Haarlemsche Courant
Nieuw frönt op Noordelijken
Maas-oever
Nieuwsblad voor Noord'Holland
Gevechten bij Moerdijk-
bruggehoofd.
i
Moord op Britsch Minister.
De twee daders gegrepen.
Een rede van Stalin.
289e Jaarg. No. 263
Bureaux: Groote Houtstraat 93
postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 21.
XJmuiden-O. Rembrandtlaan 56
Verschijnt dagelijks, behalve
op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 8 Nov. 1944
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct., per mnd. 1,15,
per kwartaal 3,42, fr. p. post
3,73. Losse nummers 6 cent.
Hoofdredacteur: F. C. Derks.
K 1297
Het Duitsche weermachtbericht van Dins
dag luidt
Het garnizoen van Duinkerken heeft krach
tige op een smal front uitgevoerde aanvallen
op het Oostelijk front der vesting uiteen
geslagen en daarbij 16 der aanvallende tanks
vernietigd. De vijand leed zoo zware ver
liezen. dat hij zijn aanvallen niet Voortzette,
In de duinen aan de Noord-Westkust van
Walcheren en om Middelburg zetten Duit
sche troepen hun aanval, die door de zware
verliezen van den vijand loonend wordt,
voort.
Aan de dappere volharding der garnizoe-
hen van onze bruggenhoofden aan den be
nedenloop van de Maas is het te danken, "dat
de kern van onze formatie over het Hollandsch
Diep en de Maas kon worden teruggebracht
en een nieuw front op den Noordelijken oever
opgebouwd kon worden. De door den vijand
nagestreefde vernietiging der in Noord-Bra
bant strijdende formaties is daarbij mislukt.
Sedert het begin van den slag in het gebied
van Antwerpen en in Noord-Brabant heeft
het daar strijdende leger in uiterst zwaren
bijna onafgebroken strijd 883 Canjftleesche-
en Engelsche tanks vernietfgd.
Vijandelijke aanvallen op het bruggenhoofd
van Moerdijk werden uiteehgeslagen.
Door concentrische aanvallen van Duitsche
tanks en grenadiei-s in het penetratiegebied
van Gerliter werd wederom terrein van den
vijand gezuiverd en de omsingeling der afge
sneden groepen Amerikaansche strijdkrach
ten hechter gesloten. Vijandelijke ontlastings-
aanvallen stortten ineen. 15 Tanks van den
tegenstander werden vernietigd, 3 andere en
talrijke voertuigen werden buitgemaakt en
7 slagvliegers werden door troepen van het
leger neergeschoten.
Ondanks het gebruik van overmachtige
strijdkrachten tusschen St. Die en Baccarat,
kon de vijand slechts op enkele plaatsen den
Westelijke oever van de Meurthe bereiken.
Door het Duitsche geconcentreerde afweer-
vuur leed hij zware verliezen.
Het storingsvuur der V. 1 op Londen gaat
verder.
Uit Midden-Italië wordt toenemende ge
vechtsactiviteit in de bocht ten Noorden
van Roccas Cassiano gemeld.
De versterkte poging van de ^uigaren om
'door onze stellingen tusschen het" dal van de
Stromisza en het gebied ten Noord-Oosten
van Mitrovica heen te stooten, heeft ook
gisteren geen successen opgeleverd. Voor
Budapest bleef de toestand tengevolge van
Duitsche tegenaanvallen op de diepe flank
van de Bolsjewisten ongewijzigd en is er 'een
ontspanning ingetreden In de gevechtsruimte
bij Solnok drongen de Bolsjewisten verder
VIJFDUIZEND ZEEUWEN.
Een afscheidswoord, zwaar van leed en
zwaar van rouw worde vandaag gebracht
aan de nagedachtenis van de vijfduizend bur
gers, die tengevolge van de krijgshandelingen
op Walcheren gedurende de eerste dagen van
deze week den dood hébben gevonden. Een
afscheidswoord, dat ons het besef wil verle
vendigen van de offers, die- de wereldoorlog
thans ook van ons land is beginnen te vragen.
Brabant, Limburg, Arnhem, ze. telden hun
dooden bij honderden. Deze duizenden zullen
helaas de laatsten niet zijn.
Twintig eeuwen en langer heeft de Zeeuw-
sche landszoon den strijd tegen het water ge
voerd en bijna altijd was hij overwinnaar m
den strijd, een strijd,' die dit j-as van stoere,
op God en eigen krachten vertrouwende men-
schen vormde en het symbool schiep van den
leeuw, die worstelde maar triomfeerde
maar menschelijke kracht is niet bestand ge
bleken tegen een bombardement van twee
etmalen achtereen, dat dammen en dijken
ontzette. Razend moet het zoute water het
zoete land zijn binnengegolfd en wie ooit een
watersnood heeft meegemaakt kan zich een
voorstelling maken van de kracht, waarmede
de golven al wat daar achter de dijken lag
en leefde moet hebben meegesleurd in den
dood.
Misschien r^st vandaag de kreet in het
land: O, God, zóó hebben wij het niet gewild
toen wij smeekten om invasie in dit land. Wij
hadden het ons anders, zooveel minder gru
welijk voorgesteld dan thans aan de Zeeuwen
is bezocht en dat, wie zal het zeggen, ook
ons te wachten staatmen weet het nu,
men ziet en ervaart het nu: als de mensch
de natuurlijke elementen ontketent en de
menschelijke hartstochten den vrijen loop laat
dan heeft het leven uit. Dan strijkt de dood
over het land. Dan heerschen nood en verderf.
Mogen wij allen in de dagen van beproeving,
die thans voor geheel ons volk zijn aangebro
ken, de kracht vinden tot dulden en volharden
tot betere tijden ons bereid vinden, den waan
van het verleden te onderscheiden van een
klaar besef der werkelijkheid. En in dat ver
trouwen wijken nationale verschillen voor
nationale verbondenheid en gedenken wij in
nationeien rouw onze gedoode volksgenooten,
die leefden en werkten als wij, recht hadden
op levensgeluk als wij en hun land en hun
volk op hun wijze hebben gediend. Moge het
offer van hun leven niet vergeefs zijn ge
bracht maar medewerken aan de komst van
een betere wereld en een betere menschheid.
i V D.
naar het Noorden, doch konden slechts on
belangrijke terreinwinst boeken. Duitsche en
Hongaarsche slagvliegers hebben*overdag en
des nachts met succes ingegrepen en den
tegenstander zware verliezen toegebracht.
Aan de Theiss zijn tegenaanvallen tegen den
overgestoken vijand aan den gang. Plaatse
lijke acties aan de Oostgrens van Slowakije
mislukten evenals de aanvallen op een breed
front ten Zuid-Westen van de Duklapas.
In Oost-Pruischen werd het gebied rond
het mqer van Goldap van Bolsjewisten ge
zuiverd. j
Het élan van den vijandelijken stormloop
ten Zuid-Oosten van Libau verminderde.
Daarentegen zetten de Bolsjewisten in het
gebied van Outs hun grooten aanval voort.
Duitsche grenadiers verijdelden de in het
voornemen liggende doorbraak en brachten
de Bolsjewisten na geringe aanvankelijke
successen tot staan.
Anglo-Amerikaansche vliegers hebben hun
uitgebreide aanvallen op het Ruhrgebied
voortgezet. Na den zwaren aanval op Bochum
in den nacht van 4 op 5 November Was
Gelsenkirchen gistere» en in den afgeloopen
nacht het doel der formaties Geallieerde
bommenwerpers. Verder werden de woon
wijken van Neumunster, Hamburg, Weenen
en Koblenz vrij zwaar getroffen. Jagers en
afweergeschut der luchtmacht schoten .55
vliegtuigen, waarvan 53 vier-motorige bom
menwerpers neer.
De strijd in ons land.
Gistermiddag werd gemeld Van de Duit
sche soldaten worden bovenmenschelijke
krachtsinspanningen gevergd in den strijd
op Walcheren tegen de Anglo-Amerikanen
en tegen het steeds verder het eiland over-
stroomende zeewa„ter. Desondanks gelukte het
den Duitschen troepen de Geallieerden ten
Oosten van Domburg terug te slaan en ten
Noorden van Vlissingen den straatweg naan .moest dragen, waaruit hij het recht meent te
Middelburg af te grendelen. Aan de lan
dingshaven wordt eveneens verbitterd ge
streden. Ook ten Zuiden van de Bergsche
Maas concentreeren zich de gevechten op
enkele straatwegen, die door het overstroom
de land voeren. De Geallieerden lijden hier
zware verliezen, aangezien iedere boerderij
stormenderhand genomen moet worden. Bij
zonder zware verliezen leden de Poolsche
eenheden ten "Noorden van Roosendaal.
De fanatieke afweerstrijd van de Duitsche
bezetting op Walcheren duurde ook#in den
loop van 6 November met onverminderde
hevigheid voort. In de late middaguren ge
lukte het den Canadeezen Middelburg bin
nen te dringen, waar zware gevechten met
Duitsche achterhoeden zijn ontbrand. Het
gros der Duitsche troepen distancieerde zich
in Noordelijke richting en vereenigde zich
met de in Oost-Kapelle bevindende strijd
krachten. In de vroege .morgenuren van Dins
dag zijn formaties van het Britsche leger
ook naar het eiland Schouwen overgestoken.
Aan het front ten Zuiden van de Maas be
vinden zich Duitsche troepen in zwaren strijd
tegen strijdkrachten van 9 vijandelijke infan
teriedivisies en 6 pantser"brigades. Het gros
der Duitsche troepen is het gelukt zich op
den Noordelijken oever van de Maas terug
te trekken.
Uitnoodigingen.
Zooals wij reeds mededeelden, heeft De
Gaulle Roosevelt en Hull tot een bezoek aan
Parijs uitgenoodigd. Roosevelt, zoo wordt'na^
der gemeld, heeft de invitatie voor een nad^r
te bepalen datum aangenomen.
De Engelsche pérs bericht, dat Eden bezig
is met de voorbereidingen voor een conferen
tie van Churchill, Roosevelt en Stalin. Mor-
gentidningen ontleent hieraan de onderstelling,
dat deze conferentie in de tweede helft van
November te Londen zal worden gehouden.
Protest der Rijksregeering.
Inzake het schenden van het
Roodè Kruis.
Het Auswartige-Amt heeft een nota gepu
bliceerd, waarin de Rijksregeering protesteert
tegen de herhaalde'.schendingen van het
Roode Kruis. Aanvallen op lazarettreinen,
lazaretschepen, op weerlooze gewonden en op
verplegend personeel, zelfs op Zweedsche-
en Spaansche Roode Kruis-schepen zijn veel
vuldig voorgekomen.
De Rijksregeering eischt, dat de Britsche
regeering haar strijdkrachter^strengere in
structies zal geven zich eindelijk te houden-
aan de voorschriften derTnternatioifhle Haag-
sche Conventie.
Nieuws uit de krant van Dinsdag.
In het Duitsche Weermachtbericiht
werd medegedeeld, dat de Duitsche troe
pen zich na verbitterde gevechten aan den
benedenloop van de Maas op eenige vrij
kleine bruggehoofden terugtrokken en de
bruggen van den Moerdijk volgens de
plannen werden opgeblazen.
Op Walcheren culmineerden de bui
tengewoon verbitterde afweergeveohten
tegen de veelvuldige overmacht van aan
vallen in den strijd om een versperring bij
Arnemuiden. De verliezen der burgerbe
volking van Walcheren zijn buitengewoon
groot. Nadat de Duitsche troepen waren
overgezet werden de belangrijke verbin
dingen van het Hollandsch Diep opgebla
zen.
Naar Reuter meldt is Maandagavond te
Cairo een aanslag met doodelijk gevolg ge
pleegd op den Britschen minister- voor het
Midden-Oosten, Lord Moyne. De daders zijn
gearresteerd.
Minister Mohammed Maher Pasja heeft
Maandagavond het kabinet in buitengewone
zitting bijeengeroepen. Alle hoogere ambte
naren der Egyptische en Britsche politie
nemen aan, het onderzoek deel.
Officieel wordt te Cairo medegedeeld, dat
de personen, die den aanslag op Lord Moyne
hebben gepleegd, geen Egyptenaren zijn. In
een door de Egyptische regeering uitgegeven
formeele verklaring wordt gezegd, dat de
regeering „verontwaardigd is over de mis
daad".
Nader wordt gebeld, dat de aanslag ge
schiedde door twge mannen, die na den aan
slag op rijwielen trachtten te ontkomen, doch
bij een der Nijl-bruggen gegrepen werden
De minister werd vlak bij zijn woning neer
geschoten.
Uit Stockholm wordt gemeld: Churchill
heeft in het Lagerhuis naar aanleiding van
den moordaanslag op Lord Moyne te Cairo
een verklaring afgelegd. Het parlement en
het volk hebben een zwaar verlies geleden
door den dood van Lord Moyne. Wij hebben
tot dusver nog geen officieele inlichtingen
ontvangen, waardoor wij een aanwijzing om
trent de motieven van den moordaanslag
zouden kunnen krijgen. Het huis' zal de meest
volledige inlichtingen ontvangen zoodra deze
beschikbaar zijn
R^dio Cairo meldt, dat de beide plegers
van den aanslag bij het verhoor in het He-
breeuwsch antwoordden.
Gemeld wordt, dat Stalin naar aanleiding
van den 27en verjaardag van de Octoberrevo-
lutie een rede gehouden heeft, waarin hij een
militair overzicht van den toestand heeft ge
geven. Hij zeide daarbij o.a., dat het Roode
leger den geheelen last der gevechten alleen
Aanrijding op Soenda.
plein.
Politie verzoekt om
inlichtingen.
Op het Soendaplein te Haar
lem heeft zich 6 November 's
avonds zeven uur een aanrij
ding voorgedaan, waardoor da
41-jarige Haarlemmer A. K.
ernstig werd gewond. K. werd
door een vrachtauto aangereden,
met hgt gevolg, dat hij aan buik
en hoofd verwondingen opliep,
terwijl zijn rijwiel werd bescha
digd. Het was noodzakelijk het
slachtoffer met een ziekenauto
naar het Groote Gasthuis te
Haarlem over te brengen. Zooals
bleek was de bestuurder van ae
vrachtauto doorgereden. De oer
zaak van het ongeluk is nog niet
bekend.
De waarnemend politie-prest-
dent te Haarlem verzoek allen,
die getuige van de aanrijding wa
ren, zich ten spoedigste aan net
ureau Rijksstraatweg no. 24 te
Haarlem te melden.
kunnen afleiden, dat het Roode leger „de
overwinningsbanier in Berlijn zal hijschen".
„Er bestaat reden, aan te nemen", zoo zeide
Stalin, „dat dit in de nabije toekomst zal ge
schieden
Ten aanzien- van het binnendringen van het
Roode leger in Noord Noorwegen, verklaarde
Stalin, dat het hier een geallieerd plan be
treft.
Stalin zeide vervolgens, dat alles wat zich
heeft afgespeeld terug te brengen viel tot de
besluiten van de conferentie van Teheran. De
daar genomen besluiten zijn automatisch in
daden omgezet. Hij liet daarbij doorscheme
ren, dat reeds destijds de militaire plannen
in dien zin waren vastgelegd, dat de bondge-
nooten der Sovjet-Unie hun aandeel aan de
bloedige offers moesten overnemen, waardoor
ook voor het Roode leger een zekere ontlas
ting ontstaan is.
Aan het slot zijner rede verklaarde Stalin
zich tegen een internationale organisatie als
den Volkenbond, „waaraan wij een zoo treu
rige nagedachtenis hebben". Daarentegen
sprak hij zich uit voor een organisatie die be
schikt over alle effectieve mogelijkheden, zon
der in bijzonderheden te preciseeren hoe hij
zich een dergelijk instrument van veiligheid
voorstelt.
De presidentsvèrkiezing in
Amerika.
Reuter meldt omtrent de Amerikaansche
presidentsverkiezingen, dat de afzonderlijke
resultaten, die tot Dinsdag 19.15 uur beschik
baar zijn, aantoonen, dat Roosevelt aan het
hoofd gaat in 10 staten met 92 kiesmannen
tegen Dewey in 7 staten met 84 kiesmannen.
Herderlijk schrijven der Duitsche
bisschoppen.
De Katholieke bisschoppen van West en
Zuid-Duitschland hebben in een herderlijk
schrijven zich tot de geloovigen gericht en
hen aangespoord zich offervaardig te plaatsen
achter het front Zij spreken in dit schrijven
hun dank uit voor de doeltreffende verdedi
ging der soldaten, vooral tegen den storm
loop van het Bolsjewisme. Moge het door deze
inspanning gelukken een eerwaardige en
zegenrijke overwinning te bevechten.
VOEDSELNOOD IN SOVJET-RUSLAND.
Luitenant-kolonel Olmstead, plaatsvervan
gend gemachtigde ^oor de voedselvoorziening
in oorjogstijd heeft in opdracht der Ameri
kaansche regeerïng- een reis gemaakt naar
de Sovjet-Unie. Bij zijn terugkeer verklaar
de hij, dat de voedselvoorziening in Rusland
ongelooflijk moeilijk was en dat het land nog
minstens drie jaar na den oorlog voedsel-
leveranties uit de Vereenigde Staten noodig
zal hebben.
CAROLINE VAN DOMMELEN 60 JAAR.
De bekende actrice Caroline van Dom
melen hoopt Donderdag 9 dezer haar zes
tigsten verjaardag te vieren.
De Hoofd-inspectie voor de Lucht
bescherming vraagt:
U maakt brandbommen toch on
schadelijk, maar blijft van aile
andere onbekende projectielen af
en ieert dat ook aan Uw kinderen?
VESTIBULEDIEFSTAL
Uit een vestibule aan de Perseus
straat in Haarlem zijn van een
kapstok een grijze damesmantel
en een grijze heerenjas gest<$en
HAARD EN EEN BAKFIETS
GESTOLEN
Bij de politie is aangifte ge
daan van diefstal van een bak
fiets en een haard uit een pak
huis aan de A. L. Dyserinckstraat
De eigenaar was een beubèlma-
ker; vermoedelijk heeft men
zich met een valschen sleulel
toegang tot het pakhuis ver
schaft.
AARDAPPELEN VERDUIS
TERD TEN NADEELE VAN DE
CENTRALE KEUKEN
Aan een wassoherij te Haar-
lem waren aardappelen bezorgd
bestemd voor de Centrale Keu
ken. Dezer dagen moesten vijf
tig kisten, ieder bevattend 15 kg.
aardappelen gebracht worden
naar het Openbaar Slachthuis,
doch ze zijn daar niet aangeko
men. Daar hier vermoedelijk
sprake is van verduistering, is
aangifte gedaan bij de politie.
IN DE NIEUWE GRACHT
VERDRONKEN
Zondagmorgen verliet een zes
en veertig jarige Haarlemsche
bloemenkoopman zijn woning en
bezocht in den loop van den dag
enkele café's. Des avonds heeft
hij zich naar huis willen bege
ven, doch vermoedelijk is nij
misleid door de duisternis en is
in de Nieuwe Gracht gevallen.
Dinsdagmiddag zag een schipper,
die door deze gracht voer, een
lijk drijven. De politie werd ge
waarschuwd, die het stoffelijk
overschot op het droge bracht.
Het bleek, dat het slachtoffer
de bloemenkoopman was.
Ambtenaren deden hun
plicht niet.
Dezer dagen vervoegden zich
bij een Haarlemschen bont
koopman de veertig-jarige J.
L„ alhier en de zes en dertig
jarige A. J. v. O. Uit Aerden-
hout, beiden ambtenaar van de
prijsbeheersching, om proces
verbaal op te maken, daar de
handelaar goederen tegen een
te hoogen prijs verkocht en
goederen niet geprijsd had. De
bontverkooper hield een ge
sprek met het tweetal en stopte
in een actetasch van een der
ambtenaren een bedrag vkn
'f 1000. Na hun vertrek ver
deelden zij het geld. Later
kramen de ambtenaren weer
in den winkel, omdat zij van
een overtreding gehoord had
den. Een woordenwisseling
ontstond en het gevolg was, dat
de bontverkooper zich in ver
binding stelde met de politie.
Vervolgens zijn de ambtena
ren aangehouden, verdacht van
het feit, dat zij door het aan
nemen van een geschenk hun
plicht niet hebben vervuld.
GEORGE VAN RENESSE
SPEELT MET DE H.O.V.
Zondagmiddag zal de Haar
lemsche Orkest Vereeniging
een buitengewoon orkest-con
cert geven in de Gemeentelijke
Concertzaal. Er zal een ro
mantisch programma worden
uitgevoerd. De solist is de pia
nist George van Renesse, die
met orkestbegeleiding het pia
noconcert in a. kl. terts van R.
Schumann zal vertolken. Het
orkest, dat onder leiding staat
van Marinus Adam, opent met
de Ouverture „Eurvanthe" van
C. M. von Weber. Hierna volgt
het pianoconcert van R. Schu
mann. Na de pauze wordt de
Svmphonie no. 5 in e. kl. terts
Aus der Neuen Welt" van A.
Dvorak uitgevoerd.
BEROEPINGSWERK.
Ned. Herv. Kerk.
Benoemd tot hulpprgjj. te
Groningen J. W. Sepmeijer,
voorg. afd. Ver. v. Vrijz. Hery,
aldaar. Bedankt voor Rotter-
dam-Overschie A. Sonneveld te
Terheijden,
