worden ge
staakt. Om technische redenen is het nood
zakelijk, dat de afschakeling geleidelijk plaats
heeft, zoodat het tijdstip waarop deze zal
geschieden, niet nauwkeurig van te voren
voor eiken verbruiker individueel kan wor
den vastgesteld.
Verder is het eveneens om technische rede-
nr* onvermijdelijk, dat bjj het instandhouden
der stroomlevering aan de vitale bedrijven
en inrichtingen een gedeelte der bevolking
nog eenige dagen in het genot van electrici
teit blijft. De afschakeling dezer tijdelijk be
gunstigden zal onverwijld, na het terug
brengen van het eiectriciteitsnet tot de mini
maal noodzakelijke kabelaansluitingen, ge
schieden. Op deze toevallig begunstigden
wordt een beroep gedaan, uit eigen beweèing
geen stroom af te nemen, daar de resteerende
kolenvoorraad uitsluitend ten behoeve van
het algemeen belang zal worden verwerkt.
Hier moge ten overvloede er op gewezen
worden, dat de electrisch werkende huisdeur
schellen niet meer functionneeren.
Daar men steeds met de omstandigheid
rekening moet houden, dat in het algemeen
belang voor een of ander gebied de stroom
levering tijdelijk moet worden hersteld, wordt
een ieder dringend aangeraden, alle schake
laars en aanzet-apparaten uit te schakelen,
alsmede alle losse verbindingssnoeren uit de
stopcontacten te halen ten einde onklaar
worden van electro-motoren en apparaten te
voorkomen en brandgevaar te vermijden.
Alle trams, ook de interlocale diensten,
zullen met ingang van dien datum eveneens
niet meer voor het personenvervoer rqden,
kust werden aanvallen van Britsehe compag
nieën uiteengeslagen.
Tegen het opdringen van Sovjet-Russische
snelle formaties uit het Sovjet-Roemeensehe
grensgebied ten Noorden van de IJzeren Poort
in het gebied ten Noorden en Noord-Westen
van Belgrado worden eigen tegenmaatregelen
genomen. Ook ten Zuiden van de groote Do-
naulus wordt hevig gevochten. Duitsche en
Hongaarsche troepen ondernamen ten Westen
van Arad succesvolle aanvallen. Ten Zuid-
Westen van Grosswardein wierpen onze tank-
strijdkrachten in kloekmoedige tegenaanval
len Sovjet-Russische divisies infanterie en
pantserformaties terug en vernietigden 24
tanks. Sterke vijandelijke aanvallen ten Wes
ten van Thorenburg en aan den Maros werden
na onbelangrijke vorderingen door onze troe
pen afgeslagen.
In de Oostelijke Beskiden duren de zware
gevechten om de paswegen vooral ten Zuiden
van Dukla voort. De Bolsjewistische aanval
len werden in tegenaanvallen uiteengeslagen
of opgevangen.
Na het afweren van Bolsjewistische aanval,
len en het terugvoeren van alle wapens en
het oorlogstuig hebben onze achterhoede-troe
pen, ondersteund door beveiligingsvaartuigen
en gevechtsvaartuigen van de Duitsche ma
rine, hun bruggenhoofden in het Zuidelijke
deel van het eiland Dagoe ontruimd.
In Finland hebben onze troepen op hun te
rugtocht naar het Noorden de bevolen doelen
bereikt.
Duitsche mijnenvegers hebben in Noord,
Noorsche wateren drie torpedomotorbooten
van de Sovjets beschadigd en een zoo zwaar
getroffen, dat zij als verloren beschouwd kan
worden.
Amerikaansche bommenwerpers onderna
men onder uitzicht op de aarde een terreur-
aanval op de stad Neurenberg. Er werd
schade aangericht in woonwijken en aan cul
tuurmonumenten. Ook het gebied van Keu
len en het Rijnland waren het doel van vij
andelijke terreurbommenwerpers. In den af-
geloopen nacht wierpen Britsehe vliegtuigen
bommen op Kassei en Aschaffenburg. Door
het hier en daar uitwerpen van bommen en
aanvallen met bo'ordwapens werden woon
huizen in eenige plaatsen van Zuid- en Zuid-
West-Duitschland verwoest. Strijdkrachten
der luchtverdediging schoten hierbij 31 vij
andelijke vliegtuigen, waaronder 13 viermoto
rige bommenwerpers, omlaag".
Rede van Finschen premier.
De Finsche minister president Castren
heeft voor de radio gesproken over de onder
handelingen met de Sovjet-Unie.
Na de ond-erteekening van de wapenstil
standsverplichtingen, zoo verklaarde de pre
mier o.a. is de vervulling gevolgd van de af
zonderlijke voorwaarden. De Finsche troe
pen zijn teruggetrokken tot op de grens van
1940. Porkkela wordt aan Moskou overgela
ten, de vliegtuigbases in Zuid-drinland zijn
met Haar technische inrichtingen aag de
Sovjet-Russen afgestaan en tevens zijn on
derhandelingen gaande over de uitlevering
van de koopvaardijvloot en van de in aan
merking komende havens aan de Sovjet-Unie
De voorwaarden, volgens welke de Duitsche
troepen voor 15 September moesten worden
geïnterneerd, werden vervuld. De uitlevering
der Sovjet-Russische en Geaillieerde krijgs
gevangenen wordt voorbereid.De politieke
gevangenen werden vrijgelaten. Rond 400 or
ganisaties zijn ontbonden en ten aanzien van
de eischen twt oorlogsschadevergoeding zijn
alle maatregelen getroffen. Radicale maat
regelen van organisatorischen aard, zoo ver
volgde de premier, zullen noodig zjjn om de
verplichtingen van den wapenstilstand na te
komen. De regeering acht nieuwe verkiezin
gen noodzakelijk. Finland moet thans het
Sovjet-Russische wantrouwen wegnemen en
eetlijk er naar streven met de Sovjet-Unie
een verstandhouding van volledig vertrou
wen te scheppen.
Als de sirenes niet werken.
Luchtalarm wordt gegeven door
misthoorns.
De waarnemend Politiepresdenti, plaatse-
lijkLuchtbeschermingsleider te Haarlem,
maakt bekend, dat, indien om eenige reden
het elèctrische net stroomloos zal worden,
ook de sirenes, waarmede de signalen ^lucht
alarm" en luchtalarm geëindigd'o^wor-den
gegeven, buiten werking zullen zijn.
In dat £eval zullen deze signalen worden
gegeven door middel van z.g. misthoorns,
waarop door personeel van politie en lucht
beschermingsdienst wordt, geblazen. Het sig
naal „luchtalarm" zal bestaan uit drie korte
stooten, het signaal luchtalarm geëindigd"
uit één lange stoot. Deze signalen zullen op
verschillende plaatsen van de stad eenige
malen worden herhaald. Men is verplicht na
dit signaal luchtalarm" op dezelfde wijze
dekking te zoeken als thans bij het loeien
van de sirenes.
De Hoofd-inspectie voor de Lucht
bescherming vraagt:
Hebt U Uw zolder zoo opgeruimd
dat alleen het allernoodzakelijkste
in het midden staat en U een over.
zicht over alle hoeken hebt?
De strijd bij Arnhem.
De Duitsche pers publiceert een verslag
van den oorlogscorrespondent Wolfgang
Koerber over het slagveld van Arnhem en
de gevechten aldaar.
„Overal liggen en hangen, zoo schrijft hij
o.a., parachutes met gebarsten en half open
ravitailleeringstanks, vrachtzweefvliegtuigen,
opgesteld in rij en gelid als voor een parade,
staan stuk of uitgebrand op de vlakke wei
den. Het terrein is bezaaid met halfvernielde
of deels nog intacte kleine Amerikaansche
auto's en tanks, stukken pantserafweergeschut
mitrailleurs en granaatwerpers. De lijken
van de gesneuvelde Engelschen worden ge
borgen. In de kelders van de noodhospitalen
liggen de zwaargewonde Engelschen, getee-
kend door de verbittering van den strijd. De
eerste Britsehe luchtlandingsdivisie, een van
de beste keurcorpsen van Engeland, is ver
nietigd. Eeru grootscheepsche onderneming dat
tevens de afgrendeling van de Nederlandsche
kustgebieden en de gevaarlijke stoot naar
het Oosten moest, opleveren, heeft haar voor-
loopig einde gevonden.
Zondag 17 September begon de verticale
penetratie in het gebied van Arnhem reeds
in de ochtenduren met massa's viermotorige
bommenwerpers, die een zeer groote hoeveel
heid bommen van zwaar kaliber neerwierpen
op rivier-overgangen en luchtafweerstellingen.
Na deze krachtige voorbereiding verschenen
omstreeks 15.00 uur de eerste afdeelingen
viermotorige Sterlings aan den hemel, waar
van zich duizenden parachutes losmaakten.
Daarna werd de hemel verduisterd door
zwermen Horsa-vjrachtzweefvliegtuigen, die
door twee-motirige transportvliegtuigen, type
Douglas C-47 en Dc-3 werden gesleept. De
Duitsche luchtafweerbatterijen gingen onmid
dellijk tot den strijd over en schoten reeds
in de eerste uren talrijke jagers, vracht-
zweefvliegtuigen en transportvliegtuigen- neer.
Op de weiden tusschen Wolpheze en Deelen,
ten Noordoosten van Arnhem, kwamen de
vrachtzweefvliegtuigen neer. Duitsche pant
sersoldaten die zich juist in dit terrein be
vonden een vrachtzweefvliegtuig landde
op den koepel van een pantserwagen gin
gen eveneens tot een woedenden aanval over
en vernietigden menig vrachtzweefvliegtuig
met materiaal en bemanning met behulp van
vlammenwerpers. Desondanks hadden de En
gelschen met het compacte neerlaten van
6000 man landingstroepen en 300 parachutisten
weldra een ondubbelzinnige en sterke over
macht.
De snelle en krachtige organisatie van het
Duitsche verzet reeds in de eerste uren vorm
de een van de voorwaarden voor het uiteinde
lijk succes van onzen afweer. Met een fana-
tieken strijdlust wierpen allen zich in den
strijd tegen den vijand. Zeer spoedig concen-
treeden zich de gevechten op het Noorleijke
einde van de machtige voetbrug, die uit het
centrum van Arnhem over den Neder-Rijn
naar het Zuiden wijst. Op 17 September des
avonds slaagden de Engelschen met de hulp
van Nederlandsche terroristen er in van het
Westen uit de stad binnen te dringen en de
huizenblokken aan het Noordelijke einde van
de brug te bezetten. Dit was het signaal tot
woedende huis- en straatgevechten. Pas in
de ochtenduren toen het Britsehe bruggen
hoofd een bataljon sterkte had bereikt, dis-
tancieerden de Duitschers zich naar den Zui
delijken oever, waar een nieuw aanvalsfront
tezamen met onze uit het Westen en Oosten
aanrukkende troepenonderdeelen werd opge
bouwd.
Op 18 September begon van Duitsche zijde,
door S.S.-troepen ondernomen, de concentri
sche aanvM op het Noordelijke einde van de
voetbrug. Huis na huis werd door het geschut
vuur bedwongen. Andere gevechtsgroepen
voerden verbitterde gevechten in het gebied
ten Westen van Arnhem, waar de Engelschen
op 18 September des middags nieuwe verster
kingen landden. Van alle kanten vuurden
stuukken pantserafweergeschut en granaat
werpers. Ondanks voortdurende uitvallen
wierpeW zich de jonge soldaten, die voor het
grootste deel bun vuurdoop ondergingen, met
een ongehoorden aanvalswil in den strijd te
gen den vijand. In de volgende dagen werd
van het Westen uit de verdere verkleining
van het landingsgebied, dat meer en meer
tot een gebied der vernietiging werd, voort
gezet. Ook het landen van een Poolsche lucht
landingsbrigade ten Westen van Arnhem op
den Zuidelijken oever van den Neder-Rijn kon
de voor de Duitschers steeds gunstiger wor
dende ontwikkeling niet beïnvloeden.
Met de definitieve verjaging van de Engel
schen van het Noordelijke einde der voetbrug
bij Arnhem had de slag zijn hoogtepunt over
schreden. Nog tot het laatste toe hoopten de
Engelschen door de via Nijmegen naar het
Noorden "oprukkende tankvoorhoede van het
leger van Dempsey ontzet te worden. Dins
dag 26 September des middags om 13.45 uur
was het omsingelde gebied van Arnhem de
finitief gezuiverd. In lange colonnes marcheer
den de Engelschen met hun roode baskische
mutsen in gevangenschap. Met hen werden
rond 200 Duitsche gevangenen, die op den
eersten dag in handen van de rondom lan
dende Engelschen geraakt waren, bevrijd.
SOHOENREPARATIE SLECHTS BI.T
UITZONDERING
De Vakgroep Schoenherstellers-ambacht
vestigt er de aandacht op. dat onder de hui
dige omstandigheden de schoenherstellers
onvoldoende van veparatiemateriaal kunnen
worden voorzien. De schoenhestellers zullen
dus slechts bij uitzondering reparatiewerk
kunnen aannemen. Het heeft geen zin op
het oogenblik klachten over set niet accep
teeren van reparatiewerk door schoenher
stellers bij de vakgroep in te zenden.
Verduisteren: van 18.15 tot 6.45 uur
KORT NIEUWS.
De Sovjetberichten
dienst meldt uit Reval, dat
Weimer is benoemd tot voor
zitter van den Raad van
Volkscommissarissen van de
Sovjet-republiek E'stland.
Üit New-York wordt ge
meld: Een van de grootste
Negerdagbladen der Ver.
Staten, de Pittsburg Cou
rier" deelt mede. dat de ne
gers voor Dewey zullen op
komen, aangezien zij Roo
sevelt niet in staat achten het
werkloozenprobleem op te
lossen,
rUit Vaticaanstad wordt
gemeld, dat een wijziging in
de post van kardinaal-staats
secretaris is verwachten is.
Kardinaal Federigo Tedeschi-
ni zal waarschijnlijk de op
volger van kardinaal Maglioni
worden.
De Amerikaansche minis
ter van marine, Forestal,
heeft het ravitailleeringspro-
bleem in den oorlog tegen Ja
pan driemaal zoo moeilijk ge-
noerhd als dat van den Euro
pe esch en oorlog.
De Bulgaarsche minis
ter van oorlog Stainof, heeft
verklaard, dat op verzoek van
generaal Tolboesjin, den
commandant van het derde
Oekrainsche leger, de Bul
gaarsche troepen onder zijn
commando zullen worden ge
plaatst.
De voormalige regenten
van Bulgarije, prins Cyrill,
generaal N:kolas Michof en.
Prof. Filof zijn in de gevan
genis te Sofia geïnterneerd.
Omtrent de geruchten
over een eventueele benoe
ming van Von Papen tot di
plomatiek vertegenwoordiger
van Duitschland in Madrid,
respectievelijk Lissabon, werd
heden in Berlijn categorisch
verklaard, dat dergelijke
plannen niet bestaan.
Radio Londen meldt,
volgens het D. N. B. dat bin
nenkort de benoeming te ver
wachten .'s van een minister
voor sociale verzekering. Bo
vendien werd aangekondigd,
dat een minister voor de bur
gerluchtvaart in de aller
naaste tqekomst benoemd zal
worden. De nieuwe minister
zal lid zijn van het Hooger-
huis.
In Detroit zijn, naar het
D. N. B. meldt, door een sta
king 50.000 arbeiders tot
werkloosheid gedoemd en is
de productie in zeven bewa-
peningsfabrieken tot stil
stand gekomen. Vijf fabrie
ken van een productiemaat
schappij en twee fabrieken
van de Chryslèr-Corporation
zijn gesloten.
Het Amerikaansche de
partement van marine heeft
volgens Reuter medegedeeld,
dat vice-admiraal B. F. Ed
wards benoemd is tot ulaats-
vervangenden opperbevel
hebber der Amerikaansche
vloot en tot plaatsvervangen-
den stafchef der vlootforma-
ties. Voorts wordt gezegd,
dat de uitbreiding der zee-
operaties er toe heeft bijge
dragen, dat de opperste chef
der Amerikaansche vloot, ad
miraal King, qen deel van
zijn bevoegdheden moest af
staan.
UITREIKING NOOD-
«AARTEX TYVEEDH
SERIE
Aroor de uitreiking der nood
kaarten tweede serie is het
morgen, Vrijdag, te Haarlem
de beurt aan het restant van
de letter C vanaf Cra en Da
tot en met Du en Zaterdag
a^an het restant van de let
ter D vanaf Dij en E tot en
met Er. Nieuwe ^stamkaart
(kringnummer 187) en de
strook van de noodkaart der
te serie, waarop de letter K
en het woord „Noodkaart"
voorkookt, meebrengen.
VIOOLRECITAL RENATE
ZWAARDEMAKER.
Onder auspiciën van de
Haarlemsche Orkest Vereeni-
ging zal de violiste Renate
Zwaardemaker Zaterdagmid
dag een recital geven in de
tuinzaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw te Haarlem.
Zij wordt aan den vleugel be
geleid door Johan Otten. Ge
speeld worden de Sonate ia
D-dur voor viool en piano van.
G. F. Handel, de vioolsolo
„Chaconne" van J. S. Bach,
de Sonate in A-dur Op. 12 no.
2 voor viool en piano van L.
v. B^ethwven, „Havan^ise"
voor viool en piano van O.
Saint-Saëns en „Tzigane" voor
vlooi en piano van M. Ravel.
