Haarlemsche Courant
Derde slag bij Aken begonnen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Gevechten bij Metz
duren voort.
Militair bondgenootschap
tusschen Engeland en
West-Europa.
Nederlanders in een koloniaal leger
Gespannen toestand in België.
Het offensief bij Aken.
WAARSCHUWING
De strijd bij de Philippijnen.
Zware verliezen der Amerikanen.
289e Jaarg. No. 272
Bureaux Groote Houtstraat 93
Postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 21.
IJmuiden-O., Rembrandtlaan 56
Verschijnt dagelijks, "behalve
op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 18 Nov. 1944
Uitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct., per mn<L- 1,15,
per kwartaal 3,42, fr. p. post
3,73. Losse nummers 6 cent.
Hoofdredacteur: F. C. Derks.
K 1297
Het Duitsche weermachtbericht van Vrij
dag luidt:
Van het front van Geilenkirchen tot in het
woud van Hörtchen is gisteren na zware
bombardementsaanvallen de derde slag bij
Aken begonnen. Gegrepen door het uiterst
sterke afweervuur van al onze wapenen bleef
het gros der aanvallende vijandelijke for
maties voor het Duitsche hoofdgevechtsveld
liggen. Alleen ten Oosten van Geilenkirchen
en bij Stolberg konden de Amerikanen in
eenige sectoren de Duitsche stellingen bin
nendringen. Zij verloren daarbij op een smal
terrein in enkele uren 39 tanks. De slag
duurt voort.
In het gevechtsgebied van Metz zette de
vijand zijn krachtige concentrische aanvallen
voort, zonder tot belangrijke successen te
komen. Bij Gravelotte werd een vijandelijke
groep strijdkrachten ingesloten. Ontlastings-
aanvallen veerden uiteengeslagen.
Door Duitsche in Lotharingen strijdende
troepen werden op 14 en 15 November, naar
achteraf gemeld wordt, 52 vijandelijke tanks
en gepantserde verkenningswagens stukge
schoten. Tusscheri Blamont en Raon L' Etape
duurt de druk der Amerikaansche regimenten
op de Duitsche stellingen voort? De aan den
bovenloop van de Doubs opdringende Fran-
sche formaties werden in- zware gevechten
opgevangen
Groot Londen en het gebied van Antwer
pen waren wederom het doel van het lange
afstandsvuur van de Duitsche V. 1 en V. 2
In midden-Italië kwam het na vrij gerui-
men tijd weer tot plaatselijke aanvallen aan
de Ligurische kust. De bij Galicano aanval
lende vijandelijke bateljons werden door
bergjagers afgeslagen of in een tegenaanval
teruggeworpen. Bij de succesvolle afweer
van talrijke aanvallen van het achtste Brit-
sche leger tusschen Modigliana en de Adria
tische Zee werden gevangenen gemaakt.
In Zuid-Hongarije werden herhaalde Sov
jet-Russische aanvallen uit een bruggenhoofd
aan de Donau bij Batina uiteengeslagen. Het
vijandelijke overzetverkeer werd door het
Duitsche luchtwapen ernstig gestoord.
Ten Oosten van Budapest, ten Zuiden van
het Matragebergte en in de vlakte van Mis-
kolo ontwikkelde de afweerslag zich tot
grootere felheid. Duitsche en Hongaarsche
formaties -zijn in den tegenaanval tegen den
in sommige sectoren bifmengedrongen vijand.
Overigens werden de bolsjewistische aan
vallen in felle gevechten uiteengeslagen.
Sterke formaties gevechtstoestellen, slag-,
vliegtuigen en des nachts opereerende slag
vliegtuigen ondersteunden de legerformaties
en vernietigden vijandelijke ravitailleerings-
collonnes, vooral bij Kesekemet. Aan de rest
van het Oostelijke front kwam het niet tot
gevechten van beteekenis.
Anglo-Amerikaansche terreurvliegers heb
ben aanvallen ondernomen in het Westen op
dicht bij het front liggende plaatsen in het
Westelijk gevechtsgebied. Bovendien werden
vooral de woonwijken van München en Ins-
bruck aangevallen. Vooral in München wer-
Opleiding door Engelsche officieren.
De News-Chronicle meldt nadere^ bijzonder
heden over besprekingen, die Churchill voor
zijn vertrek naar Parijs heeft gevoerd met de
leiders der Belgische en Ne&erlandsche regee
ringen. Tusschen Engeland en de West-Euro-
peesche Staten zou een hecht militair bondge
nootschap gesloten zijn inzake de opsteljing
van eigen legers onmiddellijk na de bevrij
ding. De opleiding zal door Engelsche officie
ren in Engeland ter hand genomen worden.
Voor zoover de Belgische respectievelijk Ne-
derlandcche onderdanen wegens leeftijd of om
andere redenen ongeschikt zijn voor den
dienst in de Koloniën zullen zij op het Euro
peesche oorlogstooneel worden opgesteld.
Zwitserland in de branding.
Het bestuur der Zwitsersche Conservatieve'
Volkspartij heeft een verklaring gepubliceerd
waarin het zich vastberaden keert tegen alle
pogingen van buiten af de ontwikkeling der
Zwitsersche binnenlandsche politiek direct of
indirect te beïnvloeden en met verontwaardi
ging protesteert tegen de onwaardige demon
straties der Partij van den Arbeid en tegen
haar eischen, die neerkomen op een zelfver
nedering van Zwitserland tegenover een bui-
tenlandsche mogendheid.
Nieuw Finsch kabinet.
Naar het Zweedsche» telegraafagentschap
meldt, is Vrijdag, een nieuwe Finsche regee
ring gevormd. Minister-president is Paasikivi.
Minister van Buitenlandsche Zaken Enkell,
die deze functie reeds in het vorige kabinet
bekleedde. Ook de minister van Binnenland
sche Zaken Hallile maakte deel uit van het
vorige kabinet, terwijl de minister voor
Landsverdediging eveneens zijn ambt behield.
Dr. Helo, voorzitter der Vereeniging voor
Finsch-Russische toenadering, werd benoemd
tot minister van financiën.
den waardevolle cultuurmonumenten een
prooi der bommen. De bevolking leed ver
liezen. Er werden 36 Anglo-Amerikaansche
vliegtuigen door luchtverdedigingsstrijdkrach
ten, 5 daarvan door Italiaansche jagers om
laag gehaald.
Regeering wijkt niet voor de
communisten.
Naar Radio Londen meldt heeft de Belgi
sche regeering gisteren de wet, volgens welke
ambtenaren geen lid mogen zijn van de Com
munistische Partij, opgeheven.
De Belgische communisten hebben Vrijdag
een oproep gericht tot de geheele verzetbe-
weging om Zondag op straat te demonstree-
ren. De toestand kon Vrijdag uiterst gespan
nen worden genoemd.
Uit betrouwbare bron verneemtmen, dat
de premier geenszins voornemens is af te
treden. De regeering is van meening, dat het
op het oogenblik laf zou zijn om toe te geven
aan een minderheid, wier inzichten geenszins
de gevoelens van het volk in zijn geheel weer
geven.
In een radiorede heeft Pierlot Donderdag
avond gezegd: „Ik verklaar, dat de maatrege
len betreffende de inlevering van wapenen
en de opneming van de verzetbeweging in het
leger, genomen zijn in volle overeenstemming
met het Geallieerd opperbevel".
In een verklaring van den bevelhebber van
het Geallieerde legerkorps in België wordt
gezégd, dat de Geallieerde troepen de Belgi
sche regeering zullen steunen bij de handha
ving van de orde en de rust. Zoo noodig zullen
energieke maatregelen genomen worden. Het
komende weekeinde wordt te Brussel be
schouwd als een vuurproef voor de regeering.
Het 9e Amerikaansche leger
ingezet.
Verbitterde strijd bij Metz.
Voor het nieuwe Geallieerde groote offen
sief ten Westen van Aken heeft generaal
Elsenhower het negende Amerikaansche leger
onder bevel van generaal Simson in den
strijd geworpen. Alleen het gebruik van niet
minder dan 1600 viermotorige bommenwer
pers op een breedte van hoogstens 20 kilo
meters toont aan. welke rol aan deze aanvals
golf is toebedeeld. De invloed van een geheel
frisch leger laat echter tevens de gevolg
trekking toe, dt het eerste Amerikaansche
leger onder generaal Hodges, dat hier voor
heen streed, groote verliezen heeft geleden..
Ten Zuiden van Geilenkirchen konden de
Geallieerden na zware gevechten in het ge
bied van Brummern en Pufferdorf eenige
kilometers terrein winnen. Ten Westen van
Immendorf werden de Geallieerde voorhoe
den door een tegenaanval van een gepant
serde Duitsche gevechtsgroep opgevangen.
Bij Gerronsweiler werd een vooruitgeschoven
Amerikaansche pantsergroep omsingeld en
uiteengeslagen. 25 Tanks werden stukgescho
ten. Bij Verlautenheide ten Oosten van Stol
berg en ten Zuiden van Hörtgen kwame.n de
Amerikanen niet verder dan hun uitgangs
stellingen. Zij bleven overal in het Duitsche
afweervuur steken. De Amerikanen verloren
hier 16 tanks. Amerikaansche aanvallen van
uit het Noorden tegen het bruggenhoofd van
Metz leidden tot enkele geringe plaatselijke
penetraties. Ten Zuiden van Metz kwam het
tot verbitterde gevechten, die aan weers
kanten zware verliezen kostten.
Onze spoorbruggen.
Er komen thans nadere berichten over de
wijze, waarop enkele onzer groote spoorbrug
gen, die bij Nijmegen en over het Hollandsch
Diep bij Moerdijk, door de Duitsche Weer
macht onbruikbaar zijn gemaakt. Het opblazen
van de brug bij Nijmegen geschiedde door spe
ciaal voor deze operaties opgeleide en uitge
ruste manschappen. De kleeding van deze sol
ten is berekend op een zeer langdurig ver
blijft te water, terwijl ook aan de camouflage
zorg is besteed.
De soldaten, die met het vernietigen van
deze brug waren belast, gingen 10 km. van de
brug te water en moesten dus een zeer grooten
afstand te water afleggen. Zij slaagden hier
intusschen in en zagen kans, de springstof-
lading aan te brengen, terwijl op de brug
vijandelijke bewaking aanwezig was. Nadat zij
zich in veiligheid hadden gebracht had de
explosie plaats.
De marine-correspondent van het Internatio
naal Informations-Büro verneemt omtrent het
opblazen der spoorbrug bij den Moerdijk, dat
ook deze onderneming, die onder zeer moei
lijke omstandigheden werd uitgevoerd, het
werk is geweest van Duitsche individueele
strijders. In booten voeren zes man, onder
leiding van den eersten luitenant Prinzhorn,
op slechts 180 meter afstands van de vijande
lijke stellingen in de ochtendschemering naar
de' pijlers van de brug, waar zij mijnen aan
brachten. De lading springstof was de grootste
hoeveelheid, die in dezen oorlog ooit is ge
bruikt voor het opblazen van een brug.
Een tegenspraak.
Het Spaansche persagentschap Efe heeft het
Exchange" bericht, volgens hetwelk de chef
der Spaansche divisie zou zijn gearresteerd
en de leden dezer divisie in concentratiekam
pen zouden zijn opgesloten, met beslistheid
tegengesproken.
De Kapitein-corpscommandant van politie
te Velsen waarschuwt de bevolking namens
den Officie^ van Justitie te Alkmaar, zich
niet meer naar het Noorden der provincie
te begeven om aardappelen en andere voe
dingsmiddelen te halen, pe toegangswegen
zijn door politie en C. C. D. afgezet en er
wordt strenge controle uitgeoefend.
Domei meldt: Bij de recente gevechten
ten Oosten van de Philippijnen en in de Golf
van Leyte hebben de Amerikanen 5 slag
schepen, 19 vliegkampschepen, 7 kruisers, 3
torpedojagers, 3 duikbooten en 15 transport
schepen verloren. Voorts werd een buiten
gewoon groot aantal vijandelijke oorlogs
bodems beschadigd. De Amerikaansche vloot
heeft hiermede het grootste deel van haar
operatiestrijdkrachten verloren.
„De Vernummering" van 1875.
Wetenswaardigheden over
Huisnummers en bijgeloof.
Wanneer men te Haarlem den postbode, die
tijdens zijn bestelling in enkele uren honderden
gezinnen van post voorziet, gadeslaat, dan
wordt men getroffen door de routine waar
mede hij zijn taak vervult.
Hoewel de vaak met spanning verbeide cor
respondentie thans veelal, vanwege de groote
vervóersmoeilijkheden, schaarsch is: de be
zorging in de Spaarnestad zelf wordt prompt
uitgevoerd. De grondslag voor deze vlotte
werkwijze vormt de sorteering der poststuk
ken, welke in de achterliggende periode her
haaldelijk werd verbeterd.
Men mag echter evenmin vergeten, dat de
huidige nummering der perceelen tevens van
invloed is geweest. Degeen, die een eeuw ge
leden zijn bestellingen verrichtte, had immers
niet zelden te kampen met adrespuzzles, te
meer daar de, nummering dér huizen destijds
wijksgewijs geschiedde.
Eerst onder wijlen E. A. Iordens, burge
meester van Haarlem, werd de nummering
der huizen afdoende geregeld. Er kwam daar
toe in de gemeenteraadszitting van 14 April
1875 een voorstel vaü B. en W. aan de orde,
waaraan onder meer het volgende kan wor
den ontleend:
„Gelijk bekend is, wordt de gemeente ver
deeld in wijken en buurten. De nummering
nu der huizen heeft plaats wijksgewijs. De
slooping van perceelen, de aanbouw van nieu
we woningen en de uitbreiding der gemeente,
vooral aan de zoogenaamde Nieuwstad, heb
ben aanleiding gegeven, dat er een verwar
ring in de nummering is ontstaan, die hoe
langer hoe meer de administratie belemmert
De bestaande nummering trouwens dagtee-
kent van het begin dezer eeuw Wij hebben
daarom besloten, aan U een voorstel te doen
tot" geheele vernummering der gemeente, en
wel op de wijze, zooals zulks onlangs te Am
sterdam heeft plaats gehad. Wij zouden die
nummering wenschen bepaald te zien, straat-,
steeg- of laansgewijs, altoos te beginnen met
I loopende in een bepaalde richting, de even
nummers aan de rechter- en dé oneven num
mers aan de linkerzijde. Het zou ons denk
beeld zijn dit voor de eerste maal te doen
geschieden op kosten der gemeente, en ten
einde de administratie gemakkelijk te maken
de bestaande nummers niet uit te wisschen.
maar met een streep verf door te halen. Op
deze wijze zal de vernummering spoedig en
met geringe kosten kunnen plaats hebben.
Tot zoover het voorstel, waarin tevens een
nieuwe wiik- en buurtverdeeling werd bepleit
Het besluit volgde op 12 .Mei Verder werd er
in de raadsvergadering van 28 Juni 1876 gewe
zen op de noodzaak om de houten naambordje*
der straten te laten vervangen door metalen
waartoe besloten werd.
Thans nu het zoeken naar adressen belang
rijk is vereenvoudigd en vrijwel elke laan of
steeg van een duidelijke metalen naambord is
voorzien, kunnen we alleen nog 'slechts des
avonds tijdens de Egyptische duisternis wel
eens loopen te dwalen en te zoeken.
In sommige gemeenten onder anderen te
Bloemendaal treft men echter nog bij enkele
oude lanen en wegen een merkwaardige num
mering aan. Blijkbaar hechtte men in het ver
leden hieraan een bijzondere beteekenis. Zoo
heeft men de huisnummers, waarin de cijfer1
II en 13 voorkomen op handige wiize ver
meden, door de nummers 9, 9a. 9b. 15 toe te
oassen. Dergelijke gevallen behooren welis
waar tot de uitzonderingen, doch zij vormen
een overblijfsel uit het tijdperk onzer groot
en overgrootouders, die zich bij de bepallne
van hun huisnummer lieten leiden door hun
bijgeloof.
VERDACHT VAN DIEFSTAL VAN 'N AUTO
Dezer dagen is uit een garage aan de Prean-
gerstraat te Haarlem een auto gestolen van
een brandweerman. Als verdacht van diefstal
is de veertig-jarige de W. aangehouden.
KLEEDINGSTUKKEN GESTOLEN.
Na een inbraak in een woning aan de Hya-
cinthenlaan te Haarlem zijn uit een zitslaap
kamer kleedingstukken en kleedjes gestolen,
welke een waarde hebben van ƒ500.
Levensmiddelen a.s. en
jonge moeders
Zooals gemeld is de verstrek
king van extra rantsoenen le
vensmiddelen aan a.s. en jonge
moeders beperkt tot een perio
de van 16 weken vóór en 16
wekén na de bevalling, terwijl
voorts het rantsoen melk is te
ruggebracht van 6 rantsoenen
per 4 weken tot 4 rantsoenen
per 4 weken. Tevens zullen de
uitreikingen van de rantsoen-
kaartjes voortaan parallel lob-
pen met de distributieperioden.
Voor het in ontvangst nemen
van rantsoenkaartjes, geldig
voor de distributieperiode van
26 November t.m. 23 December
a.# zullen de kantoren Noord.
Zuid en Centrum de volgende
week zijn geopend.
In verband met de ongeldig
verklaring van de rantsoenbon
nen melk zullen ditmaal, be
halve het rantsoenkaartje óók
5 noodrantsoenbonnen a 13/4
liter worden verstrek i. Jonge
moeders, die na de geboorte
reeds 4 JA-kaartjes hebben,
ontvangen, komen op grond
van deze nieuwe regeling der
halve niet meer voor verdere
toewijzing in aanmerking. Het
afhalen van de rantsoenkaart
jes dient zooveel mogelijk door
de a.s.- of jonge moeders zelf
te geschieden. Indien dit niet
mogelijk is, moet een door haar
geschreven machtiging worden
overlegd. Bij het afhalen moet
te allen tijde worden medege
nomen: a. Stamkaart en per
soonsbewijs moeder, b. Dok
tersattest of de destijdg door
den Distributiedienst afgegeven
verklaring, c. Na de geboorte
stamkaart baby.
UITVOERING COR VAN
LIER.
Door ziekte konden de uit
voeringen vSn het orkest van
Cor van Lier Woensdag en
heden geen doorgang vinden.
Zondagmiddag zal er echter in
het gebouw van den H. K. B.
te Haarlem weer een pro
gramma worden verzorgd.
JUBILEA BIJ DE FIRMA
ENSCHEDé.
Op 24 November a.s. hoopt
de heer L. H. Wuhl, werkzaam
als electricien op de afdeeling
Werktuigkundige Dienst van
de N.V. Joh. Enschedé en Zo
nen Grafische Inrichting den
dag te herdenken waarop hij
25 jaar bij bovengenoemde
N.V. in dienst is. Mejuffrouw
C, P. Barthel hoopt op 25
Nov. a.s. thans werkzaam als
onderchef afdeeling Verificatie
Bankbiljetten, haar zilveren
jubileum te vieren.
GEVONDEN VOORWERPEN
Bril, Hirs, Kleine Houtweg 30;
handschoenen, Kooij, M. v.
Heemskerkstr.. 3; ketting, Nij-
hof, Craijenesterlaan 3; overall,
Veldkamp, Rozenhagenstraat 58
portem. m. i„ Faas, Kouden-
horn 22; schoen, v. d. Spek, In-
dischestraat 111; schroeven
draaier, v. d. Wal, Buitenrust
laan 2a; tasch. Bouterse, So-
phiastraat 12.
ALLE-DAG-KERK HAARLEM
Voorloopig alleen Dinsdags
middags van 3.30-4 „u. in het
koor of de consistorie der Gr.
Kerk. 21 Nov. a.s. Dr. H. v. d.
Loos. Medew. van mej Lies-
beth Siegers (viool). Van 3-3.30
zangdienst. Toegang vrij.
VERSTREKKING VAN
INSULINE.
De directeur van het Rijks
bureau voor genees- én ver
bandmiddelen te Amsterdam
maak£*bekend, dat aan diabe-
tes-patienten met een insuline
stamkaart genummerd 8000 en
h.ooger, die van dit Bureau tot
nijg toe insuline-bonnen heb
ben ontvangen, voor de nieuwe
periode aanvangende 10 De
cember a.s. geen nieuwe bon
nen z,uilen worden toegezonden
Tegen overlegging van en
een aanteekening op de insu-
line-stamkaart kan insulin^
zonder bon in ontvangst wor
den genomen bij apothekers en
apotheekhoudende artsen, die
hiervan nauwkeurig aanteeke
ning zullen houden. Deze rege
ling is slechts geldie voor pa-
tienten buiten Amsterdam
woonachtig.
GEEN BONNEN VOOR
KAARSEN VOOR STAL- EN
VOERTUIGVERLÏfHTING.
Gedurende de 2e periode, loo
pende van 1 December 1944 t.m.
31 Januari 1945. zullen door de
distributiediensten geen bon
nen voor kaarsen ten behoeve
van stal- en voertuigverlich
ting worden verstrekt.
