Haarlemsche Courant
Van het Westelijk front.
De gebeurtenissen in
Griekenland.
Het Fransch-Russische pact.
289e Jaarg. Wo. 291 x x
Bureaux: Groote Houtstraat 93
Postgiro 134958.
Bijkantoren: Soendaplein 31.
IJmuiden-O. Rembrandtlaan 58
Verscfiijnt dagelijks, behalve
op Zon- en Feestdagen.
Nieuwsblad voor Noord-Holland Kennemer Editie
Donderdag 14 Dec. 1944
CJitg.: Grai. Bedrijven Damlate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 26 ct„ per mnd. 1,15,
per kwartaal 3,42, fr. p, post
3,73. Losse nummers 8 cent.
Hoofdredacteur: F. C. Derks.
K 1297
Felle slag bij Aken duurt voort.
De vierde slag bij Aken duurt met gelijk
blijvende felheid voort. Ook gisteren zette"
het .Ie Amerikaansche leger met sterke for
maties infanterie en tanks zijn doorbraak
po -gén, vooral in den Ruhr-sector, ten
Zuiden en ten Zuid-Oosten van Jülich, voort.
Tengevolge van de dappere afweer van be
proefde Duitsche formatieé raakten de Ame
rikanen verstrikt in verbitterde plaatselijke
gevechten of bleven in het modderig en met
trechters overdekte terrein met zware ver
liezen steken. In den opnieuw ontbranden
slag hebben onze troepen tot dusver 70 Vij
andelijke tanks vernietigd.
In het gebied van Saarlautern-werd ook
gisteren fcn beide kanten hardnekkig om
vooruitgeschoven groepen kazernatten ge
streden. Tusschen Saargemünd en Hagenauer-
forst concentreerde de tegenstander vooral
in het gebied van Rohrbach en tusschen
Kirchhofen en Würtl zijn formaties tot krach
tige aanvalswiggen. Ten Noord-Westen van
Kohlesbach bracht de tegenaanval van een
zwaar beproefde tankdivisie den vijand tot
staan. Aan het overige front werden zijn aan
vallen io het voorterrein der Westelijke forti
ficaties opgevangen.
In den Boven-Elzas gingen onze troepen in
verscheidene sectoren tot den aanval over en
wierpen vijandelijke strijdkrachten uit haar
steliïhgen.
Het lange-afstandsvuur op Groot-Londen
werd voortgezet.
In Midden-Italië konden de Britten on
danks nieuwe aanvallen hun bruggenhoofd
aan de Lamone niet meer verbreeden. Ten
Zuid-Westen van Faenza stortten herhaalde
ae p'len van den vijand ineen. In het ge
bied ten Zuiden van Bologna wijzen talrijke
vijandelijke verkenningsaanvallen op het
spoedige begin van nieuwe groote vijande
lijke aanvallen.
In het Noord-Oosten van Kroatië werd de
Zuidelijke oever van den benedenloop van
de Drau van den vijand gezuiverd. Ten Zuid-
Oosten van Hukelvar duren de felle plaatse
lijke gevechten met door benden gesteunde
Sovjet-Russische strijdkrachten voort.
In Hongarije heeft de vijandelijke activiteit
ten Zuiden en ten Oosten van het Platten-
meer zich beperkt tot plaatselijke aanvallen,
die met opheffing van onbelangrijke plaatse
lijke penetraties werden afgeslagen. Het
zwaartepunt der groote vijandelijke aanvallen
bevindt zich nog steeds in het gebied ten
Noorden van Budapest en in den sector van
Miskolk. De in verscheidene golven aanstor
mende Sovjet-Rüssische divisies wérden af
geslagen of na aanvankelijke terreinwinst
opgevangen en daarmede werd de nage
streefde doorbraak verijdeld.
In het Zuidelijk deel van Oost-Slowakije
stortten herhaalde aanvallen de'r Bolsjewis
ten op den weg Ungvar—Marsjau met felle
verliezen ineen. Onze jagers vernauwden in
het bergachtige boschterrein penetraties van
de voorgaande dagen ondanks harden vijan
delijken tegenstand. Aan de rest van het
Oostelijk front verliep de dag zonder groote
giebeurtenissen.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben op de
Noordelijke IJszee van een vijandelijk con-
vooi, ondanks krachtige afweer van jagers
en luchtdoelgeschut, 3 groote eenheden ge
torpedeerd. Verwacht kan worden, 'dat zij tot
zinken zijn gebracht.
Amerikaansche terreurformaties hebben
plaatsen in Opper-Silezië, in het gebied van
Rijn en Main en in Midden-Duitschland ge
bombardeerd. Aanzienlijke schade aan gebou
wen is vooral ontstaan in woonwijken van
Bernstatt en Fanau. Verdere terreuraanvallen
der Britten waren gericht op Witte en Essen.
Luchtverdedigingsstrijdkrachten schoten 58
vijandelijke vliegtuigen. waarvan 39 vier
motorige bommenwerpers neer.
Slag bij Aken reeds verflauwd.
De Duitsche militaire woordvoerder heeft
verklaard, dat de Zondag begonnen groote
aanval van het eerste Amerikaansche leger
in het gebied ten Oosten van Aken, door de
nog toegenomen Duitsche afweer, reeds se
dert gisteren is verflauwd. De aanval werd
ondernomen door 3 tank- en 4 infanterie
divisies en heeft in de richting van het ri
viertje de Ruhr een maximum terreinwinst
van 3 a 4 kilometer opgeleverd. Het aanvals
doel van dezen aanval was het in zijn ge-
heeie lengte bereiken van dit riviertje.
Woensdagmorgen werd gemeld, dat bij
Aken de Amerikanen nog steeds voortgaan,
nieuwe troepen en materiaal in het vuur te
brengen. Dinsdag bepaalde de strijd oj^den
geheelen Noordelijken vleugel van het Weste
lijk front zich tot artillerievuur en infanterie-
actie Het eerste Britsche leger zet bij Aken
zijn pogingen in de richting van de Ruhr
voort. Ofschoon de slagvliegers door het
weder begunstigd werden, slaagden de Brit
ten er nergens in, het front te doorbreken.
Aan den straatweg Langewehen-Uren kon
den de Amerikanen geringe terreinwinst be
halen. Aan het Saarfront zijroten Zuiden van
Dillingen vijandelijke bruggenhoofden opge
ruimd. De poging van den vijand, om onder
kunstmatigen nevel door te stooten werden
verijdeld.
In de nabijheid van Saargemünd kwam het
tot plaatselijke gevechten. Ter weerszijden
van de beneden Vogezen heeft zich een
groote slag ontwikkeld. Ofschoon aan dezen
aanval 14 Amerikaansche divisies deelnamen,
werden alle aanvallen afgeslagen. Er had
den geen noemenswaardige frontverschuivin
gen plaats.
NEGERS IN HET LEGER DER VER. STATEN
van het Amerikaansche leger. Daarvan strij
den er 111.000 in overzeesche gebieden.
Geheel Griekenland onder controle
van de Elas.
Veldmaarschalk Alexander en de Britsche
minister-president in het Midden-Oosten
Mac Millan zijn te Athene aangekomen.
Alexander heeft een bespreking gehad met
generaal Scobie.
Volgens Exchange heeft Churchill aan
Alexander en Mac Miilgn opggdragen, na
de laatste poging tot verzoening van alle
Grieksche partijen zooveel mogelijk bij te
dragen tot de vorming van een nieuwe regee
ring in Athene. Pas als alle kansen op de
bijlegging van het conflict vervlogen zijn,
moet een beslissing aan de wapens worden
o'vergelaten.
Reuter meldt, dat het verzet der opstande
lingen niet is verminderd. Zij drongen binnen
in de gebieden, die den vorigen dag waren
gezuiverd. Britsche versterkingen zijn aan
land gegaan.
Het Foreign Office publiceert een rapport
over de bespreking tusschen generaal Scobie
en de onderhandelaren der Elas. Scobie heeft
de Elas de volgende voorwaarden gesteld
De Elas-troepen moeten aan zijn bevelen ge-
hootzamen en onder meer Attica ontruimen.
Alle aanhangers der Elas in Athene en de
Piraeus moet worden bevolen den tegenstand
op- te geven en de wapens in te leveren.
Ondanks den aanvoer van reserves "is de
toestand in Griekenland ten ongunste van
de Engelschen gewijzigd Alle heuvels om
Athene zijn in handen van de Elas. Leden van
deze beweging hebben in Athene daken van
hotels met machinegeweren bezet. Uit de
gevangenis van Athene hebben zij een. aantal
gevangenen bevrijd. In Epirus hebben zij het
Britsche garnizoen oyerweldigd.
Inmiddels zijn tankformaties van generaal
Scobie in Athene aangekomen. Naar Woens
dagmorgen uit Athene werd gemeld schijnen
de Elastroepen hun maatregelen te bespoe
digen. De bevelhebbers staan per telefoon
en met behulp van de radio met elkander in
verbinding. Vooral in het centrum van Athe
ne wordt de actie met kracht doorgezet. Dit
gedeelte fan de stad is zonder water. De
troepen van generaal Scobie hebben er terrein
prijs moeten geven. Een Amerikaansch radio
spreker verkl^rde: ,,Ik weet niet, hoe lang
ik nog in staat zal zijn, te zenden. Geheel
Griekenland staat onder controle van de
Elas.
Engeland acht Entente cordiale
herleefd.
Aangaande het Fransch-Russische pact
wordt nader vernomen, dat de overeenkomst
uit 8 hoofdstukken bestaat.
O.m. is bepaald, dat afzonderlijke vredes
onderhandelingen en het sluiten van een af
zonderlijken' vrede met Duitschland geen van
beide partijen is toegestaan. Voorts steunt
Frankrijk de Sovjet-Russische politiek ten
aanzien van de grensregeling met Duitsch
land.
Het Fransch-Sovjet Russisch pact heeft in
de Ver. Staten geen instemming gewekt, aan
gezien men deze overeenkomst onnoodig acht
ter bereiking van den wereldvrede.
In Londen juicht men het Fransch-Russisch
pact toe. Men merkt op, dat Engeland een
overeenkomst voor den tijd van 20 jaar met
Sovjet-Rusland heeft en geeft uiting aan het
vertrouwen, dat tusschen beide overeen
komsten de noodige overeenstemming zal
zijn te constateeren Aldus begroet men door
de tot stand koming van deze overeenkomst
de wederoprichting van de oude -Entente
cordiale.
Naar de meening van politieke kringen in
Brussel is het pact, dat De Gaulle in Moskou
heeft gesloten, een hevige slag voor de poli
tiek van Engeland. De positie van België in
Europa, zal, volgens deze kringen, afhangen
van de samenspreking, die Spaak met De
Gaulle zal moeten voeren. De regeering is
door de oppositie verzocht, een. verdrag te
sluiten met Frankrijk en zoo mogelijk ook
met Rusland.
Uit het „bevrijde" gebied.
„Nederland, het nieuwe vacantieoord."
De Economist schrijft, dat onder de Neder
landers in de bevrijde gebieden een steeds
grootere onrust merkbaar wordt. Gebleken
is, dat de plannen van de Néderlandsche
regeering te Londen op grooten tegenstand
stuiten. Men hoopt, dat dit geen gewelddaden
ten gevolge heeft, maar de ontevredenheid
neemt toe. De New Leader schrijft: De uit
geweken regeeringen hebben het contact met
haar volken verloren en Nederland is geen
uitzondering.
Men verneemt verder, dat er in het Zuiden
des lands een streven heerscht om de Neder-
landache regeering te Londen er toe te bren
gen, zich in Nederland te vestigen, zoodat
de ieden der .regeering deelnemen in de noo-
den, waaronder de bevolking gebukt gaat.
Van zekere zijde is daartegenover te ver
staan gegeven, dat dit de regeering voor
moeilijkheden zou plaatsen,^ aangezien diverse
bestuursmaatregelen in het „bevrijde" ge
bied vooralsnog miet door de Nederlandsche
uitgeweken regeering maar door het Geal
lieerde opperbevel worden getroffen.
Volgens een bericht van Dinsdagavond heeft
de minister van Justitie uit de Nederlandsche
regeering te Londen zich ontstemd getoond
op een in Zuid-Nederland verschijnend blad,
Er zijn momenteel 700.000 negers in dienst -dat op de voorpagina een artikel had geplaatst
onder den titel:
vacantieoord'*
„Nederland, het nieuwe
Teraardebestelling
dr. 3. W. Berkelbach v. d. Sprenkel.
O
Velen waren Woensdagmiddag in de aula
van het mausoleum op de algemeene begraaf
plaats aan de Kleverlaan bijeen gekomen
om de laatste eer te bewijzen aan het stoffe
lijk overschot van dr. J. W. Berkelbach van
der Sprenkel, in leven leeraar Nederlandsch
bij het Middelbaar onderwijs en' ondervoor
zitter van de Vereeniging van Vrijzinnig Her
vormden. Onder hen Waren dr. S. Elzinga,
inspecteur van het Middelbaar Onderwijs;
P. C. de Jong, als vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur; dr. C Spoelder, rector \^n
het Gymnasium, dr. W. van den Berg, direc
teur van de Eerste H.B.S. b, vele leeraren bij
het M. O., het bestuur en vele leden van de
Vrijz. Hervormden, dr. W. Banning, predikant
te Naaldwijk, ds. G. J. Waardenburg, predi
kant bij de Ned. Herv. Gemeente en tallooze
leerlingen en leden van het Vrijz. Protestant-
sche Jeugdwerk.
Eerste spreker was dr. J. S. B a r t s t r a,
die zeide, dat een oud-leerling den overledene
schetste als stipt eerlijk, door en door recht
vaardig en waarschijnlijk in verband daar
mee plichtsgetrouw. Maar er is meer van
hem te zeggen. Behalve deze eigenschappen
maakten zijn scherpzinnig verstand en for
midabel geheugen hem tot een voortreffelijk
wetenschappelijk geschiedvorscher. Sedert
1937 toen zijn „Regenten en oorkonden be
treffende de bisschoppen van Utrecht" door
het Historisch Genootschap werden uitgege
ven een "werk waarvan prof. Gosses zeide,
dat het gebruikt zou worden, lang nadat veel
geschiedenisboeken die op het oogenblik uit
gegeven worden, vergeten zouden zijn
stond het vast, dat hem eenmaai een leer
stoel aan een der universiteiten zou worden
aangeboden. Door zijn twaalf-jarig lidmaat
schap van de Redactie van het Tijdschrift
voor Geschiedenis en door zijn colleges aan
den Haagschen cursus voor de Middelbare
acfie-studie verhoogde hij zijn gerechtvaar
dig^ aanspraak op een verheffing zoodra de
omstandigheden daarvoor gunstig zouden zijn.
Wie zijn voordracht over „De schenkers van
de Goudsche Glazen" had hooren houden,
besefte wat voor sieraad voor de Nederland
sche hoogleerarenstand, en wat voor kost
baar docent voor de studenten hij had kunnen
worden. Zijn posthume boek zal een biografie
van Willem van Oranje zijn, niet alleen
bronnenstudie, maar vooral bedoeld, om door
het volk gelezen te worden. Hij was voor
zitter van de Haarlemsche afde'eling van
Eenheid door democratie.- Er groeide in hem
de behoefte- om zijn wetenschap, zijn gaven,
zijn werk, zijn werkkracht dienstbaar te ma
ken voor de oplossing van de problemen van
dezen tijd, om partij te kiezen in den eeuwi
gen strijd voor gerechtigheid, barmhartigheid
en waarheid. Naast zijn voortgezette toege
wijde werkzaamheid voor de school de H. B.
S. a legde hij zich ook nog toe op Vrijz. Chr.
Jeugdbeweging. Met een persoonlijk woord
besloot dr. Bartstra zijn toespraak
Mr. B. B o u m a n, voorzitter van de Ver
eeniging van Vrijzinnig Hervormden noemde
dr. Berkelbach van der Sprenkel een, belang
rijk lid van de Vrijz. Protestantsche geloofs
gemeenschap en bijzonder bestuurslid van
de vereeniging. Voor al zijn werk sprak mr.
Bouman woorden van dank.
De heer H. Wallenburg voerde het
woord namens het Vrijz. Protestantsche jeugd
werk en br&cht het vele goede, dat dr. Ber
kelbach van der Sprenkel verricht heeft, in
herinnering.
De heer R. C. de Jong, waarnemend di
recteur van de H.B.S.a en vertegenwoordiger
van het gemeentebestuur van Haarlem zeide,
dat de school wederom getroffen is nu een
buitengewoon en uitstekend collega en leeraar
is overleden. Hij gaf veel, maar eischte ook
van anderen veel. Was het echter goed, dan
sprak hij daarover zijn waardeering uit.
Mej. A. M. v. d. Boom sprak namens de
leerlingen der H.B.S.a woorden van dank voor
het vele goede aan allen gegeven.
Ds. D. Tromp, predikant bij de Ned. Herv.
Gemeente van Amsterdam, schetste zijn over
leden vriend als een uitstekend trouw iemand,
die veel voor anderen beteekend heeft.
Dr. J. G. van Dillen vertegenwoordigde
de redactie van. het Tijdschrift voor Geschie
denis en zeide, dat de overledene gedurende
zijn twaalfjarige werkzaamheid aan d# re
dactie een vraagbaak was en in den kring
der medewerkers had hij groot gezag.
Een broer sprak namens de wederzijdsche
familieleden, waarna mevrouw weduwe Ber
kelbach van der Sprenkel dank bracht na
mens het gezin, waarin haar man stil, trouw
en toegewijd gewerkt heeft.
Hierna werd de baar grafwaarts gedragen.
Nadat de kist in de groeve was neergelaten
sprak prof. dr. S. F. H. J. B e r k e 1 b.a c h
van der Sprenkel de begrafenislitur
gie uit en bad het Onze Vader.
De conferentie van drie.
Omtrent het bericht, als zouden Stettinius,
Eden en Molotof in Januari bijeen komen,
wordt uit Londen gemeld, dat dit onjuist ij.
De eerstvolgende conferentie van drie zal
worden gehouden tusschen Roosevelt, Chur
chill en Stalin.
RANCUNE.
De nieuwe Roemeensche minister-president
Radescu heeft ter uitvoering van de vredes
voorwaarden de onmiddellijke arrestatie ge
last van alle anti-Sovjet elementen.
DE JODEN IN ROEMENIE.
In Roemenië zijn alle tegen de joden ge
richte wetten opgeheven. Zij zijn in al hun
vroegere rechten hersteld.
SCHADE IN WEENEN.
Bij een luchtaanval op Weenen is o.m
schade toegebracht aan de Staatsopera en
het Burgtheater.
De voorinlevering'van
aardappeibonnen.
In verband met de voorinle
vering van aardappeibonnen,
vestigt het bedrijfschap voor
aardappelen er de aandacht op
dat het publiek geheel vrij is
in de keuze van den kleinhan
delaar, mits deze is aangesloten
bij de vakgroep van kleinhan
delaren in aardappelen, groente
en fruit, resp. het bedrijfschap
voor aardappelen.
Men is voor volgende bonnen
niet gebonden aan denzelfden
kleinhandelaar. De niet op de
door het plaatselijk distribu
tiekantoor vastgestelde dagen
ingeleverde bonnen zijn waar
deloos.
Het publiek moet voor de
ingeleverde bonnen een bewijs-
je vragen, vermeldende naam
van den handelaar en van den
klant, het aantal en de num
mers van de ingele-iterde bon
nen hn de datum van inleve
ring. Dit bewijsje moet bij ont
vangst der aardappelen wor
den teruggegeven. Door te
kleine voorraad kan het mo
gelijk zijn, dat de handelaar de
klanten moet afwerken in volg
orde der inlevering. Opschor
ting van het tegoed bij den
handelaar is niet toegestaan.
In elk geval behoeft de hande
laar slechts na de week van
geldigheid af te leveren,, indien
hij zelf de aardappelen ook
later heeft ontvangen. Klach
ten over niet-levering door den
handelaar kunnen uitsluitend
onder overlegging der inleve-
ringsbewijsjes schriftelijk wor
den lngèdiend bij de controle
commissie of agenten der vak
groep tér plaatse. Nimmer
wordt het publiek door het be
drijfschap schadeloos gesteld,
indien het verschil van mee
ning met den handelaar h'eeft
over de aflevering. Slechts in
dien de handelaar de aardap
pelen wel heeft ontvangen en
daarop niet heeft geleverd,
zullen tegen hem zeer strenge
maatregelen worden genomen.
Het aanvragen van
extra brandstoffen.
Van bevoegde zijde verzoekt
men ons, het publiek er op te
willen wijzen, dat alleen in ge
vallen van a.s. bevalling en
ernstige ziekte (dus alleen in
dien de huisarts op het in te
leveren attest levensgevaar
vermeldt) men zich tot de
Brandstoffencommissie,
Schouwburgstraat 2, Haarlem,
kan wenden ter verkrijging van
brandstoffen. Geëvacueerden
uit andere plaatsen des lands
en zij die op bon 29 BV van de
brandstoffenkaart nog "niets
hebben ontvangen, kunnen zich
eveneens tot de Brandstoffen-
commissie wenden.
In alle andere gevallen is het
onnoodig zich bij deze com
missie te vervoegen.
TARWEDIEF VEROORDEELD.
De 35-jarige landarbeider
C. M. Broos uit Haarlemmer
meer had zich Woensdag voor
dén economischen rechter te
verantwoorden terzake een
door hem op 12 October in de
Haarlemmermeer gepleegden
"diefstal van zes zakken tarwe.
De verdachte, wiens strafre
gister reeds een serie vonnis
sen vermeldde, hoorde een
straf van 18 maanden met af
trek tegen zich eischen. Hoe
wel mr. Simons een milder
vonnis bepleitte, achtte de
economische rechter deze straf
maat noodzakelijk en veroor
deelde den verdachte conform
den efsch.
DE BENOEMING VAN DEN
HEER W. DYSERINCK.
Nader wordt gemeld, dat de
heer W. Dyserinck, consul-ge
neraal t. b. (niet b?-d.) benoemd,
is niet tot voorzitter, maar tot
ondervoorzitter van het dage-
lijksch bestuur van het Ned.
Roode Kruis.
MICHEL ANGELO'S
FRESCO'S.
Uit Vaticaanstad wordt ge
meld, dat in kringen van het
Vaticaan vrees bestaat, dat de
beroemde frescoschilderingen
van Michel Angelo in de Six-
tijnsche Kapel door de voort
durende trillingen van de na
bije electrische centrale ern
stige schade zullen lijden. Daar
om is besloten deze centrale te
sluiten en het Vaticaan aan
het electriciteitsnet van Rome
aan te sluiten.
