Haarlemsche Courant Levendige gevechtsactiviteit in ItaHë. 290* Jaarg., No. 4 Buitju» uiooie Houtstraat #i Postgiro 134958 Bijkantoren: Soendapleln a. IJmulden, Kennemerlaan 154 Nieuwsblad voor Noord-Holland VriJAaf 5 Jan. 194S Ultg.: Giai Eeanjveu Uamiate, Haarlem. Abonnementen: per week 28 ct., per mnd 1,15, per kwartaal 3.42, £r. p. poet 3,73. Losse nummers cent. Hoofdredacteur: P. C. Derks. K 1237 Zwaren strijd aan het Hongaarsche front. Het Duitsche Weermachtbericht van Don derdag vermeldde o.m.: Ter bestrijding van den Geallieerden aan voer werd het lange afstandsvuur op Ant werpen en Luik voortgezet. In midden-Italië ondernam het 8ste Brit sche leger in de Romagna talrijke aanvallen om de Duitsche strijdkrachten te binden en gingen ten Westen van Ravenna tot den groo ten aanval over; zware gevechten met de Engelsche divisies, die in één sector de Duit sche stellingen zijn binnengedrongen, zijn nog aan den gang. In het gebied van Virovitiea in Slavonië wierpen Kroaten en Kozakken de strijdkrach ten der Sovjets terug en maakten talrijke wapens buit. In Hongarije vielen de bolsjewisten Buda pest dag en nacht, vooral van het Oosten uit, aan. Slagvliegers mengden zich met sterke strijdkrachten in de gevechten in het gebied van Budapest. Door bommen en boord wapens stelden zij 35 tanks en 150 voertuigen buiten gevecht. Duitsche en Hongaarsche jagers en slagvliegers schoten een groot aan tal vijandelijke vliegtuigen neer. Aan het Zuid-Slowaaksche grensgebied probeerden de des nachts over een breed front aanvallende Bolsjewisten tevergeefs door het Duitsche front heen te breken. Ook gistermiddag ondernomen vijandelijke door braakpogingen hadden geen resultaat. Aan het front tusschen Oost-Slowakije en Koer land duurde de gevechtspauze voort. De Anglo-Amerikaansche terreurvliegers. die gisteren overdag naar West-Duitschland en naar het gebied van Riin en Main vlogen. Turkije breekt met Japan. De Turksche Nationale Vergadering heeft vandaag besloten de economische en diplo matieke betrekkingen met Japan te verbre ken. Piastiras formateur. Woensdagavond is te Athene medegedeeld, dat een nieuwe Grieksche regeering gevormd is onder leiding van Piastiras. Minister-pre sident is generaal Piastiras, die tevens de portefeuilles van Marine, Oorlog, Luchtvaart en Koopvaardij waarneemt; Buitenlandsche Zaken: Sofianopolis: Financiën: Zeberis: Justitie en Sociale Zaken: Bolifes; Binnen- landsche Zaken en Onderwijs: Renus; Land bouw en Volkshuishouding: Dedamis en Ver keer, Transport en PTT.: Zakaloropulos. Spoedig een conferentie van drie? President Roosevelt heeft tegenover den leider der meerderheid in den Senaat zijn verklaring herhaald, die hij op de perscon ferentie had afgelegd, dat Roosevelt, Chur chill en Stalin elkander binnenkort zullen ontmoeten, Hij wilde zich evenwel, zoo meldt de Britsche berichtendienst uit Washington, niet nader over het tijdstip der conferentie uitlaten en wenschte evenmin te zeggen of de datum daarvan reeds was vastgesteld. Inzake deze ontmoeting schijnt vast te 6taan, dat Stalin niet naar Groot-Brittannië gaat. De plaats van ontmoeting zal zeer waar schijnlijk weer op neutraal gebied liggen. Churchill heeft na zijn bezoek aan Athene een uitvoedig rapport gezonden aan Roose velt en Stalin en hierbij gewezen op het feit, dat dfe hierdoor ontstane moeilijkheden ken merkend zijn voor de bevrijde of nog te be vrijden gebieden en dat een spoedige confe rentie gewenscht is. Nieuwe oproepen in Amerika. In de Vereenigde Staten worden thans alle weerbare landarbeiders tusschen 18 en 26 jaar opgeroepen, die tot dusver van militai ren dienst waren vrijgesteld. Polen. De uitgeweken Poolsche regeering heeft hedenmiddag vergaderd om te beraadslagen over de problemen, die ontstaan zijn doordat het Comité van Loeblin zich den titel van Voorloopige Poolsche Regeering heeft aan gematigd. Verliezen der Britsche Marine. Volgens mededeelingen van de parlemen taire secretaris der Engelsche admiraliteit bedragen de verliezen der Britsche marine in dezen oorlog 47.600 man aan gesneuvelden en vermisten, 13.000 aan gewonden en 5500 man aan gevangenen. Aartsbisschop van Belgrado vermoord. De aartsbisschop van Belgrado is door de communisten vermoord onder beschuldiging, te hebben behoord tot de vijfde. Katholieke colonne. De aartsbisschop werd met een nek schot ter dood gebracht. Churchill en Roosevelt. De diplomatieke medewerkers dor Londen- sche ochtendbladen beweren, dat Churchill en Roosevelt eind Januari eventueel In En geland een ontmoeting zullen hebben. Ver volgens zouden zij zich naar een geschikte plaats begeven voor een ontmoeting met Staiin. wierpen hun bommen vooral op de stad Fulda waar opnieuw schade werd aangericht en tal rijke branden ontstonden. Het vergeldingsvuur op het gebied van Groot-Londen werd voortgezet. De Duitsche Marine bracht in de maand December 163.600 bruto-regisïerton Geallieer de 6cheepsruimte en bovendien 16 torpedo jagers en geleidevaartuigen tot zinken. De strijd in Hongarije. Over den strijd in Hongarije wordt gemeld dat bij een p«Jf'.ng der communisten om de Gran over te steken, een groot aantal over- zetbooten aan de Duitschers werden verloren en hun doelwit moesten opgegeven. Elders in Hongarije werden de communistische troe pen dermate geteisterd, dal zij overal terug moesten trekken. Nieuwe Balkan-aspecten? Uit Bern komt het bericht, dat de Baseier Nachrichten meldt, dat er nieuwe pogingen in het werk worden gesteld om een Bond van Donau- en Balkanlanden te stichten. Tot de zen Bond zouden behooren Oostenrijk, Hon garije, Roemenië, Joego-Slavië, Bulgarije en Griekenland. De bond zou door Rusland wor den gecontroleerd, waarmede een einde zou worden gemaakt aan den Britschen invloed in Griekenland en op den overigen Balkan. De oorlog in Italië. Verschillende Britsche eenheden hebben Woensdag ten Noorden van Faënza aanval len gedaan op de Duitsche hoofdgevechtslinie waarbij de Engelschen groote verliezen leder, en geen terrein konden winnen in weerwil van hun steeds terugkeerende aanvallen. Het gelukte den Britten, tijdelijk over de Senio te komen, doch zij werden ook hier genood zaakt, terug te trekken. Ten N.W. van Raven- a was er herlevende gevechtsactiviteit. Nationaiiseering der Engelsche mijnen? Op grond van inlichtingen, door den voor zitter van de Britsche mijnwerkersorganisatie verstrekt, verwacht men, dat in Engeland een grootscheepsche actie zal worden ontketend, die ten doel heeft de nationaliseering der Engelsche mijnen Frankrijk bij de vrije naties. De vertegenwoordiger van de regeering De Gaulle te Washington heeft Maandag de Ver klaring der Vrije Naties onderteekend, meldt de Britsche berichtendienst. In een boodschap, die door staatssecretaris Stettinius werd voorgelezen, zei Roosevelt, dat het voor iedereen een groote voldoening is, dat Frankrijk de Verklaring der Vereenig de Naties formeel heeft aangenomen. Stettinius zeide, dat de onderteekenaars der Verklaring zich verplichten, al hun krach ten te gebruiken tegen hun vijanden, met el kaar samen te werken en geen afzonderlijken wapenstilstand of afzonderlijken vrede te sluiten. De Unrra kiaagt. „Aflontidningen" meldt, dat de directeur an de Unrra, Herbert Lehman, die na een verblijf van zes weken in Engeland en Frank rijk, te Washington is teruggekeerd, tegen over persvertegenwoordigers opnieuw heeft geklaagd over de houding der Sovjet-Unie tegenover het werk der Unrra. De Unrra had het vertrek van een delegatie naar Polen voorbereid, doch de Russen hadden een vi sum geweigerd en ook den toegang tot Rus sische havens en transportmiddelen onmoge lijk gemaakt door op het desbetreffende ver zoek der Unrra niet te antwoorden. Ook het werk der Unrra in het gebied der regeering van Tito is op ernstige moeilijkheden gestuit en de gebeurtenissen daar waren zeer ver ontrustend. La Vila Nuova. Cantiek van Wolf-Ferrari op teksten van Dante. Zondag a.s. geeft het H.O.V.-Koor, onder leiding van Marinus Adam, een uitvoering van het eigenaardige maar zeer charmeeren- de werk van E. Wolf-Ferrari „La Vita Nuova" (Het Nieuwe Leven). Dit zangstuk voor bariton-solo, sopraan, gemengd koor, kinderkoor, orkest, harpen, orgel en piano, is omstreeks het begin dezer eeuw (de eerste uitvoering had in 1903 plaats) op teksten van Dante, uit diens dicht- en prozabundel „La Vita Nuova", gecomponeerd. Om dit werk naar waarde te kunnen schat ten, moet men zich eerst eenigszïns ver trouwd maken met den tekst Dante handelt in zijn dichtbundel (geschreven in 1292) over zijn jeugd en vooral over zijn liefde voor Beatrice, het ideaal van schoonheid en rein heid. dat hem heel zijn leven vanaf zijn 9de jaar voor den geest is blijven staan en dat hij ook in zijn hoofdwerk, de geweldige „Divina Commedia" verheerlijkt heeft. Het is het liefelijkste boek dat de middeleeuwen hebben voortgebracht, zegt Dr. Karl Federn, die de „Vita Nuova" in het Duitsch overzette. Alles erin is mildheid, zachtheid, stil verlan gende en vrome gevoeligheid, een weekheid die aan velen van ons niet meer toegankelijk is Nergens is een spoor te vinden van de latere wilskracht en hardheid, van de toe komstige kloekheid en gedurfde ontwikkeling der lijn, aan den overvloed van beelden, die de „Divina Commedia" zouden stoffeeren. Een leven vol lotgevallen moest Dante leeren kennen, eer uit den dichter van de „Vita NIEUWE WEEKBONNEN Voor de week van 7 tot en met 13 Januari zijn voor Haarlem en omliggende gemeenten 'e volgende bonnen geldig Brood 249 en 250, ieder vier rantsoenen brood. 260 twee rantsoenen brood of bloem. Aardappelen 248 één kilogram (bon moest reeds worden ingeleverd). Kaas 252 één rantsoen of 100 gram kaas de voor deze week geldig verklaarde bon 247 voor vleesch is verlengd en daarop kan 125 gram kaas worden gekocht. Kindermeel R 01 250 gram kindermeel, gort- mout of voedingssuiker. Kinderdrankpoeder R 03 300 gram kinder- drankpoeder. Verlengd zijn 206 en R 26. beide 150 gram versnaperingen of 150 gram hagelslag; 223 250 gram stroop, jam of 125 gram suiker. 222 2' 2 rantsoen vleesch of 250 gram kaas226 één rantsoen zeepvervangende waschmidde- len; 227 eenheidstoïletzeep; 241 lj^ rantsoen vleesch; 247 l'/i rantsoen vleesch of kaas. 294 90 gram spijsolie; R 29 één rantsoen zeep vervangende waschmiddelen of waschpoeder; C402 één rantsoen zeepvervangende wasch middelen of v«oschpoeder: 273 en R 02 360 spijsolie (levering geschiedt in Januari) Nuova" de schepper van de „Divina Com media" zou groeien. Iets echter hebben beide werken met el kaar gemeen de beangstigende heftigheid der gevoelens. De „Vita Nuova" toont ons inne-lijk leven, dat boven de gewone maat uitgaat. De liefde beheerscht niet alleen de ziel van Dante, zij treedt ook buiten hem, zweeft door alle straten, verheldert den hemel en verguldt de kerken van Florence; zij dringt op geheimzinnige wijze door ir het gansche wereldbestel dat Dante's fan tasie opbouwt, alle andere meraschen ver dwijnen voor hem, verhezen hun beteekenis, hij is alleen met zijn liefde, zij beiden vullen de wereld, en boven de sferen, bij God en de engelen wordt van haar gesproken. Van alle liefdespoëzie is de „Vita Nuova" tegelijk de hartstochtelijkste en de reinste. Als kind dus ontmoette Dante voor 't eerst het meisje wier wezen hij aan zijn werk zou verbinden. Al werd hij niet met haar ver- eenigd en al stierf zij reeds op 24-jarigc-n leeftijd, haar beeld bleef voor hem toch de genius die hem voortdurend zou bezielen hem zou leiden doorheen het Paradijs. Door deze idylle is Florence, de bakermat van Dante en Beatrice, niet enkel de stad de felle Medici's, van Savonarola en Fra Angelico, de stad van staatstwisten en kunst, maar ook de stad der liefde, de stad an Beatrice. De componist Wolf-Ferrari heeft uit het boek van Dante een aantal verzen genomen, die tezamen een synthese vormen van deze reine liefdes-lyriek. Ook laschte hij in zijn werk teksten in die in het oorspronkelijke boek niet voorkomen en wier echtheid niet vaststaat. Maar ook deze passen prachtig in het geheel en verdienen het bijschrift „Mol- to bella". De compositie bestaat uit een Proloog twee deelen, die gesscheiden zijn door Intermezzo. De Proloog handelt over komst van Beatrice op aarde om er de liefde te openbaren. „Ik ben uit den hemel geko men en zal daarheen weer terugkceren' zingt de sopraan. En de bariton (Dante) ge tuigt dat hij deze verschijning moet aan staren om te kunnen leven, al zou het hem ook den dood kosten. Een zoetvloeiende muziek van stijgende sextakkoorden geeft de stemming weer van het gedicht: „Die mij ziet en niet in liefde ontbrandt zal nooit liefde eenig begrip hebben". Het koor mengt zich met de solostemmen en aan 't slot laat knapenkoor, begeleid door trompet, het hoofdmotief van het werk hooren. Het Eerste Deel heeft als onderwerp de liefde van Dante voor Beatrice. Dat begint met een wonderschoone ballade voor bari- lon-solo en koor, zoo melodieus als alleen een Italiaan zou kunnen schrijven. Dan volgt een stukje etherische dansmuziek „engelen vroolijk door weiden en groen geboomte schrijdend" (een tafereeltje la Boticelli. voor harpen, piano, bassen (pizzicato) en zeven pauken. Dit heerlijke stuk keert straks weer, doch eerst hoort men in vrije maatbeweging een Arioso en een Sonetto voor bariton, de laatste enkel met begeleiding van piano Met een 5-stemmig koor wordt Deel 1 besloten. In het Intermezzo spelen twee alt-hobo's de hoofdrol. Het schetst de droefheid van Beatrice over den Dood haars vaders. In een volgend nummer voor vrouwenkoor, geeft de solo-viool het treuren van Beatrice weer Deel II handelt over het sterven en de hemelvaart van Dante's geliefde. Na een heerlijk melodieus Sonetto volgt een instrumentaal stuk. dat het verscheiden an Beatrice tracht weer te geven. Hier spre ken de instrumenten evenals de recitecrcndi bassen in Beethoven's Negende. Dante's smart komt tot uitdrukking niet den klaagzang van Jeremias: „Quomodo Sedet Solo civitas" (Hoe ligt de stad zoo verlalcnk Het slot is geïnspireerd op Dante's visioen, dat hem deed besluiten niet meer van zijn ge liefde te spreken, voor hij het op een harer waardige wijze zou kunnen. Woorden vallen weg, slechts vocalen hoort men; tot het knapenkoor helder intoneer;„Gelukzalig, schoone ziel. die u ziet en de stem van Beatrice uit den hemel weerklinkt: „ïk her. in vrede 1" Dan fluistert Dar.te nog; „Ge benedijd zijt gij en hooge klokketonen be sluiten het werk. Even teer en zangerig als de tekst is ook do muziek van Wolf-Ferrari. Wie met volle overgave onbevangen deze innige lyriek kan beluisteren, zal er zeldzame schoonheids ontroeringen uit putten. JOS DE KLERK. Gasbedrijf te Haarlem. De heer Ochlman tijdelijk w.n. directeur. ZooaLs gemeld is aan den heer J. A. A. Ochtman wegens het bereiken van den 65-jari- ger. leeftijd eervol ontslag verleend als directeur van het Gemeentelijk Gas- en Water leidingbedrijf te Haarlem. Hem is echter verzocht tijdelijk de waarneming van het gasbedrijf op zich te nemen. Waterbedrijf weer zelfstandig. Eenige jaren geleden besloot de gemeenteraad van Haarlem, toen aan ir. Graaf van Rand- wijck eervol ontslag was ver leend als directeur van het Gem Waterleidingbedrijf, de bedrijven van gas en water te combineeren en de heer Ocht man werd met de leiding be last. Nu aan dezen eervol ont slag is verleend, is tevens be sloten he; waterbedrijf weer zelfstandig te maken. De leiding is opgedragen aan ir. H. Hollaar, tot heden ad junct-directeur van he'. bedrijf Centrale keuken. Verkoop gecentraliseerd. Donderdag en Vrijdag zullen de deelnemers aan de Cen trale keuken te Haarlem naar de Vleeschhal moeten komen, waar de cenige gelegenheid bestaat kaarten te koopen. Tot nu toe begaf men zich naar het uilreiklokaal. doch door verschillende oorzaken was de burgemeester, genood zaakt tot nadere aankondiging te besluiten tot deze centra lisatie. Voor velen be'.eekent de wijziging een groote wan deling naar het centrum der stad, een omstandigheid, wel ke in het bijzonder voor huismoeders met kinderen niet prettig genoemd kan worden. Verwacht mag worden, dat dezen zich in verbinding kun nen stellen met. buurtgenooten, die gemakkelijk in staat zijn naar de Groote Markt tc gaan, om dan daar gezametijk de deelnemerskaarten te koopen. Het is echter niet mogelijk een andere regeling te tref fen, zoodat men er genoegen mee moet nemen. De leiding zal er echter voor zorgen, dat alles zoo vlot mogelijk verloopt en dat Is Donderdag en van daag reeds gebleken Een groot aantal dames en heeren. van wie velen verbonden aan het voorbereidend hooger en middelbaar onderwijs, waar onder ook de heeren, die rec tor of directeur zijn, was in het gebouw aanwezig, om de kaarten te verkoopen en dis tributiebonnen in ontvangst te nemen. Dezen zorgden er voor, dat de „klanten" vlug geholpen werden. Indien er ouden van dagen zich meldden, dan werden zij geholpen door ambtenaren, die inlichtingen verschaften over bonnen e.d. en hun voorrang verleenden. Reeds maakten vele sïadge- nooten van de gelegenheid gebruik, om voor hun buren kaarten mee te nemen en één hunner bestelde er zelf; vijf en twintig. Hiertegen bestaat geen bezwaar en dit wordt toegejuicht, want daardoor vervoegen zich minder perso nen bij de loketten. Voor Haarlemmers, die ver uit het centrum wonen, is de oplossing weliswaar niet ide aal, maar op Donderdag en Vrijdag is gebleken, da', een goede regeling is gemaakt, welke op prijs gesteld zal worden. Tenslotte deelen we no? mee, dat met ingang van Maandag slechts eenmaal gekookt zal worden, ter besparing van brandstoffen, waardoor de uitreiklokalen alleen geopend zullen zijn van twaa'f t één UITREIKING VAN VVARMV.'ATERK AARTEN. Woensdag werd te Haarlem de gelegenheid opengesteld warm-waterkaarten te halen ten behoeve van kinderen, die in 1944 geboren zijn Uitge reikt werden 1471 knarten, waarvan voor het Douche badhuis aan bet Leldscli^plein 448, aan de Van Egmond-.' raat 380; aan de Hofdijkstra: 244; aan der. Schotersingel 25! en aan den Koudenhorn 148. PAKKETPOST GESTOLEN. Men heeft zich toegang ver schaft tot de afdeeling pakket- post aan de Baljuws); r>n te Haarlem Een aantal pakken zijn opengemaakt en de ia» houd is meegenomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1945 | | pagina 1