Oplage 10000 Ex.
Woensdag- 21 November 1883.
No. 115.
Sint Nicolaas.
FEUILLETON.
„GROEFWANG".
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel liet Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommers5
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en algemeene Feestdagen.
Bureau: KLEDTE HOUTSTRAAT No. 9.
Drakkers-Uitgeyers: BOMAKS Co., te Haarlem.
ADVERTENTIËN:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co, JOH». F. JONES, Sucr., Parijs, 31bis, Faubourg Montmartre.
Van Haarlem naar
Amsterdam.
7.—. S.32, 8.55, 9.30,11.15,
11.39», 11.56, 1.8, 2.39»,
3.53, 4.15, 4.44, 5.42, 6.40,
7.13, 7.44* 8.54,9.46,10.23,
10.59*.
VERTREKUREN der SPOORTREINEN. WINTERDIENST.
Van Amsterdam naar
Haarlem.
6.15, 7.30*, 8.10, 8.30, 9.35,
9.50,11.5,11.50», 12.15, 1.5,
1.30, 3.26, 3.45, 4.30. 4.45,
5.20», 7.30,8.30,9.50,11.—.
Van Haarlem naar
Rotterdam.
7.53* 8.33,9.4,10.13.12.12»,
12.46,1.53, 3.50, 4.16, 5.12,
5.43», 8.1, 10.13.
Van Rotterdam naar
Haarlem.
6.40, 8.10,9.10.10.20*. 11.5,
1.23* 2.45, 3.35, 5.10, 6.27*,
7.20, 8.50, 9.50*.
De vertrekuren zijn berekend
Station Delftsche Poort.
De met een geteekende treinen alleen le en 2e klasse.
Van Haarlem naar
den Helder.
6.51,10.7,1.37, tot Alkmaar,
5.2, 8.57.
Van den Helder naar
Haarlem.
6.10, 9.30, 1.30, 7.20
Van Haarlem naar
Zandvoort.
Station II. IJ. S. M.
7.55, 10.15, 11.38, 1.33.
4.59, 8.3.
Van Zandvoort naar
Haarlem.
S.26 10.49. 12.42, 4.17,
6.15, 8,2S.
iÜmm
Bericht aan onze lezers.
Xij die zich nog in den
loop van dit jaar abon-
neer enontvangen als
premie:
le. den boetenden Voman
De Vloek des Vaders.
2e. JEen prachtigen in vier
kleuren gedrukten wc^nd
kalender.
Wij beginnen met te melden dat
het idee oorspronkelijk niet geheel
van ons is en brengen daardoor gaarne
hulde, zij het dan ook zonder zijn
naam te noemen, aan den goeden
kennis die ons, ongeveer een paar
weken geleden, erover sprak.
Het is nog wel tijds genoeg maar
de voorbereiding kost licht een paar
weken en de tijd vliegt zoo snel om
dat wij waarlijk ons niet kunnen
voorstellen dat wij bijna alweer
Smt Nicolaas hebben. En toch, hoe
spoedig zal die dag weer voor de
deur staan, die Sint Nicolaas met al
zijne verrassingen, zijne vreugde en
zijne teleurstellingen!
Sint Nicolaas met zijn overvloed
voor deze, maar ook met zijn tekort
koming voor gene.
En de goede bisschop had het wel
anders gewild. Hij had in elk gezin
den kleinen vreugde willen bereiden,
maar hoe vel en zijn er vertegenwoor
digers van dat volk, waarvan De
Genestet in zijn Sint Nicolaas-a.v<m&
zegt:
-Dat met een ziekelijk oog komt op uw lekkers azen.
En met zijn bleeken neua kleeft aan de winkel
glazen.*'
Zij moeten hun vreugde alleen
zoeken in het aanschouwen, want,
hoe gaarne de ouders het ook zou
den willen, hun middelen laten niet
(Een roman uit de achtste eeuw.)
UIT HET nOOGDUITSCH VA»
ADOLF GLASER.
13)
Aanvankelijk kon Groefwangmaar
geen gelegenheid vinden om zich
als aanhanger van de nieuwe leer
te doeu gelden, want daaromtrent
was aan den rijknecht van Heinrode
door vrouwe Ilse het stilzwijgen
bevolen, zoodat geen enkele der be
dienden van den Krodenburg er het
minste vermoeden van had. De hee
renfamilie echter was, zooals overal,
tegenover hunne onderhoorigen wei
nig tot spreken genegen en misschien
wisten zij aanvankelijk niet, dat de
vreemdeling den doop had ontvan
gen.
toe dien kleinen eenige verrassing
te bereiden.
Welnu, zou daaraan niets te ver
anderen wezen?
In zoo menig gezin wordt nieuw
speelgoed als verrassing binnenge
bracht en de kasten staan nog vol
van het oude.
Zou nu van dat oude niet wat
gemist kunnen worden? Zou zich
nu niet uit elke wijk een paar per
sonen of uit elke buurt éen bewo
ner zich kunnen vereHnigen tot eene
commissie welke een beroep deed
op alle inwoners, die jaarlijks het
Sint Nicolaosfeest met hunne klei
nen vieren, om baar tc grotrpj) -wat
nog goed en netjes is van vroegere
geschenken, die op het punt staan
van we6r door nieuwe te worden
vervangen en dus overbodig zijn.
Welnu, elk lid kent in zijn buurt
van zelf de gezinnen waar kinderen
zijn, die op zulk een avond anders
niets ontvangen en die toch ozoo
gelukkig zouden wezen met een ver
rassing op den Sint Nicolaas-s.y ond
van wiens zegeningen zij weinig of
niets weten bij ondervinding en van
wiens weldaden zij wel hebben ge
hoord maar niet genoten!
Daardoor kon elk lid een lijstje
opmaken van die kinderen, terwijl
dan de ingekomen geschenken, die
zoo noodig nog door te geven finan-
ciëele ondersteuning zouden aan te
vullen zijn, onder lien konden wor
den verdeeld.
Maar bij de uitdeeling zou men
den aard van den Sint Nicolaas-
avond ongeschonden moeten bewa
ren, ook tegenover de kleinen wien
men iets wilde geven.
Het geheel moet het karakter
van verrassing bewaren.
Er zou geen gelegenheid mogen
bestaan dat ouders konden vragen
voor hunne kinders; elk lid der
Deze had door middel der bedien
den reeds allerlei zaken betreffende
de heerenfamilie gehoord en deze
meermalen te paard en te voet ge
zien. Enkele dagen was het schoon
weder geweest en alsdan ging men
ijverig ter jacht.
Heer Krodo was een groote, woest-
uitziende man. Zijne vrouw was
reeds door vele winters gestorven,
maar eene zijner zusters, die onge
trouwd was, bestierde het huis.
Hij had drie zoons en drie doch
ters gehad. De oudste dochter was
de heereuvrouw van Heinrode. De
jongste dochter was nog in het
ouderlijke huis. De oudste zoon, de
gene van wien Groefwang de kloof
in zijn gelaat had ontvangen, was
nog niet lang geleden gehuwd, en
woonde op den Hartisburg. De an
dere kinderen waren op jeugdigen
leeftijd gestorven. Destijds was in
derdaad de sterfte eene bijzonder
heid bij den Saksischen volksstam.
commissie moest uit eigen oogen
zien en, zonder ruggespraak met
belanghebbenden, alleen met zijne
medeleden of anderen, die daarbij
zeiven niet betrokken kunnen zijn,
bepalen waar de gave het best be
steed zou zijn.
Dan sloot men tevens bet idee
van gift uit; dan ontnam men aan
het geheel de stuitende gedachte
die daarin voor de ouders soms mocht
opgesloten wezen, dat wat zij niet
kunnen doen door anderen, door hun
bekenden wordt verricht, wien zij
nog hun dank zouden moeten be
tuigen.
AToor. onlAc-a W.v
streven moeten zijn.
En gelooft men niet dat langs
dien, toch waarlijk weinig kostbaren
weg, er nog ontzachlijk veel gedaan
tou kunnen worden dat zegen bracht
en vreugde in zoo menigen kring;
dat kinderen deed genieten en ouders
de oogen met tranen van dankbaar
heid zou vullen over het genot, hun
kleinen verschaft?
Op dat terrein valt nog veel te
verrichten en wie in den door ons
aangegeven geest werkzaam zou
willen zijn doet, dunkt ons, een goed
werk. Vooral u, moeders, die weldra
weer zult beginnen met te over
leggen wat gij voor uwe kinderen
zult koopen, wensehen wij te vragen:
och, denkt eens aan hen voor wie
wij een lans breken. Slaat de han
den eens aan het werk om in den
door ons aangegeven geest zij
het ook bij de uitvoering gewijzigd
werkzaam te zijn. Wij houien ons
overtuigd dat het u niet aan man
nen-steun en mannen-hulp ontbre
ken zal, wanneer gij die vraagt om
u voor te lichten en bij te staan.
En zoo gij dan een genoeglijken
Sint Nicolaas-avond met al de uwen
doorbrengt, dan durven wij u ver-
Bij de arme lieden stiert de helft
der kinderen op jeugdigen leeftijd,
en op de hoven verloren velen op
lateren leeftijd door woest rijden,
jagen en andere gevaren, het leven.
Indien m,eu de middelen had beze
ten, om ziekten en wonden te ge
nezen, ware dit anders geweest. Zoo
echter bereikten er niet velen een
lioogen ouderdom, meestal nog de
vrouwen, die in huis bleven en aan
niet veel gevaren waren blootge
steld.
Reeds hadden dienaren het aan
Groefwang gezegd, dat hij moeilijk
met de heeren in aanraking zou
komen, daar deze met schrijvers niet
veel op hadden; maar des heeren
zuster, jonkvrouw Gerrita, hield van
dergelijke zwakkelingen en oefende
zich zelve in de kunst, welke ook
meer voor vrouwen dan voor man
nen bestemd was.
Werkelijk kwam ook na eenigen
tijd een vrouwelijke bediende om
zekeren dat gij dubbel genot smaken
zult bij de gedachte dat op zoo
menige plaats, waar gij hebt ge
holpen om voor Sint Nicolaas te
spelen, blijde gezichten en dankbare
harten zijn. En 't schoonst van alles
vinden wij dat wij allen, van welke
maatschappelijke betrekking en,
naar wij hopen, van welke kerke
lijke of godsdienstigegevoelens ook,
hierbij hulp kunnen verleenen.
ALGEMEEN OVERZICHT.
De Duitsche kroonprins heeft
loopig is hij naar Italië gegaan en
te Genua afgestapt. De burgerlijke
en militaire autoriteiten waren na
tuurlijk aan het station om den
hoogen gast te verwelkomen, en
hem naar het koninklijk paleis te
geleiden, dat voor zijn kortstondig
verblijf aldaar in gereedheid ge
bracht was. Gelijk de Belgische
koning bij zijn bezoek aan Neêr-
land's hoofdstad door zijne hier ver
blijf houdende landgenooten werd
begroet, zoo ook maakten in Genua
de daar vertoevende Duitschers van
de gelegenheid gebruik, om op
vreemden bodem een telg uit bun
dierbaar vorstenhuis hunne blijvende
gehechtheid aan het moederland en
den keizer te betuigen, en zag de
kroonprins ziek spoedig omringd
door een aantal personen, die hem
als hun toekomstigen vorst begroet
ten. Zooals bij dergelijke, half offi-
cieele bezoeken gebruikelijk is, ver
toonde de vorst zich bij zijne komst
ten paleize aan het volk, zich
in grooten getale aldaar p&zameld
had, en hoewel eenige warhoofden
eene poging waagden om door ge
fluit en gesis een vijandige demon
stratie te verwekken, hunne teekenen
van afkeuring werden spoedig over
stemd door een luid gejubel, dat de
ingenomenheid van de overgroote
meerderheid van het volk met den
hoogen gast duidelijk deed uitkomen.
Gisteren heeft de prins zijne reis
per Duitschen oorlogsbodem voort
gezet, en buiten ongelukken zal hij
heden wel den Spaanschen grond
betreden hebben. De Duitsche bla
den verzekeren, dat zijn verblijf al
daar vier weken zal duren en hij
na het verstrijken van dien tijd te
Valencia weder aan boord van zijn
vaartuig zal stappen, om den te
rugtocht te aanvaarden. Zij voegen
regeering zeer van het oorspronke
lijke reisplan, volgens hetwelk hij
zich te Barcelona zou inschepen, is
afgeweken, omdat de regoeriug be
vreesd was voor eene vijandige ver
tooning van de Franschen, die zich
in deze laatste stad bevinden on van
de bevolking, welke nog al als re-
publikeinsch gezind bekend staat.
De inwoners echter, zoowel vreem
delingen als Spanjaarden, hebben
tegen deze bewering protest aange-
teekend en verklaren dat zij het
zich tot eene eer gerekend zouden
hebben, den gast van den vorst «ene
ontvangst te bereiden, die zijner
waardig was. Hoe dit zij, het feit
is beslist in het voordeel van Va
lencia, en Barcelona zal aan hare
zuster de eer moeten afstaan den
Duitschen kroonprins een afscheid
toe te wuiven. De inwoners zullen
zich daarover zeker gemakkelijker
troosten, dan over het feit dat zij
door deze verandering in Europa
nog al in een kwaad blaadje ko
men te staan.
Omtrent de binnenlandsche poli
tiek in Spanje, verneemt men na
der, dat de republikeinsche partij,
hem bij jonkvrouw Gerrita in de
afdeeling der vrouwen te ontbieden.
Zooals gebruikelijk was, moest hij
zich voor die gelegenheid in een
geheel nieuw gewaad, dat hem werd
gegeven, steken en spoedig stond hij
voor de vrouwe, wier gezicht hem
dadelijk aan vrouwe Ilse van Hein
rode 'deed herinneren, ofschoon zij
er veel ouder uitzag.
Zij deelde hem mede, dat de vrouwe
van den Heinburg haar had laten
mededeelen, dat hij de schrijfkunst
verstond, en daar er nu slechte da
gen voor de deur stonden, rekende
zij er op door hem den tijd te ver
korten en verstrooiing* te vinden.
Dadelijk hief zij dan ook een lange
klaagrede aan over de domheid en
de ruwheid der haar omringende
menschen. Zij zelve was in liaar
jeugd door den vader van haar en
Krodo op een verren tocht in het
Frankenland mede genomen. Daar
hadden ze haar gedurende een ge
heel en winter bij een bevriende gra-
venfamilie achtergelaten en haar
vervolgens weder afgehaald. Langen
tijd had het geduurd, voor zij zich
weer aan de zeden en gebruiken
van haar vaderland kon gewennen.
Toen droeg zij geheel andere klee
deren en haartooi en gebruikte ge
heel andere uitdrukkingen, waarvan
zij allengs weder afstand deed. Daar
entegen had zij al hare voorliefde
voor alles wat van ?t buitenland
kwam behouden, en zij beroemde
er zich niet weinig op, iets van de
Romeinsche taal en het schrijven af
te weten.
Groefwang had een lang onder
houd met jonkvrouw Gerrita, maar
het schonk hem geen geringe vreugde,
alhoewel het hem veel stof tot na
denken gaf. Zijn twintigste jaar was
hij te Heinrode ingetreden. Als kind
had hij er gespeeldals knaap rond
gedarteld en als aankomend man
dikwijls van de ruwheid der jonge-
