Haarlemsche Courant
Wfle Jaar?.. No. 54
Buicdux Gioote Houtstraat k
POStglrO 134958
Bijkantoren: Soendapleln n.
lJmuldcn, Kennemeriaan 154
Nieuwsblad voor .'ord-Holland
Maandag 5 Maart 194S
Oltg.: Graf. Bedrijven Oamiate,
Haarlem, Abonnementen: pse
week 25 ct., per mnd t,J2,
per kwartaal 3.42. fr. p. post
3.73. Loss? nummers cent*
Hoofdredacteur- F C De.-ks.
K 1297
Oostelijk front.
Ten Zuid-Oosten van Küslrin heeft de slag
lijn hoogtepunt bereikt, «as werd Zaterdag
morgen van Duitsche zijde inzake den strijd
aan hel Oostelijke froat medegedeeld. In het
gebied ten Zuid-Oosten' van Stettin hebben de
Sovjets na een hevige artillerievoorbereiding,
ondersteund door sterke luchtkrachten, in
fanterie en ook tanks hun grootscheepsche
doorbraakpoging naar de monding van den
Oder hervat. In de plaats Pyritz, waar hevige
gevechten woedden, werd de Westelijke flank
der aanvallers tot staan gebracht. Andere
doelen van de vijandelijke legers wisten een.
diepe penetratie in Noordelijke richting te
bereiken, welke door de Duitsche troepen in
taai verzet werd afgegrendeld.
Inzake den slag ten Zuid-Oosten van Küstrin
werd nog gemeld, dat de Sovjets verder naar
het Noorden zijn opgedrongen, om de Ooste
lijke verbinding tusschen Dantzig en Stettin
af te snijden.
Tusschen de Tuchelerheide en den Weich-
eel werden de doorbraakpogingen van de
Sovjets afgeslagen. In het Zuidelijke stads
deel van Graudenz woedden verbitterde ge
vechten, doch de Duitsche troepen wisten
hun 6leunpunten te handhaven.
In het Slowaaksch-Hongaarsche grensge
bied hebben de Sovjets hun front naar het
Westen uitgebreid en zijn zij begonnen in
algemeen Noordelijke richting op te rukken.
Eenige penetraties werden door de Duitschers
afgegrendeld. Het was de bedoeling van den
tegenstander de Noordelijke flank van hun
formatie aan den Gran te beschermen.
De doorbraakpogingen der Sovjets in het
Zuid-Westelijke stadsdeel van Breslau zijn,
onder den indruk van hun verliezen, zwak
ker geworden. Verscheidene huizenblokken
werden door de Duitschers heroverd. Talrijke
hevige luchtaanvallen zijn door den vijand
boven de stad gedaan. De Sovjets bereiden
zich blijkbaar op een nieuwen aanval voor.
Ook tijdens den tweeden dag van den slag
in Oost-Pruisen werden alle doorbraakpogin
gen van de Sovjets onder hooge verliezen
afgeslagen. In Samland hebben de Duitschers
ten Noord-Westen van Koningsbergen
ëomineerende hoogtestelling bestormd.
Westelijk front.
Zaterdagmorgen werd van Duitsche zijde
Inzake het gevechtsverloop aan het Weste
lijke front bericht» dat er door de Geallieer
den weer doorbraakpogingen tusschen Maas
en Neder-Rijn werden gedaan, welke werden
algeslagen. Aan dit front, ten Westen van de
stad Keulen en in den sector, die hieraan
direct in het Zuiden grenst is een geconcen
treerde Amerikaansche aanvalsactie aan den
gang. Er wordt van een slag zonder weerga
gc-sproken. Zooals wordt gemeld hebben de
aanvallers aeer belangrijke verliezen moeten
incasseeren; ook aan Duitsche zijde zijn de
verliezen niet gering, hoewel ze binnen rede
lijke grenzen blijven. Opmerkelijk is de zwen
king, die de Geallieerde legers op twee plaat
een, zooals in het gebied van Keulen, van
het Oosten naar het Noorden hebben ge
maakt. Van Duitsche zijde wordt nog opge
merkt, dat de hooge verwachtingen van het
Geallieerde opperbevel inzake het groote
offensief iiiet zijn verwezenlijkt, gezien het
huidige tempo zou het geen verwondering
baren, wanneer de Geallieerden bleven steken.
Vllegtuigverkeer Zweden-Finland.
Uit Stockholm wordt gemeld, dat het vlieg-
tuigverkeer tusschen Zweden en Finland zal
worden stopgezet. De Finsche regeering heeft
hiervan mededeeling aan het Zweedsche ge
zantschap te Helsinki gedaan. Verwacht
werd, dat de verbindingen reeds aan het
einde der vorige week zouden zijn verbroken.
Een en ander is veroorzaakt door gebrek aan
vliegtuigen, nu Finland deze ter beschikking
van de Sovjet-Unie heeft moeten stellen.
Een nieuw nuttig en aangenaam
duisternisspef.
ii
We verorderstellen <fat een gezin bestaat
uit vader, moeder, zoon, dochter en een groot,
vader. Geen of onvoldoend licht om te naaien,
te lezen of te werken. Duisternis rondom en
nu we het cijfer-ABC goed kennen, beginnen
we heel eenvoudig en kiezen direct een wed-
strijdvorm. De leden van het gezin zeggen bij
toerbeurt een eenvoudig woord, bestaande
uit drie letters, bijv. aap, wol, pen enz. Wie
aap heeft gezegd zegt daarna" vlug: 1-1-18.
Wie wol had: 23-15-12 enz. We stellen dat
zoonlief eer. fout maakt. Hij had gekozen pen
en noemt op de cijfers: 16, 4, in plaats van 5
en 14. De zoon krijgt dus op zijn kerfstok een
fout Men kan dit spel eenigen tijd volhou
den en degeen die het minste aantal fouten
heeft is winnaar.
Een volgenden keer kiest men woorden van
4 letters, bijv. hart, milt, maag enz. Weer een
volgende maal van vijf letters, zoo kan men
uitbreiden tot wel tien letters, wat absoluut
denken vereischt. Laten we onze hersens maar
eens goed inspannen. We zullen bemerken, dat
zich tusschen oud en jong moeilijkheden
voordoen, n.l. de jeugd heeft vereenvoudigde
spelling en wij, ouderen, houden ons nog bij
De Vries en Te Winkel. Nemen we het tegen
woordig veelvuldig gebruikte woord hout-
roover, 10 letters. De jeugd spelt met één o,
de ouderen oo Het verschil is makkelijk op te
lossen voor de jeugd door den meervouds
vorm: houtrovers te kiezen, dus een s wordt
aangeplakt of men zoekt een ander woord.
Zijn we tot acht of tien letters genaderd dan
openen zich tal van mogelijkheden, dfe veel
variatie bieden. Daarover in een clotartikeltje.
Concert der H. O. V.
Solist: Roel Riphagen, piano.
Ik kan mij niet herinneren Gabriel Fauré'
Ballade in Fis, op. 19, voor klaviersolo en
orkest, reeds vroeger in onze concertzaal te
hebben gehoord. Nochtans wat is het
frisch, kleurig en oorstreelend stuk, en.
men het gaat beschouwen in het tijdsverband
waarin het ontstond dat is 64 jaar geleden
is het ook een vrij merkwaardige compo
sitie. Want al gr.at het werk ontegenzeggelijk
van Chopin uit. het wint gaandeweg aan oor
spronkelijkheid en verrast op den duur door
combinaties die niet verre van Debussy blij
ven en soms wel aan Respighi doen denken.
Als steeds bij Fauré regeert in deze Ballade
klaarheid, helderheid en eenvoud, rust, pla-
ciditeit, stevige factuur en, als bijzondere
karakteristiek, een ongezochte, bekorende me-
lodiek. Naar de pianistische behandeling mag
het stuk sterk aan Chopin herinneren; wat
echter de orchestrale begeleiding aangaat,
deze brengt het op een geheel ander plan,
kleurig en motievisch, aldoor belangwekkend,
hoewel het orchestrale aandeel zich toch niet
opdringt als een concerteerend element, doch
zich bepaalt tot een tamelijk gereserveerd be
geleiden.
Roel Riphagen heeft ons met deze late „no
viteit" een aangename verrassing bereid, die,
keurig verzorgd, zoowel door het orkest onder
leiding van Marinus Adam, als door den
solist, door haar warme muzikaliteit bij het
publiek gretige ooren vond.
De Variations Symphoniques van César
Franck is echter als geheel belangrijker, in de
eerste plaats al om het concerteerend karak
ter van solo-instrument met het orkest. Ook
kan men hier van Franck zeggen, dat hij,
meer dan Fauré volmaakt zijn eigen stijl had
veroverd. Maar Franck'6 stuk ontstond in zijn
rijpste periode, terwijl dat van Fauré eigen
lijk nog tot de jongere werken van dezen
componist behoort.
Vooral opmerkelijk is de pianistische be
handeling van de solopartij in de Variations
SymDhoniques. Zóó schreef Franck, maar nie
mand anders. En ook de conceptie van dezen
variatievorm is geheel zijn eigendom. Al
met al een éénig stuk in de muziekliteratuur.
En steeds een dankbaar concertnummer, zoo
voor den solist als voor het publiek.
De tamelijk kille temperatuur was wel niet
bevorderlijk voor een vloeiende en boeiende
realisatie van de zeer hooge eischen stellende
solopartij: maar Roel Riphagen wist toch het
werk met veel expressie en met stevige tech
niek tot klinken te brengen en vooral den
ingetogen geest van den mediteerenden
Franck uit het notenbeeld te puren. Adam
zorgde met zijn orkest voor een goed tegen
spel.
Het concert was geopend met de Londen-
sche Symphonie nr. 12 (De Klok) van Haydn,
en werd besloten met Liszt's pompeuze Pré
ludes. waarmee het orkest een bijzonder goede
beurt maakte.
JOS. DE KLERK.
Correspondentie met krijgs
gevangenen.
Het Ned. Roode Kruis deelt mede, dat bij
de eerste afdeeling van het Informatiebureau
van het Ned. Roode Kruis, Korte Voorhout
14, te Den Haag, in de laatste maanden zeer
vele brieven zijn ontvangen, waarbij inlich
tingen werden gevraagd naar het welzijn van
Nederlandsche krijgsgevangenen in Duitsch-
land. Dergelijke verzoeken werden door de
afdeeling doorgegeven aan de betrokken
kamp-commandanten. Nu in den loop van
Februari weder een groot aantal z.g. brief
formulieren van de krijgsgevangenen hier te
lande zijn aangekomen en de verwanten in
middels zullen hebben bereikt, mag worden
aangenomen, dat de bestaande ongerustheid
daarmede thans grootendeels is weggenomen.
Ten einde het publiek ook verder tegemoet
te komen, is bepaald, dat zij, die langer dan
drie maanden van bericht van een Neder-
landschen krijgsgevangene in Duitschland
verstoken zijn gebleven en derhalve geen z.g.
antwoordformulier hebben, hem een korte
brief kunnen schrijven. Deze brieven, waar
op het woord ..portvrij" in de rechterboven
hoek van de enveloppe moet staan, behoo-
ren volledig te worden geadresseerd met
naam en voornamen, gevangennummer en
kamp, alsmede den afzender en te worden
gezonden aan genoemde eerste afdeeling.
Aan deze afdeeling moet tevens worden be
richt. sinds wanneer geen bericht meer van
den krijgsgevangene werd ontvangen. Het
zenden van pakketten door tusschenlrtfcist
van het Roode Kruis Is niet mogelijk.
Dieven van kunstmest aangehouden
In de gemeente Velsen werden onlangs
honderd zakken met kunstmest ontvreemd.
De politie stelde dadelijk een uitgebreid on
derzoek in en slaagde er in de daders aan
te houden. Zooals bleek waren niet minder
dan zes personen, allen te Beverwijk wonen
de, bij den diefstal betrokken. Gearresteerd
werden de 50-jarige P. B.. de 36-jarige H. B.,
de 55-jarige D. H. J. H„ de 40-jarige A. B. L.t
de 33-jarige D. L. en (een dag later) de
31-jarige P. de W.
Inbrekers aangehouden-
in den nacht van 24 op 25 Februari JJ.
werd ingebroken in een villa aan de Laan
van Rozenburg te Heemstede. De inbrekers
wisten zich toegang tot den kelder te ver
schaffen en namen een groote partij levens
middelen mee. De politie vond weldra een
spoor, dat leidde tot de arrestatie van den
24-jarigen P. L. en den 27-jarigen G. H. van
L., beiden wonende te Haarlem. Bij hun ver
hoor bekenden zij. de inbraak gepleegd te
hebben. De gestolen levensmiddelen konden
beslag genomen en aan óe eigenaars terug
gegeven worden.
Uitreiking nieuwe noodkaarten.
Wisselbon 3 A of 3 B moet ingeleverd
worden.
De distributiediensten zullen in den loop
in de maand Maart o» nader aan te kondi
gen dagen noodkaarten nde serie) uitrei
ken. Bij het afhalen der bescheiden moet de
rechthebbende of zijn gemachtigde den wis
selbon 3A of 3B van de derde noodkaart inle-
eren.
Uitgereikt zullen worden aan personen in
het bezit van noodkaart 3A een noodkaart 4A;
personen in het bezit van noodkaart 3B,
noodkaart 4B: aan houders van een be
wijs van berechtiging op vertoon ,van een
geldig bewijs van berechtiging en van de
tweede distributiestamkaart, een exemplaar
de noodkaart 4A, resp. 4B, zonder den
inwisselbon 4. mits zij het ontvangstbewijs
kunnen toonen ten blijke, dat de bonnen A 358,
A 357, 329 en 328 bij den distributiediensl zijn
ngeleverd.
Zij, die tijdelijk buiten hun woongemeente
verblijf houden, mogen de nieuwe noodkaar
ten afhalen bij den diatrtbutiedienst in hun
tijdelijke woongemeente. ook al heeft omwis
seling van de tweede distributiestamkaart nog
niet plaats gevonden Men dient er evenwel
rekening mee te houden, dat de nieuwe kaar
ten slechte geldig zijn in den distributiekring,
waar zij zijn uitgegeven.
Uitreiking Zweedsche levens
middelen
Vorm geen r<J.
Morgen is het een belangrijke dag voor de
Haarlemmers en bewoners der randgemeen
ten, omdat dan de eerste groep aan de beurt
voor het afhalen van de levensmiddelen van
het Zweedsche Roode Kruis. Te begrijpen is
het, dat men in dezen tijd voor de gaven
gaarne in de rij wil gaan staan. De organisatie
is echter van dien aard, dat het vormen van
een rij niet noodig Is. Het publiek wordt in
overweging gegeven zich op het uur, vermeld
op het ontvangstbewijs, te begeven naar dien
winkel, waar verleden week de „bestelbon
nen" zijn ingeleverd en het zal niet lang be
hoeven te wachten. De bezoekers zullen uit
sluitend in die periode geholpen worden. Zoo
als bekend moeten met het ontvangstbewijs
worden overhandigd de bonnen A 357 (brood),
328 (margarine) en C506, D5D6 of E506 van het
inlegvel (gort). Na het Sn ontvangst nemen der
goederen moet een handteekening gezet wor
den.
Appèl.
Hoewel misschien overbodig laten we nog
maals het appèl volgen, dat de heer Walter
Ekman, gedelegeerde voor Nederland van het
Zweedsche Roode Kruis, gericht heeft tot de
bevolking van Westelijk Nederland:
„Daar de eerste twee schepen met de aan de
bevolking van Westelijk Nederland aangebo
den !?-ensmiddelen nu zijn aangekomen en
de goederen voor de distributie aan het Rijks
bureau Voedselvoorziening in Oorlogstijd ter
beschikking zijn gesteld, wend ik mij tot de
bevolking van Noord-Holland, Zuid-Holland
en Utrecht, met het verzoek er aan te willen
medewerken, dat de levensmiddelen ten volle
tot hun bestemming zullen komen; niets daar
van moet in den zwarten handel terecht ko
men en ik verzoek U daarom eventueele aan
bieding van goederen, welke gemakkelijk te
herkennen zijn als van Zweedsche afkomst,
af te wijzen.
Alleen hierdoor kan de hulpverleening aan
haar bedoeling beantwoorden en de mogelijk
heid tot verderen aanvoer open blijven".
Jubileum H. N. A. Vooges
Op 1 Maart was het een kwart eeuw ge
leden, dat de heer H. N. A. Vooges, teeke
naar bij Openbare Werken, in dienst trad bij
de gemeente Heemstede.
Des morgens werd de jubilaris door den
burgemeester ontvangen, die hem namens het
gemeentebestuur het gebruikelijke geschenk
enveloppe aanbood.
Vervolgens werd de heer Vooges in de
directiekamer van Openbare Werken ont
vangen, waar ook de ambtenaren en een de
putatie van de werklieden aanwezig waren
De directeur, de heer J. Schelling, sprak den
jubilaris toe en bood een geschenk in enve
loppe en een fraai uitgevoerde oorkonde aan.
Mevrouw Vooees ontving bloemen.
Ir. R. M. Spijksma schetste vervolgens het
groote aandeel dat de jubilaris had gehad
bij de uitbreiding van de gemeente. Voorts
voerden nog het woord de heeren C Büthker.
G. J. Arnold, J. Neeskens en P. Zegwaard,
de laatste namens de werklieden, wier geluk-
wenschen vergezeld gingen van een fraai
bloemstuk. De heer C. SchiDper bracht den
jubilaris in dichtvorm hulde en tenslotte
sprak de gemeentesecretaris, de heer N. Vos
namens de ambtenaren van het raadhuis.
De jubilaris dankte voor de vele hartelijke
woorden en de geschenken.
Ook de bijen zijn niet m»er veilig.
Bij de politie te Heemstede werd aangifte
gedaan var. diefstal van twee kasten met
bijen, welke achter een woning aan de Prin
senlaan stonden.
Voorts werden uit een kuil achter een wo
ning aan den Glipperweg vier-en-een-halve
hectoliter aardappelen ontvreemd. Niet min
der dan twintig kruiwagens verdwenen uit
een opslagplaats aan de Sumatrastraat. Waar
schijnlijk heeft de dief ze wel als brandhout
gebruikt! Ook wordt uit dezelfde opslagplaats
een electro-motor vermist.
Ook konijnen vormen een zeer begecrens-
waardige buit voor dieven. Drie van deze
dieren verdwenen uit een hok achter een
woning aan het Wlekenp'eir Voorts werden
uit hokken achter twee woningen
Slingerlandlaan In totaal zeven konijnen ge
stolen.
„Jacobus Zeffius" van
Frans Ha!s.
Museum-bezit werd 25 jaar
geleden uitgebreid.
Dezer dagen vestigden we er
de aandacht op, dat het vijf en
twintig jaar geleden was. dat
werken van Frans Hals schoon-
gemaakt werden. Er viel in 1920
nog een belangrijke gebeurte
nis voor; aan het museum werd
ten geschenke aangeboden door
den heer en mevrouw Philïps-
De Jongh uit Eindhoven, een
portret van Jacobus Zaffiu.»
door Frans Hals geschilderd.
Dit portret is in 1611 vervaar
digd dus vijf jaar vroeger
dan de oudst bekende werken
van Hals. Hierdoor kreeg de-
bezoeker van het museum iets
te zien van zijn jeugdwerk Uit
historisch oogpunt is de beel
tenis tevens interessant, om
dat hier een priester werd af
gebeeld, die zich bijzonder on
derscheidde bij het beleg van
Haarlem in 1572.
Tandverzorging voor
de schooljeugd.
De N.V.D. zet de taak ep
dezelfde wijze voort.
De afdeeling schooltandver-
zorging van het provinciaal bu
reau Noord-Holland van den
Ned. Volksdienst heeft zich tot
de ouders der schoolkinderen
gericht in een brief, waarin zij
mededeelt, dat nu de slui
ting van de scholen de regel
matige rondgang van den
jeugdtendarts verhindert, zij
middelen en wegen heeft be
raamd, om het werk niet ver
loren te laten gaan in de zor
gen van dezen tijd. Daarom
worden de kinderen in de ge
legenheid gesteld zich in de
kliniek, gelegen in het Kenau
park 11 te laten onderzoeken
en behandelen. Ouders, die met
hun kinderen (tot de derde
kla6) willen komen en voor de
eerste maal behandeld worden,
kunnen zich op den eersten
Dinsdag van iedere maand
aanmelden. De gelegenheid tot
behandeling is iederen Dinsdag
en Vrijdag van 9 tot 12 en van
ot 4 uur, doch de betrokke
nen krijgen daarvoor na aan
melding een oproep. De kinde
ren worden zooveel mogelijk
uit één o* meer klassen van
een school tegelijk behandeld.
De ouders behoeven dan niet
mee te komen. Het onderzoek
en de behandeling geschiedt
on dezelfde wijze, zooals dat in
normale tijden het geval was.
De materialen zijn nog van
dezelfde goede kwaliteit. Even
als vroeger is de behandeling
gratis. Gehoopt wordt, dat
velen van de gelegenheid zul
len gebruik maken, in het be
lang van de kinderen.
HANDTASCH. INHOUDEND
800 GESTOLEN.
Een dame. die korten tijd op
de Baljuwslaan te Haarlem
vertoefde, liet haar fiets, waar
op zich een tasch bevond,
korten tijd onbeheerd. Toen zij
terugkeerde was haar hand-
tasch, bevattende een bedrag
van ƒ800, vier noodkaarten en
eenige distributie-bescheiden,
gestolen.
TWEE DUIZEND FLESSCHEN
WIJN KREGEN ANDEREN
EIGENAAR,
twee duizend flesschen wijn.
Des nachts is ingebroken in
een oakhuig van een wijnhan
delaar aan de Bakenesser-
grac'nt. Gestolen zijn ongeveer
welke in manden en kisten wa
ren opgeslagen.
EFNIGF INBRAKEN
LEVERDEN VEEL OP.
Onbekenden hebben zich
toegang verschaft tot een pak
huis aan de Anthonïestrast en
namen een en vijftig zakken
naardevoer en twee zakken
regeering«bloem mee.
Aan de achterzijde is men
binnerffekomen in een woning
n de Voordo-ostra at. waarna
-•tolen zön 10 ke aardanoelen,
ijo en gele zeep.
Een tuinder wonende aan
de Paus Leostreat. vermis' uit
;n fchitur. achter zijn huis,
-.'en konünen welke onge
ler een ta»r o»v? waren
.TUBILEUM P. JONGENS.
Donderdag 8 Maart hoopt de
heer P. Jongens, chef van de
bakkerij bij de firma J Smit en
^onen. aan de Smedestraat,
zijn zilveren jubileum te vie
ren. Vroeger was hij werkzaam
in de afdeeling ..oud brood" en
bij talloozen bekend als „Piet
van achterom" Tn den Iood der
jaren heeft hö weten oo te
klimmen tot chef. in welke
functie hij bij allen zeer ge
zien is.