Haarlemsche Courant Nieuwsblad voor Noord-Holland Frankrijk en Rusland. De strijd aan het Westfront. Zwaartepunt in den boven Elzas. Yan het Westfront. 289e Jaarg. No. 289 Bureaux: Groote Houtstraat 9J Postgiro 134958. Bijkantoren: Soendaplein SI. IJmulden-O. Rembrandtlaan 56 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Dinsdag 12 Dec. 1944 ültg.: Graf. Bedrijven Damlate, Haarlem. Abonnementen: per week 26 ct., per mnd. 1,15, per kwartaal 3,42, fr. p. post f 3,73. Losse nummers 6 cent. Hoofdredacteur: F. C. Dertcs. K 1297 18 SEPTEMBER EN NU. D. - Voor duizenden en nog eens duizen den. kinderen is het verleden week een mis troostige Sinterklaas geweest. Er was geen stukje lekkers en er zal voor vele fteintjes geen stukje speelgoed geweest zijn. Er was geen licht om feest bij te vieren en er was geen of zeer weinig brandstof om het vertrek te verwarmen. Er was geen tractatie en er was bijgevolg niets van cl «^wondere bekoring, die het groote kinderfeest zulk een beteeke- nis verleent. Dat was de schuld van de spoormannen. Het is voor hun rekening, dat het zeer wei nige, dat tot dusver nog gedaan kon worden om een heel klein beetje blijdschap te brengen in het* gezinsleven, dit jaar achterwege is gebleven. Het is óók de schuld van de spoormannen, dat het vele, dat tot dusver nog gedaan kon worden, om ons volk in weerwil van al de moeilijkheden, die een wereldoorlog te weeg brengt, voor honger en gebrek te bewaren, nu teeds welhaast drie maanden ongedaan blijft. Veel hieromtrent op te merken is niet noodig. Het ontbreekt geheel of voor een aan zienlijk deel aan de elementaire voedings middelen. Er is geen vet, geen vleesch, geen suiker, geen melk, er is te weinig brood en er zijn te weinig aardappelen. Wat niemand onzer vijf jaar geleden had kunnen gelooven is een feit geworden: de voedselnood in de westelijke provinciën van Nederland is een onderwerp van internationale gedachtenwis- seling geworden en ons land, dat zoo dikwijls vooraan in de rij stond als hulp werd gebo den, komt nu in aanmerking voor een Roode- Kruisbedeeling. Deze organisatie immers heeft aangeboden voor kinderen en zieken in Am- De Gaulle en de Fransche minister van Bui- tenlandsche Zaken Bidaul hebben Moskou verlaten. Er is over het onderhoud, dat zij met Stalin en Molotof hebben gehad, een commu niqué verschenen, waarin wordt medegedeeld dat op deze conferentie wederzijdsche pro- bleven onder het oog zijn gezien. Beide partijen hebben het voornemen te kennen gegeven, den oorlog voort te zetten tot de overwinning op Duitschland. Voorts zal als gevolg van deze Samenspreking een verdrag van bondgenootschap en wederzijd- schen bijstand tusschen Frankrijk en Sovjet Rusland gesloten worden. Het kabinet Bonomi. Bonomi heeft zijn kabinet gevormd. Drie der portefeuilles zijn aan communistische mi- nisterp toevertrouwd. Mmister van Buitenlandsche Zaken is Al- cide de Gaspari. Vice premier is o.a. Togliat- ti. In het kabinet hebben, zitting leden der Chr. Dem. partij, Communisten, Liberalen be nevens de Democratische Arbeiders Partij. De oorlog in het Geldersche. Over den strijd in het geïnundeerde gebied van Gelderland schrijft een Canadeesch oor logsverslaggever, dat deze oorlogsvoering al wat hij heeft meegemaakt, in de schaduw stelt. Men is gedwongen te vechten in een koude, natte wereld, waarin slechts hier en daar eefi windmolen boven water steekt en verlaten dorpen in een zee van modder liggen. Bedieningsmanschappen hebben hun mi trailleurs op tonnen geplaatst. Waar de sol sterdam, Rotterdam en Den Haag twee Rijn- Baten zich in kelders hadden opgesteld, stond schepen met 305 ton levensmiddelen te zen den. De schepen zullen inmiddels hier niet arriveeren, aangezien generaal Eisenhower het verboden heeft. Het is bijgevolg ook de schuld van de spoormannen, dat tengevolge van voedsel tekort iederen dag in onze groote en kleinere steden Nederlanders sterven en Nederlanders in gezondheid achteruitgaan. Hoe groot in dit opzicht de nooden zijn moet ge uw hiSsdok- ter maar eens vragen. Het is ook de schuld van de spoormannen, dat het maatschappelijk leven nu reeds bijna drie maanden ontwricht is. Dat het bedrijfs leven lam ligt bij gebrek aan de noodzake lijke drijfkracht, dat er van verkeer in ons la.nd geen sprake meer is, dat verlichting en verwarming ons in den steek hebben gelaten en dat iedere dag dat het leidingwater nog loopt er één is- Dit alles is de schuld van de spoormannen. Het spoorwegpersoneel in Nederland vormt een corps, waar wij trotseh op kunnen zijn, zeer trotseh. De omvang van den arbeid, dien het de laatste vier jaren heeft verzet grenst aan het ongelooflijke, de moeilijkheden, die de dienst in oorlogstijd medebrengt, vallen kwalijk ten volle te overzien Zichzelf heeft het nooit gespaard. Tegenover het dikwijls onbillijk oordeelende publiek was het immer beleefd en hulpvaardig. Dit alles is al niet gering, maar ten volle bleek .eerst de toewij ding en de plichtsbetrachting, inzonderheid van het personeel van weg en werken, toen de Anglo-Amerikaansche luchtpiraten rijden de treinen, stationsgebouwen e.d. tot het doel van hun onmenschelijke aanvallen kozen, aanvallen, die menigmaal de grootste offers onder het spoorwegpersoneel hebben gevergd. In weerwil van de geduchte risico's, die hun werkkring toen dagelijks medebracht, hebben de spoormannen niet versaagd en het maat schappelijk leven in staat gesteld, zich te ont plooien zooveel dit onder de bekende om standigheden mogelijk was. Waar ligt de verklaring van dezen radicalen ommezwaai in de houding der spoormannen? Hoe kan het zijn, dat zij den eenen dag een waar toonbeeld waren van plichtsvervulling en den volgenden dag welbewust honger en gebrek over ons volk ook hun volk brachten? De zeventiende September verdient hier met zwarte kool te worden geteekend. Radio Oranje werkte op volle kracht. De Anglo Amerikaansche troepen waren plots in op- marsch gekomen, hadden een deel van Bra bant bezet en streden voor Arnhem en spe culatieve naturen voorspelden, dat de bezet ting van geheel ons land nog maar een kwes tie van enkele dagen was. Toen kwamen door de aether de bevelen. Bevelen aan 't Nederlandsche volk om hulp en bijstand te bieden aan de geallieerde troepen, bevelen aan ondergrondsche bewegingen, ten slotte ook het bevel aan het personeel der Nederlandsche spoorwegen, om tot algemeene staking over te gaan. Bovengenoemde speculatieve naturen wa ren een beetje voorbarig geweest, maar of schoon er in Nederland benoorden de rivie ren geen vuiltje aan de lucht bleek te zijn, volgde het spoorwegpersoneel prompt het stakingsbevel op en bracht daarmede welbe wust honger en ongerief over ons land. Nu laten wij de moeilijke vraag daar, of er psychologisch een verklaring is voor het stil leggen van het spoorwegbedrijf op 18 Sep tember Daarover zal te zijner tijd genoeg gedachtenwisseling zijn. Maar nu zijn we bijna drie maanden verder en men mag aan nemen, dat het abrupte besluit van destijds plaats gemaakt zal hebben voor eenige be zinning, die de vraag stelt, wat er in feite bereikt is en wat er mogelijkerwijs nog be reikt kan worden met een spoorwegstaking, die ons iederen dag meer in nood en ongemak dreigt te bréngen. Het is heelemaal geen openbaring, als hier wordt opgemerkt, dat voor het welslagen van een staking, noodig is, dat achter de stakers een gezag staai, dat zijn moreelen steun aan de staking verleent. Uit den ouden tijd her inneren wij ons nog maar al te wel, hoe achter stakingen meestal lichamen van erken- het water hun al spoedig tot de enkels. Het zal hier de meest troostelooze Kerstmis wor den, die ergens aan de fronten gevierd wordt. Officieren, die op Nieuw Guinea hebben gestreden, noemen den strijd in Nederland zwaarder dan in de tropen. Daar was het nat maar warm, hier is .het nat en bovendien koud. De taak van de infanterie vooral is buiten gewoon moeilijk. Men leeft en werkt in de modder. Het land is volkomen vlak. Men kan iedereen zien aankomen en dekking zoe ken in huizen is onmogelijk. den invloed en macht stonden, die bij den uitgebroken strijd leiding gaven en de ver antwoordelijkheid op zich namen. Het was de Nederlandsche emigrantenre- geering, die op IV September het stakingspa rool uitgaf en nu kan het toch haast niet an ders, of menig stakende spoorman zal zich na een maand, twee maanden, drie maanden sta ken afvragen, welk gezag deze regeering kon doen gelden. Van oogenblikkelijk gezag kon geen sprake zijn. De heeren zaten nog in Londen en het zou nog tien weken duren voordat zij een schuchtere schrede in Brabant zouden dur ven zetten. Van toekomstig gezag? Het lot der andere emigrantenregeeringen spreekt duide lijke taal Het was duidelijk: het dreigement moest het argument vormen, het dreigement met maatregelen van rancune voor ieder, die niet zou staken. En zoo hebben wij op 18 Sep tember het Nederlandsche spoorwegcorps, dat vier jaar en langer zijn fiere houding had be waard, overstag zien gaan voor den grooten mond van een meneer, d^e in Londen de spoorwegstaking in Nederland proclameerde. Maar laat ons nu een oogenblik aannemen, dat de gevluchte, on-grondwettige regeering, die vrijwel niemand hier te lande in haar juiste samenstelling kent, nog voldoende ge zag had, om op 18 September een bij de wet verboden - spoorwegstaking te proclamee- ren.... wat moet er dan van. dit gezag heden ten dage nog zijn overgebleven? Want daar komt uit Londen het bericht van een persconferentie, die in het Zuiden door den heer Professor Gerbrandy gehouden is en waarop hij tot stomme verbazing van vriend en vijand unverfroren heeft verklaard, dat zijn kabinet démissionair is! Demissionair! Dat wil immers zeggen: bezig,, af te treden. Misschien niet naar de letter, maar zeker in feitelijken zin. Want Professor Gerbrandy verklaarde, dat zoodra Nederland „bevrijd" zou zijn en dat is voor hem en de zijnen zoowel een uitgemaakte zaak als een kwestie van maar korten tijd zijn kabinet zal aftreden en door een nieuw zal worden vervangen. Zelfs de mogelijkheid van een nieuwe kabinetsformatie onder zijn leiding heeft hij bij voorbaat gecoupeerd door het uitspreken van den wensch, dat iemand, die de afgeloopen vier jaar in Nederland heeft vertoefd, als formateur zal worden aange wezen. Ziezoo, de spoormannen weten het nu: Wat zij nu welhaast drie maanden het 'Nederland sche volk aan leed berokkenen, honger, kou de, ongemak, stremming van het maatschap pelijk leven, toeneming van ziekte en onder voeding, dit alles geschiedde op bevel van een re,geering. wier dagen naar het getuigenis van den leider dier regeering, geteld zijn. Als straks de schade, die in deze dagen aan volk en land wordt berokkend, wordt berekend en welk een simpele ziel moet het toch zijn, die meent, dat deze staking ook maar iets kan bijdragen tot den loop der oorlogsgebeurlijk heden en gevraagd wordt naar den verant woordelijken man voor dezen jammerdan zal die verantwoordelijke man een minister in ruste zijn, die alle verantwoordelijkheid van zich schuift en zal aanvoeren wat immers ieder ook nu reeds weet dat het zijn last gevers in Londen waren, die de ontreddering, waaraan ons land ten prooi is gevallen, voor schreven en dat hij ook hier wel de gehoor zame dienaar moest zijn. Als de spoormannen dit alles eens wilden bedenken bij hun koude kachel, bij het olie pitje, bij hun drie droge sneetjes brood.... Alle pogingen der Amerikanen, om door het aanvoeren van groote strijdkrachten het of fensief in ons land weder op gang te brengen, bleven ook 'Zondag zonder succes. Alle Ame rikaansche aanvallen werden afgeslagen. Op enkele plaatsen wisten zij na harde gevechten binnen te dringen, doch werden hier weder uitgeworpen, waarbij den Duitschers gevange nen en wapens in handen vielen. Felle strijd is Zondag bij Saarlautern ge leverd. De gevechten duurden den geheelen dag voort, waarbij beide partijen bloedige verliezen leden. Het weer is slecht. Natte sneeuw valt op het slagveld. Bijzonder fel werd gestreden bij Dillingen, Ten Oosten van Saargemünd werd een Amerikaansch brug- gehoofd bezet. In de boven-Vogezen kwam het Zondag tot buitengewoon heftige gevechtsactiviteit. Be slissende doorbraken konden de Geallieerden echter niet tot stand brengen. Het zwaarte punt van den strijd op het Westelijk front verplaatst zich hoe langer hoe meer naar den boven Elzas. Inetrinf schrijft over den slag bij Aken, dat deze verbrokkeld is tot een veelvoud van plaatselijke gevechtshandelingen. Ondanks het aanrukken van de vijfde Amerikaansche tank divisie uit de operatieve reserves en krachti- gen steun uit de lucht, heeft de Duitsche af weer aan de Roer zich kunnen handhaven. Het taaie verweer van de -Duitsche strijd krachten heeft in dezen tot dusver grootsten slijtageslag der krijgsgeschiedenis een ondub belzinnig succes bevochten. De gemeenschap pelijke operaties van Britten en Amerikanen aan den Noordelijken vleugel hebben het be oogde doel niet bereikt. Op den Zuidelijken vleugel van het West front teekenen zich twee brandpunten af: de bestorming van de toegangen tot het Saar- gebied van de Amerikanen en de aanval in den Boven-Elzas, ten Zuidoosten van Straats burg, door Fransche soldeniers, versterkt door een Amerikaansch corps, om de vlakte van den Elzas en de Bourgondische Poort in bezit te krijgen. Aan het derde leger van Patton, dat van het Zuiden op naar de Saar oprukt, kunnen opmerkelijke successen niet ontzegd worden. De Duitsche tegenstand is hier ech ter aanzienlijk opgevoerd, daar hier gestre den wordt in het voorterrein van den West- wall. In den Boven-Elzas schijnt het acuut gevaar bezworen te zijn, hoewel door den aanvoer van frissche krachten in de front bocht tusschen Schlettstadt en Mülhausen voor de Duitschers aanzienlijke risico's te ver wachten zijn. Waarschijnlijk zal de geallieerde gevechtsactiviteit in den eerstkomenden tijd zich naar het Zuiden verplaatsen, waar in den winter betere weersomstandigheden zich kun nen laten gelden dan bij den Nederrijn. De uitwerking der V-wapens. Uit de stad Camberwell in Zuid Engeland wordt gemeld, dat aldaar 30.000 woningen door de Duitsche V.wapens vernield zijn. De stad moet een vreeselijken aanblik bieden. Burger!iik« i> HAARLEM 4 December 1944. BEVALLEN: 30 Nov., C. H. HopmanHendriks, d.; L. C HubreehtGobius, d.; 2 Dec., H. Bas- tiaansVisser, z. en d.; C. H. VerberneWillem- se, M. HollenbergVisser, z.; C. Hulshout— Apeldoorn, d.; 3 Dec., A. M. MartensNelis, d.; G. M. Ruyter—Overmars, z.; M. J. G. HeisStam, z.: J. FaulenTromp, z.; M. K. BehrensElzinga. z C. D. de GrootSengers, z.; 4 Dec., F. J. van den HaakBerbiers, z.; A. J. Bronstring-JVlui, z., J. Jansen HendriksTuijn, d OVERLEDEN: 30 Nov., E. Valk—Ebeling, 31 1„ Kampersingel; H. DorremanBoeree, 69 i., Tey- lerpieïn; 1 Dec., J., 2 j., z. van W. G. Koning, Gasfehuisvest; C. M. T., 4 j.. d. van J. w. van Dam. Lorentzkade; N. Burghoorn, 83 j., Badhuis straat; C. H. -Groot HuizeVallenduuk, 41 j., Dahliastraat; T. BeekHardijk, 83 j., Marsstraat; C. Kaay. 79 j., Schotersingel; H. J. Huitema Schottert, 41 j., Hazepaterslaan; E. L. P. M. Brant- jes, 66 j. Iepenrodestraat; E. V. M. Janssen Coucke, 81 j., Berkenrodestraat; 2 Dec., C. de Graaf, 70 j., Esschilderstraat; 3 Dec., W. Hofstee Opdam, 60 j., Spaanschevaartstraat; L. P., 9 j z. van L. P. Kersten, Oost Indiëstraat. ONDERTROUWD: 4 Dec., G. van Egdom en C. B. Gosen HAARLEM 5 December 1944; BEVALLEN: 1 Dec., R. HoogendijkVettewin- kel, d.; 2 Dec., A. E. Krooder—Hoek, z.; 3 Dec., M. AntonisseSilvis, d.; F. SmoorenbergDron- kers, d.; 4 Dec., H. H. T. ZuelenStomphorst, d.; T. G. BurggraafKruse, z.; B. Cuperus—Hoi*er- man, z.; 5 Dec.. N. MolemanSchram, d.: M. LazonesJohn, d. OVERLEDEN: 1 Dec., H. H., 23 m.t z. van L. Plug, Bromostraat; J. H. W. Koopman, 36 i., Kamperlaan; 2 Dec., T. van Tongeren, 59 j Kle verparkweg; A. H., 6 m., z. van F. H. Post, Spaarnhovenstraat; 3 Dec., J. H., 18 m., z. van R. Kraan. v. d. Duijnstraat; H. Cramer, 61 j., Wes- terhoutpark; 4 Dec., G. van .Delden, 76 j., .Taco bij nestraat. ONDERTROUWD: 5 Dec.. H. van der Wielen on M. Benninga; H. F. van Halem en L. P. Visser. GEHUWD: 5 Dec., H. Munk en J. Warman- hoven. HAARLEM 11 December 1944 BEVALLEN: 2 Dec., J. van der Lindende Graaf, d.; 7 Dec., G. N. J. Uittenhoutde L^uw d.; M. J. TomVernooijs, d.; 8 Dec., G. Vernou' —Horeman, d.; C. M. van der Aar—van dei Zan- de, z.; C. W. WeijersStroombergen, d.; J M W. NassLensink, d.; 9 Dec., E. GerlingsHout man. d.; G. G. van der Meijvan Hattum. d.: T M. S. van WaardKortekaas, z.; L. H. E Hen- ningSiebert, d.; 10 Dec., M. Hollemanvan der Jagt, d.; E. VogelBarten, z.; 11 Dec., M. Hein tjesPaap. d.; P. BottelierSteur, z. OVERLEDEN: 8 Dec., W. W. M., 2 j., d. van J H. Meulenbroek, Benkoelenstraat; A. J. Erdt sieckVos. 70 j.. Nieuwe Groenmarkt;J. Visser, j., Jansweg; P. T. C. M. Kamp. 37 j., OranjPpIei.. 9 Dec., D. G. Keetlaar, 53 j., Hofdijkplein; M. T. 1 d., d. van A. A. M. Baldinger, Lorentzkade; N. Zwaneveld, 74 j., Bisschop Ottostraat. Werkloosheid in Finland. De werkloosheid in Finland is den laatsten tijd sterk geste gen. In Helsinki zijn momenteel ongeveer 20.000 personen bui ten werk. De strijd in den Pacific. Zondag zijn in'de wateren nabij Leyte weedrom twee groote transportschepen der Geallieerden door Japansche luchtstrijdkrachten tot zinken gebracht. Uit Tokio is medege deeld, dat in de eerste week van December in den Stillen Oceaan 56 schepen der Geal lieerden uitgeschakeld zijn. Amerikaansche steun, pumen in Z. China. Twee Amerikaansche sena toren, die een bezoek aan Zuid- China hebben gebracht, hebben verklaard, dat als er geen won der geschiedt, de Amerikanen al hun steunpunten in Tsjoeng- king China binnenkort verlo ren zullen hebben. Van het Italiaansche front. De strijd aan den Ligurischen vleugel nam Zondag eeniger- mate af. Bij Faenza woedde ïtrijd. In Oostelijke richting konden de panzergrenadiers terreinwinst boeken. Luchtterreur. Bij Anglo Amerikaansche luchtaanvallen op Zuid- en Zuidoost-Duitschland werden eenige plaatsen getroffen. Voor al de stad Stuttgart beliep schade. De troebelen in Griekenland. Volgens berichten van Zon dagavond woedde de strijd in Athene nog voort. Britsche bommenwerpers hebben aan den strijd deelgenomen. Aan generaal Scobie is nog geen vredesaanbod gezonden. Even min is het tusschen Elas en Eam tot een breuk gekomen. In Saloniki is de algemeene staking opgeheven. Het hoofdkwartier van gene raal Scobie deelt mede, dat de vuivering der Atheensche voor deden weinig vorderingen leeft gemaakt. De toestand in kthene en Piraeus is onver- mderd. Uit het gebied van Saloniki ;n Patras komen berichten van lanzienlijke activiteit van gue-« rillatroepen. Er worden loop graven en versterkingen aan gelegd. Uit Athene meldt Reuter, dat Britsche bommenwerpers uren lang hun bommen boven de oude stad uitwerpen, ten einde de verzamelingen der opstan delingen uiteen te slaan. Tijdens de onlusten zijn eenige projectielen nabij het Britsche hoofdkwartier terecht gekomen. De winkels in Athene zijn reeds een week lang gesloten. In sommige stadswijken is geen. water meer. Generaal Scobie heeft ver klaard, dat een vruchtdragende besDreking pas mogelijk is, als de Elas Athene volkomen ontwapend is. Dr. J. W, Perkelbach van der Scenkel ove'leden. In den ouderdom van 47 jaar is te Haarlem overleden Dr. J. W. Berkelbach van der Spren kel, leeraar aan het gvmnasium te Haarlem De heer Berkelbach van der Sprenkel werd op 6 Januari 1897 te Gouda geboren. Na vol tooiing van zijn sHidie wa= hij van 1 October 1920 tot 31 De cember van dat jaar tijdelijk leeraar aan het gymnasium te Amersfoort. Vervolgens was hij van 1 September 1923 tot <1 Augustus 1930 leeraar aan iet gymnasium te Gorinchem. '.'an September 1928 af was hij "onrector van dit gvmnasium. Met ingang van 1 Seotember 1930 werd Dr. Berkelbach van der Sprenkel tqt leeraar aan het gymnasium te Haa-'em be noemd. De laatste jaren was hij werkzaam aan de HB.S.-A hier ter stede. De teraardebestelling zal Woensdag a.s. geschieden om twee uur op de algemeene be graafplaats aan de Kleverlaan te Haarlem.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1944 | | pagina 1