Haarlemsche Courant
Levendige gevechtsactiviteit in ItaHë.
290* Jaarg., No. 4
Buitju» uiooie Houtstraat #i
Postgiro 134958
Bijkantoren: Soendapleln a.
IJmulden, Kennemerlaan 154
Nieuwsblad voor Noord-Holland
VriJAaf 5 Jan. 194S
Ultg.: Giai Eeanjveu Uamiate,
Haarlem. Abonnementen: per
week 28 ct., per mnd 1,15,
per kwartaal 3.42, £r. p. poet
3,73. Losse nummers cent.
Hoofdredacteur: P. C. Derks.
K 1237
Zwaren strijd aan het
Hongaarsche front.
Het Duitsche Weermachtbericht van Don
derdag vermeldde o.m.:
Ter bestrijding van den Geallieerden aan
voer werd het lange afstandsvuur op Ant
werpen en Luik voortgezet.
In midden-Italië ondernam het 8ste Brit
sche leger in de Romagna talrijke aanvallen
om de Duitsche strijdkrachten te binden en
gingen ten Westen van Ravenna tot den groo
ten aanval over; zware gevechten met de
Engelsche divisies, die in één sector de Duit
sche stellingen zijn binnengedrongen, zijn
nog aan den gang.
In het gebied van Virovitiea in Slavonië
wierpen Kroaten en Kozakken de strijdkrach
ten der Sovjets terug en maakten talrijke
wapens buit.
In Hongarije vielen de bolsjewisten Buda
pest dag en nacht, vooral van het Oosten
uit, aan. Slagvliegers mengden zich met
sterke strijdkrachten in de gevechten in het
gebied van Budapest. Door bommen en boord
wapens stelden zij 35 tanks en 150 voertuigen
buiten gevecht. Duitsche en Hongaarsche
jagers en slagvliegers schoten een groot aan
tal vijandelijke vliegtuigen neer.
Aan het Zuid-Slowaaksche grensgebied
probeerden de des nachts over een breed
front aanvallende Bolsjewisten tevergeefs
door het Duitsche front heen te breken. Ook
gistermiddag ondernomen vijandelijke door
braakpogingen hadden geen resultaat. Aan
het front tusschen Oost-Slowakije en Koer
land duurde de gevechtspauze voort.
De Anglo-Amerikaansche terreurvliegers.
die gisteren overdag naar West-Duitschland
en naar het gebied van Riin en Main vlogen.
Turkije breekt met Japan.
De Turksche Nationale Vergadering heeft
vandaag besloten de economische en diplo
matieke betrekkingen met Japan te verbre
ken.
Piastiras formateur.
Woensdagavond is te Athene medegedeeld,
dat een nieuwe Grieksche regeering gevormd
is onder leiding van Piastiras. Minister-pre
sident is generaal Piastiras, die tevens de
portefeuilles van Marine, Oorlog, Luchtvaart
en Koopvaardij waarneemt; Buitenlandsche
Zaken: Sofianopolis: Financiën: Zeberis:
Justitie en Sociale Zaken: Bolifes; Binnen-
landsche Zaken en Onderwijs: Renus; Land
bouw en Volkshuishouding: Dedamis en Ver
keer, Transport en PTT.: Zakaloropulos.
Spoedig een conferentie van drie?
President Roosevelt heeft tegenover den
leider der meerderheid in den Senaat zijn
verklaring herhaald, die hij op de perscon
ferentie had afgelegd, dat Roosevelt, Chur
chill en Stalin elkander binnenkort zullen
ontmoeten, Hij wilde zich evenwel, zoo meldt
de Britsche berichtendienst uit Washington,
niet nader over het tijdstip der conferentie
uitlaten en wenschte evenmin te zeggen of
de datum daarvan reeds was vastgesteld.
Inzake deze ontmoeting schijnt vast te
6taan, dat Stalin niet naar Groot-Brittannië
gaat. De plaats van ontmoeting zal zeer waar
schijnlijk weer op neutraal gebied liggen.
Churchill heeft na zijn bezoek aan Athene
een uitvoedig rapport gezonden aan Roose
velt en Stalin en hierbij gewezen op het feit,
dat dfe hierdoor ontstane moeilijkheden ken
merkend zijn voor de bevrijde of nog te be
vrijden gebieden en dat een spoedige confe
rentie gewenscht is.
Nieuwe oproepen in Amerika.
In de Vereenigde Staten worden thans alle
weerbare landarbeiders tusschen 18 en 26
jaar opgeroepen, die tot dusver van militai
ren dienst waren vrijgesteld.
Polen.
De uitgeweken Poolsche regeering heeft
hedenmiddag vergaderd om te beraadslagen
over de problemen, die ontstaan zijn doordat
het Comité van Loeblin zich den titel van
Voorloopige Poolsche Regeering heeft aan
gematigd.
Verliezen der Britsche Marine.
Volgens mededeelingen van de parlemen
taire secretaris der Engelsche admiraliteit
bedragen de verliezen der Britsche marine
in dezen oorlog 47.600 man aan gesneuvelden
en vermisten, 13.000 aan gewonden en 5500
man aan gevangenen.
Aartsbisschop van Belgrado
vermoord.
De aartsbisschop van Belgrado is door de
communisten vermoord onder beschuldiging,
te hebben behoord tot de vijfde. Katholieke
colonne. De aartsbisschop werd met een nek
schot ter dood gebracht.
Churchill en Roosevelt.
De diplomatieke medewerkers dor Londen-
sche ochtendbladen beweren, dat Churchill
en Roosevelt eind Januari eventueel In En
geland een ontmoeting zullen hebben. Ver
volgens zouden zij zich naar een geschikte
plaats begeven voor een ontmoeting met
Staiin.
wierpen hun bommen vooral op de stad Fulda
waar opnieuw schade werd aangericht en tal
rijke branden ontstonden.
Het vergeldingsvuur op het gebied van
Groot-Londen werd voortgezet.
De Duitsche Marine bracht in de maand
December 163.600 bruto-regisïerton Geallieer
de 6cheepsruimte en bovendien 16 torpedo
jagers en geleidevaartuigen tot zinken.
De strijd in Hongarije.
Over den strijd in Hongarije wordt gemeld
dat bij een p«Jf'.ng der communisten om de
Gran over te steken, een groot aantal over-
zetbooten aan de Duitschers werden verloren
en hun doelwit moesten opgegeven. Elders in
Hongarije werden de communistische troe
pen dermate geteisterd, dal zij overal terug
moesten trekken.
Nieuwe Balkan-aspecten?
Uit Bern komt het bericht, dat de Baseier
Nachrichten meldt, dat er nieuwe pogingen
in het werk worden gesteld om een Bond van
Donau- en Balkanlanden te stichten. Tot de
zen Bond zouden behooren Oostenrijk, Hon
garije, Roemenië, Joego-Slavië, Bulgarije en
Griekenland. De bond zou door Rusland wor
den gecontroleerd, waarmede een einde zou
worden gemaakt aan den Britschen invloed
in Griekenland en op den overigen Balkan.
De oorlog in Italië.
Verschillende Britsche eenheden hebben
Woensdag ten Noorden van Faënza aanval
len gedaan op de Duitsche hoofdgevechtslinie
waarbij de Engelschen groote verliezen leder,
en geen terrein konden winnen in weerwil
van hun steeds terugkeerende aanvallen. Het
gelukte den Britten, tijdelijk over de Senio
te komen, doch zij werden ook hier genood
zaakt, terug te trekken. Ten N.W. van Raven-
a was er herlevende gevechtsactiviteit.
Nationaiiseering der Engelsche
mijnen?
Op grond van inlichtingen, door den voor
zitter van de Britsche mijnwerkersorganisatie
verstrekt, verwacht men, dat in Engeland een
grootscheepsche actie zal worden ontketend,
die ten doel heeft de nationaliseering der
Engelsche mijnen
Frankrijk bij de vrije naties.
De vertegenwoordiger van de regeering De
Gaulle te Washington heeft Maandag de Ver
klaring der Vrije Naties onderteekend, meldt
de Britsche berichtendienst.
In een boodschap, die door staatssecretaris
Stettinius werd voorgelezen, zei Roosevelt,
dat het voor iedereen een groote voldoening
is, dat Frankrijk de Verklaring der Vereenig
de Naties formeel heeft aangenomen.
Stettinius zeide, dat de onderteekenaars
der Verklaring zich verplichten, al hun krach
ten te gebruiken tegen hun vijanden, met el
kaar samen te werken en geen afzonderlijken
wapenstilstand of afzonderlijken vrede te
sluiten.
De Unrra kiaagt.
„Aflontidningen" meldt, dat de directeur
an de Unrra, Herbert Lehman, die na een
verblijf van zes weken in Engeland en Frank
rijk, te Washington is teruggekeerd, tegen
over persvertegenwoordigers opnieuw heeft
geklaagd over de houding der Sovjet-Unie
tegenover het werk der Unrra. De Unrra had
het vertrek van een delegatie naar Polen
voorbereid, doch de Russen hadden een vi
sum geweigerd en ook den toegang tot Rus
sische havens en transportmiddelen onmoge
lijk gemaakt door op het desbetreffende ver
zoek der Unrra niet te antwoorden. Ook het
werk der Unrra in het gebied der regeering
van Tito is op ernstige moeilijkheden gestuit
en de gebeurtenissen daar waren zeer ver
ontrustend.
La Vila Nuova.
Cantiek van Wolf-Ferrari op teksten
van Dante.
Zondag a.s. geeft het H.O.V.-Koor, onder
leiding van Marinus Adam, een uitvoering
van het eigenaardige maar zeer charmeeren-
de werk van E. Wolf-Ferrari „La Vita Nuova"
(Het Nieuwe Leven).
Dit zangstuk voor bariton-solo, sopraan,
gemengd koor, kinderkoor, orkest, harpen,
orgel en piano, is omstreeks het begin dezer
eeuw (de eerste uitvoering had in 1903 plaats)
op teksten van Dante, uit diens dicht- en
prozabundel „La Vita Nuova", gecomponeerd.
Om dit werk naar waarde te kunnen schat
ten, moet men zich eerst eenigszïns ver
trouwd maken met den tekst Dante handelt
in zijn dichtbundel (geschreven in 1292) over
zijn jeugd en vooral over zijn liefde voor
Beatrice, het ideaal van schoonheid en rein
heid. dat hem heel zijn leven vanaf zijn 9de
jaar voor den geest is blijven staan en dat
hij ook in zijn hoofdwerk, de geweldige
„Divina Commedia" verheerlijkt heeft. Het
is het liefelijkste boek dat de middeleeuwen
hebben voortgebracht, zegt Dr. Karl Federn,
die de „Vita Nuova" in het Duitsch overzette.
Alles erin is mildheid, zachtheid, stil verlan
gende en vrome gevoeligheid, een weekheid
die aan velen van ons niet meer toegankelijk
is Nergens is een spoor te vinden van de
latere wilskracht en hardheid, van de toe
komstige kloekheid en gedurfde ontwikkeling
der lijn, aan den overvloed van beelden, die
de „Divina Commedia" zouden stoffeeren.
Een leven vol lotgevallen moest Dante leeren
kennen, eer uit den dichter van de „Vita
NIEUWE WEEKBONNEN
Voor de week van 7 tot en met 13 Januari
zijn voor Haarlem en omliggende gemeenten
'e volgende bonnen geldig
Brood 249 en 250, ieder vier rantsoenen
brood. 260 twee rantsoenen brood of bloem.
Aardappelen 248 één kilogram (bon moest
reeds worden ingeleverd).
Kaas 252 één rantsoen of 100 gram kaas
de voor deze week geldig verklaarde bon 247
voor vleesch is verlengd en daarop kan 125
gram kaas worden gekocht.
Kindermeel R 01 250 gram kindermeel, gort-
mout of voedingssuiker.
Kinderdrankpoeder R 03 300 gram kinder-
drankpoeder.
Verlengd zijn 206 en R 26. beide 150 gram
versnaperingen of 150 gram hagelslag; 223
250 gram stroop, jam of 125 gram suiker. 222
2' 2 rantsoen vleesch of 250 gram kaas226
één rantsoen zeepvervangende waschmidde-
len; 227 eenheidstoïletzeep; 241 lj^ rantsoen
vleesch; 247 l'/i rantsoen vleesch of kaas.
294 90 gram spijsolie; R 29 één rantsoen zeep
vervangende waschmiddelen of waschpoeder;
C402 één rantsoen zeepvervangende wasch
middelen of v«oschpoeder: 273 en R 02 360
spijsolie (levering geschiedt in Januari)
Nuova" de schepper van de „Divina Com
media" zou groeien.
Iets echter hebben beide werken met el
kaar gemeen de beangstigende heftigheid
der gevoelens. De „Vita Nuova" toont ons
inne-lijk leven, dat boven de gewone
maat uitgaat. De liefde beheerscht niet alleen
de ziel van Dante, zij treedt ook buiten hem,
zweeft door alle straten, verheldert den
hemel en verguldt de kerken van Florence;
zij dringt op geheimzinnige wijze door ir
het gansche wereldbestel dat Dante's fan
tasie opbouwt, alle andere meraschen ver
dwijnen voor hem, verhezen hun beteekenis,
hij is alleen met zijn liefde, zij beiden vullen
de wereld, en boven de sferen, bij God en de
engelen wordt van haar gesproken. Van alle
liefdespoëzie is de „Vita Nuova" tegelijk de
hartstochtelijkste en de reinste.
Als kind dus ontmoette Dante voor 't eerst
het meisje wier wezen hij aan zijn werk zou
verbinden. Al werd hij niet met haar ver-
eenigd en al stierf zij reeds op 24-jarigc-n
leeftijd, haar beeld bleef voor hem toch de
genius die hem voortdurend zou bezielen
hem zou leiden doorheen het Paradijs.
Door deze idylle is Florence, de bakermat
van Dante en Beatrice, niet enkel de stad
de felle Medici's, van Savonarola en Fra
Angelico, de stad van staatstwisten en
kunst, maar ook de stad der liefde, de stad
an Beatrice.
De componist Wolf-Ferrari heeft uit het
boek van Dante een aantal verzen genomen,
die tezamen een synthese vormen van deze
reine liefdes-lyriek. Ook laschte hij in zijn
werk teksten in die in het oorspronkelijke
boek niet voorkomen en wier echtheid niet
vaststaat. Maar ook deze passen prachtig in
het geheel en verdienen het bijschrift „Mol-
to bella".
De compositie bestaat uit een Proloog
twee deelen, die gesscheiden zijn door
Intermezzo. De Proloog handelt over
komst van Beatrice op aarde om er de liefde
te openbaren. „Ik ben uit den hemel geko
men en zal daarheen weer terugkceren'
zingt de sopraan. En de bariton (Dante) ge
tuigt dat hij deze verschijning moet aan
staren om te kunnen leven, al zou het hem
ook den dood kosten. Een zoetvloeiende
muziek van stijgende sextakkoorden geeft de
stemming weer van het gedicht: „Die mij ziet
en niet in liefde ontbrandt zal nooit
liefde eenig begrip hebben". Het koor mengt
zich met de solostemmen en aan 't slot laat
knapenkoor, begeleid door trompet, het
hoofdmotief van het werk hooren.
Het Eerste Deel heeft als onderwerp de
liefde van Dante voor Beatrice. Dat begint
met een wonderschoone ballade voor bari-
lon-solo en koor, zoo melodieus als alleen een
Italiaan zou kunnen schrijven. Dan volgt
een stukje etherische dansmuziek „engelen
vroolijk door weiden en groen geboomte
schrijdend" (een tafereeltje la Boticelli.
voor harpen, piano, bassen (pizzicato) en zeven
pauken. Dit heerlijke stuk keert straks weer,
doch eerst hoort men in vrije maatbeweging
een Arioso en een Sonetto voor bariton, de
laatste enkel met begeleiding van piano Met
een 5-stemmig koor wordt Deel 1 besloten.
In het Intermezzo spelen twee alt-hobo's
de hoofdrol. Het schetst de droefheid van
Beatrice over den Dood haars vaders.
In een volgend nummer voor vrouwenkoor,
geeft de solo-viool het treuren van Beatrice
weer
Deel II handelt over het sterven en de
hemelvaart van Dante's geliefde.
Na een heerlijk melodieus Sonetto volgt
een instrumentaal stuk. dat het verscheiden
an Beatrice tracht weer te geven. Hier spre
ken de instrumenten evenals de recitecrcndi
bassen in Beethoven's Negende.
Dante's smart komt tot uitdrukking niet
den klaagzang van Jeremias: „Quomodo Sedet
Solo civitas" (Hoe ligt de stad zoo verlalcnk
Het slot is geïnspireerd op Dante's visioen, dat
hem deed besluiten niet meer van zijn ge
liefde te spreken, voor hij het op een harer
waardige wijze zou kunnen. Woorden vallen
weg, slechts vocalen hoort men; tot het
knapenkoor helder intoneer;„Gelukzalig,
schoone ziel. die u ziet en de stem van
Beatrice uit den hemel weerklinkt: „ïk her.
in vrede 1" Dan fluistert Dar.te nog; „Ge
benedijd zijt gij en hooge klokketonen be
sluiten het werk.
Even teer en zangerig als de tekst is ook do
muziek van Wolf-Ferrari. Wie met volle
overgave onbevangen deze innige lyriek kan
beluisteren, zal er zeldzame schoonheids
ontroeringen uit putten.
JOS DE KLERK.
Gasbedrijf te Haarlem.
De heer Ochlman tijdelijk
w.n. directeur.
ZooaLs gemeld is aan den
heer J. A. A. Ochtman wegens
het bereiken van den 65-jari-
ger. leeftijd eervol ontslag
verleend als directeur van het
Gemeentelijk Gas- en Water
leidingbedrijf te Haarlem. Hem
is echter verzocht tijdelijk de
waarneming van het gasbedrijf
op zich te nemen.
Waterbedrijf weer
zelfstandig.
Eenige jaren geleden besloot
de gemeenteraad van Haarlem,
toen aan ir. Graaf van Rand-
wijck eervol ontslag was ver
leend als directeur van het
Gem Waterleidingbedrijf, de
bedrijven van gas en water te
combineeren en de heer Ocht
man werd met de leiding be
last. Nu aan dezen eervol ont
slag is verleend, is tevens be
sloten he; waterbedrijf weer
zelfstandig te maken. De
leiding is opgedragen aan ir.
H. Hollaar, tot heden ad
junct-directeur van he'. bedrijf
Centrale keuken.
Verkoop gecentraliseerd.
Donderdag en Vrijdag zullen
de deelnemers aan de Cen
trale keuken te Haarlem naar
de Vleeschhal moeten komen,
waar de cenige gelegenheid
bestaat kaarten te koopen.
Tot nu toe begaf men zich
naar het uilreiklokaal. doch
door verschillende oorzaken
was de burgemeester, genood
zaakt tot nadere aankondiging
te besluiten tot deze centra
lisatie. Voor velen be'.eekent
de wijziging een groote wan
deling naar het centrum der
stad, een omstandigheid, wel
ke in het bijzonder voor
huismoeders met kinderen niet
prettig genoemd kan worden.
Verwacht mag worden, dat
dezen zich in verbinding kun
nen stellen met. buurtgenooten,
die gemakkelijk in staat zijn
naar de Groote Markt tc gaan,
om dan daar gezametijk de
deelnemerskaarten te koopen.
Het is echter niet mogelijk
een andere regeling te tref
fen, zoodat men er genoegen
mee moet nemen. De leiding
zal er echter voor zorgen, dat
alles zoo vlot mogelijk verloopt
en dat Is Donderdag en van
daag reeds gebleken Een
groot aantal dames en heeren.
van wie velen verbonden aan
het voorbereidend hooger en
middelbaar onderwijs, waar
onder ook de heeren, die rec
tor of directeur zijn, was in
het gebouw aanwezig, om de
kaarten te verkoopen en dis
tributiebonnen in ontvangst
te nemen. Dezen zorgden er
voor, dat de „klanten" vlug
geholpen werden. Indien er
ouden van dagen zich meldden,
dan werden zij geholpen door
ambtenaren, die inlichtingen
verschaften over bonnen e.d.
en hun voorrang verleenden.
Reeds maakten vele sïadge-
nooten van de gelegenheid
gebruik, om voor hun buren
kaarten mee te nemen en één
hunner bestelde er zelf; vijf
en twintig. Hiertegen bestaat
geen bezwaar en dit wordt
toegejuicht, want daardoor
vervoegen zich minder perso
nen bij de loketten.
Voor Haarlemmers, die ver
uit het centrum wonen, is de
oplossing weliswaar niet ide
aal, maar op Donderdag en
Vrijdag is gebleken, da', een
goede regeling is gemaakt,
welke op prijs gesteld zal
worden.
Tenslotte deelen we no? mee,
dat met ingang van Maandag
slechts eenmaal gekookt zal
worden, ter besparing van
brandstoffen, waardoor de
uitreiklokalen alleen geopend
zullen zijn van twaa'f t één
UITREIKING VAN
VVARMV.'ATERK AARTEN.
Woensdag werd te Haarlem
de gelegenheid opengesteld
warm-waterkaarten te halen
ten behoeve van kinderen, die
in 1944 geboren zijn Uitge
reikt werden 1471 knarten,
waarvan voor het Douche
badhuis aan bet Leldscli^plein
448, aan de Van Egmond-.' raat
380; aan de Hofdijkstra: 244;
aan der. Schotersingel 25! en
aan den Koudenhorn 148.
PAKKETPOST GESTOLEN.
Men heeft zich toegang ver
schaft tot de afdeeling pakket-
post aan de Baljuws); r>n te
Haarlem Een aantal pakken
zijn opengemaakt en de ia»
houd is meegenomen.