Ongekend hevige slagingebied
bij Aken.
Een Jeugdstormbataljon.
De strijd in liet Westen.
289e Jaai'g. No. 274
Bureaux; Groote Houtstraat 93
Postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 21.
IJmuiden-O. Rembrandtlaan 56
Verschijnt dagelijks, beha
op Zon- en Feestdagen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Dinsdag 21 Nov. 1944
CJitg.: Graf. Bedrijven Damiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct., per mud. 1,15,
per kwartaal 3,42, fr. p. post
f 3,73. Losse nummers 6 cent.
Hoofdredacteur: F. C. Derks.
K 15Q7
II „„1 f 1 £_i.L_L|. §ebied van Miskolo en Tokay bleven sterke
nar Strijd lil irontuocnt Bolsjewistische aanvallen tot op geringe
*en Z.Ö. van Libau
Het Duitsche Weermachtbericht van Maan
dag luidt:
De derde afweerslag bij Aken is gisteren tot
een ongekende hevigheid toegenomen. Met
massaal gebruik van artillerie, vliegtuigen,
formaties tanks en infanterie probeerden de
Amerikanen de doorbraak te forceeren. Het
Duitsotie front heeft standgehouden. In het
verloop van deze met de grootste verbittering
gevoerde gevechten, zijn in het gebied van
Geilenkirchen eenige stellingssectoren meer
malen per dag van bezitter verwisseld. Ver
scheidene honderden gevangenen bleven in
onze handen. Tusschen Würselen en het Woud
van Hürt%en vernietigden onze troepen op
nieuw 35 vijandelijke tanks. Overigens heeft
het opofferen van duizenden hunner soldaten
in dit gevechtsgebied den Amerikanenen tot
dusver uitsluitend het bezit van een 'smalle
strook terrein opgeleverd.
In het stadsgebied van Metz aan de Noord-
Oostgrens van Lotharingen en in het gebied
ten Oosten van Moerchingen hebben onze
troepen het gros der vijandelijke aanvallen
opgevangen. Tusschen het Rijn-Marnekanaal
en St.-Die gelukte het den vijand, na hevige
gevechten, op te dringen. Ten Noorden van
Mont Béliar bracht onze vastberaden afweer
aanvallende Fransche formaties tot staan.
Vlak alm de Zwitsersche grens is de vijand
er in - geslaagd, met gebruikmaking van deze
bescherming, in den flank een penetratie in
den Elzas te bereiken. Boven het strijdgebied
in het Westen ontstonden verbitterde lucht
gevechten, waarbij Duitsche jagers uit over
machtige vijandelijke formaties 9 vliegtuigen
omlaagschoten.
Overdag en des nachts werden Groot Lon
den en het gebied van Antwerpen door V 1 en
V 2 beschoten.
In midden Italië zijn talrijke aanvallen van
Amerikaansche troepen in de Etruskische
Apennijnen erf aan de Adriatische Zee mis
lukt. Door Duitsche torpedomotorbooten wer
den in de Adriatische Zee twee met ravitail-
leeringsmateriaal geladen vijandelijke schoe
ners in den grond geboord.
Bij Apatin en Batina aan de Donau zijn alle
pogingen der Bolsjewisten hun bruggenhoof-
fen uit te breiden mislukt. Onze troepen op
en Balkan hebben nieuwe Bulgaarsche aan
vallen ten Oosten van den weg Pristina—
Mitrovika afgeslagen.
Ten Zuid-Oosten van Budapest zetten de
Bolsjewisten, na de zware tankverliezen der
vorige dagen, hun doorbraakpogingen slechts
met infanterie voort. Onze divisies sloegen
alle aanvallen uiteen en ontrukten den vij
and in krachtige tegenaanvallen terrein. Slag
vliegers vernielden op een Sovjet-Russisch
vliegveld .40 vliegtuigen op den beganen grond
en beschadigden 10 andere toestellen. Ook ten
Zuiden van het Matragebergte, alsmede in het
In een bijeenkomst van Jeugdstormleiders te
Berlijn is besloten tot oprichting van een Vrij-
willigers-bataljon van den Jeugdstorm. Vrij
willigers voor dit bataljon, die den leeftijd van
zestien jaar hebben bereikt kunnen zich mon
deling. dan wel schriftelijk aanmelden: Duy-
maer van'Twiststraat 42, Deventer-. Voor
Duitschland luidt het adres: Einsatz-Stab
£Germanische Jugend Niederlande, Kaiserdam
45, Berlijn-Charlottenburg.
De onlusten In Brussel.
ue wapens woraen ingeleverd.
Radio Brussel meldt, dat de leden der Bel
gische Verzetbeweging Zondag groote demon
straties hebben gehouden. Nadat de leiders in
beginsel hebben besloten de wapens af te
geven, richten zij thans alle energie op de po
litieke actie. In de vergaderingen werden
verschillende eischen gesteld, onder anderen
maatregelen tegen politieke tegenstanders en
tegen bepaalde leiders van bedrijven, het af
treden van het kabinet Pierlot en het vor
men van een andere regeering.
Het officieele Sovjet-JRussisehe dagblad
Prawda noemt de ontwapening van de leden
der Belgische Verzetbeweging onrechtvaar
dig zoolang Duitschland België nog bedreigt.
Uit Brussel wordt heden morgen vernomen,
dat hoewel de Belgische Verzetbeweging heeft
Brussel nog steeds groote onrust heerscht.
Er zijn geruchten in omloop volgens hetwelk
Pierlot zich tot Eisenhower zou hebben ge
richt met het verzoek zijn regeering steun te
verleenen tot de Crisis is overwonnnen. Toen
Zondag meer dan 15.000 ontevreden inwoner.-
van Brussel door de straten der hoofdstad
trokken zag men overal vele roode vlaggen
en hoorde men de derde Internationale
Zwaar bewapende politiemannen vergezelden
de betoogers om in geval van relletjes in te
grijpen en in de zijstraten stond een groote
Geallieerde troepenmacht gereed.
NIET NAAR LONDEN.
Naar Reuter meldt, heeft het bestuur van
de American Federation of Labor de uitnood!
ging van het- Engelsche Vakvereenigingscon
gres tot deelneming aan de Londensche con
ferentie van begin Januari van de hand ge
wezen.
plaatselijke penetraties na zonder sucees.
Uit de frontbocht ten Zuid-Oosten van Li
bau is de vijand opnieuw tot den grooten
aanval, dien hij had voorbereid met sterk
artillerievuur en hevige aanvallen van slag
vliegers, overgegaan. De eerste aanvalsgolf
stortte ineen. Nieuwe hevige gevechten met
aangevoerde strijdkrachten zijn aan den gang.
Aan het landfront van Sworbe is de bezetting
van het schiereiland in zwaren strijd gewik
keld met den binnengedrongen vijand. Duit
sche zeestrijdkrachten ondersteunden door
hun vuur de eigen troepen.
In het Westelijk Rijksgebied zetten Anglo-
Amerikaansche formaties vliegtuigen haar
aanvallen op de burgerbevolking voort en
beschoten treinen. Van de Amerikaansche
bommenwerpers, die aanvallen deden op Wee-
nen en andere plaatsen in Zuid-Oost Duitsch
land heeft de luchtdoelartillerie der lucht
macht 21 vier-motorige bommenwerpers om-
Iaaggeschoten.
Over den strijd in het Westen wordt nog
net volgende gemeld: Ten Oosten en ten Noor
den van Aken leden de Geallieerden^ondag
verschillende zware nederlagen. Overal zijn
de Duitsche troepen tot den tegenaanval over
gegaan en hebben verscheidene steden en
dorpen heroverd. In Geilenkirchen worden
nog eenige steunpunten gehandhaafd. Belang
rijke punten werden door Volksgrenadiers en
gepantserde strijdgroepen verdedigd. Bij Su-
gerata en Prumern werden de Amerikanen
ver naar het Westen teruggeworpen. Tijdens
deze gevechten schoten de Duitschers 27 tanks
stuk en maakten meer dan 300 man gevangen.
In het oude penetratiegebied ten Oosten van
Aken stortten verschillende Amerikaansche
aanvallen bij Stolberg en Hastenrat in het
hevige Duitsche artillerievuur ineen. Van
Lotharingen tot aan de Zwistersche grens
duurt de slag met onver-minderde hevigheid
voort. Bij Metz wisselen aanvallen en tegen
aanvallen eikaar snel af zonder daj de situatie
in wezen veranderd. Om de buitenste verster
king van de vesting Metz wórdt sinds Zon
dagmorgen haast onafgebroken gevochten. De
Amerikanen slaagden er in de stad Blamont
bij St.-Die, binnen te dringen.
Nog wordt van het Westelijk front gemeld:
De gedeeltelijk scheurende bewolking maak
te het den Geallieerden mogelijk hun zware
aanvallen met infanterie en tanks op de tot
dusver bestaande zwaartepunten weer met
krachtige bombardementsformaties te steu
nen. Verscheidene honderden Duitsche jagers
bpnden den strijd aan met Anglo-Amerikaan-
sche toestellen. Zij vertiinderden den tegen
stander zijn luchtmacht ten volle te ont
plooien.
Ter weerszijden van Geilenkirchen en in
de frontbo.og van Eschweiler vielen de Ame
rikanen met 8 tot ,10 divisies aan om de
wegen naar Erkelenz en Düren te openen.
Het Duitsche afweerfront hield echter stand
tegenover den krachtigen Geallieerden druk.
De door de artillerie krachtig gesteunde Duit
sche troepen gingen steeds vfeer uit de ver
dediging tot den tegenaanval over en ont
rukten den Amerikanen van de met zware
verliezen bevochten terreinwinst belangrijke
deelen.
Ook in Lotharingen nam de Geallieerde
druk toe. Hier probeeren de Amerikanen al
dagen lang met drie sterke wiggen de Saar
te bereiken. Hun Noordelijke aanvalsgroep
viel van Diedenhofen in de richting 'van
Saarlautern aan en drong eergisteren tijde
lijk in Buserndorf binnen. De middelste wig,
die zijn aanvallen in het gebied van Moer
chingen hervatte, behaalde aan den weg naar
Saargemune onbelangrijke terreinwinst. De
aanvalstoppen werden echter door Duitsche
tegenaanvallen teruggedrongen. De derde uit
ongeveer 5 tot 6 divisies bestaandg Anglo-
Amerikaansche aanvalswig, die in het Lo-
tharingsche gebied opdringt naar den boven
loop van de Saar, opereert aan het Rijn-
Marnekanaal. Zijn aanvallen werden na aan
vankelijke terreinwinst afgeslagen, evenals
de pogingen van andere strijdkrachten om
aan de Meurthe de Duitsche afweerstellingen
open te scheuren.
Naast het gebied van Aken en Lotharingen
ontwikkelt de sector tusschen Belfort en de
Zwitsersche grens zich tot een nieuw brand
punt. De druk van de daar staande Gefillieer-
de formaties was eveneens heel sterk. Langs
de Zwitsersche grens aanvallende konden zij
na zware gevechten bij Delle in de Duitsche
toegegeven en overeenkomstig den eisch dej- flankdekking binnendringen en de grens van
tj0^n„„aI'?} *®en Elzas passeeren. Duitsche tegenaanvallen
hier aan den gang
Luchtactiviteit boven Zuid Engeland
Volgens een Reuter-bericht heeft de Duit
sche luchtactiviteit boven Zuid-Engeland ge
durende de laatste 24 uur voortgeduurd. Er
zijn schade en slachtoffers gemeld.
De strijd bij de Philippijnen.
Het Japansche Hoofdkwartier meldt: -Vlieg,
tuigen van het Korps Kamicasu hebben op 18
November in de Golf van Leyte 3 groote
transportschepen tot zinken gebracht. De Ja
pansche luchtmacht heeft op 17 en 18 No
vember vijandelijke schepen voor Takloban
aangevallen en 4 transportschepen in brand
gebombardeerd. Volgens een bericht van het
front hebben Japansche vliegtuigen op 19 No
vember 1 vliegdekschip en 1 slagschip be
schadigd en 2 kruisers tot zinken gebracht.
Revolutionaire beweging in
Bolivia onderdrukt.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
heeft de Boliviaansche regeering gisteren
avond medegedeeld, dat er een revolutionnaire
beweging ontdekt is. De leiders zijn gearres
teerd. Reuter meldt, dat de president der re
publiek voor het geheele land den staat van
beleg heeft afgekondigd. Volgens een later
Reuter-bericht heeft de regeering medege
deeld, dat de revolte is onderdrukt.
SchoeifWinkeiier 15.ÖG0 boete
opgelegd.
De Beverwijksche schoen winkelier J. Feyen,
Breestraat 43, maakte er in de afgeloopen jaren
een gewoonte van om voor opzettelijk achter
gehouden schoenen tarwe, sigaren, gouden -hor
loges e.d. of abnormaal hooge prijzen te vrager
Gelukkige bezitters van geldige schoenenbon
nen, die geen „extra-prestatie" konden of wilder,
leveren, moesten op hun afgetrapte schoenen
met den bon in hun zak zijn winkel weer ver
laten. De Inspecteur voor de Prijsbeheersching
heeft J. Feyer een boete van f 15.000 opgelegd.
in politiebureau geboren.
Een der jongste inwoners van Haarlem is ai
heel spoedig met de politie in aanraking geko
men. Sinds Haarlem's gaslevering is stopgeze'
kan er- alleen in zeer dringende gevallen nog
wat gas worden gebruikt, zooals voor de zieken
auto's, doch de beschikbare hoeveelheid is van
dien aard, dat deze uitsluitend voor degenen,
die ernstig ziek zijn, kan worden gebezigd.
Blijkbaar is het zelfs niet mogelijk aanstaande
moeders bij deze categorie te voegen. Dezer da
geen moest een Haarlemsche game zich tenmin
ste te voet nAar het Diaconessenhuis begeven.
Toen zij voorbij het station was gegaan en bij
den Kruisweg was gekomen, voelde zij zich
minder goed. De dam£ befeikte het politiebu
reau, waar intusschen, dank zij goede zorgen
een bed in de telexkamer was gereed gemaakr.
Korten tijd later* werd aldaar een jongen ge
boren.
DIEFSTAL VAN BRANDSTOFFEN.
Van een opslagplaats te dezer stede zijn
van een kolenhandelaar vijf ton eierkolen,
vijf ton anthraciet en vijf tot acht ton cokes
gestolen.
FIETSEN EN CONSERVENBLIKKEN
GESTOLEN.
Een Haarlemmer, cl ie thans elders w<jont
vermist uit eenTschuur aan den Kinderhuis-
singel een fiets en acht H.L. anthraciet en
van zijn kantoor honderd blikken soep.
vruchten en groenten.
3ubiieum-uitvoering van
Doopsgezind Zangkoor.
Haydn's Jahreszeiten.
Het gouden jubileum van Doopsgezind
Zangkoor werd Zondagnamiddag in de Ge
meentelijke Concertzaal gevierd met een uit
voering van Haydn's Jahreszeiten, onder
leiding van Jac Zwaan en met medewerking
van de H. O. V. en als solisten de sopraan
José Candel, de tenor Han Le= Fèvre en de
bas Herman Hulsmann. Gosse Kroese ver
zorgde de klavierpartij bij de recitatieven
Men dient respect te hebben voor den
levenswil en het doorzettingsvermogen van
de jubileerende vereemging, om ondanks alle
remmende en fnuikende omstandigheden, deze
belangrijke uitvoering toch te hebben laten
door|aati. Het publiek liet zich niet onbe
tuigd; er was een overvolle zaal met belang
stellenden.
Het werk van Haydn, waarvan reeds tal
van geslachten genoten hebben, heeft nog
niets van zijn frissche bekoorlijkheid ver
loren; de jongste generatie, mits onbedorven,
kan er weer mee dweepen zooals wij ouderen
in onze jeugd en zooals onze ouders en
grootouders er mee gedweept hebben. Wel
licht komt' dat omdat Haydn zoowel in de
guitigste passages als in de meest verheven
en karakteristieke deelen steeds eerlijk en
ongeforceerd destemmingen van zijn rijke
gemoed weergaf en voortdurend den waar-
achtigen adem der bezieling door zijn werk
liet gaan. Men vindt er geen doode formules
in, maar alles heeft er de kracht en de kleur
van het geziene en doorleefde, van de wer
kelijkheid, van het leven Zfelf. En dergelijke
kunstwerken zijn meestal onvergankelijk.
De zware taak van het koor werd met veel
animo -vervuld (vooral het jagdkoor verliep
goed) en wanneer de groep der bassen zöo
stevig ware bezet a&weest als die der tenoren,
zou het resultaat mer en daar nog aanmer
kelijk beter zijn geweest. Het dameskoor
weerde zich best en zong vooral zuiver op
toon.
José Candel kwam pas goed op dreef in
het Allegro van de groote sopraan-aria ,,t>ie
Seele wachet auf" en zij vervulde met succes
haar guitige partij in het liefdesduet en in
het lied van de,n gefopten edelman
Han Le Fèvre maakte niet alleen veel in
druk met zijn frissche. licht aansprekende
stem, maar vooral door zijn stevig rhythme
en zijn doorvoelde voordrachtZijn heerlijke
zomer-aria en de geduchte wlnter-aria waren
hoogtepunten van de uitvoering
Herman Hülsmann vertolkte zijn dankbare
partij zeer behoorlijk.
Het was te begrijpen en te vergeven dat
de uitvoering van het laatste deel, toen het
naar .vijven liep. door gemis aan behoorlijke
verlichting (men behielp zich met twee
carbidlampen voor het heele orkest!) min of
meer onzeker werd. Maar men haalde toch
het einde zonder al te groote ongelukken.
Met dat al was dit jubileumconcert een
groot succes voor Doopsgezind Zangkoor en
voor zijn dirigent Jac. Zwaan.
De eerevoorzitter ds. J. M. Leendertz sprak
een passend woord en kondigde als volgend
uit te voeren oratorio aan Het Lied van de
Klok. Moge, zooals ds. Leendertz zich uit-
Brandgevaar bij nood.
verlichting en -ver
warming
Tenfévolge van de oorlogs
omstandigheden is reeds eeni-
gen tijd de stroom afgesloten.
De dagen worden hoe langer
hoe korter en het valt niet
mee een groot gedeelte van
den dag in het donker te zit
ten. Op alle mogelijke manie
ren wordt getracht licht te
verkrijgen en geen moeite is
te veel om een klein licht
puntje te ontdekken. Na jaren
herleven de petroleum-"en
carbidlampen en dé ouderen
onder ons zien zich in dit
opzicht weer in hun jeugd
verplaatst. Toch zijn op ver
schillende plaatsen door on
doelmatige verlichting reeds
branden uitgebroken. In ver
band hiermede hebben wij
een bezoek gebracht aan de
brandweerkazerne en den
commandant van de Haar
lemsche Staatsbrandweerpoli-
tie bereidwillig gevonden eeni
ge vragen te beantwoorden.
„Is het. aantal branden door
het- gebruik van noodverlich
ting en -vertttarming toegeno
men?" vroegen wij den com
mandant. Deze antwoordde
hierop ontkennend. De meeste
branden komen voor door
ondeskundigheid. Er zijn car
bidlampen, die goedgekeurd
zijn, doch dit aantal is maar
klein Een leek vult gauw de
lamp te vol met carbid. Het
gevolg is. dat wanneer het
water er bij komt, de bran
der verstopt raakt. Ook moet
men er aan denken, dat men
de lamp, terstond, nadat het
water bijgevoegd is, aansteekt,
daar er anders zich te veel
gas ontwikkelt.
„Hoe staat de brandweer
tegenover de oliepitten?" Deze
zijn vrü ongevaarlijk, was het
antwoord Natuurlijk zijn niet
alle oliesoorten geschikt voor
verlichting.
Het gevaarlijkste zijn echter
de petroleumlampen. In ge
wonen lijd waren de meeste
branden te wijten aan on
voorzichtigheid met petroleum
stellen. De lampen moeten
stevig staan, zoodat zij niet
kunnen omvallen.
Voor verwarming maakt men
tegenwoordig veel gebruik van
z.g. noodkacheltjes. Hoofdzaak
is, dat deze van stevig mate
riaal gemaakt worden. Om
schroeiing van het kleed te
voorkomen, moeten de kachel
tjes niet direct op den grond
staan. Het beste make men
gebruik van een asbestplaatje
of een ander soort verhooging.
Vele menschen vergeten ook
in het. kacheltje een steenen
bekleeding aan te brengen.
Het ie raadzaam voor het
plaatsen van de pijp een smid
te raadplegen. Bij alle soorten,
verlichting of verwarming is
natuurlijk in de eerste plaats
voorzichtigheid geboden en bij
moeilijkheden deskundige voor
lichting in te winnen.
Er kan poeder in plaats
van taptemelk
geleverd worden.
Aangezien de mogelijkheid
niet uitgesloten is, dat in het
bijzonder in de groote steden
in het westen des lands niet
steeds voldoende vloeibare
t&ptemelk aanwezig zal zijn,
om de aangewezen hoeveelhe
den op de bonnen af te leve
ren, dient het publiek er re
kening mede te houden, dat
in dergelijke gevallen inplaats
van taptemelk, taptemelkpoe-
der (z.g. walspoeder) beschik
baar zël worden gesteld en
wel 100 gram taptemelkpoeder
voor iedere. 7'8 L taptemelk.
De prijs, waartegen dit melk
poeder aan consumenten ge
leverd dient te worden, be
draagt 9 cent per 100 gram
voor gemeenten, ingedeeld in
prijsklasse 1 (d w.z. die plaat
sen. waar de taptemelk-prijs
10 cent per liter bedraagt),
respectievelijk 8 cent per 100
gram voor gemeenten in prijs
klasse 2. (waar een prijs voor
taptemelk geldt van 9 cent
per liter).
DIACONESSENHUIS.
Bij het examen voor Alge-
meene Ziekenverpleging, diplo
ma A slaagden in het Diacones-
«enhuis de zusters: F. Bos-
graaf, H. Pronk, E. J. Schuyt,
C. van Strien, S. A- Zwaai. J.
M. Zwaan, C. Zwaan. K Goe-
drukte, dit werk als vredes-hymne kunnen degebuur en de heer W. K
gezongen worden.
JOS. DE KLERK.
Janssen.
