POPULAIR ME* I
Oplage 10000 Ex.
Dinsdag 27 November 1883.
No. 120.
FEUILLETON.
„GROEFWANG'
ABONNEMENTSPRIJS: Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en algemeene Feestdagen.
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommers5
Bureau: KLEINE HOUTSTRAAT No. 9.
Drukkeruitgevers: BQMANS Co», te Haarlem»
ADVERTENTIËN:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale Je Publicitc Etranpère G. L. DAUBE Co, JOILv F. JONES. Sucr.. Parijs. 31bis. I'a>J>ourg Montmartrc.
Van Haarlem naar
Amsterdam.
7-—. 8.32, S.55, 9.30,11.15,
11.39* 11.56, 1.8, 2.39*,
3.53, 4.15, 4.44, 5.42, 6.40,
7.13, 7.44* 8.54,9.46,10.23,
10.59*.
VERTREKUREN der SPOORTREINEN.
Van Amsterdam naar
Van Haarlem naar Haarlem.
Rotterdam. 6.15, 7.30*, 8.10, 8.30. 9.35,
7.53*. 8.33,9.4,10.13.12.12* 9.50,11.5,11.50*, 12.15, 1.5,
12.46,1.53, 3.50. 4.16, 5.12, 1.30, 3.26, 3.45, 4.30. 4.45,
5.43*, 8.1, 10.13.
W iN TERDIEN ST. De met een geteekende treinen alleen le en 2e klasse.
5.20*, 7.30, 8.30, 9.50,11.—.
Van Rotterdam naar
Haarlem.
6.40, 8.10,9.10,10.20*, 11.5,
1.23*, 2.45, 3.35. 5.10. 6.27*,
7.20, S.50, 9.50*.
De vertrekuren zijn berekend
Station Dclftsche Poort.
Van Haarlem naar
den Helder.
6.51,10.7,1.37, tot Alkmaar,
5.2. 8.57.
Van den Helder naar
Haarlem.
6.10, 9.30, 1.30, 7.20
Van Haarlem naar
Zandvoort.
Station II. IJ. S. M.
7-55, 10.15, 11.36, 1.33,
4.59, 8.3.
Van Zandvoort naar
Haarlem.
8.26 10.49. 12.42. 4.17,
6.15. S,2S.
Bericht aan onze lezers.
Zij die zich nog in den
loop van dit jaar abon-
neeren. ontvangen als
premie:
le. den boeienden Woman:
We Vloek des l aders.
2e. Wen prachtigen in vier
Meuren gedrukt en wand
kalender.
Verordening op het Bestraten,
Rioleeren en Verlichten van
nieuw geprojecteerde
straten in onze ge
meente.
(Slot.)
IH.
Ik kan u een voorbeeld noemen
en daaruit laten zien dat al is een
zaak ook nog zoo nuttig voor al
degenendie er in betrokken zijn en tot
aller voordeel, men altijd menschen
zal vinden, die op eens andermans
zak loopen.
Het was betreffende eene
straat, waarin nog geene steenen
waren en waar aan de eene zijde
vijf buizen of tien woningen waren
gebouwd van één eigenaar en aan
de andere zijde reeds twaalf buizen
of 21 woningen gebouwd werden.
Nu verzochten eenige eigenaren om
gezamentlijk die geprojecteerde straat
waarin bet gras nog stond te groeien,
op te hoogen met zand, ten einde
de toekomende bewoners in de af
gewerkte buizen in staat te stellen
droogvoets in hunne woningen te
komen, maar jawel, dejspeculanten-
bouwondernemers hadden verstand
genoeg om bet nut daarvan te be
grijpen en waren bereid om dadelijk
bun aandeel te betalen, waardoor
voor de overigen nog maar een klein
aandeel overbleef. Maar tweedaar-
(Een roman uit dc achtste eeuw.)
UIT IÏET nOOGDTJITSCH VAN
ADOLF GLASER.
18)
Daar allen bij de bootdzaak be
trokken waren, werd de bijeenkomst
spoedig door beer Wittekind geslo
ten, die nog den dag bekend maakte,
waarop zich de verschillende edel
lieden met hunne mannen bij Os-
nabrück in Westfalen moest ver
eenigen.
Des namiddags had een groot ge-
meenschappelijk maal ter eere van
den god Innen in diens heiligdom
plaats. De groote drinkhorens gin
gen geregeld daarbij rond, en menig
held die auders voor geen vijand
terugweek, ondervond den invloed
van hadden bezwaren in bun aan
deel; de eene had een buisje en bezat,
naar men ons wilde beweren, om
streeks een halve ton gouds; deze
had wel een paar dichte laarzen en
zou er wel doorbaggeren; de an
dere, een man die bouwde van de
overgegaarde penningen die bij ver
diende met het tappen van sterken
drank en bijna geheel aan den
werkman, wiens vrouw en kinderen,
God weet bet, misschien naar die
centen zaten te verlangen om
er brood voor te koopen, om den
honger te stillen, die zeide er
nog geen belang bij te hebben, want
zijn woningen waren nog niet klaar
en bij zou ze toch wel verburen. Zie
daar, mijne lezers, een klein staaltje
van die zoo gewensebte eendracht
onder de menschen en evenzoo gaat
bet met de uitvoering van bestraten,
rioleeren en verlichten, der nieuw
geprojecteerde straten.
Voorwaar, voorwaar, ik zeg bet
u, bewoners van de in duister
gestelde straten, er zal al een won
derlijke eendracht onder de eige
naars der perceelen moeten komen
of eene andere verordening, of gij
loopt kans van altijd in duis
ternis gebuid te blijven.
Is bet dan wonder, als ik zeg dat
de ontwerper dezer verordening geen
rekening gehouden heeft met de
tweedracht der menschen, maar is
bet ook wonder, als ik zeg dat hij
tot het ontwerpen van een zoodanige
verordening die practiscbe kennis niet
heeft gehad, welke daarvoor ver-
eisebt wordt. Ik badmijzelve maar
wat verkleind en eens inzage ge
nomen van dusdanige verordenin
gen in andere groote steden; men
mag dan denken dat is naaperij,
welnu, zulks treft dan ook maar de
ontwerper, als de verordening maar
goed, nuttig en uitvoerbaar was
des bedwelmenden dranks. De vroo-
lijkheid en de strijdlust stegen steeds
hooger en ten laatste werden er
allerlei oorlogsliederen gezongen,
die in bun wilde ruwheid oor-
verdoovend waren. Groefwaug sloop
zoo spoedig mogelijk naar zijn ver
blijf, waar bij allerlei aanteekenin-
gen maakte en zich het liefelijke
beeld der heerendochter voor den
geest baalde. Meer dan ooit onder
vond hij hier in de eenzaamheid
der vreemde landstreek, waar bet
woest geschreeuw slechts dof tot
hem doordrong, dat een innig ver
langen hem naar Editha trok, en voor
de eerste maal werd hij bewust
welk eene dwaasheid die gedachte
aan de dochter van den edelman
j was. Hij richtte zijne gedachten op
Anselmus en zeide de gebeden op,
die hij van hem had geleerd. Zoo
gelukte het hem zijn vurig gemoed
wat tot bedaren te brengen, en hij
sliep in, terwijl buiten de schorre
geweest voor het algemeen belang
en tevens voordeelig voor de ge
meentekas, en waarlijk men had zulk
een ontwerp wel kunnen vinden.
Ik weet een groote stad in ons
land, die heeft ook eene verordening
op nieuw geprojecteerde straten,
welke voordeelig werkt èn voor ge
meente èn grondeigenaars èn bouwers,
dus allen zijn gebaat; men komt
tot het doel, en de uitvoering
is in het belang der openbare orde,
veiligheid, gezondheid, zedelijkheid,
enz. enz.
Ik bedoel te 's-Gravenhage. Wan
neer daar een gror deigenaar zijn
land tot bouwgrond wil exploiteeren,
dan is hij verplicht om daarvan een
plan aan het gemeentebestuur over
te leggen. Wordt dit plan goedge
keurd, dan wordt hem het peil aan
gegeven op welke hoogte hij de
nieuw geprojecteerde straat of stra
ten moet ophoogen en dadelijk met
een klinkerbestrating moet bestraten.
Voor en aleer dit is geschied mag
er geen huis gebouwd worden, dus
er is nog niet gebouwd of de straat
ligt reeds in zijn geheel er in. Nu
zal men misschien beweren dat zulks
nogal een bezwaar is voor den grond
eigenaar om die uitgave eerst te
moeten doen. O neen, geachte lezers,
toch niet, want in den regel zijn de
grondeigenaars kapitalisten. Zijn zij
dat niet, dan rijst hun land direct,
bij het leggen van zulk een straat,
zoodanig in waarde, dat zij gemak
kelijk daarvoor geld kunnen krijgen,
want hun grond krijgt aan weers
zijden der straat direct zooveel waar
den dat hij er dubbel goed mede is.
De bouwer kan ook vanzelf wat
meer voor zulke bouwgrond geven,
want hij weet dat hij met den grond
te betalen overal af is, en geen
bijzondere posten van straat er meer
bijkomen, en wanneer zijn huizen ge-
kelen nog steeds krijgszangen op
haalden en het gewoel geen einde
nemen wilde.
Den volgenden morgen werd bij
tijds de terugtocht aanvaard en het
schoone lenteweder had den weg
reeds zooveel verbeterd, dat de paar
den goed voorwaarts konden. Ter
zelfder tijd waren meer naburige
edellieden, waarhij ook heerHeino,
vertrokken, welke zich allengs van
Krodo afscheidden en spoedig rechts
of links hunne eigen wegen insloegen.
Eindelijk was het doel der reis
bereikt en kwam Krodo met zijn
gevolg op den heerenhof aan, terwijl
het hart van den schrijver hevig
klopte, toen hij de vrouwen uit hun
verblijf zag komen om de thuisko
menden te begroeten.
Den volgenden dag kon men be
merken wat een groot opzien het
nieuws maakte, dat de heer mede
bracht. Bij het eentonige leven, ge
durende den langen vredestijd, wan-
bouwd zijn, de toegang tot die hui
zen reeds in een goede bestrating
ligt. Beiden zijn dus gebaat.de grond
eigenaar maakt meer geld voor zijn
grond, de bouwer is in eens klaar.
En nu de gemeente.
Het behoeft zeker geen betoog dat
de vierk. Meter khnkerbestrating
meer kost dan een gulden en wij kun
nen gerust aannemen van ƒ1.50, dus
brengt zoodanige verordening 50 ets.
per Meter voor de gemeente meer
op; terwijl men niet behoeft te vree
zen voor klachten, want men heeft
een straat, die bij de bebouwing
van de .verschillende perceelen, door
hout- en steenvrachten natuurlijk in
ongelijkheid wordt gebracht, hetgeen
trouwens met iedere nieuwe straat
het geval is.
Zoodra nu die straat voor een groot
gedeelte is bebouwd, worden er de
gas en waterleidingen, zoomede de
riolen door de gemeente ingelegd,
en de klinkerbestrating verstraat,
trottoirs aangelegd, gaslantaarns
gezet en de straat is in orde, tot
gerief der burgerij en op de voor-
deeligste en meest spoedige manier
in het belang der openbare orde,
veiligheid, gezondheid, zedelijkheid,
maar ook tevenszuinigheid.
J. M. B.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het groote politieke nieuws van
den dag is zeker wel het laatste be
richt omtrent den afloop der Egyp
tische expeditie tegen den valschen
profeet in Soudan. Van officieele
ijde worden thans de geruchten
bevestigd, die reeds geruimen tijd
daaromtrent de ronde deden, en er
is thans helaas geen twijfel aan de
waarheid der tijdingen, die een vol
komen nederlaag der troepen onder
neer hoogstens aan de grenzen in
het noorden of het oosten een ge
vecht had plaats gehad, moest het
uitzicht op een grooten heertocht
wel alle bewoners in spanning bren-
gen.
De volgende dagen was men dan
ook in de grootste onrust en bezig
met het bijeenbrengen van jonge
lieden, die de wapens konden han-
teeren.
Nu konden de vertrouwde dienaars
van den heer niet meer vadzig op
hun beerenhuid liggenzij moesten
overal heenrijden en in alle dorpen
en op afgelegen hoven oproepingen
doen. De smid had een menigte hel
pers noodig en werkte dag en nacht
om oude wapens schoon te maken
en nieuwe te smeden.
Zoo snel mogelijk moest het kleine
leger op de been zijn, maar het
bleek spoedig dat de lieden zich het
genoegen van het lentefeest niet
wilden laten ontzeggen en dat het
generaal Hicks meldden, meer moge
lijk. Zelfs blijkt die waarheid ern
stiger te zijn, dan men aanvankelijk
meende. Niet alleen was de neder
laag zoo volkomen mogelijk, maar
bijna geen enkel man ontkwam aan
de algemeene slachting welke de
aanhangers van den Mahdi ouder de
Epygtenaren aanrichtten.
Bij het begin van zijnen tocht,
scheen de fortuin Hicks te begun
stigen. Twee malen geraakte hij met
den vijand slaags en beide keeren
had hij het geluk hem terug te drij
ven. Eensklaps scheen het als was
het geheele land van de oproerige
henden gezuiverd, zoodat men be
sloot de woestijn van hoog Soudan
in te trekken, om den vijandin zijn
meest versterkte stellingen aan te
treffen. De levensmiddelen werden
op talrijke kameelen geladen, en
welgemoed ondernam men den tocht.
Doch de bezwaren zouden zich eerst
later doen gevoelen. In den aanvang
was men zoo gelukkig overal het
noodige drinkwater te vinden,
waardoor men den meegenomen voor
raad kon sparen, doch alleng. eer
den de waterkuilen schaarscher en
ook de voorraad verminderde zoo
snel, dat het te voorzien was, dat
ook deze weldra opgebruikt zou zijn.
Met de levensmiddelen ging het even
zoo. Had men gehoopt, zoo hier en
daar nog wel iets bruikbaars aan
te treffen; die hoop bleek spoedig
ijdel, en weldra werd het noodig de
manschappen op half rantsoen te
stellen. Tot overmaat van ramp stier
ven de lastdieren, die den nog overi
gen voorraad moesten dragen hij
hoopen, en met vreugde begroette
de schaar, die uit 25000 manschap
pen bestond, dan ook eindelijk be
woonde streken. Helaas, dat oord
van uitkomst, zooals, men gemeend
had, zou weldra de plaats van een
er juist deze keer eens bijzonder
luidruchtig op toe zou gaau.
Met de toebereidselen tot den
krijgstocht verbonden de menschen
tegelijk de aanstalten tot het groote,
volgens overoude gebruiken be
staande volksfeest op den Broeken,
dien niet alleen werd gekozen om
dat hij hoven andere hoogten uit
stak, maar ook omdat zijn kruin
vrij van boom- en plantengroei en
dus bij uitnemendheid tot het vie
ren van dat luidruchtige feest ge
schikt was.
Reeds kwamen de menschen uit
alle oorden bijeen, want velen had
den reeds vroeger van hunne hee
rendiensten vrijaf gekregen. Daar
kwam onverwachts de zoon van
heer Krodo vergezeld door zijne ge
malin uit den Harzburg over, om
van zijnen vader nauwkeurige in-
I lichtingen in te winnen betreffende
hetgeen deze te Paderborn had be
leefd.
