POPULAIR MRU'S-1
Oplage 10000 Ex.
Maandag 10 December 1883.
No. 131.
FEUILLETON.
„GROEFWANG".
HtlMERSDt
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommers 5
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en algemeene Feestdagen.
Bureau: KLEINE HOUTSTRA AT No. 9.
Drukkeruitgevers: BOMAHS Co., te Haarlem.
ADVERTENTIES:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Gompagnie Générale de Publicité Etrangrre G. L. DAUBE Co. JOHk. F. JONES, Sucr.. Parijs, 31bis, Faubourg Moutmnrtre.
Van Haarlem naar
Amsterdam.
7.—. 8-32. 8 55, 9.30,11.15,
11.39* 11.56. 1.8, 2.39*
3.53, 4.15. 4.44. 5.42, 6.40,
7.13, 7.44* 8.54,9.46,10.23.
10.59*.
VERTREKUREN der SPOORTREINEN.
Van Amsterdam naar
Haarlem.
6.15, 7.30* 8.10, S.30, 9.35,
9.50. 11.5,11.50* 12.15, 1.5.
1.30, 3.26, 3.45, 4.30. 4.45,
5.20* 7.30, 8.30, 9.50,11.—.
Van Haarlem naar
Rotterdam.
7.53*, 8.33,9.4,10.13.12.12*,
12.46.1.53, 3.50, 4.16, 5.12,
5.43*, 8.1, 10.13.
WINTERDIENST.
Van Rotterdam naar
Haarlem.
6.40, 8.10,9.10,10.20*. 11.5,
1.23* 2.45, 3.35,5.10.6.27*
7-20, 8.50. 9.50*.
De vertrekuren zijn berekend
Station Dclftscne Poort.
De met een geteekende treinen alleen le en 2e klasse.
Van Haarlem naar
den Helder.
6.51,10.7,1.37, tot Alkmaar,
5.2. 8.57.
Van den Helder naar
Haarlem.
6.10, 9.30, 1.30, 7-20
Van Haarlem naar
Zandvoort.
Station 11. IJ. S. M.
7-55, 10.15, 11.38, 1.33,
4.59, 8.3.
Van Zandvoort naar
Haarlem.
S.26 10.49, 12.42, 4.17,
6.15, 8,28.
Bericht aan onze lezers.
Zrij die zich nog in den
loop var- dif Jaar abon
neer en. infrongen als
premie
le. den boelenden Bloman
lie Kloek des B aders.
2e. Ken prachtig en in vier
kleuren gedrukten icand
kalender.
De brand in het Paleis der Natie
in Belgie.
Als nader en uitvoeriger bericht
omtrent den brand in het gebouw
van Afgevaardigden te Brussel,
waarvan wij in ons vorig nommer
melding maakten, dient het vol
gende
Het was omstreeks kwart voor
vijf toen men den brand ontdekte. De
zitting der Kamer van afgevaar
digden was in vollen gang, toen
men den president kwam verwit
tigen dat er boven den koepel brand
was uitgebroken. Tegelijkertijd
drong eene dichte rookwolk de zaal
binnen. De zitting werd terstond op
geheven, en de leden der Kamer
benevens het publiek verlieten in
allerijl het gebouw.
De wacht der karabiniers, aan
den Parkschouwburg geposteerd,
was het eerst op het tooneel van
den brand en hield, met behulp
der toeschietende politie-agenten, de
ruimten voor en achter het paleis
vrij.
Het vuur greep intusschen met
verbazende snelheid om zich heen;
de vlammen sloegen aan weerszij
den en boven het dak uit. Wel
trachtte men van binnen denbrand
te blusscheu, maar wat vermogen
zwakke waterstralen op zulk eene
zee van vuur! Een waterdruppel in
een bakoven
(Een roman uit de achtste eeuw.)
UIT nET HOOGDUITSCH VAN
ADOLF GLASER.
28)
Intusschen was koning Karei door
den oppersten bisschop te Rome,
paus Hadrian, tot beschermheer der
kerk uitgeroepen geworden, nadat
hij den koning der Longobarden had
overwonnen, en aan het graf van
den heiligen Petrus te Rome den
paus on verbreekbare vriendschap
had beloofd. Welk een geweldig
man was koning Karei voor dien
tijdAls men van hem hoorde spre
ken, meende men, dat een enkele
blik van hem voldoende was om
iederei tegenstander te vernietigen.
Nauw< lijks had hij den oorlog te-
Reeds vatte de prachtige biblio
theek vuur, eene der schoonste van
Europa. Verschillende afgevaardig
den, met den heer Goblet d'Alviella
aan 't hoofd en bijgestaan door
verschillende militairen en burgers,
trotseeren het steeds dreigender
wordende gevaar, om de kostbare
boeken, manuscripten, schilderijen
enz. aan het vernielend element te
ontrukken. Weldra echter moeten
zij wijken, en helaas! het grootste
deel der bibliotheek aan de vlammen
prijs geven. Midderwijl zijn de spuit
gasten der verschillende posten ver
schenen doch al hun pogingen zijn
vruchteloos. Steeds meer en meer
grijpt het vuur om zich heen. Met
een donderend geraas storten de
zolderingen van de Kamer der af
gevaardigden en van de bibliotheek
naar beneden.
Weinige oogenblikken daarna-
brengt men twee met brandwonden
overdekte spuitgasten naar buiten.
Aanhoudend komen nieuwe brand
weerlieden op het tooneel van den
brand; van Schaerbeek en St. Gil
lis; van Molenbeek St. Jean en Cu-
reghem.
Bijna de helft van het garnizoen
is op de been. Een groot aantal
militairen worden gebezigd bij het
verhuizen van documenten, enz.,
van de achterzijde van't Paleis naar
het daartegenover liggende gebouw
van den Moniteur. De anderen die
nen om de nieuwsgierigen in be
dwang te houden. Ook bij de aan
jagers zijn militairen geplaatst. Ver
schillende stoompompen zijn in het
park werkzaamwel meer dan vijf
tig waterstralen tasten nu den brand
aan. Weldra echter bepaalt men
zich, het nuttelooze hiervan inziende,
uitsluitend tot het nathouden der
aangrenzende gebouwen.
Voor het paleis bevinden zich
gen de Saksers ten einde gebracht,
of de krijg met de Longobarden riep
hem weder, want koning Desiderius
had zich met de partij der jeugdige
zonen van Karel's broeder verbon
den, om Karei ten onder te brengen.
Maar laatstgenoemde overwon De
siderius, nam diens land in bezit en
schonk er een deel van aan den
paus, terwijl hij zichzelven de ijze
ren kroon der Longobarden, die een
nagel van het heilige kruis waaraan
de Verlosser stierf bevatte, op 't hoofd
zette. Ook in Groefwang leefde de
trots der oude Saksers, maar voor
koning Karei, die een halve wereld
ten onder had gebracht, en zelf
overal zijne legerscharen tegen den
vijand aanvoerde, de wetenschappen
beschermde en het christelijke ge
loof als voorbode eener edelere ont
wikkeling trachtte te verbreiden,
verdween alle menschelijke eigen
waan en zijn tijdgenooten stonden
verbaasd over zulk een vereeniging
verschillende ministers, burgemees
ter Buis, een groot aantal leden der
Kamers en verschillende journalis
ten. Een dichte vonkenregen daalt
op ons neder. Een ijskoude wind,
die het vuur nog aanwakkert, doet
het water dat, zooeven op de gloei
ende muren gespoten, half in damp
overging en daarop in stroomen
neerplast, terstond bevriezen. In pel
sen en in zware jassen gehuld
stampt en trappelt een ieder op den
krakenden grond. Alleen de arme
spuitgasten staan onbeweeglijk op
hunne ladders, terwijl hunne natte
kleeren aan 't lijf verstijven. En
toch lacht het toegapende volk har
telijk, als een der pompiers door
eene verkeerde beweging bespoten
wordt
Daar doet zich weer een gekraak
hooren, en met een vreeselijk ge
raas vallen de twee verdiepingen
van het middengebouw van het pa
leis naar beueden.
Verder geeft de laatste editie van
de Independence, nog eenige bijzon
derheden.
Een luitenant der brandweer, de
heer Bicheroux, heeft zich vrij ern
stig de linkerhand gewond bij het
doorstooten van eene ruit. Van ern
stiger aard schijnt de toestand te zijn
van den gasopzichter Degaert. die
de hoofdkraan der gasleiding heeft
afgedraaid, maar op den terugweg
gewond werd door, en beklemd ge
raakte onder neerstortende balken,
zoodat hij met moeite daaruit ver
lost kon worden. Hij werd naar den
nabijliggenden Cercle artistique ge
transporteerd, waar liii volgens loo-
pende geruchten reeds aan zijne
wonden zou overleden zijn, van de
waarheid van welk gerucht de In-
dépendance zich echter nog niet had
kunnen overtuigen. Een spuitgast
heeft eene zijde van zijn gelaat en
van verstand en dapperheid. En
dezen man, die zich zoo hoog boven
de gewone menschelijke natuur ver
hief, zoodat men hem bijna voor
een godheid hield, zou Groefwang
nu van aangezicht tot aangezicht
zien. Hoe ongelooflijk het hem eerst
ook toescheen, toen de abt Burg
hard hem mededeelde, dat hij er
over had gedacht, hem tot den Ko
ning te zendeu, moest hij het toch ein
delijk wel voor waar houden, toen
de abt hem duidelijk had gemaakt,
dat juist zijn nauwkeurige kennis
der gebruiken en zeden in Saksen,
gevoegd bij zijne oudere bekwaam
heden, den koning van groot nut
kon zijn. De jonge man wist hierop
niet anders te zeggen, dan dat hij
zich deemoedig aan den wil des
abts zou onderwerpen en hem en
den koning gaarne zijne krachten
beschikbaar wilde stellen. De abt
zeide hem dat de koning, uit Italië
teruggekeerd, zich op zijn burcht te
de linkerhand verbrand, maar zijn
toestand boezemt geene bezorgdheid
in, terwijl het gerucht dat een ser
geant der karabiniers onder neder-
stortende balken in het gebouw
verpletterd is, tot dusver nog niet
bevestigd is.
Daarentegen kan het blad enkele
andere geruchten stellig tegenspre-
Ken; o. a. dat de politieagent Fon
taine gedood zou zijn, terwijl hij
volkomen ongedeerd isdat de Brus-
selsche afgevaardigde Goblet d'Al
viella bij zijne lofwaardige pogin
gen om voorwerpen en papieren van
waarde te redden, door het vuur
verrast en waarschijnlijk omgeko
men zou zijn, van welk verhaal ge
lukkig geen woord waar is. Wel
heeft deze afgevaardigde wakker de
grootste gevaren getrotseerd, en met
gunstig succes, daar o. a. de por
tretten der verschillende voorzitters
der Kamer, eene schilderij van Gail-
lait, eenige kostbare boekwerken en
de verzameling historische medailles
door hem gered zijn, maar hij is
volkomen ongedeerd uit het bran
dende gebouw gekomen.
Omtrent de oorzaak der spoedige
verbreiding van het vuur na de
ontdekking van den brand, deelt de
verslaggever der Independencedie
op de journalisten-tribune gezeten
was, mede, dat dit voor een gering
deel het gevolg is van de paniek,
waardoor aanvankelijk zonder eenige
orde en beleid gehandeld werd. Maar
wel was dit hoogstens eene belem
mering der flinke maatregelen, die
terstond door enkele afgevaardigden
en beambten genomen werden. In
een oogwenk, zegt hij, waren de
slangen en de brandkranen ge
schroefd. en de kranen geopend,
maar met het water was de brand,
helaas! niet te bereiken. De boven
verdiepingen bleken hooger te lig-
Worms ophield, waar hij zichzelven
nog door geleerde mannen in de
wetenschap liet onderrichten. Groef
wang moest zich reisvaardig hou
den en door een der broeders ver
gezeld, op een bepaalden dag naar
Worms vertrekken, om daar zelf aan
den koning te worden voorgesteld.
Wel geloofde Groefwang reeds
veel merkwaardigs en prachtigs te
hebben gezien, maar wat was dat
alles bij de indrukken, die hij nu
opdeed. Zijn Saksische geboorteplaats
en de heerenhoven die hij in zijn
vaderland had bewonderd, hoe ver
zonken die in 't niet bij den aanblik
der gebouwen van de Frankische
edelen en hoofdzakelijk van den ko
ninklijken burcht te Worms. Wel
bleef het heiligdom zijner stamge-
nooten met de Irmenzuil steeds in
vergelijking van de gebouwen, die
hij nu zag, een grootsch en won
derbaar bouwwerk, maar toch toonde
de vergelijking hoe verschillend de
gen (Ket geheele paleis ligt opeen
heuvel) dan de perspomp der water
leiding te Ixelles, zoodat het water
zoo hoog niet opgevoerd werd. Eerst
toen de stoomspuiten begonnen te
werken, d. i. een h anderhalf uur
na de ontdekking van den brand(!),
was er sprake van eene ernstige be
strijding van het vernielend element.
Ook was er eene andere ernstigs
belemmering, en wel dat toen ein
delijk de brandweer gekomen was,
geen enkele der manschappen den
weg wist in het labyrint van gan
gen en trappen, terwijl de boden
en andere ambtenaren allen in de
bovenverdiepingen bezig waren in
te pakken en uit de nabijheid van
het vuur te brengen alles wat nog
gered kon worden. Dit vooral was
't wat in den aanvang de organi
satie van het reddingswerk zeer be
lemmerde.
Naar het zich tusschen 5 en 6
uur liet aanzien, was het geheele
paleis met eenige aangrenzende ge
bouwen als verloren te beschouwen.
Uit dat oogpunt mag de aangerichte
schade betrekkelijk nog geringge-
noemd worden, meent de Indépen
dancedaar alleen het gebouw der
Kamer van afgevaardigden vernield
is, en voor het overige de schade zich
tot waterschade bepaalt, en in de
aangrenzende gebouwen alles wat
slechts eenige waarde heeft intijds
naar elders is kunnen worden over
gebracht. Maar het verlies van het
gebouw der Kamer is op zich zelf
reeds, zoowel uit het historisch als
uit financieel oogpunt, eene groote
ramp.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Zoo langzamerhand begint men het
in Frankrijk toch in te zien, dat
ook de belangen van dat land ten
beide volkstammen in hunne bijzon
derheden waren.
Bij de Saksers was alles uit de
ruwe natuur des bodems voortgeko
men en de ijzersterke boomstammen,
de met schors bedekte wanden en
de reusachtige beerenhuiden, dat
alles had iets woests en schrikwek
kends en was volkomen in tegen
stelling met de soort van gebouwen
en hunne inrichting in 't Franken
land. Op de hoven der edellieden
trof men fraaie en nuttige vogels
aan. die voor de huishouding nut
tig waren en wier prachtige veeren
in de zon als dof goud schitterden.
Hier had reeds de kunstige bouw
orde der Romeinen het hare gedaan,
en ofschoon de Germaansclie stam
men in hunne woede, bijna alle
bouwwerken uit den tijd der heer
schappij van de gehate vreemdelin
gen weder vernietigden, zoo konden
zij toch niet verhinderen, dat de
invloed der Romeinsche bouworde